ĐỀ CƯƠNG HOÀN CHỈNH KHOA HỌC LỚP 5

Nguyễn Văn Tam Trờng Tiểu học Hợp Lý Lập Thạch Vĩnh Phúc
Đề cơng khoa học Lớp 5
Câu hỏi Trả lời
1.Hãy nêu ý nghĩa
của sự sinh sản đối
với mỗi gia đình
dòng họ?
-Mỗi trẻ em đều do bố mẹ sinh ra và có những đặc điểm giống với
bố mẹ
-Nhờ có sinh sản mà các thế hệ trong mỗi gia đình, dòng họ đựơc
duy trì kế tiếp nhau
2.Nêu một số điểm
khác biệt giữa nam
và nữ về mặt sinh
học
Ngoài những đặc điểm chung, giữa nam và nữ có sự khác biệt,
trong đó có sự khác biệt cơ bản về cấu tạo và chức năng của cơ
quan sinh dục
đến một độ tuổi nhất định, cơ quan sinh dục mới phát triển và làm
cho cơ thể nữ và nam có nhiều điểm khác biệt về mặt sinh học. Ví
dụ nh: Nam thờng có râu, cơ quan sinh dục nam tạo ra tinh trùng.
Nữ có kinh nguyệt, cơ quan sinh dục nữ tạo ra trứng.
3.Nêu ví dụ cho
thấy có sự thay đổi
trong quan niệm xã
hội về vai trò của
nam và nữ
-Trớc kia nhiều ngời cho rằng phụ nữ phải làm tất cả các công
việc nội trợ. Ngày nay ở nhiều gia đình, nam giới đã cùng chia sẻ
với nữ giới trong việc chăm sóc gia đình (nấu ăn, trông con...)
Ngoài xã hội ngày càng có nhiều phụ nữ tham gia các công tác xã

hội và các chức vụ trong bộ máy quản lý các ngành, các cấp.
4.Cơ thể chúng ta
đợc hình thành nh
thế nào?
Quá trình tinh trùng kết hợp với trứng đợc gọi là sự thụ tinh. Trứng
đã đợc thụ tinh gọi là hợp tử. Hợp tử phát triển thành phôi rồi
thành bào thai. Đến tuần thứ 12 thai đã có đầy đủ các cơ quan của
cơ thể. Đến tuần thứ 20 bé thờng xuyên cử động và cảm nhận đợc
tiếng động bên ngoài. Sau khoảng 9 tháng ở trong bụng mẹ, em bé
sẽ đợc sinh ra.
1
Nguyễn Văn Tam Trờng Tiểu học Hợp Lý Lập Thạch Vĩnh Phúc
5.Phụ nữ có thai
nên và không nên
làm gì?
Phụ nữ có thai nên:
-Ăn đủ chất, đủ lợng, nghỉ ngơi nhiều hơn, tinh thần thoải mái
-Đi khám thai định kỳ 3 tháng một lần
-Tiêm vác xin phòng bệnh và uống thuốc khi cần theo chỉ dẫn của
bác sĩ
-Không dùng các chất kích thích nh thuốc lá, rợu bia, ma tuý
-Tránh lao động nặng, tránh tiếp xúc với các chất độc hoá học nh
thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ...
6. Mọi ngời trong
gia đình cần làm gì
để thể hiện sự quan
tâm, chăm sóc đối
với phụ nữ có thai ?
Vì sao ?
Chuẩn bị cho em bé chào đời là trách nhiệm của mọi ngời trong

gia đình, đặc biệt là ngời bố. Chăm sóc sức khoẻ cuủa ngời mẹ tr-
ớc khi có thai và trong thời kỳ mang thai sẽ giúp cho thai nhi khoẻ
mạnh, giảm đợc nguy hiểm có thể xảy ra khi sinh con.
7. Tại sao nói tuổi
dậy thì có tầm quan
trọng với cuộc đời
mỗi con ngời ?
Tuổi dậy thì ( Con gái thờng bắt đầu khoảng từ 10 đến 15 tuổi và
con trai thờng bắt đậu từ 13 đến 17 tuổi) ở tuổi này cơ thể phát
triển nhanh cả về chiều cao và cân nặng. Cơ quan sinh dục bắt đầu
phát triển, con gái bắt đầu xuất hiện kinh nguyệt, con tria có hiện
tợng xuất tinh. Đồng thời ở giai đoạn này cũng diễn ra những biến
đổi về tình cảm , suy nghĩ và mối quan hệ xã hội. Chính vì vậy mà
tuổi dậy thì có tầm quan trọng đặc biệt với cuộc đời của mỗi con
ngời.
8. Hãy nêu một số
đặc điểm chung
của tuổi vị thành
niên, tuổi trởng
- Tuổi vị thành niên : Giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ con thành ngời
lớn. ở tuổi này có sự phát triển mạnh mẽ về thể chất tinh thần và
mối quan hệ với bạn bè, xã hội.
- Tuổi trởng thành : Đợc đánh dấu bằng sự phát triển cả về mặt
2
Nguyễn Văn Tam Trờng Tiểu học Hợp Lý Lập Thạch Vĩnh Phúc
thành, tuổi già ?
sinh học và mặt xã hội....
- Tuổi già : Cơ thể dần dần suy yếu, chức năng hoạt động của cơ
quan giảm dần. Tuy nhiên những ngời cao tuổi có thể kéo dài tuổi
thọ bằng sự rèn luyện thân thể, sống điều độ và tham gia các hoạt

động xã hội.
9. Bạn đang ở giai
đoạn nào của cuộc
đời ? Biết đợc
chúng ta đang ở
giai đoạn nào của
cuộc đời có lợi ích
gì ?
- Biết đợc chúng ta đang ở giai đoạn nào của cuộc đời sẽ giúp
chúng ta hình dung đợc sự phát triển của cơ thể về thể chất, tinh
thần và mối quan hệ xã hội sẽ diễn ra nh thế nào. Từ đó chúng ta
sẵn sàng đón nhận mà không sợ hãi bối rối....Đồng thời còn giúp
chúng ta có thể tránh đợc sai lầm có thể xảy ra đối với mỗi ngời
vào lứa tuổi của mình.
10. Hãy nêu những
việc nên làm để giữ
vệ sinh cơ thể và
bảo vệ sức khoẻ,
thể chất ở tuổi dậy
thì ?
- Cần vệ sinh thân thể sạch sẽ, thuờng xuyên tắm giặt, gội đầu và
thay quần áo. Đặc biệt là thay quần áo lót, rửa bộ phận sinh dục
bằng nớc sạch và xà phòng tắm hàng ngày.
- Đối với nữ khi hành kinh cần thay băng vệ sinh ít nhất 4 lần
trong ngày.
- Cần ăn uống đủ chất, tăng cờng luyện tập thể dục thể thao, vui
chơi giải trí lành mạnh.
- Tuyệt đối không sử dụng các chất gây nghiện nh : thuốc lá, rợu
bia, ma tuý.... không nên xem phim ảnh hoặc sách baó không lành
mạnh.

11. Hút thuốc lá
(hoặc thuốc lào) có
hại gì ?
- Thuốc lá là chất gây nghiện.
- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc có thể gây ra nhiều căn bệnh
có thể gây ra nhiều căn bệnh nh ung th phổi, các bệnh về đờng hô
hấp và tim mạch...Khó thuốc lá làm hơi thở hôi, răng vàng ố, môi
thâm, da sớm bị nhăn..
- Những ngời không hút lá nhng hít phải khói thuốc lá cũng dễ
mắc bệnh nh ngời hút thuốc lá.
- Trẻ em sống trong môi trờng có khói thuốc lá cũng dễ mắc các
bệnh nhiễm khuẩn đờng hô hấp, viêm tai giữa..
3
Nguyễn Văn Tam Trờng Tiểu học Hợp Lý Lập Thạch Vĩnh Phúc
- Sống gần ngời hút thuốc lá, trẻ em dễ bắt chớc và trở thành nguời
nghiện thuốc lá.
12. Uống rợu bia có
hại gì ?
- Rợu bia là chất gây nghiện, làm ngời uống rợu phụ thuộc vào nó.
- Rợu bia có thể gây ra bệnh đờng tiêu hoá, tim mạch, thần kinh.
- Ngời say rợu bia thờng bê tha, quần áo xộc xệch, mặt đỏ đi loạng
choạng, ói mửa, bất tỉnh......
- Ngời say rợu bia hay gây sự, đánh lộn, có thể gây tai nạn giao
thông, vi phạm pháp luật.
13. Sử dụng ma
tuý có hại gì ?
- Ma tuý là chất gây nghiện. Ngời nghiện ma tuý rất khó cai.
- Sức khoẻ ngời nghiện bị huỷ hoại, mất khả năng lao động, học
tập, hệ thần kinh bị tổn hại. Tiêm chích ma tuý dễ bị lây nhiễm
HIV, nếu quá liều có thể bị chết.

- Khi lên cơn nghiện, không làm chủ đợc bản thân, ngời nghiện có
thể làm bất cứ việc gì kể cả ăn cắp, cớp của, giết ngời để có tiền
mua ma tuý.
- Gia đình có ngời nghiện thờng bất hoà, con cái bị bỏ rơi, kinh tế
sa sút....
- Trật tự an toàn xã hội bị ảnh hởng, tội phạm xã hội gia tăng
14. Khi nào nên
dùng thuốc ? Nêu
những điểm cần lu
ý khi phải dùng
thuốc và khi mua
thuốc ?
- Chỉ dùng thuốc kkhi thật cần thiết, khi biết chắc cách dùng, liều
lợng dùng, nơi sản xuất, hạn sử dụng và tác dụng phụ của thuốc.
- Cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, phải ngừng dùng thuốc
nếu thấy bệnh không giảm hoặc bị dị ứng.
- Khi mua thuốc cần đọc kỹ thông tin trên vỏ hộp và bản hớng dẫn
kèm theo để biết hạn sử dụng, nơi sản xuất và cách dùng.
15. Hãy nêu tác
nhân gây bệnh, đ-
ờng lây truyền và
cách phòng tránh
bệnh ?
- Sốt rét là bệnh truyền nhiễm do kí sinh trùng gây ra.
- Bệnh lây truyền do muỗi A-nô-phen hút máu ngời bệnh trong đó
có kí sinh trùng sốt rét rồi truyền sang cho ngời bệnh.
- Cách phòng bệnh tốt nhất là giữ vệ sinh nhà ở và môi trờng xung
quanh, diệt muỗi, diệt bọ gậy và tránh muỗi đốt.
16. Nêu tác nhân
gây bệnh, đờng lây

- Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm do vi rút gây ra, bệnh
có diễn biến ngắn, bệnh nặng có thể gây chết ngời hiện nay cha có
4
Nguyễn Văn Tam Trờng Tiểu học Hợp Lý Lập Thạch Vĩnh Phúc
truyền và cách
phong tránh bệnh
sốt xuất huyết ?
thuốc đặc trị.
- Muỗi vằn là trung gian truyền bệnh.
- Cách phòng bệnh : Giữ vệ sinh nhà ở và môi trờng xung quanh,
diệt muỗi, diệt bọ gậy và tránh để muỗi đốt.
17. Nêu tác nhân,
đờng lây truyền và
cách phòng bệnh
viêm não?
- Viêm não là bệnh truyền nhiễm do một loại vi rut có tên trong
máu gia súc, chim chuột...gây ra
- Muỗi hút máu các con vật bị bệnh và truyền vi rút gây bệnh sang
ngời. Hiện nay cha có thuốc đặc trị.
- Cách phòng bệnh: Giữ vệ sinh nhà ở và môi trờng xung quanh,
không để ao tù nớc đọng, diệt muỗi, diệt bọ gậy có thói quen ngủ
màn, cần đi tiêm
18. Nêu tác nhân đ-
ờng lây truyền và
cách phòng bệnh
viêm gan A ?
- Bệnh viêm gan A do một loại vi rút gây ra.
- Bệnh lây qua đờng tiêu hoá. Vi rút viêm gan A đợc thải qua phân
ngời bệnh. Phân có thể dính vào tay, chân, quần áo, nhiễm vào n-
ớc...Có thể lây sang súc vật,từ đó dễ lây sang ngời lành.

Bệnh viêm gan A cha có thuốc đặc trị.Cách phòng bênh là:ăn
chín, uống sôi, rửa tay sạch trớc khi ăn và sau khi đi tiểu tiện.
Ngời nhiễm viêm gan A cần nghỉ ngơi, ăn thức ăn lỏng chứa
nhiều chất đạm, vitamin;không ăn mỡ,không uống rợu.
19. HIV/AIDS là
gì ? HIV có thể lây
truyền qua những
con đờng nào ?
- HIV là một loại vi rút khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm khả năng
chống đỡ bệnh tật của cơ thể bị suy giả.
- AIDS là giai đoạn phát bệnh của ngời bị HIV.
- HIV có thể lây truyền qua đờng máu, đờng tình dục, từ mẹ sang
con lúc mang thai hoặc sinh con.
20. Hãy nêu cách
phòng tránh
HIV/AIDS ?
- Chỉ dùng bơm kim tiêm một lần rồi bỏ.
- Nếu phải dùng bơm kim chung thì cần luộc 20 phút kể từ khi nớc
sôi.
- Không tiêm chích ma tuý, không dùng chung các dụng cụ có
dính máu nh dao cạo, bàn chải đánh răng, kim châm....
- Không truyền máu khi cha rõ nguồn gốc.
21. Chúng ta cần
HIV không lây qua tiếp xúc thông thờng. Những ngời nhiễm HIV
5
Nguyễn Văn Tam Trờng Tiểu học Hợp Lý Lập Thạch Vĩnh Phúc
có thái độ nh thế
nào đối với ngòi bị
nhiễm HIV/AIDS ?
đặc biệt là trẻ em có quyền sống trong sự hỗ trợ thông cảm và

chăm sóc của gia đình, bạn bè, ngời thân ....không nên xa lánh
phân biệt đối xử với họ. Điều đó sẽ giúp ngời nhiễm HIV sống lạc
quan hơn, lành mạnh, có ích cho bản thân, gia đình và xã hội.
22. Nêu một số tình
huóng có thể dẫn
đến nguy cơ bị xâm
hại ?
- Đi một mình ở nơi tối tăm vắng vẻ.
- ở trong phòng kín một mình với ngời lạ.
- Nhận tiền, quà hoặc sự giúp đỡ đặc biệt của ngời khác mà không
rõ lí do.
- Đi nhờ xe ngời lạ.
- Để ngời lạ vào nhà, nhất là trong nhà chỉ có một mình.
23. Bạn có thể làm
gì để thực hiện an
toàn giao thông ?
- Có ý thức tuyên truyền vận động mọi ngòi học luật giao thông và
nghiêm chỉnh chấp hành luật giao thông...
- Thận trọng khi qua đờng và tuân theo chỉ dẫn của tín hiệu.
- Không chạy nhảy, đùa nghịch hay đá bóng dới lòng đờng.
24. Nêu đặc điểm,
công dụng của tre,
mây, mây song ?
- Tre là loại cây mọc đứng cao khoảng 10 15m, thân rỗng và
nhiều đốt thẳng. Tre vừa cứng lại vừa có tính đàn hồi. Vì vậy tre đ-
ợc sử dụng rộng rãi : làm nhà, đồ dùng trong gia đình.
- Mây, song là loại cây leo, thân gỗ, dài không phân nhánh, hình
trụ. Loài mây nhà thờngmọcc dài tới hàng trăm mét dùng là đay
buộc bè, khung bàn ghế. Môt số loài song khác nhỏ hơn dùng đan
lát, làm đồ mĩ nghệ....

25. Nêu cách bảo
quản các đồ dùng
bằng tre, mây, song
?
Những đồ dùng trong gia đình đợc làm từ tre hoặc mây, song th-
ờng đợc sơn dầu để bảo quản, chống ẩm mốc. Ngoài ra một số đồ
dùng bằng tre, mây, song còn óc thể hun khói hoặc ngâm nớc
chống mối mọt.
26. Nêu nguồn gốc,
tính chất, công
dụng của sắt ,
gang, thép ?
Trong tự nhiên sát trong các thiên thạch và có trong các quặng sắt.
- Quặng sắt đợc dùng để sản xuất ra gang và thép.
- Gang là hợp kim của sát và các bon nhng đợc loại bớt các bon
(so với gang) và thêm vào đó một số chất khác. Thép cng, bền,
dẻo...Có loại thép bị gỉ trong khí ẩm nhng có laọi thép không bị
gỉ.
- Sắt là một kim loại đợc sử dụng dới dạng hợp kim. Các hợp kim
6