SKKN phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong dạy học theo chuỗi hoạt động ở tiết bài tập và thực hành 7 chương trình tin học 12

Sáng kiến kinh nghiệm

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do lựa chọn sáng kiến kinh nghiệm
Xã hội ngày càng hiện đại, việc giáo dục nói chung và công tác giảng dạy
nói riêng cần phải đổi mới để phù hợp với xu hướng của thời đại. Hiện nay, thiên
hướng học tập của học sinh có nhiều thay đổi. Các em muốn tự tìm tòi, khám
phá, không muốn áp đặt vào khuôn khổ lối học thụ động “đọc – chép” đã được
hình thành từ trước giờ. Vì thế, trong những năm gần đây, việc mở các lớp bồi
dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên của Bộ và của các Sở Giáo
dục & Đào tạo về việc đổi mới phương pháp giảng dạy “Lấy học sinh làm trung
tâm”, khuyến khích học sinh tham gia một cách chủ động và tích cực trong việc
học của mình được tổ chức triển khai nhiều tại các địa phương.
Vì thế, nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên là cần xây dựng quá trình
dạy học như thế nào để giúp học sinh đạt được khả năng chủ động tư duy, hình
thành kĩ năng, chiếm lĩnh kiến thức.
Như chúng ta đã biết, việc dạy học theo chuỗi hoạt động chỉ mới được áp
dụng trong giảng dạy ở thời gian gần đây. Nó là yêu cầu cơ bản không thể thiếu
của cách dạy học theo mô hình “Trường học mới”. Hình thức dạy học này đã
được triển khai thí điểm và chính thức ở một số cấp học ở nhiều nơi trong cả
nước. Và vì đây là một yêu cầu đổi mới khá mới mẻ nên hầu hết giáo viên còn
gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận và thực hiện. Bên cạnh đó, theo
đánh giá chủ quan của bản thân tôi thì việc dạy học theo chuỗi hoạt động khiến
cho giáo viên rất e dè khi thực hiện nó. Bởi nó đòi hỏi sự mày mò và đầu tư
không hề nhỏ. Cũng chính vì quá mới mẻ nên việc nghiên cứu dạy học theo chuỗi
hoạt động kích thích sự hứng thú tích cực của học sinh ở bậc Trung học phổ
thông còn rất hạn chế.
Ngoài ra, môn Tin học là một môn học đặc thù, dạy học Tin học thường
gồm có hai phần: Lý thuyết và thực hành, cả hai được kết hợp song song với
nhau trong quá trình dạy học, phần lý thuyết Tin học rất mới với đa số học sinh,
tiết học Lý thuyết thường rất khô khan, có nhiều khái niệm trừu tượng, nhiều

thuật ngữ chuyên ngành, ngôn ngữ tiếng Anh, dẫn đến học sinh khó hiểu, khó
hình dung nên tiết học lý thuyết rất dễ bị nhàm chán, những học sinh không theo
kịp sẽ bị hổng kiến thức liền. Vì vậy tiết học thực hành ít có hiệu quả, giờ thực
hành không khỏi còn nhiều lộn xộn, xảy ra tình trạng học sinh ngại tiếp cận, thậm
chí có những học sinh nhút nhát bị bạn dành máy, mặc cảm nên rất ít chịu thực
hành.
1


Sáng kiến kinh nghiệm
Qua nhiều năm giảng dạy môn Tin học 12, tôi nhận thấy đa số học sinh
không mấy hứng thú với môn học này. Nội dung chương trình Tin học 12 cung
cấp cho học sinh các kiến thức cơ bản về cơ sở dữ liệu và làm quen với hệ quản
trị cơ sở dữ liệu Microsoft Access. Nhằm giúp cho học sinh hiểu được cách tổ
chức, quản lí dữ liệu trên máy tính và thông qua hệ quản trị cơ sở dữ liệu
Microsoft Access giúp học sinh bước đầu làm quen với các thao tác cơ bản để có
thể xây dựng một chương trình quản lí trên máy tính. Đây là những kiến thức rất
cần thiết đối với học sinh vì ngày nay các chương trình quản lý được sử dụng rất
nhiều để giải quyết các bài toán quản lý ở mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội.
Tuy nhiên, nội dung chương trình Tin học 12 là những kiến thức về cơ sở
dữ liệu khá trừu tượng và khô khan, chương trình dạy học gồm hai phần song
song với nhau: phần lý thuyết và phần thực hành, nếu không nắm được lý thuyết
thì thực hành sẽ không hiệu quả; vả lại, các em là học sinh cuối cấp nên xu hướng
học các môn chính để thi tốt nghiệp và thi cao đẳng, đại học, không mấy chú tâm
vào học môn này. Nên việc tìm ra giải pháp để kích thích các em học tập là một
điều rất quan trọng.
Vì vậy, xuất phát từ thực tế nói trên và qua nhiều năm giảng dạy tại trường
THPT Trần Hưng Đạo, cùng sự tiếp xúc với nhiều ban lớp khác nhau và với
nhiều đối tượng học sinh. Tôi mạnh dạn chọn sáng kiến kinh nghiệm: “Phát huy
tính tích cực, chủ động của học sinh trong dạy học theo chuỗi hoạt động ở tiết

bài tập và thực hành 7 chương trình Tin học 12” để nghiên cứu và áp dụng. Hy
vọng rằng sáng kiến này sẽ góp một phần nhỏ nâng cao hiệu quả giảng dạy của
bản thân cũng như giúp ích phần nào trong việc cung cấp tài liệu tham khảo cho
các đồng nghiệp.
1.2. Điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
Thời gian qua tiếp cận với việc dạy học theo chuỗi hoạt động, tôi nhận thấy
rất hay. Trong mỗi bài học, theo logic của quá trình nhận thức, thông thường
người học phải trải qua các hoạt động: khởi động nêu vấn đề; hình thành kiến
thức bài học; hệ thống hóa kiến thức và luyện tập; vận dụng kiến thức vào thực
tiễn và tìm tòi mở rộng. Nhưng cũng tùy vào thực tế, không phải lúc nào cũng
cứng nhắc áp dụng luôn 5 bước hoạt động này. Tùy vào từng bài và cách thức
truyền đạt của giáo viên ta cũng có thể được rút gọn lại thành 4 bước: khởi động
nêu vấn đề; hình thành kiến thức; luyện tập, vận dụng; tìm tòi, mở rộng hay là
còn 3 bước trong những tiết bài tập rèn luyện hay thực hành: khởi động nêu vấn
đề; luyện tập, vận dụng; tìm tòi, mở rộng.

2


Sáng kiến kinh nghiệm
Cùng với những kinh nghiệm được đúc rút từ bản thân qua quá trình giảng
dạy ở trường phổ thông, trong sáng kiến này tôi có đưa ra các bước xây dựng một
tiến trình dạy học theo chuỗi hoạt động cụ thể, khoa học gắn liền với nội dung,
đặc trưng của bài học, môn học; kết hợp với các kĩ thuật lên lớp để gây hứng thú
cho học sinh, xây dựng một tiết học sôi nổi, phát huy tối đa tính tích cực, chủ
động, sáng tạo, tự tin làm việc theo nhóm trong học sinh.
Và tiến trình này được mô phỏng trực tiếp trên 2 tiết dạy thực hành của
chương trình Tin học 12. Bước đầu kiến tạo một cấu trúc soạn giảng theo mô
hình trường học mới, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập bộ môn
Tin học ở trường phổ thông.

Đối tượng cụ thể mà sáng kiến hướng đến đó là học sinh khối học phổ
thông và áp dụng trực tiếp trên bài tập và thực hành 7 của chương trình Tin học
12, triển khai dạy thực nghiệm trên lớp 12A10 và lớp 12A5 trường THPT Trần
Hưng Đạo.

3


Sáng kiến kinh nghiệm

4


Sáng kiến kinh nghiệm

2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng nội dung nghiên cứu
Học sinh của trường đại đa phần là con em của gia đình làm nông, điều
kiện gia đình khó khăn nên ít có điều kiện tiếp xúc với Tin học. Một số em có
điều kiện hơn thì tiếp xúc với tin học chủ yếu là để chơi game và giải trí. Từ đó
các em không biết đến các chương trình quản lí và không thấy được tầm quan
trọng của việc quản lí dữ liệu trên máy tính. Đối với học sinh khối 12, tư tưởng
thiên về các môn học chính để thi tốt nghiệp hoặc thi đại học, nên xem tin học là
môn phụ, kiến thức chương trình tin học 12 lại khá mới mẻ, khó tiếp thu dẫn đến
các em thấy chán và lơ là với môn học này.
Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học đã được đặt ra đối với tất cả các cấp
học trong hệ thống giáo dục. Đặc biệt, khi chúng ta tiến hành đổi mới chương
trình và sách giáo khoa thì vấn đề đổi mới phương pháp dạy học sẽ trở thành một
yêu cầu cấp thiết. Phong trào đổi mới phương pháp dạy học đã diễn ra rộng khắp
trong ngành giáo dục toàn quốc. Tuy nhiên việc đổi mới phương pháp dạy học

theo mô hình trường học mới, soạn – giảng theo chuỗi hoạt động chưa được thực
hiện một cách đồng bộ ở các trường học, cấp học, các vùng miền trong cả nước.
Nhiều giáo viên còn nhiều bỡ ngỡ trong cách soạn – giảng theo chuỗi hoạt động
này. Thiết nghĩ phương pháp dạy học thì có rất nhiều, nhưng làm thế nào kết hợp
nhuần nhuyễn, thích hợp với từng đối tượng để thiết kế ra một tiết dạy trong
khoảng thời gian 45 phút lên lớp, giáo viên có thể khiến cho học sinh luôn chú
tâm, thực hiện các yêu cầu đưa ra, thảo luận hoạt động tích cực để hoàn thành
mục tiêu đề ra của bài thì đó là cả một nghệ thuật của người giáo viên.
Một số giáo viên còn chưa thấy hết tầm quan trọng của việc rèn luyện cho
học sinh phương pháp tự học và học theo nhóm. Vì vậy có những bài tập có liên
quan đến kiến thức họ còn làm thay cho học sinh vì sợ học sinh không hiểu bài.
Dẫn đến không rèn được cho học sinh thói quen tự học và học theo nhóm, các em
luôn có thói quen chờ đợi, không tự mình suy nghĩ, tìm tòi để phát hiện ra kiến
thức mới.
Một số giáo viên triển khai hoạt động nhóm trong học sinh chưa được hiệu
quả hoặc triển khai tạo nhóm sai cách, như tạo nhóm mà không có các yêu cầu để
thực hiện thảo luận trong nhóm với nhau. Một số nhóm trưởng chưa mạnh dạn tự
tin để lãnh đạo nhóm mình hoạt động. Một số học sinh trong nhóm còn ỷ lại các
bạn cùng nhóm, không tích cực trong hoạt động nhóm.
Thực tế chương trình Tin học 12 học kì 1 thời lượng các tiết thực hành
nhiều hơn các tiết lý thuyết. Cứ một bài lý thuyết sẽ được rèn luyện kĩ năng qua ít
5


Sáng kiến kinh nghiệm
nhất hai tiết thực hành kế tiếp. Tuy nhiên khoảng cách giữa các tiết có khoảng
thời gian tính bằng ngày, nên học sinh khó có thể ghi nhớ và thực hành xuyên
suốt toàn bộ nội dung yêu cầu của tiết bài tập và thực hành. Đó là chưa tính đến
trường hợp, dùng máy thực hành chung của nhà trường, một số học sinh thiếu ý
thức xóa cơ sở dữ liệu của tiết học trước, thì các em học kế tiếp lại phải bỏ thời

gian gõ lại cơ sở dữ liệu đã bị mất.
2.2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Việc dạy Tin học, nhất là trong những tiết thực hành thì máy tính là vật
dụng không thể thiếu. Để chuẩn bị tốt cho tiết thực hành, giáo viên cần có rất
nhiều việc cần làm, như: Xây dựng tiến trình dạy học chi tiết cho từng tiết; khảo
sát, kiểm tra trang thiết bị dạy học cho môn học; đề xuất với tổ chuyên môn, nhà
trường để có kế hoạch sữa chữa, mua sắm bổ sung trang thiết bị của phòng thực
hành. Trước giờ thực hành, giáo viên cần đến trước kiểm tra phòng máy, các thiết
bị cần thiết, đảm bảo được một tiết dạy thực hành ổn định, an toàn với học sinh.
Để dạy được một tiết thực hành hiệu quả, người giáo viên phải xây dựng
một tiến trình dạy học thích hợp phù hợp với từng đối tượng học sinh. Tiến trình
đó sẽ được triển khai qua từng phần cụ thể như sau:
Phần 1. Khâu chuẩn bị
Khâu chuẩn bị này rất quan trọng, nó ảnh hưởng rất lớn đến tiến trình dạy
học của tiết thực hành.
1. Về giáo viên: Ngoài việc lên trước kiểm tra mọi điều kiện về cơ sở vật chất
phù hợp, đầy đủ và an toàn để học sinh thực hành; thì khâu chuyển giao nhiệm vụ
cụ thể, rõ ràng cho học sinh là rất quan trọng, từ khâu phân nhóm học tập, đến
chuẩn bị trước một số nội dung tùy thuộc vào từng yêu cầu cụ thể của bài học.
Đặc thù của môn Tin học là sẽ thực hành trên một phần mềm ứng dụng cụ thể,
tuy nhiên sẽ có phần mềm với nhiều phiên bản khác nhau. Một số học sinh có
điều kiện sẽ cầm máy tính cá nhân của mình đi học, nên giáo viên cần nắm rõ
phần mềm với các phiên bản khác nhau để có thể hỗ trợ học sinh khi cần thiết.
2. Về học sinh: Sau khi nhận nhiệm vụ từ giáo viên đưa ra, học sinh sẽ phân
nhóm học tập theo yêu cầu của giáo viên. Thực hiện việc chuẩn bị một số nội
dung cần thiết cho tiết học.
Thực tế cho thấy, khi học theo nhóm các em được chia sẻ ý kiến cho nhau,
được hỗ trợ giúp đỡ nhau để cùng tiến bộ nhằm phát triển năng lực và phẩm chất,
hoàn thiện bản thân trong quá trình học tập. Để tạo một nhóm hoạt động và thực

hiện các yêu cầu hiệu quả, giáo viên cần chú ý một số đặc điểm sau:
6


Sáng kiến kinh nghiệm
+ Số lượng học sinh: từ 4 – 5 em (gồm ít nhất 2 máy tính cá nhân) để đảm
bảo các em dễ hợp tác với nhau trong quá trình học tập. Luân phiên chỉ định
nhóm trưởng và thành viên trong nhóm báo cáo kết quả hoạt động nhóm một
cách linh hoạt phù hợp trong các hoạt động của từng bài học.
+ Vị trí chỗ ngồi trong nhóm: tùy vào đặc điểm của phòng thực hành bố trí
các máy tính, các em sẽ ngồi sát lại với nhau để đảm bảo quan sát và thực hành
được nội dung trên máy tính cá nhân, cũng như dễ trao đổi thảo luận để cùng
nhau học tập xây dựng bài học dưới sự điều khiển của giáo viên. Các em phải
được thuận lợi trong việc ghi và đọc các tư liệu bài học cũng như thuận lợi khi
thực hành.
+ Đưa ra các yêu cầu cho nhóm: việc chuyển giao nhiệm vụ của giáo viên
cũng rất quan trọng. Khi đã tạo nhóm học tập giáo viên cần đưa ra các nhiệm vụ
cho nhóm có sự thảo luận và dành thời gian thảo luận trong nhóm cho các học
sinh. Tránh việc tạo nhóm mà cá nhân học sinh chỉ trình bày, thuyết trình về yêu
cầu nào đó mà không cần thảo luận nhóm.
Ngoài ra, khi chia nhóm, cũng cần tránh: học sinh trong 1 nhóm bị bỏ rơi
khi thảo luận hoặc không có cơ hội trình bày ý kiến của mình khi thảo luận.
Thực tế, tùy vào từng đặc điểm của tiết học và tùy vào mục đích sử dụng
nhóm của giáo viên. Ta có thể phân nhóm theo năng lực, nghĩa là có nhóm khá,
giỏi, nhóm trung bình, nhóm yếu; hoặc là phân nhóm cân bằng, tức là giáo viên
sẽ chỉ định một số học sinh khá, giỏi kèm theo các học sinh yếu kém lập thành
một nhóm, nhằm mục đích hỗ trợ, giúp đỡ bạn hoàn thành nhiệm vụ. Dù cho
phân nhóm như thế nào, thì giáo viên cũng cần phải kiểm tra mức độ tiếp cận của
từng học sinh đối với kiến thức bài học như thế nào.
Phần 2. Hoạt động lên lớp

Khi xây dựng các hoạt động lên lớp, giáo viên cần chú ý một số đặc điểm
sau:
Thứ nhất, kỹ thuật ghi bảng giáo viên:
Bảng là một thiết bị rất hữu hiệu, gần gũi, thiết thực của lớp học trong quá
trình dạy học, hỗ trợ giáo viên và học sinh trong quá trình học tập ở mọi nơi mọi
chỗ. Theo tôi, ghi bảng khi thấy cần thiết như nội dung hoạt động chung cả lớp,
tên bài học, các nhiệm vụ chuyển giao cho học sinh, các ý kiến của học sinh (nếu
cần thiết) và hệ thống hóa kiến thức. Hoặc là dành ra một góc bảng để làm góc
ghi chú trong các tiết dạy.
Thứ hai, tổ chức hoạt động khởi động, nêu vấn đề:

7


Sáng kiến kinh nghiệm
Hoạt động này cần tạo ra những tình huống, những vấn đề ở đó người học
cần được huy động tất cả các kiến thức hiện có, những kinh nghiệm, vốn sống
của mình để cố gắng nhìn nhận và giải quyết theo cách riêng của mình và cảm
thấy thiếu hụt kiến thức, thông tin để giải quyết. Để tạo ra tình huống xuất phát
hay, hiệu quả là cả một nghệ thuật của người giáo viên.
Theo tôi, giáo viên cần: nêu vấn đề tìm hiểu của bài học khi khởi động gắn
liền với hoạt động tiếp nối là hình thành kiến thức mà đã có trong tài liệu, sách
giáo khoa của bài học; coi hoạt động là một hoạt động học tập, có mục đích, thời
gian hoạt động và sản phẩm hoạt động; bố trí thời gian thích hợp cho các em học
tập, bày tỏ quan điểm cũng như sản phẩm của hoạt động. Còn trong các tiết thực
hành thì phần khởi động này chính là bước kích thích học sinh, đưa ra các bài tập
cụ thể để học sinh hứng thú thảo luận, giải quyết các yêu cầu của giáo viên. Và
giáo viên cũng nên tránh: lựa chọn các tình huống khởi động không đắt giá dẫn
đến các em có thể trả lời được một cách dễ dàng với các câu hỏi đặt vấn đề đơn
giản; thời gian cho hoạt động này quá ít, chưa cho các em suy nghĩ, bày tỏ ý kiến

của mình; cố gắng giảng giải, chốt kiến thức ở ngay hoạt động này…
Thứ ba, hệ thống hóa kiến thức bài học:
Khâu quan trọng trong bài học là hệ thống hóa kiến thức được hình thành
trong bài học. Thông thường giáo viên tổ chức hoạt động này trong mục “Hình
thành kiến thức” hoặc “Luyện tập”.
Để tổ chức hệ thống hóa bài học, giáo viên nên: thảo luận chung với toàn
lớp về những kiến thức mới được hình thành ở chuỗi hoạt động thứ hai với những
vấn đề mà các em phát hiện ra ban đầu ở hoạt động “khời động”. Trên cơ sở đó
giáo viên có những nhận xét đánh giá kết quả hoạt động của các nhóm, hoặc từng
cá nhân học sinh. Đây chính là thời điểm hay nhất để giúp giáo viên có sự nhìn
nhận, đánh giá, rút kinh nghiệm từ việc tổ chức hoạt động của mình. Giáo viên
phải là trọng tài, giám khảo để chốt lại kiến thức, giúp các em nhận thức ra chân
lý. Nếu các em còn gặp khó khăn cần sử dụng các kĩ thuật hoặc phương pháp để
trợ giúp các em, thậm chí cần giảng giải đưa ra những minh chứng thực tiễn về
vấn đề đó, hoặc tiếp tục cho các em nghiên cứu tìm hiểu ở ngoài lớp học,…
Thứ tư, kết thúc bài học và hướng dẫn giao nhiệm vụ về nhà:
Trong giờ dạy, người giáo viên cần chủ động kết thúc và giao nhiệm vụ về
nhà cho học sinh, dù cho có thể lúc đó công việc trên lớp vẫn còn dang dở. Thông
thường ít nhất 3 đến 5 phút trước khi kết thúc tiết dạy. Vấn đề đặt ra là cần xử lí
tình huống sư phạm như thế nào cho từng nhóm, từng em ở trong lớp. Giáo viên

8


Sáng kiến kinh nghiệm
cần căn cứ kết quả và tiến độ hoạt động của từng nhóm học sinh để giao việc về
nhà cho học sinh. Việc học tập ở nhà có thể hướng dẫn như sau:
+ Đối với các nhóm hoạt động còn dang dở: tiếp tục về nhà nghiên cứu, tìm
hiểu vấn đề chưa xong trên lớp, gợi ý các em thực hiện ở nhà… và vận dụng vào
thực tiễn. Yêu cầu các em báo cáo kết quả thực hiện ở nhà thông qua các sản

phẩm học tập.
+ Đối với các nhóm đã thực hiện xong: cần giao nhiệm vụ cho các em tiếp tục
vận dụng thực tiễn, đề xuất các phương án khác đã có trong bài học. Yêu cầu các
em báo cáo kết quả thực hiện ở nhà thông qua các sản phẩm học tập.
Không nên giao nhiệm vụ về nhà cho học sinh bằng những câu hỏi, bài tập
có tính chất học thuộc lòng máy móc, mà nên lựa chọn những tình huống, nhiệm
vụ học tập bổ ích liên quan đến thực tiễn đòi hỏi các em phải hợp tác với cộng
đồng để tìm tòi, khám phá.
Thứ năm, theo dõi học sinh đánh giá quá trình học tập:
Theo dõi đánh giá học sinh trong quá trình học tập là một trong những
khâu quan trọng trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của người học. Ở đây,
giáo viên quan sát các hành động, cử chỉ, hành vi, tác phong của các em trong
quá trình học ở lớp. Căn cứ vào sản phẩm học tập và thái độ học tập, giáo viên
đánh giá được sự tiến bộ của học sinh, đánh giá được khả năng vận dụng giải
quyết tình huống vào thực tiễn.
Để theo dõi đánh giá quá trình học tập của học sinh, giáo viên cần:
+ Có sổ theo dõi quá trình học tập, ở đó ghi những lưu ý về khả năng phát
triển cũng như các hạn chế của từng em trong quá trình học tập.
+ Theo dõi đánh giá khả năng nhận thức, thái độ học tập thông qua hoạt động
học, như: tiếp nhận nhiệm vụ, tự học cá nhân, trao đổi thảo luận, tư duy sáng tạo
học tập và trình bày sản phẩm học tập, các kĩ năng thao tác thực hành…
+ Giáo viên nên chuẩn bị các tiêu chí đánh giá, phân tích hướng dẫn cho học
sinh cách tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau.
+ Thường xuyên tổ chức cho học sinh tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau thông
qua tổ chức trò chơi học tập, đánh giá sản phẩm học tập.
Bên cạnh đó giáo viên cần phát hiện những điểm yếu kém của học sinh,
động viên khích lệ sự cố gắng, nổ lực tiến bộ của học sinh so với bản thân các
em. Đa dạng hóa các hình thức và phương pháp đánh giá…
2.2.2. Phương pháp áp dụng sáng kiến kinh nghiệm vào thực tiễn
Từ ý tưởng thiết kế tiến trình dạy học như trên, tôi đã xây dựng tiến trình

tổ chức hoạt động một tiết học thực hành tại phòng thực hành bộ môn Tin học
9


Sáng kiến kinh nghiệm
theo chuỗi hoạt động dưới dạng một giáo án (nằm ở phần Phụ lục), áp dụng cụ
thể trên nội dung tiết bài tập và thực hành 7, chương trình Tin học 12.
Dạy học chương trình Tin học 12 học kì 1 với hai phần: phần lý thuyết và
phần thực hành song song với nhau. Ở bài 8 – Truy vấn dữ liệu, ta đã được tìm
hiểu về đối tượng Query trong Access, cách thực hiện tạo các mẫu hỏi để thực
hiện các yêu cầu truy vấn dữ liệu với các CSDL bằng các phiên bản khác nhau
của phần mềm Microsoft Access. Sau tiết lý thuyết này có 4 tiết thực hành: 2 tiết
đầu của bài tập và thực hành 6 là thực hiện tạo mẫu hỏi trên một bảng; 2 tiết sau
là của bài tập và thực hành 7, thực hiện tạo mẫu hỏi trên nhiều bảng. Vì thế ở 2
tiết thực hành của bài tập và thực hành 7 đòi hỏi giáo viên phải dẫn dắt học sinh
từ tiếp cận chuyển đổi truy vấn dữ liệu trên một bảng đến thực hiện được các yêu
cầu truy vấn dữ liệu trên nhiều bảng.
Và với ý tưởng ban đầu mong muốn kích thích sự hứng thú và khai thác
khả năng học tập theo nhóm, cũng như khai thác kĩ năng thực hành triệt để của
các em thông qua các chuỗi hoạt động trong tiết học. Trong bài bài tập và thực
hành 7, tôi muốn giúp học sinh hiểu rõ hơn về bản chất của tạo mẫu hỏi trên
nhiều bảng, vì thế một số hoạt động sẽ dành số thời gian tương đối trong tiết để
từng nhóm học sinh thảo luận phân tích kĩ yêu cầu bài toán, kích thích khả năng
tư duy của các em, sau đó mới tiến hành cho các em thực hành trên máy tính cá
nhân.
Nhằm muốn các em có sự ganh đua, cố gắng hoàn thành một cách nhanh
nhất các yêu cầu theo nhóm, giáo viên cần 1 học sinh hỗ trợ cho mình để thực
hiện một số nhiệm vụ, như: phát phiếu học tập; ghi nhận các nhóm hoàn thành
yêu cầu của giáo viên trước thời gian cho phép; tính điểm cho các nhóm qua từng
hoạt động, điểm tối đa từng hoạt động là 10 điểm, điểm sẽ được ghi công khai

trên bảng (góc bảng).
Để thực hiện tốt các yêu cầu trong tiết bài tập và thực hành 7, giáo viên sẽ
chuyển giao nhiệm vụ học tập cho học sinh từ tiết trước, nội dung như sau:
- Tạo nhóm học tập: 2 bàn máy tính gồm 4 – 5 học sinh sẽ lập thành 1 nhóm.
- Mỗi nhóm chuẩn bị bảng phụ, bút dạ và máy tính cá nhân (nếu có).
- Giáo viên chọn ra 1 học sinh (thông thường là lớp trưởng – học sinh khá
giỏi trong lớp) làm người hỗ trợ cho giáo viên, ngoài việc tham gia vào hoạt động
cùng nhóm mình sẽ hỗ trợ cho giáo viên nội dung sau: phát, thu và dán bảng phụ;
ghi nhận các nhóm hoàn thành yêu cầu của giáo viên; tính điểm cho các nhóm
qua từng hoạt động, ghi điểm công khai vào 1 góc trên bảng.
- CSDL KINH_DOANH gồm 3 bảng đã học từ bài thực hành trước.
10


Sáng kiến kinh nghiệm
- Chuẩn bị CSDL QLThi_TNPT gồm 2 bảng sau:
Bảng DANH_SACH chứa thông tin của thí sinh:

Bảng DIEM_THI: chứa kết quả thi các môn của thí sinh:

Giáo án minh họa tiến trình dạy học sẽ nằm ở phần phụ lục của sáng kiến.
2.2.3. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Quá trình dạy học, cách chuyển giao nhiệm vụ, phương pháp truyền đạt
qua từng chuỗi hoạt động logic đã kích thích các em thực hiện các chuỗi hoạt
động giáo viên đưa ra. Việc lập nhóm hoạt động thực hiện nhiệm vụ của giáo viên
được các em tham gia thảo luận tích cực, chủ động tìm tòi kiến thức để hoàn
thành yêu cầu đặt ra. Khách quan mà nói, nếu chỉ xét một khía cạnh nào đó thì
việc dạy học theo chuỗi hoạt động không thể quyết định hoàn toàn kết quả học
tập của học sinh, nhưng cũng không thể phủ nhận sự đóng góp to lớn của nó.
* Về phía học sinh

Trong gần hai năm học vừa qua, tôi đã thực nghiệm giảng dạy theo chuỗi
hoạt động ở một số tiết học trên một số lớp. Đơn cử hai lớp 11A10 và 11A7 (năm
học 2017 – 2018) và lớp 12A10 và 12A5 (năm học 2018 – 2019). Tôi đã tiến
hành lấy ý kiến phản hồi của học sinh sau khi tham gia các tiết học được thiết kế

11


Sáng kiến kinh nghiệm
theo chuỗi hoạt động nhằm đánh giá hiệu quả trong quá trình dạy học. Cụ thể, tôi
đã khảo sát hai lớp 12A10 và 12A5 với tổng số học sinh là 85. Kết quả như sau:
KẾT QUẢ PHIẾU PHẢN HỒI CỦA HỌC SINH
(Mức độ 1 là có nhưng không nhiều, mức độ 2 là nhiều, mức độ 3 là rất nhiều)

Tiêu chí
1. Tiếp thu kiến thức
2. Khắc sâu kiến thức
3. Giờ học sinh động,
hấp dẫn, học sinh
hứng thú học tập

Kết quả học sinh lựa chọn mức
độ
Mức độ 1 Mức độ 2 Mức độ 3
SL
TL
SL
TL
SL
TL

32,9
61,1
5 6,0% 28
52
%
%
11,9
50,5
37,6
10
43
32
%
%
%
6

7,2%

14

16,4
%

65

76,4
%

Dựa vào bảng thống kê tỉ lệ % học sinh lựa chọn các mức độ, ta thấy đa số

học sinh tiếp thu kiến thức tốt, được khắc sâu lượng kiến thức sau khi học các tiết
học áp dụng phương pháp này. Bên cạnh đó, hầu hết các em cho rằng giờ học
sinh động, hấp dẫn, kích thích học sinh chủ động, tích cực, hứng thú trong các
hoạt động học tập.
Qua việc áp dụng phương pháp dạy học theo chuỗi hoạt động trên các khối
lớp ở trường THPT Trần Hưng Đạo nói chung và đặc biệt là trên khối 12 nói
riêng. Những lớp mà tôi dạy bằng nhiều phương pháp thu thập dữ liệu khác nhau,
tôi đã nhận được kết quả đáng khích lệ. Khi khảo sát bằng cách quan sát trực
quan hay qua phiếu điều tra thì tôi thấy hầu hết các em học sinh đều có những
phản ứng tích cực với phương pháp dạy học mới này. Ngoài ra, khi quan sát quá
trình học tập của các em, tôi thấy rằng khả năng học tập của các em có bước tiến
bộ dần bởi các em được hiểu vấn đề một cách thấu đáo.
Ngay từ phần khởi động vào bài, đã kích thích các em tìm tòi, nghiên cứu
để tiếp nhận kiến thức. Học sinh cảm thấy hứng thú học tập hơn, việc tiếp thu bài
của học sinh có tiến bộ hơn. Không còn tình trạng nhàm chán khi học môn Tin
học 12, học sinh trở nên thích học hơn, thích những giờ dạy của tôi nhiều hơn.
Trong tiết dạy, tôi luôn cố gắng áp dụng phương pháp dạy học mới ấy cùng với
phong cách dạy học của bản thân kết hợp một cách hài hòa nhất để tạo ra không
khí thoải mái nhất, hiệu quả nhất cho học sinh.
12


Sáng kiến kinh nghiệm
* Về phía giáo viên
Thời gian đầu, do vừa dạy, vừa tìm tòi nên tôi gặp không ít khó khăn, nhất
là khâu soạn giáo án. Đây là khâu mất rất nhiều thời gian. Nhưng càng về sau, do
tích lũy được nhiều kinh nghiệm nên tôi đã bắt đầu quen dần, việc soạn giáo án
trở nên nhẹ nhàng, nhanh chóng theo các chuỗi hoạt động đã thiết kế sẵn. Bên
cạnh đó, dựa vào những kinh nghiệm giảng dạy qua nhiều năm, tiếp xúc với
nhiều đối tượng học sinh, tôi cũng đã cố gắng tìm ra nhiều phương pháp triển

khai trong quá trình hoạt động học tập trên lớp, nhằm tạo sự hứng thú trong học
sinh, giúp các em tăng tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong mọi hoạt động, rèn
dũa các em học tập theo nhóm, tăng tính tự tin, khả năng trình bày lưu loát khi
đứng trước đám đông. Và tôi đã rất phấn khởi vì hầu hết học sinh khá thích thú
với phương pháp giảng dạy mà tôi đã đưa ra.
Những điều kể trên chính là động lực lớn lao để tôi tiếp tục giảng dạy, tìm
tòi nghiên cứu và tiếp tục hoàn thiện, áp dụng sáng kiến kinh nghiệm vào thực
tiễn để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục cho đơn vị, cho tỉnh nhà.

13


Sáng kiến kinh nghiệm

14


Sáng kiến kinh nghiệm
3. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa, phạm vi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Qua gần 2 năm tiếp cận và áp dụng phương pháp dạy học theo chuỗi hoạt
động nhằm phát huy tính cực, khả năng sáng tạo của học sinh nói trên, bản thân
tôi nhận thấy việc đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học phổ thông là
rất cần thiết. Qua quá trình thực hiện đã mang lại những kết quả tốt đẹp. Giáo
viên sử dụng linh hoạt các phương pháp và kỹ thuật dạy học nên đã phát huy
được tính tích cực, chủ động, tinh thần hợp tác, chia sẻ để cùng nhau tìm tòi,
khám phá kiến thức trong học sinh. Học sinh luôn tự lập, tự khám phá, tự chiếm
lĩnh tri thức, hình thành năng lực tự học, năng lực sáng tạo. Các em phát triển tốt
các kỹ năng sống như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng xử, tạo một môi trường học
tập thân thiện, vui vẻ, thoải mái. Chất lượng học tập ngày càng nâng cao.

Với sáng kiến kinh nghiệm: “Phát huy tính tích cực, chủ động của học
sinh trong dạy học theo chuỗi hoạt động ở tiết bài tập và thực hành 7 chương
trình Tin học 12” này, tôi mong đây sẽ là một đề tài nghiên cứu đi vào thực tiễn
và phục vụ hiệu quả công tác giảng dạy của mình cũng như của các đồng nghiệp
ở khối trung học phổ thông. Vì đây là một đề tài mới nên nó gây ra một số khó
khăn nhất định cho người nghiên cứu. Theo tôi, về các chuỗi hoạt động, chúng ta
tuân thủ theo tinh thần của các công văn hướng dẫn, về phần nội dung của từng
hoạt động thì mỗi giáo viên nên tự nghiên cứu, thiết kế theo kinh nghiệm và năng
lực bản thân sao cho phù hợp với đối tượng học sinh tại đơn vị mình.
Trong quá trình nghiên cứu và viết sáng kiến này, chắc chắn tôi còn mắc
một số hạn chế nhất định. Chính vì vậy, sự đóng góp quý báu của quý đồng
nghiệp sẽ giúp tôi rất nhiều trong việc điều chỉnh, hoàn thiện đề tài tốt hơn.
3.2. Kiến nghị, đề xuất
* Với các cấp quản lý giáo dục:
- Cần nhân rộng hơn nữa và áp dụng thực hiện dạy học theo chuỗi hoạt động
trong các trường trung học phổ thông.
- Cần tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp cụm trường với các trường khác để
tạo mối quan hệ chia sẻ, học tập lẫn nhau.
- Do đặc thù của môn Tin học, học thực hành gắn liền với sử dụng máy tính,
để không bị gián đoạn quá trình học thực hành của học sinh, kiến nghị đầu tư xây
dựng thêm hệ thống máy tính đầy đủ, hiện đại hơn phù hợp với thời đại công
nghệ số ngày nay.
15


Sáng kiến kinh nghiệm
* Với các giáo viên đồng nghiệp:
- Tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện đề tài này để góp phần mang lại hiệu quả
giảng dạy.
- Giáo viên cần tăng cường trao đổi chuyên môn, học hỏi kinh nghiệm. Soạn

giảng, thiết kế tiến trình lên lớp cần chú ý đến đối tượng học sinh, lấy học sinh
làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động,hợp tác của học sinh trong mọi
hoạt động thực hiện nhiệm vụ học tập. Rèn dũa các em tự tin trong việc trình bày,
trao đổi ý kiến, quan điểm cá nhân trong các hoạt động nhóm.
- Cần xây dựng tốt một lớp học thân thiện, học sinh tích cực.

16


Sáng kiến kinh nghiệm

PHỤ LỤC
Tiết PPCT: 27

Bài tập và thực hành 7:
MẪU HỎI TRÊN NHIỀU BẢNG (T1)
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
Thông hiểu:
Tạo mẫu hỏi kết xuất thông tin từ nhiều bảng
2. Kỹ năng:
Vận dụng:
Củng cố và rèn luyện kỹ năng tạo mẫu hỏi từ nhiều bảng.
3. Thái độ:
Có hứng thú trong việc giải các bài toán quản lí bằng ACCESS, thấy được
lợi ích của ACCESS phục vụ thực tiễn.
4. Năng lực hướng tới
 Năng lực chung:
+ Năng lực tự học, sáng tạo.
+ Năng lực giải quyết vấn đề;

+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp, hợp tác, thảo luận nhóm.
+ Năng lực tính toán.
+ Năng lực sử dụng CNTT và truyền thông.
 Năng lực chuyên biệt:
Rèn luyện cho học sinh cách tạo mẫu hỏi để liệt kê, sắp xếp và sử dụng được
một số hàm tính toán theo yêu cầu.
B. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Máy chiếu, SGK, Phòng thực hành, Phiếu học tập
2. Học sinh: Sách giáo khoa, CSDL KINH_DOANH, máy tính cá nhân đã được
cài đặt phần mềm MS_Access (nếu có).
C. LÊN LỚP
I. KIỂM TRA BÀI CŨ: (Kiểm tra trong quá trình học)
II. BÀI MỚI
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (10’)
a) Mục tiêu:
Giúp học sinh thấy được tùy vào yêu cầu của từng bài toán, ta có thể kết
xuất thông tin từ một bảng hay nhiều bảng với nhiều điều kiện khác nhau.
17


Sáng kiến kinh nghiệm
b) Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp.
c) Hình thức tổ chức hoạt động: thảo luận nhóm.
d) Phương tiện dạy học: máy tính, màn chiếu TV, phiếu học tập.
e) Nội dung:
CSDL KINH_DOANH đã học ở tiết trước gồm 3 bảng sau:
Bảng KHACH_HANG:

Bảng MAT_HANG:

Bảng HOA_DON:

Gồm các yêu cầu sau:
- Yêu cầu 1. Hãy tạo mẫu hỏi hiển thị các mặt hàng có đơn giá từ 3000 trở
xuống.
18


Sáng kiến kinh nghiệm
- Yêu cầu 2. Hãy tạo mẫu hỏi hiển thị thông tin của khách hàng có số lượng
mua hàng trên 10.
Nội dung phiếu học tập:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 01 (thực hiện yêu cầu 1)
- Hãy xác định thông tin sau:
Nguồn dữ liệu
Các trường có mặt trong
mẫu hỏi
Điều kiện chọn các bản
ghi hiển thị trong mẫu hỏi
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 02 (thực hiện yêu cầu 2)
- Hãy xác định thông tin sau:
Nguồn dữ liệu
Các trường có mặt trong
mẫu hỏi
Điều kiện chọn các bản
ghi hiển thị trong mẫu hỏi
f) Các bước tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
- Kiểm tra nhanh các nhóm hs đã ngồi
đúng vị trí hay chưa.

- Mở CSDL KINH_DOANH gồm 3
bảng đã học ở tiết trước.
- Phát phiếu học tập và yêu cầu các
nhóm thảo luận nhanh giành quyền trả
lời các câu hỏi gợi ý của các yêu cầu
sau:
Yêu cầu 1. Hãy tạo mẫu hỏi hiển thị
các mặt hàng có đơn giá từ 3000 trở
xuống.
+ Nguồn dữ liệu đưa vào mẫu hỏi?
+ Các trường có mặt trong mẫu hỏi?
+ Điều kiện chọn các bản ghi hiển thị
theo yêu cầu trong mẫu hỏi?
Gv chọn nhóm thảo luận nhanh đứng
tại chỗ trả lời và hoàn thiện kiến thức

Hoạt động của học sinh
- Ổn định chỗ ngồi theo nhóm đã
được phân chia.
- Quan sát lên màn chiếu tivi.
- Thảo luận nhanh trong nhóm và đại
diện nhóm giành quyền trả lời các gợi
ý trong từng yêu cầu của giáo viên:
Yêu cầu 1.

+ Bảng MAT_HANG
+ Ten_mat_hang, Don_gia
+ Hàng Criteria của trường Don_gia
gõ: <=3000
Đại diện nhóm trả lời và các nhóm

khác phản biện để hoàn thành chính
19


Sáng kiến kinh nghiệm
ghi trên bảng.
Yêu cầu 2. Hãy tạo mẫu hỏi hiển thị
thông tin của khách hàng có số lượng
mua hàng trên 10.
+ Nguồn dữ liệu đưa vào mẫu hỏi?
+ Các trường có mặt trong mẫu hỏi?
+ Điều kiện chọn các bản ghi hiển thị
theo yêu cầu trong mẫu hỏi?
Gv chọn nhóm thảo luận nhanh đứng
tại chỗ trả lời và hoàn thiện kiến thức
ghi trên bảng.
(Tại yêu cầu 2, học sinh sẽ có khó khăn
khi trả lời các câu hỏi gợi ý của giáo
viên, tùy vào đối tượng học sinh có thể
dẫn dắt để các em hoàn thiện câu trả
lời)
- Gv chốt kiến thức cho hs: Tùy vào
yêu cầu của từng bài mà ta có thể truy
xuất dữ liệu từ 1 hay nhiều bảng với
nhiều yêu cầu khác nhau.
Lưu ý: Khi truy xuất dữ liệu từ nhiều
bảng, thì các bảng này cần phải được
liên kết với nhau.
Học sinh hỗ trợ ghi nhận nhóm hoạt
động hiệu quả và tiến hành cho điểm

nhóm.

xác yêu cầu đưa ra.
Yêu cầu 2.

+Bảng KHACH_HANG, HOA_DON
+ Ho_ten, Dia_chi, So_luong
+ Hàng Criteria của trường So_luong
gõ: >10
Đại diện nhóm trả lời và các nhóm
khác phản biện để hoàn thành chính
xác yêu cầu đưa ra.

- Hs chú ý lắng nghe kiến thức giáo
viên chốt. Ghi lại kiến thức giáo viên
chính xác hóa qua 2 yêu cầu trên bảng
vào các phiếu học tập được phát trong
các nhóm.

2. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Hoạt động 2.1: Làm bài tập 1 (10’)
a) Mục tiêu: Tạo mẫu hỏi kết xuất thông tin từ nhiều bảng.
b) Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp.
c) Hình thức tổ chức hoạt động: thực hành theo nhóm.
d) Phương tiện dạy học: máy tính, màn chiếu TV, máy tính cá nhân.
e) Nội dung:
Bài 1. Mở CSDL KINH_DOANH, sử dụng 2 bàng HOA_DON và
MAT_HANG, dùng hàm Count lập mẫu hỏi liệt kê các loại mặt hàng (theo tên
mặt hàng) cùng số lần được đặt.
20

Sáng kiến kinh nghiệm

f) Các bước tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
- Nêu yêu cầu bài 1: Mở CSDL
KINH_DOANH, sử dụng 2 bàng
HOA_DON và MAT_HANG, dùng
hàm Count lập mẫu hỏi liệt kê
các loại mặt hàng (theo tên mặt
hàng) cùng số lần được đặt.
Phân tích đề bài: dựa vào bảng
HOA_DON để xác định số lần đặt
hàng của từng loại mặt hàng.
- Dẫn dắt hs thực hiện từng
bước:
+ Chọn bảng làm dữ liệu nguồn.
+ Chọn trường cần đưa vào mẫu
hỏi.
+ Chỉ định hàm cần sử dụng
trong yêu cầu.
+ Thực hiện mẫu hỏi.
- Yêu cầu các nhóm hs thực hiện
lại các thao tác trên máy tính cá
nhân trong 5ph.
- Xác nhận kết quả những nhóm
thực hiện đúng trong thời gian
cho phép.
- Chiếu kết quả của nhiệm vụ để

hs đối chiếu.

Hoạt động của học sinh
- HS lắng nghe và quan sát
yêu cầu bài 1.

Chú ý gv phân tích đề để hiểu
đề bài:

- Chú ý dẫn dắt của gv:
+ HOA_DON, MAT_HANG.
+ ten_mat_hang, So_don
+ Hàm Count. Vào View, chọn
Total, tại cột So_don chọn hàm
Count.
+ Bấm chuột vào nút lệnh
Run.
- Các nhóm tiến hành thực
hành trên máy tính để rèn
luyện kĩ năng.
- Thông báo kết quả.
- Xem kết quả của giáo viên
và đối chiếu.

- Yêu cầu hs lưu mẫu hỏi.

- File / Save, gõ tên mẫu hỏi.
Nhấn OK.
- Ghi nhận nhóm hoàn thành - Nhận xét và quan sát thao
21

Sáng kiến kinh nghiệm
yêu cầu nhanh nhất, cho điểm
và gọi một học sinh bất kỳ của
một nhóm lên trình bày thao tác
thực hiện yêu cầu bài 1 cho cả
lớp quan sát.
- Hướng dẫn một số hs còn
chậm.

tác bạn thực hiện thông qua
máy chiếu.

- Đưa ra thắc mắc cho giáo
viên (nếu có)

Hoạt động 2.2: Rèn luyện kĩ năng (10’)
a) Mục tiêu: Rèn luyện kĩ năng tạo mẫu hỏi kết xuất thông tin từ nhiều bảng.
b) Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp.
c) Hình thức tổ chức hoạt động: thực hành theo nhóm.
d) Phương tiện dạy học: máy tính, màn chiếu TV, máy tính cá nhân.
e) Nội dung:
Bài 2. Sử dụng CSDL KINH_DOANH, thực hiện các yêu cầu sau:
Yêu cầu 1. Hãy tạo mẫu hỏi hiển thị các mặt hàng có đơn giá từ 3000 trở xuống.
Yêu cầu 2. Hãy tạo mẫu hỏi hiển thị thông tin của khách hàng có số lượng mua
hàng trên 10.
f) Các bước tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
- Nêu yêu cầu bài 2: Sử dụng

CSDL KINH_DOANH, thực hành
trên máy tính thực hiện 2 yêu
cầu đã phân tích trong hoạt
động khởi động. Tự thực hành
tối đa trong 7 phút.
Yêu cầu 1. Hãy tạo mẫu hỏi
hiển thị các mặt hàng có đơn
giá từ 3000 trở xuống.
Yêu cầu 2. Hãy tạo mẫu hỏi
hiển thị thông tin của khách
hàng có số lượng mua hàng
trên 10.
- Quan sát hs thực hành.
- Xác nhận kết quả những nhóm
thực hiện trong thời gian nhanh
nhất và ghi điểm. Mời đại diện 1

Hoạt động của học sinh
- HS lắng nghe và quan sát yêu
cầu bài 2.
Thực hành theo nhóm trên máy
tính cá nhân để thực hiện các
yêu cầu (sử dụng các phiếu học
tập trong phần khởi động để hỗ
trợ làm bài)

- Yêu cầu hỗ trợ từ giáo viên
(nếu có).
- Thông báo kết quả.
Quan sát bạn thực hiện thao

tác trên máy chiếu để hoàn
22


Sáng kiến kinh nghiệm
nhóm lên bảng trình bày lại các
thao tác thực hiện 2 yêu cầu đó
qua máy chiếu.
- Hướng dẫn một số hs còn
chậm.
- Hệ thống hóa kiến thức được
thực hành trong tiết:
+ Muốn tạo mẫu hỏi trên nhiều
bảng thì giữa các bảng trong
CSDL phải xây dựng mối liên
kết với nhau.
+ Cách tạo mẫu hỏi trên nhiều
bảng: chọn nguồn dữ liệu, chọn
trường đưa vào mẫu hỏi, thiết
đặt các điều kiện theo yêu cầu
của bài.

thiện lại bài làm của mình.
- Đưa ra thắc mắc (nếu có).
- Chú ý lắng nghe và ghi nhớ
kiến thức giáo viên đã hệ thống
lại trong tiết.

3. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI VÀ MỞ RỘNG (10’)
a) Mục tiêu: Tìm hiểu thêm cách xây dựng biểu thức tính giá trị cho các trường

trong mẫu hỏi.
b) Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại, vấn đáp.
c) Hình thức tổ chức hoạt động: thực hành theo nhóm hoặc cá nhân.
d) Phương tiện dạy học: máy tính, màn chiếu TV, máy tính cá nhân.
e) Nội dung:
1. Bài 3. Sử dụng CSDL KINH_DOANH, hãy tạo mẫu hỏi hiển thị số hóa đơn,
tên mặt hàng, thành tiền với Thanh_tien = Don_gia * So_luong theo tên mặt
hàng.
2. Chơi trò chơi: thách đố.
Luật chơi: Nhóm thách đố sẽ chọn 1 nhóm bất kỳ để ra câu hỏi thách đố. Nội
dung câu hỏi sẽ liên quan đến việc tạo mẫu hỏi trên nhiều bảng sử dụng CSDL
KINH_DOANH.
Nếu thách đố thành công thì nhóm thách đố sẽ nhận về 5 điểm từ nhóm bị
thách đố, ngược lại nhóm thách đố sẽ bị mất 5 điểm cho nhóm bị thách đố. Nếu
nhóm thách đố ra yêu cầu mà không thực hiện được yêu cầu mình đưa ra sẽ bị trừ
10 điểm.
Lưu ý: mỗi nhóm chỉ được thực hiện một lần yêu cầu thách đố.
f) Các bước tiến hành:
23


Sáng kiến kinh nghiệm
Hoạt động của Giáo viên
1. Nêu yêu cầu của bài 3. Sử
dụng CSDL KINH_DOANH, hãy
tạo mẫu hỏi hiển thị số hóa đơn,
tên mặt hàng, thành tiền với
Thanh_tien
=
Don_gia

*
So_luong theo tên mặt hàng.
- Phân tích đề:

Hoạt động của Học sinh
1. Hs lắng nghe và quan sát
yêu cầu của bài 3.

- Cùng gv phân tích yêu cầu
của đề bài.
+
2
bảng
MAT_HANG,
+ Xác định nguồn dữ liệu
HOA_DON
+ Chọn trường có mặt trong +
So_don, Ten_mat_hang,
mẫu hỏi
So_luong, Don_gia
+ Ten_mat_hang
+ Chọn trường sắp xếp các bản Thanh_tien: Don_gia *
ghi
So_luong
+ Trường cần tính toán
- Mạnh dạn lên bảng thực hiện
- (Kích thích học sinh): Qua yêu cầu bài 3 (nếu có thể)
phần hướng dẫn, em nào có thể
lên máy tính thực hiện yêu cầu - Quan sát hướng dẫn của
này cho cả lớp quan sát.

giáo viên.
- Hướng dẫn học sinh cách thức
thực hiện: Sau khi lựa chọn
xong các trường đưa vào mẫu
hỏi.
Gõ
thêm
trường
Thanh_tien:, nháy chọn nút lệnh
Build.
Trong
hộp
thoại - Lưu ý về nhà hoàn thiện thao
Expression Builder nhập biểu tác the yêu cầu của giáo viên.
thức tính và nhấn OK.
2.
- Yêu cầu học sinh về nhà hoàn - Lắng nghe luật chơi.
thiện lại các thao tác thực hiện - Dựa vào bảng điểm để tiến
yêu cầu của bài 3.
hành chọn nhóm tham gia trò
2. Phần chơi trò chơi: thách đố. chơi.
- Đưa ra luật chơi cho hs.
- Yêu cầu hs hỗ trợ tính tổng
điểm cho các nhóm, và dựa vào - Tham gia trò chơi, nhóm còn
bảng điểm để kích thích học lại tiến hành đánh giá nhận
sinh tham gia vào trò chơi thách xét trò chơi.
24


Sáng kiến kinh nghiệm

đố nhóm bạn.
- Quan sát, nhận xét, đánh giá
quá trình, kết quả của trò chơi
thách đố.
III. HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC Ở NHÀ (5’)
- Thực hành lại các thao tác đã được thực hành trong tiết, hoàn thiện các thao tác
ở phần tìm tòi và mở rộng.
- Xem trước nội dung yêu cầu tiếp theo của bài thực hành 7.
- Nhận xét nội dung thực hành trong tiết và cho điểm một số học sinh và nhóm
thực hiện tốt các nội dung. Tuyên dương nhóm đạt được số điểm cao nhất. Khích
lệ nhóm có số điểm thấp.
- Yêu cầu lưu bài, thoát chương trình, tắt máy an toàn. Thu dọn phòng thực hành.

25