Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT thạch thành 4

Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

1 - MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, thiết bị giáo dục là một bộ phận của cơ sở vật chất
trường học, bao gồm những đối tượng vật chất được thiết kế sư phạm mà Giáo
viên sử dụng để điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh; đồng thời là
nguồn tri thức là phương tiện giúp học sinh lĩnh hội tri thức, hình thành kỹ năng
đảm bảo cho việc thực hiện mục tiêu dạy học.
Trong việc đổi mới phương pháp dạy học thì thiết bị dạy học là yếu tố đặc
biệt quan trọng, giữ vai trò không thể thiếu trong quá trình này. Trong báo cáo
của BCH TW Đảng khóa VIII được trình bày tại đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
XI có đoạn: “Tăng cường cơ sở vật chất và từng bước hiện đại hóa nhà trường,
lớp học, sân chơi, bãi tập, máy tính nối mạng internet, thiết bị học tập và giảng
dạy hiện đại, thư viện...” và “ Đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tư duy
sáng tạo của người học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, ngoại khóa, làm chủ
kiến thức, tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay”.
Hiện nay các nước trong khu vực và các nước phát triển trên thế giới đều
rất quan tâm, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục cho hệ thống Trường THPT.
Nhà nước ta đã cố gắng trang bị cho các trường THPT tương đối đầy đủ các loại
thiết bị dạy học tối thiểu cho các môn học. Bởi vì yêu cầu cấp bách về chất
lượng giáo dục đào tạo không cho phép kéo dài tình trạng cơ sở vật chất nghèo
nàn, thiết bị dạy học thiếu thốn. Vì vậy, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học trở
thành một hệ thống hữu hiệu, một yếu tố chủ yếu nhằm đổi mới phương pháp
dạy học, đưa việc dạy học và học lên một tầm chất lượng mới.
Trường THPT Thạch Thành 4 được thành lập vào ngày 14 tháng 6 năm
2006 – tiền thân là cơ sở 2 của trường THPT Thạch Thành 2 nên phần lớn cơ sở
vật chất và thiết bị dạy học còn thiếu thốn. Vì vậy, việc xây dựng quản lý và sắp
xếp đồ dùng thiết bị dạy học còn gặp nhiều khó khăn. Là một cán bộ quản lý

thiết bị tôi luôn tự hỏi: “ Làm thế nào để mình quản lý tốt tài sản?; Làm thế nào
để sắp xếp đồ dùng dạy học một cách khoa học, hợp lý, dễ tìm, dễ lấy”. Đó là
một điều mà tôi luôn trăn trở. Vì vậy, cán bộ quản lý thiết bị đóng một vai trò
hết sức quan trọng trong trường học.
Trong mỗi năm học tôi lại có thêm cho mình một ý tưởng và tôi đã học
hỏi đồng nghiệp cũng như tìm tòi học hỏi thêm qua sách, báo, qua mạng
internet.. để có thể quản lí, sắp xếp một cách hợp lí, khoa học các loại thiết bị,
đồ dùng dạy học. Vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số giải pháp trong
việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học nhằm nâng cao hiệu quả dạy
học ở trường THPT Thạch Thành 4”.

Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-1-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

1.2. Mục đích nghiên cứu
- Đối với giáo viên:
+ Dễ dàng trong việc chuẩn bị thiết bị dạy học.
+ Trong quá trình dạy học, tránh được sự nhàm chán, tẻ nhạt, tạo được
niềm vui, hứng thú của học sinh với nội dung bài học.
+ Giúp cho giáo viên dễ dàng triển khai cho học sinh học tập theo nhóm
dưới sự giám sát của giáo viên, học sinh vừa có thể học lí thuyết, vừa có thể học
thực hành thông qua việc sử dụng thiết bị dạy học.
+ Giúp cho giáo viên không ngừng trau rồi kiến thức, kĩ năng thực hành,
làm đồ dùng dạy học để bổ sung cho giáo án của mình thêm sinh động và đa

dạng kiến thức.
- Đối với học sinh:
+ Giúp học sinh ham mê, yêu thích môn học.
+ Giúp cho học sinh có ý thức tự giác hơn trong quá trình học tập và quản
lí thiết bị dạy học.
+ Phát huy được tính tích cực của học sinh trong quá trình học tập, từ trực
quan sinh động đến tư duy trừu tượng.
+ Giúp cho học sinh có thể tiếp nhận kiến thức qua việc đọc tài liệu, quan
sát thí nghiệm, thực hành trên thiết bị dạy học, tiếp nhận kiến thức bằng việc
trao đổi, tranh luận qua việc học tập hợp tác theo nhóm, tạo hứng thú học tập
cho học sinh, biến học sinh từ thế bị động sang thế chủ động trong quá trình
nhận thức, giúp cho hiệu quả của quá trình dạy học được tốt hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Cách quản lý, sắp xếp hợp lí đồ dùng, thiết bị dạy học ở phòng thực
hành, phòng thiết bị.
- Áp dụng cho các bộ môn học Vật lí, Hóa học, Sinh học, Công nghệ,
Lịch sử và Địa lý ở Trường THPT Thạch Thành 4.
- Từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả trong quá trình dạy học.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này thì tôi dùng các phương pháp sau:
- Phương pháp quan sát sư phạm, hoạt động thực tiễn.
- Phương pháp thực hành, thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp tổ chức hoạt động nhóm của học sinh.
- Phương pháp nghiên cứu thông tin.
- Phương pháp dạy học đặt và giải quyết vấn đề.

Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-2-

Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út
2 - NỘI DUNG

2.1. Cơ sở lí luận
Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, khối lượng kiến thức
của nhân loại tăng nhanh chóng và chúng ta đang sống trong thời đại công nghệ
thông tin - khoa học kỹ thuật. Giáo dục là nền tảng của sự phát triển nguồn nhân
lực đáp ứng nhu cầu xã hội hiện đại, trong đó trí tuệ là điều kiện của mỗi quốc gia.
Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục, trước hết mỗi chúng ta những nhà giáo dục, đặc biệt là đội ngũ giáo viên phải luôn trau rồi trí thức, rèn
luyện nghiệp vụ chuyên môn, học hỏi kinh nghiệm, đổi mới phương pháp giảng
dạy để đáp ứng với yêu cầu của giáo dục.
Trong đổi mới phương pháp dạy học thì thiết bị dạy học là yếu tố không
thể thiếu được. Thiết bị dạy học là công cụ hỗ trợ giáo viên truyền thụ kiến thức
và làm cho bài giảng thêm sinh động, phát huy khả năng sáng tạo của giáo viên
và tính tích cực tiếp thu kiến thức của học sinh.
Điều đó đã được thể hiện rõ thông qua Nghị quyết Số 29-NQ/TW của Ban
chấp hành Trung ương Đảng ngày 04 tháng 11 năm 2013 “Về đổi mới căn bản
toàn diện Giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa
trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế” đã
được hội nghị Trung ương 8 khóa XI thông qua. Trong đó có quan điểm chỉ đạo:
“ Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng
nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang
phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý
luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và
giáo dục xã hội”.
Tại Đại hội X, Đảng chủ trương: Đổi mới toàn diện Giáo dục và đào tạo,
phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Có những điểm cần chú ý:

- Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế
quản lí, nội dung, phương pháp dạy và học; thực hiện “Chuẩn hóa, hiện đại hóa,
xã hội hóa” chấn hưng nề giáo dục Việt Nam.
- Bảo đảm đủ số lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ Giáo viên ở tất cả
các cấp học, bậc học. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp Giáo dục, phát
huy tính tích cực, sáng tạo của người học, khắc phục lối truyền thụ một chiều.
Hoàn thiện hệ thống, đánh giá và kiểm định chất lượng Giáo dục. Cải tiến nội
dung và phương pháp thi cử nhằm đánh giá đúng trình độ tiếp thu tri thức, khả
năng học tập. Khắc phục những mặt yếu kém và tiêu cực trong giáo dục.
Chương IV Điều lệ trường trung học về quy chế thiết bị giáo dục trường
học quy định cụ thể việc quản lý, sử dụng thiết bị dạy học: “ Tất cả các thiết bị
giáo dục của một cơ sở giáo dục, phải được sắp xếp khoa học, dễ sử dụng và
phải có các phương tiện bảo quản ( tủ, giá, hộp,… ), vật che phủ, phương tiện
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-3-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

chống ẩm, chống mối mọt, dụng cụ phòng chống cháy”. “ Thiết bị giáo dục phải
được sử dụng có hiệu quả cao nhất, đáp ứng các yêu cầu về nội dung và phương
pháp được quy định trong chương trình giáo dục ”. “Thiết bị dạy học phải được
làm sạch và bảo quản ngay sau khi sử dụng, định kỳ bảo dưỡng, bổ sung phụ
tùng, linh kiện, vật tư tiêu hao”. “ Hàng năm phải tiến hành kiểm kê theo đúng
quy định của nhà nước về quản lý tài sản”.
Như vậy, để đạt được mục tiêu như trên, ngoài những lí do khách quan,
thì công tác quản lý, sắp xếp hợp lí thiết bị dạy học trong các nhà trường đóng

một vai trò hết sức quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả của cơ sở vật chất
nói chung và thiết bị dạy học nói riêng để nâng cao hiệu quả dạy và học.
2.2. Thực trạng nghiên cứu
2.2.1. Cơ sở vật chất, Thiết bị DH ở trường THPT Thạch Thành 4.
Trường THPT Thạch Thành 4 được thành lập 14/06/2006 theo Quyết định
số 1665/QĐ-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa - Tiền thân là cơ sở 2
trường THPT Thạch Thành 2. Quy mô là trường công lập loại I, với tổng số từ
18 lớp trở lên.
Bộ máy Nhà trường gồm có: Ban giám hiệu, 4 tổ chuyên môn và 1 tổ văn
phòng. Hiện nay có tổng số 18 lớp với 774 học sinh; là trường công lập hạng 1.
Tổng số cán bộ, giáo viên, CNV: 52 người, trong đó CBQL: 3, GV: 35
người, NV: 6 người tính cả bảo vệ, GV hợp đồng 7 người. Đủ về số lượng, cơ
cấu hợp lý, phẩm chất chính trị tốt; năng lực chuyên môn khá, giỏi; 100% đạt
chuẩn và trên chuẩn, có 07 GV dạy giỏi cấp trường, 3 giáo viên dạy giỏi cấp
Tỉnh, có 01 quản lí đạt trình độ Thạc sĩ, 02 giáo viên có trình độ Thạc sĩ, có
04GV có trình độ trung cấp LLCT.
Đặc biệt năm học 2015-2016 nhà trường có một giáo viên được Đảng,
Nhà nước tin tưởng bầu làm Đại biểu Quốc hội nhiệm kì 2015 2021. Đây là một
thành quả vô cùng to lớn đới với trường THPT Thạch Thành 4.
Cơ sở vật chất, thiết bị nhà trường đến nay đã được xây dựng tương đối
đầy đủ, được xây dựng theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa; được bảo quản và
sử dụng hiệu quả lâu dài.
Số lượng các lớp học và số lượng học sinh thực hiện nghiêm túc theo định
biên của Sở GD&ĐT và UBND Tỉnh Thanh Hóa quy định. Với quy hoạch lâu
dài của nhà trường là ổn định 19 lớp với số lượng 774 học sinh, tuy nhiên do
trường năm trên địa ban vùng kinh tế 135 đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí của
người dân thấp, nên tình trạng học sinh không đi học cũng tương đối nhiều đã
ảnh hưởng đến việc tuyển sinh đầu vào của nhà trường, và đến nay nhà trường
đang từng bước đi vào ổn định số lượng lớp và số lượng học sinh. Cụ thể:
+ Năm học 2016 – 2017 Trường có 19 lớp với 724 học sinh.

+ Năm học 2017 – 2018 Trường có 19 lớp với 739 học sinh.
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-4-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

+ Năm học 2018 – 2019 Trường có 19 lớp với 774 học sinh.
Được sự quan tâm, đầu tư của Tỉnh, Sở GD & ĐT Thanh Hóa, Huyện
Thạch Thành; bằng nguồn tiết kiệm của nhà trường và huy động xã hội hóa giáo
dục, chỉ sau 10 năm cơ sở vật chất nhà trường tương đối đầy đủ, khang trang
gồm: Một khu nhà hiệu bộ đủ phòng làm việc; 20 phòng học kiên cố, cao tầng
và một số phòng học chức năng.
Năm học 2017 – 2018 nhà trường đã xây thêm khu nhà để xe cho giáo
viên và học sinh đã đưa vào sử dụng hiệu quả; xây mới tường rào, cổng, tu sửa
khuôn viên với kinh phí lên tới hàng trăm triệu đồng, bồn hoa trong trường được
quy hoạch một cách hợp lí, thoáng mát, sạch đẹp có tính thẩm mỹ cao, đảm bảo
môi trường "Xanh- Sạch - Đẹp" và thân thiện.

Hình ảnh: khuôn viên nhà trường
Phong trào tự làm đồ dùng dạy học: Được nhà trường phát động thường
xuyên để đáp ứng với yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, tổng số đồ dùng
dạy học sử dụng hàng năm lên tới cả trăm đồ dùng, dụng cụ dạy học. Trường đã
phát động đến nay 100% CBGV có máy tính xách tay dùng cho giảng dạy và
công tác.
Sử dụng và bảo quản CSVC: Luôn luôn đảm bảo tốt. Từng bước, từng
năm được đầu tư nâng cấp, trang thiết bị được bổ sung tương đối đầy đủ đáp

ứng yêu cầu dạy và học của nhà trường.
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-5-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Mặc dù Trường mới được thành lập được 10 năm, hệ thống cơ sở vật chất
tuy còn nghèo nàn nhưngcơ bản đủ để phục vụ cho quá trình dạy học, tuy nhiên
để đáp ứng với mục tiêu giáo dục hiện nay thì nhà trường đang từng bước bổ
sung về cơ sở vật chất, mua sắm thêm trang thiết bị và đặc biệt là khâu quản lí,
sắp xếp khoa học để thuận tiện cho quá trình dạy và học.
Một số hình ảnh về cơ sở vật chất của nhà trường:
Hình ảnh: Khuôn viên Trường THPT Thạch Thành 4 năm học 2018 - 2019

Hình ảnh: Khu hiệu bộ nhà trường

Hình ảnh: Học sinh trong buổi lễ tổng kết
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
Khuôn viên sân trường trong buổi lễ tổng kết năm học 2018-2019
-6-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Hình ảnh phòng thư viện

Hình ảnh hoạt động thư viện nhà trường
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-7-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Hình ảnh phòng đựng đồ thí nghiệm
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-8-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Hình ảnh: Phòng thực hành tin
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu giáo dục như ngày nay thì nhà trường
còn gặp một số khó khăn trong quá trình giảng dạy như sau:
- Đa số các TB thực hành các bộ môn đã hết khấu hao, hóa chất đã hết
hạn không còn sử dụng được, một số mới cấp thì không đủ các thành phần hóa
chất theo yêu cầu, các bộ thí nghiệm không còn nguyên vẹn, nam châm hết từ
tính, các dụng cụ thí nghiệm vỡ hỏng nhiều, vì là những thiết bị hỏng nhiều, vì

là những thiết bị đặc thù nên tìm mua cũng rất khó (không mua bổ sung được).
- Có nhiều thiết bị còn mới nhưng không phù hợp vì qua quá trình thay
sách giáo khoa đã bị lỗi thời.
- Chưa có đầy đủ phòng học bộ môn nên để tiến hành một bài thực hành
còn khá vất vả, nhiều khi còn phải mang lên lớp vì phòng chức năng chưa đầy
đủ. Đây cũng là một khó khăn lớn đối với nhà trường
Một số hình ảnh về các TB ĐDDH học trong phòng thí nghiệm, thực hành:

H/a: các TB phòng thực hành vật lý sắp xếp chưa được hợp lí, đang còn lộn xộn

Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
-9-


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Hình ảnh phòng thiết bị khi chưa được sắp xếp khoa học

Hình ảnh phòng đựng thiết bị môn Hóa – Sinh chưa được sắp xếp khoa học
2.2.2. Về phía giáo viên
Trong quá trình giảng dạy, nhiều giáo viên thường không chú trọng nhiều
đến việc sử dụng thiết bị đồ dùng dạy học, máy chiếu, giáo viên chỉ mang tính
chất đối phó khi kiểm tra, thanh tra hồ sơ, cụ thể như sau:
- Sử dụng đồ dùng học tập còn mang tính hình thức, đối phó, hoặc sử
dụng một cách chưa triệt để… vì vậy chưa phát huy được tính tích cực của học
sinh trong quá trình dạy học.
- Giáo viên dành nhiều thời gian dạy lý thuyết, thực hành thí nghiệm thì

chưa có chủ động chuẩn bị.
- Khi dạy thực hành trên phòng thí nghiệm xong thì giáo viên chưa tự giác
nhắc nhở học sinh dọn vệ sinh phòng thực hành và vệ sinh dụng cụ thực hành.
Giáo viên bộ môn chưa thực hiện đúng nội quy của phòng thự hành thí nghiệm.
- Việc lên lịch báo giảng còn chậm chễ.
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 10 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

- Giáo viên viết phiếu mượn thiết bị còn chậm chễ, chưa đúng thời gian
quy định.
2.2.3. Về phía học sinh
- Do Trường học thuộc khu vực miền núi của huyện Thạch Thành, đời
sống người dân khó khăn, trình độ dân trí thấp kém dẫn đến tình trạng học sinh
bỏ học nhiều, đã ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển về mọi mặt của nhà
trường.
- Ý thức tự giác của nhiều học sinh không cao, nhiều em chưa chú ý trong
quá trình học tập, còn mải chơi, nghịch ngợm, có khi làm hư hỏng các thiết bị
dạy và học.
- Do các em đang trong quá trình phát triển, thích khám phá, tìm tòi, nếu
như giáo viên không định hướng cho các em một cách đúng đắn, sát sao thì có
thể làm cho các tiết dạy sẽ không thành công.
- Một số phụ huynh chưa thực sự để ý đến con em mình, còn ỷ lại cho nhà
trường nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập của học sinh.
2.3. Giải pháp

2.3.1. Các giải pháp thực hiện
- Xác định rõ việc quản lí, sắp xếp hợp lí thiết bị đồ dùng dạy học trong
nhà trường là một trong những nội dung thiết yếu để nâng cao hiệu quả và chất
lượng giáo dục.
- Xác định rõ việc sử dụng thiết bị đồ dùng dạy học là vấn đề thường
xuyên và liên tục trong quá trình dạy và học của giáo viên và học sinh.
- Phải xây dựng cho Giáo viên và học sinh có ý thức tự giác và chủ động
trong quá trình dạy và học, đặc biệt là việc sử dụng, bảo quản có hiệu quả các
thiết bị đồ dùng dạy học.
- Công tác kiểm tra đánh giá cơ sở vật chất, các thiết bị đồ dùng dạy học
cần được thực hiện thường xuyên, để đảm bảo cho việc quản lí thiết bị, đồ dùng
dạy học có hiệu quả, khoa học, có nề nếp, quy củ, có kế hoạch.
2.3.2. Một số biện pháp thực hiện nâng cao hiệu quả quản lý, sắp xếp
đồ dùng thiết bị dạy học ở trường THPT Thạch Thành 4.
2.3.2.1. Lập sổ “ Sổ thiết bị giáo dục”
Hàng năm các đồ dùng thiết bị được bổ sung từ các nguồn như: được cấp,
tự mua sắm, tự làm, được tặng,…Những đồ dùng thiết bị này đều được vào sổ “
Sổ thiết bị giáo dục”
Sổ thiết bị giáo dục được phân ra theo từng khối, từng môn như: Môn Vật
lý – Công nghệ, Hóa - Sinh, Toán - Tin, ….và thiết bị giáo dục dùng chung. Để
quản lý đồ dùng thiết bị dạy học theo tôi nghĩ là phải lập sổ “Sổ thiết bị giáo
dục”.
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 11 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Mẫu sổ Thiết bị giáo dục theo môn như sau:

Hình ảnh: Sổ Thiết bị hằng năm được ghi chép và kiểm kê đầy đủ.
Ưu điểm: Giúp người quản lí thiết bị kiểm kê thiết bị một cách rễ ràng và
có hệ thống theo từng phân môn.
Giúp người quản lý nắm bắt được số lượng thiết bị hiện có theo từng năm
học theo từng môn học cụ thể.
Giúp lãnh đạo quản lí một cách tổng quát, rễ nhìn, rễ thấy và nắm được cụ
thể từng loại thiết bị hiện có.
2.3.2.2. Phân loại và sắp xếp đồ dùng dạy học
- Để nâng cao chất lượng sử dụng và khai thác có hiệu quả các Thiết bị dạy học
được trang bị, Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo tất cả Cán bộ giáo viên trong trường
cùng nhân viên phụ trách thiết bị bố trí, sắp xếp hợp lí, khoa học các phòng thiết bị
thực hành. Một yếu tố cơ bản mang tính nguyên tắc tác động đến hiệu quả hoạt động
của phòng thiết bị và phòng thực hành ở trường THPT Thạch Thành 4 là: Phòng thiết
bị, phòng thực hành phải tuân theo một số nguyên tắc sau: nguyên tắc dễ tìm, dễ thấy,
dễ lấy.

- Thiết bị dạy học nhập về được phân loại theo: dụng cụ, hóa chất, tranh
ảnh,….theo khối, theo môn và thiết bị dùng chung. Được sắp xếp khoa học, đẹp
mắt và mất ít thời gian khi tìm kiếm và dễ quản lý.
- Khi sắp xếp thiết bị cần chú ý như sau:
+ Các kiểu sắp xếp: thấp ở ngoài, cao ở trong, bé ở ngoài, to ở trong.
+ Những đồ vụn vặt có thể để trong khay như: nút cao su, ống hút, ống dẫn khí,
quỳ tím….Nhà trường trang bị cho phòng thiết bị, phòng thực hành các giá thiết bị có
nhiều ngăn để sắp xếp dễ dàng và thuận lợi.

Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.

- 12 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

+ Không để hóa chất chung với các thiết bị như: Máy tính, máy chiếu,…
vì dễ bị oxi hóa làm hư hỏng.
+ Các hóa chất: lỏng để riêng 1 ngăn, rắn để riêng, được để trong tủ đựng
hóa chất tránh bị bay mùi làm mất độ chính xác của hóa chất và làm ảnh hưởng
đến sức khỏe của con người.
+ Các dụng cụ bằng thủy tinh, các hóa chất lỏng thì được sắp đặt ở ngăn
thấp. Vì chúng dễ vỡ và tránh bị đổ hóa chất vào người. Sau đó ta dán nhãn mác
tiêu đề lên giá thiết bị theo khối, theo môn để dễ tìm, dễ lấy.
+ Các thiết bị tranh ảnh, bản đồ, bảng phụ,…cần được treo vào các giá treo theo
từng môn cụ thể và được phân theo chương trình, theo học kì, theo từng tuần để giáo
viên dễ tìm, dễ lấy, tránh sự quá tải cho các loại giá treo.

Ví dụ: Vật lý khối 10 – thiết bị thực hành, Vật lý khối 12 – Thiết bị biểu
diễn, Tranh, bản đồ.
Ưu điểm: mang tính khoa học, tính thẩm mỹ, tính tiện dụng.
2.3.2.3. Lên kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy học theo phân phối chương trình

Đầu năm học nhà trường đã triển khai đến các tổ chuyên môn làm “ Sổ
kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học ” theo từng khối, từng môn học. Trong sổ kế
hoạch này tổ chuyên môn đã nêu được: Sẽ sử dụng thiết bị gì cho tiết nào? Thiết
bị dạy học đó sẽ khai thác ở đâu? (Thiết bị hiện có của nhà trường hay thiết bị tự
làm) để có những kiến nghị, đề xuất với nhà trường

Mẫu Sổ kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học của tổ Toán- Lý - Hóa
Dựa vào kế hoạch của từng tổ chuyên môn cán bộ phụ trách thiết bị sẽ có kế
hoạch chung về việc sử dụng đồ dùng dạy học cho toàn trường.
Để có thời gian chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ, hóa chất thực hành theo yêu cầu của
giáo viên bộ môn.

Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 13 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Cách này giúp bố trí được thời gian chuẩn bị đồ dùng, tránh mượn trùng lặp
một loại đồ dùng trong cùng một tiết dạy mà số lượng đồ dùng ít.

Ví dụ: Sổ kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học của đồng chí: Nguyễn Hữu Quang
– Giáo viên dạy môn Hóa
MÔN: HÓA HỌC
KHỐI LỚP 10
Tiết
Tên thí nghiệm hoặc TBDH cần TB được
PPCT
có
cấp
(1)
(2)
(3)

6
Vi deo mô phỏng thí nghiệm sự
chuyển động của electron trong
nguyên tử
15
Máy chiếu, màn chiếu
Được cấp
24
Bài thực hành: Một số thao tác
Được cấp
thực hành thí nghiệm hóa học….

TB
tự làm
(4)

Trình
chiếu
(5)

Tự làm

CNTT

Có nhưng
hỏng
(6)

Chưa
có

(7)

CNTT
Tự làm

Ưu điểm: Dựa vào kế hoạch của từng tổ thì cán bộ phụ trách thiết bị sẽ
có kế hoạch chung về việc sử dụng thiết bị cho toàn trường.
2.3.2.4. Lên kế hoạch “ Phiếu báo sử dụng thiết bị” theo từng tuần
- Đầu năm học mỗi Tổ đã có quyển “ Kế hoạch sử dụng thiết bị ”. Khi chuẩn bị
thiết kế bài giảng trên lớp, giáo viên tra cứu vào đó để biết được tiết học cần chuẩn bị
những đồ dùng dạy học nào để phục vụ tiết dạy và dăng kí theo mẫu “Phiếu báo sử
dụng thiết bị”

- Lên kế hoạch sử dụng thiết bị đồ dùng dạy học theo tuần: nhằm để cho
cán bộ thiết bị có thời gian chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ, hóa chất thực hành theo
yêu cầu của giáo viên bộ môn. Lịch phát và thu “ Phiếu báo sử dụng thiết bị”
vào sáng thứ 5 hàng tuần.
Mẫu Phiếu báo sử dụng thiết bị dạy học:
Số:….
PHIẾU BẢO SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC
Tuần: 39
Họ và tên giáo viên: Nguyễn Hữu Quang Dạy môn: Hóa học
Ngày SD Tên bài dạy

8/5/2019

Tên TB cần sử dụng

- Ống nghiệm.
-Gía đựng ống nghiệm.

Bài thực hành - Kẹp gỗ, chổi lau.
số 7
- Dung dịch HCl
- Zn (rắn)

Số lượng

Tiết
PPCT

Dạy
tiết

Dạy
lớp

88

2

10A1

8 ống
5 giá
5 cái
10ml
0,5g

Ưu điểm: Bố trí được thời gian chuẩn bị đồ dùng dạy học, tránh mượn
trùng lặp một loại đồ dùng trong cùng một tiết dạy.

2.3.2.5. Làm công tác cho mượn “Sổ theo dõi sử dụng thiết bị dạy học”.
Khi giáo viên bộ môn chuẩn bị thiết kế bài dạy thì giáo viên đã nắm
được danh mục thiết bị của từng môn, kết hợp với sổ kế hoạch sử dụng thiết bị
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 14 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

dạy học để giáo viên biết được tiết học cần chuẩn bị những đồ dùng dạy học nào
để phục vụ tiết dạy và đăng ký theo mẫu“ Phiếu báo sử dụng thiết bị dạy học”.
Cán bộ thiết bị sẽ chuẩn bị sẵn đồ dùng, dụng cụ, hóa chất, máy chiếu,
loa,…Giáo viên bộ môn chỉ việc đến nhận đồ dùng và ký mượn vào sổ “ Sổ theo
dõi sử dụng thiết bị dạy học”.
Mẫu:

Khi sử dụng xong giáo viên cho học sinh thu dọn, rửa sạch sẽ rồi gọi cán bộ
thiết bị đến phòng thực hành để bàn giao và xác nhận tình trạng thiết bị và ký trả.
Ưu điểm: Dễ quản lý, biết được tình trạng thiết bị sau khi sử dụng.
2.3.2.6. Khắc phục những thiết bị dạy học hư hỏng.
Những đồ dùng dạy học qua thời gian sử dụng không tránh khỏi hư hỏng,
rách nát. Có thể khắc phục bằng cách:
- Lên kế hoạch, viết phiếu đề xuất để mua phụ tùng về thay thế, sửa chữa.
- Dùng băng dính, hồ dán, nẹp, dây…để khắc phục.
Ưu điểm: Bảo tồn được thiết bị dạy học qua nhiều năm sử dụng, làm cho
phòng thiết bị ngày càng phong phú hơn.
2.3.2.7. Công tác kiểm kê, đánh giá thiết bị qua từng năm học

Hằng năm, vào cuối năm học thì ban kiểm kê tài sản, cơ sở vật chất nhà
trường và đã tiến hành kiểm tra đánh giá về mức độ hư hỏng về cơ sở vật chất,
các thiết bị giáo dục của nhà trường. Qua đó những thiết bị giáo dục nào bị hư
hỏng thì nhà trường sẽ có phương án sửa chữa hoặc có thể mua sắm kịp thời để
có thể phục vụ tốt cho năm học mới.
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 15 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

2.4. Hiệu quả của việc sắp xếp khoa học hợp lí các TBDH
Trên cơ sở tìm hiểu và áp dụng những giải pháp của sáng kiến kinh
nghiệm vào thực tiễn ở Trường THPT Thạch Thành 4 trong năm học vừa qua đã
có nhiều chuyển biến tích cực:
- Bản thân tôi là một nhân viên phụ trách các phòng thiết bị, thí nghiệm
thực hành nên đã xây dựng cho mình được kế hoạch quản lý, sắp xếp các thiết bị
đồ dùng thí nghiệm, các loại hồ sơ sổ sách một cách hợp lý, khoa học phục vụ
tốt cho quá trình dạy học và đã được chuyên viên Sở GD& ĐT Thanh Hóa, Ban
giám hiệu Nhà Trường, Tổ chuyên môn, giáo viên khen ngợi.
- Qua sự hướng dẫn chỉ đạo, động viên, đôn đốc kịp thời của Ban giám
hiệu Nhà Trường, của tổ chuyên môn thì đa số giáo viên đã tích cực và chủ động
hơn trong việc sử dụng các thiết bị đồ dùng thí nghiệm. Cụ thể như sau:
+ Năm học 2017 – 2018 Nhà trường có 70% Giáo viên thường hay sử
dụng các đồ dùng, thiết bị thí nghiệm thực hành.
+ Năm học 2018 – 2019 thì nhà trường đã đạt được 100% Giáo viên sử
dụng tích cực đồ dùng, thiết bị thí nghiệm thực hành, nên hiệu quả của các tiết

học được nâng lên đáng kể, phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh
trong quá trình học tập.
- Trong các tiết học Giáo viên và học sinh có sử dụng thiết bị dạy học, thì
tôi nhận thấy Giáo viên đã biết phối hợp điệu bộ, cử chỉ, lời nói nhịp nhàng với
thao tác sử dụng đồ dùng dạy học có hiệu quả cao hơn so với trước đây.
- Giáo viên đã thuần thục hơn trong việc xây dựng kế hoạch bài học với
hoạt động có sử dụng đồ dùng dạy học.
- Giáo viên phân bố thời gian hợp lý hơn, giờ học trở nên nhẹ nhàng, sinh
động. Đa số các em rất thích học các giờ có sử dụng đồ dùng dạy học. Chất
lượng học tập của học sinh trong các giờ học có sử dụng đồ dùng dạy học được
nâng lên đáng kể.
- Giáo viên đã có ý thức tự giác hơn trong việc sử dụng đồ dùng dạy học,
các thiết bị thí nghiệm khi lên lớp.
- Việc mượn và sử dụng đồ dùng dạy học không còn là hình thức đối phó.
- Đối với học sinh:
+ Giúp học sinh có ý thức học tập tốt hơn, học sinh tập trung hơn trong
các tiết học.
+ Các em không còn ngồi học thụ động, làm việc riêng hay nói chuyện
trong các giờ học. Đa số học sinh đều được tham gia vào các hoạt động học tập
dưới mọi hình thức. Học sinh tích cực phát biểu xây dựng bài, tiếp thu bài nhanh
hơn, tạo được sự tự tin và mạnh dạn cho học sinh.
- Kết quả cho thấy: Nhờ việc tích cực sử dụng TBDH trong các tiết dạy
mà kết quả học tập đã có sự chuyển biến rõ rệt.
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 16 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

+ Năm học 2016–2017 nhà trường đã đạt được một số thành tích nhất định.
- Về văn hóa: Năm học 2016-2017 nhà trường tiếp tục duy trì thành tích:
đạt 21 giải trong đó có 5 giải nhì, 5 giải ba và 11 giải khuyến khích xếp thứ 5/28
trường THPT miền núi (sau các trường THPT Thạch Thành 1, Cẩm Thủy 1,
Thạch Thành 3…) xếp thứ 40/106 trường THPT toàn tỉnh, xếp thứ 39 trường
THPT miền xuôi.
- Thi học sinh giỏi cầm tay: nhà trường đạt 12 giải trong đó 3 giải nhì, 5
giải ba và 04 giải khuyến khích là kết quả cao nhất từ trước tới nay, xếp thứ 3/28
trường của 11 huyện miền núi.
Đây là năm đầu tiên nhà trường đoạn 3 huy chương đồng Hội khỏe Phủ
Đổng toàn quốc lần thứ IX, cũng là năm đầu tiên nhà trường có 01 giải Nhì cấp
tỉnh cuộc thi viết thư Quốc tế UPU (trong tổng 11 giải của toàn tỉnh)
+ Năm học 2017 – 2018: Nhà trường đoạt 11 giải trong đó có 2 giải nhì, 4
giải 3, 5 giải khuyến khích (xếp thứ 8/30 trường THPT miền núi, xếp thứ 47/109
trường THPT trong toàn tỉnh, xếp thứ 3 trong huyện Thạch Thành.
+ Năm học 2018- 2019: Nhà trường đạt 19 giải văn hóa cấp tỉnh (với 3
giải nhì, 6 giải ba và 10 giải khuyến khích) xếp thứ 6/30 trường THPT miền núi.
Như vậy, qua việc áp dụng TBDH vào giảng dạy tỉ lệ học sinh giỏi tăng
dần lên hẳn theo từng năm. Đã gây hứng thú được rất nhiều đối với học sinh, tạo
sự không nhàm chán trong tiết học, giúp học sinh có tinh thần tự học nhiều hơn.
Một số hình ảnh về việc sắp xếp hợp lí thiết bị, đồ dùng dạy học:

Hình ảnh: Bộ dụng cụ thực hành môn Vật lí – Công nghệ
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 17 -

Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

Hình ảnh: Bộ dụng cụ thực hành môn Hóa học

H/a: Giá treo tranh ảnh, bản đồ ở phòng TB

H/a:ảng đăng kí mượn thiết bị dạy học

Hình ảnh: học sinh đang trong tiết học
3 . KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
thực hành
Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 18 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

3.1. Kết luận
Xuất phát từ cơ sở lý luận, cơ sở pháp lí, sau khi phân tích thực trạng
công tác quản lý cơ sở vật chất nói chung và việc sử dụng đồ dùng dạy học nói
riêng ở Trường THPT Thạch Thành 4, tôi đã mạnh dạn viết sáng kiến kinh
nghiệm và đã đề ra được một số giải pháp và biện pháp thực hiện trong việc
quản lí, sử dụng hợp lí các thiết bị đồ dùng dạy học và đã áp dụng thực tiễn tại
Trường THPT Thạch Thành 4 và đã mang lại kết quả cao trong năm học vừa
qua. Đề tài này cũng sẽ được áp dụng trong những năm học tiếp theo.

Để thực hiện có hiệu quả việc sử dụng thiết bị dạy học góp phần đổi mới
PPDH người GV cần chú ý những điểm sau đây:
- Trước hết giáo viên phải nhận thức đúng và đầy đủ vai trò của việc sử
dụng thiết bị vào đổi mới phương pháp giảng dạy. Giáo viên cần mạnh
dạn, không ngại khó, tự thiết kế và sử dụng bài giảng điện tử của mình sẽ
giúp rèn luyện được nhiều kỹ năng và phối hợp tốt các phương pháp dạy học
tích cực khác.
- Không lạm dụng công nghệ thông tin nếu chúng không tác động tích cực
đến quá trình dạy học và sự phát triển của học sinh. Công nghệ mô phỏng nếu
không phản ảnh đúng nội dung và thực tế thì không nên sử dụng. Chuẩn kiến
thức ở mức độ vận dụng cần kết hợp bảng và sử dụng các PPDH khác mới có
hiệu quả.
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học không phải là một phương
pháp mới mà chỉ là sự hổ trợ đổi mới phương pháp dạy học bằng các công cụ,
phương tiện. Cần tránh việc chuyển từ đọc - chép sang nhìn – chép.
- Đối với các giờ thực hành, thí nghiệm, giáo viên cần có cách tổ chức lớp
học khoa học hợp lý để huy động mọi học sinh đều tham gia vào việc học, thực
hành. Tránh tình trạng chỉ một vài học sinh thực hiện còn các học sinh khác thì
không tập trung chú ý.
3.2. Những kiến nghị đề xuất
- Đối với Nhà trường:
+ Cần xây dựng thêm các phòng thực hành thí nghiệm để thuận tiện hơn
trong quá trình dạy học.
+ Cần trang bị tốt hơn nữa hệ thống chống cháy nổ trong phòng thí
nghiệm, dụng cụ bảo hộ trong các tiết thực hành cũng cần được mua sắm, bổ
sung liên tục trong các năm học.
+ Hàng năm cần phải trang bị đầy đủ hơn các thiết bị, đồ dùng dạy học để
phục vụ tốt hơn cho quá trình dạy học.
+ Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng kĩ năng, nghiệp vụ cho nhân viên thiết bị
hiện có hoặc tạo điều kiện cho nhân viên được đào tạo bài bản nghiệp vụ thiết bị

Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 19 -


Sáng kiến kinh nghiệm

Tống Thị Út

về phụ trách công tác thiết bị dạy học để nâng cao hiệu quả phục vụ công tác
giảng dạy và học tập.
- Đối với giáo viên: Cần phải tích cực học hỏi để nâng cao kiến thức, kĩ
năng thực hành, để phục vụ tốt hơn cho quá trình giảng dạy tại đơn vị.
- Đối với HS: Cần nâng cao ý thức tự giác trong học tập, ý thức trong việc
bảo quản cơ sở vật chất, các thiết bị đồ dùng dạy học, hình thành cho các em có
kĩ năng tốt hơn trong thực hành thí nghiệm.

Trên đây là là một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng
thiết bị dạy học ở trường THPT Thạch Thành 4, trong quá trình làm sáng
kiến của mình không thể tránh được những thiếu sót về nội dung và cách
trình bày. Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của các thầy cô và đồng nghiệp
đi trước quan tâm đến vấn đề này nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho
học sinh, giúp các em thành công trong cuộc sống và sự nghiệp, có thể
giúp một phần cho sự phát triển của đất nước.
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thạch Thành,, ngày 20 tháng 05 năm 2019
Trên đây là SKKN của tôi viết, Tôi xin cam đoan
không sao chép nội dung của người khác.

Tống Thị Út

Đề tài: “Một số giải pháp trong việc quản lý, sắp xếp đồ dùng thiết bị dạy học
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở trường THPT Thạch Thành4”.
- 20 -