Luận văn thạc sỹ - Hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính doanh nghiệp tại chi nhánh Viettel Hà Tĩnh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM THỊ HÀ AN

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
TẠI CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH

Hà Nội – 2017


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM THỊ HÀ AN

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
TẠI CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH
Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Người hướng dẫn khoa học:
TS. BÙI THỊ QUỲNH THƠ


Hà Nội – 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này này do tôi tự thực hiện và
không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
HỌC VIÊN

Phạm Thị Hà An


LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thiện luận văn, tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Bùi Thị Quỳnh Thơ
đã hướng dẫn tôi rất nhiệt tình.
Tôi xin cảm ơn quý thầy, cô trong trường ĐH Kinh tế quốc dân đã tận tâm
chỉ dạy và tạo điều kiện thuận lợi lợi nhất cho tôi trong quá trình học tập và
nghiên cứu.
Cuối cùng tôi xin cảm ơn đến các lãnh đạo, cán bộ công nhân viên tại Chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh đã cho phép và tạo điều kiện để tôi hoàn thành quá trình tìm
hiểu. Tôi xin cảm ơn đến các anh chị phòng Tài chính – Kế toán đã giúp đỡ em
trong quá trình thu thập số liệu và tìm hiểu về hoạt động phân tích tài chính của chi
nhánh.
Trân trọng cảm ơn!


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
TÓM TẮT LUẬN VĂN...........................................................................................i
LỜI MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP.....................................................................................4
1.1. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP................................................................................................................... 4

1.1.1. Khái niệm và mục tiêu của phân tích tài chính doanh nghiệp...................4
1.1.2. Nội dung của phân tích tài chính doanh nghiệp........................................6
1.1.3. Quy trình phân tích tài chính doanh nghiệp............................................11
1.1.4. Thông tin sử dụng để phân tích tài chính doanh nghiệp..........................12
1.1.5. Phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp.......................................13
1.2. HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP................................................................................................................16
1.2.1. Quan điểm về hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính doanh nghiệp............16
1.2.2. Chỉ tiêu đánh giá mức độ hoàn thiện của hoạt động phân tích tài chính
doanh nghiệp.......................................................................................................17
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính
doanh nghiệp......................................................................................................21
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI
CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH.....................................................................26
2.1. TỔNG QUAN VỀ CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH...............................26
2.1.1. Giới thiệu chung........................................................................................26
2.1.2. Đặc điểm ngành nghề kinh doanh..............................................................27
2.1.3. Cơ cấu tổ chức...........................................................................................29
2.2. THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CHI
NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH..............................................................................31


2.2.1. Thực trạng về quy trình thực hiện hoạt động phân tích tài chính tại chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh.........................................................................................31
2.2.2. Thực trạng về thông tin sử dụng trong phân tích tài chính tại chi nhánh
Viettel Hà Tĩnh....................................................................................................32
2.2.3. Thực trang về phương pháp phân tích tài chính tại chi nhánh Viettel
Hà Tĩnh............................................................................................................... 33
2.2.4. Thực trạng về nội dung phân tích tài chính tại chi nhánh Viettel Hà Tĩnh.34
2.3. ĐÁNH GIÁ VỀ SỰ HOÀN THIỆN CỦA HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI

CHÍNH TẠI CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH...............................................46
2.3.1. Mức độ kịp thời của hoạt động phân tích..................................................46
2.3.2. Mức độ chính xác của thông tin phân tích.................................................47
2.3.3. Mức độ đầy đủ của thông tin phân tích.....................................................47
2.3.4. Mức độ hoàn thiện của quy trình phân tích tài chính tại chi nhánh Viettel
Hà Tĩnh...............................................................................................................48
2.3.5. Mức độ phù hợp của phương pháp sử dụng trong phân tích tài chính tại chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh.........................................................................................50
2.3.6. Mức độ đầy đủ của nội dung phân tích tại chi nhánh Viettel Hà Tĩnh...............50
2.3.7. Nguyên nhân.............................................................................................52
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH TẠI CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH...............................................57
3.1. QUAN ĐIỂM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
TẠI CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH.............................................................57
3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI
CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH.....................................................................58
3.2.1. Nhóm giải pháp trực tiếp...........................................................................58
3.2.2. Nhóm giải pháp bổ trợ...............................................................................66
3.3. VẬN DỤNG CÁC GIẢI PHÁP VÀO PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI
CHÍNH CHO CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH GIAI ĐOẠN 2014 - 2016. .68
3.3.1. Hoàn thiện phân tích khái quát tình hình tài chính tại Chi nhánh Viettel
Hà Tĩnh............................................................................................................... 68
3.3.2. Hoàn thiện phân tích các chỉ tiêu tài chính chủ yếu...................................78
3.4. KIẾN NGHỊ....................................................................................................92
KẾT LUẬN............................................................................................................94
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................95
PHỤ LỤC................................................................................................................ 96

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT\

BCĐKT:

Bảng cân đối kế toán

BCKQHĐKD: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
BCLCTT:

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

BCTC:

Báo cáo tài chính

BQ:

Bình quân

CCDV:

Cung cấp dịch vụ

DH:

Dài hạn

DTT:

Doanh thu thuần

GVHB:

Giá vốn hàng bán

HĐKD:

Hoạt động kinh doanh

HTK:

Hàng tồn kho

KNTT:

Khả năng thanh toán

LNST:

Lợi nhuận sau thuế

LNTT:

Lợi nhuận trước thuế

NH:

Ngắn hạn

NV:

Nguồn vốn

PTTC:

Phân tích tài chính

TNDN:

Thu nhập doanh nghiệp

TS:

Tài sản

TSCĐ:

Tài sản cố định

VCSH:

Vốn chủ sở hữu

VLĐ:

Vốn lưu động

XDCB:

Xây dựng cơ bản

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
BẢNG
Bảng 1.1.

Phân tích diễn biến NV và sử dụng vốn.............................................6

Bảng 1.2.

Phân tích kết cấu TS -NV...................................................................7

Bảng 1.3.

Phân tích các chỉ tiêu tài chính trong BCKQHĐKD..........................8

Bảng 2.1.

Quy mô, cơ cấu TS của chi nhánh năm 2015, 2016..........................35

Bảng 2.2.

Quy mô, cơ cấu nguồn vốn của chi nhánh năm 2015, 2016.............36

Bảng 2.3.

Phân tích kết quả HĐKD của chi nhánh Viettel Hà Tĩnh năm 2015
và 2016............................................................................................38

Bảng 2.4.

Một số chỉ tiêu về cơ cấu tài chính của chi nhánh Viettel Hà Tĩnh
năm 2015, 2016................................................................................40

Bảng 2.5.

KNTT của Chi nhánh năm 2015, 2016.............................................41

Bảng 2.6.

Khả năng sinh lời của Chi nhánh trong năm 2015 và 2016..............42

Bảng 2.7.

Khả năng hoạt động của Chi nhánh trong năm 2015 và 2016..........44

Bảng 2.8.

Đánh giá mức độ đáp ứng của hoạt động phân tích tài chính tại chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh năm 2016......................................................56

Bảng 3.1:

Hoàn thiện chỉ tiêu PTTC tại chi nhánh Viettel Hà Tĩnh..................61

Bảng 3.2.

Phân tích diễn biến NV và sử dụng vốn năm 2016...........................69

Bảng 3.3.

Phân tích tình hình đảm bảo vốn của chi nhánh Viettel Hà Tĩnh......70

Bảng 3.4:

Phân tích quy mô, cơ cấu tài sản giai đoạn 2014-2016.....................72

Bảng 3.5:

Phân tích quy mô, cơ cấu nguồn vốn của chi nhánh.........................73

Bảng 3.6:

Phân tích các chỉ tiêu trong BCKQHĐKD của chi nhánh Viettel Hà
Tĩnh trong giai đoạn 2013-2016.......................................................76

Bảng 3.7.

Chỉ tiêu phản ánh cơ cấu tài chính của chi nhánh Viettel Hà Tĩnh giai
đoạn 2014 -2016 (%)........................................................................78

Bảng 3.8:

Phân tích chỉ tiêu trên BCLCTT.......................................................79

Bảng 3.9:

Các chỉ tiêu phản ánh KNTT của Chi nhánh giai đoạn 2014-2016...80

Bảng 3.10:

Khả năng sinh lời của Chi nhánh Viettel Hà Tĩnh trong giai đoạn
2014-2016 .......................................................................................81


Bảng 3.11:

Phân tích tỷ suất sinh lời của tài sản của chi nhánh năm 2016.........83

Bảng 3.12:

Khả năng hoạt động của Chi nhánh giai đoạn 2014-2016................84

Bảng 3.13.

Chỉ tiêu tài chính của một số doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực viễn
thông năm 2016................................................................................87

Bảng 3.14:

Tỷ lệ chi phí, lợi nhuận so với doanh thu thuần của chi nhánh Viettel
Hà Tĩnh giai đoạn 2013 -2016..........................................................90

Bảng 3.15.

Dự báo một số chỉ tiêu doanh thu, chi phí trong năm 2017 của chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh......................................................................91

Bảng 3.16.

Dự báo kết quả kinh doanh năm 2017 của chi nhánh Viettel Hà Tĩnh..91

BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1: Một số chỉ tiêu doanh thu, chi phí và lợi nhuận của chi nhánh Viettel
Hà Tĩnh giai đoạn 2013 – 2016........................................................89
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2.1:

Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh Viettel Hà Tĩnh.................................30


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM THỊ HÀ AN

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
TẠI CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH

Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Hà Nội – 2017


i

TÓM TẮT LUẬN VĂN
Xã hội và chuyên môn hóa kinh tế làm các doanh nghiệp cần phải liên kết,
hợp tác với nhau trong môi trường kinh doanh chung để có thể tồn tại và phát triển,
do đó, nhu cầu thông tin trong quá trình sản xuất kinh doanh cũng ngày càng cao.
Mặt khác, viễn thông là ngành có vai trò quan trọng trong việc cung cấp, truyền tải

thông tin nên sự tồn tại và phát triển của ngành viễn thông sẽ tác động đến hoạt
động kinh doanh của các doanh nghiệp nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung.
Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel là một trong những đơn vị kinh doanh
viễn thông có số lượng trạm thu phát sóng và thị phần lớn nhất trong nước với số
lượng chi nhánh có mặt ở khắp tất cả các tỉnh thành tại Việt Nam. Trong đó, chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh là chi nhánh trực thuộc của Tập đoàn, nhận trách nhiệm
chính là kinh doanh dịch vụ viễn thông trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Hiện nay, thị trường viễn thông đang dần bị bão hòa, các doanh nghiệp bán lẻ
thiết bị di động, thiết bị viễn thông như Thế giới di động, Trần Anh,… cũng tăng cường
đầu tư và mở rộng thị phần, cạnh tranh của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn
thông như VNPT, Mobiphone, Viettel, FPT ngày càng gay gắt, vì vậy, để có thể nâng cao
năng lực cạnh tranh, giữ vững và phát triển thị phần, ra các quyết định hợp lý, kịp thời thì
việc thực hiện phân tích tài chính thường xuyên, nâng cao chất lượng kết quả phân tích là
công cụ quản lý vô cùng quan trọng. Đối với chi nhánh Viettel Hà Tĩnh, công tác phân
tích tài chính chưa được chú trọng, hiện nay chỉ phân tích mang tính chiếu lệ hằng năm,
kết quả phân tích không mang nhiều ý nghĩa phục vụ cho quản trị doanh nghiệp, do đó
cần thiết phải có các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính tại chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh. Vì vậy, tôi lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện hoạt động phân tích tài
chính tại chi nhánh Viettel Hà Tĩnh” làm đề tài cho luận văn của mình.
Về mục tiêu nghiên cứu: Luận văn nhằm nghiên cứu, tổng hợp và hệ thống
hóa các vấn đề lý luận về phân tích tài chính và hoạt động phân tích tài chính trong
doanh nghiệp. Dựa trên các lý thuyết đó, tổng hợp và đề xuất chỉ tiêu đánh giá mức
độ hoàn thiện của hoạt động phân tích tài chính, áp dụng nghiên cứu vào thực tế tại
chi nhánh Viettel Hà Tĩnh để phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động phân tích tài
chính tại đơn vị. Trên cơ sở phân tích thực trạng , đê xuất các giải pháp nhằm hoàn


ii
thiện hoạt động phân tích tài chính trong tương lai.
Về phương pháp nghiên cứu: Các nghiên cứu trong luận văn được tác giả

tổng hợp dựa trên quá trình nghiên cứu tài liệu, sách, giáo trình, các bài đăng tạp
chí, luận án, luận văn thạc sỹ có cùng đề tài, kết hợp với phương pháp tổng hợp,
phân tích và so sánh để khái quát hóa các lý thuyết cơ bản, phân tích thực tế và đề
xuất giải pháp cho chi nhánh Viettel Hà Tĩnh.
Luận văn có kết cấu gồm 3 chương như sau:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về phân tích tài chính doanh nghiệp
Chương 1 đã tập hơp, hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến hoạt động phân tích
tài chính doanh nghiệp bao gồm phân tích các quan điểm về phân tích tài chính doanh
nghiệp để rút ra khái niệm, mục đích phân tích tài chính với từng chủ thể khác nhau, nội
dung phân tích, quy trình thực hiện, nguồn thông tin sử dụng (gồm thông tin bên trong:
Báo cáo tài chính, báo cáo quản trị, kế hoạch kinh doanh,… và thông tin bên ngoài như
thông tin về ngành, về đối thủ cạnh tranh, thông tin về thị trường,…) và các phương pháp
để thực hiện phân tích tài chính ( gồm so sánh, tỷ lệ, loại trừ, Dupont, đồ thị).
Chương 1 cũng đã trình bày một số nghiên cứu để cập đến chỉ tiêu đánh giá
mức độ hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính, trên cơ sở đó tổng hợp và xây
dựng hệ thống 5 chỉ tiêu đánh giá mức độ hoàn thiện là (về thời gian: tính kịp thời
của hoạt động phân tích, tính hoàn thiện của quy trình phân tích, mức độ chính xác
và sự đầy đủ của thông tin, mức độ hợp lý của phương pháp sử dụng trong phân tích
và mức độ đầy đủ của nội dung phân tích) nhằm đánh giá mức độ hoàn thiện của
hoạt động phân tích tài chính. Ngoài việc xây dựng và đề xuất một số tiêu chí để so
sánh đánh giá mức độ hoàn thiện của các chỉ tiêu, chương 1 cũng đã trình bày về các
nhận tố ảnh hưởng đến sự hoàn thiện của hoạt động phân tích tài chính, bao gồm 2
nhóm: Nhóm nhân tố chủ quan gồm nhận thức của ban quản lý doanh nghiệp về hoạt
động phân tích tài chính, nguồn nhân sự thực hiện phân tích, tổ chức phân cấp và bố trí
nhân lực cho hoạt động phân tích tài chính, hệ thống cơ sở dữ liệu nội bộ và khả năng
khai thác thông tin của doanh nghiệp, lựa chọn phương pháp và công cụ hỗ trợ cho hoạt
động phân tích tài chính của doanh nghiệp; Nhóm nhân tố khách quan gồm hệ thống
pháp lý và chính sách kinh tế, hệ thống thông tin của nền kinh tế và ngành, sự phát triển
của khoa học công nghệ. Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến sự hoàn thiện hoạt động
phân tích tài chính sẽ giúp doanh nghiệp xác định được phương hướng cải thiện hợp lý

nhằm nâng cao hiệu quả phân tích tài chính.


iii
Chương 2: Thực trạng hoạt động phân tích tài chính tại chi nhánh Viettel Hà Tĩnh
Chương 2 đã giới thiệu khái quát về đặc điểm, lĩnh vực kinh doanh, cơ cấu tổ
chức của chi nhánh Viettel Hà Tĩnh. Trên cơ sở lý thuyết của chương 1, nghiên cứu
thực trang hoạt động phân tích tài chính tại chi nhánh với các nội dung: Quy trình
phân tích, thông tin phân tích, phương pháp sử dụng, các nội dung được chi nhánh
thực hiện phân tích tài chính hiện nay. Qua nghiên cứu thực tế tổ chức hoạt động
phân tích tại chi nhánh, kết hợp với các chỉ tiêu đánh giá mức độ hoàn thiện của
hoạt động phân tích trong chương 1 để đánh giá sự hoàn thiện của hoạt động phân
tích tài chính tại đơn vị. Kết quả đánh giá cho thấy hoạt động phân tích tài chính tại
chi nhánh Viettel Hà Tĩnh chưa hoàn thiện, cụ thể:
Về tính kịp thời khi phân tích: hoạt động phân tích không được thực hiện
thường xuyên, định kỳ mà chỉ phân tích chủ yếu vào cuối năm tài chính để nộp cho
Tập đoàn, do đó, thời gian phân tích chưa được hoàn thiện, khi có sự kiện bất
thường, chi nhánh sẽ khó kịp thời cung cấp thông tin phân tích cho nhà quản trị.
Về mức độ hoàn thiện của quy trình phân tích: chưa chặt chẽ, còn thiếu nhiều
bước quan trọng như xác định mục tiêu phân tích, xây dựng hệ thống chỉ tiêu hay
viết báo cáo phân tích; đối với chỉ tiêu thông tin sử dụng cho phân tích;
Về mức độ đầy đủ của thông tin phân tích: Nguồn thông tin sử dụng chưa
đầy đủ, mới chỉ sử dụng chủ yếu nguồn thông tin trong báo cáo tài chính, hoàn toàn
không có sự tìm kiếm các nguồn thông tin bên ngoài;
Về tính chính xác của thông tin cũng chưa hoàn thiện: Thông tin thu thập về
không được kiểm tra mà chỉ đối chiếu lại số liệu với kiểm toán, trong khi xhất
lượng hoạt động kiểm toán còn phụ thuộc vào đánh giá chủ quan kiểm toán viên;
Về sự phù hợp của phương pháp: Phương pháp phân tích chưa hoàn thiện khi chỉ
có 2 phương pháp so sánh và tỷ lệ, các phương pháp cũng chưa có sự phối hợp với nhau;
Về tính đầy đủ của nội dung phân tích: nội dung phân tích chưa đầy đủ và hoàn

thiện, thiếu nhiều nội dung quan trọng như phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn,
phân tích khả năng đảm bảo vốn cho kinh doanh, phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ,…
Qua các phân tích, đánh giá cụ thể, tác giả đánh giá chung về mức độ hoàn thiện
của hoạt động phân tích tài chính tại chi nhánh dựa trên bảng hệ thống chỉ tiêu đánh giá
xây dựng tại chương 1, cho thấy chi nhánh mới chỉ đáp ứng một phần các tiêu chí đặt
ra và cần có các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính tại chi nhánh
Viettel Hà Tĩnh


iv
Trên cơ sở thực trạng, các kết quả đạt được và hạn chế đã chỉ ra tại chương 2,
tác giả đề xuất 2 nhóm giải pháp liên quan tới hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính
tại chi nhánh. Cụ thể: nhóm giải pháp trực tiếp bao gồm nâng cao nhận thức của ban
lãnh đạo chi nhánh, hoàn thiện lại quy trình phân tích, thông tin, phương pháp và nội
dung phân tích như xây dựng và hệ thống lại các chỉ tiêu tài chính đối với chi nhánh,
bổ sung thêm các phương pháp phân tích khác như phương pháp Dupont, phương pháp
đồ thị, ngoài nguồn thông tin từ báo cáo tài chính, sử dụng thêm các thông tin trong báo
cáo quản trị, kế hoạch kinh doanh, các thông tin về ngành, một số doanh nghiệp kinh
doanh trong cùng lĩnh vực; bổ sung thêm nhiều nội dung phân tích còn thiếu như phân
tích diến biến nguồn vốn và sử dụng vốn, phân tích khả năng đảm bảo vốn cho hoạt
động sản xuất kinh doanh, dự báo tình hình kinh doanh trong năm tới.... Ngoài nhóm
các phương pháp trực tiếp, tác giả đề xuất 3 giải pháp bổ trợ để góp phần hoàn thiện
hoạt động phân tích tài chính cho chi nhánh, đó là: nâng cao, hoàn thiện năng lực của
cán bộ phân tích; ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động phân tích tài chính và
quán triệt quan điểm về phân tích tài chính đồng thời thực hiện hoạt động phân tích
một cách thường xuyên hơn kết hợp nghiêm túc tuân thủ chặt chẽ quy trình phân tích
tài chính. Các giải pháp này đã được tác giả kết hợp vận dụng để phân tích cụ thể vào
tình hình tài chính của chi nhánh trong giai đoạn 2014 – 2016.
Song song với các giải pháp, tác giả đề xuất các kiến nghị đối với các cơ quan quản

lý Nhà nước như cần phải hoàn thiện hệ thống pháp lý, xây dựng chỉ tiêu trung bình
ngành; đối với cơ quản quản lý tại địa phương như tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm
tra và giám sát doanh nghiệp; đối với Tập đoàn Viettel Hà Tĩnh như xây dựng chế tài cho
các doanh nghiệp phụ thuộc về phân tích tài chính, hỗ trợ về cơ sở vật chất, đào tạo cán bộ
phân tích. Các kiến nghị trên kết hợp với các 2 nhóm giải pháp cơ bản nhằm hỗ trợ, tạo
điều kiện cho chi nhánh có thể hoàn thiện tốt nhất hoạt động phân tích tài chính của mình.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

PHẠM THỊ HÀ AN

HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
TẠI CHI NHÁNH VIETTEL HÀ TĨNH
Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng

Người hướng dẫn khoa học:
TS. BÙI THỊ QUỲNH THƠ


Hà Nội – 2017


1

LỜI MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Ngày nay, nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng hội nhập và mở cửa sâu
rộng với các nền kinh tế khác trong khu vực và thế giới. Quá trình phát triển và hội

nhập vừa là cơ hội song cũng là khó khăn đối với các doanh nghiệp kinh doanh
trong nước. Để có thể đưa ra các quyết định sản xuất kinh doanh đúng đắn hiệu quả,
nâng cao năng lực cạnh tranh, tận dụng các cơ hội đồng thời phòng ngừa và hạn chế
rủi ro trong kinh doanh thì yêu cầu cần phải nắm bắt được tình hình tài chính, các
yếu tố tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là vô cùng quan trọng.
Về mặt lí luận, mặc dù có rất nhiều đề tài nghiên cứu về hoàn thiện hoạt động phân
tích tài chính trong doanh nghiệp trên thế giới và cả trong nước nhưng lại rất hạn
chế các nghiên cứu đi sâu vào xây dựng các chỉ tiêu đánh giá mức độ hoàn thiện của
hoạt động phân tích tài chính hay cơ sở lý luận cho vấn đề này. Về mặt thực tiễn,
bất cứ mỗi một doanh nghiệp nào cũng đều cần phải quan tâm đến việc thực hiện
hoạt động phân tích tài chính, tuy nhiên, thực tế hiện nay, các doanh nghiệp Việt
Nam chưa thực sự quan tâm đầu tư đúng mức cho hoạt động phân tích tài chính tại
doanh nghiệp mình. Nhiều doanh nghiệp thực hiện phân tích tài chính chỉ mới dừng
lại ở hình thức, theo quy định, mà không thực sự phát huy được vai trò quan trọng
trong các quyết định tài chính.
Thị trường viễn thông Việt Nam đã trải qua những năm có tốc độ tăng trưởng
cao vào giai đoạn 2006 – 2010 và đến nay vẫn được đánh giá là ngành có vị trí quan
trọng với tốc độ tăng trưởng cao, đóng góp lớn vào ngân sách nhà nước. Trong đó,
tập đoàn viễn thông quân đội Viettel là một trong ba nhà mạng lớn và đang chiếm
giữ thị phần lớn nhất hiện nay. Để phục vụ cho mục tiêu phát triển, tập đoàn viễn
thông Viettel có các chi nhánh ở đầy đủ tất cả các tỉnh thành trong cả nước, trong đó
có chi nhánh Viettel Hà Tĩnh.
Chi nhánh Viettel Hà Tĩnh là đơn vị kinh doanh độc lập, hạch toán phụ thuộc và
chịu sự quản lý chung của tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel, trong hơn 10 năm hoạt


2
động, chi nhánh đã trở thành một trong ba doanh nghiệp viễn thông lớn mạnh nhất tại
tỉnh và là doanh nghiệp có thị trường di động lớn nhất hiện nay. Tuy nhiên, khi thị trường
viễn thông càng ngày càng trở nên bão hòa và sự cạnh tranh giữa các nhà cung cấp dịch

vụ ngày càng gay gắt, việc đánh giá và phân tích tình hình tài chính là hết sức quan trọng
để có các giải pháp đầu tư và phương hướng kinh doanh phù hợp. Mặc dù vậy, vì là một
chi nhánh hạch toán phụ thuộc và nhận vốn cấp phát của Tập đoàn nên chi nhánh mới
chỉ quan tâm đến việc hoàn thành các chỉ tiêu cấp trên giao mà chưa thực sự quan tâm
đúng mức tới hoạt động phân tích, các kết quả phân tích cũng chưa trở thành một công
cụ quan trọng cho ban giám đốc ra quyết định quản lý trong ngắn hạn lẫn dài hạn. Do đó,
nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động phân tích tài chính đối với chi nhánh hiện
nay, tôi lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính doanh nghiệp tại
chi nhánh Viettel Hà Tĩnh” làm đề tài cho luận văn của mình.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là các lý thuyết về hoạt động phân tích tài
chính, thực tế công tác tổ chức và thực hiện phân tích tài chính tại chi nhánh Viettel
Hà Tĩnh, trên cơ sở đó đánh giá mức độ hoàn thiện của hoạt động phân tích tài
chính tại Chi nhánh nhằm đề xuất các biện pháp để hoàn thiện hoạt động phân tích
tài chính tại chi nhánh trong thời gian tới.
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động phân tích tài chính trong doanh nghiệp.
Phạm vi nghiên cứu:
Về không gian: Chi nhánh Viettel Hà Tĩnh
Về thời gian: Trong 3 năm từ 2014 đến 2016
Về nội dung: Luận văn hệ thống hóa về các lý thuyết liên quan đến hoạt
động phân tích tài chính, thực trạng về quy trình tổ chức hoạt động phân tích tài
chính, các thông tin và phương pháp sử dụng để phân tích, nội dung phân tích được
thực hiện tại chi nhánh Viettel Hà Tĩnh, qua đó đánh giá các kết quả đạt được và
hạn chế, chỉ ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp đối với chi nhánh nhằm hoàn
thiện công tác tổ chức và nội dung phân tích tài chính.

3
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Trong luận văn sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau, cụ thể:
Phương pháp thu thập và xử lý thông tin trong luận văn được sử dụng là
phương pháp nghiên cứu tài liệu (các lý thuyết liên quan đến phân tích tài chính
trong giáo trình, các bài luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ đã bảo vệ thành công, các
bài báo cáo thị trường ngành viễn thông, báo cáo tài chính của chi nhánh, các bài
đăng tạp chí khoa học về phân tích tài chính,…) để tìm hiểu quan điểm phân tích,
cách thức tổ chức hoạt động phân tích tại chi nhánh, các đặc điểm riêng trong quá
trình vận hành, tổ chức nhân sự, hệ thống báo cáo tài chính của chi nhánh có ảnh
hưởng đến kết quả phân tích tài chính.
Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong phân tích bao gồm:
Phương pháp phân tích tổng hợp: Luận văn sử dụng phương pháp phân tích
tổng hợp để hệ thống hóa các lý thuyết về hoạt động phân tích tài chính, đồng thời
trên cở sở các tài liệu thu thập được và thực tiễn phân tích tài chính tại chi nhánh,
khái quát hóa thực trạng hoạt động phân tích tài chính và xây dựng biện pháp hoàn
thiện công tác phân tích tại chi nhánh.
Các phương pháp thống kê kinh tế khác như phương pháp so sánh: So sánh hoạt
động phân tích và kết quả phân tích tài chính của chi nhánh giữa các năm với nhau từ
2014 - 2016 để thấy được diễn biến của chỉ tiêu phân tích; so sánh chỉ tiêu phân tích
với đối thủ cạnh tranh để thấy được vị trí, mức độ hợp lý của chỉ tiêu; phương pháp
phân tích nhân tố để xác định nguyên nhân ảnh hưởng tới chỉ tiêu phân tích.
5. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN

Ngoài các phần mở đầu, danh mục bảng biểu và sơ đồ, mục lục và tài liệu
tham khảo, nội dung chính của luận văn được trình bày thành 3 chương như sau:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về hoạt động phân tích tài chính doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng về hoạt động phân tích tài chính doanh nghiệp tại chi
nhánh Viettel Hà Tĩnh

Chương 3: Giải pháp hoàn thiện hoạt động phân tích tài chính tại chi nhánh
Viettel Hà Tĩnh


4
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG
PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

1.1. KHÁI QUÁT VỀ HOẠT ĐỘNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm và mục tiêu của phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính là một khâu cơ bản và quan trọng trong tài chính doanh
nghiệp, có mối quan hệ chặt chẽ với các hoạt động khác của doanh nghiệp.
Theo quan điểm của Josette Peyrard thì: “Phân tích tài chính doanh nghiệp là
tổng thể các phương pháp cho phép đánh giá tình hình tài chính quá khứ và hiện tại,
giúp cho việc ra quyết định quản trị và đánh giá doanh nghiệp một cách chính xác.”
Theo quan điểm của nhà kinh tế học Josette Peyrard thì thống nhất coi việc
PTTC là việc sử dụng các phương pháp nhằm 2 mục đích là đánh giá và ra quyết
định quản trị.
Theo quan điểm của PGS.TS Lưu Thị Hương và tập thể tác giả Giáo trình tài
chính doanh nghiệp trường đại học Kinh tế quốc dân (2011) thì “Phân tích tài chính
doanh nghiệp là sử dụng một tập hợp các khái niệm, phương pháp và các công cụ
cho phép xử lý các thông tin kế toán và các thông tin khác về quản lý nhằm đánh
giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp, đánh giá rủi ro, mức độ và chất lượng
hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đó.”
Quan điểm của nhóm tập thể tác giả trường ĐH KTQD cho rằng PTTC là tập
hợp của nhiều yếu tố, ngoài phương pháp như quan điểm của nhà kinh tế học
Josette Peyrard ra thì còn có các khái niệm, công cụ xử lý thông tin nhằm mục đích
đánh giá tình trạng tài chính của doanh nghiệp.
Theo quan điểm của PGS.TS Nguyễn Trọng Cơ, PGS.TS Nghiêm Thị Thà và

tập thể nhóm tác giả Học viện Tài chính thì: “Phân tích tài chính là tổng thể các
phương pháp cho phép đánh giá tình hình tài chính đã qua hiện nay và dự đoán tình
hình tài chính trong tương lai của doanh nghiệp, giúp cho nhà quản lý đưa ra các
quyết định quản lý hợp lý, phù hợp với mục tiêu mà họ quan tâm.’’
Quan điểm của nhóm tác giả Học viện Tài chính cơ bản khá thống nhất với
quan điểm của nhà kinh tế học Josette Peyrard và có bổ sung thêm mục đích phân
tích tài chính là để dự báo tình hình tài chính trong tương lai.
Như vậy, mặc dù có các cách phát biểu khác nhau nhưng các quan điểm của


5
các tác giả nhìn chung đều thống nhất ở bản chất, đó là phân tích tài chính doanh
nghiệp là việc sử dụng tập hợp nhiều phương pháp nhằm đánh giá tình hình tài
chính của doanh nghiệp nhằm phục vụ cho việc dự báo và ra các quyết định quản trị.
Phân tích tài chính sẽ cung cấp cho doanh nghiệp, các chủ sở hữu, người cho
vay, các nhà đầu tư,… thấy rõ hơn về tình hình hoạt động tài chính của doanh
nghiệp, từ đó làm căn cứ để ra quyết định. Tùy theo từng mục tiêu phân tích và đối
tượng sử dụng thông tin mà PTTC sẽ có các vai trò khác nhau.
Đối với nhà quản trị, PTTC nhằm đánh giá HĐKD chủ yếu của doanh
nghiệp, qua đó làm căn cứ để dự báo, ra các quyết định thu hút vốn, lựa chọn dự án
đầu tư cũng như phân phối lợi nhuận phù hợp với mục tiêu phát triển của doanh
nghiệp trong tương lai.
Đối với nhà đầu tư, PTTC giúp họ đánh giá được thực trạng tài chính và tiềm
năng phát triển của doanh nghiệp, qua đó ra quyết định đầu tư hay không
Đối với người cho vay, PTTC giúp họ đánh giá được khả năng trả nợ, tình
hình tài chính của doanh nghiệp có ổn định hay không, có các rủi ro nào trong hoạt
động kinh doanh ảnh hưởng tới khả năng trả nợ của doanh nghiệp, từ đó ra quyết
định lựa chọn cho vay với quy mô, lãi suất phù hợp.
Đối với Nhà nước, PTTC sẽ là công cụ quan trọng để đánh giá tình hình sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp, đánh giá mức độ an toàn tài chính, giúp Nhà nước kiểm tra,

giám sát HĐKD của doanh nghiệp, qua đó có các biện pháp điều tiết, khuyến khích, hỗ trợ
hoặc hạn chế HĐKD thông qua các công cụ thuế, lãi suất hay thị trường mở của mình.
Ngoài ra, các đối tượng khác như người lao động trong doanh nghiệp, các cơ
quan quản lý về kinh tế như cơ quan thuế, cơ quan pháp luật (như thanh tra kinh tế,
luật sư),… đều sử dụng PTTC để làm cơ sở đánh giá tình hình tài chính của doanh
nghiệp, phục vụ cho các quyết định trong công việc của họ.
1.1.2. Nội dung của phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính giúp cung cấp thông tin, đánh giá được tình trạng tài
chính, xác định được nguyên nhân, thực hiện kiểm tra giám sát tình hình HĐKD
của doanh nghiệp, làm căn cứ ra các quyết định đầu tư, sản xuất, kinh doanh quan
trọng. Hoạt động PTTC bao gồm các nội dung sau:
1.1.2.1. Đánh giá khái quát tình hình tài chính
Thực hiện đánh giá khái quát sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan, sơ bộ về thực


6
trạng tài chính của doanh nghiệp. Cụ thể:
+ Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn trong doanh nghiệp
Xem xét sự biến động cuối kỳ so với đầu kỳ của các chỉ tiêu trên BCĐKT về
NV và cách thức sử dụng vốn theo nguyên tắc:
- Sử dụng vốn là: tăng tài sản, giảm nguồn vốn
- Nguồn vốn là: giảm tài sản, tăng nguồn vốn
- Nguồn vốn và sử dụng nguồn vốn phải cân đối với nhau
Phân tích diễn biến nguồn NV và sử dụng nguồn được trình bày theo mẫu sau:
Bảng 1.1. Phân tích diễn biến NV và sử dụng vốn
Chỉ tiêu

Số tiền

Tỷ trọng

1. Sử dụng vốn
……
Cộng sử dụng vốn

2. Nguồn vốn
………
Cộng nguồn vốn

+ Phân tích kết cấu TS - NV trong BCĐKT
Ngoài so sánh về số tuyệt đối còn phải so sánh, phân tích sự biến động về tỷ
trọng của từng loại TS và NV trong tổng số. Mẫu phân tích như sau:


7
Bảng 1.2. Phân tích kết cấu TS -NV
Chỉ tiêu

Đầu kỳ
Lượng Tỷ trọng

Cuối kỳ
Lượng Tỷ trọng

Chênh lệch
Lượng Tỷ trọng

I. Tài sản
II. Nguồn vốn

+ Phân tích tình hình đảm bảo vốn cho hoạt động kinh doanh
Nguồn vốn của doanh nghiệp bao gồm NVDH và NVNH. Tương tự, tài sản
cũng được phân làm 2 loại là TSNH và TSDH. Trong đó, các NVDH là NV mà
doanh nghiệp có thể sử dụng được trong khoảng thời gian dài và tương đối ổn định,
ngược lại, NVNH là NV mà doanh nghiệp chỉ có thể sử dụng cho HĐKD của mình
trong thời gian ngắn, do đó, nguồn NVNH không phải là nguồn tài trợ ổn định lâu
dài đối với doanh nghiệp.
Doanh nghiệp sử dụng NV huy động được để tài trợ cho TS, thể hiện ở
phương trình: Tổng nguồn vốn (NV) = Tổng tài sản (TS)
Hay NV dài hạn + NV ngắn hạn = TS dài hạn + TS ngắn hạn
Để phân tích khả năng đảm bảo vốn cho HĐKD, sử dụng 2 chỉ tiêu là vốn
lưu động thường xuyên và nhu cầu vốn lưu động .
VLĐ thường xuyên = NVDH – TSDH = TSNH - NVNH
Nếu VLĐ thường xuyên >0: NVDH > TSDH cho thấy NVDH đủ để tài trợ
cho TSDH và một phần TSNH. Cân bằng tài chính ổn định và an toàn.
Nếu VLĐ thường xuyên = 0: NVDH = TSDH cho thấy NVDH vừa đủ để tài
trợ cho TSDH, các TSNH đều được tài trợ hoàn toàn bằng NVNH. Cân bằng tài
chính trong trường hợp này vẫn được duy trì tuy nhiên độ ổn định không cao, vẫn
tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất cân bằng tài chính. Thực tế, để HĐKD được diễn ra liên
tục, không bị gián đoạn, các doanh nghiệp thường luôn phải duy trì một lượng vốn
hợp lý nhằm tài trợ cho dự trữ HTK và tiền mặt đảm bảo cho nhu cầu chi trả thường
xuyên của mình, do đó, VLĐ thường xuyên càng lớn thì sẽ càng an toàn vì một
phần TSNH như HTK hay tiền mặt cũng được tài trợ bởi nguồn vốn ổn định trong
dài hạn thay vì là tài trợ bằng các NVNH.
Nếu VLĐ thường xuyên <0: NVDH < TSDH cho thấy NVDH của doanh
nghiệp không đủ để tài trợ cho TSDH, một phần TSDH và toàn bộ TSNH được tài
trợ bởi NVNH. Sự chênh lệch về thời hạn giữa NV và TS làm cho cân bằng tài
chính không ổn định, trong ngắn hạn, doanh nghiệp sẽ gặp áp lực về thanh toán. Để