slide sử dụng phim tài liệu kết hợp với sơ đồ tư duy vào giảng dạy tác phẩm tuyên ngôn độc lập của hồ chí minh (ngữ văn 12 – tập

Tiết : 5,6

TUN NGƠN ĐỘC LẬP
(Hồ Chí Minh)


Tiết 5,6: TUN NGƠN ĐỘC LẬP ( Hồ Chí Minh)

I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Hồn cảnh sáng tác:
“Tun ngơn độc lập”
ra đời trong hoàn cảnh
nào?

48-Hàng Ngang - Hà Nội
2


Tun ngơn độc lập
Hồn cảnh
ra đời
Trong nước

Thế giới

Chiến
tranh
thế giới
thứ hai
kết
thúc.

Nhật
đầu
hàng
Đồng
minh.

26.8.1945
Hồ Chí
Minh từ
Việt Bắc
về Hà Nội.

Tại nhà 48
phố Hàng
Ngang, Bác
soạn thảo
Tuyên ngôn
độc lập.

ngày 2/9,
Người đọc
“Tuyên
ngôn độc
lập”.
3


I. GIỚI THIỆU CHUNG:
2. Đối tượng, mục đích :

4


I. GIỚI THIỆU CHUNG:
4. Bố cục:

Có thể phân chia bố cục bài
như thế nào?
- Phần 1: Nêu cơ sở pháp lí.
- Phần: Nêu cơ sở thực tế.
- Phần 3: Lời tuyên ngôn

5


I. GIỚI THIỆU CHUNG:
4. Bố cục:

6


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. ĐỌC ( xem Phim tài liệu Bác Hồ đọc bản Tuyên
ngôn độc lập)

7


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

2. Tìm hiểu văn bản
2.1. Cơ sở pháp lý của Tuyên ngôn độc lập

TNĐL 1776 của Mĩ
- Trích dẫn

TN DQ-NQ 1791 của Pháp

Hồ Chí Minh đặt
vấn đề bằng cách
nào?
Tác dụng của
cách đặt vấn đề
đó?

+ Thái độ trân trọng những danh ngôn bất hủ
+ Lấy lời lẽ tổ tiên người Mĩ, Pháp nói với người Mĩ, Pháp hiện
tại  nghệ thuật lấy “gậy ông đập lưng ông”
+ Đặt ba cuộc cách mạng, ba nền độc lập ngang hàng nhau 
niềm tự hào dân tộc.
+ Dùng chân lí đã được thừa nhận, làm cơ sở pháp lí vững chắc.
8


2. Tìm hiểu văn bản
2.1. Cơ sở pháp lý của Tuyên ngôn độc lập

+ Từ quyền con
người nâng lên
thành quyền dân

tộc.
+ Đóng góp lớn, đầy
sáng tạo cho lí luận của
phong trào cách mạng
giải phóng dân tộc trên
thế giới.

Khơng dừng lại ở sự trích
dẫn, Hồ Chí Minh cịn
“suy rộng ra…”. Theo
em, ý nghĩa của sự “suy
rộng ra” ấy là gì?


“…Tất cả mọi người đàn ơng đều sinh ra có quyền bình
đẳng…”
(“Tun ngơn độc lập” của Mỹ)
“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng…”
(Hồ Chí Minh dịch)
“ Chỉ bằng một sự thay đổi nhỏ, Hồ Chí Minh đã
giải phóng cho cả một nửa nhân loại ”.
(Lady Botton- nhà văn Mỹ)
10


Đánh giá chung:

Đặt vấn đề một cách khéo léo,
Hồ Chí Minh đã tạo một cơ sở vững
chắc làm nền tảng cho bản “Tuyên

ngôn độc lập”. Đoạn văn thể hiện nổi
bật những nét đặc sắc trong nghệ
thuật lập luận của tác giả.

11


2.2. Cơ sở thực tiễn của bản Tuyên ngôn độc lập
a. Tội ác của thực dân Pháp
Nhận xét về cách trình bày dẫn chứng của Bác?
Về chính trị:…
- Nêu hệ thống tội ác:

Về kinh tế:…

Về xã hội:…
Nghệ thuật lập luận: Dẫn chứng toàn diện, tiêu biểu, xác thực,
giọng văn hùng biện + trữ tình.
Tố cáo tội ác chồng chất, trên mọi lĩnh vực của thực
dân Pháp.
12


Nạn đói 1945

Năm Ất Dậu tháng ba cịn nhớ mãi.
Giống Lạc Hồng cực trái lắm đau thương!
Những thây ma thất thểu dọc đường,
Rồi ngã gục khơng đứng lên vì đói!
( Bàng Bá Lân)

13


2. Tìm hiểu văn bản
2.2. Cơ sở thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập

Nhận xét về cách dùng từ ngữ, giọng điệu của
Bác khi tố cáo tội ác của thực dân Pháp?
Cho biết tác dụng ?
-“Chúng…”
“Chúng…”
“Chúng…”

Điệp từ, điệp âm
tạo mạnh mẽ,
hùng hồn

Thái độ căm giận sục sôi
1


2. Cơ sở thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập
* Vạch trần bộ mặt, bản chất của thực dân Pháp:
Tính luận chiến sắc bén của tác phẩm thể hiện qua ngòi bút
vạch trần bản chất của thực dân Pháp.Hãy phân tích?
tuyệt đối khơng cho…
Chúng

thi hành…
ngăn cản…

Thủ tiêu tự do, dân chủ >< chiêu bài “tự do”, “dân chủ”, “bình
đẳng”

15


2. Tìm hiểu văn bản
2.2. Cơ sở thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập
* Vạch trần bộ mặt, bản chất của thực dân Pháp:
Chúng

lập nhà tù…
thẳng tay chém giết…
tắm…trong bể máu

Bản chất tàn bạo, dã man >< ngọn cờ “bác ái”,
“nhân đạo”

16


* Vạch trần bộ mặt, bản chất của thực dân Pháp:

Chúng

dùng thuốc phiện, rượu cồn…
ràng buộc dư luận…
Thi hành chính sách…
bóc lột…

cướp…
giữ độc quyền…

Chính sách ngu dân, bịp bợm, xảo trá >< chiêu bài
“khai hố”, “văn minh”. Chính sách bóc lột thậm tệ
>< ngọn cờ “khai hoá”

17


* Vạch trần bộ mặt, bản chất của thực dân Pháp:
Chúng

quỳ gối đầu hàng…
bỏ chạy…
bán nước ta hai lần…
thẳng tay khủng bố…
giết nốt…

Bản chất vừa hèn nhát, vừa dã man, tàn bạo >nước “bảo hộ”, ngọn cờ “bác ái”

18


2. Tìm hiểu văn bản
2.2. Cơ sở thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập

b. Phần tuyên bố:
Nhận xét về cách chuyển đoạn của tác giả?

Từ những cơ sở thực tế nói trên, tác giả đi đến kết
luận gì? Nhận xét cách lập luận của tác giả?
- “Bởi thế cho nên…”

Quan hệ từ, chỉ rõ nhân - quả

- Thoát li hẳn…
Câu dài, lập luận chặt chẽ,
- xoá bỏ hết...
Giọng hùng hồn
- kiên quyết chống lại…
Tuyên bố hùng hồn: chấm dứt quan hệ thuộc địa với thực
dân Pháp, kiên quyết chống lại âm mưu xâm lược của chúng.
19


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2.2 Cơ sở thực tiễn của Tuyên ngôn độc lập
b. Phần tuyên bố

- Những cụm từ: “thốt ly hẳn”; “xóa bỏ hết”; “ xóa bỏ
tất cả” … theo chiều tăng tiến mang nghĩa phủ nhận mạnh
mẽ mọi mối quan hệ, ràng buộc nhà Nguyễn bù nhìn đã ký
với Pháp nay khơng cịn giá trị nữa.
- Việt Nam là một dân tộc như bao dân tộc khác, mà các
nước đồng minh đã công nhận nguyên tắc dân tộc bình
đẳng, thì đương nhiên Pháp phải thừa nhận điều đó ở Việt
Nam.

20

b. Phần tuyên bố
- Một dân tộc đã gan góc… Điệp ngữ, ngơn từ trang trọng,
Dân tộc đó phải được…
giọng điệu hùng hồn
Hình ảnh dân tộc Việt Nam anh hùng, hiên ngang, bất
khuất với khát vọng lớn lao về quyền tự do, độc lập.

Vạch trần tội ác của thực dân Pháp trước toàn nhân
loại đồng thời ca ngợi cuộc đấu tranh chính nghĩa
của nhân dân ta, Hồ Chí Minh đã nêu ra cơ sở thực tế
chính đáng để hưởng tự do độc lập của nước Việt
Nam.
21


II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
3. Lời tuyên ngôn và những tuyên bố về ý chí bảo vệ
nền độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
Quan hệ
- Vì những lẽ trên…”
từ, chỉ ra:
- Nước Việt Nam có quyền được hưởng… nhân quả
Phù hợp với cơ sở đạo lí, pháp lí
- Sự thật đã là một nước tự do, độc lập…
Phù hợp với cơ sở thực tế

22

3. Lời tuyên ngôn và những tuyên bố về ý chí bảo
vệ nền độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.
Ý nghĩa của câu kết của văn bản:
Toàn thể nhân dân quyết giữ vững…
+ Lời tuyên bố chính thức, trịnh trọng, hùng hồn
về độc lập dân tộc.
+ Lời thề thiêng liêng trước toàn dân tộc.
+ Lời cảnh cáo kẻ thù đang lăm le phá hoại
23


CỦNG CỐ BÀI HỌC


CỦNG CỐ BÀI HỌC