Sử dụng một số trò chơi vận động trong giảng dạy nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu bước qua đối với học sinh lớp 9 trường THCS tân lập, huyện bá thước

MỤC LỤC
Nội dung
1. Mở đầu

Trang
2

1.1. Lý do chọn đề tài

2

1.2. Mục đích nghiên cứu

2

1.3. Đối tượng nghiên cứu

2

1.4. Phương pháp nghiên cứu

2

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

2
2

2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng
kiến kinh nghiêm

2.3. Các biện pháp thực hiện nhằm nâng cao thành
tích nhảy cao kiểu bước qua đối với học sinh lớp 9 Trường
THCS Tân Lập, huyện Bá Thước
2.3.1. Lựa chọn một số trò chơi vận động phát triển
sức mạnh chân trong dạy học nhảy cao.
2.3.2. Kế hoạch thực nghiệm:
2.3.3. Kiểm tra sau thực nghiệm:
2.3.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với
học sinh, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

1


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài.
Thể dục thể thao là bộ môn quan trọng của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa, là
một trong những phương tiện để phát triển con người toàn diện, củng cố và tăng
cường sức khoẻ cho nhân dân lao động góp phần nâng cao đời sống văn hoá, tinh
thần cho con người.
Phát triển sức khoẻ con người là một trong những mục đích hàng đầu trong
thể dục thể thao (TDTT) của mỗi Quốc gia, mỗi dân tộc. Trong những năm gần
đây được sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, xã hội ta đã có một bước chuyển
mình mạnh mẽ. Công cuộc đổi mới đất nước đó làm thay đổi từng ngày từng giờ
về các mặt kinh tến, văn hoá, xã hội, ngoại giao. Trong công cuộc đổi mới cùng
với sự phát triển đó sự nghiệp TDTT nước ta cũng đang dần dần được đổi mới
cho phù hợp và tiến kịp theo với bạn bè năm Châu, đặc biệt là các nước trong khu
vực và châu lục.

Như vậy, có thể nói rằng vai trò của TDTT là rất to lớn trong việc củng cố,
giữ gìn và nâng cao sức khoẻ cho mọi người, mọi lứa tuổi khác nhau mà đặc biệt
là thế hệ trẻ. Những người xây dựng, làm chủ và bảo vệ đất nước xã hội chủ nghĩa
trong tương lai.
Mục đích của giáo dục thể chất ở nước ta là: "Bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành
những con người toàn diện, có sức khoẻ dồi dào, có thể lực cường tráng và có
dũng khí kiên cường để tiếp tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và sống một
cuộc sống vui tươi lành mạnh" [4] . Để đảm bảo nhiệm vụ to lớn ấy, ngành Giáo
dục - Đào tạo đó phối hợp với các bộ ngành liên quan đưa môn thể dục là một
môn học bắt buộc cho tất cả các bậc học từ mầm non đến đại học.
Riêng đối với các em ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở (THCS), về vấn
đề nâng cao sức khoẻ để phục vụ cho nhiệm vụ học tập là rất cần thiết. Việc
luyện tập thể dục thường xuyên giúp các em phát triển cân đối về hình thái và
chức năng cơ thể, phát triển toàn diện năng lực thể chất, tăng cường sức khoẻ và
tạo khả năng chống đỡ những tác động có hại của môi trường. Hình thành và
hoàn thiện cho các em những kỹ năng kỹ sảo vận động cơ bản. Hình thành thói
quen giữ gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể thường xuyên, giáo dục phẩm chất ý
chí, đồng thời xây dựng niềm tin khát vọng sống lành mạnh trong mỗi học sinh.
Do đó, vai trò của môn học thể dục ở các trường THCS là vô cùng quan trọng.
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Thể dục ở trường nhiều năm nay, tôi
thấy thành tích của các môn nhảy đặc biệt là môn nhảy cao còn rất thấp so với
tiêu chuẩn rèn luyện thân thể và mặt bằng chung của huyện. Vì vậy tôi rất băn
khoăn và chăn trở, mặc dù đó có nhiều cải tiến trong giảng dạy và luôn dạy theo
đúng phân phối chương trinh nhưng thành tích của học sinh chưa được tăng lên
rõ một.
2


Trò chơi vận động là một hoạt động của con người, nó được cấu thành bởi
2 yếu tố:

- Vui chơi giải trí, thoả mãn nhu cầu về mặt tinh thần.
- Giáo dục, giáo dưỡng thể chất (góp phần giáo dục đạo đức, ý chí, hình
thành và phát triển các tố chất, kỹ năng, kỹ sảo cần thiết trong cuộc sống).
Trò chơi vận động là một phương tiện hỗ trợ cho việc phát triển các tố chất
sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo, hỗ trợ trực tiếp cho các môn thể
thao, làm rút ngắn quá trình hình thành và phát triển kỹ năng, kỹ sảo vận động
cần thiết cho một môn thể thao nhất định.
Vì vậy, tôi đã mạnh dạn tiến hành nghiên cứu đề tài: “Sử dụng một số trò
chơi vận động trong giảng dạy nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu
bước qua đối với học sinh lớp 9 Trường THCS Tân Lập, huyện Bá Thước”
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Mục đích nghiên cứu của đề tài này nhằm tìm ra phương pháp giảng dạy
nội dung nhảy cao có tác dụng để rèn luyện, phát triển sức bật và sức mạnh chân
từ đó nâng cao thành tích cho học sinh lớp 9 Trường THCS Tân Lập.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu, lựa chọn một số trò chơi vận động phát triển sức bật và sức
mạnh của chân trong dạy học nhảy cao kiểu bước qua đối với học sinh lớp 9
trường THCS Tân Lập.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
1.4.1. Phương pháp phân tích tổng hợp:
Mục đích phân tích tổng hợp tài liệu có liên quan đến đề tài để tìm hiểu cơ
sở lý luận của việc hình thành phát triển các tố chất thể lực, đặc biệt là sức
mạnh.
1.4.2. Phương pháp điều tra:
Dùng các test để đánh giá thực trạng và kết quả nghiên cứu.
1.4.3. Phương pháp toán học thống kế.
Để xử lý các số liệu của quá trình nghiên cứu.
Sử dụng toán học thống kê để tính giá trị trung bình kết quả kiểm tra.
1.4.4. Phương pháp kiểm tra đánh giá:
Kiểm tra thành tích học sinh trước, trong và sau khi áp dụng đề tài.

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
3


2.1.1. Cơ sở lí luận về nội dung nhảy cao
Tập luyện nhảy cao có ý nghĩa rất lớn trong công tác giáo dục và bồi dưỡng
học sinh trong nhà trường. Qua đó nhằm hình thành các phẩm chất ý chí và đạo
đức của con người mới góp phần vào giáo dục và nâng cao trí tuệ, giáo dục lao
động và giáo dục thẩm mỹ cho các em.
Nhảy cao là hoạt động phức tạp được thực hiện liên tục bắt đầu từ chạy đà
cho đến lúc kết thúc là vượt qua xà rơi xuống đất. Thành tích nhảy cao phụ
thuộc vào kỹ thuật và sức lực của người nhảy. Về kỹ thuật các yếu tố quyết định
thành tích nhảy cao là: tốc độ ban đầu (tốc độ tổng hợp của chạy đà và giậm
nhảy); góc độ bay (góc tạo bởi phương của tốc độ ban đầu và phương nằm
ngang) và tư thế qua xà của người nhảy – tư thế nào có tổng trọng tâm gần xà
hơn sẽ có điều kiện đạt thành tích cao hơn.
Dạy học cho học sinh chính là quá trình rèn luyện để có kỹ thuật nhảy
đúng và góp phần phát triển thể chất cho các em.
Thực tế giảng dạy môn Thể dục ở các trường THCS vấn đề dụng cụ, sân
bãi còn đơn giản nhưng để có được thành tích trong tập luyện và thi đấu đòi hỏi
quá trình giảng dạy giáo viên phải hướng dẫn học sinh tuân thủ nghiêm túc các
nguyên tắc quy định, giúp các em nắm bắt và thực hiện kỹ thuật động tác một
cách chính xác, thuần thục.
Nếu tập luyện kỹ thuật nhảy cao kiểu bước qua cho học sinh THCS một
cách đầy đủ, chính xác, khắc phục được những sai lầm thường mắc, đưa ra các
biện pháp thích hợp, khả thi thì chắc chắn rằng chất lượng học tập của bộ môn
điền kinh nói chung và môn nhảy cao nói riêng sẽ được nâng cao.
Trong các nội dung của môn thể dục, nhảy cao có vai trò quan trọng liên
quan đến các nội dung khác như sức bật chung, sự di chuyển trước, sau, sang

ngang, các bước đệm…đều rất cần thiết cho các hoạt động sống. Nhảy cao là
một trong những nội dung quan trọng trong các kỳ thi học sinh giỏi, hội khỏe
Phù Đổng cấp huyện, tỉnh.
Vậy để có được những giờ học nhảy cao đạt kết quả cao trước tiên cần
nghiên cứu đưa ra các trò chơi vận động tạo cho các em niềm say mê, hứng thú
trong khi tập luyện, ...qua đó rèn luyện phát triển sức bật và sức mạnh của chân
từ đó nâng cao thành tích trong dạy học nhảy cao.
2.1.2. Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi 15 [5], [6]:
2.1.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi 15:
Ở lứa tuổi này, các em đang tập làm người lớn và đòi hỏi mọi người xung
quanh phải tôn trọng mình, tính tự ái và tự cao dễ xuất hiện. Tuy vậy các em đã
có sự nhận thức nhất định, các em muốn hiểu biết, thích công việc có hoài bão
4


lớn do quá trình hưng phấn chiếm ưu thế lớn hơn quá trình ức chế nên các em
tiếp thu cái mới nhanh chóng nhưng lại cũng nhanh chán, nhanh quên. Hơn nữa
các em dễ bị môi trường xung quanh tác động và tạo nên sự đánh giá cao về khả
năng của mình, khi thất bại thì tự ti, rụt rè. Điều đó không tốt trong quá trình tập
luyện thể dục vì vậy khi hướng dẫn cho các em luyện tập thể dục cần phải uốn
nắn, nhắc nhở, chỉ bảo định hướng và động viên giúp đỡ các em hoàn thành tốt
nhiệm vụ, từ đó các em không bị chán, có định hướng đúng, có động cơ tập
luyện tốt và như thế sẽ nâng cao hiệu quả bài tập
2.1.2.2. Đặc điểm sinh lý:
* Đặc điểm phát triển hệ xương: Lứa tuổi này xương các em đang ở thời kỳ
phát triển mạnh mẽ về bề dày và quá trình cốt hoá diễn ra nhanh. Xương phát
triển dày lên bao bọc quanh sụn với sự tham gia của chất liệu của tổ chức mềm
đệm dày trong các tố chất cơ bản của xương chứa trong tế bào xương (quyết
định đối với lực đẩy và lực kéo) và cũng thông qua các cấu trúc chất liệu tạo
xương còn chưa hoàn thiện nhưng vẫn thích ứng với lượng vận động mà xương

phát triển hơn và đàn hồi hơn.Sự cốt hoá hoàn toàn của xương là quá trình lâu
dài và phức tạp, nó điều khiển các hoóc môn và chứa năng lượng ngắt quãng
mang tính chất đè nén (chu kỳ ngắt quãng) thúc đẩy sự phát triển chiều dài, kích
thích chức năng đối với sự phát triển bề dày của xương thể hiện chủ yếu của lực
kéo.
* Đặc điểm phát triển hệ cơ: Hệ cơ ở lứa tuổi này cũng phát triển rất nhanh
tuy nhiên sự phát triển cũng không đồng đều giữa các nhóm cơ. Các nhóm cơ
còn nhỏ và dài, song dưới tác dụng của tập luyện cơ phát triển mạnh mẽ về
chiều dài và bề ngang, sức mạnh được tăng lên rõ rệt. Tính đàn hồi của cơ ở các
em lứa tuổi này lớn hơn ở người lớn do đó biên độ co duỗi lớn. Trong sợi cơ
của lứa tuổi này hàm lượng HP (Hemoglobin) còn lớn hơn nhiều so với người
lớn, điều đó tạo khả năng cung cấp ôxi mạnh.
* Đặc điểm phát triển hệ tim mạch:
Ở lứa tuổi này hệ tim mạch tiếp tục phát triển tiếp cận dần dần với người
trưởng thành, trong đó ảnh hưởng của tập luyện thể dục đã tạo nên một sự thay
đổi căn bản hơn, thể tích tim tăng dần theo lứa tuổi trong đó ở Nữ hấp thụ lớn
hơn ở Nam. Song chúng ta cần nhớ rằng ở các em đang trưởng thành tế bào cơ
tim nhỏ. tính đàn hồi kém, dung tích thể tích tâm thu còn nhỏ nên nhịp tim tăng
nhanh hơn người lớn, cùng với sự lớn lên về lứa tuổi sự điều tiết hệ tim mạch
nhờ hệ thống thần kinh thực vật (hệ giao cảm) càng hoàn thiện nhịp tim mới
giảm dần và gần tới tuổi thanh niên thì ổn định.
Điều đó có nghĩa là hoạt động vận động với khối lượng lớn, cường độ lớn
và căng thẳng, hoạt động của hệ tim mạch không đáp ứng để các yêu cầu năng
lượng cho hệ vận động mà chủ yếu bằng việc tăng nhanh tần số mạch đập để
5


tăng lưu lượng phút. Ở lứa tuổi này chỉ thích ứng với bài tập để phát triển sức
nhanh sức mạnh và kéo léo với thời gian ngắn số lần lặp lại nhiều.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiêm.

2.2.1. Về phía nội dung môn nhảy cao kiểu bước qua.
Nhảy cao kiểu bước qua có kỹ thuật tương đối đơn giản, tuy nhiên khi thực
hiện kỹ thuật này các em vẫn mắc phải những sai lầm với nhiều nguyên nhân
khác nhau. Đặc biệt là ở mức xà cao, các em luôn ở trạng thái tâm lý sợ chiều
cao, thiếu tập trung dẫn đến thực hiện động tác kỹ thuật giật cục, thiếu tính nhịp
nhàng. Vì vậy vấn đề đặt ra cho giáo viên dạy học môn Thể dục là phải tìm ra
những biện pháp tối ưu nhất để gây hứng thú cho học sinh tập luyện, giúp các
em khắc phục những sai lầm, hoàn thiện kỹ thuật và đạt kết quả cao về thành
tích.
2.2.2.Về phía nhà trường.
Điều kiện tâp luyện ở nhà trường có nhiều thuận lợi về sân bãi. Nhà trường
có sân thể dục riêng biệt, tách rời khu lớp học và tương đối bằng phẳng, dài
khoảng 70m và rộng khoảng 40m. Là điều kiện tốt cho môn thể dục và tập luyện
thể dục thể thao.
Mặt khác do điều cơ sở vật chất của nhà trường chưa đảm bảo cho công tác
tập luyện do vậy hiệu quả đạt được chưa cao.
2.2.3. Về phía giáo viên.
Qua thực tế giảng dạy bộ môn Thể dục tại trường THCS, đặc biệt là qua
theo dõi quá trình tập luyện của các em học sinh, tôi thấy rõ thành tích trong quá
trình học tập môn nhảy cao của các em không như mong muốn, nguyên nhân
phần lớn là do các em chưa có thể lực tốt, chưa nắm vững kỹ thuật, một số động
tác không đúng kỹ thuật, phối hợp thiếu nhịp nhàng các giai đoạn của kỹ thuật.
Vì vậy tôi rất băn khoăn và chăn trở, mặc dù đó có nhiều cải tiến trong
giảng dạy và luôn dạy theo đúng phân phối chương trình nhưng thành tích của
học sinh chưa được tăng lên rõ một.
2.2.4. Về phía học sinh.
Trường trung học cơ sở Tân Lập là xã thuộc vùng màu, đa số học sinh là
con em gia đình làm ruộng nên điều kiện kinh tế đang còn gặp nhiều khó khăn,
nhiều gia đình phải đi làm ăn xa để con ở nhà với ông bà hoặc cô gì chú bác, vì
vậy việc đầu tư và tạo điều kiện cho con cái học tập chưa thực sự được chú

trọng.
Tâm lý ngại học của đa số học sinh là rất rõ ràng, đặc biệt là môn thể dục
do đặc thù bộ môn phải học ngoài trời, phải hoạt động vận động nhiều thường
6


gây mệt mỏi nên các em hay né chánh đùn đẩy, chưa cố gắng trong học tập. Thể
trạng của đa số học sinh trong nhà trường nhỏ bé hơn so với các trường lân cận.
Vì vậy thành tích toàn trường nói chung chưa đạt kết quả cao đặc biệt là môn
nhảy cao.
2.2.5. Kết quả kiểm tra trước thực nghiệm:
Để tiến hành nghiên cứu đề tài này tôi cho kiểm tra thực trạng ban đầu cả
hai lớp 9A và 9B nội dung nhảy cao kiểu bước qua. Qua quá trình kiểm tra tôi
thu được kết quả như sau.
Bảng 1. Thực trạng ban đầu
Lớp 9A (tổng số học sinh: 37)
TT

Họ và tên ( Nữ )

T/ Tích

1

Nguyễn Vân Anh

0,90m

1

Trần Tiến Anh

1,00m

2

Tạ Quỳnh Anh

1,00m

2

Lường Đức Duy

1,10m

3

Đào Thị Chuyên

1,05m

3

Nguyễn Việt Dũng

1,05m

4

Lê Thu Hà

0,95m

4

Đinh Văn Đức

1,15m

5

Lường Thị Hảo

1,00m

5

Đoàn Quang Huy

1,15m

6

Cao Thị Hằng

1,15m

6

Nguyễn Trung Kiên

1,00m

7

Đoàn Thu Hằng

0,90m

7

Nguyễn Văn Lung

1,00m

8

Lường Thị Hưng

0,85m

8

Hoàng Ngọc Nam

1,15m

9

Đoàn Thị Hưng

1,10m

9

Mai Xuân Phương

1,10m

10

Hoàng Thị Hương

1,00m

10

Hoàng Văn Tôn

1,10m

11

Nguyễn Thị Huệ

1,00m

11

Lê Văn Tâm

1,15m

12

Hoàng Thị Huế

0,85m

12

Phạm Duy Thành

1,20m

13

Phạm Thị Huyền

0,95m

13

Đoàn Văn Tảo

0,95m

14

Hoàng Thị Lê

0,95m

14

Lê Ngọc Thanh

1,10m

15

Đoàn Thị Loan

1,00m

15

Hoàng Văn Thịnh

0,95m

16

Bùi Thị Ly

1,00m

16

Hà Huy Tuấn

1,00m

17

Nguyễn Thị Ly

0,95m

X

18

Trần Thị Quyên

1,10m

19

Nguyễn Thị Tâm

1,05m

20

Lường Thị Thương 1,00m

21

Đinh Thị Thảo

X

=

TT Họ và tên ( Nam )

=

T/ Tích

1,10m

0,85m
0,98m
7


Lớp 9B (tổng số học sinh: 32)
TT

Họ và tên (Nam)

T/tích

TT

Họ và tên (Nữ)

T/tích

1

Trần Hải Dương

1,05m

1

Hoàng Thị Anh

1,00m

2

Lương Minh Điệp

1,15m

2

Bùi Thị Hiền

0,90m

3

Trương Việt Hoàng

1,00m

3

Hoàng Thị Hoa

0,95m

4

Trinh Văn Hùng

1,05m

4

Tào Thùy Linh

1,10m

5

Hoàng Minh Khánh

1,20m

5

Bùi Thị Ngọc

0,85m

6

Hà Văn Khương

1,15m

6

Hà Thị An

1,00m

7

Hà Văn Long

1,00m

7

Trương Thị Hà

1,10m

8

Lê Văn Nam

0,90m

8

Nguyễn Thị Hoa

1,00m

9

Nguyễn Minh Quý

0,95m

9

Mai Thùy Trang

0,95m

10

Phạm Hoàng Sơn

1,00m

10

Bùi Thị Ngân

0,80m

11

Trương Ngọc Thắng

0,95m

11

Lê Thị Lan

1,15m

12

Hoàng Xuân Tiến

1,10m

12

Bùi Thị Sương

1,05m

13

Trương Văn Toàn

1,10m

13

Phạm Thị Nhi

1,10m

14

Lương Anh Tuấn

1,20m

14

Trương Thị Phương

0,95m

15

Trần Văn Mạnh

1,20m

X

16

Bùi Văn Thanh

1,00m

17

Hoàng Văn Tùng

1,10m

18

Hoàng Văn Tú

1,25m

X

=

0,99m

1,10m

Qua kết quả kiểm tra thực trạng ban đầu cho thấy, thành tích nhảy cao của
học sinh 2 lớp 9A và 9B là tương đương nhau, tuy nhiên thành tích của các em
đạt được là tương đối thấp. Sức bật của chân giậm nhẩy là chưa nhanh và mạnh,
Đặc biệt là lớp 9A số học sinh nữ thành tích đạt được của các em còn rất thấp,
có em không chịu nhảy hoặc nhảy mấy lần mới qua ở mức xà thấp.
2.3. Các biện pháp thực hiện nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu

bước qua đối với học sinh lớp 9 Trường THCS Tân Lập, huyện Bá Thước
8


2.3.1. Lựa chọn một số trò chơi vận động phát triển sức mạnh chân
trong dạy học nhảy cao.


Trò chơi 1. Bật xa tiếp sức [1]:

Mục đich tác dụng:
Thông qua trò chơi để giáo dục sức mạnh chân, giáo dục tính tích cực, tinh
thần đồng đội phối hợp nhịp nhàng.
Công tác chuẩn bị:
Kẻ vạch xuất phát (XP), cách vạch XP 8m cắm 2 lá cờ làm chuẩn. Tập hợp
lớp thành hai hàng dọc với số học sinh bằng nhau đứng sau vạch XP, thẳng
hướng với cờ. Mỗi đội em số 1 (đứng trên cùng) cầm một quả bóng.
Phương pháp tiến hành:
Hai em số 1 kẹp hai quả bóng vào đùi. Khi có lệnh, bật nhảy bằng hai chân
từ vạch XP đến cờ, bật nhảy vòng qua cờ về vạch XP, đưa bóng cho người số 2.
số 2 kẹp bóng vào giữa hai đùi và bật nhảy như người số 1, lần lượt như vậy cho
đến hết. Đội nào xong trước, ít phạm quy, hàng ngũ ngay ngắn, đội đó thắng.
Các trường hợp vi phạm:
- Xuất phát trước lệnh hoặc trước khi chạm tay bạn bật nhảy trước.
- Không bật xa mà chay.
- Khi để bóng rơi,lúc nhặt lên lại ăn bớt đường (rơi bóng chỗ nào, thì lúc
nhặt bóng lên thì phải tiếp tục bật xa từ chỗ đó)


Trò chơi 2. Lò cò tiếp sức [2]

Mục đich tác dụng:
Thông qua trò chơi để giáo dục sức mạnh chân trụ, giáo dục cho học sinh
tinh thần đoàn kết, tính đồng đội, ý thức tổ chức kỷ luật.
Công tác chuẩn bị:
Kẻ vạch xuất phát (XP), cách vạch XP 10m cắm 2 lá cờ làm chuẩn. Tập
hợp lớp thành hai hàng dọc với số học sinh bằng nhau đứng sau vạch XP, thẳng
hướng với cờ. Mỗi đội, em số 1(đứng trên cùng) cầm một khăn quàng.
Phương pháp tiến hành:
Hai em số 1 khi có lệnh bật nhảy bằng một chân từ vạch XP đến cờ (có thể
đổi chân), bật nhảy vòng qua cờ về vạch XP, trao khăn quàng cho người số 2. Số

9


2 cầm khăn quàng rồi bật nhảy như số 1, lần lượt như vậy cho đến hết. Đội nào
xong trước, ít phạm quy, đội đó thắng.
Các trường hợp vi phạm:
- Khi cò không được cả hai chân chạm đất, phải vòng qua cờ mới được
vòng về.
- Không được xuất phát khi đồng đội chưa chạm tay vào người. Nếu vi
phạm sẻ bị mất điểm,


Trò chơi 3. Nhảy vượt “rào” tiếp sức [2] :

Mục đich tác dụng:
Thông qua trò chơi để giáo dục sức mạnh chân, khéo léo, nhanh nhẹn, giáo
dục cho học sinh tinh tích cực, tính đồng đội.
Công tác chuẩn bị:

Kẻ vạch xuất phát ( XP), chia số học sinh trong lớp thành hai nhóm. Trong
mỗi nhóm cử ra 6 – 10 em tiến về trước cách vạch XP 1m và lần lượt ngồi theo
từng cặp, mặt quay vào nhau, một tay chống sau, tay kia đưa về trước cao ngang
ngực sao cho đầu ngón tay chạm đầu ngón tay người đối diện với mình tạo
thành một “rào”. Như vậy 6 – 10 em em sẽ tạo thành 3 – 5 “rào” . “Rào” nọ cách
“rào” kia 1 – 2m, số học sinh của mỗi tổ tập hợp thành từng hàng dọc sau vạch
xuất phát thẳng hướng vuông góc với “rào”. Số người của hai nhóm ngang
nhau,nên phân đều tỉ lệ nam với nam, nữ với nữ.
Chú ý: có thể hạ thấp độ cao của tay làm rào cho phù hợp với thể lực học
sinhcos thể thay rào bằng dây hoặc vật chứng ngại.
Phương pháp tiến hành:
Khi có lệnh, 2 em số 1 của 2 đội chạy về trước, bật nhảy bằng một chân
qua lần lượt các “rào”, sau số quay ngược lại và cũng lần lượt bật nhảy qua các
“rào”, rồi đưa tay chạm bạn số 2, đi vòng về tập hợp ở cuối hàng. Số 2 sau khi
chạm tay số 1 cũng lần lượt thực hiện như số 1 và trò chơi cứ tiếp tục như vậy
cho đến hết, đội nào song trước, ít phạm quy là thắng cuộc.
Các trường hợp vi phạm:
- Xuất phát trước lệnh hoặc khi chưa cham tay bạn trước mình.
- Không nhảy qua rào mà chạy né sang bên cạnh.
Chú ý: Có thể nhảy một chân hoặc hai chân qua rào khi chạn “rào” vẫn
được chơi bình thường, nhắc học sinh không được nâng “rào” khi bạn nhảy.
10




Trò chơi 4. Nhảy vào vòng tròn tiếp sức [2]:

Mục đich tác dụng:
Thông qua trò chơi để giáo dục sức mạnh, sức bật của chân, sự khéo léo

chính xác, giáo dục cho học sinh tinh tích cực, tính đồng đội.
Công tác chuẩn bị:
Kẻ vạch xuất phát ( XP ), cách vạch XP 1m, kẻ 4 dãy vòng tròn, mỗi vòng
tròn có đường kính 0,4m, tâm vòng tròn này cách tâm vòng tròn kia 1m. Các
dãy vòng tròn cách nhau 1,5m. Tập hợp lớp thành hai hàng dọc với số học sinh
bằng nhau đứng sau vạch XP, thẳng hướng với các dãy vòng tròn đó chuẩn bị.
Phương pháp tiến hành:
Khi có lệnh, 2 em số 1 của 2 đội bật nhảy bằng hai chân vào vòng tròn 1
sau đó bật nhảy lần lượt vào các vòng số 2, 3, 4 rồi chạy vòng về chạm tay bạn
số 2, đi vòng về tập trung ở cuối hàng. Số 2 tiếp tục bật nhảy và chạy như số 1.
Trò chơi cứ tiếp tục lần lượt như vậy cho đến hết, đội nào xong trước, ít phạm
quy là thắng cuộc.
Các trường hợp vi phạm:
- Xuất phát trước lệnh hoặc khi chưa chạm tay bạn trước mình.
- Không nhảy vào các vòng tròn.


Trò chơi 5. Lò cò “chọi gà” [2]

Mục đich tác dụng:
Thông qua trò chơi để giáo dục học sinh kỹ năng thăng bằng trên một chân,
sức mạnh của chân, giáo dục cho học sinh tinh tích cực, tính đồng đội.
Công tác chuẩn bị:
Tổ chức lớp thành 4 vòng tròn. Những người chơi đứng thành từng cặp có
sự tương ứng về thể lực, cùng giới tính, cặp nọ cách cặp kia 1,5 - 3m, một chân
co, tay cùng bên nắm lấy cổ chân hoặc co chân một cách tự nhiên không cần
nắm tay vào cổ chân.
Phương pháp tiến hành:
Khi có lệnh, các em vừa nhảy lò cò, vừa dùng một tay họăc vai (theo quy
định riêng của từng cặp) để “chọi” nhau. Ai để mất thăng bằng, đặt cả hai chân

chạm đất là thua điểm. Sau đó trò chơi lại tiếp tục trong một khoảng thời gian
nhất định, ai được nhiều điểm là thắng cuộc.
Các trường hợp vi phạm:
11


- Không lò cò khi “chọi” để hai chân chạm đất.
2.3.2. Kế hoạch thực nghiệm:
Để đánh giá hiệu quả của các trò chơi nhằm phát triển sức bật và sức mạnh
của chân cho học sinh lớp 9 Trường THCS Tân Lập, tôi sử dụng hai lớp 9A và
9B để thực nghiệm.
Lớp 9A là nhóm thực nghiệm tập kỹ thuật cùng với các trò chơi đó được
lựa chọn ở trên trong các giờ dạy nội dung nhảy cao.
Lớp 9B đối chứng, dạy nội dung nhảy cao theo phân phối chương trình.
Tổng thời gian thực nghiệm: 5 tuần, từ ngày 31/10/2016 đến 05/12/2016
với số tiết là 10 tiết theo phân phối chương trình.
Bảng 2: KẾ HOẠCH TẬP LUYỆN TRONG 5 TUẦN – Lớp 9A
Tuần
1

2

Bật xa tiếp sức
X
Lò cò tiếp sức
X
Nhảy vượt rào tiếp sức
Nhảy vòng tròn tiếp sức
Lò cò chọi gà

X

3

4

5

STT Tên trò chơi
1
2
3
4
5

X
X

X
X
X

X
X

2.3.3. Kiểm tra sau thực nghiệm:
Sau quá trình thực nghiệm. Để đánh giá hiệu quả của phương pháp sử dụng
trò chơi vận động trong giảng dạy nội dung nhảy cao, tôi tiến hành kiểm tra và
thu được kết quả như sau.
Bảng 3. Kết quả sau thực nghiệm

Lớp 9A

TT

Họ và tên ( Nữ )

T/ Tích

TT Họ và tên ( Nam )

T/ Tích

1

Nguyễn Vân Anh

1,05m

1

Trần Tiến Anh

1,20m

2

Tạ Quỳnh Anh

1,20m

2

Lường Đức Duy

1,20m

3

Đào Thị Chuyên

1,20m

3

Nguyễn Việt Dũng

1,25m

4

Lê Thu Hà

1,15m

4

Đinh Văn Đức

1,30m
12

5

Lường Thị Hảo

1,05m

5

Đoàn Quang Huy

1,20m

6

Cao Thị Hằng

1,25m

6

Nguyễn Trung Kiên

1,25m

7

Đoàn Thu Hằng

0,95m

7

Nguyễn Văn Lung

1,25m

8

Lường Thị Hưng

0,90m

8

Hoàng Ngọc Nam

1,30m

9

Đoàn Thị Hưng

1,20m

9

Mai Xuân Phương

1,15m

10

Hoàng Thị Hương

1,15m

10

Hoàng Văn Tôn

1,25m

11

Nguyễn Thị Huệ

1,10m

11

Lê Văn Tâm

1,30m

12

Hoàng Thị Huế

0,90m

12

Phạm Duy Thành

1,30m

13

Phạm Thị Huyền

0,95m

13

Đoàn Văn Tảo

1,20m

14

Hoàng Thị Lê

1,00m

14

Lê Ngọc Thanh

1,20m

15

Đoàn Thị Loan

1,20m

15

Hoàng Văn Thịnh

1,25m

16

Bùi Thị Ly

1,15m

16

Hà Huy Tuấn

1,25m

17

Nguyễn Thị Ly

1,05m

X

18

Trần Thị Quyên

1,25m

19

Nguyễn Thị Tâm

1,10m

20

Lường Thị Thương 1,15m

21

Đinh Thị Thảo
=

X

=

1,25m

1,00m
1,10m

Lớp 9B
TT Họ và tên ( Nam )

T/ Tích

TT Họ và tên ( Nữ )

T/ Tích

1

Trần Hải Dương

1,20m

1

Hoàng Thị Anh

1,15m

2

Lương Minh Điệp

1,25m

2

Bùi Thị Hiền

0,90m

3

Trương Việt Hoàng

1,15m

3

Hoàng Thị Hoa

1,00m

4

Trinh Văn Hùng

1,35m

4

Tào Thùy Linh

1,15m

5

Hoàng Minh Khánh

1,10m

5

Bùi Thị Ngọc

0,90m

6

Hà Văn Khương

1,15m

6

Hà Thị An

1,15m

7

Hà Văn Long

1,25m

7

Trương Thị Hà

1,15m

8

Lê Văn Nam

1,15m

8

Nguyễn Thị Hoa

1,10m
13


9

Nguyễn Minh Quý

1,20m

9

Mai Thùy Trang

1,05m

10 Phạm Hoàng Sơn

1,20m

10 Bùi Thị Ngân

0,90m

11 Trương Ngọc Thắng

1,25m

11 Lê Thị Lan

1,20m

12 Hoàng Xuân Tiến

1,15m

12 Bùi Thị Sương

1,05m

13 Trương Văn Toàn

1,30m

13 Phạm Thị Nhi

1,05m

14 Lương Anh Tuấn

1,30m

14 Trương Thị Phương

1,05m

15 Trần Văn Mạnh

1,10m

X

=

1,07m

16 Bùi Văn Thanh

1,05m

17 Hoàng Văn Tùng

1,20

18 Hoàng Văn Tú

1,25m

=
1,20m
2.3.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với học sinh, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
X

Sau một thời gian nghiên cứu và sử dụng một số trò chơi trong giảng dạy
nội dung nhảy cao, kết quả cho thấy, thành tích của các em học sinh lớp 9A tăng
lên rõ rệt, mặc dù ở lần kiểm tra ban đầu thành tích lớp 9A có thấp hơn thành
tích lớp 9B. Tuy nhiên sau 5 tuần áp dụng lồng ghép một số trò chơi trong khi
giảng dạy (vừa dạy kỹ thuật vừa tổ chức trò chơi), kết quả cho thấy thành tích đó
được tăng lên nhiều. Lớp 9A: Nam tăng bình quân là 15 cm, nữ tăng bănh quân
là 12cm. Trong khi đó lớp 9B (đối chứng) nam tăng bình quân 10 cm, nữ tăng
bình quân là 8cm.
Bảng 4. Kết quả sau áp dụng đề tài
Kiểm tra lần 1
(trước thực nghiệm)

Nhóm
Lớp 9A

Kiểm tra lần 2
(sau thực nghiệm)

Kết quả

(Tăng)

Nam

X

= 1,10 m

X

= 1,25 m

15 cm

Nữ

X

= 0,98 m

X

= 1,10 m

12 cm

Lớp 9B

Nam

X

= 1,10 m

X

= 1,20 m

10 cm

Đối chứng

Nữ

X

= 0,99 m

X

= 1,07 m

8 cm

Thực nghiệm

14


Kết quả trên cho thấy thành tích của học sinh không chỉ phụ thuộc vào hình

thái chức năng của cơ thể, sự cố gắng nhiệt tình của học sinh mà còn phụ thuộc
rất nhiều vào phương pháp giảng dạy, sự khéo léo lựa chọn và thay đổi các hình
thức học tập cũng như các trò chơi trong buổi học. Đây là một vấn đề cực kỳ
quan trọng và cần thiết đối với giáo viên khi dạy học.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.
Qua thực tế nghiên cứu và áp dụng đề tài “Sử dụng một số trò chơi vân
động trong giảng dạy nhằm nâng cao thành tích nhảy cao kiểu bước qua
đối với học sinh lớp 9 Trường THCS Tân Lập, huyện Bá Thước” bản thân đã
thu được kết quả đáng phấn khởi, chất lượng dạy học được nâng lên rõ rệt nhưng điều đáng nói hơn là học sinh đã biết thực hiện một cách dễ dàng, tự tin môn
nhảy cao kiểu bước qua, nắm được kỹ thuật một cách chắc chắn, các em hào
hứng luyện tập, tiết học trở nên sôi động, hứng thú. Một số học sinh đã có thành
tích cao được chọn vào đội tuyển điền kinh của nhà trường đang tập luyện để
tham gia Hội khoẻ Phù Đổng cấp huyện.
Trong các tiết giảng dạy có sử dụng trò chơi vận đông, tôi thấy học sinh
tích cực, hứng thú tập luyện hơn. Đồng thời là một phương tiện hỗ trợ cho việc
phát triển các tố chất sức nhanh , sức mạnh, sức bền, sự khéo léo, hỗ trợ trực tiếp
cho các môn thể thao, làm rút ngắn quá trình hình thành và phát triển kỹ năng,
kỹ sảo vận động cần thiết cho một môn thể thao nhất định.
3.2. Kiến nghị.
Đối với phòng giáo dục đào tạo huyện tăng cường hơn nữa tổ chức các
chuyên đề, các đợt hội giảng cụm, hội giảng huyện hàng năm để giáo viên được
học tập nâng cao trình độ chuyên môn.
Hằng năm cần phải tổ chức các hội thi thể dục thể thao hoặc hội khỏe phù
động cấp huyện để các em được cọ sát thi đấu nhiều hơn.
Đối với nhà trường chú trọng đầu tư sân bãi, cơ sở vật chất, trang thiết bị
tập luyên từ đó nâng cao hiệu quả cũng như an toàn trong tập luyên nhảy cao.
Đối với giáo viên phải thường xuyên học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với các
đồng nghiệp, phải đổi mới phương pháp dạy học, thường xuyên bồi dưỡng nâng
cao trình độ chuyên môn.

Với mong muốn góp một phần nhỏ trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục
ở nhà trường THCS (nhất là vấn đề nâng cao thành tích nhảy cao kiểu bước
qua) trong quan điểm đổi mới giáo dục hiện nay, là giáo viên trực tiếp giảng dạy
15


bộ môn thể dục tôi đã dành thời gian trăn trở và tìm tòi để cố gắng hoàn thành
đề tài “Sử dụng một số trò chơi vân động trong giảng dạy nhằm nâng cao
thành tích nhảy cao kiểu bước qua đối với học sinh lớp 9 Trường THCS
Tân Lập, huyện Bá Thước”. Tuy nhiên do điều kiện cũng như năng lực còn
hạn chế nên không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Tôi rất mong được sự
giúp đỡ của các cấp lãnh đạo và sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp để đề
tài được hoàn thiện hơn, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn thể
dục tại trường THCS Tân Lập cũng như các trường trong huyện Bá Thước.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA
HIỆU TRƯỞNG

Thanh Hóa, ngày 26 tháng 5 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
NGƯỜI VIẾT

Hoàng Văn Thành

Lê Văn Lâm

16

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo viên thể dục lớp 6 - Nhà xuất bản giáo dục.
2. Sách giáo viên thể dục lơp 7 - Nhà xuất bản giáo dục.
3. Sách giáo viên thể dục lớp 9 – Nhà xuất bản giáo dục
4. Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số
16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
5. Sách giáo khoa sinh học 8, NXB giáo dục năm 2015.
6. Tài liệu bồi dường thường xuyên cho giáo viên THCS. Module 1 Đặc điểm
tâm sinh lí của học sinh trung học cơ sở (THCS) của các tác giả: Đỗ Thị Hạnh
Phúc.

17


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Lê Văn Lâm
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường THCS Tân Lập, huyện Bá Thước

TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh
giá xếp
loại

(Phòng,
Sở,
Tỉnh...)

Kết quả
đánh
Năm học
giá xếp
đánh giá xếp
loại (A,
loại
B, hoặc
C)

Công tác tuyển chọn và
1.

phương pháp huấn luyện
học sinh giỏi nội dung chạy

Phòng

B

2011-2012

Phòng

A

2016-2017

cư ly ngắn.
Sử dụng một số trò
chơi vân động trong giảng
dạy nhằm nâng cao thành
2.

tích nhảy cao kiểu bước
qua đối với học sinh lớp 9
Trường THCS Tân Lập,
huyện Bá Thước.

----------------------------------------------------

18


19