SKKN PPGD TRÒ CHOI TRONG TIẾT TD

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề .
Trong xã hội hiện đại, bât cứ một nước phát triển nào cũng đặt giáo dục
là quốc sách hàng đầu. Điều đó hoàn toàn đúng bởi vì chỉ có học vấn mới có thể
giải thích được các hiện tượng thiên nhiên, tìm hiểu được sự phát triển của nhân
loại, hay sự phát triển của các sự vật hiện tượng, của nhân sinh quan. Biết cách
tính toán, học được cách đối nhân sử thế. Trong môi trường giáo dục học sinh
dược giáo dục và đạo đức và cách sống mà nhiều nhà giáo, các chuyên gia đã
đúc kết hàng đời để lại. đó là các hành trang cho một con người bước vào đời.
Chính quốc sách hàng đầu ấy đòi hỏi mỗi đất nước phải quan tâm đến vấn đề
phát triển đội ngũ nhà giáo phải có trình độ , năng lực, đạo đức tốt để có thể
truyền thụ kiến thức hay nhất, dễ hiểu nhất cho học sinh. Đồng thời phải tạo ra
các phương pháp giáo dục tiên tiến, phù hợp với thời đại và đặc điểm tâm, sinh,
lí các giai đoạn phát triển của học sinh nhằm giúp học sinh tiếp thu tốt nhất kiến
thức của nhân loại.
Việt Nam cũng nằm trong quy luật đó. Đã từ lâu nhà nước ta đã xác định
giáo dục phải là quốc sách hàng đầu để xóa bỏ đói nghèo, lạc hậu. các chính
sách của nhà nước về chế độ cho nhà giáo ngày càng được quan tâm để giúp
giáo viên yên tâm công tác. Đồng thời không ngừng đổi mới các phương pháp
học tập và sách giáo khoa, đầu tư cơ sở vật chất cho hoạt động giáo dục. Hằng
năm nhà nước tổ chức các đợt tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học để
nâng cao tay nghề cho cán bộ giáo viên nhằm cải tiến các phương pháp dạy học
tiên tiến phù hợp với thời đại, đồng thời phát huy các phương pháp dạy học cũ
nhưng có tính hiệu quả cao.
Môn thể dục trong nhà trường cũng như các môn học khác đều nằm trong
các quy luật đó. Để học sinh thật sự say mê và hứng thú khi học thể dục thì phải
có biện pháp gì? Để các em có thể tiếp thu tốt các kĩ năng vận động và phát triển
các tố chất thể lực thì áp dụng biện pháp nào? Điều đó đặt ra cho chúng ta nhiều
trăn trở. Từ những suy nghĩ đó tôi chọn đề tài: “Sử dụng phương pháp trò chơi
trong tiết thể dục”, thực sự đây không phải là sáng kiến mới trong các phương

pháp giảng dạy thể dục mà chỉ là các kinh nghiệm được đúc rút trong quá trình
công tác của bản thân. Thông qua đề tài này giúp cho giáo viên linh hoạt hơn
trong việc sử dụng phương pháp trò chơi, đồng thời bổ sung thêm kho trò chơi
vận động trong dạy học thể dục.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài .
Tìm ra những phương pháp dạy học mới phù hợp với đặc trưng từng nội
dung của môn học thể dục, đặc biệt là sử dụng phương pháp trò chơi trong tiết
thể dục trong trường TH & THCS Tả Ngảo, tạo được hướng thú tập luyện cho
các em, qua đó thực hiện tốt được kế hoạch dạy học.
3. Đối tượng nghiên cứu đề tài.
Nghiên cứu, áp dụng từ lớp 6 đến lớp 9 trong trường TH & THCS Tả
Ngảo.
Đối tượng nghiên cứu là phương pháp trò chơi trong tiết thể dục, việc áp
dụng phương pháp trò chơi trong thực tế giảng dạy và các trò chơi mới để áp
dụng trong giảng dạy.
Sách giáo viên môn thể dục 6 – 7 – 8 - 9 và một số tài liệu khác.
4. Phạm vi nghiên cứu đề tài.
Nghiên cứu và khảo sát hoc sinh trong trường TH & THCS Tả Ngảo từ
lớp 6 đến lớp 9 trong năm học 2016 – 2017.
5. Phương pháp nghiên cứu :
- Đúc rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy.
- Đọc, nghiên cứu tài liệm và xem phim tư liệu.
- Quan sát và điều tra tình hình tham gia học tập trước và sau khi thực
hiện đề tài.
PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận của vấn đề.
Môn thể dục cũng như các môn học khác trong hệ thống giáo dục hiện
nay. Vì vậy giáo viên giảng dạy thể dục cũng phải không ngừng học tập để đổi
mới các phương pháp dạy học để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giáo dục là

đào tạo và phát triển con người. Ngày nay việc áp dụng phương pháp học tập lấy
2


học sinh làm trung tâm đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng tìm tòi, sáng
tạo để có thể sử dụng linh hoạt các phương pháp giáo dục nhằm đem lại hiệu
quả tốt nhất.
Các phương pháp giáo dục đặc trưng:
- Các phương pháp sử dụng lời nói.
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp tập luyện.
Đặc biệt trong giảng dạy thể dục thì phương pháp tập luyện thường xuyên
được áp dụng nhất. Dựa trên cơ sở tích cực vận động của chính người học nhằm
phổ biến nhận thức tình cảm thành hành động.
Trong phương pháp tập luyện thì phương pháp trò chơi được xem là giải
pháp giúp gây hứng thú cho người học nhất. Bởi vì trò chơi đã và đang thỏa mãn
nhu cầu khác nhau của con người về nhu cầu giải trí, nhận thức. Về phát triển
thể chất cũng như tinh thần. Song ý nghĩa cơ bản của trò chơi là ý nghĩa sư
phạm. Cụ thể đã từ lâu nó là một trong những phương tiện, phương pháp cơ bản
của giáo dục thể chất.
Phương pháp trò chơi trong giáo dục thể chất có những nét tiêu biểu sau:
Hoạt động chủ yếu của buổi tập được tổ chức trên cơ sở “chủ đề” có hình
ảnh hoặc quy ước để đạt được mục đích nhất định trong những diều kiện và tình
huống thay đổi.
- Tính đa dạng của cách thức đạt mục đích và tính tổng hợp trong hoạt
động trò chơi.
- Hoạt động của người tập mang tính độc lập rộng rãi, yêu cầu cao về sự
nhanh trí sáng tạo vận động và khéo léo. Trong trò chơi cần phải có sự phối hợp
chặt chẽ với những người tham gia chơi, đồng thời yêu cầu các thành viên tham
gia cũng phải có tính độc lập sáng tạo giải quyết mọi tình huống để thực hiện

nhiệm vụ cụ thể.
- Thể hiện rõ các đặc điểm phẩm chất đạo đức và tính cách của cá nhân.
- Tồn tại của trò chơi: lượng vận động bị hạn chế.
2. Thực trạng của vấn đề.
3


Nhà trường nằm trong một xã có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, điều
kiện sân bãi, cơ sở vật chất phục vụ cho môn thể dục còn hạn chế bên cạnh đó
học sinh toàn trường chiếm đa số là con em dân tộc tiểu số trình độ nhận thức
không đồng đều, cho nên việc dạy môn thể dục trong nhà trường gặp rất nhiều
khó khăn. Phần lớn học sinh không được tập luyên các môn TDTT. Việc áp dụng
các phương pháp mới trong giảng dạy thể dục hiện nay đòi hỏi người giáo viên
phải biết vận dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy vào trong tiết học thể
dục. Là giáo viên giảng dạy môn thể dục, tôi thấy đa số học sinh ngày càng ngại
tập luyện, ý thức tổ chức kỷ luật ngày một đi xuống, tính kiên trì còn hạn chế,
học sinh xuống sân vẫn chưa chủ động tập trung vào hàng theo quy định. Trang
phục thể dục thể thao chưa đồng bộ làm ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình học
tập. Tư thế đứng trong tập luyện còn gò bó, không tự nhiên hoặc xô đẩy nhau
khi tập hợp lớp. Sân bải tập luyện quá nhỏ, không có sân tập riêng.
Ngoài những khó khăn, chúng tôi cũng nhận được sự quan tâm của Ban
giám hiệu nhà trường, các đoàn thể, tổ khối. Phần lớn các em học sinh ngoan,
đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau có ý thức cố gắng trong học tập.
Từ thực tế bản thân tôi đã tìm hiểu nguyên nhân và đã áp dụng các
phương pháp mới phù hợp với học sinh, kích thích tích tự giác và tính hứng thú
cho học sinh trong từng nội dung học, tìm ra các phương pháp, biện pháp hợp lý
cho từng đối tượng học sinh và đã thu hút được sự hứng thú trong tập luyện của
học sinh.
2.1. Thành công
Phương pháp trò chơi đem lại : sự hưng phấn trong học tập của học sinh

dẫn đến các em tiếp thu kiến thức một cách chủ động hơn.
Việc tham gia học tập của học sinh sẽ sôi nổi hơn.
Áp dụng phương pháp trò chơi sẽ giúp giáo viên truyền tải các nội dung
kiến thức tốt hơn thông qua các trò chơi.
2.2. Hạn chế.
Việc áp dụng phương pháp trò chơi sẽ dẫn đến một số tình huống không
dự tính trước được, nên việc xử lí sẽ gặp khó khăn.
4


Sự hưng phấn thái quá của học sinh sẽ lớp buổi học ồn ào, giáo viên khó
quản lí.
Đòi hỏi giáo viên phải tập trung nhiều trong việc giáo dục ý thức tự giác
và kỉ luật cho học sinh.
3. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.
1. Mục tiêu của biện pháp.
Áp dụng các biện pháp trò chơi tốt nhất trong tiết thể dục nhằm gây hứng
thú học tập trong tiết thể dục của học sinh, giúp các em vừa chơi vừa học đạt
hiệu quả tốt.
Giới thiệu một số trò chơi phù hợp với các nội dung học tập các nội dung
trong môn thể dục.
2. Nội dung và cách thức thực hiện.
Trong việc áp dụng trò chơi giáo viên cần chú ý :
- Nên áp dụng trò chơi vào thời điểm nào?
- Có gây hứng thú cho học sinh chơi không ?
- Trò chơi phát triển tố chất thể lực nào?
- Trò chơi bổ trợ cho nội dung học nào?
Từ đây ta mới xác định được nội dung tổ chức trò chơi. Trong một tiết thể
dục ta cần thực hiện trò chơi trong những giai đoạn sau:
2.1: Phần mở đầu.

- Sau khi nhận lớp, khởi động chung và chuyên môn ta cho các em chơi
các trò chơi mang tính kích thích hưng phấn học tập các nội dung tiếp theo. Giáo
viên cần chú ý sử dụng các trò chơi đơn giản dễ hiểu mang tính tập thể, nhanh,
ngắn gọn.
Bởi vì yêu cầu trong phần mở đầu là:
- Giữ vai trò dẫn dắt và tạo tiền đề cần thiết cho việc thực hiện các
nhiệm vụ chính của gì học.
- Thực hiện một số nhiệm vụ giáo dục và giáo dưỡng.
Các trò chơi có thể áp dụng trong phần mở đầu gồm:
2.1.1. Chạy ngược chiều theo tín hiệu
5


Chuẩn bị: Học sinh dứng thành vòng tròn
Cách chơi: Giáo viên thổi hồi còi học sinh chạy theo vòng tròn cùng
hướng khi nghe hồi còi tiếp theo học sinh chạy ngược lại.

2.1.2. Tìm nhóm
Học sinh chạy chậm theo vòng tròn nghe giáo viên ( quản trò) hô: “tập
hợp nhóm, tập hợp nhóm” Học sinh vừa chạy vừa hỏi đồngthanh “nhóm mấy,
nhóm mấy” giáo viên ( quản trò) hô nhóm 2, 3, 5 người tùy ý và học sinh phải
nhanh chóng thực hiện ai thừa ra sẽ bị thua.
2.1.3. Điểm số.
Cho các em đứng thành 4 đội theo hàng dọc. Mỗi đội cách nhau 1 cánh
tay.
Giáo viên hạ lệnh “Điểm số từ 1 cho đến hết” . Em cuối cùng của mỗi đội
sau khi điểm số xong liền chạy lên đầu hàng và lại điểm số từ “1” các em sau
tiếp tực điểm số đến khi em số 1 đầu tiên về vị trí ban đầu. đội thắng cuộc là đội
có em về vị trí số 1 đầu tiên.
2.2. Phần cơ bản.

Phần cơ bản là phần thực hiện nội dung chính của giờ học vì vậy khi
nghiên cứu tổ cức cho học sinh chơi giáo viên cần lựa chọn các trò chơi mà nội
dung nó có tính chất bổ trợ cho các bài tập để từ việc tham gia chơi học sinh
hình thành được các kĩ năng vận động cơ bản và phát triển được các tố chất thể
lực.
6


Giáo viên cần lưu ý không nên áp dụng trò chơi quá nhiều trong nội dung
cơ bản. ví dụ trong tiết học 3 nội dung giáo viên sử dụng đồng thời cùng lúc 2
nhóm hai trò chơi, như vậy sẽ không hợp lí vì:
* Sẽ làm các nhóm học không tập chung vào nội dung học được chia
nhóm vì mải quan sát nhóm bên cạnh chơi.
* Giáo viên không quản lí lớp được do tập trung nhiều vào các nhóm
chơi.
* Không giáo dục được ý thức kỉ luật và tự giác của học sinh.
Sau đây là các nhóm trò chơi bổ trợ cho các nội dung học phần cơ bản:
2.2.1. Nội dung đội hình đội ngũ.
a. Điểm số.
Cho các em đứng thành 4 đội theo hàng dọc. Mỗi đội cách nhau 1 cánh
tay.
Giáo viên hạ lệnh “Điểm số từ 1 cho đến hết” . Em cuối cùng của mỗi đội
sau khi điểm số xong liền chạy lên đầu hàng và lại điểm số từ “1” các em sau
tiếp tực điểm số đến khi em số 1 đầu tiên về vị trí ban đầu. đội thắng cuộc là đội
có em về vị trí số 1 đầu tiên.
b.Rết tìm ngọc.
Mỗi đội xếp thành hàng, người sau ôm bụng người trước, mỗi đội thành
một con rết, người đứng đầu mỗi đội đều bịt mắt, mõi đội đứng một phía. Người
điều khiển đứng một chỗ nhất định, thổi một tiếng còi. Những người đứng sau
đầu rết phải tuyệt đối im lặng chỉ dùng tay ra dấu hiệu cho đầu. rết biết hướng

mà mình lê tới chỗ ngọc (người điều khiển). Đội nào đến trước là thắng.
c. Theo lệnh tôi.
Ổn định tổ chức xong giáo viên nói : “Tôi hạ lệnh …” thì các em mới
được làm động tác. Nếu không có từ “Tôi hạ lệnh …” học sinh mà thực hiện là
sai.
VD: Tôi hạ lệnh : Ngồi xuống, đứng lên, đưa tay về trước… ( tùy theo
yêu cầu của giáo viên).
2.2.2. Chạy ngắn.
7


Ngoài những trò chơi trong chương trình thể dục chúng ta có thể bổ sung
thêm .
a.Chiến sĩ lập công.
* Chuẩn bị: một số khúc gỗ ít hơn số lượng người chơi dài 15-20cm vừa
tay cầm.
* Tổ chức chơi: Kẻ vạch xuất phát, vạch đích cách nhau 17-20m. Các em
tham gia chơi xếp thành hàng sau vạch xuất phát. Khi giáo viên ra lệnh “bắt
đầu” tất cả các em nhanh chóng chạy lên phía trước nhặt mỗi em một khoanh
gỗ. sau khi nhặt xong trỏ về vạch xuất phát. Số khoanh gỗ giảm dần cho đến khi
có 1 bạn chiến thắng.
b. Trò chơi “Hoàng oanh, hoàng yến”.

Đội hình chơi như hình trên. Khi giáo viên hô tên của đội nào thì đội đó
chạy. Đội không được hô tên cần lập tức quay lại đuổi theo vafddungj vào lưng
đội bỏ chạy. Sau thời gian chơi đội nào bị bắt nhiều nhất là thua cuộc
Lưu ý chỉ được đuổi đến vạch giới hạn.
2.2.3. Các môn nhảy
a. Nhảy lùi.
Thành lập các đội bằng nhau về số lượng xếp thành hàng dọc. Khi giáo

viên thổi còi, em số 1 của mỗi dội ngồi xuống lưng quay vè vạch đích hai tay
8


nắm cổ chân nhảy giật lùi khi đến đích thì nhanh chóng chạy về vỗ tay cho bạn
thứ 2 của đội mình, em thứ 2 thực hiện như em số 1 đội nào hết người trước là
thắng.
b.Nhảy vượt rào.
Chia lớp 4 hàng ( 6 hàng) tùy số lượng hai hàng thành 1 đội ngồi xổm
quay mặt vào nhau và cách nhau khoảng 1- 1,5m mỗi cặp có 1 gậy thể dục
từng cặp cầm gậy giơ cao khoảng 0,4m, cặp này cách cặp kia 1m.
Khi giáo viên ra lệnh cặp thứ nhất của mỗi đội để gậy vòng ra 2 bên chạy
về cuối hàng sau dó chụm chân liên tiếp nhảy qua tất cả các gậy trong hàng đội
mình từng cặp nhảy xong về vị trí cũ cặp tiếp theo cũng làm như vậy đội nào
nhảy xong trước là thắng cuộc.
2.3. Phần kết thúc.
Ở phần kết thúc chủ yếu giáo viên chơi những trò chơi hồi tĩnh giúp học
sinh giảm sự hưng phấn của các hệ thống cơ quan tim, mạch, phổi, thần kinh,
loại bỏ các căng thẳng của các nhóm cơ bắp.
PHẦN KẾT LUẬN
1. Hiệu quả của SKKN.
- Qua một thời gian sử dụng phương pháp trò chơi tôi thấy tiết học đạt
được một số kết quả sau:
* Tiết thể dục sôi nổi hơn, học sinh nhiệt tình tham gia .
* Các vấn đề về giáo dục thể chất cơ bản được giải quyết.
* Tiết học không nhàm chán, học sinh mong chờ tiết học tiếp theo để tiếp
tục được học
- Phương pháp trò chơi trong tiết thể dục sẽ giúp cho đội ngũ giáo viên có
cách tiếp cận mới về phương pháp giảng dạy thể dục lấy học sinh làm trung tâm,
giúp các em phát huy cao độ khả năng của bản thân nhằm hoàn thành nhiệm

vụ, đồng thời giáo dục ý thức tập thể cao. Từ phương pháp tròi chơi giúp giáo
viên truyền thụ kiến thức cho học sinh một cách chủ động nhưng tiết học sẽ
không nhàm chán, phát huy được các tố chất thể lực của học sinh.
9


- Phương pháp trò chơi trong tiết thể dục đang được nhiều giáo viên thể
dục trong huyện áp dụng. Tuy nhiên việc áp dụng có đem lại hiệu quả cao hay
không điều đó còn phụ thuộc vào kinh nghiệm giảng dạy của mỗi giáo viên.
Kinh nghiệm của bản thân về phương pháp giảng dạy trò chơi trong tiết thể dục
hy vọng sẽ là tài liệu để các giáo viên tham khảo thêm nhằm bổ sung vào kinh
nghiệm giảng dạy của bàn thân.
2.Tài liệu tham khảo.
1.Giáo trình lí luận và phương pháp Giáo Dục Thể Chất:
PTS. Nguyễn Mậu Loan
2.Trò chơi thi đua ngoài trời:
Trần Phiêu – Đài Trang- Duy vũ : Nhà xuất bản trẻ
3.Trò chơi vận động:
Phạm Đức Phú – Trần Đồng Lâm :
Nhà Xuất bản TDTT – Hà Nội ( 1981)
4.SGV thể dục lớp 6, 7, 8, 9

Tả ngảo, ngày 18 tháng 10 năm 2017
Người viết

Vùi Ngọc Kiên

ĐÁNH GIÁ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
....................................................................................................................................................................................

10


....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG
....................................................................................................................................................................................

11


....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

12