phong trao cong san

Bài tiểu luận
Vũ Đức Trọng

... L mt ngi phc v cỏch mng, tụi cng t ho vi s ln mnh
ca phong tro cng sn v cụng nhõn quc t bao nhiờu, thỡ tụi cng au lũng
by nhiờu vỡ s bt ho gia cỏc ng anh em. Tụi mong rng ng ta s ra sc
hot ng gúp phn c lc vo vic khụi phc li khi on kt gia cỏc ng
anh em trờn nn tng ch ngha Mỏc Lờ Nin v ch ngha quc t vụ sn cú
lý, cú tỡnh. ú l nhng suy ngh v trn tr trong sut cuc i ca Ngi.
Tuy vi tinh thn khiờm tn Ngi ch nhn mỡnh l l mt ngi
sut i phc v cỏch mng. Song vi nhng cụng lao to ln ca Ngi i
vi phong tro cng sn v cụng nhõn quc t, Ngi xng ỏng vi danh
hiu chin s cng sn v cụng nhõn quc t. Mt trong nhng ngi lónh
o phong tro gii phúng dõn tc v thng li ca cỏch mng th gii thng
nht vi nhau. Chng th m Ngi c c th gii ca ngi l mt lónh t
th gii vo lỳc loi ngi ang bc ngot cú tớnh cht cỏch mng nht, l
mt nh kin trỳc v to hỡnh lm nờn quỏ trỡnh cỏch mng th gii.
Nh vy vic tỡm hiu H Chớ Minh vi t cỏch l mt ngi lónh t
ca phong tro cng sn v cụng nhõn quc t nhm gúp phn nhn thc y
, sõu sc hn cụng lao ca Ngi.
I. Vi nột v thõn th ca H Chớ Minh.
Ch tch H Chớ Minh sinh ngy 19-5-1890 ti lng Hong Tr cũn cú
tờn l lng Chựa quờ m. Quờ cha l lng Kim Liờn cũn gi l lng Sen. C 2
lng u thuc xó Chung C, tnh Lõm Thnh nay l xó Kim Liờn huyn Nam
n tnh Ngh An. Thi th u ch tch H Chớ Minh cú tờn l Nguyn Sinh
Cung (tờn ca H Ch Tch t 1890-1901). Ngh An mang y nhng nột
chung ca t nc v dõn tc Vit Nam ú l vựng t sụng Lam nghốo khú,
yờu chung hc hnh v sinh ra nhiu bc danh hin, Trong truyn thng lao
ng cn cự, chm hc v giu lũng yờu nc anh dng u tranh chng ngoi
xõm ca Ngh An, Kim Liờn cng ni ting l t hiu hc cú nhiu ngi
t, hi sinh cho s nghip bo v t quc v gii phúng dõn tc.

Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
1
Bài tiểu luận
Vũ Đức Trọng

Sinh trng trong mt gia ỡnh nh nho yờu nc, cú truyn thng
ngun gc nụng dõn. Nguyn Sinh Cung ó nhn c s giỏo dc tt p,
c bit l lũng nhõn ỏi, tỡnh yờu quờ hng t quc. T sm cu Cung c
chng kin cnh sng nghốo kh ca ngi dõn b ỏp bc, búc lt, mun tỡm
hiu vỡ sao cú cnh ngang trỏi y, nht l lỳc vo sng ti kinh thnh Hu.
cu thiu niờn giu lũng thng ngi ny ó dn dn nhen nhúm v hỡnh
thnh lũng yờu nc. í thc cu nc sau ny i n hnh ng cu nc.
Lũng cm thự bn thng tr mong mun gii phúng nhõn dõn thoỏt khi ỏch
nụ dch úi nghốo c ny sinh v ln lờn t truyn thng dõn tc, quờ
hng, do nh hng giỏo dc ca gia ỡnh v hin thc cuc i nụ l. Vỡ
vy H Chớ Minh ó nhn thc c hin thc xó hi nc ta lỳc by gi v
tỡm cõu tr li cho vn ang t ra trong cuc sng. Nhng nguyờn nhan
no sinh ra cỏc hiờn tng ỏp bc, bt cụng ny? phi lm sao cu nc,
giỳp ng bo cõu tr li s th hin hnh ng.
II. T mt ngi yờu nc tr thnh ngi cng sn.
Ngy 05/06/1911 Ngi thanh niờn yờu nc Nguyn Tt Thnh t
cng Nh rng, thnh ph Si Gũn (nay l thnh ph H Chớ Minh) ri t
quc ra i tỡm ng cu nc. Cuc hnh trỡnh thn k qua cỏc chõu lc
, u, Phi, M n cỏc nc thuc a, ph thuc, t bn, quc l mt c
s thc tin quan trng H Chớ Minh tip th ch ngha Mỏc- Lờ Nin, tr
thnh ngi cng sn, chin s quc t v cú vai trũ to ln trong phong tro
cng sn v cụng nhõn quc t.

Quỏ trỡnh t mt ngi yờu nc n mt ngi cng sn phi bt u t
nm 1917. Nguyn Tt Thnh t Anh tr li Phỏp. Khi cuc chin tranh th
gii bc vo giai on kt thỳc. Ngi n Phỏp khụng ch vi mc ớch cao
c ú l gii phúng dõn tc Vit Nam m õy cũn l mt trung tõm chớnh tri
sụi ng nht th gii, t nc cú truyn thng cỏch mng. Pari l mt trung
tõm vn hoỏ, chớnh tr ca Chõu u v th gii, nhiu nh cỏch mng vụ sn
Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
2
Bài tiểu luận
Vũ Đức Trọng

tng sng õy nh Ph.ng Ghen v Cỏc Mỏc. õy cng l thnh trỡ ca
phn ng th gii. Tuy nhiờn Pari luụn gi v trớ mt trung tõm cỏch mng
ca phong tro cụng nhõn Phỏp v th gii.
Nm 1919 Nguyn i Quc ra nhp ng xó hi vi lý do n gin l
ch vỡ õy l t chc duy nht Phỏp bờnh vc nc tụi, l t chc duy nht
theo ui lý tng cao quý ca i cỏch mng Phỏp: t do, bỡnh ng, bỏc ỏi.
Vic gia nhp ng xó hi Phỏp l dp thun tin Nguyn i Quc gn gi
v hot ng vi cỏc nh chỡnh tr ni ting ca Phỏp. Bc u hiu bit v
ng ny l mt c s Ngi cú s la chn quyt nh dt khoỏt ng v
quc t cng sn, ri b nhng ngi c hi ch ngha.
Cho n nm 1920 sau ỳng 9 nm ri t quc, qua nhiu nc thuc
a, ph thuc, t bn, quc, nhiu chõu lc. Nguyn i Quc ó tr
thnh mt ngi lao ng, mt cụng nhõn thc s. T tỡnh yờu t nc, ng
bo Ngi ó thng yờu nhõn dõn b ỏp bc búc lt trờn th gii. Ngi ó
nhn thy s cn thit ca vic on kt cỏc dõn tc thuc a,on kt gia
nhõn dõn lao ng b ỏp bc vi giai cp cụng nhõn cỏc nc quc. S hiu

bit v chớnh tr xó hi ca Ngi c nõng cao. Nhng khỏi nim trc ú
i vi Ngi cú v xa l, khú hiu nh ch ngha Bụn-Sờ-Vich, cỏch
mng vụ sn, ch ngha t bn, ch thuc a... nay dn cú ngha c
th hn, cú ni dung sõu sc hn.
Lỳc ny cuc u tranh ra nhp quc t III din ra rt gay go. Nguyn i
Quc say sa tham d tt c cỏc cuc hp, theo dừi hot ng ca on i biu
ng xó hi Phỏp Matxcva. Ngi theo dừi nhng bui lm vic ca on
vi ban chp hnh quc t cng sn, c bit vi Lờ Nin. Theo dừi vic on
tham d i hi ln 2 ca quc t cng sn. Nhng iu ny ó gõy n tng tt
p cho giai cp cụng nhõn, nhõn dõn lao ng Phỏp v Nguyn i Quc.
Ngy 16 v 17/07/1920 trong 2 s lin bỏo Luy-na-ni-tờ (nhõn o)
ng ton vn s tho ln th nht lun cng v cỏc vn dõn tc v thuc
Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
3
Bài tiểu luận
Vũ Đức Trọng

a ca VI Lờ Nin. Trong ú Lờ Nin phờ phỏn cỏc quan im sai lm ca t
tng sụ vanh dõn tc hp hũi, nhn mnh s on kt quc t gia nhng
ngi cng sn v nhõn dõn thuc a trong cuc u tranh chng k thự
chung - quc, phong kin v vỡ quyn c lp ca dõn tc thuc a,
quyn t quyt dõn tc trong ú cú dõn tc thuc a. Nguyn i Quc chm
chỳ c nhiu ln vn kin ú. Sau ny H Chớ Minh nh li rng trong lun
cng y cú nhng ch chớnh tr khú hiu. Nhng c c i c li nhiu ln,
cui cựng tụi cng hiu c phn chớnh, lun cng ca Lờ Nin lm cho tụi
rt cm ng, phn khi, sỏng t, tin tng bit bao. Tụi vui mng n phỏt
khúc lờn. Ngi mt mỡnh trong bung m tụi núi to lờn nh núi trc qun

chỳng ụng o: hi ng bo b y o au kh, õy l cỏi cn thit cho
chỳng ta, õy l con ng gii phúng chỳng ta! T ú tụi hon ton tin tng
theo Lờ Nin, tin theo quc t III [1,127].
Sau khi tip nhn t tng ca Lờ Nin, Nguyn i Quc tham gia hot
ng tớch cc hn cho ng xó hi Phỏp gia nhp quc t III. Ngi vit th
bng ting Phỏp gi cho quc t cng sn núi v nh hng to ln ca lun
cng nhng vn dõn tc v thuc a i vi s hỡnh thnh th gii ca
mỡnh v quyt tõm i theo quc t III.
Nguyn i Quc cũn tỡm hiu th ca quc t cng sn gi tt c
cỏc ng viờn ng xó hi Phỏp cỏc ngi vụ sn giỏc ng Phỏp ngy
26/07/1920 th nờu rừ giai cp t sn th gii úng vai trũ l tờn san m
quc t rt phn ng. Do ú giai cp cụng nhõn Phỏp phi u tranh mnh
m song tỡnh hỡnh ni b ca ng xó hi Phỏp li thiu nht trớ, thiu on
kt chng ch ngha quc. Nhng hot ng ca Nguyn i Quc th
hin Ngi ó nhanh chúng ra nhp vo phong tro cụng nhõn cỏc nc t
bn (Phỏp, M) liờn kt phong tro gii phúng dan tc vi phong tro cỏch
mng th gii v u tranh cho ng xó hi Phỏp ra nhp quc t cng sn.
Tham gia tớch cc vo nhng phong tro y. Nguyn i Quc cng khụng bao
Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
4
Bài tiểu luận
Vũ Đức Trọng

gi quờn mc tiờu c lp cho dõn tc Vit Nam. Vỡ vy Ngi chỳ trng iu
th 8 trong 21 iu kin tham gia quc t cng sn quy nh vic kt np
vo quc t cng sn. V vn thuc a v dõn tc b ỏp bc ca ng
trong nhng nc v giai cp t sn cú thuc a v ỏp bc cỏc dõn tc khai

thỏc cú ng li rừ rng. ng no mun ra nhp quc t III phi vch trn
nhng th on xo trỏ ca bn quc nc mỡnh cỏc nc thuc a.
Phi ng h trờn thc t ch khụng phi bng li núi tt c cỏc phong tro u
tranh gii phúng thuc a ũi phi trc xut bn quc nc mỡnh ra
khi cỏc thuc a y. Phi gõy trong lũng cụng nhõn cỏc nc thuc a v
cỏc dõn tc b ỏp bc, phi tin hnh vic tuyờn truyn cú h thng trong quõn
i nc mỡnh u tranh chng mi s ỏp bc cỏc dõn tc thuc a.
Sau khi b phiu quyt nh ng xó hi ra nhp quc t 3 phõn b
phỏp cu quc t cng sn c thnh lp m Nguyn i Quc l thnh viờn
v tr thnh ngi cng sn Vit Nam u tiờn mt trong nhng ngi sỏng
lp ng cng sn Phỏp. n õy quỏ trỡnh i tỡm ng cu nc ca
Nguyn i Quc - Nguyn Tt Thnh ó hon thnh. Ngi xỏc nh: con
ng cu nc v gii phúng dõn tc l con ng cỏch mng vụ sn.
Ra i vi lũng yờu nc Ngi ó n vi ch ngha Lờ Nin, vi ch
ngha cng sn, tr thnh ngi cng sn, ngi chin s quc t mt trong
nhng nh lónh o xut sc ca phong tro cng sn v cụng nhõn quc t.
III. Lý lun H Chớ Minh v vn gii phúng dõn tc trong phong
tro cng sn quc t
Bờn cnh nhng quan im sõu sc v vn dõn tc - thuc a, t
tng H Chớ Minh v cỏch mng gii phúng dõn tc l h thng cỏc lun
im ca Ngi v con ng cu nc, v chin lc, sỏch lc v phng
phỏp cỏch mng gii phúng dõn tc. õy l mt trong nhng úng gúp xut
sc nht, ln lao nht ca H Chớ Minh trong kho tng lớ lun ca ch ngha
Mỏc Lờ Nin.
Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
5
Bài tiểu luận

Vũ Đức Trọng

Trc ht, H Chớ Minh khng nh, cỏch mng gii phúng dõn tc
mun thng li trit thỡ khụng cú con ng no khỏc l con ng cỏch
mng vụ sn. S d Ngi khng nh nh vy vỡ tớnh cht v nhim v cỏch
mng gii phúng dõn tc l ỏnh quc ginh c lp dõn tc, ỏnh
phong kin ginh rung t cho dõn cy. Hai nhim v ny quan h khng
khớt vi nhau, trong ú ỏnh ui quc, ginh c lp dõn tc l nhim v
hng u.
Thc t Vit Nam, trc khi H Chớ Minh tim ra con ng cu
nc theo khuynh hng vụ sn, thỡ cỏch mng gii phúng dõn tc cú hai
khuynh hng: do giai cp phong kin v sau ú l do giai cp t sn lónh
o, nhng tt c u tht bi. Nhim v gii phúng dõn tc tip tc c t
ra, vỡ nc vn mt c lp, dõn vn lm than. Thc t trờn th gii n u
th k XX cú hai loi cỏch mng ó thnh cụng: cỏch mng t sn nh M,
Phỏp thng li, nhng ú cha phi l cỏch mnh n ni. trong thỡ nú
tc lc cụng nụng, ngoi thỡ nú ỏp bc thuc a, vỡ vy, cụng nụng vn
mu tớnh cỏch mnh ln na mi hũng thoỏt khi vũng ỏp bc.
Cỏch mng vụ sn Nga nm 1917 thnh cụng. ú l cuc cỏch mnh
thnh cụng n ni, ngha l dõn chỳng c hng hnh phỳc, t do, bỡnh
ng tht... Cỏch mng Nga ó ui c %% t bn, a ch ri li ra sc
cho cụng nụng cỏc nc v dõn tc b ỏp bc, cỏc thuc a lm cỏch mnh
p tt c cỏc quc ch ngha v t bn trờn th gii. T ú, H Chớ
Minh kt lun, cỏch mng Vit Nam mun thng li phi i theo con ng
cỏch mng thỏng Mi Nga, con ng cỏch mng vụ sn.
H Chớ Minh ó vn dng sỏng to quan im ca ch ngha Mỏc-
LờNin v mi quan h ca cỏch mng gii phúng dõn tc, nhng ó phỏt trin
sỏng to, gúp phn lm phong phỳ hn. Nu C.Mỏc v Ph.ngghen tp trung
nhiu nghiờn cu ch ngha t sn thi by gi- ch ngha t bn t cnh
tranh, v nghiờn cu mõu thun ch yu trong thi i ú mõu thun gia giai

Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
6
Bµi tiÓu luËn
Vò §øc Träng

cấp vô sản với giai cấp tư sản trong xã hội tư bản; và V.I.LêNin dựa trên thực
tiễn phát triển không đồng đều của chủ nghĩa đế quốc, kế thừa luận điểm của
C.Mác để cho rằng, cách mạng vô sản có thể thắng lợi trong một số nước,
thậm trí ở một số nước tư bản mà ở đó nền kinh tế trung bình và vai trò lớn
của thuộc địa làm cho cách mạng châu Á có thể dội ngược trở lại châu Âu, thì
Hồ Chí Minh có những luận điểm sáng tạo do thực tiễn mới đặt ra.
Hồ Chí Minh vừa nghiên cứu sâu sắc lịch sử phong trào giải phóng dân
tộc, vừa là chiến sĩ trực tiếp hoạt động vì sự nghiệp giải phóng dân tộc , nên
Người sớm có quan điểm đúng đắn, sáng tạo tình hình thuộc địa. Về vai trò
của các thuộc địa nhất là mối quan hệ giữa cách mạng giải phóng dân tộc ở
thuộc địa và cách mạng vô sản ở chính quốc. Từ sự phân tích “tất cả sinh lực
của chủ nghĩa tư bản đế quốc đều lấy ở sứ thuộc địa”, Hồ Chí Minh xác định
sự tất yếu của cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa, vai trò của các thuộc
địa đối với cách mạng vô sản, đối với chủ nghĩa đế quốc. Thống nhất với quan
điểm của LêNin về vai trò cách mạng thuộc địa, tính tất yếu của vai trò giải
phóng dân tộc. Hồ Chí Minh đã bổ xung vào lí luận cách mạng của chủ nghĩa
Mác – Lê Nin hai điểm quan trọng.
Thứ nhất: Bằng lý luận và thực tiễn, Người đã khẳng định: “chủ nghĩa tư
bản là một con đỉa có một cái vòi bám vào giai cấp vô sản ở chính quốc và một
cái vòi bám vào vô sản ở thuộc địa. Nếu muốn giết con vật ấy, người ta phải
đồng thời cắt cả hai vòi. Nếu người ta chỉ cắt một vòi thôi thì cái vòi kia vẫn
tiếp tục hút máu của giai cấp vô sản, con vật kia vẫn tiếp tục sống, cái vòi bị cắt

lại sẽ tiếp tục mọc ra”. Người lại ví cách mạng ở thuộc địa và cách mạng ở
chính quốc như hai cánh của một con chim phải phối hợp nhịp nhàng. Nhận
thức rõ điều này, Hồ Chí Minh đã cảnh báo vô sản ở đế quốc và nhân dân thuộc
địa về âm mưu của chủ nghĩa đế quốc trong việc dùng công nhân các nước
thuộc địa và đế quốc đánh nhau, dùng vô sản da trắng chinh phục vô sản thuộc
địa, tung những người vô sản thuộc địa này đi đánh những người vô sản thuộc
Líp: K56C
–
Khoa LÞch sö Tr êng
§HSP Hµ Néi
7
Bài tiểu luận
Vũ Đức Trọng

a khỏc, da vo vụ sn thuc a thng tr vụ sn da trng. T tng liờn
minh, phi hp u tranh chng k thự chung l ch ngha quc Phỏp, gia
cỏch mng dõn tc Vit Nam v cỏch mng vụ sn Phỏp ó c H Chớ
Minh a vo ng li cỏch mng ca ng cng sn Vit Nam.
Th hai, Ngi cho rng cỏch mng thuc a khụng b ng, cú kh
nng ch ng ginh thng li trc cỏch mng vụ sn chớnh quc, tỏc ng
tr li cỏch mng vụ sn chớnh quc. Ngi khng nh: hng trm triu ngi
chõu b nụ dch v b ỏp bc s thc tnh gt b s búc lt ờ tin ca
mt nhúm thc dõn tham tn, v chớnh h s hỡnh thnh mt lc lng s
va cú th th tiờu c mt trong nhng iu kin tn ti ca bn ch ngha
t bn, ch ngha quc, va giỳp nhng ngi anh em ca mỡnh
phng Tõy trong nhim v gii phúng hon ton. õy l mt lun im mi
m, rt sỏng to ca H Chớ Minh. C s ch yu H Chớ Minh a ra
nhng lun im ú l chớnh sỏch thuc a tn bo ca ch ngha quc v
kh nng cỏch mng to ln ca nhõn dõn cỏc dõn tc thuc a, khi tinh thn
ca h c ch ngha Mỏc- Lờ Nin soi sỏng. Thỏng 4-1921, H Chớ Minh ó

vit: s tn bo ca ch ngha quc t bn ó chun b t ri, ch ngha
xó hi ch cũn phi lm cỏi vic l gieo ht ging ca cụng cuc gii phúng
na thụi.
Vn dng quan im ca ch ngha Mỏc v s mnh t gii phúng ca
giai cp cụng nhõn, H Chớ Minh ch rừ lc lng gii phúng dõn tc trc
ht l lc lng t thõn ca cỏc dõn tc b ỏp bc. Nm 1921, trong tuyờn
ngụn ca hi liờn hip thuc a, Ngi nhn mnh: hi anh em cỏc nc
thuc a!...cụng cuc gii phúng anh em ch cú th thc hin bng s n lc
ca bn thõn anh em. Lun im ny c Ngi quỏn trit trong sut quỏ
trỡnh cỏch mng Vit Nam, ú l tinh thn em sc ta m t gii phúng cho
ta trong cỏch mng thỏng Tỏm nm 1945, ú l tinh thn t lc cỏnh sinh
trong khỏng chin 9 nm chng Phỏp.
Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
8
Bài tiểu luận
Vũ Đức Trọng

H Chớ Minh cho rng, vỡ b ỏp bc m sinh ra cỏch mng, cho nờn lc
lng cỏch mng gii phúng dõn tc l tt c qun chỳng b ỏp bc. Trong mt
nc thuc a, mõu thun ni cm hng u l mõu thun gia ton th dõn
tc thuc a vi ch ngha thc dõn, nhim v hng u ca cỏch mng l
ginh c lp cho dõn tc. Xỏc nh rừ iu ny, H Chớ Minh ch trng vn
ng tt c cỏc lc lng v c nhõn dõn yờu nc trong dõn tc tham gia
cỏch mng gii phúng dõn tc, khụng phõn bit giai cp, ng phỏi, tụn giỏo,
thnh phn dõn tc, khụng phõn bit gỏi, trai, gi, tr, lng, giỏo, giu,
nghốo. Bi vỡ, H Chớ Minh cho rng: lc lng ton dõn l lc lng v i
hn ht. Khụng ai chin thng c lc lng ú. Tuy nhiờn, trong lc lng

dõn tc thỡ cụng nụng l ngi ch cỏch mnh, cụng nụng l gc cỏch
mnh, l vỡ cụng nụng b ỏp bc nng hn ht. Cũn lc lng khỏc nh
hc trũ, nh buụn, in ch nh l bu bn ca cỏch mng. Tt c cỏc lc
lng ny phi c tp hp trong mt trn dõn tc thng nht trờn c s ca
liờn minh cụng nụng da giai cp cụng nhõn lónh o.
IV. Nhng hot ng ca H Chớ Minh vi vai trũ l u viờn quc t
cng sn t 1920-1941:
Sau khi tr thnh ngi cng sn, Nguyn i Quc gn cht hn
nhng hot ng yờu nc ca mỡnh vi nhim v ca mt ngi cng sn,
mt chin s quc t. Ni bt trong giai on ny (1920-1941) l nhng hot
ng cho s on kt cỏc dõn tc thuc a, do phong tro cng sn v cụng
nhõn quc t, chun b cho vic thnh lp ng cng sn ca giai cp cụng
nhõn Vit Nam, tham gia thnh lp mt s ng ụng Nam , v nhiu
hot ng khỏc trờn cng lnh u ban Phng ụng, ph trỏch phng Nam
ca quc t cng sn. Ngi ó tng sng v lm vic Phỏp, Liờn Xụ, Trung
Quc, Xiờm, qua nhiu nc khỏc v cú nhiu úng gúp to ln cho phong tro
u tranh cỏch mng th gii.
Lớp: K56C

Khoa Lịch sử Tr ờng
ĐHSP Hà Nội
9