MỘT số PHƯƠNG PHÁP và KINH NGHIỆM GIẢNG dạy TIẾT học lý THUYẾT môn GIÁO dục QUỐC PHÒNG – AN NINH CHO học SINH lớp 10 TRƯỜNG THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 4

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP VÀ KINH NGHIỆM
GIẢNG DẠY TIẾT HỌC LÝ THUYẾT
MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH
CHO HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT

Người thực hiện: Lê Đình Toán
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): GDQP - AN

\

THANH HOÁ NĂM 2019


MỤC LỤC

Trang
1
1
2
2
2
3
3
4

6

1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiêm cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Cơ sở lý luận
2.2. Thự trạng vấn đề khi nghiên cứu
2.3. Một số phương pháp, giải pháp
nâng cao chất lượng dạy tiết học lý thuyết môn GDQP
2.4. Hiệu quả sáng kiến kingh nghiệm
11
3. Kết luậnvà kiến nghị
12
3.1. Kết luận
12
3.2. Kiến nghị
13
3.2.1. Đối với tổ chuyên môn
13
3.2.2. Đối nhà trường
14
3.2.3. Đối với sở Giáo dục và Đào tạo
14
Tài liệu tham khảo
16

1. MỞ ĐẦU
Giáo dục quốc phòng – an ninh là một bộ phận của nền giáo dục quốc
dân, nhằm thống nhất nhận thức về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng con
người mới XHCN có sự phát triển toàn diện. Việc GDQP-AN cho học sinh là
nhiệm vụ hết sức quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc gia, góp phần bồi
dưỡng cho thế hệ trẻ những kiến thức cơ bản về đường lối quân sự, quốc phòng
của Đảng ta và kỹ năng quân sự để sẵn sàng tham gia lực lượng vũ trang khi cần
thiết, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. GDQP-AN
cho học sinh là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách trong chiến lược đào tạo con
người mới XHCN, nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ nói chung, học sinh nói riêng
lòng yêu nước, yêu CNXH, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, tư duy và
kiến thức quân sự, chuẩn bị nhân lực và đào tạo nhân tài cho nhiệm vụ bảo vệ
Tổ quốc là một trong những nội dung giáo dục toàn diện trong nhà trường, góp
phần hình thành nhân cách con người mới XHCN. Mặt khác, GDQP-AN còn
trang bị kiến thức, ý thức xây dựng bảo vệ Tổ quốc, góp phần nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
1.1 Lý do chọn đề tài:
Qua thời gian và quá trình giảng dạy môn Giáo dục quốc phòng – an ninh
theo phương pháp mới, bản thân tôi nhận thấy trong một tiết dạy học lý thuyết
giáo viên phải chuyển tải nhiều kiến thức đồng thời phân chia thời gian học lý
thuyết cũng như thực hành phải hợp lý khoa học mới giải quyết được hết trọng
tâm nội dung bài dạy, không để học sinh học phần lí thuyết cũng như thực hành
một cách thờ ơ, xem thường và cũng tránh sự nhàm chán trong khong hứng thú
học tập, trong khi môn giáo dục quốc phòng an ninh là môn học mới đối với
học sinh lớp 10 THPT. Vì vậy đòi hỏi người giáo viên phải vận dụng phát huy
tốt việc đổi mới phương pháp giảng dạy. tìm ra những hình thức, biện pháp phù
hợp, gây hưng thú kích thích học tập của học sinh để truyền đạt kiến tới người
học một các nhanh nhất và hiệu quả nhất.
Với lý do như trên tôi mạnh dạn viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số
phương pháp và kinh nghiệm giảng dạy tiết học lý thuyết môn Giáo Dục Quốc

Phòng – An Ninh cho học sinh lớp 10 trường THPT Triệu sơn 4”. Quá trình
nghiên cứu và viết sáng kiến nghiệm vẫn còn nhiều hạn chế trong viết lách, cách
dùng ngôn từ tất sẽ không tránh khỏi những thiếu sót đối với bản thân. Rất
mong bạn bè, đồng nghiệp… góp ý, tạo điều kiện để tôi hoàn thành đề tài sáng
kiến & kinh nghiệm năm học 2018-2019, sự thành công của đề tài là cơ sở để
tiếp tục nghiên cứu ở những bài, chương, rộng hơn và sự chuyển tải kiến thức
1


đến học sinh hiệu quả và chất lượng trong chương trình phần lý thuyết môn
GDQP – AN..
1.2 Mục đích nghiên cứu:
Đề tài đưa ra một số phương pháp phát huy tính tư duy tích cực,chủ động
học tập của học sinh trong 1 tiết bài giảng môn GDQP-AN, qua đó nhằm đánh
giá và nâng cao chất lượng dạy học môn GDQP-AN bậc THPT.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 10 trường THPT TRIỆU SƠN 4.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để tiến hành giải quyết các nhiệm vụ của đề tài có hiệu quả tôi sử dụng
các phương pháp nghiên cứu sau:
1.4.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu tham khảo .
Thông qua phương pháp phân tích và tổng hợp các tài liệu có liên quan
như: sách giáo khoa GDQP – AN, tài liệu tham khảo, tài liệu đổi mới phương
pháp dạy học và một số trò chơi phù hợp với quân sự.
1.4.2. Phương pháp phỏng vấn:
Thông qua phỏng vấn các thầy cô giáo và các đồng nghiệp có nhiều kinh
nghiệm trong và ngoài trường để lấy tư liệu phục vụ nghiên cứu .
1.4.3. Phương pháp quan sát sư phạm.
Tôi tiến hành quan sát các giờ tập luyện chính khóa, ngoài thao trường
của các đồng nghiệp trong và ngoài trường. Từ đó, đi đến việc giải quyết các

nhiệm vụ của đề tài một cách chính xác và đúng hướng.
1.4.4. Phương pháp thực nghiệm và đánh giá kết quả năm học.
Áp dụng trong các tiết lý thuyết và thực hành để thực nghiệm và đánh giá
kết quả học tập của học sinh thông qua việc nâng cao khả năng tư duy bằng việc
thảo luận nhóm, tổ tại các giờ học chính khóa.
1.4.5. Thời gian nghiên cứu.
Để nghiên cứu đề tài này tôi nghiên cứu từ tháng 10/8/2018 đến tháng
10/9/2018 và chia thành nhiều giai đoạn.
Giai đoạn 1: Từ 15/8/2018 đến 10/09/2018.
- Chọn đề tài .
- Xây dựng đề cương.
2


Giai đoạn 2: Từ 10/09/2018 đến 15/5/2019
- Giải quyết nhiệm vụ đề tài
- Xử lý số liệu và hoàn thiện đề tài.
Giai đoạn 3: Từ 15/5/2019 đến 21/5/2019
- Viết và chỉnh sửa hoàn chỉnh đề tài.
- Báo cáo trước Hội nghị Sáng kiến chuyên môn nhà trường.
1.4.6. những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm:
- Sáng kiến đã vận dụng hợp lý những phương pháp dạy học trên cơ sở cơ
bản và đúc rút kinh nghiệm của bản thân đã phát huy được tính tự giác tích tự
học của học sinh thông qua phương pháp tự học tự đánh giá năng lực của mỗi
học sinh.
- Sáng kiến sử dụng phương pháp học tập phát huy tính tự chủ động, tự
nghiên cứu làm chủ bản thân bằng việc thảo luận nhóm, tổ, xây dựng câu hỏi trao
đổi lý luận phản biện lẫn nhau nâng cao tính tự lập, tính tư duy sáng tạo người học.
- Phương pháp chọn và bồi dưỡng cán bộ chỉ huy nâng cao vai trò lãnh
đạo, xây dựng tác phong năng lực chỉ huy của cán sự tổ, nhóm học tập. Cách

quản lý quá trình học của tổ, nhóm mình phụ trách. Từ đó để nâng cao chất
lượng học tập của cả lớp trong tiết dạy và quá trình học tập của tập thể lớp.
- Sáng kiến kinh nghiệm nêu cụ thể một số phương pháp giảng dạy giúp
giáo viên truyền tải nội dung bài giảng đến học sinh một cách sinh động và cụ
thể hóa đượcvấn đề trong nội dung bài học qua đó để kích thích học tập và nâng
cao sự tư duy sáng tạo của học sinh.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
2.1 Cơ sở lý luận:
Căn cứ Chỉ thị 12-CT/TW ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị về Tăng
cường sự lãnh đạo của đảng đối với công tác GDQP-AN trong tình hình mới;
Chỉ thị số 417/CT-TTg ngày 31/3/2010 của Thủ tướng Chính phủ vế việc tăng
cường chỉ đạo, thực hiện công tác GDQP-AN năm 2010 và những năm tiếp
theo; Nghị định 116/2007-NĐ-CP về GDQP-AN cùng nhiều văn bản quy phạm
pháp luật khác làm cơ sở pháp lý để thực hiện nhiệm vụ GDQP-AN trong các
trường THPT.
Căn cứ chỉ thị 2919/CT-BGDĐT, ngày 10/8/2018 về nhiệm vụ chủ yếu năm
học 2018 – 2019 của Bộ trưởng bộ giáo dục và đào tạo. Công văn số 3696, ngày
23/8/2018 về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục quốc phòng – an ninh
năm học 2018 – 2019. Và nhiệm vụ năm học 2018-2019 Trường THPT Triệu sơn 4
3


là: tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện cuộc vận động “Nói không với tiêu cực
trong thi cử và bệnh thành tích; nói không với vi phạm đạo đức nhà giáo”. Gắn kết
với việc triển khai tổ chức thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ
Chính trị về cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức phong cách
Hồ Chí Minh”. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và các điều kiện đảm bảo
chất lượng giáo dục, thực hiện nghiêm kỷ cương nền nếp, dân chủ trường học. Xây
dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện.
Trường THPT Triệu Sơn 4 là một trong những đơn vị trong huyện có

điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện sân bãi cơ bản đáp ứng số
lượng tiết học giáo dục quốc phòng – an ninh. Nội dung tiết học giáo môn dục
quốc phòng – an ninh chính khóa đã truyền thụ cơ bản cho các em học sinh
những tri thức về nền Giáo dục quốc phòng toàn dân an ninh nhân dân, những
hiểu biết về tổ chức QĐND Việt Nam, về nhà trường quân đội, về lịch sử QĐND
Việt Nam, truyền thống đấu tranh dựng nước - giữ nước của dân tộc và Luật
biên giới Quốc gia. Đó là những kiến thức rất bổ ích, thiết thực với học sinh phổ
thông trước ngưỡng cửa cuộc đời. Về phần học thực hành các em học sinh còn
được làm quen với tác phong quân đội qua các bài học về điều lệnh, đội ngũ ở
lớp 10,11,12, hiểu và nắm chắc các kiến thức về xử lý các tai nạn thông thường
như băng bó, cứu thương, phòng chống say nắng, say nóng, điện giật, cứu đuối ở
chương trình lớp 10...... làm quen với các phương tiện chiến đấu như ném lựu
đạn, cách tháo lắp bắn và súng tiểu liên AK, CKC ở lớp 11...Các tư thế vận động
cơ bản trong chiến đấu ở lớp 12,... Cách bảo quản quân khí trang thiết bị học tập
và tập luyện. Qua học tập môn Giáo dục quốc phòng – an ninh. Qua đó đã giáo
dục cho học sinh lòng yêu nước - tự hào dân tộc, nâng cao tinh thần cảnh giác,
chống mọi âm mưu diễn biến hoà bình của kẻ thù.Toàn bộ chương trình học tập
của từng khối được xây dựng theo chương trình hướng dẫn của Bộ GD&ĐT,
đảm bảo dạy đủ, dạy đúng môn, đủ 1 tiết/tuần, đúng phân phối chương trình. Vì
vậy các tiết học giáo dục quốc phòng – an ninh học sinh tham gia học đầy đủ
tích cực sôi nổi và hào hứng.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến nghiệm:
2.2.1 Thuận lợi :
Trường Trung học phổ thông Triệu Sơn 4 là một trường dù mới thành lâp từ
1998, tuy bề dày lịch sử chưa nhiều về kết quả đào tạo học sinh Nhưng nhà
trường có một đội ngũ tập thể sư phạm đều đạt chuẩn và trên chuẩn về kiến
thức, có chuyên môn vững, nhiệt tình, tận tụy với công tác quản lý và giảng dạy.
- Hội đồng sư phạm nhà trường luôn có sự đoàn kết gắn bó mật thiết với nhau.
4

- Đối với môn Giáo dục quốc phòng – An ninh. Nhà trường cùng các cấp
lãnh đạo luôn quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi. Đội ngũ giáo viên giáo dục
quốc phòng – an ninh đều được đào tạo vững về chuyên môn, nhiệt tình và tâm
huyết với môn học.
- Điều kiện sân bãi, phòng học, dụng cụ trang thiết bị cần thiết cho môn học
Giáo dục quốc phòng – an ninh tương đối đầy đủ.
- Nề nếp, kỷ cương của nhà trường đối với học sinh chặt chẽ qua từng cấp,
từng khâu nên đa phần các em chăm ngoan và có ý thức học tập tốt.
2.2.2. Khó khăn:
- Đội ngũ giáo viên giáo dục Quốc phòng – An ninh hoàn toàn là giáo viên
cơ bản được đào tạo từ chuyên ngành giáo dục thể chất. Đối với lĩnh vực Quốc
phòng – An ninh, tuy được đào qua lớp giáo viên giáo dục Quốc phòng và được
tập huấn về chuyên môn thường xuyên hàng năm, nhưng do đây là một lĩnh vực
khá mới và thời gian được lĩnh hội về chuyên môn có hạn nên ít nhiều đã gặp
phải khó khăn trong giảng dạy.
- Đối với học sinh : Do khách quan các em được sinh ra và lớn lên trong
thời bình và do yêu cầu về lượng kiến thức của các môn học, giờ học, cộng
thêm áp lực từ phía không ít phụ huynh và học sinh đã quan tâm nhiều đến môn
học khối thi THPT quốc gia , thi ĐH-CĐ nên đã tác động ít nhiều đến suy nghĩ
và việc xác định nhiệm vụ học tập đối với bộ môn này. Một bộ phận học sinh
còn ngộ nhận và coi đây là môn học phụ dẫn đến ý thức học tập môn Giáo dục
quốc phòng – an ninh chưa cao.
- Tình trạng học sinh chưa trang bị đầy đủ sách giáo khoa và trang phục về
môn giáo dục quốc phòng – an ninh cũng làm cho việc giảng dạy theo phương
pháp mới còn bị hạn chế nhất định.
- Dụng cụ, trang thiết bị cho môn học tương đối đầy đủ từ nguồn được Sở
giáo dục – đào tạo cấp và một số tự trang bị nhưng do dùng lâu nên bị hư hỏng
dẫn đến còn thiếu : Tranh ảnh giảng dạy còn hạn chế ở một số nội dung. nên
việc học chỉ trang bị cho các em học sinh về lý thuyết và thực hiện các tư thế ,

các yếu lĩnh của động tác cơ bản nên hiệu quả thực sự chưa cao trong khi luyện
tập và hội thao.
2.2.3. Chất lượng học tập môn GDQP những năm gần đây.
Chất lượng đại trà học tập môn GDQP – An còn nhiều điểm yếu cụ thể như:
5


- Nhiều học sinh chưa có nhiều hứng thú tập trung học tập môn GDQP.
- Ảnh hưởng của việc học khối, sự hiểu lệch môn học còn coi nhẹ môn
học GDQP với các môn khác trong nhà trường.
- Kết quả học tập có đi lên nhưng còn chậm trễ, có sức ỳ lớn. Số học sinh
yếu kém còn nhiều.
Kết quả chất lượng học tập toàn diện của học sinh:

Xếp loại
Năm học

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu, kém

2016 - 2017

3,5 %

35,5 %

58,0 %

3,0 %

2017-2018

4,0 %

40,0 %

54,0 %

2,0 %

2.3. Một số phương pháp, giải pháp tiến hành nâng cao chất lượng tiết dạy
lý thuyết môn Giáo dục quốc phòng, an ninh ở lớp 10 THPT.
2.3.1. Tuyển chọn và xây dựng Vai trò của đội ngũ cán sự môn học:
Chúng ta biết rằng không thể có ngay số em học sinh có năng lực làm cán
sự lớp. Muốn giúp những học sinh này trở nên những cán sự lớp biết cách điều
hành tổ chức đòi hỏi người GV phải có một số kỹ năng cần thiêt, dù giáo viên
chủ nhiệm đã tuyển chọn cán lớp là lớp là lớp trưởng, lớp phó. Nhưng việc lựa
chọn một cán sự môn học có năng lực lại rất cần thiết đối với từng môn.
- Lựa chọn: có thể qua sự tín nhiệm của tập thể lớp nhưng cũng cần có sự
quan sát từng em học sinh. Có em có năng lực học tập tốt nhưng lại không có
khả năng điều hành lớp. Cũng có thể chọn những học sinh có sức học khá,
ngoan về hạnh kiểm biết diễn đạt mạch lạc một vấn đề hơn những học sinh khác
trong cùng lớp.
- Bồi dưỡng: thường xuyên trao đổi và hướng dẫn cho các em theo từng
nhiệm vụ mà chúng ta đã phân công, không nên giao khoán cho các em mà có

sự trợ giúp; cũng không tham gia quá sâu để các em độc lập hoạt động và giáo
viên sẽ tư vấn cho các em, giúp các em giải quyết các tình huống khó khăn.
- Động viên khích lệ nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán sự lớp
chuyên môn thông qua việc Kiểm tra, đánh giá điểm thành phần môn học, thông
qua việc giao nhiệm vụ thay mặt giáo viên quản lý nhóm, tổ học tập trong lớp,
tổng hợp và đưa ra câu hỏi để thảo luận giữa các nhóm, được trực tiếp cùng giáo
viên tham gia đánh giá cho điểm các lần kiểm tra môn thực hành. Có biện pháp
tuyên dương động viên các em làm tốt, uốn nắn những lệch lạc của các em
nhưng không làm cho các em mất uy tín trong tập thể lớp.
6


- Việc sử dụng đội ngũ cán sự môn học là biện pháp đổi mới phương pháp
giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong giờ
học, ý thức kỷ luật, từ đó hình thành phẩm chất đạo đức tốt, tạo tiền đề cho các
em phát triển trí tuệ và thể chất một cách toàn diện.
2.3.2. Học tập theo phương pháp thảo luận tổ, nhóm học tập trong lớp:
- Học nhóm là một hình thức học hợp tác nâng cao chất lượng của học
sinh giúp các học sinh giao lưu với nhau và có được những kết quả học tập tiến
bộ về nhiều mặt.
* Biện pháp thực hiện:
Theo cách này, học sinh được tạo cơ hội tự đặt câu hỏi, thảo luận, trình
bày quan điểm, và thực hiện học hợp tác. Để có thể phát huy được những lợi ích
của việc học nhóm, giáo viên phải cung cấp nền tảng cho học sinh. Do đó, giáo
viên phải khơi gợi hứng thú học sinh bằng cách chọn những chủ đề thảo luận
tương ứng với trình độ của học sinh, hoặc đặt câu hỏi/ đưa ra vấn đề dẫn dắt học
sinh đạt đến mức độ tư duy sâu sắc hơn. Bên cạnh đó, quá trình cộng tác cũng
phải được sắp xếp để đảm bảo tất cả các thành viên trong nhóm tham gia một
cách tích cực.
Chia lớp thành 4 nhóm, 08 -11.. thành viên/nhóm theo những tiêu chí như

sau: Mỗi nhóm đều có những cán sự lớp "cứng”, là những thủ lĩnh nhóm đầu
tiên. Chia các nhóm đồng đều theo tỷ lệ học lực: có bạn khá, có bạn chưa khá.
Chia nhóm đồng đều theo tỷ lệ rèn luyện, tương tự học lực. Tỷ lệ nam nữ tương
đương với tỷ lệ nam nữ của lớp 50:50. Xây dựng quy định cho nhóm. Với cách
chia nhóm như thế này, các nhóm đồng đều nhau nên dễ dàng hơn trong quản lý,
đặc biệt, có một số cán sự lớp ở mỗi nhóm là hạt nhân để phát triển năng lự học
tập của nhóm. Tuy vậy, theo đánh giá khách quan kỹ năng làm việc nhóm của
học sinh Năng lực lãnh đạo của các em hầu như là yếu nên phải được chỉ dẫn cụ
thể ngay ở lúc ban đầu .
Do vậy cần xây dựng và giao nhiệm vụ cho nhóm trưởng là người có
năng lực, có thế mạnh về học tập, phân chia theo cách: - Ai viết đề cương? Làm
bảng phân công công việc. Hầu hết là nhóm trưởng - Ai tìm tài liệu?- Ai xử lý
tài liệu?- Ai viết bài?- Ai phản biện lại bài viết, tài liệu của nhóm?- Ai chuẩn
bị câu hỏi, phản biện nhóm khác- Ai thư ký?.
Có chính sách thưởng phạt trong thảo luận. Thưởng cho những học sinh
tham gia sôi nổi, nhiệt tình bằng cách đặt câu hỏi hay, giáo viên thưởng điểm tốt.
Thông thường, câu hỏi được giáo viên đưa lên cho nhóm trình bày và thảo luận
7


nghiên cứu vì vậy câu hỏi của học sinh phải chuyển cho giáo viên, giáo viên
xem xét, chọn câu hỏi hay, chuyển cho nhóm thảo luận trả lời. Các nhóm trưởng
có thể đặt câu hỏi tranh luận trực tiếp với người trả lời. Sau khi nghe câu trả lời,
người đặt câu hỏi phải phản biện được, đúng ở đâu, sai ở đâu, góp ý gì cho câu
trả lời hoàn thiện. Giáo viên là người kết luận cuối cùng. Vì vậy yêu cầu người
đặt câu hỏi phải nắm vững câu hỏi, tham gia với tinh thần đóng góp, xây dựng
tốt. Đây là một mô hình tốt, rất đáng học tập, thu hút được học sinh.
2.3.3. Phương pháp Thực hiện tiết dạy bằng giáo án điện tử:
Biện pháp thực hiện:
- Về thiết kế bài giảng:

Bài giảng điện tử cần được thiết kế sao cho có nội dung và hình thức trực
quan, sinh động và lôi cuốn; vì vậy, phải lồng ghép thêm các tư liệu hình ảnh,
các đoạn phim ngắn hay âm thanh có liên quan đến nội dung bài giảng; yếu tố
thẩm mỹ cũng cần được coi trọng trong việc thiết kế bài giảng điện tử sao cho
có màu sắc, hình thức đẹp nhưng không rối mắt do tạo quá nhiều hiệu ứng
(chuyển trang, chạy chữ…) làm cho học sinh mất tập trung vào nội dung chính
của bài giảng và mất thời gian vô ích.
Các công đoạn thường theo một qui trình sau:
Sau khi soạn nội dung (phần chữ cho các slide) cho bài giảng, chỉnh sửa
và thu gọn cho phù hợp với nội dung các tiết học trong giáo án điện tử. Theo
kinh nghiệm của tôi sẽ đưa lên slide những thông tin lẽ ra viết lên bảng (khi dạy
bằng phương pháp truyền thống), chủ yếu là các đề mục và một số nội dung tóm
tắt hay các trích dẫn… tuyệt đối không bê nguyên bài soạn vào slide. vì vậy,
cũng xin nói thêm là sử dụng giáo án điện tử nhưng vẫn phải có bài soạn…
Công việc đầu tiên khi thiết kế slide cho bài giảng điện tử là phải chọn màu
nền, phông chữ, kiểu chữ và cỡ chữ cho bài giảng. Đây là khâu khá quan trọng,
làm tốt khâu này sẽ giúp học sinh dù ngồi cuối lớp vẫn theo dõi được slide đồng
thời chữ không quá lớn, chiếm quá nhiều “đất” của mỗi slide; màu nền, màu chữ
cũng cần hài hòa sao cho đảm bảo độ tương phản nhưng không quá lòe loẹt hay
ảm đạm gây phản cảm. Do chưa có một chuẩn chung, do đó tôi phải thiết kế thử
và giảng thử nhiều lần trên lớp, lấy ý kiến giáo viên trong tổ và của học sinh để
chọn được một phương án phù hợp nhất. Nên cố gắng mô hình hóa nội dung bài
giảng thành các sơ đồ, mô hình, đồ thị để chuyển các slide. Công việc này chiếm
mất nhiều thời gian, công sức của giáo viên, nhưng bù lại việc truyền tải bài giảng

8


đến học sinh sẽ rất trực quan, sinh động, giúp học sinh hưng phấn hơn khi tiếp thu
bài giảng và do đó hiệu quả tiếp thu bài giảng sẽ cao hơn.

Việc thiết kế kết cấu bài giảng cũng như sự tiện lợi khi giảng cũng cần
được chú trọng. Tôi chọn giải pháp để tất cả các chương trình cùng một tệp
Powerpoint và sử dụng tính năng Huperlink của Powerpoint để liên kết giữa các
chương trong bài giảng và giữa các nội dung bài giảng với các tư liệu được sử
dụng. Ví dụ: khi giáo viên đang giảng ở trang danh mục các chương, có thể
chuyển ngay đến chương bất kỳ của bài giảng bằng cách nhắp chuột lên đầu
mục chương đó trong danh sách. Hay có thể sử dụng các nút chức năng để
chuyển đến phần tư liệu và quay về vị trí bài giảng ban đầu… Tóm lại, giáo viên
có thể chuyển đến một vị trí tùy ý trong bài giảng chỉ bằng một vài lần nhắp
chuột mà không phải lần tìm mất thời gian.
Các tư liệu sưu tầm được phải chọn lọc, phân loại, cắt ghép sao cho phù
hợp với mỗi tiết, mỗi chương trình bài giảng. Thời lượng của tư liệu, nhất là
phim tư liệu nên vừa đủ minh họa cho phần bài giảng tránh kéo dài không cần
thiết làm loãng thông tin và ảnh hưởng đến thời gian của tiết học. Các phim tư
liệu có thời lượng dài, bổ ích cho môn học được thu xếp cho học sinh xem vào
một vài tiết học riêng. Yêu cầu học sinh thu hoạch, liên hệ với bài giảng.
- Giáo viên trên lớp với giáo án điện tử:
Với việc dạy học bằng giáo án điện tử giáo viên sẽ hạn chế tối đa việc viết
bảng, thời gian, sức lực giáo viên tập trung cho bài giảng có sức lôi cuốn học
sinh hơn.Tuy nhiên, giáo án điên tử chỉ là sự trợ giúp, còn chất lượng bài giảng
tốt hay không phụ thuộc vào các yếu tố: Sự truyền đạt tri thức, trình độ của giáo
viên và thái độ của người học.
Trong quá trình ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn GDQPAN sẽ có rất nhiều phát kiến mới, giáo án điện tử bước đầu mang đến cho giáo
viên và người học những kết quả thiết thực.
2.3.4. Phương pháp kiểm tra đánh giá tiết học:
Kiểm tra đánh giá nhằm mục đích để nắm bắt được kết quả học tập của học
sinh trong một tiết học mà giáo viên đã truyền đạt và đưa ra nội dung bài học.
Trong mỗi tiết học giáo viên cần bố trí phân chia thời gian giảng dạy đảm
bảo tính hợp lý và khoa học để học sinh từ chuẩn bị kiến thức học (Phần mở
đầu) đến sẳn sàng tiếp thu kiến thức và nghiên cứu trao đổi bài học bằng việc

tiếp thu nội dung chương trình bài học (Phần cơ bản) và trả lời các câu hỏi bám
sát bài học của giáo viên đề ra và dùng lý luận bản thân để đưa ra các tình huống
9


câu hỏi có vấn đề trong thảo luận nhóm học tập. Do vậy mỗi tiết học phần kết
thúc có 5 phút, giáo viên cần nhanh chóng tổng hợp nội dung chính bài học đã
được giảng dạy truyền đạt tới học sinh và đưa ra câu hỏi được chuẩn bị trước tới
nhóm trưởng nhóm học tập thảo luận nhanh và trả lời trong 2 phút. Ít nhất cho 2
học sinh đại diện 2 nhóm trả lời trước toàn thể lớp. Giáo viên lấy ý kiến tham
luận của học sinh trong lớp đồng thời bổ sung hoàn thiện câu trả lời đúng. Lưu ý
ghi nhận thành tích và biểu dương tinh thần học tập của các tổ nhóm trong lớp.
Sau đó giao nhiệm vụ học tập và nội dung ôn luyện cho tất cả học sinh trong lớp
với nội dung bài đã học và nghiên cứu xem trước bài học tiếp theo.
2.3.5. Một vài giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo Dục
Quốc Phòng – An Ninh.
2.3.5.1. Giải pháp 1.
Kết hợp Ban Giám Hiệu Nhà trường, tổ nhóm chuyên môn tổ chức học
tập chuyên đề nghiên cứu chương trình phương pháp dạy theo phương pháp đổi
mới nhằm cập nhật kiến thức mới thông .
Biện pháp thực hiện:
Tổ chức học tập nghiên cứu tài liệu, nội dung chương trình học bộ môn
giáo dục quốc phòng, an ninh, cập nhật kiến thức mới là nội dung quan trong
không thể thể thiếu trong năm học, bằng việc nắm chắc kiến thức và nội dung
chương trình cập nhật kiến thức mới thông qua lớp chuyên đề hành năm do Sở
giáo dục tổ chức tại nhà trường giáo viên bộ môn GDQP,AN cần xây dựng kế
hoạch thông suốt chương trình học tập cả năm học Trình và đề nghị phối hợp ban
giám hiệu và phụ trách chuyên môn nhà trường cùng tổ chuyên môn tổ chức hội
nghị tập huấn nâng cao kiến thức môn GDQP,AN tại nhà trường để cập nhật kiến
thức mới cho giáo viên giảng dạy môn GDQP,AN. Từ đó để có cập nhật phương

pháp giảng dạy nâng cao chất lượng môn GDQP-AN đáp ứng công cuộc đổi mới
của nền giáo dục và nâng cao chất lượng học tập của cho học sinh, giúp giáo viên
có thêm kiến thức mới để truyền thụ kiến thức tới học sinh hiệu quả nhất.
2.3.5. 2. Giải pháp 2.
Phối hợp với nhà trường và đoàn thanh niên làm tốt công tác tuyên
truyền nâng cao nhân thức về nâng cao trách nhiệm tham gia xây dựng nền
quốc phòng toàn dân – an ninh nhân dân của thanh niên học sinh. Đồng thời
phòng tránh các tệ nạ xã hội học đường thông qua bộ môn GDQP,AN.
Nhân các ngày lễ lớn của đất nước, địa phương, Tổ trưởng chuyên môn
đề nghị Ban giám hiệu nhà trường tổ chức Giáo dục pháp luật, cho học sinh
10


tham gia mít tin, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao; thi tìm hiểu ngày
thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam; ngày thành lập Công An nhân dân, ngày
thành lập Tỉnh, thi về phòng chống ma túy, HIV,AIDS.… tổ chức các cuộc thi
xây dựng nền nếp tác phong quân sự, nếp sống xanh sạch đẹp trong nhà trường
phổ thông, qua đó để nâng cao nhận thức, hiểu biết về đường lối, chủ trương chủ
trương chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, truyền thống của quê hương,
đất nước, nâng cao nhận thức về quốc phòng, an ninh cho học sinh.
2.3.5.3. Giải pháp 3:
Thường xuyên làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao
chất lượng cho giáo viên trực tiếp giảng dạy, đây là yếu tố cơ bản để nâng cao
chất lượng môn học GDQP-AN. Đúng theo chỉ thị 2919/CT-BGDĐT, ngày
10/8/2018 về nhiệm vụ chủ yếu năm học 2018 – 2019 của Bộ trưởng bộ giáo
dục và đào tạo. Công văn số 3696, ngày 23/8/2018 về việc hướng dẫn thực hiện
nhiệm vụ giáo dục quốc phòng – an ninh năm học 2018 – 2019.
2.3.5.4. Giải pháp 4:
Thường xuyên đổi mới phương pháp, hình thức giảng dạy cho phù hợp
với từng đối tượng, tăng cường giáo dục truyền thống, lịch sử cho học sinh

thông qua bảo tàng cách mạng của trung ương, địa phương; thường xuyên cập
nhật thông tin để truyền đạt cho học sinh những tiêu chí mới về bảo vệ Tổ quốc.
2.3.5.5. Giải pháp 5:
Thường xuyên phối hợp giữa Sở Giáo dục và Đào tạo với Bộ CHQS, Hội
đồng GDQP-AN tỉnh, giữa các nhà trường với cơ quan quân sự địa phương để
tạo sự thống nhất, đồng bộ trong công tác chỉ đạo và bảo đảm đầy đủ cơ sở vật
chất, sách giáo khoa, tranh ảnh, mô hình học cụ phục vụ cho môn học; thường
xuyên làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra đánh giá kết quả môn học, tổ chức
hội thi, hội thao, thực hiện tốt công tác sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm, kịp thời
biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích trong giảng dạy,
học tập môn học GDQP-AN.
2.3.5.6. Giải pháp 6:
Thường xuyên quan tâm đầu tư ngân sách, đổi mới chế độ chính sách cho
giáo viên trực tiếp giảng dạy môn học GDQP-AN theo chế độ hiện hành, nhằm
động viên kịp thời, nâng cao tinh thần trách nhiệm cho giáo viên trong thực hiện
nhiệm vụ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm :
11


Qua thực tế những năm giảng dạy môn giáo dục quốc phòng – an ninh. Với
sự cố gắng nghiên cứu, trao dồi, học hỏi kinh nghiệm qua đồng nghiệp cũng như
sự tích lũy của bản thân.
Bản thân tôi đã đúc kết được một số phương pháp, giải pháp nâng cao chất
lượng giảng dạy tiết học lý thuyết môn giáo dục quốc phòng – an ninh trong
nhà trường THPT triệu Sơn 4. Phương pháp giải pháp như đã nêu trong sáng
kiến này tôi đã tiến hành giảng dạy và truyền thụ kiến thức môn GDQP-AN đến
học sinh ba khối lớp 10, 12 của trường Trung học phổ thông Triệu Sơn 4. Kết
quả nhận thấy chất lượng về nhận thức của môn học đối học sinh và chất lượng
tiếp thu kiến thức của học sinh được nâng lên rõ rệt tránh được sự nhàm chán,

coi thường môn học với môn học khác.
Kết quả cụ thể :
So sánh với thực tế và sau khi tiến hành áp dụng một số kinh nghiệm và các
giải pháp của sáng kiến kinh nghiệm đã đạt được một số kết quả cụ thể như sau :
- Tiết học môn giáo dục quốc phòng – an ninh sinh động hơn.
- Học sinh chủ động học tập và tiếp thu kiến thức môn học GDQP-AN
- Với phương pháp này học sinh luôn tự giác tích cực học tập có sự thi đua
giành điểm trong giờ học .
- Tỉ lệ học sinh có đủ sách giáo khoa , vở ghi chép bài, vở bài tập các lớp
trong khối học đạt từ 98 – 100%.
- Ý thức học tập, kỷ luật của học sinh được thể hiện ở mức độ cao hơn.
- Học sinh lĩnh hội được kiến thức nhanh và sâu rộng hơn.
- 100% số học sinh tại các lớp 10 đã dạy học bằng phương pháp này đều
có sự hứng thú học tập và sự hưng phấn thích học, ham học môn GDQP-AN.
- Kết quả học tập có sự tiến bộ rõ rệt, giảm tỉ lệ học yếu kém, nhiều lớp
không có học sinh bị xếp loại yếu.
* Kết quả đánh giá xếp loại cuối năm của môn giáo dục quốc phòng – an
ninh của từng năm học khối lớp 10 .
Xếp loại

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu, kém

4,0 %

40,0 %

54,0 %

2,0 %

2018 - 2019
6,0 %
55,0 %
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

33,5 %

0,5 %

Năm học
2017-2018

12


3.1. Kết luận
Đổi mới phương pháp dạy học nhằm giúp cho học sinh tự tìm tòi sáng tạo
và chiếm lĩnh tri thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả.
Ngoài những nội dung kiến thức nêu trên sẽ minh họa thêm cho học sinh
thấy rõ được ý nghĩa, mục đích một cách sâu sắc của một bài học GDQP-AN.
Qua quá trình giảng dạy, tôi vận dụng khai thác triệt để những kinh
nghiệm vốn có, kết quả cho thấy chất lượng bộ môn được nâng cao. Bên cạnh
đó học sinh thấy yêu thích học môn GDQP-AN và giờ dạy GDQP-AN thêm sinh
động và hấp dẫn.

Từ kết quả thu được tôi nhận thấy việc đổi mới phương pháp giáo dục
trong dạy học là rất cần thiết, đặc biệt đối với môn GDQP-AN. Việc đổi mới
phương pháp giáo dục nếu tận dụng tốt trong tiết dạy sẽ đem lại hiệu quả cao.
Điều đó cho thấy đổi mới phương pháp dạy học là một định hướng đúng đắn .
Việc đổi mới phương pháp giáo dục mà tôi đang trình bày ở trong sáng
kiến này giúp giáo viên gây được hứng thú, suy ngẫm trong học sinh, hướng các
em đến với nội dung của bài học. Học sinh yêu thích bộ môn, hứng thú và tích
cực học tập hơn, yêu thích môn học và kết sẽ quả cao hơn.
Phương pháp, giải pháp trong sáng kiến thể hiện kinh nghiệm và phương
pháp dạy tốt một giờ học, có thể nói đã có đổi mới và có những kinh nghiệm
được chắt lọc qua quá trình dạy học trong nhà trường phổ thông, nhưng phần
nào đó còn cần đổi mới hơn nữa cần có những chuyên gia về giáo dục đóng góp
thêm để môn GDQP,AN trở thành môn học giúp các em ngày càng am hiểu và
thấy rõ vai trò lợi ích tác dụng của việc bảo vệ xây dựng đất nước là quyền lợi
của mỗi học sinh mỗi công dân trong thời đại hiện nay luôn xâng dựng vững
chắc tổ quốc việt nam XHCN.
Dạy học nói chung và dạy học GDQP-AN nói riêng yêu cầu người giáo
viên phải biết linh hoạt sử dụng các phương pháp trong tiết dạy thì mới giúp cho
học sinh khắc sâu kiến thức một cách chủ động. Do đó yêu cầu người giáo viên
phải có nghệ thuật sư phạm và nắm được những nội dung cơ bản. Ngoài ra, để
tạo hứng thú và lôi cuốn học sinh đến với bộ môn GDQP-AN giáo viên cần phải
có nhiệt huyết trong quá trình giảng dạy, sưu tầm bổ sung tư liệu phục vụ cho
việc dạy, tiếp tục học hỏi kinh nghiệm và tìm cách truyền đạt để có được sự
vững chắc trong kiến thức, sự lôi cuốn trong phong cách nhằm lôi cuốn học
sinh. Ngoài ra, hình thành cho học sinh tính độc lập, sáng tạo và năng động để
tiếp thu và lĩnh hội kiến thức trong quá trình học.
13


3.2 . Kiến nghị:

Sáng kiến kinh nghiêm dù mới chỉ hoàn chỉnh một phần và chỉ là là một
số phương pháp nâng cao hiệu quả tiết dạy học lý thuyết môn GDQP,AN.
Nhưng tôi mạnh dạn đề nghị:
3.2.1. Đối với tổ chuyên môn:
- Góp ý và hoàn chỉnh thêm phần nội dung sáng kiến nhưng tôi đề nghị
nên áp dụng các phương pháp dạy học như đã nêu trong sáng kiến ứng dụng
trong các tiết học phần giảng dạy lý thuyết môn GDQp – AN theo kế hoạch dạy
học của Bộ Giáo dục đào tạo đã ban hành.
- Tăng cường tổ chức các giờ ngoại khóa, các chuyên đề GDQP-AN để
học sinh và giáo viên có thể thông qua đó thảo luận góp ý để có phương pháp
dạy tốt hơn bộ môn GDQPaAN. Đồng thời mỗi một thành viên trong tổ có thể
có những sáng kiến hoặc sáng tạo trong việc tự làm các đồ dùng trực quan dạy
học phù hợp với đối tượng học sinh của mình
3.2.2. Đối với trường:
Cần tạo điều kiện về phòng họp. Tăng cường hơn nữa trang thiết bị đồ
dùng dạy học trong các tiết dạy GDQP-AN. Ủng hộ và tổ chức các hội thảo về
chuyên đề nâng cao chất lượng giảng dạy cho môn GDQP,AN. Nhân rộng các
phương pháp, giải pháp có hiệu quả trong và các sáng kiến kinh nghiệm đã có
hiệu quả chất lượng trong nhà trường.
Cần mua các tư liệu GDQP-AN có liên quan trong chương trình học để
giáo viên và học sinh tham khảo nhằm bồi dưỡng thêm tri thức và tăng tính hiệu
quả của bộ môn.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đánh giá giờ dạy GDQP-AN.
3.2.3. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo:
Cần cung cấp thêm nữa các đồ dùng trực quan : như mô hình học cụ,
tranh ảnh ..... các băng đĩa, phim tài liệu nhằm phục vụ nhu cầu dạy - học của
giáo viên, học sinh ở trường trung học phổ thông.
Tổ chức hàng năm các buổi chuyên đề cập nhật phương pháp dạy học và
kiến thức mới, đáp ứng mục tiêu phát triển năng lực giảng dạy và học tập của
học sinh.

Tổ chức các đợt thi giáo viên dạy giỏi cấp cụm, cấp tỉnh , các buổi sinh
hoạt cụm, sinh hoạt chuyên môn nhằm tìm các giải pháp để nâng cao hiệu quả
chất lượng bộ môn.
14


Triển khai kịp thời các công văn hướng dẫn về nhiệm vụ công tác GDQP
– AN trong nhà trường .Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đánh giá giờ
dạy GDQP-AN.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa ngày 20 tháng 5 năm
2019.
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)

Lê Đình Toán

15


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Sách Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh 12 (Sách giáo khoa)

2.

Sách Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh 11 (Sách giáo khoa)

3.

Sách Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh 10 (Sách giáo khoa)

4.

Sách Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh 12 (Sách giáo viên)

5.

Sách Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh 11 (Sách giáo viên)

6.

Sách Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh 10 (Sách giáo viên)

7.
8.
9.

Cổng thông tin Giáo Dục Quốc Phòng
(www.giaoducquocphong.org)
Thông tin trên mạng Internet.
Tài liệu Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh của cơ quan thường
trực hội đồng GDQP-AN trung ương.

10.

Thông tin tư liệu.

11.

Tạp chí Dân Quân Tự Vệ Giáo Dục Quốc Phòng.

12.

Tạp chí Quốc Phòng Toàn Dân.

13.

Tạp chí Nhà Trường Quân Đội

16