Giải pháp quản lí nâng cao chất lượng sử dụng thiết bị dạy học ở trường THPT như thanh 2

Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

1. Mở đầu:
1.1.

Lí do chọn đề tài:

Trường THPT Như Thanh II đóng trên địa bàn xã Thanh Tân, huyện Như
Thanh, tỉnh Thanh Hóa là một trong những trường có chất lượng đầu vào của học
sinh khối 10 tương đối thấp. Nơi trường đóng là một vùng kinh tế đặc biệt khó
khăn, nằm cách xa trung tâm của huyện.Trường tuyển sinh học sinh khu vực 4 xã:
Thanh Tân, Thanh Kì, Xuân Thái, Yên Lạc và một số học sinh trái tuyến ở vùng lân
cận của huyện Nông Cống và Tĩnh Gia. Những học sinh ở gần trường có học lực
khá giỏi thì phụ huynh thường có tâm lí cho con em mình lên học tại trường điểm
của huyện. Những học sinh khi thi tuyển vào lớp 10 chỉ cần tránh điểm liệt là có thể
trúng tuyển vào lớp 10. Chính vì vậy chất lượng học sinh của nhà trường luôn là
một nỗi lo lắng, trăn trở của ban giám hiệu nhà trường cũng như các thầy cô giáo
bộ môn.
Xuất phát từ đặc thù bộ môn vật tôi giảng dạy là một môn khoa học tự nhiên
có nhiều ứng dụng trong đời sống, trong nghiên cứu khoa học cũng như trong sản
xuất. Về lí thuyết môn vật lí có nhiều thuật ngữ khoa học khó học, khó nhớ, khô
khan và trừu tượng. Về bài tập thì phải sử dụng nhiều kiến thức toán học, đối với
học sinh trung bình yếu thì đây là vấn đề vô cùng khó khăn do khả năng tư duy, kĩ
năng tính toán của các em là rất kém. Chính vì vậy bản thân tôi và các giáo viên bộ
môn luôn tìm tòi để tìm ra phương pháp giảng dạy phù hợp nhất. Sau nhiều năm
giảng dạy tôi nhận ra rằng học đi đôi với hành là hết sức cần thiết, các bài giảng ly
thuyết cần có thí nghiệm trực quan hoặc thí nghiệm minh họa để học sinh dễ nhận
biết và tiếp thu lĩnh hội tri thức. Tuy nhiên một vấn đề rất khó khăn là quá trình tiến
hành các thí nghiệm, bảo quản, quản ly và sử dụng thiết bị dạy học chưa thực sự

được quan tâm như đúng vai trò của nó trong giảng dạy.
Trong chương trình dạy học tất cả các bộ môn chứ không phải chỉ mình bộ
môn vật ly là sử dụng các thiết bị dạy học, vì vậy tôi quyết định viết đề tài này
1


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

nhằm một phần nào đó giúp cho Ban giám hiệu, Ban chuyên môn và cán bộ thiết bị
của nhà trường có thể quản ly tốt hơn quá trình sử dụng thiết bị dạy học của giáo
viên và học sinh trong nhà trường.
1.2.

Mục đích nghiên cứu:

Mục đích của Sáng kiến kinh nghiệm “Giải pháp quản lí nâng cao chất
lượng sử dụng thiết bị dạy học ở trường THPT Như Thanh 2” là giúp cho cán bộ
giáo viên nhà trường có một cái nhìn đúng đắn về vai trò của thiết bị dạy học trong
nhà trường, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy các bộ môn trong trường. Đồng
thời giúp cho lãnh đạo nhà trường có thể theo dõi và quản ly ở tầm vĩ mô quy trình
sử dụng, tần suất sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên trong trường.
1.3.

Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu trong đề tài này của tôi là những giải pháp quản ly
thiết bị dạy học ở trường trung học phổ thông.
1.4.

Phương pháp nghiên cứu:

Do hệ thống quản ly thiết bị trong nhà trường còn nhiều hạn chế. Vì vậy
phương pháp nghiên cứu của trong đề này là tổng hợp của nhiều phương pháp khác
nhau như:
+ Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở ly thuyết.
+ Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Giáo dục và đào tạo là động lực cho sự phát triển khoa học và công nghệ,
phát triển kinh tế đất nước, có thể khẳng định rằng không có giáo dục và đào tạo thì
không có bất cứ sự phát triển nào đối với con người, đối với nền kinh tế - văn hóa –
xã hội của đất nước. Để thực hiện nhiệm vụ giáo dục và đào tạo thì thiết bị dạy học
được xem là điều kiện hết sức quan trọng.

2


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

Tầm quan trọng của thiết bị dạy học (TBDH) ở các cơ sở giáo dục nói chung
và ở trường THPT Như thanh 2 nói riêng được khẳng đinh từ : Văn kiện Đại Hội
Đảng toàn quốc đến các văn bản của Quốc hội, Chính phủ và Bộ giáo dục như:
Quyết định số 27/2001/QĐ-BGD ĐT về quy chế công nhận trường chuẩn, Quyết
định số 07/2007 QĐ-BGD ĐT ban hành điều lệ trường phổ thông.Công văn số
4381/BGD ĐT-CSVC… đã khẳng định thiết bị dạy học là phương tiện lao động của
các nhà giáo và học sinh, là một trong các điều kiện thiết yếu để tiến hành quá trình

dạy học.
Vì vậy thiết bị dạy học là tiền đề quan trọng của việc thực hiện đổi mới
phương pháp dạy học , góp một phần cho định hướng phát triển nền giáo dục nước
nhà theo hướng đổi mới căn bản và toàn diện.
Ở trường THPT Như Thanh 2, thiết bị dạy học chưa thực sự đảm bảo được
yêu cầu nhà trường trong thời kỳ mới về đổi mới giáo dục. Kĩ năng sử dụng thiết bị
dạy học của giáo viên, học sinh còn nhiều bất cập, dẫn đến hiệu quả giáo dục chưa
cao, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đổi mới công tác quản ly thiết bị dạy học theo
quan điểm hiệu quả.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến:
Năm học 2018-2019 nhà trường tiếp tục tăng cường công tác quản ly và sử
dụng TBDH. Nhà trường được sự ủng hộ của ban đại diện hội phụ huynh học sinh,
được sự quan tâm của Sở giáo dục đào tạo tỉnh Thanh Hóa, của các cấp ủy Đảng,
chính quyền địa phương, do đó đã mua sắm và trang bị được một số lượng TBDH
đáng kể, song so với nhu cầu phát triển của nhà trường chuẩn bị xây dựng thành
trường chuẩn quốc gia cấp độ 1 thì còn thiếu nhiều, chưa đồng bộ, đặc biệt là vấn
đề quản ly sử dụng chưa thật hiệu quả, cần nỗ lực hơn nữa trong quản ly, sử dụng
và bảo quản, tăng cường mua sắm và bổ sung TBDH để đáp ứng yêu cầu xây dựng
trường chuẩn quốc gia. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng và quản ly vẫn còn nhiều
hạn chế. Cụ thể:
3


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

- Cách khai thác thông tin trên mạng của cán bộ giáo viên còn hạn chế, nhận
thức của một bộ phận giáo viên trong việc khai thác và sử dụng thiết bị dạy học
chưa cao.

- Đội ngũ giáo viên phần lớn chưa học qua các lớp tập huấn sử dụng thiết bị
dạy học theo môn được đào tạo, do đó kỹ năng sử dụng TBDH hiện đại còn lúng
túng.
- Còn thiếu các phòng học chức năng hiện đại như: phòng học tiếng, nhà tập
đa năng, phòng học môn công nghệ.
- Các trang thiết bị được cấp phát chất lượng không cao, tuổi thọ thấp.
- Mức kinh phí của nhà trường đầu tư mua sắm trang thiết bị còn ít.
- Đội ngũ giáo viên còn thiếu môn Công nghệ, dạy học chưa đúng chuyên
nghành được đào tạo do đó việc sử dụng TBDH cho môn học chưa tốt.
- Ý thức bảo quản và sử dụng TBDH của một số em học sinh chưa cao.
- Hệ thống quản ly thiết bị dạy học còn thủ công.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã áp dụng để giải
quyết vấn đề:
Để giải quyết những khó khăn trên tôi xin mạnh dạn trình bày một số giải
pháp trong quản ly thiết bị dạy học.
2.3.1. Các mục tiêu hành động
2.3.1.1. Tập huấn kỹ năng thực hành sử dụng TBDH cho giáo viên các bộ
môn.
Đây là mục tiêu cực kỳ quan trọng vì đại đa số giáo viên ngại sử dụng thiết
bị dạy học là do sử dụng thiết bị không quen, không thuần thục. Vì vậy ban chuyên
môn nhà trường cần cho cán bộ thiết bị tập huấn trước sau đó lồng ghép hoạt động
tập huấn sử dụng TBDH vào các buổi sinh hoạt chuyên môn ngay từ đầu năm học,
từ đó giúp giáo viên có kĩ năng sử dụng TBDH tốt hơn.

4


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

2.3.1.2. Giáo dục y thức bảo quản và sử dụng TBDH cho học sinh trong nhà
trường.
Trong những tiết dạy trên lớp có sử dụng TBDH thì học sinh luôn có nhu cầu
tìm hiểu về thiết bị nhưng cách sư dụng và bảo quản thì chưa biết. Vì vậy các giáo
viên bộ môn cần hướng dẫn kĩ lưỡng về các TBDH và cách sử dụng thiết bị tránh
làm hư hỏng sau khi dùng. Từ đó yêu cầu các tập thể lớp có trách nhiệm đền bù
thiệt hại nếu không làm theo đúng hướng dẫn của giáo viên làm hỏng thiết bị của
nhà trường.
2.3.1.3. Thay thế các thiết bị lạc hậu, không sử dụng được, mua sắm và bổ
sung các thiết bị mới. Tu sửa và nâng cấp các thiết bị dạy học.
Đây là một việc làm thường niên vào đầu năm học. Các tổ chuyên môn của
nhà trường cần kiểm tra lại toàn bộ TBDH trước khi vào năm học mới, từ đó đề
xuất với Ban chuyên môn có giải pháp thay thế các thiết bị đã lạc hậu, khắc phục
những thiết bị có lỗi và bổ sung mua mới những thiết bị cần thiết cho năm học.
2.3.1.4. Đầu tư TBDH bằng nhiều nguồn vốn, đảm bảo thiết bị đồng bộ.
Trên thực tế nếu chúng ta tiến hành tu sửa và mua sắm bổ sung thì chỉ giải
quyết được một phần nào sự thiếu hụt về TBDH. Tuy nhiên nếu là như thế thiết bị
sẽ thiếu tính đồng bộ, thường xuyên hư hỏng trong quá trình sử dụng gây lãng phí.
Vì vậy lãnh đạo nhà trường cần có giải pháp về tài chính như xin cấp trên, xã hội
hóa... để đầu tư cho nhà trường TBDH đồng bộ, có chất lượng, sử dụng được nhiều
năm.
2.3.1.5. Xây dựng đủ các phòng học bộ môn theo quy định.
Để học sinh có môi trường học tập tốt nhất, lãnh đạo nhà trường cần có kế
hoạch dài lâu nhằm huy động nguồn vốn xây dựng các phòng học bộ môn theo quy
định của Bộ giáo dục và đào tạo.
2.3.1.6. Xây dựng hệ thống quản ly thiết bị bằng công nghệ.

5

Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

Để dễ theo dõi và quản ly TBDH trong nhà trường, lãnh đạo nhà trường cần
xây dựng một phần mềm quản ly gồm: lịch báo mượn, tình trạng thiết bị trước và
sau khi sử dụng để giảm tải công việc thuần túy cho cán bộ thiết bị đồng thời cũng
theo dõi được tần suất sử dụng TBDH của giáo viên, số TBDH còn sử dụng được,
không còn sử dụng được...
2.3.2. Kế hoach hoạt động cụ thể
2.3.2.1.Kế hoạch hoạt đầu năm học
Tên

Kết quả cần đạt

hoạt

Thời gian

Kinh phí

Điều kiện/rủi ro

thực hiện

động
Kiểm

- Sắp xếp lại

Từ ngày

Theo quy

Tổ trưởng và nhóm

tra, rà

TBDH các bộ

15/10 đến

chế chi tiêu

trưởng chuyên môn

soát

môn.

21/10/2018

nội bộ.

dạy lệch tiết nên

TBDH

- Số liệu kiểm tra

.

của nhà

chính xác.

việc kiểm tra phải
tiến hành lần lượt
từ các bộ môn.

trường
Lập danh
sách
những
TBDH
cần thu
mua bổ
sung

- Sắp xếp lại

Từ

ngày Theo quy

Nguồn

kinh

phí

TBDH các bộ

22/10 đến

chế chi tiêu

hạn hẹp nên chỉ có

môn.

28/10/2018

nội bộ.

thể đáp ứng nhu

- Đảm bảo đủ

.

cầu tối thiểu về

TBDH chuẩn bị

TBDH.

cho thao giảng dự
giờ chào mừng

20/11.

2.3.2.2. Kế hoạch hoạt động sau khi kết thúc học kỳ I

6


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

Trong thời gian các nhà trường vừa kết thúc học kì I bắt đầu vào học kì II.
Trên cơ sở nhiệm vụ công tác đầu học kì II của năm học, bản thân tôi dự kiến tập
trung chỉ đạo thực hiện có hiệu quả một số hoạt động chính như sau:
Tên hoạt

Kết quả cần đạt

động
Hoàn tất các Chính xác

Thời gian

Kinh phí

Điều kiện/rủi ro

thực hiện
Quy chế

loại hồ sơ

chi tiêu nội

kiểm kê
Sơ kết công

bộ
Đúng thực tế

tác bảo quản
TBDH
Thanh lí một Quản lí số liệu
số thiết bị

Tháng
1/2019

thiết bị hỏng

Quy chế
chi tiêu nội

hỏng
Bổ sung

bộ
Đủ về số lương

TBDH cho

và chất lượng

học kì II
Bảo trì và

Gọn gàng, khoa

Tháng

sửa chữa

học.

2/2019

Ngân sách

Tài chính hạn hẹp

máy tính,

Mua sắm

Máy tính hư hỏng

sắp xếp lại

nhỏ

nhiều

phòng máy
vi tính
Kiểm tra sử

Tất cả đồ dùng

Quy chế

dụng TBDH

các môn học

chi tiêu nội

Sử dụng được

bộ
Quy chế

Đánh giá đồ
dùng dạy

chi tiêu nội

học tự làm ở

bộ
7

Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

tổ CM
Sắp xếp các

Phục vụ tốt các giờ

phòng chức

dạy thí nghiệm và

năng, TBDH thực hành
để HS thí
nghiệm thực
hành
Chuẩn bị

Thi đua chào

phòng máy

mừng ngày 26/3

phục vụ thao

Tháng

giảng chào

3/2019

mừng
26/3/2013
Kiểm tra sử

Đánh giá y thức

dụngTBDH. sử dụng của giáo
viên.
-Thi làm

Phục vụ cho

Quỹ thi đua Một số giáo viên

TBDH cấp

công tác dạy

khen

chưa thực sự tích

trường

và học

thưởng

cực

2.3.2.3. Các hoạt động sau khi kết thúc năm học và chuẩn bị cho năm
học mới
Hoạt động

Kết quả cần đạt

Thời gian
thực hiện

8

Kinh phí

Điều kiện/rủi ro


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

Tổ chức cho cán

CBGV và NV

bộ giáo viên,

có trình độ

Theo ngân

nhân viên đi tập

chuyên môn

sách

huấn kỹ năng bảo nghiệp vụ về
quản TBDH và kĩ bảo quản TBDH

Kinh phí hạn

năng thí nghiệm

hẹp

thực hành để
chuẩn bị cho năm
học sau
Xây dựng kế

Đảm bảo tốt các

hoạch quản lí

hoạt động quản

TBDH trong he

ly trong nhà

Tháng
8/2019

Kiểm kê, kiểm

trường
Đánh giá đúng

tra đánh giá các

hiện trạng

chi tiêu

thiết bị dạy học.

TBDH

nội bộ

Tu sửa và mua

Đáp ứng được

Mua sắm

Nguồn kinh phí

sắm các thiết bị

các yêu cầu

nhỏ

cho mua sắm

dạy học mới

giảng dạy

TBDH hàng

và học tập

năm không

Quy chế

nhiều
Xây dựng các

Phục vụ cho học

phòng học bộ

môn tiếng anh

Ngân sách Kinh phí đầu tư

môn còn thiếu

nhà nước

như phòng nghe

9

cao


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

Sắp xếp TB
phòng thực hành,

Điều kiện phụ

đồ dùng thí

Đảm bảo các

nghiệm, kho TB

điều kiện cho
dạy học

huynh còn thiếu

Tháng

thốn, công tác

9/2019

xã hội hóa chưa

Tham mưu huy

Ban phụ

động vốn

huynh HS

cao

Tạo cơ sở dữ liệu Quản lí cơ sở dữ
quản ly TBDH,

liệu

phần mềm

Theo dõi , bảo

Tháng
Quản lí thiết bị

10/2019

Quy chế

Cán bộ thiết bị

chi tiêu

có trình độ tin

nội bộ

học còn hạn chế

quản giao nhận
thiết bị dạy học
Chuẩn bị TBDH

Thi đua giờ dạy

cho thao giảng

tốt, giờ học

Quỹ công

chào mừng ngày

tốt

đoàn

20/11
Mua máy vi tính
bổ sung phòng

Tháng
Phục vụ dạy học 11/2019

máy
Sửa chữa hư
hỏng TBDH.

Mua sắm
nhỏ
Quỹ tiết

Phục vụ dạy học

kiệm nhà
trường

Lập kế hoạch

Biết số lượng

kiểm kê TBDH

TBDH

hết HK I

Tháng
12/2019

10

Kinh phí hạn
hẹp


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

Kiểm tra và niêm
phong phòng

Bảo vệ tài sản

Tháng

TBDH trước khi

nhà trường

1/2020

nghỉ tết
Theo dõi việc sử

Đánh giá y thức

dụng TBDH của

chấp hành

GV

Tháng
2/2020

Thường xuyên

Phục vụ dạy

kiểm tra, sửa

học.

chữa TBDH hư

Tháng

hỏng, đảm bảo

3/2020

Ngân sách

Kinh phí hạn
hẹp

tốt cho công tác
dạy – học.
- Mua sắm

Đảm bảo các

TBDH đảm bảo

tiêu chí chuẩn

các tiêu chí chuẩn quốc gia.
quốc gia.
- Kiểm kê TBDH

Tháng
4/2020

Ngân sách

Kinh phí hạn
hẹp

Bảo quản TBDH Tháng

5/2020
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Với việc xây dựng kế hoạch cụ thể về quản ly sử dụng TBDH theo từng giai
đoạn, nhà trường đã từng bước nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà
trường. Cụ thể kết thúc năm học tỉ lệ học sinh khá giỏi tăng lên so với năm học
trước, số học sinh giỏi cấp tỉnh tăng cả về số lượng và chất lượng đưa nhà trường
tăng lên 12 bậc trong bậc xếp hạng của toàn ngành. Để đạt được thành tích đó cần
11


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

có sự nỗ lực phấn đấu về mọi mặt của thầy trò nhà trường, tuy nhiên việc dạy học
vẫn là nòng cốt và việc quản ly và sử dụng thiết bị dạy học một cách hợp ly khoa
học đã góp phần làm nên thành công đó.
3. Kết luận, kiến nghị:
3.1. Kết luận:
Thiết bị dạy học là điều kiện để thực hiện hoạt học dạy và của nhà trường, là
một trong những nhân tố quyết định hiệu quả quá trình dạy học và giáo dục theo
hướng đổi mới phương pháp tổ chức dạy học. Việc bảo quản và sử bụng TBDH có
hiệu quả không chỉ là nhiệm vụ của lãnh đạo nhà trường mà là trách nhiệm của tất
cả giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường.
Để có được một hệ thống TBDH đáp ứng được nhu cầu phát triển nhà
trường, cần phát huy và huy động mọi tiềm năng trong và ngoài nhà trường. Người
quản lí cần thực sự coi trọng công tác quản lí TBDH, xác định công tác đó là nghệ

thuật, là khoa học và cả một quá trình có sự kế thừa và không ngừng thay đổi để
thích ứng.
3.2. Kiến nghị:
- Bộ và Sở GD-ĐT cần quan tâm bồi dưỡng nghiệp vụ cho nhân viên chuyên
trách TBDH cũng như bồi dưỡng cho giáo viên đứng lớp phương pháp sử dụng
đúng và hiệu quả.
- Hàng năm tổ chức thi tay nghề cho nhân viên phụ trách, giáo viên sử dụng
TBDH , có đủ tài liệu hướng dẫn sử dụng.
- Học viện quản lí giáo dục ban hành bộ tài liệu về khoa học quản lí TBDH
và các biểu mẫu quản lí, lưu trữ hồ sơ.
Bài viết trên đây của tôi thể hiện một phần kinh nghiệm thực tiễn quản ly ở
nhà trường dưới trách nhiệm là một tổ trưởng chuyên môn và kết quả kiến thức tiếp
thu được qua nhiều tài liệu và thực tiễn ở một số nhà trường, song không tránh khỏi

12


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

còn nhiều hạn chế, rất mong nhận được sự bổ sung của các thầy cô đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 22 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người

khác.
Người viết sáng kiến

Bùi Thị Thanh Hà

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ X.
2. Luật giáo dục, Nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội, 2005.
3. Nghiệp vụ công tác của Hiệu trưởng (Nhà xuất bản lao động năm 2008).
4. Những quy định về đổi mới nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục (Nhà xuất
bản lao động-xã hội năm 2007).
5. Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản ly công chức nhà nước ngành giáo dục và đào
tạo.
6. Các thông tin về sử dụng thiết bị dạy học trên mạng internet.
13


Bùi Thị Thanh Hà

THPT Như Thanh 2

14