Một số kinh nghiệm chỉ đạo nâng cao văn hóa đọc cho giáo viên và học sinh trường tiểu học vĩnh hùng

Phần một: PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Mỗi cuốn sách mở ra trước mắt con người những chân trời mới, là ngọn
đuốc soi sáng cho con người trên những nẻo đường xa xôi nhất và tăm tối nhất
của cuộc đời, là người thầy thắp sáng trong ta nguồn tri thức vô biên, dạy chúng
ta biết sống và biết hy sinh. Nhận xét này đã khái quát một cách chính xác vai trò
của sách đối với cuộc sống nhân loại. Có thể nói sách chính là người bạn tâm
giao chia sẻ mọi nỗi vui, buồn sâu kín của mỗi con người và đọc sách từ lâu đã
trở thành một nhu cầu cần thiết của xã hội loài người. Thật vậy, M.Gorki từng
nói “Mỗi cuốn sách là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên, tôi tách khỏi con thú
để đi tới gần con người”. Vai trò của sách là như vậy song để đọc và cảm nhận
được sách cũng là một việc vô cùng quan trọng như đọc cái gì, đọc như thế nào,
đọc ở đâu và đọc để làm gì đó là câu hỏi mà Văn hóa đọc sẽ có câu trả lời.
Như chúng ta đã biết, Văn hóa Đọc - một bộ phận của Văn hóa - là một
trong những động lực thúc đẩy sự hình thành nên con người mới, những công
dân có hiểu biết, có trí tuệ để có thể thích ứng với sự phát triển của xã hội hiện
đại - xã hội dựa trên nền tảng của nền kinh tế tri thức.
Thông qua Văn hóa Đọc định hướng đọc cho mọi người dân, tuỳ thuộc
vào trình độ dân trí, nghề nghiệp và điều kiện sống, có thể tiếp cận được với
thông tin, tri thức phù hợp, hữu ích nhất cho cuộc sống của mình. Văn hóa Đọc
có thể giúp cho mỗi cá nhân có một cuộc sống trí tuệ hơn, đẹp đẽ, ý nghĩa, hạnh
phúc và hài hòa hơn. Chính vì vậy, phát triển Văn hóa Đọc luôn là một vấn đề
mang ý nghĩa chiến lược của mọi quốc gia trong việc nâng cao dân trí, góp phần
phát triển bền vững nguồn nhân lực - nhân tố quyết định mọi thành công. Xây
dựng và phát triển văn hóa đọc trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa góp
phần đem lại cho dân tộc Việt Nam sức mạnh của trí tuệ trong công cuộc xây
dựng và phát triển đất nước.
Đánh giá cao tầm quan trọng của Văn hóa Đọc, những năm gần đây Bộ
Văn Hoá - Thể thao và Du lịch đã quyết định chọn ngày 23/4 hàng năm làm
ngày hội đọc sách của Việt Nam, do Thư viện Quốc gia chủ trì nhằm khuyến
khích, đưa phong trào đọc sách, báo trở thành thành nét đẹp văn hóa của con

người Việt Nam trong thời kỳ đất nước giao lưu, hội nhập quốc tế.
Trên thực tế, có một hiện trạng đáng báo động cho Văn hóa đọc sách của
người dân Việt Nam nói chung và của giới trẻ nói riêng: nguy cơ xuống cấp cả
về chất lượng sách cũng như cả số lượng người đọc. Xu hướng đọc hiện nay ít

1


nhiều có biểu hiện lệch lạc. Giới trẻ là đối tượng chúng ta đang hướng tới xây
dựng thế hệ đọc tương lai chỉ thích đọc truyện tranh với những nội dung đơn
giản, vô bổ, thậm chí thiếu lành mạnh, ngại đọc các loại sách kinh điển, lý luận
đặc biệt là các sách dày, nhiều tập. Trong khi đó môi trường đọc chưa thật sự đáp
ứng nhu cầu đọc đa dạng và luôn thay đổi của cộng đồng. Nguyên nhân của văn
hóa đọc bị xuống cấp rõ ràng là có rất nhiều: Chẳng hạn như do bị văn hóa nghe
nhìn lấn át, do quá thiếu sách hay, do trẻ em không được giáo dục thói quen đọc
sách, do công tác quản lý xuất bản và do... Chính vì vậy rất nhiều ý kiến cho
rằng muốn làm “thức dậy” thói quen đọc sách, thì phải thực hiện nhiều giải pháp
đồng bộ.
Đối với các trường học, hiện nay cũng đã được quan tâm xây dựng thư
viện đạt chuẩn song hiệu quả khai thác thư viện thì vẫn còn nhiều điều phải bàn,
đặc biệt là một bộ phận giáo viên và học sinh vẫn còn chưa xác định rõ ý thức
trong việc đọc, tầm quan trọng của việc đọc dẫn đến tình trạng thư viện nhà
trường đóng cửa, thay vào đó là làm kho hoặc chỉ là kho chứa sách. Đối với
trường tiểu học Vĩnh Hùng đã được công nhận thư viện Tiên tiến năm 2007, từ
đó đến nay việc bổ sung tài liệu thư viện cũng như trang thiết bị cho thư viện
chưa nhiều, hiệu quả khai thác chưa cao. Xuất phát từ tình hình chung cũng như
thực tế của nhà trường bản thân tôi thấy rõ trách nhiệm của nhà quản lý là phải
xây dựng thư viện nhà trường đảm bảo yêu cầu thu hút bạn đọc, hấp dẫn bạn đọc
và khai thác tối đa hiệu quả của thư viện. Điều quan trọng là cần có được số
lượng bạn đọc trong và ngoài nhà trường để nâng cao văn hóa đọc cho mọi

người, góp phần nâng cao dân trí, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà
trường. Bằng thực tế công tác quản lý của mình năm học 2015-2016 tôi đã bắt
tay thực hiện và xin chia sẻ Một số kinh nghiệm chỉ đạo "nâng cao văn hóa đọc"
cho cán bộ, giáo viên và học sinh trường tiểu học Vĩnh Hùng cùng đồng nghiệp
góp phần nhỏ bé khai thác hiệu quả thư viện trường học và nâng cao chất lượng
giáo dục qua phát triển văn hóa đọc cho giáo viên và học sinh trường học nói
chung trường tiểu học nói riêng.
2. Mục đích nghiên cứu:
Nhằm nâng cao văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên và học sinh nhà
trường. Cụ thể là xây dựng, tổ chức các hoạt động của Thư viện trường học theo
đúng chức năng và nhiệm vụ của nó. Thư viện thực sự trở thành địa chỉ tin cậy
để cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh thường xuyên khai thác, tìm kiếm các
thông tin phục vụ công tác chuyên môn, nâng cao kiến thức, bồi dưỡng chuyên

2


môn, nghiệp vụ. Là nơi thể hiện được tính đoàn kết, thân thiện sáng tạo của học
sinh và cũng là nơi có thể thực hiện các hoạt động giải trí, giảm bớt căng thẳng
sau các giờ học trên lớp.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Văn hóa đọc của cán bộ, giáo viên và học sinh trường tiểu học Vĩnh Hùng.
4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp khảo sát điều tra thực tế: Điều tra tình hình cơ sở vật chất thư
viện nhà trường và hoạt động của thư viện trong thời gian qua.
- Phương pháp thống kê: Thống kê số lượng đầu sách và số lượt bạn đọc của thư
viện.
- Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động của thư viện lớp và thư viện trường.
Phần hai: PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:

1. Thế nào là Văn hóa đọc?
Cùng với thói quen đọc sách, cách lựa chọn sách (đọc gì?) và kỹ năng đọc (đọc
thế nào?) tạo thành văn hoá đọc. Có nhiều quan niệm khác nhau về văn hóa đọc.
Theo Thạc sĩ Chu Văn Khánh đưa ra quan niệm, văn hóa đọc là một loại hình
hoạt động văn hóa, bởi lẽ:
+ Đọc sách là tiêu thụ và quảng bá những giá trị văn hóa.
+ Các giá trị từ sách báo mà người đọc tiếp nhận, đã được thực thao và làm nền
tảng để tiếp tục sáng tạo nên những giá trị mới.
+ Vì vậy, có thể xem văn hóa đọc là một chỉ số văn hóa của một cộng đồng, một
xã hội.
Còn Thạc sĩ Bùi Văn Vượng coi thuật ngữ văn hóa đọc là đọc sách có văn hóa,
hay xây dựng một xã hội đọc sách, trong khi TS Lê Văn Viết quan niệm đọc đến
một mức độ, trình độ nhất định nào đó thì mới được coi là văn hóa đọc.
Dù có nhiều cách hiểu khác nhau, nhưng tựu trung lại, chúng ta hiểu rằng văn
hóa đọc là khái niệm đề cao tính nghệ thuật, tính thưởng thức văn hóa đích thực
trong việc đọc sách, vượt lên trên khái niệm đọc đơn thuần.
2. Vị trí, tầm quan trọng của việc nâng cao văn hóa đọc trong trường tiểu
học:
Như chúng ta đã biết, trong chương trình giáo dục bậc tiểu học có nhiều
các môn học, các môn học được biên soạn mang tính tích hợp, tuy nhiên để đạt
được mục tiêu đề ra thì một trong những kỹ năng quan trọng được tập trung rèn
cho học sinh đó là kỹ năng đọc chủ yếu ở môn Tiếng Việt. Vì vậy trong quá trình

3


thực hiện nhiệm vụ chuyên môn các nhà trường phải căn cứ vào đặc điểm, tình
hình thực tế để xây dựng kế hoạch thực hiện một cách có hiệu quả cao nhất, phải
xác định đúng nhiệm vụ và huy động tối đa các biện pháp giáo dục. Một trong
những biện pháp nâng cao kỹ năng đọc cho học sinh đó là thông qua hoạt động

của thư viện trường học. Trong tình hình hiện nay với sự bùng nổ của Intenet,
của công nghiệp giải trí mở ra cho con người những kênh tri thức mới, trong đó
có sự ra đời của văn học mạng đang trở thành một bộ phận không thể thiếu trong
nền văn học toàn cầu. Đây có thể xem là trào lưu mới phong phú và đa sắc thái
thu hút một lượng độc giả khổng lồ.
Có nhiều ý kiến cho rằng, văn hóa đọc đang dần bị mai một, khi giới trẻ
đang dần quay lưng với sách. Ngày nay, với nhiều phương tiện giải trí nghe,
nhìn phát triển thì việc cặm cụi dõi mắt trước trang sách có vẻ dần xa lạ với
nhiều với nhiều người đặc biệt thế hệ trẻ.
Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII của Đảng khẳng định: "Văn hóa đọc
là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự
phát triển kinh tế xã hội". Văn hóa đọc là một trong những động lực thúc đẩy sự
hình thành nên con người mới, những công dân hiểu biết, có trí tuệ để có thể
thích ứng sự phát triển của xã hội hiện đại - xã hội dựa nền tảng của kinh tế tri
thức. Gần đây nhất Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa có Công văn số 6841/BGD&ĐT
- GDTX ngày 31 tháng 12 năm 2015 về việc đổi mới thư viện và phát triển văn
hóa đọc trong nhà trường phổ thông, Mầm non nhằm phát triển văn hóa đọc
bằng cách đổi mới công tác thư viện các trường học.
Trong công tác chỉ đạo chuyên môn, bên cạnh việc thực hiện các chủ đề,
chủ điểm để tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục học
sinh một cách toàn diện và rèn kỹ năng sống cho các em đang được đặc biệt
quan tâm. Mặt khác công tác xây dựng thư viện chuẩn cũng là mục tiêu để các
trường học trong cả nước phấn đấu. Tuy nhiên, bên cạnh việc xây dựng được thư
viện đạt chuẩn rồi để điều hành đi vào hoạt động thì là một việc càng khó hơn,
đòi hỏi các nhà trường phải thực sự quan tâm và thấy rõ được trách nhiệm của
mình cũng như vai trò của thư viện trường học.
Thư viện là nơi cung cấp nguồn kiến thức về xã hội, thiên nhiên, con
người, cuộc sống...là một trong những phương tiện nâng cao nhận thức cho mọi
người. Đối với trường tiểu học Thư viện giúp cho các nhà quản lý có được
những hiểu biết về Luật pháp, về chuyên môn, về nghiệp vụ quản lý. Giúp cho

giáo viên tìm hiểu và nâng cao kiến thức chuyên môn, có được nghiệp vụ vững

4


vàng. Đặc biệt thư viện trường tiểu học còn giúp cho học sinh có được những
phút thư giản bổ ích, gây dựng niềm đam mê đọc, rèn kỹ năng đọc cho các em.
Thật vậy, nâng cao văn hóa đọc là nâng cao giá trị thư viện, giúp con
người say mê đọc và biệt lựa chọn những cái cần thiết và bổ ích để đọc. Muốn
làm được điều đó, nhà trường cần định hướng và có kế hoạch chỉ đạo một cách
cụ thể song phải lâu dài nhằm hình thành kỹ năng cho giáo viên và học sinh để
từ đó thầy giáo và học sinh tự giác coi đó là món ăn tinh thần không thể thiếu
được.
3. Cơ sở để xác định nội dung nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm:
Trong công cuộc đổi mới của ngành giáo dục hiện nay, việc nâng cao chất
lượng dạy và học là mục tiêu cơ bản nhằm đạo tạo ra nguồn nhân lực vừa hồng,
vừa chuyên cho đất nước. Mà Bậc tiểu học lại là bậc học nền tảng hình thành
cho học sinh những kiến thức ban đầu để các em có thể tiếp thu kiến thức ở bậc
học tiếp theo. Vậy để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh thì đòi hỏi
người thầy, người quản lý phải có những kiến thức nhất định, học trò phải có
môi trường học tập tốt. Một trong những phương tiện nâng cao nhận thức cho
cán bộ giáo viên và học sinh đó là nguồn tài liệu tại thư viện nhà trường và say
mê đọc sách.
Thực tế cho thấy, trong những năm vừa qua công tác xây dựng thư viện chuẩn đã
được các cấp các ngành quan tâm, số lượng các thư viện trường học đạt chuẩn,
đạt xuất sắc đảm bảo theo kế hoạch đề ra, song chất lượng phục vụ của thư viện
có tương xứng với danh hiệu đã đạt được không? Đây là băn khoăn của nhiều
người và bản thân tôi cũng đã thấy được sự buông lỏng trong việc khai thác
nguồn tài liệu tại thư viện nhà trường bằng cách nâng cao văn hóa đọc cho giáo
viên và học sinh.

Để dạt được mục tiêu đó có nhiều nhóm giải pháp, chẳng hạn như nâng
cao chất lượng đội ngũ, bổ sung cơ sở vật chất - trang thiết bị dạy học, phối kết
hợp trong công tác giáo dục... tất cả những nội dung trên đều có thể thực hiện
được mỗi khi các cấp các ngành cùng vào cuộc và bản thân các nhà quản lý phải
trăn trở thực sự.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SKKN
1. Thực trạng:
a. Tình hình chung về công tác xây dựng thư viện và hoạt động của thư viện
trong các trường học:

5


Trong những năm vừa qua, phong trào xây dựng thư viện theo tinh thần
Quyết định Số 01/2003/QĐ/BGD&ĐT của các trường học đã được quan tâm.
Đối với cả huyện Vĩnh Lộc tính đến thời điểm hiện tại đã có 12/33 trường tiểu
học, trung học cơ sở đạt thư viện chuẩn, có 15/33 trường tiểu học, trung học cơ
sở đạt thư viện Tiên tiến, chưa có trường học nào đạt thư viện Xuất sắc. Đặc biệt
các trường Mầm non trong huyện còn rất xem nhẹ có lẽ vì từ trước đến nay chưa
có sự quan tâm đến công tác xây dựng thư viện cho các trường mầm non và họ
quan niệm rằng học sinh thì đang còn bé chưa biết đọc. Song bện cạnh đó điều
đáng báo động là trong 2 năm học vừa qua trên toàn huyện chưa có thêm thư
viện nào được công nhận thêm, phong trào này vô hình dung đã bị lãng quên.
Còn các thư viện đã đạt chuẩn hay đạt tiên tiến thì hiện giờ ra sao, liệu có còn
đảm bảo các tiêu chuẩn theo quy định hay không. Sở giáo dục và Đào tạo Thanh
Hóa, Phòng giáo dục và Đào tạo Vĩnh Lộc cũng đã tập trung chỉ đạo các nhà
trường xây dựng tủ sách Pháp luật nhưng công tác hoạt động của thư viện các
nhà trường cũng chưa có mấy khả quan.
Phải nói rằng nói đến thư viện trường học thì tất cả các nhà trường đều có, song
để thư viện hoạt động theo đúng nghĩa của nó mang lại hiệu quả trong công tác

nâng cao chất lượng dạy và học thì còn nhiều điều phải bàn. Các thư viện nhà
trường chủ yếu được xem là nơi việc cất giữ sách và tài liệu tức là kho, còn chức
năng và nhiệm vụ của thư viện chưa phát huy hết.
b. Thực trạng Văn hóa đọc:
* Thực trạng văn hóa đọc chung:
Trước khi có các phương tiện nghe nhìn, sách là con đường lớn nhất để con
người tiếp cận thông tin, văn hóa và tri thức. Ngày nay, ngoài sách, con người
còn tiếp thu thông tin qua các phương tiện thông tin đại chúng như Truyền hình,
phim ảnh, Internet... Văn hóa đọc vì thế có những bước thay đổi về chất...
Hiện nay, các phương tiện nghe nhìn tỏ ra có nhiều ưu thế hơn, hấp dẫn hơn so
với sách, và thực tế chúng đang có xu hướng cạnh tranh lấn át văn hóa đọc. Nếu
trước đây, đọc sách là một thú vui, một thói quen của rất nhiều người thì ngày
nay thói quen ấy đang có nguy cơ bị mất dần đi. Tất nhiên đối với các nhà
nghiên cứu khoa học, nhà văn, nhà báo, nhà giáo, sinh viên, học sinh... đọc sách
vẫn là một công việc bắt buộc, thường xuyên mà nếu thiếu nó người ta rất khó
để có được một chuyên môn tốt, một khối lượng kiến thức đủ rộng để phục vụ
công việc, nhưng đông đảo quần chúng đang có xu hưởng giải trí bằng phim
ảnh, băng đĩa nhiều hơn. Nhiều ý kiến lo ngại rằng ngày nay văn hoá nghe nhìn

6


ngày càng lấn lướt văn hoá đọc. Chẳng cứ ở nước ta mà trên toàn thế giới, mặc
cho các cảnh báo nghiêm chỉnh về sự lạm dụng các phương tiện nghe nhìn đang
làm cho người ta trở nên ít động não, lười suy nghĩ v..v..., Vì vậy trong thực tế
hiện nay văn hoá nghe nhìn vẫn cứ ngày càng trở nên phổ cập hơn và hấp dẫn
hơn. Điều đó không có nghĩa là văn hoá đọc sẽ lụi tàn. Ngược lại, văn hoá đọc sẽ
dần dần trở lại ví trí đúng của mình sau cơn chao đảo. Bởi lẽ các loại hình văn
hoá lành mạnh khác nhau chỉ bổ sung cho nhau chứ không thể triệt tiêu lẫn nhau.
Hơn thế nữa văn hoá đọc bao giờ cũng đóng vai trò chủ đạo trong việc truyền bá

và tiếp thu tri thức một cách hệ thống và sâu sắc mà văn hoá nghe, nhìn (vốn có
thế mạnh trong việc cung cấp thông tin và giải trí) không thể làm được.
Đọc sách vẫn luôn được khẳng định là một nhu cầu thiết yếu với những thế
mạnh riêng của chính nó, một cách thưởng thức văn hóa sang trọng và có chiều
sâu; là phương cách tốt nhất để làm giàu có vốn liếng ngôn từ của con người.
Những thuộc tính đi liền với việc đọc là suy nghĩ, suy ngẫm, tra cứu, tìm tòi... là
cơ sở hữu ích cho việc nâng cao tri thức, hiểu biết, tạo dựng những vỉa tầng sâu
sắc trong toàn bộ hệ thống kiến thức, nhận thức của mỗi con người.
Không thể hình dung nếu một ai đó trong suốt cuộc đời mình không coi trọng
việc đọc mà có thể có được một trữ lượng thông tin, kiến thức lớn. Khối lượng
kiến thức thu thập được từ việc đọc chính là một thước đo đánh giá tầm vóc tri
thức của mỗi người.
* Thực trạng văn hóa đọc của cán bộ giáo viên trường tiểu học Vĩnh Hùng:
+Vài nét về nhà trường: Trường tiểu học Vĩnh Hùng có 3 điểm trường, 1 điểm ở
khu trung tâm, 1 điểm ở khu Sóc Sơn, 1 điểm ở khu Hùng Đồng. Nhiều năm liền
trường luôn có số học sinh đông nhất huyện. Năm học 2015 - 2016 trường có 17
lớp với tổng số 401 học sinh, thu hút 100% trẻ trong độ tuổi đến trường. Nhà
trường đã tổ chức cho 100% học sinh được học 10 buổi trên tuần. Từ năm học
2012-2013 đến nay nhà trường đang thực hiện thí điểm mô hình trường học mới.
Năm học 2015-2916, nhà trường có tất cả 37 cán bộ, giáo viên, nhân viên, trong
đó có 9 đ/c đang là hợp đồng ngắn hạn. Đội ngũ giáo viên trong trường luôn
luôn tận tình với nghề, có ý thức tự học tự bồi dưỡng để nâng cao chuyên môn
nghiệp vụ, song vẫn còn một số giáo viên việc đổi mới phương pháp dạy học
còn chậm, trình độ sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy còn chưa
cao. Cơ sở vật chất của nhà trường cũng đã phần nào đảm bảo cho việc dạy và
học. Trường có 3 khu. Khu trung tâm có 10 phòng học kiên cố, khu Sóc Sơn có
8 phòng học 2 tầng, Khu Hùng Đồng có 2 phòng học cấp 4. Vậy tổng số phòng

7

học của trường là 20 phòng, trong đó có 18 phòng học kiên cố, 2 phòng cấp 4.
Các phòng chức năng đã có, thư viện trường đã xây dựng đảm bảo phục vụ giáo
viên và học sinh. Các phòng học ở các lớp đã có tủ đựng tài liệu phục vụ học
sinh tại lớp. Thiết bị dạy và học đang được bổ sung để phục vụ tốt cho việc đổi
mới phương pháp giảng dạy. Hiện tại nhà trường đang duy trì trường đạt chuẩn
Quốc gia mức độ 1.
+Thực trạng việc tham gia đọc sách của cán bộ giáo viên và học sinh: Trong
những năm qua, nhà trường cũng đã có thư viện song điều kiện cơ sở vật chất
cũng như nhận thức của thầy và trò nhà trường trong việc đọc chưa cao nên số
lượng bạn đọc đến với thư viện chưa nhiều, hiệu quả khai thác thư viện chưa
đảm bảo. Học sinh tiểu học thích gần gũi với thiên nhiên, thích đến những nơi có
nhiều trò chơi hơn, do đó khi đến thư viện nhà trường mà không có nhiều loại
hình vui chơi thì các em dễ chán. Đặc biệt là học sinh lớp 1, đầu năm các em
chưa biết đọc nên không có em nào thích đến thư viện đó là điều dễ hiểu. Vậy
làm thế nào để học sinh thích đến thư viện hơn, học sinh đến thư viện không chỉ
đọc mà còn có nhiều hoạt động khác nữa thì đó cũng là một nội dung đặt ra cho
nhà trường và các nhà quản lý nói chung và bản thân tôi nói riêng.
2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên:
Trường tiểu học Vĩnh Hùng được chọn thực hiện thí điểm mô hình trường
học mới (VNEN). Trong những năm qua, chất lượng giáo dục cuối năm học có
chuyển biến. Học sinh cần được rèn nhiều kỹ năng hơn, trong đó có kỹ năng
đọc. Từ thực trạng trên, nhà trường đã tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến cán bộ giáo
viên và học sinh chưa ham muốn đến thư viện nhiều, chưa đọc sách nhiều, đó là:
- Thực tế thư viện trường đã đạt thư viện chuẩn năm 2007 nhưng kho sách tách
riêng, phòng đọc còn hẹp, ánh sáng chưa đủ, trưng bày tài liệu khó cho việc sử
dụng và chọn lựa, việc khai thác nguồn tài liệu trong thư viện còn hạn chế. Số
lượng bạn đọc đến thư viện chưa nhiều, chưa khai thác hết tiềm năng của thư
viện.
- Đặc biệt nhận thức về vai trò của việc đọc chưa cao đối với cán bộ, giáo viên

và học sinh nhà trường.
- Thái độ và nghiệp vụ phục vụ bạn đọc của nhân viên thư viện chưa thực sự tốt.
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN:
Với thực trạng trên trong quá trình thực hiện công tác quản lý tại trường
tiểu học Vĩnh Hùng, tôi đã có một số biện pháp chỉ đạo nâng cao văn hóa đọc
cho cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường trong năm học 2015-2016 như sau:

8


1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về vị trí
và tầm quan trọng của sách và văn hóa đọc.
Ngay từ đầu năm học, qua các buổi hội họp, sinh hoạt chuyên môn, chúng
tôi đã dành một khoảng thời gian cho việc triển khai đến cán bộ, giáo viên nắm
được các văn bản của các cấp về lĩnh vực thư viện và văn hóa đọc. Nhưng chúng
ta cũng lưu ý rằng không phải chỉ có một cuộc họp đầu năm mới triển khai công
việc này mà có thể triển khai trong cả năm học và bất cứ hình thức nào, thời gian
nào nếu thấy cần thiết.
Ngoài ra, những đợt có tài liệu mới về là chỉ đạo cán bộ thư viện tổ chức giới
thiệu sách cho bạn đọc. Mục giới thiệu sách mới được cập nhật thường xuyên,
cán bộ thư viện sẽ là người chịu trách nhiệm chính. Vì vậy nhà trường chúng tôi
đặc biệt coi trong việc bổ sung tài liệu, đáp ứng nhu cầu của bạn đọc.
- Xây dựng chương trình hoạt động ngoại khóa cho các lớp, trong đó tổ công tác
thư viện và cốt cán thư viện có trách nhiệm tổ chức thực hiện theo chủ đề các
đợt cao điểm để chọn nội dung hoặc cuốn sách cho phù hợp. Khi xây dựng kế
hoạch phải căn cứ vào các đợt cao điểm và phải phối hợp với chuyên môn để
thực hiện một cách đồng bộ và có hiệu quả. Các hoạt động như tìm hiểu nội
dung cuốn sách, các quy định của các văn bản về thư viện...
- Tổ chức cho giáo viên và học sinh đăng ký thực hiện kế hoạch hoạt động của
thư viện theo tháng, theo tuần, cuối mỗi đợt có đánh giá, khen thưởng kịp thời để

nhân điển hình. Ngoài ra, tổ công tác thư viện còn tổ chức cho các lớp cam kết
đến đọc tại thư viện được ít nhất 1 lượt em/ngày/lần. Cuối tuần có đánh giá tổng
hợp để rút kinh nghiệm.
- Tuyên truyền cho giáo viên và học sinh nguyên tắc đọc:
+ Nguyên tắc đầu tiên là đọc là chọn sách: Chúng ta không thể đọc tất cả những
điều cần thiết hoặc đọc tất cả những cuốn sách có trong thư viện. Sự mênh mông
và đa dạng của tri thức nhân loại dẫn đường cho những người ham hiểu biết.
Nhưng cần ưu tiên cho những cuốn sách thầy cô bắt buộc phải đọc để tìm hiểu
kiến thức liên quan đến bài học. Còn thời gian khác hoặc các độc giả (ngoài nhà
trường) thì đừng đọc những gì mình thích mà phải đọc những gì mình thiếu.
+ Nguyên tắc tiếp theo là đọc là gắn với ghi chép: Ngồi đọc gắn với việc ghi
chép hiệu quả của nó sẽ tăng lên gấp nhiều lần. Thói quen ghi chép buộc các em
từ vô thức sẽ có trách nhiệm với điều mình đọc hay nói cách khác là buộc tư duy
không thể lười biếng. Hơn nữa, ghi chép sẽ làm cho quá trình mã hóa tri thức để
chuyển vào bộ nhớ trở nên dễ dàng hơn, hiệu quả hơn. Đặc việt là học sinh tiểu

9


học, tập cho các em thói quen có suy nghĩ và hệ thống những điều vừa đọc và
rèn kỹ năng đọc hiểu cho các em.
+ Nguyên tắc hệ thống sơ bộ kiến thức thu nhận được: Nguyên tắc này giúp
người đọc hiểu rõ mình vừa đọc cái gì có thể tự tổng hợp nội dung vừa đọc
được, nếu có bạn cùng trao đổi thì càng tốt. Vì vậy trong quá trình cho giáo viên,
học sinh đọc tôi đã yêu cầu nêu tóm tắt nội dung của tài liệu vừa đọc hoặc cho
bạn đọc khác cùng trao đổi. Qua nguyên tắc này rèn cho giáo viên và học sinh óc
tổng hợp và khả năng hệ thống các nội dung trong một văn bản để nâng cao hiệu
quả của việc đọc.
Sau khi thực hiện giải pháp này, chúng tôi thấy hiệu quả rõ rệt. Đó là cán bộ
giáo viên, học sinh hiểu rõ được quyền và trách nhiệm của mình trong việc đọc

sách cũng như nâng cao văn hóa đọc, bản thân họ hưởng ứng một cách nhiệt tình
và trở thành một phong trào rầm rộ trong nhà trường. Công tác này được thực
hiện một cách thường xuyên liên tục và coi như một hoạt động không thể thiếu
trong nhà trường.
Sau đây là hình ảnh một số buổi tổ chức đọc sách tại thư viện nhà trường:
2. Thành lập và bồi dưỡng kiến thức cho Tổ công tác thư viện và cốt cán thư
viện.
- Tổ công tác thư viện và cốt cán thư viện được Hiệu trưởng ra Quyết định
qua sự tham mưu của cán bộ thư viện. Khi ra quyết định, Trưởng ban phân công
cụ thể cho từng thành viên và định hướng những việc làm cụ thể trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ. Tổ công tác thư viện và cốt cán thư viên có trách nhiệm xây
dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch, ngoài ra còn làm công tác tuyên
truyền đến bạn đọc vai trò của thư viện đối với việc nâng cao kiến thức cho con
người. Thành phần Tổ công tác thư viện có đ/c Phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở
vật chất làm Tổ trưởng, Cán bộ thư viện là tổ phó và các thành viên là Trưởng
ban thư viện các lớp cùng một số đại diện phụ huynh các khối lớp. Số lượng các
thành viên của Tổ phụ thuộc vào quy mô của thư viện nhà trường, nhưng thường
từ 15 đến 25 thành viên. Nói tóm lại những thành viên của Tổ công tác thư viện,
cốt cán thư viện là những cá nhân có uy tín, có lòng đam mê đọc, có tinh thần
trách nhiệm cao và làm tốt công tác động viên, tuyên truyền và phải chú ý đến
tính kế thừa có nghĩa là học sinh các khối lớp đều được tham gia.
- Bồi dưỡng kiến thức về quản lý thư viện cho các thành viên Tổ công tác và
cốt cán thư viện. Muốn thực hiện công việc này có hiệu quả thì trước hết cán bộ
thư viện nắm vững các văn bản hướng dẫn, có nghiệ vụ chuyên về công tác thư

10


viện tốt. Hàng năm nhà trường chúng tôi đã cho cấn bộ thư viện tham gia tập
huấn chuyên môn, đi học tập kinh nghiệm ở các trường khác. Cán bộ thư viện có

trách nhiệm tổ chức bồi dưỡng cho các thành viên trong tổ công tác thư viện, cốt
cán thư viện ít nhất 2 lần. Trong nội dung này chúng tôi cũng đã giúp các thành
viên trong Tổ công tác thư viện, cốt cán thư viện hiểu rõ được vai trò của việc
đọc sách đối với mỗi người để từ đó có những biện pháp triển khai phù hợp. Qua
đó, các thành viên còn hiểu rằng việc đọc sách là cần thiết không những đối với
giáo viên, học sinh mà là của cả mọi người. Ngoài ra, các buổi thư viện mở cửa
các thành viên trong tổ công tác thư viên và cốt cán thư viện có trách nhiệm
quản lý và phục vụ bạn đọc, tham gia ghi nhật ký thư viện... Hàng tuần Tổ công
tác thư viện và cốt cán thư viện tham gia sắp xếp lại sách, dán gáy những cuốn
bị hư hỏng vào chiều thứ 6 sau khi tan học. Những việc làm này lúc đầu khó
khăn nhưng sau này các em quen dần và công việc cứ thế tiến hành một cách
thường xuyên liên tục dưới sự chỉ đạo của cán bộ thư viện.
3. Bổ sung tài liệu, trang thiết bị cho thư viện và tạo mối quan hệ giữa thư
viện với bạn đọc:
Văn hóa đọc được tạo nên nhờ 2 yếu tố đó là thư viện và sự đọc. Một thư
viện tốt là điều kiện tiên quyết đối với niềm đam mê đọc sách của cá nhân và đối
với văn hóa đọc. Một thư viện tốt trước hết phải là một thư viện phong phú và đa
dạng về tài liệu, sau đó là thuận lợi và thân thiện với bạn đọc. Một thư viện lý
tưởng phải chứa đựng tất cả những gì nhân loại từng viết ra.
Như tôi đã trình bày ở trên, trước đây trường tiểu học Vĩnh Hùng có 1 thư viện
xếp loại Tiên tiến vào năm 2007, thư viện rộng 45m 2. Năm học 2014-2015 nhà
trường có 1231 đầu sách. Kho sách chật chội không đảm bảo ánh sáng ảnh
hưởng đến việc chọn sách của bạn đọc. Phòng đọc chưa đủ phục vụ bạn đọc, ánh
sáng thiếu, trang trí chưa đẹp, bố trí tài liệu chưa khoa học. Năm học 2015-2016,
nhà trường đã tham mưu với địa phương và Hội cha mẹ học sinh cùng nguồn
ngân sách tiết kiệm của nhà trường đã xây dựng một thư viện theo đúng nghĩa là
thư viện thân thiện. Thư viện được thiết kế theo kiểu 2 trong một, cả kho và
phòng đọc. Thư viện rộng 100m2, thoáng mát, đảm bảo ánh sáng cũng như thẫm
mỹ tiện dụng và thu hút hấp dẫn bạn đọc. Tài liệu được phân rõ thành các loại,
được sắp xếp tiện lợi trên các giá, dễ nhìn, dễ lấy. Các giá sách được phân loại rõ

ràng theo chủng loại và theo bảng màu. Số tài liệu trong thư viện được bổ sung
rất phong phú và nhiều chủng loại đặc biệt là sách tham khảo và sách truyện
thiếu nhi. Cho đến nay tổng số đầu sách thư viện hiện có là 1.431 đầu sách,

11


trong đó sách giáo khoa có 160 đầu sách, sách nghiệp vụ có 171 đầu sách, sách
thiếu nhi có 576 đầu sách, sách tham khảo có 461 đầu sách, sách pháp luật 63
đầu sách. Tổng số cuốn sách trong thư viện hiện nay là 12.796 cuốn.
Hình ảnh bố trí thư viện nhà trường:

Trong thư viện được bố trí các góc tạo sự gần gũi với bạn đọc nhất là lứa
tuổi học sinh như Góc đọc, Góc viết, Góc vui chơi, Góc sáng tạo, Góc nghe
nhìn... Thư viện được bố trí nơi đọc thân thiện giữa thầy và trò, giữa sách và
12


người đọc. Bạn đọc ngồi tại thảm để đọc và đăng ký mượn tài liệu tại các giá.
Các góc của thư viện được bố trí khoa học và mỗi góc có một chức năng nhiệm
vụ riêng. Chẳng hạn như Góc viết giúp cho bạn đọc ghi chép những điều thú vị
khi đọc, trưng bày những bài viết nói về thư viện nhà trường, những cuốn vở
viết đẹp...; Góc vui chơi trưng bày những trò chơi dân gian để học sinh thư giản
khi đọc nhiều nào là trò chơi ô ăn quan, trò chơi chuyền thẻ...; Góc đọc nhằm
giới thiệu những cuốn sách mới bổ sung vào thư viện, những cuốn sách được
nhiều độc giả yêu thích... Thư viện còn có máy photocopy, có máy tính kết nối
mạng, ánh sáng, quạt mát đảm bảo cho việc quản lý cũng như đọc sách. Phải nói
rằng hiện nay thư viện nhà trường đã đảm bảo điều kiện cho việc khai thác một
cách có hiệu quả.
Một số hình ảnh hoạt động của thư viện nhà trường:

Học sinh được tự chọn sách để đọc trong thư viện

13


Học sinh hoạt động tại các góc trong Thư viện
* Xây dựng tủ sách di động ở các lớp: Nếu chỉ sử dụng phòng đọc tại thư
viện nhà trường sẽ không đáp ứng được số lượng bạn đọc của trường vả lại
trường tiểu học Vĩnh Hùng có 3 điểm trường mà thư viện chính lại nằm ở khu
trung tâm, do đó việc xây dựng tủ sách di động là điều không thể thiếu trong
việc nâng cao văn hóa đọc trong nhà trường. Chúng tôi đã huy động cộng đồng
cùng tham gia xây dựng các thư viện nhỏ tại các lớp học, 17 lớp có 17 tủ và đây

14


cũng là một tiêu chí khi tham gia trang trí lớp học theo mô hình VNEN (Góc thư
viện).
Góc thư viện các lớp học:

Hoạt động của Góc thư viện các lớp dưới sự chỉ đạo của giáo viên chủ
nhiệm và sự điều hành của Ban thư viện. Mỗi một thư viện nhỏ cũng có kế
hoạch, sổ nhật ký theo dõi bạn đọc, kế hoạch bổ sung tài liệu theo sự quyên góp
của lớp. Ngoài ra tài liệu thư viện các lớp mượn thư viện nhà trường hoặc có thể
luân chuyển giữa các lớp với nhau. Với biện pháp này, số lượt bạn đọc hàng tuần
tăng nhiều và rất thuận lợi cho các điểm khu lẻ của trường.
- Phát động phong trào “Góp 1 cuốn sách để được đọc 100 cuốn sách”: Đây là
phong trào mà trước đây ngành giáo dục Vĩnh Lộc đã phát động song đến nay
không còn thực hiện nữa, riêng trường tiểu học Vĩnh Hùng chúng tôi vẫn duy trì

hàng năm. Đã trở thành thông lệ, cứ vào đầu năm học nhà trường lại phát động
phong trào này, số sách thư viện quyên góp được đã góp phần bổ sung số đầu
sách thư viện .Trong năm học 2015-2016 đã quyên góp được 287 cuốn, hiện tại
cán bộ thư viện đã đăng ký số cá biệt và cho về thư viện các lớp sử dụng. Số tài
liệu quyên góp phần lớn là truyện và sách giáo khoa, trong đó có một số cuốn
Lịch sử rất có giá trị như: Cuốn "Mệnh lệnh của Bác Hồ"; "Kể chuyện Điện
Biên Phủ" hay tập "Bách khoa thư trẻ em"... Cho đến nay tổng số đầu sách thư
viện hiện có là 1.431 đầu sách, trong đó sách giáo khoa có 160 đầu sách, sách
nghiệp vụ có 171 đầu sách, sách thiếu nhi có 576 đầu sách, sách tham khảo có
461 đầu sách, sách pháp luật 63 đầu sách. Tổng số cuốn sách trong thư viện hiện
nay là 12.796 cuốn.
15


4. Chỉ đạo việc nâng cao hiệu quả thực hiện hoạt động ngoại khóa về giới
thiệu sách.
Đây có lẽ đây là một biện pháp góp phần lớn nhất trong việc thực hiện
nâng cao kiến thức về vai trò của việc đọc cho cán bộ giáo viên và học sinh, bởi
lẽ muốn thực hiện được cần phải có kế hoạch cụ thể và các biện pháp thực hiện.
Ngoài ra giúp cho Tổ công tác thư viện, cốt cán thư viện cũng như cán bộ, giáo
viên và học sinh toàn trường định hướng được những việc cần thực hiện để nâng
cao kiến thức về sách và đọc sách. Muốn thực hiện được một công việc gì thì
trước hết chúng ta cần xây dựng cho được kế hoạch hoạt động của thư viện và tổ
công tác thư viện theo năm học theo từng tháng và theo từng tuần. Để kế hoạch
hoạch thư viện nhằm nâng cao văn hóa đọc cho giáo viên và học sinh mang tính
chất ngoại khóa với mục đích chơi mà học, học mà chơi thì chúng tôi đã tiến
hành thực hiện theo nhiều hình thức như tổ chức trò chơi, tham gia đóng tiểu
phẩm, đố vui, kể chuyện sắm vai, hái hoa dân chủ, tổ chức thi tìm hiểu về các
văn bản quy định về thư viện chuẩn, thư viện xuất sắc... Năm học này chúng tôi
được sự tài trợ của tổ chức Good Nieghbors đã tổ chức thành công "Ngày hội

đọc sách".
Để tổ chức thành công các buổi hoạt động ngoại khóa về nâng cao nhận
thức về sách và đọc sách hay nói cách khác là nâng cao văn hóa đọc có hiệu quả
cần: Xây dựng kế hoạch cụ thể, chuẩn bị trang thiết bị cho buổi hoạt động tập
thể, có kinh phí khen thưởng cho cá nhân hoặc tập thể có thành tích trong các
tháng về công tác thư viện.
Trong thời gian qua chúng tôi đã tổ chức nhiều buổi hoạt động tập thể
dành riêng cho Chủ đề “Cuốn sách em yêu”, “Giới thiệu sách theo chủ đề em
thích”, "cùng đọc cùng chia sẻ"... Đây là các hoạt động mang đậm tính nhân văn
và nét văn hóa của người Việt nên được sự hưởng ứng của đông đảo Giáo viên,
phụ huynh và học sinh.
Sau buổi hoạt động tập thể, chúng tôi thấy giáo viên và học sinh nắm vững
được một số qui định về công tác thư viện, nội qui thư viện, nội qui bạn đọc...
điều cơ bản là chúng tôi đã khuấy động được phong trào đọc sách đối với đội
ngũ cán bộ giáo viên và học sinh trong toàn trường cũng như nhân dân trên địa
bàn xã. Phải nói rằng các buổi sinh hoạt tập thể này có hiệu quả rõ rệt nhằm
nâng cao những hiểu biết về sách cho giáo viên và học sinh trong toàn trường
bên cạnh đó còn có tính tuyên truyền sâu rộng trên địa bàn. Vì vậy các hoạt động

16


này cần được duy trì thường xuyên liên tục các đợt sinh hoạt tập thể tại các nhà
trường tiểu học.
5. Rèn kỹ năng đọc cho học sinh thông qua các buổi đọc sách tại thư viện
trường hoặc góc thư viện lớp:
Trong chương trình bậc tiểu học có nhiều môn song mục tiêu để rèn kỹ năng
đọc (trong đó có kỹ năng đọc hiểu và kỹ năng đọc thành tiếng) cho học sinh là
vô cùng quan trọng, có đọc được, có hiểu được thì mới học và tiếp thu được các
môn học khác. Chính vì vậy mà trong quá trình tổ chức dạy học môn Tiếng Việt

người thầy rất coi trọng việc rèn kỹ năng đọc cho học sinh thông qua các buổi
đọc sách tại thư viện hoặc mượn sách về để tại thư viện của lớp và tổ chức thi
đọc và tìm hiểu nội dung. Để có được kỹ năng đọc và đọc thực sự có hiệu quả
cần hướng cho người đọc thực hiện theo đúng nguyên tắc đọc, để đọc trở thành
nhu cầu của mỗi giáo viên và học sinh. Giáo viên và học sinh có thể đọc tại thư
viện nhà trường, có thể đọc tại thư viện của lớp. Để duy trì được công việc này
chúng tôi đã phân loại sách theo trang cho từng khối lớp, chẳng hạn như lớp 1
chủ yếu là truyện tranh, truyện ngắn khoảng 10 trang, mức độ cứ tăng dần theo
từng khối. Các lớp khu lẻ chủ yếu là đọc sách ở thư viện lớp, còn thư viện nhà
trường có mở cửa đón tiếp bạn đọc vào tất cả các ngày trong tuần nhưng chủ yếu
phục vụ vào 15 phút đầu giờ và giờ ra chơi, còn đối giáo viên, phụ huynh thì bất
kỳ lúc nào trong giờ hành chính.
Đây cũng chính là một biện pháp tạo mối quan hệ giữa bạn đọc và thư viện nhà
trường, tạo sự hứng thú cho bạn đọc. Số lượng tài liệu không ngừng được bổ
sung, những điều kiện cần thiết phục vụ bạn đọc phải được coi trọng. Sau mỗi
tuần, mỗi tháng tổng hợp số đầu sách mà bạn đọc mượn nhiều nhất, nhu cầu bạn
đọc cần gì để đáp ứng nếu có thể. Tuy nhiên muốn cho có hiệu quả thì Hiệu
trưởng phải thực hiện nghiêm túc, thường xuyên theo dõi có đánh giá nhận xét,
tạo thói quen cho cán bộ thư viện, giáo viên và học sinh duy trì được những việc
làm này trong suốt năm học và những năm tiếp theo.
IV. HIỆU QUẢ:
Sau 1 năm triển khai và thực hiện chỉ đạo "nâng cao Văn hóa đọc" cho
giáo viên và học sinh nhà trường, thời gian chưa dài song bước đầu tôi thấy hiệu
quả tăng lên rõ rệt. Ban thư viện và cốt cán thư viện nhà trường đã đảm nhiệm
và thực hiện đúng chức trách nhiệm vụ của mình. Điều quan trọng là thư viện
nhà trường đã khai thác tối đa hiệu quả góp phần rèn kỹ năng đọc cho học sinh
và nâng cao chất lượng giáo dục.

17

Cụ thể:
* Cán bộ, giáo viên đã thường xuyên đến thư viện nhiều hơn, các tài liệu
mới được cập nhật thường xuyên. Họ coi việc đọc sách, nghiên cứu tài liệu là
một hoạt động văn hóa tinh thần không thể thiếu.
- 100% giáo viên và học sinh hưởng ứng một cách nhiệt tình, hầu hết các
thầy cô và học sinh đều hiểu và tự giác đọc sách, coi thư viện nhà trường là nơi
tìm hiểu kiến thức và cũng là nơi giải trí sau những giờ học căng thẳng.
- Phong trào này đã được lan tỏa sâu rộng đến một bộ phận nhân dân
trong địa bàn xã và phụ huynh học sinh trong trường. Thể hiện rõ trong công tác
tuyên truyền của nhà trường, trong việc nâng cao văn hóa đọc trong và ngoài nhà
trường. Điều đó càng chứng tỏ rằng đọc là nhu cầu cần thiết của con người trong
việc nâng cao hiểu biết và làm chủ tri thức.
- Từ đầu năm học đến nay, thư viện nhà trường đã đón tiếp 7500 lượt bạn
đọc, trong đó có 123 lượt bạn đọc ngoài nhà trường. Có những phụ huynh đến
đón con đi học, lúc đầu vào thư viện tham quan sau đó dần dà thử đọc, rồi thích
đọc và từ đó tranh thủ thời gian đến thư viện nhà trường nhiều hơn. Đây là kết
quả ngoài sự mong muốn của chúng tôi.
* Học sinh đã thích đọc nhiều hơn, bạn đọc và thư viện có mối quan hệ
thân thiết. Các em đã coi thư viện là nơi để thư giản, là nơi để khám phá tri thức.
Học sinh lớp 1 lại đến nhiều hơn và hăng say đọc sách.
Qua kết quả này là dấu hiệu đáng mừng song không phải vì thế mà lơ
đãng việc tuyên truyền về việc đọc và văn hóa đọc, công việc này phải được tiếp
tục duy trì trong thời gian dài để lúc nào người đọc cũng cảm thấy cần đọc và
phải đọc. Có như thế thì mới đưa phong trào đọc được nhân rộng và phát triển
hơn nữa.
Phần ba: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN:
Nhận thức sâu sắc được tầm quan trọng của sách và văn hóa đọc đối với
cán bộ, giáo viên và học sinh, trường tiểu học Vĩnh Hùng đã và đang nỗ lực xây

dựng môi trường học tập, nghiên cứu lành mạnh và thân thiện nhằm nâng cao
văn hóa đọc và kỹ năng đọc cho cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường, từ
việc nâng cao số lượng, chất lượng tài liệu và các loại sách, báo, tạp chí…đến
việc cải thiện cơ sở vật chất tạo điều kiện cho việc nghiên cứu, học tập của cán
bộ, giáo viên và học sinh của trường. Hàng năm, các lớp luôn tích cực xây dựng

18


tủ sách dùng chung và phong trào quyên góp sách do đó, tài liệu của thư viện
nhà trường không ngừng được bổ sung về số lượng và chất lượng đảm bảo phục
vụ cho 37 cán bộ giáo viên và hơn 400 học sinh cũng như phụ huynh và nhân
dân địa phương. Tại các lớp học 100% các lớp đều có thư viện, góp phần giúp
học sinh và giáo viên dễ dàng sử dụng tài liệu thuận lợi.
Trước yêu cầu của công cuộc đổi mới của đất nước, trong sự nghiệp công
nghiệp hóa hiện đại hóa, đòi hỏi phải có những con người năng động, tự chủ,
sáng tạo và thể hiện là người có văn hóa. Mà có được thì một phần không nhỏ là
người đó có được "văn hóa đọc". Vì vậy việc đào tạo thế hệ trẻ thành những con
người theo mục tiêu giáo dục đề ra là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân,
nhưng trước hết là của ngành giáo dục. Phải tạo ra bước chuyển biến căn bản từ
mục tiêu, nội dung đến phương pháp giáo dục để đưa chất lượng giáo dục ngày
một nâng cao. Muốn vậy các nhà quản lí cần phải năng động, sáng tạo trong
công việc của mình.
Sau một thời gian thực hiện những biện pháp trên trong việc "nâng cao
văn hóa đọc" cho giáo viên và học sinh trường tiểu học Vĩnh Hùng, thực tế cho
thấy chất lượng đội ngũ cũng có phần chuyển biến, kỹ năng đọc của học sinh
được tốt hơn. Từ đó mà chất lượng giáo dục của trường ngày càng được khẳng
định, việc đọc đã trở thành một việc làm không thể thiếu và đã trở thành thói
quen của thầy và trò nhà trường. Các hoạt động của nhà trường đi vào ổn định,
thư viện nhà trường, thư viện lớp học được xây dựng đảm bảo nhu cầu.

Tuy nhiên kết quả đạt được trong việc khai thác thư viện và nâng cao văn
hóa đọc cho giáo viên và học sinh của trường trong năm học vừa qua đã tốt song
không phải vì thế mà chúng tôi bằng lòng với thực tại vì thực hiện đọc là yếu tố
cần cho giáo viên và học sinh, do đó trong thời gian tiếp theo chúng tôi tiếp tục
thực hiện tốt công tác quản lí chỉ đạo của mình đặc biệt là không ngừng chỉ đạo
nâng cao văn hóa đọc cho đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh để góp phần nhỏ
bé vào công cuộc đổi mới của ngành và nâng cao chất lượng giáo dục.
II. KIẾN NGHỊ:
Để nâng cao văn hóa đọc cho giáo viên và học sinh mang tính bền vững thì
các nhà quản lý phải coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Đầu tư
thời gian và trí tuệ để xây dựng thư viện nhà trường ngày một khang trang và
hoạt động theo đúng chức năng của nó. Muốn vậy, chúng ta cần lưu ý một số
vấn đề sau:

19


+ Để đào tạo ra một thế hệ trẻ có kiến thức và kỹ năng điều đầu tiên là cho trẻ
tiếp thu với văn hóa đọc. Muốn vậy phải tuyên truyền, giáo dục các em và tạo sự
thu hút các em đến với sách, đến với thư viện.
+ Tổ chức xây dựng cơ sở vật chất và bổ sung tài liệu thư viện thường xuyên.
sung những tài liệu mà giáo viên và học sinh cần, sắp xếp trưng bày sách khoa
học thuận lợi cho bạn đọc chọn và đọc sách. Muốn vậy thì đội ngũ giáo viên
phải thực sự là người hướng dẫn, đưa các em đến với đam mê đọc. Cán bộ thư
viện phải là người có năng lực, có lòng yêu nghề và sự sáng tạo trong công tác
thư viện, biết vận dụng các thành phần trong và ngoài nhà trường để xây dựng
thư viện ngày một khang trang hơn, bởi lẽ giáo viên là người trực tiếp giáo dục
và tuyên truyền đến học sinh, hơn thế nữa giáo viên luôn là tấm gương sáng cho
học sinh noi theo.
+ Hiệu trưởng phải theo dõi về đôn đốc việc thực hiện kế hoạch hoạt động

thư viện, coi đây là chìa khóa mở ra chân trời tri thức của nhân loại cho giáo
viên và học sinh nắm. Có như vậy mới giúp cho học sinh có được kỹ năng đọc,
có được óc tổng hợp và làm chủ kiến thức thực sự trở thành một người công dân
tương lai trong thời đại công nghệ hiện đại.
+ Các cấp lãnh đạo tạo điều kiện bố trí cán bộ thư viện theo định biên và ổn
định để công tác lâu dài tại các nhà trường. Mặt khác kinh phí nhà trường hạn
hẹp do đó hàng năm nên bổ sung một phần kinh phí trong việc nâng cấp và bổ
sung tài liệu thư viện nhà trường.
Tóm lại: Để đạt được mục tiêu giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
và giúp giáo viên, học sinh trong trường “nâng cao văn hóa đọc” người Hiệu
trưởng phải chỉ đạo tốt các hoạt động giáo dục, trong đó cần chú ý đến thực hiện
tốt công tác xây dựng thư viện và khai thác thư viện một cách có hiệu quả.
Khẳng định một lần nữa tầm quan trọng của việc lựa chọn sách đối với mỗi
người để từ đó xây dựng một nền văn hóa đọc lành mạnh cho toàn xã hội.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân được rút ra sau một năm thực
hiện trong quá trình quản lý tại trường tiểu học Vĩnh Hùng, tôi đã mạnh dạn đưa
ra để các đồng nghiệp tham khảo và vận dụng với mục đích góp phần nhỏ bé của
mình vào công cuộc đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ra những
chủ nhân tương lai của đất nước có kiến thức từ việc nâng cao văn hóa đọc. Tuy
nhiên thời gian và kinh nghiệm còn ít xin được tiếp thu những ý kiến đóng góp
của các cấp quản lí giáo dục cũng như của đồng nghiệp để cho công tác quản lý
trường tiểu học ngày càng hoàn thiện hơn.

20


Xin chân thành cảm ơn!
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Vĩnh Hùng, ngày 20 tháng 5 năm 2016

(Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác).

Tác giả

Nguyễn Thị Vân

TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Sổ tay công tác thư viện trường học - Nhà xuất bản Giáo dục.
- Thông tư 30/2014/TT-BGD&ĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo.
- Một số văn bản chỉ đạo về Công tác thư viện trường học và nâng cao văn hóa
đọc của các cấp.

21


22