luận án tiến sĩ thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành chính từ thực tiễn tỉnh phú yên

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THỊ THÚY HỒNG

THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH TỪ THỰC TIỄN TỈNH PHÚ YÊN

Ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số : 9380102

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Trần Kim Liễu 2.
PGS.TS. Bùi Thị Đào

Hà Nội - 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu nêu trong Luận án là trung thực, được tiến hành nghiên cứu một cách
nghiêm túc và kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên cứu đi trước đã được

tiếp thu một cách chân thực, cẩn trọng, có trích nguồn dẫn cụ thể trong
Luận án. Những kết luận khoa học của Luận án chưa từng được công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả Luận án

Nguyễn Thị Thúy Hồng

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU....................................................................................................................................................... 1
Chương 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ
TÀI LUẬN ÁN........................................................................................................................................... 9
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án....................................... 9
1.2. Đánh giá về tình hình nghiên cứu những vấn đề liên quan đến đề tài luận án. . .30
1.3. Câu hỏi nghiên cứu và giả thiết nghiên cứu......................................................................... 32
Chương 2. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH GIẢI
QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH........................................................................................... 37
2.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò, nguyên tắc thi hành quyết định giải quyết khiếu
nại hành chính........................................................................................................................................... 37
2.2. Chủ thể, nội dung và thủ tục thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành
chính.............................................................................................................................................................. 51
2.3. Các yếu tố bảo đảm hoạt động thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành
chính.............................................................................................................................................................. 60
Chương 3. THỰC TRẠNG THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH GIẢI QUYẾT KHIẾU
NẠI HÀNH CHÍNH TẠI TỈNH PHÚ YÊN................................................................................. 74
3.1. Thực trạng pháp luật về thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành chính......74
3.2. Thực tiễn thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành chính tại tỉnh Phú Yên .. 84

Chương 4. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THI HÀNH QUYẾT
ĐỊNH GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH............................................................... 116
4.1. Quan điểm bảo đảm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành chính.........116
4.2. Giải pháp bảo đảm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành chính.............119
KẾT LUẬN............................................................................................................................................. 143
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ........................................................................ 146
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................... 147

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

HĐND
HVHC
QĐGQKNHC :
QĐHC
UBND


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Quyền khiếu nại hành chính là quyền khiếu nại của công dân trong quản
lý hành chính nhà nước, thuộc nhóm quyền chính trị, có vị trí quan trọng trong
đời sống xã hội và trong quản lý hành chính nhà nước. Quyền khiếu nại hành
chính không chỉ là phương thức để công dân bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp
của mình khi bị xâm hại mà còn là phương thức để họ tham gia vào quản lý
hành chính nhà nước, quản lý xã hội, giám sát việc thực thi quyền hành pháp.
Hay nói cách khác, quyền khiếu nại hành chính là quyền bảo vệ quyền của công
dân khi bị QĐHC, HVHC xâm hại. Tuy nhiên, quyền này chỉ có ý nghĩa thực
sự khi việc giải quyết khiếu nại hành chính được thực hiện đúng pháp luật và
QĐGQKNHC được bảo đảm thực hiện.
Thi hành QĐGQKNHC được coi là giai đoạn cuối của quá trình giải
quyết khiếu nại hành chính, cũng là giai đoạn có tính chất quyết định đến việc
đưa các QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật vào đời sống của xã hội, nếu giai
đoạn này được thực hiện nghiêm túc thì QĐGQKNHC được bảo đảm thực
hiện và quá trình giải quyết khiếu nại hành chính mới thực sự có ý nghĩa. Có
thể nói QĐGQKNHC chỉ mới dừng lại ở việc khẳng định sự đúng hay sai

thuộc về người khiếu nại hay người bị khiếu nại - lúc này công lý mới chỉ

được thể hiện trên giấy tờ. Chính thông qua hoạt động thi hành
QĐGQKNHC, công lý mới trở thành hiện thực trong thực tế cuộc sống.
Ngoài việc bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá
nhân trong xã hội thì thi hành QĐGQKNHC còn giúp chấm dứt vụ việc khiếu
nại – đánh dấu kết thúc quá trình giải quyết khiếu nại hành chính, thể hiện
tính hiệu quả, hiệu lực của quản lý nhà nước.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của thi hành QĐGQKNHC, về mặt pháp lý,
Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo nhằm bảo đảm cho hoạt động

1


này được thực hiện ngày càng hiệu quả hơn. Trước tiên là Luật Khiếu nại
được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 11/11/2011 đã dành riêng một mục

quy định về thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật,
cụ thể: quy định về các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật;
thời điểm có hiệu lực của các quyết định giải quyết khiếu nại; những người
có trách nhiệm thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp
luật; trách nhiệm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp
luật. Trên cơ sở đó, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số
75/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012 quy định chi tiết một số điều của Luật
Khiếu nại 2011 để cụ thể hóa hơn các quy định nói trên. Những quy định
này, bước đầu đã khắc phục hạn chế, bảo đảm tính khả thi trong việc thi
hành, tăng cường trách nhiệm, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cơ
quan, tổ chức, cá nhân và mang lại kết quả khả quan.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay việc tổ chức thi hành, thực hiện các
QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Có không ít
QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật nhưng chưa được thi hành hoặc thời gian
thực hiện bị kéo dài, nhất là đối với quyết định giải quyết khiếu nại công nhận

người khiếu nại đã khiếu nại đúng hoặc đúng một phần. Ngoài ra, cũng có
nhiều trường hợp vi phạm pháp luật về thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực
pháp luật nhưng chưa bị xử lý, nhất là đối với người bị khiếu nại, người giải
quyết khiếu nại và những người có trách nhiệm tổ chức thi hành khác. Điều
này làm ảnh hưởng tới hiệu quả việc giải quyết khiếu nại hành chính; xâm
phạm quyền của cơ quan, tổ chức, cá nhân và làm suy giảm hiệu lực, hiệu quả
quản lý nhà nước, không phù hợp với đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam. Thực trạng này cũng đã và đang diễn ra ở tỉnh Phú Yên,
theo kết quả tổng hợp báo cáo về công tác giải quyết khiếu nại từ năm 20102017 của UBND tỉnh Phú Yên cho thấy, trong 848 quyết định giải quyết

2


khiếu nại có hiệu lực pháp luật của Chủ tịch UBND các cấp đã được thi hành
dứt điểm thì số quyết định được đưa ra thi hành không bảo đảm thời hạn
ghi trong thông báo thi hành chiếm tỉ lệ 58,13%; số quyết định giải quyết
khiếu nại có hiệu lực pháp luật nhưng chưa được thi hành còn tồn đọng là
253 quyết định, chiếm tỉ lệ 29,83%, trong đó số quyết định giải quyết khiếu
nại công nhận khiếu nại đúng hoặc đúng một phần là 140/253 quyết định,
chiếm tỉ lệ 55,33% và luôn trong tình trạng năm sau tăng hơn năm trước
(nếu năm 2010 số quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật
nhưng chưa được thi hành còn tồn đọng chỉ chiếm tỉ lệ 1,78% thì đến năm
2011 là 8,79%, năm 2012 là 27,38%, năm 2013 là 34,89%). Nhất là chưa
có bất kỳ trường hợp nào bị xử lý do có hành vi vi phạm pháp luật về thi
hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật [81], [82], [92].
Thực trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân nhưng tựu chung lại là do:

Thứ nhất, sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền
trong công tác giải quyết khiếu nại và thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực
pháp luật chưa sát với tình hình thực tế tại địa phương;

Thứ hai, do các quy định pháp luật về thi hành QĐGQKNHC có
hiệu lực pháp luật chưa hoàn thiện, vẫn còn những bất cập nhất định;
Thứ ba, chất lượng một số quyết định giải quyết khiếu nại chưa cao;
Thứ tư, đội ngũ cán bộ, công chức và điều kiện cơ sở vật chất để thi
hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật chưa được bảo đảm;
Thứ năm, sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan
trong thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật trong một số trường hợp

chưa được chặt chẽ;
Thứ sáu, hoạt động kiểm soát việc thực hiện pháp luật về thi hành
QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật hiệu quả mang lại chưa cao;

3


Thứ bảy, nhận thức về trách nhiệm của các chủ thể có trách nhiệm
trong thi hành QĐGQKNHC còn hạn chế.
Từ thực trạng trên, nhận thấy việc nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn
đề lý luận, pháp luật và thực tiễn thi hành QĐGQKNHC để từ đó đưa ra
các quan điểm, giải pháp nhằm bảo đảm thi hành QĐGQKNHC có hiệu
lực pháp luật trong giai đoạn hiện nay là hết sức cần thiết. Theo đó, nghiên
cứu sinh đã chọn vấn đề: “Thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành
chính từ thực tiễn tỉnh Phú Yên” làm đề tài Luận án Tiến sĩ luật học. Đề tài
được thực hiện với mong muốn góp phần vào việc nâng cao hiệu quả giải
quyết khiếu nại hành chính, bảo đảm quyền khiếu nại hành chính của các cơ
quan, tổ chức, cá nhân trong xã hội.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở luận giải các vấn đề lý luận về thi hành QĐGQKNHC,
đánh giá pháp luật về thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật và việc

thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật trên thực tế, Luận án đề xuất
các giải pháp nhằm bảo đảm thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật
trong giai đoạn hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích nêu trên, Luận án có những nhiệm vụ như sau:
+

Thực hiện tổng quan các vấn đề nghiên cứu có liên quan đến đề tài,

chỉ ra các vấn đề mà Luận án cần tiếp tục nghiên cứu;
+

Hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về thi hành

QĐGQKNHC như: khái niệm, đặc điểm, vai trò, nguyên tắc, chủ thể, nội
dung, thủ tục thi hành QĐGQKNHC và các yếu tố bảo đảm cho hoạt động
thi hành QĐGQKNHC;

4


Phân tích, đánh giá thực trạng các quy định pháp luật về thi hành

+

QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật và thực tiễn thi hành QĐGQKNHC có
hiệu lực pháp luật để chỉ ra những điểm phù hợp, tích cực và những hạn chế,
bất cập về thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật hiện nay, cũng như
nguyên nhân của thực trạng đó;
Trên cơ sở luận giải các vấn đề lý luận và thực trạng thi hành

+

QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật, Luận án xác định quan điểm và đề
xuất các giải pháp nhằm bảo đảm thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp
luật trong giai đoạn hiện nay.
3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của Luận án là các vấn đề lý luận, pháp luật và
thực tiễn hoạt động thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp
luật của cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ
quan hành chính nhà nước.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
-

Phạm vi về nội dung: Luận án nghiên cứu việc thi hành QĐGQKNHC

theo quy định của Luật Khiếu nại năm 2011 và các văn bản hướng dẫn thi

hành. Luận án không nghiên cứu thi hành quyết định giải quyết khiếu nại đối
với quyết định kỷ luật cán bộ, công chức có hiệu lực pháp luật.
-

Phạm vi về không gian, thời gian: Luận án giới hạn nghiên cứu thực

tiễn thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật của Chủ
tịch UBND các cấp ở tỉnh Phú Yên, từ năm 2010 đến năm 2017.

5


4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận án
4.1. Phương pháp luận
Đề tài Luận án có cơ sở phương pháp luận là chủ nghĩa duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử. Hệ tư tưởng lý luận của Luận án là chủ nghĩa
Mác-Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh về thực thi quyền lực nhà nước, kiểm
soát quyền lực nhà nước và bảo đảm quyền dân chủ của nhân dân; nguyên
tắc nhân dân lao động tham gia đông đảo vào quản lý nhà nước và cơ chế
bảo vệ quyền công dân.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu được Luận án sử dụng trong quá trình nghiên
cứu, bao gồm: Phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp, phương pháp so
sánh, phương pháp thống kê, phương pháp lịch sử. Các phương pháp này được sử
dụng để nghiên cứu nội dung trong các chương của Luận án như sau:
- Phương pháp thống kê, phương pháp tổng hợp và phương pháp phân

tích được sử dụng chủ yếu ở Chương 1, Chương 3 và Chương 4. Qua thống

kê và tổng hợp các công trình khoa học nghiên cứu về những vấn đề có liên
quan đến nội dung Luận án, tác giả tiến hành phân tích những nội dung cơ
bản của các công trình nghiên cứu đó và đưa ra nhận xét, đánh giá về tình
hình nghiên cứu; đánh giá thực trạng pháp luật về thi hành quyết định giải
quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật và thực tiễn thi hành quyết định giải
quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật; từ đó đưa ra những quan điểm và hệ
thống các giải pháp bảo đảm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu
lực pháp luật trong giai đoạn hiện nay.
-

Phương pháp lịch sử, phương pháp so sánh được sử dụng chủ yếu ở

Chương 2 khi nghiên cứu các vấn đề lý luận: quan niệm về QĐGQKNHC,

6


QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật, thi hành QĐGQKNHC và những nội
dung cơ bản khác có liên quan mật thiết đến vấn đề thi hành QĐGQKNHC.
5.

Đóng góp mới về khoa học của luận án

Thứ nhất, Luận án đưa ra được khái niệm QĐGQKNHC, thi hành
QĐGQKNHC; chỉ ra và phân tích làm rõ được những đặc điểm, vai trò,
nguyên tắc, chủ thể, nội dung, thủ tục của thi hành QĐGQKNHC. Đồng
thời, xác định được những yếu tố bảo đảm cho hoạt động thi hành
QĐGQKNHC, các yếu tố này được xem xét gắn với thực tiễn và yêu cầu cụ
thể của quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, đánh giá thực trạng về tính phù hợp và bất cập của các quy
định pháp luật hiện hành về thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật và
thực trạng thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật hiện nay thông qua
thực tiễn thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật từ một địa phương cụ
thể.
Thứ ba, Luận án đề ra các giải pháp bảo đảm cho việc thực thi các
QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật trên thực tế. Những giải pháp này vừa có
tính khái quát cho công tác thi hành QĐGQKNHC nói chung, vừa có tính cụ
thể cho công tác thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật ở tỉnh Phú Yên.

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
Luận án là công trình nghiên cứu tương đối toàn diện và có hệ thống về
thi hành QĐGQKNHC trên cả phương diện lý luận, pháp luật và thực tiễn.
Kết quả nghiên cứu của Luận án giúp chúng ta nhận thức sâu sắc được ý nghĩa
quan trọng của thi hành QĐGQKNHC trong việc nâng cao hiệu quả giải quyết
khiếu nại hành chính, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức,
cá nhân, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Ngoài ra, Luận án cũng có thể
được sử dụng làm tài liệu tham khảo trong quá trình hoàn thiện

7


các quy định của pháp luật về khiếu nại, giải quyết khiếu nại hành chính nói
chung và thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực pháp luật nói riêng góp phần
khắc phục những hạn chế, bất cập trong thi hành QĐGQKNHC có hiệu lực
pháp luật hiện nay.
7. Bố cục của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
Luận án được kết cấu gồm 04 chương, cụ thể như sau:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án

Chương 2: Những vấn đề lý luận về thi hành quyết định giải quyết
khiếu nại hành chính
Chương 3: Thực trạng thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hành
chính tại tỉnh Phú Yên
Chương 4: Quan điểm và giải pháp bảo đảm thi hành quyết định giải
quyết khiếu nại hành chính

8

Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1. 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
Thi hành QĐGQKNHC tuy có ý nghĩa quan trọng đối với quyền khiếu
nại hành chính và hiệu lực giải quyết khiếu nại hành chính nói riêng; hiệu quả, hiệu
lực quản lý nhà nước nói chung nhưng lại chỉ là vấn đề hẹp trong nghiên cứu về
khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính. Qua tìm hiểu, tác giả nhận
thấy các tài liệu nghiên cứu liên quan đến vấn đề này rất hạn chế, chủ yếu được
thể hiện dưới hình thức đề tài khoa học, luận án, luận văn và bài viết trên tạp chí.
Để phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài luận án, ngoài việc tổng quan những tài liệu
nghiên cứu liên quan đến thi hành QĐGQKNHC nêu trên,

tác giả cũng lựa chọn tổng quan một số tài liệu nghiên cứu điển hình về
khiếu nại và giải quyết khiếu nại hành chính có ý nghĩa định hướng cho việc
nghiên cứu của đề tài, cụ thể theo từng nhóm như sau:
1.1.1. Nhóm các công trình nghiên cứu về khiếu nại và giải
quyết khiếu nại hành chính
-

“Khiếu nại, tố cáo hành chính - Cơ sở lý luận, thực trạng và giải

pháp”, Đề tài khoa học độc lập cấp Nhà nước của tác giả Lê Tiến Hào (Thanh
tra Chính phủ, năm 2011) [15]. Đề tài đã tập trung nghiên cứu phân tích khá rõ
thực trạng khiếu nại hành chính, từ đó hướng đến nghiên cứu đề ra các giải

pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và thực hiện pháp luật về khiếu nại hành
chính trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước.
-

“Hoàn thiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo ở nước ta trong giai đoạn

hiện nay”, Đề tài khoa học cấp bộ do TS. Phạm Hồng Thái và TS. Vũ Đức

Đán thực hiện (Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội, 2001) [34]. Với mục

9


đích kiến nghị các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về khiếu nại trong
điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam, đề tài không những
đi sâu nghiên cứu, phân tích, đánh thực trạng pháp luật về khiếu nại, giải
quyết khiếu nại mà còn phân tích làm rõ những vấn đề lý luận về khiếu nại,
như: khái niệm khiếu nại và quyền khiếu nại.
-

“Giải quyết khiếu nại, tố cáo – phương thức bảo đảm pháp chế và

kỷ luật trong quản lý hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay”, Luận án
Tiến sĩ Quản lý hành chính công của tác giả Vũ Duy Duẩn (Học viện Hành
chính Quốc gia, Hà Nội, 2001) [9]. Luận án không chỉ tập trung đi sâu vào
phân tích các quan điểm về khiếu nại, tố cáo; giải quyết khiếu nại, tố cáo
dưới góc độ lý luận mà còn phân tích, đánh giá các quy định của pháp luật
về giải quyết khiếu nại, tố cáo ở Việt Nam để khẳng định giải quyết khiếu
nại, tố cáo chính là một trong những phương thức bảo đảm pháp chế và kỷ
luật trong quản lý hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện nay.
-

“Complaint resolution system of the US administration” (Hệ thống

giải quyết khiếu nại hành chính của Hoa Kỳ), bài viết của tác giả Edwin
Felter [117]. Bài viết cho rằng để đảm bảo các khiếu nại hành chính của dân
được giải quyết khách quan, công khai, minh bạch, bình đẳng giữa người bị
khiếu nại và người khiếu nại, bảo đảm kỷ cương trong thực thi pháp luật, theo
kinh nghiệm của nhiều nước công nghiệp phát triển thì việc thành lập hệ thống
các cơ quan tài phán hành chính là cần thiết. Đối với Hoa Kỳ, các khiếu nại
hành chính của dân đều được giải quyết bởi cơ quan tài phán hành chính,
đây là hệ thống cơ quan trực thuộc bộ máy hành pháp nhưng độc lập với hệ
thống các quản lý hành chính và người khiếu nại hành chính nếu không đồng
ý

các quyết định giải quyết của tài phán hành chính thì cũng có quyền

khiếu nại các quyết định giải quyết này lên thanh tra cấp bang hoặc khởi kiện
ra Tòa án hành chính.

10


-

“Một số vấn đề về đổi mới cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính ở

Việt Nam” của các tác giả Nguyễn Văn Thanh và Đinh Văn Minh [38]. Bên
cạnh việc đề cập và lý giải những vấn đề lý luận về khiếu nại hành chính và cơ
chế giải quyết khiếu kiện hành chính, các tác giả còn tập trung phân tích

làm rõ quá trình hình thành, phát triển của pháp luật về giải quyết khiếu kiện
hành chính ở Việt Nam, cũng như thực trạng về cơ chế và công tác giải

quyết khiếu kiện hành chính hiện nay. Từ đó đề xuất các giải pháp tiếp tục
đổi mới cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính nhằm nâng cao hiệu quả
công tác giải quyết khiếu kiện hành chính trong thời gian tới.
-

“Administrative Grievances: A developmental Study” (Khiếu kiện

hành chính: Nghiên cứu phát triển), Báo cáo nghiên cứu của các tác giả
Michael Adler (Trường nghiên cứu về chính trị - xã hội, thuộc Đại học tổng
hợp Edinburgh), Chistopher Farrell, Steven Finch, Jane Lewis và Dan Philo
(Trung tâm khoa học xã hội quốc gia), Sue Moris (Trường Đại học tổng hợp
Robert Gordon ), Vương quốc Anh, 2006 [118]. Báo cáo tập trung nghiên cứu
về khiếu nại hành chính, bản chất của khiếu nại hành chính, kết quả giải quyết
khiếu nại, qua đó chỉ rõ trong quá trình hoạt động các cơ quan hành chính,
người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính không những đã ban hành
nhiều QĐHC mà còn thực hiện rất nhiều HVHC có khả năng xâm phạm đến
quyền và lợi ích của công dân. Từ đó khẳng định việc nghiên cứu để tìm ra
những đổi mới để nâng cao chất lượng việc ban hành QĐHC, thực hiện
HVHC của cơ quan hành chính, người có thẩm quyền trong cơ quan hành
chính cũng như đưa ra những giải pháp hữu hiệu để giải quyết các khiếu kiện
hành chính là rất quan trọng. Đồng thời, báo cáo nghiên cứu cũng có nhiều gợi
mở để có cơ sở tiếp tục nghiên cứu hoặc khảo sát nhằm làm rõ hơn nữa thực
trạng khiếu nại, khiếu kiện của công dân, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao
hiệu quả giải quyết khiếu nại, khiếu kiện của của cơ quan nhà

11


nước có thẩm quyền, cũng như những người có thẩm quyền trong các cơ
quan nhà nước.

-

“Quyền khiếu nại hành chính của công dân ở Việt Nam hiện nay”,

Luận án Tiến sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Thị Thủy (Đại học luật Hà Nội,
2009)[42]. Hướng tới việc kiến nghị các giải pháp để nâng cao hiệu quả thực
hiện quyền khiếu nại hành chính của công dân, Luận án đã phân tích một cách
toàn diện, đầy đủ và chuyên sâu về quyền khiếu nại hành chính của công dân
ở

Việt Nam hiện nay (cả về mặt lý luận và pháp luật). Đặc biệt, Luận án đã

nhận diện được chính xác bản chất của khiếu nại hành chính khi xem xét nó
dưới các góc độ kinh tế, xã hội, chính trị và pháp lý, cũng như khẳng định
quyền khiếu nại của công dân là yếu tố không thể thiếu trong quản lý hành
chính nhà nước.
-

“Cơ chế giải quyết khiếu nại hành chính ở Việt Nam hiện nay và
vấn

đề hoàn thiện”, Luận văn Thạc sĩ Luật học của tác giả Phạm Anh Tuấn (Đại
học Quốc gia, Hà Nội, 2011) [46]. Trên cơ sở tập trung hệ thống hóa một số
khía cạnh lý luận cơ bản về giải quyết khiếu nại hành chính; đánh giá thực
trạng khiếu nại hành chính, hoạt động giải quyết khiếu nại ở nước ta nói chung
và cơ chế giải quyết khiếu nại hành chính hiện nay. Trên cơ sở đó đưa ra
những đề xuất, giải pháp khắc phục nhằm góp phần đổi mới cơ chế giải
quyết khiếu nại hành chính hiện hành, góp phần hoàn thiện pháp luật về khiếu
nại hành chính, nâng cao hiệu quả của cơ chế giải quyết khiếu nại hành chính.
-

“Bảo đảm pháp lý thực hiện quyền khiếu nại hành chính của công

dân ở nước ta hiện nay” Luận án Tiến sĩ Luật học của tác giả Nguyễn Tuấn
Khanh (Học viện khoa học xã hội, 2013)[23]. Để làm rõ cơ sở lý luận, nhất là
các yếu tố cấu thành bảo đảm pháp lý thực hiện quyền khiếu nại hành chính của
công dân, cũng như thực trạng của các yếu tố này nhằm đề xuất phương
hướng, giải pháp hoàn thiện bảo đảm pháp lý thực hiện quyền khiếu nại hành

12


chính của công dân, Luận án cũng đã phân tích đưa ra được khái niệm về
quyền khiếu nại hành chính và đặc điểm, ý nghĩa của quyền này.
-

“Một số kinh nghiệm về khiếu nại và giải quyết khiếu nại hành

chính tại Nhật Bản” của tác giả Nguyễn Quốc Hiệp, 2013 [16]. Bài viết cho
thấy ở Nhật Bản, công dân có quyền khiếu nại bất cứ hành vi và quyết định nào
của nhà nước nếu như họ cho rằng những hành vi, quyết định đó ảnh hưởng
đến quyền và lợi ích của họ hoặc gây bất lợi cho họ. Còn về hệ thống các cơ
quan giải quyết khiếu nại hành chính của Nhật Bản không những được tổ chức
đầy đủ, toàn diện và linh hoạt mà còn đảm bảo xem xét thấu đáo, thỏa đáng
bất cứ khiếu nại nào của công dân, cũng như xử lý triệt để ngay từ cấp dưới.
-

“Giải quyết khiếu nại hành chính trong công cuộc cải cách hành

chính ở Việt Nam”, Luận án Tiến sĩ Quản lý hành chính công của tác giả

Hoàng Ngọc Dũng (Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội, 2015)[11]. Luận án
tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn khiếu nại, cũng như
giải quyết khiếu nại trong quản lý hành hành chính nhà nước từ đó rút ra
những nhận xét, đánh giá làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp bảo đảm
giải quyết khiếu nại trong quản lý. Đáng chú ý là về giải quyết khiếu nại, Luận
án chỉ ra rằng về bản chất giải quyết khiếu nại hành chính là thái độ phản ứng
của nhà nước đối với khiếu nại của công dân nhằm giải quyết mối quan hệ
giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý trong hoạt động quản lý hành chính
của cơ quan nhà nước khi phát sinh về vấn đề quản lý.
- “Khiếu nại hành chính, lịch sử phát triển và những vấn đề thực tiễn”

(So sánh với Pháp, Trung Quốc và một số nước trên thế giới), cuốn sách của

TS. Đinh Văn Minh (Nxb Hồng Đức, 2015) [29]. Cuốn sách tập trung nghiên
cứu, phân tích một cách toàn diện, thấu đáo các yếu tố của cơ chế giải quyết
khiếu kiện hành chính trong bối cảnh lịch sử từng giai đoạn, sự thay đổi về
nhận thức cũng như các quy định của pháp luật. Đồng thời, có so sánh những

13


ưu điểm hạn chế của các mô hình khác nhau trên thế giới trong bối cảnh của
quá trình quốc tế hóa diễn ra một cách mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực để rút ra
những bài học có thể áp dụng trong điều kiện cụ thể của Việt Nam. Nhất là
phân tích làm rõ khái niệm khiếu nại, khiếu nại hành chính và ý nghĩa của
việc giải quyết khiếu nại hành chính.
Nhận xét: Nhìn chung nhóm các công trình nghiên cứu trên chủ yếu tập
trung nghiên cứu những vấn đề lý luận về khiếu nại, giải quyết khiếu nại và
phân tích, đánh giá một cách toàn diện thực tiễn liên quan đến khiếu nại, thực
hiện quyền khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính. Những vấn

đề lý luận về khiếu nại, quyền khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành
chính, như: khái niệm, mục đích, đặc trưng của khiếu nại hành chính và giải
quyết khiếu nại hành chính; mối liên hệ giữa quyền khiếu nại hành chính với các
quyền khác có liên quan; các yếu tố bảo đảm pháp lý cho việc thực hiện quyền
khiếu nại; vai trò của quyền khiếu nại hành chính, giải quyết khiếu nại hành
chính; tác động qua lại giữa cải cách hành chính và giải quyết khiếu nại hành
chính. Đánh giá thực trạng pháp luật về quyền khiếu nại hành chính, giải quyết
khiếu nại hành chính và thực tiễn sử dụng quyền khiếu nại, thực trạng giải
quyết khiếu nại hành chính để thấy rõ được những hạn chế, bất cập, từ đó định
hướng khắc phục kịp thời nhằm bảo đảm quyền khiếu nại hành chính của cơ
quan, tổ chức, cá nhân trong xã hội và hiệu quả của hoạt động giải quyết khiếu
nại. Mặc dù, không đề cập trực tiếp đến thi hành QĐGQKNHC nhưng kết
quả nghiên cứu của những công trình này đã làm rõ hơn khía cạnh nhu cầu
nghiên cứu về hoạt động thi hành QĐGQKNHC. Do vậy, nhóm các tài liệu
này có ý nghĩa quan trọng giúp cho nghiên cứu sinh làm rõ những vấn đề lý
luận và thực tiễn thi hành QĐGQKNHC nhằm đề xuất các giải pháp bảo đảm
thi hành QĐGQKNHC – một trong những biện pháp

14


bảo đảm thực hiện quyền khiếu nại hành chính của cơ quan, tổ chức, cá
nhân trong xã hội.
1.1.2. Nhóm các công trình nghiên cứu về quyết định giải
quyết khiếu nại hành chính
-

“Quyết định giải quyết khiếu nại – Cơ sở lý luận và thực tiễn”, Đề tài

khoa học cấp cơ sở của tác giả Nguyễn Ngọc Tản và Văn Tiến Mai (Thanh tra

Chính phủ năm 2007) [32]. Cùng với việc phân tích làm rõ các quy định của
pháp luật để đưa ra kết luận về quyết định giải quyết khiếu nại và chỉ ra các
đặc điểm, vai trò của quyết định giải quyết khiếu nại; đề tài cũng đã phân tích,
đánh giá thực trạng các quy định pháp luật về quyết định giải quyết khiếu nại,

tình hình ban hành và thi hành quyết định giải quyết khiếu nại để chỉ ra
những hạn chế, bất cập trong các quy định của pháp luật về quyết định giải
quyết khiếu nại, những tồn tại, hạn chế trong việc ban hành, thi hành quyết
định giải quyết khiếu nại và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế này.
Qua đó, đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện quy định pháp luật về quyết
định giải quyết khiếu nại và các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc ban
hành, thi hành quyết định giải quyết khiếu nại.
-

“Bàn về quyết định giải quyết khiếu nại”, Bài viết nghiên cứu của tác

giả Kiều Cao Chung đăng trên Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số 18/2003, tr.
11-123 [2]. Bài viết tập trung đi sâu phân tích các quy định về quyết định giải
quyết khiếu nại theo Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 và khẳng định rằng các
quy định này còn thiếu rõ ràng, không được hướng dẫn cụ thể dẫn đến việc áp
dụng trong thực tiễn thiếu thống nhất trên cả phương diện hình thức, thể thức
và nội dung văn bản, cụ thể như: quy định về thẩm quyền giải quyết và ban
hành quyết định giải quyết khiếu nại, quy định về nội dung của quyết
định giải quyết khiếu nại khi nào thì giữ nguyên, khi nào thì sửa đổi và khi nào
thì hủy bỏ quyết định giải quyết khiếu nại. Từ đó đưa ra những kiến nghị,

15


đề xuất sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật về quyết định giải quyết

khiếu nại nhằm xử lý dứt điểm tình trạng giải quyết khiếu nại tùy tiện của
người có thẩm quyền và ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại bảo
đảm tính hợp pháp.
-

“Vấn đề ra quyết định giải quyết khiếu nại và những vướng mắc

trong thực tiễn”, Bài viết nghiên cứu của tác giả Nguyễn Công Tình đăng trên
Tạp chí Thanh tra, số 2/2005, tr. 21-224 [44]. Bài viết tập trung phân tích những
khó khăn, vướng mắc khi áp dụng trong thực tiễn đối với quy định của pháp
luật về việc bắt buộc người giải quyết khiếu nại phải ra quyết định giải quyết
khiếu nại bằng văn bản khi giải quyết khiếu nại. Trên cơ sở đó kiến nghị điều
chỉnh, bổ sung và hướng dẫn áp dụng cụ thể đối với quy định này theo hướng:
Đối với khiếu nại QĐHC và HVHC mà yêu cầu của việc giải quyết phải thể
hiện quyền lực nhà nước bằng các mệnh lệnh, phải quy định thời hạn, đối
tượng thi hành và khi cần phải thực hiện cưỡng chế thì phải ra quyết định giải
quyết khiếu nại bằng văn bản; đối với khiếu nại HVHC mà yêu cầu của việc
giải quyết khiếu nại không cần thiết phải thể hiện quyền lực nhà nước qua các
mệnh lệnh hành chính, không phải định thời hạn thi hành, không yêu cầu cưỡng
chế và việc giải quyết khiếu nại cần phải giải thích cụ thể thì ban hành văn
bản hành chính thông thường trả lời khiếu nại.
-

“Về lý do của quyết định giải quyết khiếu nại”, Bài viết nghiên cứu

của tác giả Trần Minh Hương đăng trên Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, số
11/2006, tr. 44- 476 [21]. Nội dung của bài viết chủ yếu tập trung đi sâu vào
phân tích làm rõ ý nghĩa quan trọng của việc nêu lý do của quyết định giải
quyết khiếu nại, cũng như những khiếm khuyết của pháp luật quy định về việc
nêu lý do của quyết định giải quyết khiếu nại; từ đó kiến nghị đề xuất hoàn thiện

các quy định pháp luật về lý do của quyết định giải quyết khiếu nại, như: Bổ
sung quyền của người khiếu nại được biết lý do của quyết định giải

16


quyết khiếu nại (trong điều kiện quy định về quyền của người khiếu nại); bổ
sung yêu cầu nêu rõ lý do của quyết định giải quyết khiếu nại (trong đó quy
định về những nội dung phải bao hàm trong quyết định giải quyết khiếu nại).
Nhận xét: Xuất phát từ quan niệm cho rằng ban hành quyết định giải
quyết khiếu nại là một khâu quan trọng trong quá trình giải quyết khiếu nại hành
chính, thông qua quyết định này các yêu cầu của người khiếu nại được thỏa
mãn hoặc bị bác bỏ. Do đó, các công trình nghiên cứu trên đều tập trung đi sâu
phân tích làm rõ thực trạng pháp luật quy định về quyết định giải quyết khiếu
nại để chỉ ra những hạn chế, khiếm khuyết của các quy định pháp luật này, từ
đó kiến nghị, đề xuất hoàn thiện các quy định về quyết định giải quyết khiếu
nại với mong muốn quyết định giải quyết khiếu nại được ban hành đảm bảo
tính hợp pháp và tính hợp lý. Đây là những tài liệu có giá trị tham khảo để tiếp
tục nghiên cứu đưa ra khái niệm về quyết định giải quyết khiếu nại với tư
cách là đối tượng của hoạt động thi hành QĐGQKNHC. Tuy nhiên, các công
trình nghiên cứu này đã được thực hiện khá lâu, các quy định pháp luật về
quyết định giải quyết khiếu nại được nghiên cứu cũng đã có nhiều thay đổi.
Do đó, kết quả nghiên cứu của nhóm các công trình cứu trên cũng chỉ được
Luận án tham khảo ở một mức độ nhất định.

1.1.3. Các công trình nghiên cứu về thi hành quyết định giải
quyết khiếu nại
-

“Các biện pháp bảo đảm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại”,

Đề tài khoa học cấp cơ sở do tác giả Nguyễn Văn Kim làm Chủ nhiệm đề tài,
năm 2004 [25]. Đề tài này chủ yếu tập trung đi sâu vào phân tích các quy định
của Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 liên quan đến hoạt động thi hành quyết
định giải quyết khiếu nại để chỉ ra những hạn chế của các quy
định này và trên cơ sở đó đưa ra giải pháp khắc phục. Đây là tài liệu có giá trị
tham khảo để làm rõ hơn thực trạng pháp luật về thi hành QĐGQKNHC hiện

17


nay. Tuy nhiên, Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 đã được thay thế bởi Luật
Khiếu nại năm 2011, một số hạn chế về thi hành QĐGQKNHC quy định
trong Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 cũng đã được Luật Khiếu nại năm
2011 khắc phục. Do đó, đối với thực trạng, cũng như các giải pháp khắc
phục những hạn chế của các quy định liên quan đến hoạt động thi hành
quyết định giải quyết khiếu nại đã được đề xuất trong đề tài cũng sẽ được
Luận án tham khảo để đánh giá, phân tích thực trạng pháp luật về thi hành
QĐGQKNHC và đề xuất, kiến nghị khắc phục một cách có chọn lọc.
- “Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thi hành quyết định

giải quyết khiếu nại hành chính có hiệu lực pháp luật”, Đề tài khoa học cấp cơ
sở do Ths.Tạ Thu Thủy làm Chủ nhiệm đề tài, năm 2017 [43]. Đề tài tập trung
nghiên cứu những vấn đề lý luận về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức,
cá nhân trong thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật, như:
Quan niệm về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thi hành quyết định
giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật; mục đích, nguyên tắc thực hiện trách
nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thi hành quyết định giải quyết khiếu nại
có hiệu lực pháp luật; chủ thể, nội dung, phương thức thực hiện trách nhiệm và
những yếu tố tác động đến trách nhiệm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có

hiệu lực pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Đồng thời, phân tích, đánh
giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện trách nhiệm của cơ quan, tổ chức,
cá nhân trong thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật với
những trường hợp, vụ việc minh họa từ thực tiễn tại thành phố Hà Nội. Trên cơ sở
đó, đề tài nêu ra các phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao trách nhiệm thi
hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật của cơ quan, tổ chức,
cá nhân. Về phương hướng, đề tài đề xuất: Hoàn thiện pháp luật về nâng cao
trách nhiệm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật
phải trên cơ sở bám sát

18


chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về nâng cao hiệu quả công
tác giải quyết khiếu nại hành chính; nâng cao trách nhiệm thi hành quyết định
giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân theo tinh thần Hiến pháp 2013. Về giải
pháp, đề tài đề xuất: Nâng cao nhận thức cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân
về trách nhiệm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật;
hoàn thiện các quy định pháp luật về thi hành quyết định giải quyết khiếu nại
có hiệu lực pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân; tăng cường sự lãnh đạo,
chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra của Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước và cơ
quan được giao tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực
pháp luật; nâng cao trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thi hành
quyết định giải quyết khiếu nại gắn liền với hoạt động quản lý nhà nước; tăng
cường tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn pháp luật để nâng cao ý thức chấp
hành pháp luật của cán bộ, công chức, người khiếu nại, người bị khiếu nại, cơ
quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc tổ chức thi hành quyết định giải
quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ
quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong thi hành các quyết định giải quyết

khiếu nại có hiệu lực pháp luật; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám
sát việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật; đào tạo,
bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ thi hành quyết định giải quyết khiếu nại cho đội
ngũ cán bộ, công chức và bố trí, đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất để bảo
đảm cho việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật
được nghiêm túc, kịp thời. Đây là công trình mới nhất nghiên cứu chuyên sâu
về chủ thể có trách nhiệm trong thi hành quyết định giải quyết khiếu nại - một
vấn đề cụ thể rất quan trọng của thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có
hiệu lực pháp luật cả về mặt lý luận và thực tiễn. Kết quả nghiên cứu của công
trình được Luận án tiếp thu tham khảo để làm rõ những vấn đề lý luận về thi
hành quyết định giải quyết khiếu nại và đề xuất các giải pháp hoàn

19


thiện quy định pháp luật về thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu
lực pháp luật.
-

“Các giải pháp nhằm bảo đảm thi hành các quyết định giải quyết

khiếu nại và quyết định xử lý tố cáo”, Chuyên đề nghiên cứu của TS. Đỗ Gia
Thư thuộc Đề tài độc lập cấp nhà nước “Khiếu nại, tố cáo hành chính - Cơ sở
lý luận, thực trạng và giải pháp”, do TS. Lê Tiến Hào làm chủ nhiệm (Thanh tra
Chính phủ, năm 2011) [40]. Trong chuyên đề này, tác giả không những khẳng
định trong thi hành quyết định giải quyết khiếu nại hiện nay đang tồn tại tình trạng
các quyết định giải quyết khiếu nại đúng chính sách pháp luật của các cơ quan
nhà nước, đã có hiệu lực pháp luật nhưng không được thi

hành hoặc thi hành không nghiêm, dẫn đến gây thiệt hại về lợi ích cho các bên,

làm cho vụ việc kéo dài, tốn kém, lãng phí cho các cơ quan nhà nước, công
dân mà còn chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, như: Do gặp khó
khăn về giá cả, mức thanh toán tiền đền bù cho người khiếu nại, người bị thiệt
hại; kỷ cương pháp luật chưa nghiêm; do quan điểm xử lý giữa các cấp các
ngành chưa thống nhất; do trình độ hiểu biết pháp luật của công dân còn hạn
chế. Đồng thời, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp nhằm khắc phục tình trạng
trên, bảo đảm cho các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật
được thực thi, như: Hoàn thiện tổ chức bộ máy bảo đảm thi hành các quyết định
giải quyết khiếu nại; củng cố đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác thi hành
các quyết định giải quyết khiếu nại; xác định vai trò của Thủ trưởng cơ quan
hành chính nhà nước trong thi hành quyết định giải quyết khiếu nại; tăng
cường việc giám sát, kiểm tra hoạt động thi hành quyết định giải quyết khiếu
nại,.... Đây là tài liệu rất có giá trị giúp cho tác giả nhận diện
một cách chính xác những tồn tại, hạn chế trong thi hành QĐGQKNHC hiện
nay và chỉ ra nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó; từ đó củng cố thêm
giải pháp bảo đảm thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp

20


luật giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, một số nội dung nghiên cứu của chuyên đề
đã được đưa ra trên cơ sở pháp luật thực định của giai đoạn trước khi có Luật
Khiếu nại năm 2011, Luật Tố tụng hành chính năm 2015, Luật Hoạt động
giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015. Vì vậy, có nhiều vấn
đề đã thay đổi khi áp dụng quy định của các văn bản pháp luật trên, đây là
những vấn đề tác giả cần tiếp tục làm rõ trong nghiên cứu của mình.
- “Việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật”,

Chuyên đề khoa học độc lập của tác giả Vũ Thị Ngọc Huế, năm 2012 [19].
Nghiên cứu này đã làm rõ thế nào là việc thi hành quyết định giải quyết khiếu

nại có hiệu lực pháp luật theo quy định của pháp luật, chỉ ra những vai trò của
thi hành QĐGQKNHC và nội dung trách nhiệm của các chủ thể có trách
nhiệm trong thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật.
Đồng thời, qua đánh giá thực trạng thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại
có hiệu lực pháp luật, tác giả cũng đã chỉ ra được nguyên nhân của việc không
thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các quyết định giải quyết
khiếu nại có hiệu lực pháp luật, như: Công tác chỉ đạo, rà soát việc thực hiện
các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật ở một số bộ ngành,
địa phương còn chưa được quan tâm đúng mức; nội dung quyết định giải
quyết khiếu nại không rõ ràng, thậm trí có những quyết định giải quyết khiếu
nại không xác định rõ nội dung đối tượng thực hiện; người khiếu nại, người có
quyền nghĩa vụ liên quan không chấp hành quyết định; do các quy định của
pháp luật về vấn đề này còn chưa cụ thể, đầy đủ. Trên cơ sở đó, tác giả cũng
cho rằng để các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật được thi
hành nghiêm thì cần phải có cơ chế bảo đảm thi hành các quyết định này trên
thực tế và cơ chế này phải được xác định theo hướng: Cần quy định rõ trách
nhiệm của thủ trưởng các cơ quan Nhà nước, cũng như quyền và nghĩa vụ
của người khiếu nại, người bị khiếu nại trong thi hành quyết định

21