Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp một

1. MỞ ĐẦU
1.1.Lí do chọn đề tài
Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có vị trí quan trọng trong việc hình
thành cho học sinh những cơ sở ban đầu của sự phát triển đúng đắn và lâu dài
về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục
học lên các bậc học trên. Ngay từ lớp Một, giáo viên đã phải xây dựng tốt nề nếp
học tập, rèn luyện cho học sinh các phương pháp tự học và nhiều kĩ năng sống
cần thiết. Học sinh lớp Một rất ngây thơ , tâm hồn các em như một tờ giấy trắng,
vẽ lên đó đẹp hay xấu phần lớn là tác động của thầy cô chủ nhiệm. Đặc biệt là
hiện nay, học sinh học hai buổi trên ngày và đa số các em ăn bán trú tại trường
thì phần lớn thời gian trong ngày các em được sống và giao tiếp với giáo viên
chủ nhiệm và bạn bè. Nhận thức được tầm quan trọng của một giáo viên chủ
nhiệm lớp, tôi luôn tự nhủ, trước tiên mình phải là một tấm gương sáng cho học
sinh. Tôi phải thực lòng yêu thương học sinh của mình sao cho các em cảm
nhận cô giáo như người mẹ thứ hai của các em thì mới có thể hoàn thành tốt
nhiệm vụ của mình.
Sau nhiều năm làm chủ nhiệm lớp, tôi luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được
giao. Tôi muốn ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, chọn lọc và
đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân. Mong nhận được những góp ý, nhận
xét của cấp trên và đồng nghiệp để tôi phát huy những mặt mạnh và điều chỉnh,
khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn. Xuất phát từ suy nghĩ như vậy,
tôi đã chọn cho mình đề tài : “Một số biện pháp nâng cao chất lượng công tác
chủ nhiệm lớp 1”.
1.2.
Mục đích nghiên cứu
Tôi viết sáng kiến này với mong muốn:
2.1. Tìm hiểu về đặc điểm tâm lí và nhận thức của học sinh lớp 1, nhiệm
vụ của giáo viên chủ nhiệm, từ đó đề ra biện pháp công tác chủ nhiệm lớp giúp
học sinh phát triển toàn diện.
2.2.Chia sẻ với đồng nghiệp những việc mình đã làm và đã có kết quả tốt
trong công tác chủ nhiệm.

2.3.Nhận được những lời góp ý, nhận xét của đồng nghiệp, Ban Giám
Hiệu và lãnh đạo cấp trên để tôi có thể phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh
những thiếu sót cho bản thân hoàn thiện hơn.
1.3.
Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm - lớp 1A trường Tiểu
học Quảng Thắng – Thành phố Thanh Hóa.
1.4.
Phương pháp nghiên cứu
4.1 Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
4.2 Phương pháp điều tra.
4.3 Phương pháp tổng hợp, đánh giá.
1


2. NỘI DUNG
2. 1. Cơ sở lí luận
2.1.1.Đặc điểm tâm lý và nhận thức của học sinh lớp 1
Học sinh lớp 1 chú ý có chủ định (tức chú ý có ý thức, chú ý vào việc học
tập) của trẻ còn yếu, khả năng kiểm soát, điều khiển chú ý còn hạn chế. Sự tập
trung chú ý của trẻ còn yếu và thiếu tính bền vững, dễ bị phân tán bởi những âm
thanh, sự kiện khác ngoài nội dung học tập. Trẻ thường quan tâm chú ý đến
những môn học, giờ học có đồ dùng trực quan sinh động, hấp dẫn có nhiều tranh
ảnh, trò chơi hoặc có cô giáo xinh đẹp, dịu dàng,… Thời gian chú ý có chủ định
chỉ kéo dài tối đa từ 25 đến 30 phút.
Tri giác các em mang tính đại thể, ít đi vào chi tiết và mang tính không ổn
định, tri giác thường gắn với hình ảnh trực quan.
Tưởng tượng của học sinh lớp 1 đã phát triển phong phú hơn so với trẻ
mầm non nhờ có bộ não phát triển và vốn kinh nghiệm ngày càng nhiều. Tuy
nhiên, tưởng tượng của các em vẫn còn đơn giản, chưa bền vững và dễ thay đổi.

Hầu hết học sinh tiểu học có ngôn ngữ nói thành thạo. Khi trẻ vào lớp 1 bắt
đầu xuất hiện ngôn ngữ viết. Nhờ có ngôn ngữ phát triển mà trẻ có khả năng tự
đọc, tự học, tự nhận thức thế giới xung quanh và tự khám phá bản thân thông
qua các kênh thông tin khác nhau.
Ngôn ngữ có vai trò hết sức quan trọng đối với quá trình nhận thức cảm
tính và lý tính của trẻ, nhờ có ngôn ngữ mà cảm giác, tri giác, tư duy, tưởng
tượng của trẻ phát triển dễ dàng và được biểu hiện cụ thể thông qua ngôn ngữ
nói và viết của trẻ. Thông qua khả năng ngôn ngữ của trẻ ta có thể đánh giá được
sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Trong giai đoạn lớp 1, 2 ghi nhớ máy móc phát triển tương đối tốt và chiếm
ưu thế hơn so với ghi nhớ có ý nghĩa. Nhiều học sinh chưa biết tổ chức việc ghi
nhớ có ý nghĩa, chưa biết dựa vào các điểm tựa để ghi nhớ, chưa biết cách khái
quát hóa hay xây dựng dàn bài để ghi nhớ tài liệu.
Ở đầu tuổi tiểu học hành vi mà trẻ thực hiện còn phụ thuộc nhiều vào yêu
cầu của người lớn (học để được bố cho đi ăn kem, học để được cô giáo khen,
quét nhà để được ông cho tiền,…) . Khi đó, sự điều chỉnh ý chí đối với việc thực
hiện hành vi ở các em còn yếu. Đặc biệt các em chưa đủ ý chí để thực hiện đến
cùng mục đích đã đề ra nếu gặp khó khăn.
2


Tóm lại, sáu tuổi vào lớp 1 là bước ngoặt lớn của trẻ thơ. Môi trường học
tập thay đổi một cách cơ bản: trẻ phải tập trung chú ý trong thời gian liên tục từ
30 – 35 phút. Nhu cầu nhận thức chuyển từ hiếu kỳ, tò mò sang tính ham hiểu
biết, hứng thú khám phá. Trẻ bắt đầu kiềm chế dần tính hiếu động, bột phát để
chuyển thành tính kỷ luật, nền nếp, chấp hành nội quy học tập. Tính nhạy bén và
sức bền vững, sự khéo léo thao tác của đôi bàn tay để tập viết được phát triển
nhanh. Tất cả những điều đó đều là thử thách đối với trẻ, muốn trẻ vượt qua
được tốt những thử thách đó thì phải cần có sự quan tâm giúp đỡ của gia đình,
nhà trường và xã hội dựa trên sự hiểu biết về tri thức khoa học.

2.1.2. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm
Ngoài các nhiệm vụ như giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm còn có
những chức năng, nhiệm vụ sau đây:
- Tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biện pháp tổ
chức giáo dục sát với đối tượng nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của từng học sinh và
của cả lớp.
- Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội
dung, phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học
sinh, với hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và
của từng học sinh;
- Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng; Tham gia
hướng dẫn hoạt động tập thể, hoạt động giáo dục và rèn luyện học sinh do nhà
trường tổ chức.
- Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ môn, Đội
Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc
hỗ trợ, giám sát việc học tập, rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình
chủ nhiệm và góp phần huy động các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà
trường;
- Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học; đề
nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh; đề nghị danh sách học sinh được lên lớp
thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè,
phải ở lại lớp; hoàn chỉnh việc ghi sổ điểm và học bạ học sinh;
- Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng,
hoặc phó hiệu trưởng khi được uỷ quyền.
- Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp, thường xuyên hướng dẫn học
sinh tạo dựng môi trường thân thiện trong mỗi lớp học; là thành viên tích cực
trong phong trào thi đua xây dựng “ Trường học thân thiện – Học sinh tích cực”.
3

Giáo viên chủ nhiệm có một vai trò hết sức quan trọng trong việc thực
hiện các nhiệm vụ giáo dục của nhà trường.Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm cần nêu
cao tinh thần trách nhiệm, với mục đích “ Tất cả vì học sinh thân yêu” tích cực
tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, góp phần giáo dục nhân cách học sinh có hiệu
quả và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
2.2. Thực trạng ban đầu
* Bước vào lớp 1 là các em bước vào năm đầu tiên của đời học sinh. Các
em rời lớp mẫu giáo với hoạt động chủ đạo là vui chơi sang hoạt động chủ đạo
là học tập nên không tránh khỏi sự bỡ ngỡ. Học sinh lớp 1 còn rất non nớt, tuy
ham hiểu biết, thích bắt chước, rất hiếu động nhưng sự tập trung chưa cao,
nhanh biết nhưng cũng nhanh quên. Vì vậy, các em cần được giáo dục và rèn
luyện rất nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập và trong cuộc sống.
* Năm học 2017-2018, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 1A với 41 học
sinh, trong đó có13 học sinh nữ và 28 học sinh nam, sĩ số lớp đông, số học sinh
nam nhiều, các em sống trong những gia đình có hoàn cảnh khác nhau, nếp sống
khác nhau nên nhận thức cũng khác nhau. Rất vất vả cho giáo viên chủ nhiệm
lớp.
Mặt khác, trường tôi là trường vùng ven, đa số học sinh là con em gia
đình làm nông nghiệp, nhiều em có hoàn cảnh còn khó khăn, bố mẹ làm ăn xa
nên sự phối kết hợp với giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục học sinh có
nhiều hạn chế. Lớp có tới 3 học sinh bị tự kỉ, 2 em thuộc hộ nghèo, 3 em có
hoàn cảnh đặc biệt ... Đòi hỏi giáo viên phải biết phối hợp tốt với gia đình học
sinh trong việc giáo dục và quan tâm đến sức khỏe, khả năng học tập của các
em.
* Lớp 1A do tôi chủ nhiệm tất cả học sinh đều tham gia bán trú, các em
học hai buổi trên ngày rồi ăn nghỉ buổi trưa tại trường nên rất cần sự chăm sóc
cẩn thận của cô giáo để đảm bảo sự an toàn và sức khỏe của học sinh.
*Bước vào lớp 1, học sinh lần đầu tiên làm quen mô hình học tập mới, rất
khác ở lớp Mẫu giáo, điều gì cũng mới mẻ. Các em chưa có nề nếp, chưa có ý
thức tự quản. Xây dựng đội ngũ tự quản, xây dựng nề nếp lớp học là nền tảng

của công tác chủ nhiệm.
Đánh giá chất lượng giữa kì I, kết quả về năng lực, phẩm chất, các môn
học và hoạt động giáo dục của lớp tôi như sau:
Môn học và hoạt
động giáo dục

Hoàn thành tốt
SL
TL

Mức đạt được
Năng lực

Hoàn thành
SL
TL

Tốt
SL

Đạt
TL

SL

TL

Chưa hoàn thành
SL
TL

Cần cố gắng
SL
TL
4


Tự phục vụ, tự quản
Hợp tác
Tự học, giải quyết vấn đề

Mức đạt được
Năng lực

Tốt
SL

Đạt
TL

SL

Cần cố gắng
TL

SL

TL

Chăm học, chăm làm

Tự tin, trách nhiệm
Trung thực , kỉ luật
Đoàn kết, yêu thương

2.3. Biện pháp thực hiện
Là một giáo viên tiểu học, với nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi thấy
công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học thực sự là vất vả. Để làm
tốt công tác chủ nhiệm thì giáo viên vừa phải giỏi chuyên môn, vừa phải là một
nhà tâm lý để hiểu học sinh, để xử lý các tình huống sao cho khéo léo, tế nhị và
đạt hiệu quả cao.
Giáo viên chủ nhiệm có rất nhiều công việc, tuy nhiên với SKKN này, tôi
chỉ hướng vào công tác chủ nhiệm lớp với các nội dung cơ bản sau:
2.3.1.Tiếp cận , tìm hiểu học sinh:
a. Tìm hiểu về đặc điểm, tình hình gia đình:
Ngay từ khi nhận danh sách lớp mình chủ nhiệm, tôi đã bắt đầu tiến hành
tìm hiểu để nắm bắt được: nơi ở, hoàn cảnh gia đình, đặc điểm riêng của từng
em qua các kênh thông tin:
* Tìm hiểu qua giáo viên dạy các em ở mẫu giáo (vì trường Mầm non ở
cạnh trường tôi, hầu hết các em đều học ở trường này).
* Tìm hiểu qua các phụ huynh lớp trước cùng nơi sinh sống hoặc có họ
hàng với học sinh lớp tôi.
* Lập phiếu điều tra thông tin cá nhân: phát mỗi em một phiếu điều tra và
yêu cầu phụ huynh điền đầy đủ vào phiếu: họ tên học sinh, ngày sinh,địa chỉ,
họ tên phụ huynh, nghề nghiệp bố mẹ, số điện thoại, tình trạng sức khỏe hiện
nay...
SƠ YẾU LÝ LỊCH
Họ và tên học sinh:………………………………………………………………
Sinh ngày: ….tháng……năm ….
Dân tộc: ………………………
Nơi sinh : ………………………………………………………

Quê quán :………………………………………………………………………
5


Nơi ở hiện nay :…………………………………………………………………
Thuộc diện ( hộ nghèo, cận nghèo, con TBLS, mồ côi ): ………………………
Tình hình sức khỏe hiện nay:……………………………………………………..
Họ và tên cha: ………………………… Năm sinh : …………………………
Nghề nghiệp – Nơi công tác :……………………………………
Số điện thoại : …………………………………………………………………..
Họ và tên mẹ: …………………………… Năm sinh : ………………………….
Nghề nghiệp – Nơi công tác :……………………………………………………
Số điện thoại : ……………………………………………
Ngày ……. tháng ……năm ….
Phụ huynh học sinh

Qua công tác điều tra, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng
học sinh và hiểu một phần về học sinh của mình . Điều đó rất có lợi cho công
tác chủ nhiệm của tôi.
b. Tìm hiểu bản thân học sinh:
Sau khi tìm hiểu về hoàn cảnh, đặc điểm của từng học sinh, tôi phân loại
học sinh ra từng đối tượng đặc biệt:
*Học sinh có vấn đề về sức khỏe: lớp tôi có 2 học sinh bị bệnh tự kỉ.
Tôi trao đổi với phụ huynh để nắm được sơ lược về bệnh của các em, cùng
bàn bạc với phụ huynh cách phối hợp để dạy dỗ các em tốt nhất. Tôi tìm hiểu
và ứng dụng phương pháp dạy học phù hợp . Động viên các em học sinh trong
lớp cùng chơi với bạn, giúp đỡ bạn khi cần. Tôi còn làm sổ nhật kí riêng để
theo dõi sức khỏe và ghi lại những tiến bộ trong tiếp thu kiến thức và kĩ năng
của mỗi em theo thời gian.
Tôi xếp em tự kỉ ngồi cùng bàn với một bạn học tốt, nhanh nhẹn, biết quan

tâm đến bạn để sẵn sàng giúp đỡ bạn ( lấy sách vở, đồ dùng, có gì báo cô giáo...)
*Học sinh có hoàn cảnh đặc biệt : lớp tôi có hai em ở với mình mẹ vì bố
mẹ chia tay nhau.
Qua quan sát tôi thấy các em thường trầm hơn các bạn khác trong lớp, tôi
dành nhiều tình cảm hơn cho các em, động viên , khuyến khích các em tham gia
các hoạt động của lớp để các em tự tin hơn , sôi nổi hơn đúng với lứa tuổi của
mình.
*Học sinh thuộc hộ nghèo : lớp tôi có 2 học sinh.
Tôi tế nhị hơn khi trao đổi về các khoản đóng góp của con em mình cho
phụ huynh. Kêu gọi các bạn trong lớp biết tương trợ, giúp đỡ bạn cái bút, quyển
vở...Kêu gọi Hội Phụ huynh của lớp có những phần quà nhỏ giúp đỡ các em
vào dịp lễ tết. Bản thân tôi cũng có những món quà thiết thực để động viên các
em.
6


Lớp 1A-Trao quà cho học sinh nghèo, khuyết tật nhân dịp Tết Mậu Tuất
2018
Tôi luôn tạo ra sự gần gũi với các em trong học tập cũng như trong giao
tiếp vui chơi để phát hiện học sinh nào chăm học, học sinh nào lười học, em nào
trung thực, hay chưa trung thực để kịp thời động viên hay uốn nắn các em. Qua
đó cũng phát hiện được năng khiếu của từng em để có cơ hội phát huy những sở
trường đó.
2.3.2. Tổ chức xây dựng các nề nếp cho học sinh
Bước vào lớp 1, học sinh lần đầu tiên làm quen mô hình học tập mới, rất
khác ở lớp Mẫu giáo, cái gì cũng là mới mẻ. Các em chưa có nề nếp, chưa có ý
thức tự quản. Bởi vậy , công việc của giáo viên chủ nhiệm đầu tiên là thành lập
đội ngũ cán bộ lớp, xây dựng các nề nếp học tập, dạy các kĩ năng sống cơ bản
cho học sinh.
a.Thành lập đội ngũ cán bộ lớp:

Ngay từ đầu năm học, tôi đã lên kế hoạch xây dựng một tập thể lớp tự
quản tốt. Thành lập Ban cán sự là việc làm không thể thiếu trong công tác chủ
nhiệm lớp. Ban cán sự lớp tôi gồm có:
*1 lớp trưởng
*2 lớp phó: - LP phụ trách học tập
- LP phụ trách văn nghệ
*3 tổ trưởng
Việc phân công Ban cán sự lớp tôi không chỉ định mà ngay buổi học đầu
tiên, tôi đã khuyến khích các em tự xung phong , sau khi đã nghe cô giáo phân
7


tích để các em biết vai trò và trách nhiệm của từng vị trí. Các em đã rất mạnh
dạn xung phong làm.
Phân công nhiệm vụ : sau khi đã bầu chọn được Ban cán sự lớp, tôi có kế
hoạch bồi dưỡng về ý thức đạo đức, cách quản lý, luôn gương mẫu trong mọi
hoạt động là tấm gương sáng cho các bạn khác học tập.Tôi giao từng nhiệm vụ
cụ thể cho từng em:
*Lớp trưởng:
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
- Điểm danh sĩ số báo cho đội cờ đỏ đầu giờ học, báo số bạn ăn cho nhà
bếp.
- Điều khiển các bạn xếp hàng ra vào lớp, chào cờ, tập thể dục.
- Giữ trật tự lớp học khi không có GV trong lớp.
* Lớp phó học tập:
- Theo dõi việc học tập của lớp.
- Tổ chức cho các bạn ôn bài cũ, giúp đỡ các bạn chưa hiểu bài vào 15
phút sinh hoạt đầu giờ.
*Lớp phó văn nghệ :
Tổ chức cho các bạn hát , múa, chơi trò chơi vào 15 phút đầu giờ, trong

giờ sinh hoạt tập thể, giải lao giữa giờ...
*Tổ trưởng:
- Kiểm tra sự chuẩn bị sách vở, đồ dùng của tổ mình trước giờ vào học.
- Tổ chức, phân công , đôn đốc các bạn trong các hoạt động tổ, nhóm.
Thời gian đầu, tôi luôn bên cạnh, nhắc nhở các em làm quen với nhiệm
vụ cô giao, nhắc nhở lớp phải tuân theo sự điều hành của các bạn. Chỉ khoảng
gần một tháng, lớp tôi đã đi vào nề nếp rất tốt, tuần nào cũng được chị Tổng phụ
trách Đội khen dưới cờ.
Điều đặc biệt là đội ngũ cán sự lớp tôi không cố định cả năm mà tôi luôn
thay đổi trong năm học. Tôi khuyến khích các em phấn đấu lên để làm cán bộ
lớp và việc chọn cán bộ lớp lần sau dưới hình thức xung phong và bầu chọn.
Bởi tôi nhận thấy sau khi làm cán bộ lớp, các em này rất tự tin bộc lộ khả năng
của mình, mạnh dạn hơn trong giao tiếp.
Cũng nhờ có Ban cán sự mà mọi hoạt động của lớp được diễn ra một
cách khoa học, nề nếp của lớp cũng rất nhanh đi vào ổn định, công tác chủ
nhiệm lớp của tôi cũng đỡ vất vả đi rất nhiều.
b.Xây dựng các nề nếp học tập
Bước vào buổi học đầu tiên, tôi đã hướng dẫn tỉ mỉ cho các em các nề
nếp, nội quy của nhà trường cũng như của lớp học. Các em cần xếp hàng ra vào
lớp, chào hỏi giáo viên, xin phép khi ra ngoài hay vào lớp, đặc biệt là vần đề tự
lập đi vệ sinh ở trường học khi không có sự giúp đỡ của giáo viên.
8


Tôi dạy các em biết cần soạn sách vở, đồ dùng học tập hằng ngày theo
thời khóa biểu. Vì các em chưa biết đọc nên tôi cho học sinh quan sát kĩ từng bìa
sách để nhận biết các môn học. Để các tiết học đạt hiệu quả cao nhất, tôi hướng
dẫn các em làm theo các hiệu lệnh của mình bằng các kí hiệu trên bảng ( lấy
sách, vở, bảng,...); qua hiệu lệnh gõ thước của cô giáo ( giơ bảng, hạ bảng, bắt
đầu đọc, dừng đọc,...); qua các hiệu lệnh bằng tay ( giơ tay về tổ nào thì tổ đó

đọc, giơ hai tay thì cả lớp đọc,...).Tôi còn hướng dẫn tỉ mỉ cho các em cách cầm
sách giáo khoa khi đọc bài hay cách cầm bảng. Hướng dẫn các em cần giơ tay
khi phát biểu ý kiến,nhận xét sau khi bạn trả lời; tích cực tham gia các hoạt động
nhóm, hoạt động ngoài giờ lên lớp.
2.3.3. Rèn các kĩ năng sống cho học sinh
Thông qua các tiết học đạo đức, kĩ năng sống, hoạt động ngoài giờ lên lớp
và kết hợp trong các môn học khác, tôi giáo dục cho học sinhcác kĩ năng cơ bản
như: tự phục vụ, vệ sinh cá nhân, biết chào hỏi khi gặp người thân và cô giáo;
biết nói lời cảm ơn , xin lỗi...
Đặc biệt, các em chưa biết bộc lộ tình cảm với ông bà, cha mẹ bằng việc
làm hay lời nói. Tôi đã khuyên bảo, dặn dò các em một cách khéo léo để các em
thấy rằng nói lời yêu thương dành cho người thân là một việc rất tốt. Tôi còn
hướng dẫn cho các em viết thư chúc Tết ông bà, viết thư bày tỏ tình cảm với mẹ
nhân ngày 8- 3. Để làm gương cho các em, thỉnh thoảng tôi cũng viết thư tình
cảm dành cho các em vào các dịp các em được nghỉ nhiều ngày. Qua phản hồi
của phụ huynh, tôi thấy gia đình các em rất hài lòng về việc này.

Học sinh viết thư chúc mừng bà và mẹ nhân ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3
Tranh thủ các giờ giải lao, sau khi ăn trưa, tôi cho học sinh xem các
chương trình “ quà tặng cuộc sống” qua màn hình máy chiếu để các em được
9


học các bài học thực tế, rút kinh nghiệm trong cuộc sống. Các em rất yêu thích
chương trình này.
Học sinh lớp 1 rất thích tham gia các trò chơi bổ ích. Giữa hai tiết học
căng thẳng hay trong một số môn học tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi
như: làm phóng viên nhỏ, sắm vai, diễn kịch, múa, hát, ....Thông qua các hoạt
động vui chơi các được “làm”, được trải nghiệm như trong cuộc sống thực, điều
đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một cách nhẹ

nhàng mà hiệu quả. Các em cũng trở nên rất tự tin, rất năng động và sáng tạo.

Học sinh lớp 1A đóng tiểu phẩm
2.3.4. Xây dựng lớp học là “ngôi nhà thứ hai của em”:
Là một giáo viên chủ nhiệm nhiều năm, tôi thấy rằng nếu học sinh đến
trường như đến ngôi nhà thứ hai của mình thì các em sẽ cảm thấy vui vẻ và háo
hức hơn, sẽ không cảm thấy áp lực và : “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
Ngôi nhà thứ hai của em có: “ cô giáo hiền như mẹ, có nhiều bè bạn thân
thiết như anh em”
a. Xây dựng tình nghĩa thầy trò
Học sinh lớp 1 luôn coi cô giáo như thần tượng của mình nên khi đến lớp
tôi luôn chú ý đến cách ăn mặc, đi đứng, nói năng, chữ viết, thái độ sao cho
đúng chuẩn mực nhất của một nhà giáo để học sinh noi theo.
Lớp tôi học 2 buổi trên ngày và ăn bán trú tại trường nên thời gian ở
trường bên cô giáo rất là dài. Là giáo viên chủ nhiệm, tôi dạy hầu hết các môn
học đồng thời chăm sóc học sinh khi bán trú, tôi luôn xác định rõ để làm tốt
công tác của mình , tôi cần dành hết tâm huyết cho học sinh. Giáo viên chủ
10


nhiệm không những dạy chữ mà còn dạy học sinh những điều tốt đẹp và cũng là
người hiểu tâm tư, tình cảm của trẻ nhiều nhất.
Để học sinh tin tưởng , yêu thương mình, tôi luôn đối xử với học sinh như
một người mẹ thứ hai : dạy dỗ, kèm cặp các con học bài, động viên các con ăn
thật no, dỗ các con ngủ thật ngon , chăm sóc các con khi bị ốm đau, mệt mỏi, xử
lí những mâu thuẫn giữa các con sao cho thấu tình, đạt lí. Sáng sáng tới trường,
tôi luôn cố gắng đến trước, đón các em ở cửa lớp, vui vẻ chào hỏi phụ huynh và
các con, hỏi thăm gia đình các em một vài điều vì tôi đã nắm rất rõ về hoàn cảnh
từng em. Tôi đùa vài câu khi phát hiện các em có bộ quần áo mới, hay kiểu tóc
mới, ... để các em cảm nhận được sự ân cần, ấm áp ở nơi cô.

Trong hay ngoài giờ học tôi luôn để ý quan sát xem có em nào có bất
thường về sức khỏe hay không để còn chữa trị kịp thời . Bởi vì, trẻ lớp 1 còn quá
nhỏ nên bản thân các em vẫn chưa có ý thức phát hiện về bệnh tật của mình. Là
một người mẹ nên tôi cũng có một số kiến thức cơ bản về chăm sóc trẻ khi bị
ốm và thời điểm trẻ dễ bị ốm như: vào đầu lớp 1 các em chuyển giai đoạn từ
Mẫu giáo lên Tiểu học, thay đổi môi trường học tập các em cũng dễ ốm; thời tiết
giao mùa, một số bệnh thời tiết hay một số bệnh dễ lây nhau nếu trong lớp có
nhiều bạn mắc phải. Dù đang giữa giờ, nếu có em nào kêu mệt, sốt , đau bụng ...
thì tôi không làm ngơ mà ân cần hỏi han, bình tĩnh xử lí.
Tạo hòm thư “ điều em muốn nói” để các em tự viết các bức thư nói với
cô những điều em ngại trình bày trực tiếp. Hằng ngày, cô giáo sẽ đọc và tìm
cách trả lời riêng cho các em.
Ngoài giờ học, tôi dành thời gian trò chuyện cùng các em để nghe các em
nói, kể, tâm sự về mọi thứ xung quanh các em. Từ đó, tôi hiểu được suy nghĩ,
tâm tư, nguyện vọng của các em và cũng gần gũi với các em hơn.
b. Xây dựng tình bạn bè:
Xây dựng cách xưng hô gọi bạn xưng tôi. Qua các bài học, giáo dục các
em phải biết đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau. Tổ chức các trò chơi tập
thể đòi hỏi học sinh phải biết kết hợp theo nhóm để học sinh chơi hết mình, cười
thật vui vẻ, rèn luyện tinh thần hợp tác với bạn bè. Trong các tiết học, tôi
thường sử dụng nhiều cách chia nhóm để mỗi học sinh được hợp tác với nhiều
bạn trong lớp, giúp các em được thân thiết với nhau, chơi được nhiều bạn hơn.
Chỗ ngồi tôi cũng thường thay đổi theo tuần, theo tháng. Tôi thường xếp
cho một bạn học tốt, ngoan với một bạn học chưa tốt, hiếu động và xây dựng các
“đôi bạn cùng tiến”, thi đua và có phần thưởng kịp thời cho đôi bạn biết giúp đỡ
nhau tiến bộ. Tôi xếp những bạn nhanh nhẹn , học tốt ngồi cạnh bạn bị tự kỉ để
bạn đó có thể giúp đỡ bạn hòa nhập trong các hoạt động của lớp.
Tôi luôn nhắc nhở cả lớp thấy được sự thiệt thòi của các bạn có hoàn
cảnh đặc biệt, không xa lánh, chế diễu mà phải biết thương yêu, chia sẻ với
11

bạn.Trong buổi sinh hoạt lớp đầu năm, tôi đã thống nhất với lớp là khi có bạn
chẳng may bị ốm nặng, những bạn gần nhà bạn nhất sẽ cùng cô giáo đến thăm
hỏi bạn. Cô cử những bạn học tốt kèm lại bài cho bạn khi bạn ấy đi học lại.
Hàng tháng, vào buổi sinh hoạt lớp tuần đầu tiên, tôi tổ chức Lễ Sinh nhật
cho các em sinh trong tháng đó. Buổi sinh nhật giản dị nhưng rất vui và ấm
cúng bởi những lời chúc tình cảm các em dành cho nhau. Các em biết vẽ bức
tranh, gấp những đồ vật ngộ nghĩnh tặng cho nhau. Cũng có những em gia đình
khó khăn nên không được tổ chức sinh nhật ở nhà, khi được tổ chức sinh nhật
các em xúc động lắm.

Tổ chức sinh nhật học sinh – tháng 1/ 2018
Để tạo sự quan tâm gắn bó lẫn nhau, vừa là để các em gái ý thức được
giới tính của mình, tôi đã phát động phong trào thi đua chào mừng ngày 8/3.
Ngay từ đầu tháng 3, tôi đã lên kế hoạch cho toàn bộ các bạn trai trong lớp
chuẩn bị quà cho các bạn gái và cô giáo. Các em rất sôi nổi và hào hứng trong
hoạt động này. Đến giờ hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi tổ chức một buổi Liên
hoan . Các bạn trai đã biết dành cho các bạn gái những món quà như: tranh tự
vẽ, bài hát, nhảy theo nhạc, diễn hài, những lời chúc tốt đẹp....Qua đó,tạo dựng
cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của tuổi thơ.

12


Học sinh nữ được nhận quà nhân ngày 20/10 và 8/3
c.Xây dựng mối quan hệ mật thiết giữa giáo viên và phụ huynh học sinh
Để có thể dễ dàng trao đổi về việc giáo dục học sinh, đầu năm học ,tôi đã
lấy số điện thoại của toàn bộ phụ huynh của lớp và lưu riêng vào một cuốn sổ,
tôi in riêng một tờ treo ở lớp học để đề phòng lúc cần gọi khẩn hoặc cho các cô

giáo bộ môn lấy số trao đổi với PH.
Cung cấp cho cho phụ huynh số điện thoại của mình để phụ huynh tiện
liên hệ khi cần thiết.
Tổ chức và thực hiện tốt các kỳ họp phụ huynh do nhà trường đề ra.
Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, tôi đã yêu cầu phụ huynh học sinh
cùng rèn nề nếp học tập cho con em mình. Hằng ngày, kiểm tra sách vở của các
em. Hướng dẫn con chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập theo thời khóa biểu, tạo
thói quen tự học ở nhà. Tập cho con một số kĩ năng như : tự xúc cơm ăn, tự buộc
tóc với các em gái, biết tự vệ sinh cá nhân...
Tôi luôn đặt mình vào vị trí của người phụ huynh để suy nghĩ xem họ
mong muốn điều gì ở giáo viên chủ nhiệm. Từ đó tôi tự định hướng cho mình
những kế hoạch phải làm trong năm học.
Cuối giờ học tôi thường nán lại để gặpvà trao đổi với một số phụ huynh
có con cần phải nhắc nhở trong buổi học. Tôi luôn có thái độ gần gũi, thân thiện
với phụ huynh. Phụ huynh biết rằng học sinh thường nghe lời cô giáo hơn, nên
13


tôi sẵn sàng giúp đỡ phụ huynh nhắc các em ở nhà hạn chế xem ti vi, chơi điện
thoại , chơi máy tính. Thậm chí, tôi còn giúp phụ huynh nhắc các em ở nhà còn
nhác ăn, ngại uống sữa, đi ngủ muộn...
Nhờ sự trao đổi chân tình, sự quan tâm sâu sắc của giáo viên mà mối quan
hệ giữa giáo viên và phụ huynh lớp tôi rất thân thiết và gắn bó. Tôi nhận thấy
rằng, nếu tạo dựng được mối quan hệ tốt đẹp giữa giáo viên và phụ huynh thì
chất lượng của lớp tôi sẽ đi lên về mọi mặt và công tác chủ nhiệm lớp cũng nhẹ
nhàng hơn vì được phụ huynh đồng tình ủng hộ.
2.3.5. Động viên, khuyến khích học sinh học tập.
Để giúp học sinh đạt kết quả trong học tập, song song với việc tìm các
phương pháp dạy học tích cực, tôi còn tiến hành nhiều biện pháp, hình thức
động viên, khuyến khích học sinh học tập, cố gắng vươn lên.

Hình thức động viên, khuyến khích học sinh học tập có thể có hiệu quả
đối với đối tượng học sinh này, nhưng có thể không có hiệu quả đối với đối
tượng học sinh khác. Tuy nhiên, tôi đã có những biện pháp chung nhất dùng để
động viên, khuyến khích học sinh như sau:
- Tạo các tình huống vui trong giờ dạy.
- Thể hiện sự quan tâm đến từng học sinh trong lớp.
- Tạo ra sự thi đua giữa các cá nhân, các tổ trong lớp nhưng tránh tạo ra sự ganh
đua căng thẳng giữa học sinh với nhau. Tăng cường tính tự động viên của học
sinh.
- Không tỏ ra bực mình đối với những câu hỏi có vẻ ngớ ngẩn của học sinh.
Kiên trì trả lời mọi câu hỏi của các em.
- Tạo cho học sinh có cảm giác thành công. Khêu gợi tính tò mò, ham hiểu biết
của học sinh.
- Động viên học sinh đưa ra nhiều cách giải một bài toán, đoán trước kết quả
một số tình huống.
- Thử thách học sinh (thỉnh thoảng giao cho các em một nhiệm vụ tương đối
khó).
- Tạo cho học sinh cảm giác đợi đến giờ học sau (của môn học) .
Bên cạnh đó, tôi luôn dành cho học sinh những lời khen kịp thời. Trong
giờ học, tôi đi quan sát các em hoạt động. Không chỉ khen những em làm bài
đúng, tiếp thu nhanh, tôi còn động viên những học sinh khác như:
“ Cô thấy bạn Minh rất ngoan, đang chú ý làm bài”,( Minh là học sinh
hiếu động). “ Bạn Hải viết sạch sẽ, chỉ cần nắn nót thêm một chút là vào nhóm
những bạn viết đẹp của lớp đấy!”, (Hải đang cần luyện chữ viết). “ Lan đã mở
đúng trang 45 rồi đấy, giỏi quá”. ( Lan hay mất tập trung khi học bài) .
Nhờ sự động viên, khuyến khích kịp thời của cô giáo mà học sinh lớp tôi
rất tích cực, tự tin trong các hoạt động học tập và giáo dục.
14

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Các biện pháp tôi nêu trên và thực hiện trong quá trình chủ nhiệm lớp 1A
đã đạt được một số kết quả rất khả quan.
Chỉ sau một thời gian ngắn, lớp tôi đã đi vào nề nếp rất tốt. Hầu hết các
tuần lớp tôi đều được Đội cờ đỏ và chị Tổng phụ trách xếp loại A.
Dù chỉ là học sinh lớp 1 nhưng lớp tôi rất tự tin tham gia tất cả các phong
trào do nhà trường và Đội tổ chức . Lớp 1A đạt được nhiều thành tích như: giải
nhì thi Biểu diễn thời trang chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam, giải nhì thi
trang trí lớp học, lớp dẫn đầu về phong trào Vở sạch Chữ đẹp, hay được Hiệu
trưởng khen dưới cờ.
Kết quả học tập ngày càng tiến bộ, các em ngày càng chăm ngoan. Đánh
giá chất lượng giữa kì II, đã có 80,4% số học sinh đạt Vở sạch Chữ đẹp loại
A; 19,6% số học sinh xếp loại B. Kết quả về năng lực, phẩm chất, các môn học
và hoạt động giáo dục của lớp tôi đã có sự chuyển biến. Cụ thể như sau:
Hoàn thành tốt
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
SL
TL
SL
TL
SL
TL
Môn học và hoạt
động giáo dục
Mức đạt được
Năng lực
Tự phục vụ, tự quản
Hợp tác
Tự học, giải quyết vấn đề

Mức đạt được
Năng lực

Tốt
SL

Đạt
TL

SL

Tốt
SL

TL

Đạt
TL

SL

Cần cố gắng
SL
TL

Cần cố gắng
TL

SL

TL

Chăm học, chăm làm
Tự tin, trách nhiệm
Trung thực , kỉ luật
Đoàn kết, yêu thương

Tình cảm thầy trò, tình cảm bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiết.
Phụ huynh cũng rất tin tưởng giáo viên và an tâm khi giao con cho cô
giáo.

15


Đặc biệt hơn là các em rất tự nhiên bộc lộ tình cảm bằng những lời yêu
thương dành cho cô giáo, các em coi cô là người mẹ thứ hai của mình. Đó chính
là phần thưởng vô giá mà học sinh đã dành cho tôi.
3. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
3.1. Kết luận
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 1, việc đầu tiên khi nhận lớp, giáo viên
phải nắm được thông tin cá nhân từng em. Hiểu rõ hoàn cảnh gia đình, đặc điểm
tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen, sức khỏe,.... của từng học sinh để có biện
pháp giáo dục phù hợp.
Quan hệ mật thiết với phụ huynh cũng là điều hết sức quan trọng trong
công tác chủ nhiệm. Kiên trì vận động phụ huynh tích cực tham gia vào công tác
giáo dục học sinh.Cả hai bên đều học hỏi, trao đổi kinh nghiệm cho nhau. Làm
được như thế, giáo viên sẽ được sự tin yêu ở phụ huynh và họ sẵn sàng hỗ trợ
cho giáo viên trong mọi hoạt động học tập, sinh hoạt mà giáo viên đề ra.
Chú trọng xây dựng nề nếp học tập, xây dựng và bồi dưỡng Ban Cán sự

lớp để có một lớp học tự quản tốt. Giáo dục cho học sinh các kĩ năng sống cơ
bản qua các môn học cũng như qua các hoạt động vui tươi, bổ ích.
Để giúp học sinh đạt kết quả trong học tập, song song với việc tìm các
phương pháp dạy học tích cực, giáo viên còn tiến hành nhiều biện pháp, hình
thức động viên, khuyến khích học sinh học tập, cố gắng vươn lên.
Công tác chủ nhiệm còn phải làm cho lớp học đoàn kết, yêu thương nhau,
luôn luôn gắn bó với nhau. Để tạo được một lớp học như thế, người giáo viên
cần phải tạo điều kiện cho học sinh thể hiện sự quan tâm của mỗi thành viên
trong lớp nhân dịp sinh nhất, nhân ngày 8-3, thăm hỏi các bạn bị bệnh... Động
viên các em tham gia tích cực các phong trào của trường , của đội, nhất là các
phong trào đòi hỏi sự tham gia của tập thể. Làm sao để tất cả các em luôn cảm
thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
Thầy cô giáo chủ nhiệm không chỉ là người dạy chữ mà còn dạy học sinh
những điều tốt đẹp khác cũng là người hiểu tâm tư tình cảm của trẻ nhiều nhất.
Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương, ấm áp của một người thầy
đối với học sinh.
Có thể nói để vừa phải đảm bảo tốt việc truyền thụ kiến thức văn hóa ở
nhiều môn học cho học sinh, vừa phải làm tốt công tác chủ nhiệm, đó là việc
không dễ dàng nhưng “ chính sự quan tâm , lòng yêu thương và sự chia sẻ của
người thầy đã giúp những đứa trẻ phát huy hết khả năng của mình”(theo John
Obrien).
3.2. Ý kiến đề xuất:
Tôi mong các cấp lãnh đạo thường xuyên tổ chức các chuyên đề bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cũng như các buổi sinh hoạt chuyên đề trao đổi
16


kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp. Như vậy, chúng tôi sẽ được giao lưu
học hỏi với những sáng kiến hay, những kinh nghiệm quý báu của đồng nghiệp,
giúp cho việc dạy và học đạt hiệu quả cao, nâng cao chất lượng giáo dục nói

chung , đáp ứng được yêu cầu của xã hội giao phó, sự kì vọng của cha mẹ học
sinh và nhà trường.
Qua việc nghiên cứu và vận dụng một số biện pháp trong công tác chủ
nhiệm lớp 1 ở trường tôi, với thời gian có hạn cộng với năng lực còn hạn chế, tôi
chỉ trình bày những quan điểm của mình. Đây là những kinh nghiệm nhỏ của
bản thân. Do đó, sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Rất mong
nhận được sự góp ý của đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo.
Xác nhận của Ban Giám hiệu

Quảng Thắng, ngày 1 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN do tôi tự viết,
không sao chép của người khác
Người viết

Đỗ Thị Thuý Hồng

môc LỤC
17


Mở đầu............................................................................trang 1
1.1.Lí do chọn đề tài...................................................................trang 1
1.2.Mục đích nghiên cứu ............................................................trang 1
1.3.Đối tượng nghiên cứu ......................................................... .trang 2
1.4.Phương pháp nghiên cứu ......................................................trang 2
2. Nội dung
2.1.Cơ sở lí luận........................................................................ trang 2
2.2.Thực trạng vấn đề................................................................trang 4
2.3.Giải pháp thực hiện..............................................................trang 5
2.4.Hiệu quả của SKKN……………………………....................trang 16

3. Kết luận và đề xuất...........................................................trang 17
3.1. Kết luận………………………………………………..........trang 17
3.2. Đề xuất………………………………………………..........trang 18
1.

STT
1
2

TÊN ĐỀ TÀI

MÔN

Một số kinh nghiệm dạy phân số Toán
cho học sinh lớp 5
Một số kinh nghiệm dạy phân số Toán
cho học sinh lớp 4

NĂM HỌC

XL

2013 - 2014

B

2015 – 2016

B

HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ
PGD-Huyện
Quảng Xương
PGD-TP Than
Hóa
18


DANH MỤC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ
ĐƯỢC XẾP LOẠI

19