Vội vàng, Tràng giang, Đây thôn Vĩ Dạ

Ngày soạn : 2 tháng 8 năm 2009.
Tiết 76 - Đọc văn : Vội vàng
(xuân diệu)
A. Mục tiêu .
Giúp HS:
- Cảm nhận đc niềm khao khát sống mãnh liệt, sống hết mình và quan niệm về
thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc của XD đợc thể hiện qua bài thơ.
- Thấy đợc sự kết hợp nhuần nhị giữa mạch cảm xúc mãnh liệt, dồi dào và mạch
luận lí chặt chẽ cùng với những stạo nghệ thuật độc đáo của nhà thơ.
- Rèn kĩ năng phân tích thơ.
B. Phơng tiện.
- SGK , SGV.
- TLTK .
C. Phơng pháp : Đọc, Phân tích.
D. Lên lớp.
I. ổn định tổ chức.
Ngày dạy Tiết Lớp Sĩ số Vắng
11 H
11G
II. Kiểm tra bài cũ.
III. Bài mới.
HS đọc Tiểu dẫn SGK
Nêu những nét chính về cuộc
đời và sự nghiệp sáng tác của
XD?
Nêu xuất xứ và bố cục bthơ?
I. Tiểu dẫn
1. Tác giả
- Ngô Xuân Diệu (1916 1985), quê ở Hà Tĩnh nh-
ng lớn lên ở Quy Nhơn. Trớc khi tham gia CM, ông
làm việc ở Mĩ Tho, sau đó ra HN sống bằng nghề viết

văn, là thành viên của nhóm Tự lực văn doàn.
- XD là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới,
chuyên viết về mùa xuân, tình yêu và tuổi trẻ với 1
giọng thơ sôi nổi, đắm say, yêu đời tha thiết. Sau CM,
thơ XD hớng mạnh vào đời sống và rất giàu tính thời
sự.
- Các TP: SGK.
2. Bài thơ:
- Xuất xứ: Tập Thơ thơ (1938)
- Bố cục:
Đọc diễn cảm.
Đoạn thơ thể hiện ớc mơ gì
của thi sỹ, vì sao thi sĩ lại có
mơ ớc nh vậy?
N.xét về cái tôi tác giả qua
đoạn thơ này?
Em có nhận xét gì về hệ thống
hình ảnh ở đoạn thơ này?
Câu thơ nào trong đoạn đợc
coi là mới mẻ, hiện đại nhất,
vì sao?
+13 câu đầu : Tình yêu cuộc sống trần thế tha thiết.
+ Câu 14->29: Nỗi băn khoăn về sự ngắn ngủi của
cuộc đời trớc bớc đi của thời gian.
+ Còn lại: Lời giục giã sống vội vàng.
II. Phân tích.
1.Tình yêu cuộc sống trần thế tha thiết.
a. ớc muốn kì lạ của thi sĩ.
- ớc muốn của thi sĩ: tắt nắng, buộc gió -> ớc muốn kì
lạ, nằm ngoài khả năng thực hiện của con ngời.

- Mục đích : cho màu đừng nhạt mất, cho hơng đừng
bay đi ->Muốn giữ lại vẻ đẹp của tự nhiên, để những
vẻ đẹp đó lu lại mãi với thời gian.
=> Điệp ngữ tôi muốn, thể thơ ngũ ngôn ngắn gọn
khiến khổ thơ nh lời k/đ chắc nịch của 1 cái tôi đầy
tự tin và tự tôn với niềm khao khát mãnh liệt đợc níu
kéo thời gian để cái đẹp không bị phai tàn.
b. Cuộc sống trần thế qua cảm nhận của nhà thơ.
- Điệp từ này đây -> Lời thơ nh lời trình bày, mời
gọi mọi ngời quan sát, thởng thức c.sống trần thế.
- Hệ thống hình ảnh: Đồng nội xanh rì, cành tơ phơ
phất, ong bớm, ánh sáng, niềm vui
-> là những hình ảnh gần gũi, quen thuộc trong đời
thờng
-> đẹp đẽ, tơi non, căng tròn nhựa sống
-> khêu gợi tình yêu vì nhà thơ đã gợi tả trong
quan hệ nh với ngời yêu: tuần tháng mật, khúc tình
si.
- Nghệ thuật so sánh: Tháng giêng ngon nh một cặp
môi gần -> Cách so sánh mới mẻ, độc đáo (dùng h/ả
cụ thể là cặp môi gần để sánh với đơn vị thời gian
trừu tợng tháng giêng) gợi cảm giác mạnh về tình
yêu đôi lứa hạnh phúc rất phù hợp với khoảng thời
gian mở đầu của 1 năm.
=> Với những câu thơ dài, mở rộng thành 8 chữ, nhà
thơ nh 1 hoạ sĩ đã vẽ ra bức tranh csống trên mặt đất
nh 1 thiên đờng, rất đẹp và đáng hởng thụ. Điều đó
cho thấy tình yêu csống đến mức say mê của nhà thơ.
2. Nỗi băn khoăn về sự ngắn ngủi của cuộc đời trớc b-
ớc đi của thời gian.

- Quan niệm về thời gian và con ngời:
+ Quan niệm cổ truyền: Thời gian tuần hoàn theo quy
Quan niệm về thời gian và
cuộc đời của XD có gì mới?
Giọng điệu thơ ở đoạn 2? Vì
sao có giọng điệu đó?
Vì sao XD lại có cách cảm
nhận thời gian, cuộc đời nh
vậy?
Thảo luận nhóm:
N1: Liệt kê các danh từ, n.xét.
N2: Liệt kê các động từ, n.xét.
N3: Liệt kê các tính từ, n.xét.
N4: Liệt kê các h từ, n.xét.
Vẻ đẹp của câu thơ cuối?
luật chu kì chứ ko bao giờ mất đi. Con ngời: chết ko
phải là hết mà vẫn gắn với vũ trụ, cùng vũ trụ tuần
hoàn
+ Quan niệm của XD và các nhà thơ mới:
~Xuân đơng tới nghĩa là xuân đơng qua
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già
-> Thời gian tuyến tính, 1 đi ko trở lại, mỗi giây
phút qua đi là mất đi vĩnh viễn.
~ Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn.
Còn trời đất nhng chẳng còn tôi mãi.
-> Đời ngời là hữu hạn, quãng thời gian quý giá
nhất của đời ngời là tuổi trẻ cũng chẳng bao giờ
thắm lại, chỉ đến có 1 lần và trôi qua rất nhanh.
=>Kết cấu nói làm chinếu còn nhng chẳng còn,
cùng với điệp từ nghĩa là khiến giọng thơ nh tranh

biện, giãi bày về 1 chân lí mới, 1 quan niệm mới.
Quan niệm này xuất phát từ cái nhìn động rất biện
chứng về vũ trụ, thời gian.
- Nỗi tiếc nuối mùa xuân, tuổi trẻ:
~ Mùi tháng năm.tiễn biệt
~ Con gió xinhđộ phai tàn sắp sửa.
-> Với XD, mỗi khoảnh khắc qua đi là 1 sự mất mát,
chia lìa, mỗi sự vật đang tồn tại là đang từng giây,
từng phút ngậm ngùi chia biệt với 1 phần đời sống của
chính mình.
* TL: Cách cảm nhận của XD là do sự thức tỉnh sâu
sắc của ý thức cá nhân, ông muốn từng giây, từng
phút nâng niu, quý trọng cuộc sống, nhất là những
năm tháng tuổi trẻ nên lúc nào cũng âu lo và lao vào
cuộc chạy đua với thời gian. Vì thế giọng thơ tranh
biện lại trở nên đầy cxúc nuối tiếc, ngậm ngùi.
3. Lời giục giã sống vội vàng.
- Danh từ: Mây, gió, cánh bớm, tình yêu, cái hôn, cỏ
cây, non nớc, mùi thơm, ánh sáng -> Gần gũi, quen
thuộc mà tơi mới, quyến rũ và đầy tình tứ.
- Động từ: ôm, riết, say, thâu, cắn ->Mật độ dày đặc,
ngày càng mạnh mẽ, mê đắm.
Câu thơ Hỡi xuân hồngvào ngơi-> Nhà thơ
hình dung m.x nh 1 trái chín ửng hồng, 1 tình nhân
đầy xuân sắc để đợc tận hởng nó 1 cách trực tiếp nhất
là cắn -> tạo cảm giác mê đắm mà vẫn thanh sạch,
Em hiểu ntn về quan niệm
sống vội vàng của XD?
Giá trị nội dung và nghệ thuật
của bài thơ?

trong sáng.
- Tính từ: chuếnh choáng, no nê, đã đầy-> chỉ mức độ
tình cảm ngày càng ào ạt, cuồng nhiệt.
- H từ: và, và, cho, cho-> Khiến câu thơ có vẻ xô bồ,
thừa chữ nhng đã diễn tả đợc dòng cảm xúc ào ạt
dâng trào, lấn át cả khung cấu tứ thông thờng .
*TL: Với giọng thơ sôi nổi, cuống quýt, thúc giục,
đoạn thơ là lời của cái ta phổ quát giục giã hãy sống
vội vàng, ra sức tận hởng niềm vui của tuổi trẻ, mùa
xuân và tình yêu với những tình cảm ngày càng nồng
nàn, mãnh liệt, trào dâng nh những đợt sóng.
III. Tổng kết.
1.NT:
- Kết hợp nhuần nhị giữa cảm xúc với luận lí.
- Giọng thơ say mê, sôi nổi.
- Ngôn từ và h/ả thơ stạo, độc đáo
2. ND : Bthơ là lời giục giã hãy sống mãnh liệt, sống
hết mình, hãy quý trọng từng giây, từng phút của cuộc
đời, nhất là những năm tháng của tuổi trẻ.
IV. Củng cố:
So sánh quan niệm sống của XD trong bài thơ này với quan niệm sống gấp đ-
ơng thời.
V. HDVN : Học thuộc lòng và phân tích bài thơ.
Ngày soạn : 2 tháng 8 năm 2009.
Tiết 79 - Đọc văn : Tràng giang
(huy cận)
A. Mục tiêu .
Giúp HS:
- Cảm nhận đc nỗi buồn cô đơn trớc vũ trụ rộng lớn, nỗi sầu nhân thế, niềm khát
khao giao cảm cới cuộc đời và tình cảm với quê hơng đất nớc của tác giả.

- Thấy đợc màu sắc cổ điển của 1 bài thơ mới.
- Rèn kĩ năng phân tích thơ.
B. Phơng tiện.
- SGK , SGV.
- TLTK .
C. Phơng pháp : Đọc, Phân tích.
D. Lên lớp.
I. ổn định tổ chức.
Ngày dạy Tiết Lớp Sĩ số Vắng
11 A
II. Kiểm tra bài cũ.
III. Bài mới.
HS đọc Tiểu dẫn SGK
Nêu những nét chính về cuộc
đời và sự nghiệp sáng tác của
HC?
Nêu xuất xứ và hoàn cảnh stác
bthơ?
ý nghĩa nhan đề bthơ? Lời đề
từ có mối liên hệ ntn với bthơ?
Đọc diễn cảm.
Cảnh sông nớc đã đợc mtả ntn
ở khổ 1? Âm điệu của khổ thơ
có đặc điểm gì?
I. Tiểu dẫn
1. Tác giả
- Cù Huy Cận (1919-2005), xuất thân trong 1 gia đình
nhà Nho nghèo ở Hơng Sơn, Hà Tĩnh.
- Sự nghiệp văn học:
+ Trớc CM: Là 1 trong những tác giả xuất sắc của

phong trào thơ Mới. TP tiêu biểu: Lửa thiêng.
+ Sau CM, đặc biệt là từ sau 1958: Hồn thơ dòi dào,
lạc quan trớc hiện thực c.s và nhân dân.. TP tiêu biểu:
Trời mỗi ngày lại sáng, Đất nở hoa, Bài thơ cuộc đời
2. Tác phẩm :
- Xuất xứ: Đợc in trong tập Lửa thiêng
- Hoàn cảnh stác : Mùa thu năm 1939, c.x chủ yếu đ-
ợc khơi gợi từ cảnh sông Hồng mênh mông sóng nớc.
- Nhan đề: Là 1 từ HV cổ điển trang nhã, 2 âm ang
gợi hình ảnh 1 dòng sông ko chỉ dài mà còn rộng và
khi đọc, nó tạo ra sức lan toả ngân vang.
- Lời đề từ: Định hớng c.xúc chủ đạo của bthơ, đó là
nỗi buồn sầu lan toả, nhẹ nhàng mà lắng sâu trớc cảnh
sông dài, trời rộng.
II. Phân tích
1. Khổ 1.
- Mặt nớc sông:
+ Sóng gợn : Chuyển động rất nhẹ.
+ Điệp điệp: Sóng hết đợt này đến đợt khác, nối nhau
không dứt.
-> Gợi nỗi buồn âm thầm, da diết theo không gian
(tràng giang) và thời gian(điệp điệp).
- Con thuyền xuôi mái >< Nớc song song -> Con
thuyền thụ động phó mặc cho dòng nớc xô đẩy. Khi
nớc xuôi trăm ngả thì thuyền trôi ngả nào?