Áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội theo pháp luật hình sự việt nam từ thực tiễn tỉnh sóc trăng tt

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN GIA VIỄN

ÁP DỤNG HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI NGƯỜI
CHƯA THÀNH NIÊN PHẠM TỘI THEO PHÁP LUẬT
HÌNH SỰ VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN
TỈNH SÓC TRĂNG

Ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số: 9 38 01 04

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2019


Công trình được hoàn thành tại: Học viện khoa học xã hội, Viện
Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Hồ Trọng Ngũ

Phản biện 1: PGS.TS. Trần Đình Nhã
Phản biện 2: PGS.TS. Cao Thị Oanh
Phản biện 3: TS. Trân Công Phàn

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học
viện họp tại vào hồi …...giờ ….phút, ngày … tháng … năm 2019

Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:
- Thư viện Quốc gia
- Thư viện Học viện Khoa học xã hội


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Tỉnh Sóc Trăng là một trong các tỉnh thuộc đồng bằng sông
Cửu Long, nằm ở cuối hạ lưu Sông Hậu. Tỉnh Sóc Trăng có chiều dài
72 km bờ biển với 3 cửa sông lớn là Trần Đề, Bassac và Định An,
toàn tỉnh có khoảng 1.321.000 người (với 3 dân tộc: Kinh, Hoa, Khơ
me, dân tộc Khơ me chiếm 30% dân số toàn tỉnh).
Tình hình người chưa thành niên phạm tội có chiều hướng
tăng, việc áp dụng hình phạt đối với họ trên thực tế vẫn còn nhiều bất
cập do nhận thức và vận dụng không thống nhất lý luận và quy định
của pháp luật đặc biệt là tính hiệu quả của cơ chế bảo đảm cho việc
thực hiện đúng các quy định đó. Việc áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm nhiều tội trong thực tiễn xét xử vẫn còn
lúng túng, chưa thống nhất trong việc vận dụng các quy định của
pháp luật. Mặc dù đã khắc phục những điểm chưa được rõ ràng, chưa
cụ thể, thiếu thống nhất của Bộ luật hình sự năm 1999, song các quy
định của Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017
vẫn chưa đáp ứng được nhân đạo hóa, phân hóa và quốc tế hóa của
luật hình sự nói chung và của việc áp dụng hình phạt đối với người
chưa thành niên phạm tội nói riêng.
Số liệu thống kê công tác xét xử sơ thẩm tại Tòa án nhân dân
tỉnh Sóc Trăng (09 năm, từ khi Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2009 có
hiệu lực đến hết năm 2018) cho thấy trung bình mỗi năm khoảng 494
vụ, trong đó, người chưa thành niên bị đưa ra xét xử 36,7 vụ, chiếm tỉ

lệ 7,44%, với 43,5 bị báo, chiếm 5,68%. Thực tiễn tình hình xét xử
sơ thẩm người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng còn cho
thấy rất nhiều bất cập, những hạn chế, bất cập đó đã ảnh hưởng nhiều
đến việc áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội
tại Sóc Trăng trong thời gian qua.

1


Để làm giảm những hạn chế, bất cập nêu trên, cần phải có công
trình nghiên cứu sâu hơn. Chính vì lẽ đó, tác giả chọn đề tài “Áp dụng
hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội theo pháp luật hình sự
Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Sóc Trăng” để nghiên cứu làm luận án tiến sĩ
luật học của mình.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu của luận án
Từ việc làm rõ những vấn đề lý luận, thực trạng pháp luật và
thực tiễn áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội
tại tỉnh Sóc Trăng, luận án đề xuất các giải pháp bảo đảm áp dụng
đúng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội nói chung và
tại tỉnh Sóc Trăng nói riêng.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án là:
- Phân tích khái niệm, đặc điểm của người chưa thành niên
phạm tội; khái niệm, đặc điểm của áp dụng hình phạt đối với người
chưa thành niên phạm tội; nội dung và ý nghĩa của áp dụng hình phạt
đối với người chưa thành niên phạm tội; các yếu tố tác động đến áp
dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội.
- Phân tích thực trạng quy định của pháp luật và thực tiễn áp

dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc
Trăng trong thời gian qua, qua đó tìm ra những bất cập, hạn chế và
nguyên nhân của những bất cập, hạn chế đó trong các quy định của
pháp luật và trong áp dụng vào thực tiễn.
- Trên cơ sở kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tác giả đề
xuất các giải pháp bảo đảm áp dụng đúng đắn hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội trong thời gian tới.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu của luận án
Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận, pháp luật, thực tiễn và
giải pháp bảo đảm thực thi về áp dụng hình phạt đối với người chưa
2


thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng. Bởi vậy, luận án lấy các quan
điểm khoa học, các quy định của pháp luật và thực tiễn áp dụng đúng
đắn hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc
Trăng để nghiên cứu các vấn đề thuộc nội dung nghiên cứu của đề
tài.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài của luận án được nghiên cứu dưới góc độ chuyên
ngành luật hình sự và tố tụng hình sự;
- Về không gian, đề tài nghiên cứu thực tiễn áp dụng hình phạt
đối với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng;
- Về thời gian, các số liệu xét xử phục vụ cho việc nghiên cứu
đề tài được thu thập trong giai đoạn năm 2010 đến hết năm 2018.

4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp luận: Để làm rõ các vấn đề cần nghiên cứu,

luận án được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử; quan điểm Mác – Lê Nin và tư tưởng Hồ
Chí Minh về tội phạm và hình phạt; quán triệt đường lối, chính sách
của Đảng cộng sản Việt Nam về xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt
Nam.
4.2. Phương pháp nghiên cứu: Tác giả sử dụng nhiều phương
pháp nghiên cứu như: Phương pháp khảo sát thực tiễn, phân tích và
tổng hợp, phương pháp hệ thống, phương pháp luật học so sánh,
phương pháp lịch sử cụ thể, phương pháp thống kê; tiếp xúc và trao
đổi trực tiếp với các nhà nghiên cứu, cũng như phỏng vấn trực tiếp
các đối tượng là người chưa thành niên phạm tội ở tỉnh Sóc Trăng.

5. Những đóng góp mới của luận án
Thứ nhất, luận án góp phần làm rõ hơn cơ sở lý luận về việc áp
dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội.
Thứ hai, luận án phân tích quy định pháp luật hình sự hiện
hành về áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội ở
Việt Nam.
3


Thứ ba, luận án làm rõ những vấn đề của thực tiễn áp dụng
hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng,
qua đó tìm ra những bất cập, hạn chế và nguyên nhân của những bất
cập, hạn chế đó trong các quy định của pháp luật khi áp dụng vào
thực tiễn.
Thứ tư, luận án phân tích, so sánh, đánh giá xu hướng phát
triển của pháp luật hình sự về áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội hiện nay trên thế giới, qua đó đề xuất, kiến nghị
góp phần thực hiện tốt hơn về áp dụng hình phạt đối với người chưa

thành niên phạm tội trong giai đoạn tới.
Luận án là công trình nghiên cứu trực tiếp, tổng thể các vấn đề về
áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội theo pháp luật
hình sự Việt Nam hiện nay với mục đích đưa ra các luận cứ khoa học,
những yêu cầu, giải pháp về mặt lý luận cũng như thực tiễn góp phần
hoàn thiện các quy định của pháp luật về áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội, làm tiền đề cho một cơ chế thực thi
pháp luật nhằm bảo đảm áp dụng hình phạt đối với người chưa thành
niên phạm tội ở các địa bàn tương tự như tỉnh Sóc Trăng.
Luận án là công trình khoa học có giá trị tham khảo cho việc
nghiên cứu, giảng dạy, học tập về áp dụng hình phạt đối với người
chưa thành niên phạm tội theo pháp luật hình sự Việt Nam.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Là công trình nghiên cứu khoa học ở cấp luận án tiến sĩ nghiên
cứu về áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội tại
tỉnh Sóc Trăng. Luận án góp phần bổ sung lý luận về áp dụng hình
phạt đối với người chưa thành niên phạm tội; cách tiếp cận phân tích,
đánh giá thực tiễn áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên
phạm tội và kiến nghị các giải pháp bảo đảm áp dụng hình phạt đối
với người chưa thành niên phạm tội trong thời gian tới.
Luận án là tài liệu tham khảo cho việc quy định và áp dụng các
quy định của pháp luật hình sự về áp dụng hình phạt đối với người
4


chưa thành niên phạm tội, cũng như cho việc nghiên cứu, học tập,
giảng dạy về luật hình sự.

7. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu và kết luận luận án gồm có 4 chương sau
đây:
- Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu.
- Chương 2: Những vấn đề lý luận về áp dụng hình phạt đối
với người chưa thành niên phạm tội.
- Chương 3: Thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng hình
phạt đối với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng.
- Chương 4: Những yêu cầu đặt ra trong việc áp dụng hình
phạt đối với người chưa thành niên phạm tội trong thời gian tới và
giải pháp bảo đảm thực thi.

5


Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

1.1. Tình hình nghiên cứu ở ngoài nước
Vấn đề người chưa thành niên, người chưa thành niên phạm tội
và việc áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội
ngày càng được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Qua nghiên
cứu nước ngoài cho thấy, một số công trình có phạm vi nghiên cứu
khá rộng, chủ yếu tập trung nghiên cứu làm rõ khái niệm người chưa
thành niên, người chưa thành niên xung đột với pháp luật, mức độ
tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự của người chưa thành niên trong
bối cảnh xã hội với các vấn đề phức tạp, đa dạng, nhiều sắc màu bởi
quy định, chuẩn mực xã hội, các yếu tố xã hội, các chính sách dân cư,
quan niệm về người chưa thành niên phạm tội, một số công trình
nghiên cứu tác giả nêu lên các nguyên nhân cần phải thành lập Tòa
án dành cho người chưa thành niên, biện pháp xử lý chuyển hướng

thân thiện đối với tội phạm người chưa thành niên, phân tích về hiện
tượng người chưa thành niên phạm tội cách tiếp cận của xã hội học, tội
phạm học, tâm lý học, sinh vật học... mà chưa giải quyết vấn đề của áp
dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội.
Đa số các công trình nghiên cứu liên quan đến người chưa thành
niên phạm tội, nhưng chưa nghiên cứu sâu về áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội. Một số công trình nghiêu cứu cách đây
quá lâu và cũng không còn phù hợp với tình trạng người chưa thành niên
phạm tội hiện nay. Chính vì lẽ đó, mà việc tiếp tục nghiên cứu để đề
xuất, kiến nghị nhằm đưa ra các giải pháp bảo đảm áp dụng đúng đắn
hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội là vấn đề rất cần thiết.

1.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước
Vấn đề áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội
cũng ngày càng đưa các nhà luật học Việt Nam quan tâm nghiên cứu.
Chính vì vậy, trong thời gian qua đã có nhiều công trình nghiên cứu liên

6


quan về người chưa thành niên, người chưa thành niên phạm tội và áp
dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội tại Việt Nam,
Qua nghiên cứu các công trình về áp dụng hình phạt và liên
quan về áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội ở
trong nước có thể thấy, các công trình đã phân tích khá sâu các khái
niệm, đặc điểm của người chưa thành niên, người chưa thành niên
phạm tội, các khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc xử lý đối với người
chưa thành niên phạm tội, các quy định pháp luật hình sự hiện hành
về áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội, làm rõ
các căn cứ quyết định hình phạt, tổng hợp hình phạt, miễn, giảm hình

phạt, án treo, xóa án tích…. Bên cạnh đó, cũng đã nêu lên những bất
cập, hạn chế của quy định pháp luật hiện hành khi áp dụng hình phạt
trên thực tiễn, đồng thời cũng đưa ra những đề xuất, kiến nghị nhằm
hoàn thiện những bất cập, hạn chế đó.
Tổng quan tình hình nghiên cứu cho thấy chưa có công trình
nghiên cứu nào liên quan đến việc áp dụng hình phạt đối với người
chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng. Đây là khu vực có đông
đồng bào dân tộc Hoa, Khơme sinh sống, nên có nhiều đặc điểm khác
biệt về kinh tế, văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục, phong tục tập quán,...
Tình hình an ninh trật tự trên địa bàn diễn biến rất phức tạp, việc xử
lý người chưa thành niên phạm tội cũng rất khó khăn, không tương
đồng so với các địa bàn khác, nên việc áp dụng hình phạt đối với họ
phải dựa trên chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà
nước ta, gắn với đặc điểm tâm, sinh lý của người chưa thành niên
trên cơ sở hướng thiện, chủ yếu giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai
lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội.
Do vậy, luận án này là công trình khoa học ở cấp độ tiến sĩ đầu
tiên nghiên cứu những vấn đề lý luận về áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội; thực trạng áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng để nghiên cứu,
đánh giá và đưa ra những tồn tại, hạn chế khi áp dụng hình phạt. Từ
7


đó, đề xuất những giải pháp nhằm bảo đảm áp dụng đúng đắn hình
phạt đối với người chưa thành niên phạm tội trong thời gian tới.
1.3 Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án.
Tổng quan tình hình nghiên cứu cho thấy việc nghiên cứu về
áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội được tiến
hành chưa được toàn diện, sâu sắc, cần phải được tiếp tục nghiên cứu

những vấn đề sau:
- Nghiên cứu làm rõ hơn cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý của việc
áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội. Trong đó,
tập trung phân tích làm rõ hơn về khái niệm, đặc điểm của người
chưa thành niên, người chưa thành niên phạm tội; Nội dung, đặc
điểm, nguyên tắc xử lý của việc áp dụng hình phạt người chưa thành
niên phạm tội; Sự điều chỉnh pháp luật hình sự của áp dụng hình phạt
đối với người chưa thành niên phạm tội; Các yếu tố tác động đến áp
dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội; Cơ chế bảo
đảm áp dụng đúng đắn hình phạt đối với người chưa thành niên phạm
tội trên thực tế.
- Nghiên cứu làm rõ hơn các đặc điểm, tâm sinh lý về thể
chất và tinh thần với khả năng chịu hoặc không phải chịu hình phạt,
nguyên tắc xử lý hướng thiện, biện pháp thay thế xử lý hình sự đối
với người chưa thành niên phạm tội, chính sách hình sự liên quan đến
áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội.
- Phân tích làm rõ những hạn chế, bất cập trong áp dụng hình
phạt đối với người chưa thành niên phạm tội, chỉ ra nguyên nhân của
những hạn chế, bất cập đó và đề xuất, kiến nghị các biện pháp khắc
phục.
- Phân tích làm rõ thực tiễn áp dụng hình phạt đối với người
chưa thành niên phạm tội góp phần áp dụng chính sách pháp luật
hình sự đối với họ được tốt hơn.
- Phân tích, so sánh, đánh giá xu hướng phát triển của pháp
luật hình sự về áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên
8


phạm tội hiện nay, qua đó đề xuất, kiến nghị góp phần hoàn thiện
pháp luật hình sự Việt Nam về áp dụng hình phạt đối với người chưa

thành niên phạm tội trong giai đoạn tới.
Chương 2
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ÁP DỤNG HÌNH PHẠT
ĐỐI VỚI NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN PHẠM TỘI
2.1. Pháp luật về áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội
2.1.1 Khái niệm và đặc điểm của người chưa thành niên
phạm tội
2.1.1.1 Khái niệm, đặc điểm của người chưa thành niên
Trong khoa học xã hội nói chung và khoa học luật hình sự nói riêng
có rất nhiều quan điểm khác nhau theo tác giả khái niệm người chưa thành
niên: “Người chưa thành niên là người dưới 18 tuổi. Người chưa thành
niên chưa phát triển đầy đủ, toàn diện về thể lực, trí tuệ, tinh thần như
người đã thành niên”.
Ở độ tuổi này, người chưa thành niên có những đặc điểm sau:
- Người chưa thành niên là người chưa phát triển đẩy đủ,
toàn diện về thể lực, trí tuệ, tinh thần như người đã thành niên. Sự
phát triển này được biểu hiện dưới dạng về tăng trưởng, về trọng
lượng, về chiều cao….
- Người chưa thành niên là người chưa phát triển đầy đủ về
trí tuệ và tâm sinh lý, sự phát triển này luôn đi cùng với sự phát triển
về thể chất.
- Người chưa thành niên là người chưa có đầy đủ các quyền
và nghĩa vụ của công dân như người đã thành niên. Các nhà làm luật
thường căn cứ vào độ tuổi của mỗi người để làm ranh giới phân biệt
giữa người chưa thành niên với người thành niên.

9

2.1.1.2 Khái niệm và đặc điểm của người chưa thành niên
phạm tội
Theo tác giả có thể đưa ra khái niệm về người chưa thành niên
phạm tội như sau: Người chưa thành niên phạm tội là người có độ
tuổi từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi, có năng lực trách nhiệm hình sự
đã thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, có lỗi bị luật hình sự quy
định là tội phạm.
Đặc điểm của người chưa thành niên phạm tội
- Một là, người chưa thành niên chưa có đầy đủ nhận thức về
những chuẩn mực đạo đức; chưa thể có cuộc sống tự lập, tự chủ; Họ
thích tìm hiểu, trãi nghiệm những điều mới lạ trong cuộc sống, họ rất
dễ làm theo những hành vi, sự việc trước mắt họ;
- Hai là, người chưa thành niên thuộc vào giai đoạn mất cân
bằng về cảm xúc, làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương
nên dể bị xúc động, có những phản ứng tức thời, vô cớ bất
thường, dễ bị kích thích và dễ nổi nóng, không làm chủ được
cảm xúc, hành động thiếu suy nghĩ, mù quáng. Trong cuộc sống
họ chưa có nhiều kinh nghiệm, nên khả năng làm chủ hành vi
không cao, dễ dẫn đến thực hiện hành vi phạm tội;
- Ba là, người chưa thành niên luôn nghĩ mình đã trở thành
người thành niên và thích được đối xử như người đã thành niên,
không coi mình còn trẻ nữa, không muốn phụ thuộc vào gia đình và
xã hội, muốn hành động theo cách riêng của họ. Họ thường có những
hành động chống đối lại sự kiểm soát, giám sát của gia đình, nhà
trường và xã hội, thường xuyên tụ tập thành băng nhóm. Từ đó, dể
lao vào con đường phạm tội;
- Bốn là, giai đoạn từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi là giai đoạn
dậy thì của người chưa thành niên. Ở độ tuổi này, Không kiềm chế
được hành động của bản thân họ;
- Năm là, người chưa thành niên có sự hạn chế về nhận thức

pháp luật, nhận thức về pháp luật của người chưa thành niên chưa
10


được hình thành đầy đủ, toàn diện, thường bị lệch lạc theo ý chí chủ
quan của họ.
2.1.2. Điều chỉnh pháp luật về áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội
Trong xã hội, để duy trì và trật tự hóa các quan hệ xã hội, Nhà
nước sử dụng nhiều công cụ để điều chỉnh khác nhau, như: pháp luật,
tập quán, đạo đức, dư luận xã hội... Trong đó, pháp luật là công cụ
điều chỉnh giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Điều chỉnh pháp luật đối
với các quan hệ xã hội thực chất là việc thực hiện sự tác động của
pháp luật đối với các quan hệ xã hội. Sự tác động của pháp luật lên
các quan hệ xã hội thường xảy ra theo hai hướng phù hợp và không
phù hợp với quy luật phát triển xã hội.
Trong quá trình điều chỉnh các quy định của pháp luật về áp
dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội Tòa án cần
phải tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc: không thể áp dụng biện pháp
nào khác để khoan hồng cho họ thì mới phải xử lý về hình sự; tuyệt
đối tránh áp dụng các loại hình phạt làm hạn chế các quyền tự do của
người chưa thành niên.
2.2. Khái niệm, đặc điểm, nội dung của áp dụng hình phạt
đối với người chưa thành niên phạm tội
2.2.1. Khái niệm của áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội
Áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội là
việc Tòa án lựa chọn để áp dụng loại hình phạt cụ thể đối với người
thực hiện tội phạm khi họ chưa đủ 18 tuổi trên cơ sở quy định pháp
luật hình sự, sao cho tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm

cho xã hội của hành vi phạm tội, các đặc điểm của người chưa thành
niên và chính sách đặc thù của pháp luật đối với họ.

11


2.2.2. Đặc điểm của áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội
Ngoài các đặc điểm cơ bản của áp dụng hình phạt, người
chưa thành niên phạm tội còn có một số điểm đặc điểm đặc thù như
sau:
Một là, người chưa thành niên phạm tội, đặc biệt là người từ
đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi, họ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự đối
với một số tội danh nhất định theo quy định của Bộ luật hình sự và
hình phạt áp dụng đối với họ cũng chỉ trong phạm vi đó.
Hai là, người chưa thành niên phạm tội chỉ phải chịu một số
hình phạt nhất định chứ không phải chịu tất cả các hình phạt được quy
định trong Bộ luật hình sự. Theo quy định của Bộ luật hình sự thì những
hình phạt họ không phải chịu như là: Hình phạt tù chung thân, hình phạt
tử hình, hình phạt bổ sung…
Ba là, người chưa thành niên phạm tội trong cùng một điều
kiện thì mức hình phạt được áp dụng đối với họ phải nhẹ hơn người
đã thanh niên phạm tội.
Bốn là, Tòa án có thể áp dụng các biện pháp tư pháp khác
hoặc miễn hình phạt. Trường hợp không thể áp dụng các biện
pháp tư pháp khác hoặc miễn hình phạt đối với họ thì áp dụng loại
hình phạt khác nhẹ hơn so với người đã thành niên phạm tội tương
ứng.
2.2.3 Nguyên tắc áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội

Khi xem xét, cân nhắc áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội, trước hết,Tòa án phải dựa vào các nguyên tắc
chung dó là: Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa; Nguyên tắc
nhân đạo xã hội chủ nghĩa; Nguyên tắc cá thể hóa hình phạt; Nguyên
tắc công bằng. Ngoài các nguyên tắc chung, người chưa thành niên
còn được áp dụng các nguyên tắc đặc thù được quy định tại Điều 91
Bộ luật hình sự năm 2015.
12


2.2.4. Nội dung của áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội
Áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội
mang những nội dung của áp dụng pháp luật. Áp dụng hình phạt đối
với người chưa thành niên phạm tội là một quá trình bao gồm: Xác
định sự kiện pháp lý cần áp dụng hình phạt; Nhận thức quy định của
pháp luật về áp dụng hình phạt; So sánh tình tiết vụ án với quy định
pháp luật hình sự và quyết định áp dụng hình phạt; Ra quyết định áp
dụng hình phạt; Thi hành quyết định áp dụng hình phạt.
2.3. Các yếu tố tác động đến áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội.
2.3.1. Tình hình kinh tế - xã hội
Trong những năm qua, thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng
và Nhà nước khởi xướng, tình hình kinh tế - xã hội của nước ta
không ngừng ổn định và tăng trưởng, đời sống vật chất, tinh thần của
nhân dân ngày càng được nâng cao. Bên cạnh những mặt đã đạt được
thì mặt trái của nền kinh tế thị trường đã kéo theo tình hình tội phạm
ở nước ta ngày càng diễn biến hết sức phức tạp, có xu hướng tăng cả
về số lượng lẫn cơ cấu tổ chức, tính chất ngày càng nghiêm trọng,
nguy hiểm hơn. Các loại tội phạm do người chưa thành niên thực

hiện so với người đã thành niên chiếm tỷ lệ khá cao, nhiều vụ án đặc
biệt nghiêm trọng có đông người tham gia, trong đó đối tượng chủ
mưu, cầm đầu là người chưa thành niên đã gây ra thiệt hại nghiêm
trọng về kinh tế - xã hội cho nhiều người, nhiều gia đình và cá nhân
người phạm tội.
2.3.2. Chính sách của Nhà nước về bảo vệ và chăm sóc trẻ em
Công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em luôn được Đảng
và Nhà nước quan tâm, xem là một trong những chính sách ưu tiên
hàng đầu để bảo đảm an sinh xã hội, vì mục tiêu phát triển ổn định và
lâu dài của đất nước. Chính sách này cũng cần phải được cân nhắc

13


trong quá trình quyết định hình phạt với người chưa thành niên phạm
tội.
2.3.3. Chính sách pháp luật hình sự đối với người chưa thành niên phạm
tội
Người chưa thành niên phạm tội còn được hưởng một chính
sách hình sự mang tính đặc thù, do truyền thống nhân đạo và những
đặc điểm tâm, sinh lý của độ tuổi này, với mục tiêu hướng thiện, vì
một thế hệ trẻ phát triển lành mạnh. Từ đó, tác động không nhỏ đến
việc áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội, hạn
chế đến công tác phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống phạm tội. Nội
dung, quan điểm của chinhsachs hình sự đối với người chưa thành
niên phạm tội phải được thể hiện trong khi quyết định hình phạt đối
với người thành niên phạm tội
2.3.4. Chất lượng áp dụng hình phạt của hệ thống cơ quan tư
pháp hình sự
Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự đóng một vai trò rất quan

trọng trong việc đảm bảo chất lượng áp dụng hình phạt của Tòa án
đối với người chưa thành niên. Bộ luật tố tụng hình sự quy định về
trình tự, thủ tục tố tụng trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, thi
hành án trong đó có quy định Tòa án phải bảo đảm nguyên tắc mọi
người đều bình đẳng trước pháp luật, khi xét xử các vụ án hình sự
Thẩm phán và Hội thẩm độc lập chỉ tuân theo pháp luật; mọi phán
quyết của Tòa án phải dựa trên cơ sở kết quả tranh tụng tại phiên tòa,
xem xét, đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện các chứng cứ của vụ
án, ý kiến của Kiểm sát viên và những người tham gia tố tụng để
tuyên bản án có tính răn đe, giáo dục, thuyết phục và có tính khả thi.
2.3.5. Trình độ, năng lực của Thẩm phán, Hội thẩm và các
chức danh tư pháp khác
Để lựa chọn và áp dụng hình phạt chính xác, đúng quy định
của pháp luật, đòi hỏi Thẩm phán và Hội thẩm phải có phẩm chất đạo
đức tốt, trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. Trong đó, vai trò
14


trọng tâm, quan trọng nhất là Thẩm phán, Thẩm phán đóng vai trò rất
quan trọng trong việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của Tòa án
thông qua hoạt động xét xử, chất lượng hoạt động xét xử của Tòa án
tốt hay không phụ thuộc gần như hoàn toàn vào Thẩm phán, đặc biệt
trong việc áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội.
Do đó, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ của đội
ngũ Thẩm phán làm công tác xét xử hình sự là rất cần thiết. Bên cạnh
đó, cũng cần phải đề cao tinh thần trách nhiệm, năng lực công tác của
Hội thẩm và các chức danh tư pháp khác như là những người thi hành
bản án, quyết định hình sự của Tòa án trong hoạt động xét xử, thi
hành án để đáp ứng cho được yêu cầu của công cuộc đổi mới hiện
nay.

2.3.6. Hướng dẫn áp dụng pháp luật hình sự của cơ quan có
thẩm quyền
Việc hướng dẫn thi hành, áp dụng pháp luật của cơ quan có
thẩm quyền đảm bảo tính thống nhất có ý nghĩa rất quan trọng trong
hoạt động áp dụng hình phạt của Hội đồng xét xử đối với người chưa
thành niên phạm tội, đồng thời khắc phục tình trạng tùy tiện, chủ
quan, không thống nhất khi ban hành bản án, quyết định trong áp
dụng hình phạt của Tòa án các cấp ở nước ta hiện nay.
2.3.7. Công tác phòng ngừa, điều tra, xử lý người chưa thành
niên phạm tội
Để hoạch định chính sách hình sự đối với người chưa thành
niên phạm tội cần làm rõ xu hướng và diễn biến của tình hình tội
phạm do người chưa thành niên thực hiện ở Việt Nam trong những
năm sắp tới, tức là đưa ra những dự báo chính xác và khoa học về
tình hình tội phạm do người chưa thành niên thực hiện. Để chủ động
trong công tác phòng ngừa, điều tra, xử lý đối với người chưa thành
niên phạm tội đòi hỏi các cấp, các ngành phải chủ động đề ra chương
trình, kế hoạch, trong đó nêu rõ mục tiêu, giải pháp; các biện pháp cụ
thể để thực hiện và giải quyết vấn đề tội phạm trong xã hội. Đồng
15


thời, dự báo cho được tình hình tội phạm nói chung và tội phạm cụ
thể nói riêng, trong đó có người chưa thành niên phạm tội phục vụ
trực tiếp cho việc lập kế hoạch phòng ngừa, điều tra, xử lý tội phạm
cho những năm tiếp theo.
Chương 3
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG
HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN PHẠM
TỘI TẠI TỈNH SÓC TRĂNG

3.1. Thực trạng pháp luật về áp dụng hình phạt đối với
người chưa thành niên phạm tội.
3.1.1. Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về áp dụng
hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội có trước khi ban
hành Bộ luật hình sự năm 2015
3.1.1.1. Giai đoạn từ sau cách mạng tháng Tám năm 1945 đến
trước khi ban hành Bộ luật hình sự năm 1985.
3.1.1.2. Giai đoạn từ khi ban hành Bộ luật hình sự năm 1985
đến trước khi ban hành Bộ luật hình sự năm 1999.
3.1.1.3. Giai đoạn từ khi ban hành Bộ luật hình sự năm 1999
đến trước khi ban hành Bộ luật hình sự năm 2015.
3.1.2. Quy định của pháp luật hình sự hiện hành về áp dụng
hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội
Theo quy định của pháp luật hiện hành, thì hoạt động áp dụng
hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội được quy định tại
Chương XXVIII, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 “Thủ tuc tố tụng
đối với người dưới 18 tuổi” và Chương XII, Bộ luật hình sự năm
2015 “Những quy định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội”. Khi áp
dụng hình phạt đối với họ Tòa án phải căn cứ vào quy định cụ thể của
hai chương này để áp dụng, nếu hai chương này không quy định mà
các chương khác của hai Bộ luật này có quy định thì Tòa án áp dụng

16


các chương khác của hai Bộ luật này nhưng không được trái với quy
định của hai chương này.
Cụ thể các loại hình phạt được áp dụng, không được áp dụng đối
với người chưa thành niên phạm tội như sau:
3.1.2.1. Các loại hình phạt được áp dụng đối với người chưa

thành niên phạm một tội
- Áp dụng hình phạt cảnh cáo đối với người chưa thành niên
phạm tội
- Áp dụng hình phạt tiền đối với người chưa thành niên phạm tội.
- Áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ đối với người chưa
thành niên phạm tội
- Áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người chưa thành niên
phạm tội.
+ Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội
+ Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội.
- Áp dụng hình phạt trong trường hợp người chưa thành niên
chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt.
- Áp dụng hình phạt trong trường hợp người chưa thành niên
phạm nhiều tội.
- Áp dụng án treo đối với người chưa thành niên phạm tội.
- Miễn hình phạt và miễn chấp hành hình phạt đối với người
chưa thành niên phạm tội
- Giảm hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội
- Xóa án tích đối với người chưa thành niên phạm tội
3.1.2.2. Các loại hình phạt không được áp dụng đối với người
chưa thành niên phạm tội
- Không áp dụng hình phạt tù chung thân;
- Không áp dụng hình phạt tử hình;
- Không áp dụng hình phạt bổ sung;

17


- Không áp dụng hình phạt tiền: không áp dụng hình phạt tiền
đối với người chưa thành niên phạm tội từ đủ 14 tuổi đến dưới 16

tuổi.

3.2. Thực tiễn áp dụng hình phạt đối với người chưa
thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng
3.2.1. Kết quả áp dụng hình phạt đối với người chưa thành
niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng những năm gần đây
Qua số liệu thống kê công tác xét xử tại Tòa án nhân dân tỉnh
Sóc Trăng (từ khi Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi năm 2009 có
hiệu lực đến hết năm 2018) trung bình mỗi năm khoảng 494 vụ, với
766 bị cáo. Trong đó, người chưa thành niên bị đưa ra xét xử trung
bình mỗi năm 36,7 vụ, chiếm tỉ lệ 7,44%, với 43,5 bị báo, chiếm tỉ lệ
5,68%; Tất cả 766 bị cáo đều bị áp dụng hình phạt tù có thời hạn,
không có các loại hình phạt khác.
Về việc miễn, giảm chấp hành hình phạt có 448 trường hợp
được giảm chấp hình phạt, và 15 trường hợp miễn hình phạt.
Từ số liệu trên cho thấy, chỉ có một loại hình phạt tù có thời
hạn được áp dụng, còn các loại hình phạt khác không được áp dụng.
3.2.2. Những hạn chế trong áp dụng hình phạt đối với người
chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng những năm gần đây
Thứ nhất, Theo thói quen xét xử các Thẩm phán và Hội thẩm
luôn xem trọng vai trò của hình phạt tù có thời hạn mà không áp
dụng các loại hình phạt khác. Thứ hai, hình phạt có tính ít nghiêm
khắc hơn, thì chưa được Tòa án lựa chọn để áp dụng, Thứ ba, Việc áp
dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc
Trăng trong những năm vừa qua chủ yếu vẫn là hình phạt tù, không
áp dụng 3 loại hình phạt còn lại đó là: cảnh cáo, phạt tiền, cải tại
không giam giữ và cũng không áp dụng các biện pháp tư pháp khác.
Thứ tư, trước khi đưa ra phán quyết cuối cùng, Toà án cần phải coi
trọng thu thập đầy đủ các chứng cứ để chứng minh, những tình tiết
tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự,… Trên thực tế, có nhiều vụ

18


án, vấn đề xác định sự kiện pháp lý cần áp dụng pháp luật, nhận thức
quy định của pháp luật áp dụng, so sánh tình tiết vụ án với quy định
pháp luật, ra quyết định áp dụng pháp luật chưa được Thẩm phán và
Hội thẩm chú trọng, từ đó tạo ra nhiều sai sót không đáng có, gây bức
xúc trong cộng đồng xã hội. Thứ năm, Thực tiễn cho thấy một số Toà
án xem xét, đánh giá, cân nhắc không đúng căn cứ “tính chất, mức độ
nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội” khi quyết định hình
phạt.
3.2.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong áp dụng hình phạt
đối với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng những năm
gần đây
Việc áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên phạm
tội ở nước ta nhìn chung là nghiêm khắc. Về tâm lý của Thẩm phán
và Hội thẩm vẫn còn có những định kiến đối với người chưa thành
niên phạm tội, coi người chưa thành niên phạm tội là phần tử xấu của
xã hội; Hiện nay, chúng ta cũng chưa có đội ngũ Thẩm phán riêng
biệt được trang bị những kiến thức cần thiết để nắm bắt và hiểu biết
về tâm lý học cũng như về khoa học giáo dục khi xét xử đối với các
bị cáo là người chưa thành niên phạm tội; Hoạt động áp dụng hình
phạt đối với người chưa thành niên phạm tội đòi hỏi Tòa án áp dụng
đồng thời các quy định chung về tố tụng hình sự, quy định chung về
áp dụng hình phạt trong Bộ luật hình sự lẫn các quy định áp dụng
riêng đối với người chưa thành niên phạm tội. Điều đó khiến cho việc
áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên khó khăn hơn so với
người thành niên.

19

Chương 4
NHỮNG YÊU CẦU ĐẶT RA TRONG VIỆC ÁP DỤNG
HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI NGƯỜI CHƯA THÀNH NIÊN
PHẠM TỘI TRONG THỜI GIAN TỚI VÀ GIẢI PHÁP
BẢO ĐẢM THỰC THI
4.1. Những yêu cầu đặt ra trong việc áp dụng hình phạt đối
với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng trong thời
gian tới
4.1.1. Quán triệt tinh thần và các quy định của Hiến pháp năm
2013 trong việc áp dụng
Quan điểm của chính sách hình sự Việt Nam, đó là: “Việc xử
lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ
họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có
ích cho xã hội”[54]. Phải thống nhất một nguyên tắc là xử lý người
chưa thành niên phạm tội bằng việc áp dụng hình phạt của Tòa án
chủ yếu là nhằm giáo dục, răn đe để họ trở thành người có ích cho
cộng đồng và xã hội. Cần xác định đây là công việc lâu dài không thể
ngày một, ngày hai là đạt kết quả nên đòi hỏi sự nỗ lực của rất nhiều
phía, cả phía người phạm tội, cả phía gia đình và các cơ quan, đoàn
thể có liên quan.
4.1.2. Bảo đảm thực hiện đầy đủ và tốt hơn quyền con người
của người chưa thành niên phạm tội
Các quy định của pháp luật hình sự hay chế định hình phạt
trong luật hình sự trong nhà nước pháp quyền là phải bảo vệ các
quyền con người nói chung, đặc biệt đối với việc bảo vệ quyền con
người của người chưa thành niên phạm tội nói riêng. Đó là sự khẳng
định, thừa nhận những giá trị xã hội cao quý của con người trong một
xã hội văn minh nhằm tránh khỏi sự xâm hại tùy tiện của một số

người có thẩm quyền trong bộ máy công quyền nhà nước khi thực thi
nhiệm vụ do vô ý hoặc cố ý lạm dụng chức vụ, quyền hạn để áp
dụng, vi phạm các quy định của pháp luật hình sự xâm hại đến quyền
20


con người nói chung, quyền con người của người chưa thành niên
phạm tội nói riêng. Quan điểm này phải được cụ thể trong pháp luật
hình sự, tố tụng hình sự trong việc áp dungjtrachs nhiệm hình sự,
hình phạt với người chưa thành niên
4.1.3. Thực hiện đúng đắn chính sách xử lý hình sự đối với
người chưa thành niên phạm tội
Thực hiện đầy đủ và đúng đắn đường lối xử lý hình sự đối với
người chưa thành niên phạm tội mở đường cho cả quá trình thực hiện
chính sách, làm khởi xướng những vấn đề mà xã hội quan tâm, thu hút
sự tham gia đông đảo của mọi tầng lớp trong xã hội vào việc thực hiện
các mục tiêu chung của Đảng và Nhà nước ta trong lĩnh vực tư pháp
hình sự. Thông qua đó cũng cố niềm tin của nhân dân vào công cuộc đấu
tranh phòng, chống tội phạm. Trên cơ sở đó, Nhà nước hình thành ý
tưởng về những mục tiêu và biện pháp cơ bản thể hiện trong chính
sách xử lý hình sự, dự thảo các phương án giải quyết vấn đề chính
sách nhằm cho ra đời những kịch bản chính sách để cơ quan có thẩm
quyền tiến hành hoạch định chính sách.
4.1.4. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp, sớm hoàn thiện chế
định tư pháp người chưa thành niên
Hoạt động áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên
đáp ứng yêu cầu của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phù hợp
với tiến trình cải cách tư pháp của nước ta hiện nay đòi hỏi phải đảm
bảo nguyên tắc công bằng, bình đẳng, nhân đạo, phù hợp với đường
lối xử lý người chưa thành niên phạm tội theo quan điểm của Đảng

và nhà nước ta; đáp ứng được yêu cầu đề cao vai trò của pháp luật,
tuân thủ pháp luật trong cộng đồng xã hội; bảo đảm nguyên tắc tôn
trọng và bảo vệ các quyền tự do, dân chủ của con người, nhất là người
chưa thành niên; bảo đảm đáp ứng được yêu cầu của công cuộc đấu
tranh phòng, chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay.

21


4.2. Giải pháp bảo đảm áp dụng đúng đắn hình phạt đối
với người chưa thành niên phạm tội trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng
4.2.1. Hoàn thiện của quy định của Bộ luật hình sự về trách
nhiệm hình sự của người chưa thành niên phạm tội
Bộ luật hình sự cần quy định nhiều hơn các điều, khoản có các
hình phạt nhẹ hơn hình phạt tù trong các tội phạm cụ thể để áp dụng
rộng rãi các loại hình phạt không phải là hình phạt tù như là cảnh
cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ ... để phù hợp với nguyên tắc
bảo vệ người chưa thành niên, cần bổ sung điều, khoản quy định về
thời hạn thử thách đối với người chưa thành niên phạm tội được áp
dụng án treo thấp hơn so với người đã thành niên.
Cần sửa đổi, các quy định về miễn trách nhiệm hình sự và áp
dụng các biện pháp thay thế là sự tiến bộ.
4.2.2. Tăng cường nhận thức của cán bộ, công chức thuộc các
cơ quan tư pháp trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng về áp dụng hình phạt
đối với người chưa thành niên phạm tội
- Hoạt động áp dụng hình phạt đối với người chưa thành niên
phạm tội phải tập trung xử lý một cách nghiêm minh kịp thời các loại
tội phạm đang có chiều hướng gia tăng trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng
-Phải chú ý tới yêu cầu giáo dục, cảm hóa người chưa thành
niên phạm tội, tạo điều kiện để họ tự sửa chữa sai lầm, khuyết điểm

trở thành công dân có ích cho xã hội.
4.2.3. Tăng cường tổng kết thực tiễn về áp dụng hình phạt đối
với người chưa thành niên phạm tội tại tỉnh Sóc Trăng
Bộ luật hình sự năm 2015 có những quy định có nhiều nội
dung mới cần phải được Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn. Việc
tăng cường hướng dẫn áp dụng pháp luật, tổng kết thực tiễn để ban
hành nhiều nghị quyết hướng dẫn, ban hành hệ thống án lệ là hết sức
cần thiết trong tình hình hiện nay.
4.2.4. Hoàn thiện hệ thống tư pháp thân thiện đối với người
chưa thành niên trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng
22


Cần có một đạo luật riêng về thủ tục tố tụng hình sự đối với
người chưa thành niên. Trong đó, quy định đầy đủ các hoạt động tố
tụng đối với người chưa thành niên phạm tội, người bị hại, người làm
chứng là trẻ em mà không cần phải áp dụng chung các quy định đối
với người đã thành niên.
- Cần ghi nhận các nguyên tắc bảo vệ quyền trẻ em không bị
xâm phạm bởi bất kỳ hành vi trái pháp luật nào như quyền được giữ
bí mật đời tư, quyền nhận dạng của người làm chứng, ghi nhận
những quy định của pháp luật quốc tế mà Việt Nam đã ký kết tham
gia.
- Cần bổ sung quy định về thời hạn tạm giữ, tạm giam đối với
người chưa thành niên ngắn hơn đối với người đã thành niên
4.2.5. Nâng cao năng lực của Thẩm phán, Hội thẩm và các
chức danh tư pháp khác trong việc áp dụng và thi hành hình phạt đối
với người chưa thành niên phạm tội trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng
Tiêu chuẩn hoá các chức danh tư pháp, thực hiện chặt chẽ quy
trình bổ nhiệm, bổ nhiệm lại các chức danh theo đúng quy định của

pháp luật. Trong tương lai, cần phải có cơ chế thu hút, tuyển chọn, bổ
nhiệm Thẩm phán chuyên nghiệp, chuyên về nghiên cứu xét xử các
vụ án hình sự có bị cáo, bị hại là người chưa thành niên
4.2.6. Tăng cường tập huấn chuyên sâu về áp dụng hình phạt
đối với người chưa thành niên phạm tội cho cán bộ, công chức thuộc
các cơ quan tư pháp tỉnh Sóc Trăng
Cần thường xuyên tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ, tập huấn
chuyên sâu về hoạt động áp dụng hình phạt đối với người chưa thành
niên phạm tội, tiếp tục nâng cao trình độ về mọi mặt cho cán bộ làm
công tác xét xử. Đội ngũ Hội thẩm nhân dân phải đặc biệt quan tâm,
chú trọng, chọn những người có tố chất thích hợp để xét xử vụ án
hình sự có bị cáo hoặc bị hại là người chưa thành niên phạm tội.

23