BS BÙI MINH THANH
Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
Dẫn lưu (ngoại) là sử dụng vật/ống dẫn lưu để chuyển
các dịch (có tính chất bệnh lý) ra bên ngoài cơ thể.
Loại cao su, lam
Penrose,
Sump
gạc
ODL ổ bụng
ODL Kehr (T tube)
Foley
Pezzer
ODL màng phổi
Và hệ thống kín
Theo mục đích DL
-DL điều trị: lấy ổ dịch tụ hoặc nhiễm đã có
VD: DL apxe tụy, apxe gan
-DL dự
phòng : lấy đi dịch mà nếu tụ lại sẽ gây hại
hoặc lấy đi/báo hiệu có dịch trong tương lai.
VD: DL sau mổ VPM, DL miệng nối đại-trực tràng
Theo phương pháp dẫn lưu:
-DL hở hay kín
-DL chủ động hay thụ động
DL hở
DL kín
Dẫn lưu mảnh cao su,xì gà
Có ống gắn vào túi hay chai, hoặc hệ
thống hút
Dịch thấm ra gạc
Dịch ra chai hoặc túi chứa
Nguy cơ nhiễm trùng cao
Nguy cơ ít hơn
Dẫn lưu chủ động
Dẫn lưu thụ động
Chủ động rút dịch thông qua hệ thống hút
Dịch tự chảy ra do áp lực, trọng lực
Điều chỉnh được áp lực hút
Hiệu quả tùy thuộc vào áp lực khoang và
trọng lực
Đặt trực tiếp vào ổ nhiễm hay vị trí thấp nhất của
khoang
Đưa ra ngoài bằng đường ngắn nhất
Không dẫn lưu qua: vết mổ, TK, mạch máu…
Cố định ống
Tạo điều kiện cho ODL phát huy tác dụng
Rút ngay khi hết tác dụng
Giúp làm giảm khoang chết
Giúp lấy đi các dịch bệnh lý: mủ, dịch viêm,máu,
mật, nước tiểu,…
Ngăn ngừa tụ dịch
Giúp phát hiện sớm biến chứng xì rò tiêu hóa, niệu
Trước đây:
“Người ta không bao giờ hối tiếc vì đặt một ống dẫn
lưu, nhưng có thể hối hận vì đã không đặt dẫn lưu”
Ngày nay:
-Dẫn lưu có cần thiết không ?
-Chỉ
định hẹp lại Tại
sao ?
Có chỉ định đặt ODL
Xác định vị trí đặt
Rạch da và tạo đường hầm
Kéo ODL qua đường hầm
Cố định ống+ gắn vào hệ thống (túi chứa, hút)
Đánh giá sau đặt ODL: TÌNH TRẠNG BN và tính
chất vật lý của dịch ( lượng, màu, mùi,…)
Ngay khi ODL hết tác dụng
Dịch ít hơn 25ml/ngày hoặc ngưng
Sau 7 ngày chỉ còn 20% ODL còn tác dụng
Xoay nới ODL 2cm/ngày đầu
Loại
Thời gian rút
Ví dụ
Theo dõi chảy máu sau mổ
Sau 24h
Cắt lách, cắt tuyến giáp
Dẫn lưu huyết thanh, dịch tiết
Sau 5 ngày
Đoạn nhũ
Ổ nhiễm trùng
Khi gần hết dịch
Apxe ổ bụng,
Apxe gan
Miệng nối đại trực tràng
Sau 5-7 ngày
Nối trước thấp
Đường mật
Sau 10 ngày
Ống Kehr (T tube)
(LIỆT KÊ )
Nhiễm
trùng ngược dòng
Tổn thương tạng trong bụng
Dính ruột, tắc ruột, thủng ruột
Thoát vị
…
Khác : đau, nằm lâu, viêm phổi, sẹo lâu lành, sẹo xấu,
…
CÂU HỎI ?
1.ODL
đặt sau mổ cắt lách 2 tiếng ra 500ml máu
2. BN mổ sỏi ống mật chủ, có ODL Kehr sau
24h ra dịch như hình:
3. BN mổ nội soi cắt túi mật do
Viêm túi mật, có đặt dẫn lưu,
sau 24h ra dịch như hình:
4. ODL sau mổ viêm phúc mạc do thủng tá tràng ngày
2 ra dịch như hình
5. ODL sau mổ nội soi cắt ruột thừa 24h ra dịch như
hình
6. ODL sau mổ u trực tràng giữa có nối đại-trực tràng,
ngày thứ 3 ODL như hình