Một số biện pháp sử dụng hiệu quả thư viện lớp học ở lớp 2a4 trường tiểu học…trong mô hình trường học mới VNEN

TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14

Mục lục
1. PhÇn më ®Çu

1,1. Lí do chọn đề tài.
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
2. PhÇn NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lí luận.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.

3.1. Kết luận.

3.2. Bài học.
3.3. Kiến nghị.

Trang
3
4
4
4
4
4
4
5
6
18
19
19
19
20

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:

1


Thư viện ra đời với sứ mệnh gắn liền với tri thức. Thư viện luôn đồng
hành cùng con người với sự tiến hóa của nhận thức, mở mang tầm nhìn, phát
triển của khoa học, bảo tồn và phát huy văn hóa. Đối với xã hội học tập ngày
nay, với sự trỗi dậy mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông, tầm quan
trọng của thư viện không hề bị giảm đi mà vẫn còn nguyên những giá trị nhân

văn của nó.
Trong nhà trường, thư viện có vai trò như là một cơ quan truyền thông,
nhằm mục đích cung cấp thông tin để giải đáp thắc mắc, thỏa mãn óc tò mò, tìm
hiểu của học sinh, là một động lực đóng góp vào việc cải tiến giáo dục trong nhà
trường, nhằm mục đích sử dụng các nguồn tài liệu để hỗ trợ cho sự thay đổi cách
học tập và giảng dạy trong nhà trường.
Đặc biệt trong mô hình trường học mới Việt Nam, việc sử dụng thư viện
trong dạy học lại càng có vai trò quan trọng. Vì bản chất của mô hình trường học
mới Việt Nam là tăng cường khả năng tự học của học sinh nên nguồn thông tin
trong thư viện là một công cụ đắc lực hỗ trợ các em trong việc tự học. Và một
thư viện ngay trong lớp học (thư viện lớp) là một trong những ưu việt của mô
hình dạy học này. Bởi vì:
- Thư viện lớp tạo cơ hội cho học sinh học tập một cách tích cực, chủ động,
đồng thời cung cấp các nguồn tài liệu khác nhau để học sinh học tập và nghiên
cứu ngay trong các tiết học.
- Thư viện lớp là nơi rất hữu ích để học sinh tiến hành các dự án nghiên cứu nhỏ.
Nhiều khi tài liệu hướng dẫn học không cung cấp đủ nội dung để hoàn thành
mục tiêu như đã đề xuất, vì vậy việc tìm kiếm các thông tin tham khảo ở thư
viện lớp là rất cần thiết.
- Thư viện lớp đồng thời cũng được sử dụng để giúp học sinh giải trí và phát
triển óc sáng tạo. Bởi sách là nguồn giải trí rất lớn đối với trẻ em. Qua việc đọc
các em có thể giáo dục chính mình, tích lũy và tăng khả năng tưởng tượng, trải
nghiệm một cách gián tiếp...
Thực tiễn cho thấy việc xây dựng thư viện mới dừng ở xây dựng thư viện
cấp trường, còn thư viện lớp học ở đa số các lớp trong trường còn mang tính
hình thức. Thư viện lớp được trang trí khoa học, đẹp mắt nhưng các đầu sách
còn quá sơ sài, nghèo nàn về chủng loại, hiệu quả sử dụng chưa cao nên chưa
khai thác được tác dụng to lớn mà thư viện lớp mang lại. Đặc biệt một số giáo
viên chưa có nhận thức đúng đắn về vai trò của thư viện lớp học, chưa phát huy
hết tác dụng của thư viện lớp học trong các tiết học. Bên cạnh đó học sinh lại

chủ yếu đọc các sách truyện tranh, truyện vui trong thư viện mà chưa biết sử
dụng để phục vụ cho môn học, bài học.
Xuất phát từ những lý do kể trên, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp sử dụng
hiệu quả thư viện lớp học ở lớp 2A4 Trường Tiểu học … trong mô hình trường học
mới VNEN” nhằm chú trọng cải tiến phương pháp dạy học, hướng tới việc phát triển
năng lực cho học sinh và nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
2


Tìm ra các giải pháp sư phạm nhằm sử dụng hiệu quả thư viện lớp học ở
lớp 2 trong mô hình trường học mới Việt Nam góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục của nhà trường.
1.3. Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu, tổng kết một số về vấn đề xây
dựng và sử dụng có hiệu quả thư viện lớp học nhằm góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục học sinh lớp 2 trong Trường Tiểu học thực hiện dạy chương trình
VNEN.
1.4 Phương pháp nghiên cứu:
Để thành công đề tài tôi đã có sự kết hợp hài hòa giữa các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Thông qua việc lựa chọn,
nghiên cứu tài liệu để tổng hợp, đúc rút lý thuyết về thư viện và thư viện lớp học.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Thông qua quá
trình quan sát thực tế, thu thập thông tin để nắm bắt về thực trạng thư viên lớp
học, từ đó tìm ra biện pháp tổ chức thư viện lớp học hiệu quả, cuốn hút góp phần
nâng cao chất lượng dạy – học.
- Phương pháp thống kê: Thống kê chất lượng học sinh trước và sau khi áp
dụng kinh nghiệm từ đó nắm bắt được hiệu quả của hoạt động đem lại.
- Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm: Thông qua nghiên cứu áp dụng vào
thực tiễn công tác để tổng kết đúc rút kinh nghiệm cho sáng kiến.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Thư viện trường học được đề cập đến trong Pháp lệnh thư viện “là loại
hình thư viện thuộc hệ thống thư viện chuyên ngành, đa ngành, loại hình thư
viện nhà trường và các cơ sở giáo dục khác”.
Thư viện ở trường Tiểu học là nơi tập trung đầy đủ sách, có khả năng và
phương tiện để phục vụ tốt nhất, tiết kiệm nhất những yêu cầu, những thắc mắc
của giáo viên, học sinh trong việc dạy và học đồng thời cũng là trung tâm giải
trí, cung cấp cho học sinh nguồn tài liệu tham khảo phong phú, đặc sắc.
Thực hiện Quyết định 01/2003/QĐ-BGDĐT ngày 02/01/2003 về việc
ban hành quy đinh tiêu chuẩn thư viện Trường phổ thông. Theo quyết định thư
viện phải làm thế nào để thu hút được nhiều bạn đọc, tạo thuận lợi cho giáo viên
và học sinh khi tham gia đọc sách, phát triển văn hóa đọc trong nhà trường và
nâng cao chất lượng dạy và học. Bên cạnh đó ngày 22/7/2008, Chỉ thị số
40/2008/CT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc triển khai phong trào
thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ra đời thì vai trò
của thư viện trong nhà trường càng được coi trọng hơn. Nhằm đáp ứng yêu cầu
đó xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực” song song với mô
hình “ Thư viện thân thiện” ra đời.
Mô hình “ Thư viện thân thiện” đạt chuẩn gồm có:
Phòng thư viện đa năng (do nhân viên làm thư viện quản lý).
Thư viện xanh (Thư viện xanh hay thư viện ngoài trời ở đây được
hướng tới là những chòi ngoài trời, tán cây xanh hay những gầm cầu thang là
những không gian thư viện phù hợp. Thư viện xanh sẽ do nhóm cộng tác viên
thư viện hoặc lớp trực tuần quản lí).
3


Thư viện lớp: Thư viện lớp chỉ đơn giản là một giá sách, một tủ sách
nhỏ hay thậm chí chỉ là một giỏ sách nhỏ được bố trí tại lớp học. Thư viện góc
lớp là giải pháp cho các trường có phòng thư viện nhà trường hẹp, không đủ

chỗ cho học sinh ngồi đọc sách. Loại hình thư viện này tạo điều kiện cho học
sinh dễ dàng tiếp cận với sách và tài liệu, đồng thời hỗ trợ giáo viên việc tổ chức
các hoạt động trong lớp học, tăng cường tính tự quản của học sinh.Tổ chức hoạt
động: Giáo viên dùng nguồn tài liệu có trong thư viện góc lớp để tổ chức các
hoạt động trong môn kể chuyện, tập làm văn, vẽ, thủ công…thi đọc sách, sáng
tác truyện, vẽ minh họa…Học sinh có thể đọc sách để giải trí trong các giờ ra
chơi để tạo tinh thần thoải mái cho các em trong những tiết học tiếp theo.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1. Thực trạng thư viện nhà trường:
Trường Tiểu học tôi đang công tác được công nhận đạt chuẩn Quốc gia
mức độ 1 năm 2000 và Thư viện đạt thư viện tiên tiến năm 2007. Công tác xây
dựng và phát triển thư viện là một trong những công tác trọng tâm được BGH
nhà trường quan tâm, chỉ đạo sát sao. Đặc biệt trong năm học 2012- 2013 trường
là một trong 4 Trường của huyện Thọ Xuân được chọn để dạy thực nghiệm mô
hình trường học mới VNEN. Theo mô hình này thư viện lớp học có vai trò vô
cùng quan trọng, nên nhà trường đã có đủ 3 bộ phận của thư viện thân thiện, đó
là: phòng thư viện đa năng; thư viện xanh và thư viện lớp học.
- Phòng thư viện của nhà trường có tổng diện tích 48m 2, được trang bị đầy đủ tủ
giá, bàn ghế một cách hợp lý khoa học. Vốn tài liệu được bổ sung đầy đủ, kịp
thời đáp ứng nhu cầu bạn đọc, phục vụ tốt chương trình đổi mới giáo dục phổ
thông. Thư viện có quy chế hoạt động phù hợp với chương trình dạy học và các
hoạt động khác của trường.
- Không gian thư viện xanh khoảng 90 m 2, thư viện có mài vòm che, được trang
trí đẹp mắt. Hàng tuần, nhân viên thư viện đều thay đổi các chủng loại sách đểt
hu hút học sinh hàng ngày vào đọc.
- Thư viện lớp học do giáo viên chủ nhiệm và Hội đồng tự quản các lớp chịu
trách nhiệm. Thư viện được bài trí, sắp xếp đẹp mắt theo gu thẩm mỹ của từng
lớp. Học sinh có thể đọc sách để giải trí trong các giờ ra chơi để tạo tinh thần
thoải mái cho các em trong những tiết học tiếp theo.
Tuy nhiên, hoạt động của thư viện vẫn còn tồn tại những hạn chế như sau:

+ Không gian thư viện đa năng còn bó hẹp, kho sách chung với phòng đọc gây
khó khăn cho việc phục vụ đọc tại chỗ.
+ Bạn đọc chưa có phương pháp đọc sách, thường đọc theo sở thích, qua loa.
+ Vốn tài liệu thư viện chưa thật sự phù hợp với đối tượng và nhu cầu bạn đọc
thư viện.
+ Thư viện lớp còn nghèo nàn, đôi khi thư viện ở một số lớp chỉ là hình thức khi có
phong trào thi đua hay trang trí lớp và các dịp nào đó mà nhà trường phát động.
2.2.2. Thực trạng lớp 2A4.
Năm học 2018 - 2019, Lớp 2A4 có 31 học sinh, trong đó có 12 học sinh
nữ. Học sinh chủ yếu là ở thôn Đăng Lâu. Phụ huynh học sinh thuộc vùng đồi
của xã nên chủ yếu trồng mía và cây công nghiệp.
4


* Ưu điểm:
Là một trường học theo mô hình VNEN nên học sinh ngay từ lớp 1 BGH
nhà trường chỉ đạo thực hiện dạy tốt môn Tiếng Việt. Vì vậy, đa số học sinh đã
đọc thông, viết thạo.
Các em đều chăm ngoan, có ý thức học tập và rất ham mê đọc sách.
Đa số phụ huynh rất quan tâm đến việc học tập của con em mình. Luôn có
sự phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm trong học tập cũng như giáo dục
con em.
* Tồn tại:
- Một bộ phận học sinh trong lớp chưa có thói quen đọc các sách tham khảo vì
vậy sách có ở thư viện cùng gần như “ thừa” trong mắt các em.
- Một bộ phận khác lại thấy sách trong thư viện chưa đáp ứng được nhu cầu tìm
hiểu của các em hiện nay hoặc đôi khi các em không có hứng thú bởi trên giá
sách của góc lớp chỉ là những quyển sách cũ, nhàu nát trong khi các em lại thích
những trò chơi thú vị hơn khi giờ ra chơi đến như: Đá bóng, đá cầu, nhảy dây…
Bản thân tôi khi nghiên cứu đề tài này đã phát phiếu điều tra về nhu cầu,

sự đam mê của các em đối với thư viện lớp học:
Sĩ số HS
HS hay đọc sách
HS thỉnh thoảng
HS không đọc sách
lớp 2A4
đọc sách
Số lượng
%
Số lượng
%
Số lượng
%
31
5
16,1
17
54,9
9
29,0
Trong số các em hay đọc và thỉnh thoảng đọc sách, tôi phát phiếu điều tra
về như cầu đọc các loại của các em và cụ thể như sau:
- HS thích đọc truyện tranh: 15 em chiếm tỉ lệ 48,3%.
- HS thích đọc truyện cổ tích: 9 em chiếm tỉ lệ 29,0%.
- HS thích đọc sách tham khảo: 5 em chiếm tỉ lệ 16,1%
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Giải pháp 1: Xây dựng cơ sở vật chất của thư viện lớp học.
Muốn học sinh đam mê đọc sách thì trước hết tủ sách phải được trang trí đẹp
mắt, hấp dẫn; đầu sách phải phong phú, đa dạng và thường xuyên bổ sung các đầu
sách. Nhưng để xây dựng được một thư viện lớp đúng yêu cầu thì quả là một khó

khăn với bất cứ giáo viên nào. Vì vậy, ngay vào đầu năm học, tôi đã họp bàn với
Hội BCH phụ huynh lớp cùng với Ban thư viện để lên kế hoạch xây dựng.
Trước khi xây dựng kế hoạch, tôi đã cùng Ban thư viện khảo sát tình hình thư
viện của lớp (theo mô hình trường học mới VNEN, thư viện lớp học được nhà
trường bố trí)
Qua khảo sát cho thấy:
- Về giá sách: Theo mô hình trường học mới VNEN giá sách đã được nhà
trường mua từ năm học 2013 - 2014 khi mới thực hiện chương trình. Đến nay,
giá sách đã cũ, không được đẹp mắt.
- Về sách: Thư viện đã được cấp sách song số lượng rất ít, chỉ có hai loại sách.
Đó là 10 quyển sách truyện được tài trợ cho học sinh miền núi và 5 quyển sách
tham khảo.
Từ thực trạng có được, tôi đã cùng với các em trong Ban thư viện xây dựng
kế hoạch để trang trí và bổ sung các loại sách cho thư viện lớp.
5


Sau một tháng, với sự nỗ lực của từng thành viên, thư viện lớp tôi đã hoàn
thành đem lại cho lớp một không khí vô cùng phấn khởi. Cụ thể:
- Giá sách: Để tạo sự bắt mắt, gây hứng thú cho học sinh, tôi đã cùng Ban thư
viện và nhờ sự giúp đỡ của phụ huynh học sinh để trang trí lại tủ thư viện
- Sách tham khảo: 25 quyển đủ chủng loại phù hợp với các bài học để học sinh
tham khảo.
- Sách truyện tranh: 30 quyển (Đô - rê - mon; Shin - cậu bé bút chì; Thám tử
lừng danh Cô - nan…)
- Sách truyện cổ tích, truyền thuyết: 15 quyển (Thánh Gióng; Thạch Sanh; Sọ
Dừa; sự tích Hòn Trống Mái, sự tích Cây vú sữa; Tấm Cám…
- Sách về khoa học: 7 quyển (Vỉa hè khoa học; Ruột ơi là ruột; Bách khoa tri
thức học sinh; Mười vạn câu hỏi vì sao?... )
- Báo - Tạp chí: Toán tuổi thơ, Văn học tuổi trẻ, Báo nhi đồng.....

( Một số hình ảnh thư viện lớp 2A4)

Giải pháp 2: Thành lập Ban thư viện lớp học.
Cùng với việc thành lập Hội đồng tự quản của lớp, tôi hướng dẫn học sinh
thành lập Ban thư viện. Tôi cho các em thảo luận xây dựng tiêu chuẩn của thành
viên thư viện. Sau đó tổ chức cho các em đã ứng cử vào Ban thư viện. Mỗi học
sinh ứng cử đều có bài thuyết trình nhiệm vụ của bản thân đối với Ban thư viện.
Sau khi ứng cử lớp sẽ tiến hành bầu Ban thư viện. Các em đủ tiêu chuẩn gồm:
1. Đào Thị Thu An
4. Nguyễn Vũ Hoàng.
2. Kiều Văn Đức.
5. Nguyễn Ngọc Yến Nhi
3. Phan Văn Anh Phúc
6. Nguyễn Thị Thanh Hoa.
Sau khi thành lập được Ban thư viện lớp tôi đã hướng dẫn, định hướng để các
em tự phân công nhiệm vụ của từng thành viên theo khả năng của mỗi em.
Giải pháp 3: Khơi gợi niềm đam mê đọc sách.
Đọc sách rất cần thiết đối với con người nói chung và đối với học sinh nói
riêng. Những cuốn sách có hay đến đâu, có giá trị đến đâu mà không có người đọc
thì chúng cũng chỉ là một mớ giấy chẳng có tác dụng gì. Và nếu bắt buộc bị đọc thì
người ta cũng không thể cảm nhận được cái điều mà người viết sách muốn nói.
Như vậy khơi dậy niềm đam mê đọc sách là một hoạt động nên làm đặc biệt là với
học sinh ở tiểu học. Tuy nhiên, không phải cứ hô hào “đọc đi” là học sinh sẽ đọc
sách mà phải khơi gợi cho trẻ niềm đam mê đọc sách. Để khơi dậy niềm đam mê
đọc sách của trẻ tôi đã tiến hành một số biện pháp nhỏ như sau:
+ Giáo viên đọc mẫu một số truyện trong thư viện trong 15 phút đầu giờ với
giọng đọc tình cảm lôi cuốn HS.
+ Giáo viên đố HS tìm tên nhân vật trong truyện, tìm người thông minh, phá án
nhanh nhất…
Tôi đã gợi ý để Ban thư viện của lớp tổ chức những cuộc thi đơn giản.

Cụ thể là:
* Thi giới thiệu sách, đọc sách: Hàng tuần (vào các tuần lẻ) mỗi nhóm sẽ chọn
cử một bạn thi giới thiệu về một cuốn sách có trong tài liệu thư viện lớp mà các
em yêu thích, hoặc lần lượt mỗi bạn sẽ đọc chung cho cả lớp nghe một câu
chuyện sau đó cả lớp thảo luận ý nghĩa của câu chuyện…
6


* Thi kể hoặc vẽ về một nhân vật trong sách mà em yêu thích: Hàng tuần (vào
các tuần chẵn) mỗi nhóm sẽ chọn cử một bạn thi kể về một nhân vật có trong
truyện hoặc mỗi em vẽ một bức tranh về một nhân vật trong sách (thư viện lớp)
mà em yêu thích.
* Thi viết về cuốn sách mà em yêu thích: Hàng tháng mỗi học sinh sẽ viết cảm
nghĩ của mình về một cuốn sách (có trong thư viện) mà em yêu thích.
Từ đó học sinh sẽ tìm tòi khám phá các cuốn sách có trên giá sách của thư
viện lớp học.
Giải pháp 4: Đưa sách đến gần các giờ học và các hoạt động của lớp.
Thư viện lớp là môi trường học tập thuận lợi, dồi dào các bộ sưu tập sách,
hỗ trợ học sinh học tập và tra cứu. Mặt khác, rất nhiều sách sẽ bị bỏ quên nếu
học sinh không sử dụng nó trong quá trình học tập. Để sách gần gũi và thú vị
hơn với học sinh tôi đã đưa sách đến gần các giờ học và các hoạt động của lớp
bằng nhiều cách khác nhau. Trong phạm vi và khuôn khổ đề tài này tôi chỉ xin
được trình bày một số biện pháp và một số ví dụ minh họa.
*Sử dụng thư viện lớp để hoàn thành các yêu cầu trong tài liệu: “Hướng dẫn học”.
Sách: “Hướng dẫn học” không thay đổi về chuẩn kiến thức kỹ năng
nhưng vì mô hình trường học mới đề cao vai trò tự học của học sinh nên có
những nội dung để hoàn thành các em cần phải tự tìm hiểu thêm kiến thức từ các
tài liệu khác (ngoài Hướng dẫn học). Lúc này thư viện lớp chính là giải pháp hỗ
trợ các em hoàn thành nhiệm vụ học tập.
Ví dụ 1: Trong bài 3A(tiết 2): Có bạn thật là vui - HDH Tiếng Việt 2 tập 1.

Ở hoạt động thực hành 3 (hoạt động nhóm) - trang 56
3. Chọn lời giải nghĩa ở cột B phù hợp với từ ngữ ở cột A?
A
B
a) Ngăn cản
1) Dùng vai đẩy
b) Hích vai
2) không cho đi, không cho làm
c) Thông minh
3) nhanh trí, sáng suốt
d) Hung ác
4) sừng có nhiều nhánh của hươu, nai
e) Gạc
5) dữ tợn và độc ác
Ở nội dung này, với phương pháp dạy học cũ thì đa phần giáo viên cung
cấp kiến thức cho học sinh vì vốn từ ngữ của các em rất nghèo nàn. Các em gặp
rất nhiều khó khăn khi giải quyết những nội dung liên quan đến vấn đề từ ngữ,
đặc biệt là các vấn đề liên quan đến ngữ nghĩa của từ, câu. Còn với mô hình
trường học mới Việt Nam, các em phải tự mình nghiên cứu trao đổi để khai thác
kiến thức nên học sinh rất lúng túng. Trong trường hợp này, tôi đã gợi ý cho học
sinh sử dụng Từ điển Tiếng Việt để đối chiếu kết quả mà các em đã thảo luận để
bổ sung và thống nhất ý kiến.
* Sử dụng thư viện lớp để hoàn thành các nghiên cứu nhỏ:
Giáo dục bắt nguồn từ các nhu cầu của cuộc sống và mục đích sau cùng
của giáo dục là để phục vụ cuộc sống. Trong mô hình trường học mới Việt Nam,
việc kết nối giữa kiến thức nhà trường với cuộc sống thực của học sinh, kết nối
7


kiến thức nhà trường với thực tế xã hội là một yếu tố quan trọng được thể hiện

xuyên suốt trong các hoạt động. Việc tổ chức cho các em thực hiện những dự án
nghiên cứu nhỏ là vô cùng cần thiết để các em được thực hành kiến thức, hình
thành kỹ năng và trải nghiệm thực tế, đặc biệt là để các em tham gia phục vụ
nhu cầu hàng ngày của chính bản thân mình và của nhà trường trong khả năng
có thể của các em. Tuy nhiên, với lứa tuổi các em, kiến thức thực tế chưa nhiều
nên các em thường lúng túng khi vận dụng. Tôi đã giúp các em hoàn thành các
nghiên cứu của mình thông qua thư viện lớp.
Ví dụ : Xây dựng dự án “Vườn rau kế hoạch nhỏ”
Tôi đã xây dựng phong trào “Vườn rau kế hoạch nhỏ” để cho học sinh của lớp có
điều kiện được tham gia thực hành kiến thức, kỹ thuật. Tuy nhiên khi bắt tay vào công
việc các em đã gặp khó khăn vì thực tế đó là việc các em chưa hề làm. Tôi đã gợi ý các
em tìm đọc những cuốn sách về trồng trọt có trong thư viện lớp để tìm hiểu thêm các kỹ
thuật cần thiết.
* Sử dụng thư viện lớp để phát triển năng lực học sinh:
Mô hình trường học mới Việt Nam chỉ thay đổi về phương pháp học tập
chứ không thay đổi nội dung chương trình, chính vì vậy những tài liệu học tập
cũ vẫn còn nguyên giá trị của nó nếu ta biết cách khai thác. Mặt khác lớp học
VNEN tôn trọng sự khác biệt và chấp nhận sự không đồng đều về thời gian và
yêu cầu hoàn thành công việc của mỗi học sinh. Do đó, để củng cố kiến thức
và phát huy năng lực của học sinh, tôi đã hướng dẫn các em sử dụng tài liệu
cũ thay cho “phiếu chờ” để làm thêm các bài tập khó hơn, yêu cầu cao hơn
trong khi các bạn khác còn đang thực hiện các hoạt động của bài.
Ví dụ 1: Trong bài 9A: Ôn tập - Hướng dẫn học Tiếng Việt 2 tập 1 - Trang 81.
Sau hoạt động thực hành, học sinh có thể sử dụng cuốn Bồi dưỡng Tiếng
Việt cho học sinh lớp 35 đề ôn luyện Tiếng Việt 2 (bài 6 trang 28) để luyện tập
một số bài cùng kiến thức.
Những bài làm tốt sẽ được sử dụng, trưng bày vào góc học tập môn Tiếng
việt để các học sinh khác trong lớp tham khảo và làm phong phú thêm kiến thức
sử dụng sách ở thư viện lớp 2A4.
Ngoài ra các em còn có thể sử dụng các quyển sách của thư viện lớp như

Bài tập cuối tuần Tiếng Việt 2 và Tiếng Việt nâng cao 2 để thực hành thêm.
Ví dụ 2: Trong bài 25: Em đã học được những gì? - Hướng dẫn học Toán
2 tập 1A - Trang 61, 62.
Sau hoạt động thực hành, những học sinh có năng lực sẽ sử dụng cuốn
Toán nâng cao lớp 2 trong thư viện lớp để làm thêm bài tập.
Những bài làm tốt sẽ được sử dụng, trưng bày vào góc học tập môn Toán
để các học sinh khác trong lớp tham khảo và làm phong phú thêm
(Sản phẩm môn Toán của các em học sinh lớp 2A4 trong việc sử dụng
sách trong thư viện lớp)

Ngoài ra các em còn có thể sử dụng các quyển sách của thư viện lớp như
35 đề ôn luyện và phát triển Toán 2 hoặc Toán bồi dưỡng học sinh lớp 2 để tham
khảo nâng cao kiến thức.
8


Ví dụ 5: Trong sinh hoạt các câu lạc bộ năng khiếu, học sinh có thể dùng các tài
liệu có trong thư viện để làm tài liệu học tập.
* Sử dụng thư viện lớp để giúp các em có những kĩ năng sống tốt:
Bên cạnh việc thúc đẩy thành tích học tập của các học sinh, giáo viên cần
quan tâm nhiều hơn đến việc làm thế nào để dạy bảo và rèn luyện cho các em
cách giao tiếp nơi công cộng, lễ phép với người lớn, thể hiện lối sống văn
minh… Và nhiều hơn thế cần chú trọng dạy học sinh những kỹ năng và cách xử
lý cần thiết để tự cứu mình, cứu bạn khi lâm vào tình trạng hiểm nguy, chẳng
hạn bị lạc đường, bị đe dọa cướp tiền và tài sản, bị xâm hại…Ngoài việc lồng
ghép trong các tiết học và một số tiết dạy tập thể, giáo viên khuyến khích các em
tự giác tìm và đọc thêm các tài liệu trong thư viện lớp học.
* Sử dụng thư viện lớp như hoạt động vui chơi, giải trí:
Ngoài việc sử dụng sách như một tài liệu tham khảo, đừng quên những
giá trị tinh thần to lớn mà nó có thể đem lại cho người sử dụng. Một trong những

điều tuyệt vời nhất trong nghề nghiệp của chúng ta là chúng ta có những cơ hội
mới mỗi ngày để tạo ra tác động giải trí tích cực cho học trò. Do vậy, đừng bỏ lỡ
cơ hội truyền cảm hứng cho các em.
Trong các giờ giải lao, tôi đã hướng dẫn các em tìm đọc các cuốn truyện.
Trong các tiết ngoại khóa, tổ chức cho học sinh đố vui, kể chuyện cười có
trong các cuốn sách (có trong thư viện lớp).
Với giải pháp này đòi hỏi giáo viên phải là người thực sự yêu nghề, yêu sách và
tích cực nghiên cứu sách, nghiên cứu hướng dẫn học. Chỉ khi nào giáo viên nắm chắc
đầu sách, nội dung sách, hiểu rõ thiết kế bài học, hình dung ra những thuận lợi của
sách và những khó khăn của học sinh và có các giải pháp giúp đỡ thì khi đó giải pháp
này mới khả thi và thư viện lớp mới thực sự phát huy hết tác dụng to lớn của nó.
Giải pháp 5: Phối hợp với phụ huynh trong lớp.
Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã nêu rõ tác dụng to lớn của thư viện
lớp học trong mô hình trường học mới VNEN với các bậc phụ huynh để phụ
huynh cùng học sinh trong lớp quyên góp các chủng loại sách cho thư viện.
Tiếp đó trong các tiết hoạt động tập thể, Ban thư viện giới thiệu sách tôi đã
mời một số phụ huynh tham dự để lắng nghe các em thuyết trình từ đó phụ huynh
khơi gợi niềm đam mê đọc sách của HS tại nhà và những tình huống cần giải quyết
trong đời sống như: Kĩ năng sống, dự án nhỏ thuộc phạm vi gia đình…
. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua hai năm áp dụng các biện pháp trên để xây dựng thư viện lớp, tôi
thấy học sinh lớp tôi rất say đọc sách, truyền tay nhau những cuốn sách hay. Các
em có thói quen tự đọc, tự tìm tòi và có hứng thú hơn trong học tập. (ý thức tự
học), cụ thể qua bảng điều tra HS vào cuối năm học.
Sĩ số HS
lớp 2A4

HS hay đọc sách

Số lượng

%

HS thỉnh thoảng đọc sách HS không đọc sách

Số lượng

%

Số lượng

%
9


31
15
48,3
16
51,7
Một điều bất ngờ là không cần sự nhắc nhở của giáo viên, các em đã tự đề
ra một quy định chung cho thư viện về thời gian đọc cũng như quy định về bảo
quản và giữ gìn sách. Các em đã dán nội quy đó vào đầu của tủ sách có ý nhắc
mọi thành viên hãy chấp hành đúng quy định chung và tự giác lau chùi, sắp
xếp thư viện sau mỗi buổi học (ý thức tự quản)
So sánh với bảng khảo sát chất lượng đầu năm học và bảng kiểm tra chất
lượng định kì cuối năm học, tôi thấy chất lượng học sinh được nâng cao, tỷ lệ
học sinh đạt điểm 9,10 tăng lên rõ rệt và không còn học sinh đạt điểm dưới 5. So
với các lớp khác trong khối lớp tôi luôn dẫn đầu về chất lượng. Cuối năm lớp

luôn đạt lớp tiên tiến và tỉ lệ học sinh được khen thưởng rất cao. Điều đó được
thể hiện chất lượng các môn học như sau:
Năm học
Tổng số học sinh

Điểm
9,10
Điểm 7,8
Điểm 5,6
Điểm
dưới 5

SL
TL
SL
TL
SL
TL
SL
TL

2016-2017
(chưa áp dụng)
30
Tiếng Việt
Toán
1
2
3,3
6,6

4
13,2
20
67,0
5
16,5

5
16,5
20
67,0
3
9,9

2017-2018
27
Tiếng Việt
5
18,5
8
29,6
13
48,2
1
3,7

2018-2019 (Kì I)

Toán
7

26,0

31
Tiếng Việt
8
25,8

Toán
13
41,9

10
37,0
10
37,0

17
54,9
6
19,3

14
45,2
4
12,9

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Thư viện lớp học VNEN là cánh cửa mở ra thế giới giúp các em có thêm
hiểu biết về kiến thức các môn học, về cuộc sống, về thế giới xung quanh mình

ngày một tốt hơn, phong phú hơn, phát triển các tiềm năng của mình một cách
toàn diện, đó là không gian học tập đa dạng. Nó giúp các em nâng cao kỹ năng
đọc (tốc độ đọc nhanh hơn, diễn cảm tốt hơn, đặc biệt là khả năng hiểu văn bản
được cải thiện…), kỹ năng viết văn sáng tạo (các em viết được những đoạn văn,
bài văn giàu hình ảnh, cảm xúc hơn; cách dùng từ, đặt câu, cách diễn đạt cũng
chính xác và phong phú hơn…), kỹ năng gắn bài học với thực tiễn cuộc sống
cũng tốt hơn. Trong giao tiếp các em mạnh dạn tự tin hơn, diễn đạt mạch lạc rõ
ràng hơn… (Phát triển năng lực).
3.2. Bài học kinh nghiệm:
Qua hai năm 2017- 2018 và kỳ I 2018- 2019 áp dụng kinh nghiệm sử
dụng hiệu quả thư viện lớp học trong mô hình trường học mới Việt Nam. Bản
thân tôi thấy để xây dựng thành công thư viện lớp học người giáo viên cần phải:
Một là: Nhận thức đầy đủ về vị trí, tầm quan trọng của công tác thư viện
lớp học và thấy hết trách nhiệm của mình trong việc vận động tổ chức và hướng
dẫn nhu cầu đọc sách cho học sinh.
10


Hai là: Tìm hiểu nhu cầu đọc của học sinh trong lớp để có định hướng
cho công tác bổ sung sách báo trong thư viện lớp học.
Ba là: Không ngừng học hỏi để vận dụng các hình thức giới thiệu sách
phong phú, đa dạng linh hoạt trong thư viện để thu hút được sự quan tâm của
các em với sách.
Bốn là: Tạo không khí vui tươi, thân thiện cho các em khi đến với thư
viện lớp học.
Năm là: Phải xây dựng được Ban thư viện năng động, nhiệt tình, có trách
nhiệm nắm bắt nhu cầu đọc của các bạn đọc, từ đó có kế hoạch xây dựng bổ
sung vốn tài liệu thư viện phù hợp.
3.3. Kiến nghị
Lãnh đạo nhà trường tiếp tục quan tâm, hỗ trợ để công tác thư viện nói

chung và công tác thư viện lớp học nói riêng được chú trọng, đầu tư đúng với
vai trò, chức năng của nó, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của
nhà trường.
Trên đây là kinh nghiệm của bản thân đã áp dụng để xây dựng thành công
thư viện lớp học trong trường Tiểu học. Do thời gian có hạn và năng lực bản
thân còn hạn chế nên trong khi trình bày chắc chắn không tránh khỏi những sai
sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học các cấp để kinh
nghiệm này của tôi đầy đủ và mang ý nghĩa thiết thực hơn, góp phần vào việc
nâng cao chất lượng hoạt động của thư viện lớp học ở Trường Tiểu học ngày
càng phong phú, bổ ích và hiệu quả hơn.
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nguyễn Đình Quyển

Thọ Xuân, ngày 15 tháng 3 năm 2019

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
Hoàng Thị Ánh

11


12