SKKN một số BIỆN PHÁP góp PHẦN rèn LUYỆN TÌNH cảm, THÓI QUEN, HÀNH VI đạo đức CHO TRẺ 4 5 TUỔI đạt HIỆU QUẢ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THẠCH THÀNH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN RÈN LUYỆN TÌNH CẢM,
THÓI QUEN, HÀNH VI ĐẠO ĐỨC CHO TRẺ 4- 5 TUỔI ĐẠT
HIỆU QUẢ”

Người thực hiện : Phan Thị Ni Na
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Kim Tân
Sáng kiến thuộc lĩnh vực: Chuyên môn


THẠCH THÀNH, NĂM 2019

MỤC LỤC
STT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3

2.3.4
2.3.5
2.4
3
3.1
3.2

NỘI DUNG
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Cơ sở lý luận
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Các biện pháp thực hiện nhằm hình thành những tình cảm
thói quen hành vi đạo đức ban đầu cho trẻ mẫu giáo 4- 5
tuổi.
Biện pháp 1: Cô giáo là tấm gương sáng cho trẻ học tập
và noi theo.
Biện pháp 2: Giáo dục trẻ những hành vi, thói quen đạo
đức đúng đắn.
Biện pháp 3: Rèn luyện tình cảm thói quen, hành vi đạo
đức cho trẻ thông qua các hoạt động học có chủ định.
Biện pháp 4: Tăng cường rèn luyện tình cảm thói quen
hành vi đạo đức cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Biện pháp 5: Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ
huynh

Hiệu quả của sáng kiến
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO

SỐ TRANG
1
1
2
2
2
2
2
3
5
5
6
9
12
15
16
17
17
18
19



1. Mở đầu:

1.1 Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, có
vai trò to lớn trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách
của con người. Vì thế chăm sóc giáo dục trẻ mầm non là đặc biệt quan trọng trong
chiến lược phát huy nhân tố con người của Đảng và Nhà nước, chiến lược này được
cụ thể hoá trong chương trình giáo dục Mầm non của nước ta hiện nay.
Trẻ độ tuổi mầm non chiếm vị trí quan trọng trong việc lĩnh hội những khái
niệm, biểu tượng đạo đức sơ đẳng trong việc hình thành hành vi phù hợp với những
khái niệm ấy. Trong khi giao tiếp với những người xung quanh, trong quá trình giáo
dục và dạy học, dựa vào kinh nghiệm trực tiếp, trẻ biết được như thế nào là tốt, như
thế nào là xấu, biết được sự đánh giá của người lớn đối với điều tốt và điều xấu.
Mặt khác lứa tuổi mầm non là giai đoạn đầu tiên của việc hình thành nhân
cách, vốn kinh nghiệm xã hội của trẻ còn ít ỏi, tình cảm chi phối mạnh mẽ đến đời
sống của trẻ, trẻ dễ xúc động trước con người và cảnh vật xung quanh. Những ấn
tượng đầu tiên của thời thơ ấu thường để lại những dấu ấn trong suốt cả cuộc đời
sau này. Đây là thời điểm thuận lợi cho việc giáo dục hình thành rèn luyện tình cảm
thói quen hành vi đạo đức cho trẻ. Chính vì vậy cần phải tạo cho trẻ những biểu
tượng, khái niệm đạo đức, những dấu ấn ban đầu thật chính xác, phản ánh được
hành vi đạo đức của xã hội, đồng thời phải hình thành cho trẻ những thái độ thói
quen hành vi đạo đức, tình cảm đúng đắn đối với con người và thế giới xung quanh.
Ngày nay giữa cuộc sống bộn bề lo toan ngày càng phức tạp, nhiều tệ nạn xã
hội, và hành vi phạm pháp của những em nhỏ chưa đủ tuổi vị thành niên đã làm
không ít người phải đau lòng, phải chăng đạo đức của các em chưa được quan tâm
giáo dục đúng mức và đúng cách?. Theo tôi, tôi thiết nghĩ vấn đề này không phải là
của mỗi cá nhân ai hay tập thể nào mà nó là vấn đề của toàn xã hội, xã hội cần
chung tay nhằm cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết, mối quan hệ trong giao tiếp với
cộng đồng, đưa trẻ vào môi trường sống thật lành mạnh, trong sáng, giúp trẻ phát
triển toàn diện về nhân cách. Việc hình thành những tình cảm thói quen hành vi đạo
đức của con người ngay từ ban đầu là một nền tảng để phát huy nguồn nhân lực
nhân tài của thế hệ trẻ cho đất nước. Chính vì vậy đạo đức và việc giáo dục đạo đức

đối với quá trình hình thành và hoàn thiện nhân cách con người ngay từ lúc còn nhỏ
là một trong những việc làm vô cùng quan trọng và rất cần thiết. Đặc biệt là trẻ
mầm non, vì giai đoạn lứa tuổi mầm non là giai đoạn đặt nền móng cho sự hình
thành và phát triển nhân cách toàn diện của trẻ sau này. Đối với trẻ mầm non, hàng
ngày dưới tác động của người lớn, rồi bằng những kinh nghiệm trực tiếp, trẻ đã có
thể hiểu và nắm bắt được những khái niệm, biểu tượng đạo đức sơ đẳng như thế
nào là xấu, là tốt, ngoan, hư…,có những hành vi phù hợp với những khái niệm đó,
dần dần trẻ biết đánh giá về những điều ấy. chẳng hạn trong quá trình giao tiếp với
người lớn, trẻ chứng kiến những hành vi, sự đánh giá của họ “tốt, nên, không nên,
không được phép…, từ đó trẻ biết cái gì là tốt nên làm, điều gì không nên làm…”.
Nhờ đó mà những biểu tượng, khái niệm đạo đức, hành vi đạo đức được hình thành
1


nhanh chóng ở trẻ và những ấn tượng đầu tiên đó thường để lại dấu ấn suốt đời,
việc uốn nắn, sửa lại rất khó khăn. Bởi vậy nếu ngay từ tuổi mầm non, chúng ta chú
trọng giáo dục cho trẻ những khái niệm, biểu tượng hành vi đạo đức đúng đắn sẽ
đặt cơ sở nền tảng cho nhân cách mai sau của trẻ.
Tuy nhiên trong thực tế ở trường mầm non cho thấy trẻ những tình cảm thói
quen, hành vi đạo đức sơ đẳng ban đầu còn hạn chế như: Đến lớp cô nhắc thì trẻ
mới chào cô, tranh giành đồ chơi với bạn, phá hỏng đồ chơi, vứt rác bừa bãi, nói to,
đùa nghịch, xô, đẩy bạn, ngắt lá, bẻ cành.
Với ý nghĩa vô cùng quan trọng của đạo đức đối với sự phát triển nhân cách
toàn diện của trẻ và từ nhận thức về tầm quan trọng trong việc giáo dục nhằm hình
thành những tình cảm đạo đức cho trẻ thực tế như trên tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài
nghiên cứu “Một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen và hành
vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi” là đề tài sáng kiến kinh nghiệm cho bản
thân với mong muốn đưa ra được một số biện pháp phù hợp có tác dụng góp phần
nâng cao hiệu quả của việc rèn luyện tình cảm, thói quen, hành vi đạo đức cho trẻ
mẫu giáo 4-5 tuổi

1.2 Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm thói quen và hành vi
đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi.
Nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ.
Giúp trẻ có những hành vi văn minh và tình cảm đạo đức tốt
Nhằm giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ và quan tâm sâu sắc hơn về việc giáo
dục đạo đức cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non.
Góp phần giúp giáo viên có những biện pháp phù hợp, sáng tạo để rèn luyện
tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ ở trường mầm non.
1.3 Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức
cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi.
Trê mẫu giáo 4- 5 tuổi truờng mầm non Kim Tân
1.4 Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài
- Phương pháp nghiên cứu tâm sinh lí của trẻ 4- 5 tuổi và tình hình thực tế
của lớp mình phụ trách.
- Phương pháp sử dụng lời nói, giáo dục bằng tình cảm và khích lệ.
- Phương pháp thực hành - so sánh .
- Phương pháp nêu gương - đánh giá kết quả
- Phương pháp thực nghiệm
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:
2.1 Cơ sở lý luận.
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch nhằm trang
bị cho trẻ có những hiểu biết về những qui tắc, chuẩn mực đạo đức, rèn cho trẻ
những tình cảm và hành vi đạo đức phù hợp với yêu cầu xã hội mà trẻ đang sống.
2


Như Bác Hồ đã dạy: “Dạy cũng như học phải biết coi trọng cả tài lẫn đức”, trong

đó người nhấn mạnh: “Đức là cái gốc rất quan trọng”, là nền tảng của nhân cách
con người. Vì thế việc giáo dục đạo đức cần phải bắt đầu ngay từ tuổi mầm non và
phải coi đây là vấn đề trung tâm. A.X. Macarenco – nhà giáo dục Xô Viết vĩ đại đã
nói “Những gì không có được ở trẻ mầm non thì sau này khó có thể hình thành và
sự hình thành nhân cách ban đầu bị lệch lạc, giáo dục lại rất khó khăn”.
Trong điều kiện kinh tế phát triển và đang trên con đường hội nhập, đất nước
chúng ta phải giao lưu với nhiều nền văn hoá khác nhau, điều đó đồng nghĩa với
việc chúng ta sẽ tiếp thu thêm nhiều nền văn hóa phổ biến, rộng rãi khác. Nhưng
làm thế nào để cho thế hệ trẻ của chúng ta "Hoà nhập mà không hoà tan" trong mỗi
chúng ta vẫn giữ được những cái thuộc về "Văn hoá của dân tộc Việt Nam”. Như
vậy trong thời đại ngày nay việc giáo dục cho trẻ phát triển về trí tuệ thôi chưa đủ
mà còn phải giáo dục, rèn luyện cho trẻ những tình cảm, thói quen hành và hành vi
đạo đức ban đầu ngay từ lứa tuổi mầm non đó là nhiệm vụ cấp thiết trong các mục
tiêu phát triển con người toàn diện hiện nay.
Mặt khác trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ phải hình thành và phát triển
cho trẻ hài hòa, cân đối, biết giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn giúp
đỡ mọi người, thông minh, ham hiểu biết, thích khám phá và tìm tòi một số kỹ năng
cơ bản như: Nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi khi mình có lỗi.
Bởi vậy, từ lâu việc hình thành tình cảm thói quen hành vi đạo đức ban đầu
cho trẻ đã cuốn hút sự quan tâm của các nhà giáo dục và các bậc phu huynh, nó
chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ và là nền
văn hóa đặc biệt đối với trẻ.
Chúng ta có thể thấy tác động to lớn của giáo dục trong quá trình hình thành
và phát triển nhân cách bằng những nhận định đề ra rất xúc tích “Con người muốn
trở thành con người cần phải có giáo dục”. Trên thực tế hiện nay, thì việc hình
thành tình cảm thói quen hành vi đạo đức ban đầu cho trẻ thông qua các hoạt động
trong ngày, qua các hoạt động học, hoạt động chơi, hoạt động góc và hoạt động mọi
lúc mọi nơi, qua các tác phẩm âm nhạc, văn học mới chỉ dừng lại ở việc giúp trẻ
thuộc và hiểu nội dung bài hát, bài thơ, câu chuyện, chưa gợi lên tình cảm, xúc cảm
của trẻ. Để làm tốt điều đó, đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng học hỏi, rèn

luyện tu dưỡng phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ chuyên môn, sự hiểu biết về
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ một cách sâu sắc hơn. Với tình hình thực tế của lớp tôi
phụ trách thì bản thân tôi cảm thấy phần lớn trẻ chỉ ngoan ngoãn, lễ phép nghe lời
cô giáo khi đến lớp còn khi về nhà thì không nghe lời, ông bà, cha mẹ, anh chị…
Từ những thực tế đó bản thân tôi đã trăn trở suy nghĩ cần phải làm gì để rèn
luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ để trẻ có được kỹ năng, nhận
thức tốt trong cuộc sống. Hiểu cái đúng, cái sai, biết nghe lời không chỉ ở trường
mà cả ở gia đình và ngoài xã hội.
2.2 Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
3


Trong năm học 2018- 2019, khi áp dụng các biện pháp rèn luyện tình cảm,
thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi, bản thân gặp những thuận
lợi và khó khăn sau:
2.2.1 Thuận lợi:
Là một giáo viên trẻ luôn mang trong mình lòng nhiệt huyết năng động, sáng
tạo, yêu nghề, mến trẻ làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, luôn có tinh thần tự
học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, luôn tự rèn luyện, tu dưỡng phẩm
chất đạo đức cho bản thân nên luôn nhận được sự quan tâm tin tưởng của ban giám
hiệu nhà trường và phụ huynh. Năm học 2018- 2019 tôi được nhà trường phân
công phụ trách nhóm lớp 4- 5 tuổi. Được nhà trường quan tâm tạo điều kiện, giúp
đỡ về chuyên môn, ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm tương đối đầy đủ trang
thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học tập của trẻ. Nhà trường luôn quan
tâm, tạo điều kiện cho giáo viên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh
Về nhà trường: Trường mầm non Kim Tân là một đơn vị có bề dày về thành
tích. Ban giám hiệu nhà trường có trình độ chuyên môn cao, 100% đạt trên chuẩn,
có kinh nghiệm quản lý, làm việc có kế hoạch cụ thể khoa học, sáng tạo.
Đội ngũ giáo viên trong trường có trình độ 100% đạt chuẩn, đa số là giáo

viên trẻ năng động, nhiệt tình sáng tạo tâm huyết yêu nghề mến trẻ. Môi trường làm
việc luôn dân chủ, kỷ cương, tình thương và trách nhiệm.
Trẻ 4- 5 tuổi đã hoàn thiện về hệ thống phát âm và vốn từ phong phú nên khả
năng hiểu nghĩa của từ cao. Khi cô giáo giải thích về các biểu tượng và hành vi đạo
đức trẻ đã phần nào nhận ra và bắt chước theo.
Bên cạnh đó các bậc phụ huynh đã quan tâm hơn đến bậc học mần non nên
họ có ý thức cho con đi học đều, đúng độ tuổi, đưa đón đúng giờ quy định và phối
kết hợp chặt chẽ với giáo viên, nhà trường để có biện pháp giáo dục trẻ tốt nhất.
2.2.2 Khó khăn
Cơ sở vật chất của nhà trường đã đuợc đầu tư quan tâm tuy nhiên phòng học
đang còn thiếu, số trẻ trong đến lớp đông, đội ngũ giáo viên nhà truờng còn thiếu
nhiều dẫn đến tình trạng quá tải cũng ảnh huởng phần nào đến việc tổ chức các hoạt
động của giáo viên trong lớp.
Bên cạnh đó địa bàn của thị trấn Kim Tân chúng tôi còn một số bố mẹ trẻ do
quá bận với việc lo cơm áo, gạo tiền ....thời gian gần guic con còn ít do đó việc uốn
nắn tình cảm, hành vi thái độ cho trẻ chưa được nhiều. Một số gia đình bố mẹ đi
làm ăn xa để con ở nhà với ông bà nên sự quan tâm trao đổi với giáo viên không
được sát sao. Một số phụ huynh lại quá cưng chiều con cháu của mình nên việc
hình thành tình cảm thói quen hành vi đạo đức cho con em mình chưa được thực
hiện đúng mức và đúng cách và phối kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh cũng gặp
nhiều khó khăn.
Mặt khác trẻ ở độ tuổi này nhu cầu được độc lập trong các hoạt động, được
tự khẳng định mình phát triển rất mạnh, từ đó đã nảy sinh ra mâu thuẫn là nguyện
vọng của trẻ và khả năng của trẻ chưa cho phép. Trẻ không thoả mãn dẫn đến biểu
4


hiện chống đối hoặc hành động ngược lại ý người lớn. Những thói quen hành vi đó
do môi trường giáo dục ở gia đình không quan tâm chú trọng nên đến lớp cô rất
khó khăn trong việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ

Bên cạnh đó vẫn còn một số phụ huynh chưa nhận thức rõ, chưa quan tâm
đến tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức hình thành thói quen hành vi văn
minh cho con em mình nên chuyện trẻ ứng xử không phù hợp cũng chưa thực sự
được quan tâm.
Cụ thể khi khảo sát thực tế trên 44 trẻ tại lớp tôi phụ trách vào tháng 9/2017
tôi đã thu nhập được kết quả như sau:
2.2.3 Bảng khảo sát kết quả trẻ: (Thời điểm tháng 9/2017)
Tổng
Trẻ đạt
Trẻ chưa
số
Nội dung đánh giá
đạt
trẻ
Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ
trẻ (%) trẻ (%)
Trẻ ngoan ngoãn, lễ phép với mọi người, biết 30 68,2% 14 31,8%
nhường nhịn em nhỏ, đoàn kết với bạn bè.
Trẻ có thói quen giữ gìn vệ sinh chung, thực 32 72,7% 12 27,3%
hiện đúng giờ nào việc ấy.
44 Trẻ có hành vi văn minh trong giao tiếp, biết
lắng nghe và thể hiện tình cảm thái độ của 27 77.3% 17 38.6%
mình phù hợp với từng tình huống thực tế
hàng ngày.
Trẻ biết phân biệt những hành vi tốt, hành vi 25 70,5% 19 56.8%
sấu biết yêu quê hương đất nước, yêu quý và
bỏ vệ môi trường.
Từ kết quả trên cho thấy: Việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi
đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi chưa cao. Hiệu quả của việc giáo dục trong gia
đình và nhà truờng còn nhiều hạn chế. Từ thực tế đó tôi luôn trăn trở và suy nghĩ và

đã đưa áp dụng một số biện pháp sau.
2.3 Các biện pháp rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho
trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi.
2.3.1 Cô giáo là tấm guơng sáng cho trẻ học tập và noi theo.
Như chúng ta đã biết, trẻ lứa tuổi này trực quan hình tượng chiếm ưu thế
hàng ngày trẻ đến trường mọi hoạt động của trẻ đều có hình bóng cô cùng sự dạy
bảo ân cần từ cô, 2/3 thời gian trẻ ở bên cô. Có thể nói đối với trẻ mầm non nói
chung và trẻ lớp 4- 5 tuổi tôi phụ trách nói riêng thì cô giáo được xem như một
người thầy, người mẹ, là người bạn gần gũi hàng ngày và được trẻ tin yêu hết mực.
Chính vì vậy mà cô giáo cũng là đối tượng mà trẻ hay bắt chước nhiều nhất. Trẻ
thường bắt chước cô từ lời nói, cử chỉ, dáng vẻ bên ngoài, thái độ, cách cư xử đối
với người xung quanh, nên để hình thành tình cảm đạo đức ban đầu cho trẻ thì
5


trước hết bản thân cô giáo phải luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo về mọi mặt.
Bởi hàng ngày thời gian của trẻ ở trường, ở bên cô là chủ yếu, trẻ luôn thích được
cô yêu thương, gần gũi. Mọi hành vi của cô được trẻ để ý và thích bắt chước làm
theo. Vì vậy tôi luôn luôn thể hiện chuẩn mực trong cách giao tiếp với người lớn và
mọi người xung quanh. Với trẻ tôi giáo không được to tiếng quát tháo mà luôn
xưng hô dịu dàng bằng cô và cháu. Ví dụ: Trong giờ đón- trả trẻ tôi luôn ân cần dịu
dàng thương yêu trẻ, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh, khi nói với
trẻ tôi phát âm chuẩn, rõ ràng song không khô khan, cứng nhắc. Tôi nhận thấy tư
duy của trẻ gắn với yếu tố tình cảm, hành động suy nghĩ theo hứng thú trẻ ghi nhớ
chủ yếu qua những gì ấn tượng mạnh: Một giọng nói hấp dẫn nhẹ nhàng, khi trẻ hỏi
tôi về một vấn đề gì tôi sẽ trả lời trẻ rõ ràng, đủ câu, không trả lời qua loa chiếu lệ.
Có thể nói phẩm chất đạo đức của giáo viên là một điều kiện rất quan trọng
trong việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ, chính vì vậy
người giáo viên mầm non muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ cao cả của mình thì bản
thân phải thường xuyên trau dồi đạo đức và nâng cao trình độ tư tưởng lí luận và

trình độ nghiệp vụ.
Nhận thức rõ những điều trên bản thân tôi luôn tự rèn luyện tu dưỡng đạo
đức và nâng cao trình độ chuyên môn. Để trình độ chuyên môn của mình được
vững vàng hơn, tôi đang tham gia học lớp đại học ngoài ra tôi còn tự nâng cao trình
độ chuyên môn bằng nhiều hình thức như truy cập Itơnet để nghiên cứu kỹ các tài
liệu, chương trình có liên quan đến việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ mầm
non, đặc biệt tôi đi sau tìm tòi, nghiên cứu về đối tượng trẻ 4- 5 tuổi để xây dựng kế
hoạch giáo dục cụ thể, lựa chọn nội dung phương pháp phù hợp và lồng ghép cá
biện pháp rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ sao cho phù hợp
với từng hoạt động. Tham dự và ghi chép đầy đủ nội dung các buổi bồi dưỡng
chuyên môn do các cấp tổ chức. Thực hiện tốt sự chỉ đạo chuyên môn của nhà
trường. Học hỏi kinh nghiệm và tiếp thu ý kiến đóng góp của chị em đồng nghiệp.
Luôn luôn rèn luyện tu dưỡng đạo đức và học tập “Tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh”,
Với những biện pháp tự rèn luyện đạo đức, học tập nâng cao chuyên môn
này đã giúp cho trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân được nâng lên, và có
thêm rất nhiều kinh nghiệm về rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức nói
chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng.
2.3.2 Giáo dục trẻ những hành vi, thói quen đạo đức đúng đắn.
* Hình thành những biểu tượng và khái niệm đạo đức đúng đắn cho trẻ.
Để hình thành cho trẻ những tình cảm, thói quen hành vi đạo đức trước hếtcô
giáo phải biết reo vào tâm hồn trẻ những biểu tượng và khái niệm đạo đức đúng
đắn để giúp trẻ hiểu và phải nhận thức đúng hành vi đạo đức đó. Qua đó trẻ hiểu
thế nào là tốt, thế nào là xấu, thế nào là ngoan, là không ngoan, thế nào là lễ phép,
thế nào là không lễ phép từ đó giúp trẻ nhận thức việc mình làm.
Từ yêu cầu thiết thực trển trong qua trình hướng dẫn, rèn luyện cho trẻ khi
giải thích cho trẻ biết nên hành động như thế nào tôi thường dẫn chứng cụ thể, rõ
6

ràng và giải thích cho trẻ biết người bạn tốt phải là người biết nhường đồ chơi,
không tranh giành đồ chơi với bạn, biết chơi chung, biết quan tâm đến bạn khác từ
đó hình thành cho trẻ tình cảm yêu thương, quý mến bạn bè, biết nhận lỗi khi mình
sai, không đổ thừa cho người khác. Trẻ hiểu đuợc đạo đức như lòng tốt, sự khiêm
tốn, dũng cảm, dám nhận trách nhiệm khi mình làm sai việc gì đó biết đối xử công
bằng không phân biệt .
Ví dụ: Cô ơi con xin lỗi cô vì con đã làm hỏng hộp bút mầu của cô không
phải bạn Quỳnh Anh đâu ạ.
Giáo viên cần giúp trẻ biết so sánh, đối chiếu với các hành động cụ thể trong
cuộc sống hàng ngày của mình và của người khác. Trẻ có đáo đức tốt sẽ là cơ sở để
phát triển các động cơ hành vi, thúc đẩy trẻ đi đến các hành động và thói quen đúng
đắn.
* Rèn luyện thói quen văn minh trong giao tiếp.
Để rèn luyện thói quen văn minh trong giao tiếp cho trẻ, hàng ngày tôi luôn
dạy trẻ biết kính trọng, chào hỏi, lễ phép khi gặp người lớn, biết cảm ơn khi được
người khác giúp đỡ, biết xin lỗi khi làm phiền người khác. Chơi đoàn kết, nhường
nhịn, giúp đỡ bạn bè và các em nhỏ, biết chia sẻ tình cảm với mọi người xung
quanh.
Ví dụ: Khi cô phát bé ngoan cho trẻ trẻ biết nhận bằng hai tay và nói “con
cảm ơn cô”.
Bên cạnh đó cần phải giáo dục trẻ có những hành vi văn hóa, vệ sinh như:
giữ mặt mũi, chân tay sạch sẽ, ăn uống gọn gàng… Tôi còn chú trọng đến việc rèn
cho trẻ có thói quen văn minh khi ở nơi công cộng.
Ví dụ: Tôi thường xuyên dạy cho trẻ thói quen vỏ rác vào đúng nơi quy
định, không vứt rác bừa bãi hay vẽ bẩn lên tường, không bẻ cành cây hoặc ngắt hoa
nơi công cộng.
Việc giáo dục ý thức đạo đức là việc làm giúp trẻ hiểu tính đúng đắn của các
chuẩn mực hành vi đạo đức mà người lớn yêu cầu trẻ thực hiện. Chính vì vậy, việc
hình thành những biểu tượng về các chuẩn mực hành vi đạo đức phải cụ thể để trẻ
dễ hiểu, dễ nhớ, dễ bắt chước, đồng thời cô giáo cần phải mở rộng, nâng dần yêu

cầu về chuẩn mực hành vi đạo đức trong quá trình rèn luyện thói quen đạo đức cho
trẻ.
* Rèn luyện thái độ, tình cảm đạo đức đúng đắn cho trẻ
Việc hình thành cho trẻ những thái độ tình cảm đạo đức có vị trí quan trọng
đầu tiên đối với trẻ từ những năm đầu. Tình cảm đạo đức có ý nghĩa quan trọng
trong mỗi con người, nó chi phối mạnh mẽ hành vi đạo đức. Trong quá trình giao
tiếp, cần giáo dục trẻ tình cảm quyến luyến và yêu mến người khác, dạy trẻ mong
muốn làm theo lời chỉ dẫn của người lớn, làm người lớn hài lòng, biết kìm hãm
những hành động làm người lớn buồn phiềndắn
Đối với trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi cần rèn luyện cho trẻ những tình cảm đạo
đức như lòng nhân ái, bao dung, biết yêu mến, vâng lời người lớn, lòng tự trọng,
dũng cảm tinh thần trách nhiệm với những người xung quanh và với công việc.
7


Ví dụ 1: Trong lớp có bạn Vân Anh bị đau chân, khi trò chuyện tôi đã giáo
dục trẻ: Các con ơi! Hôm nay bạn Vân Anh lớp mình bị đau chân đấy, khi chơi hay
hoạt động cũng bạn các con nhớ để ý đừng đụng vào chỗ đau của bạn nhé. Có bạn
nào hỏi thăm xem bạn Vân Anh vì sao bị đau? Và bạn có đỡ đau không chưa? Các
con ạ khi thấy bạn bị ốm, đau chúng mình phải biết quan tâm, động viên bạn cho
bạn mau khỏi để cùng học tập và vui chơi với chúng mình nhé. Như thế các con
mới là những bé ngoan được cô giáo và mọi người yêu quý.
Ví dụ 2: Những hôm cô giáo Hương cùng nhóm bị mệt tôi thu hút trẻ lại với
mình và cùng trò chuyện hỏi thăm cô, gợi cho trẻ tự quan tâm chăm sóc cô,như lấy
nước mời cô, hỏi thăm cô những câu như: “Hôm nay cô giáo mệt à? Cô có cần con
làm gì giúp không?”.
* Hình thành cho trẻ những thói quen và hành vi đạo đức
Đặc điểm của trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi nói riêng tư
duy trực quan hình tượng chiếm ưu thế, trẻ bắt trước rất nhanh và thường bắt chước
cả những hành vi tốt lẫn hành vi xấu vì nhiều khi trẻ thực sự chưa kiểm tra được

hành động của mình, chưa nắm vững nội dung đạo đức của hành vi, từ đó có thể
dẫn đến trẻ học cả những hành vi xấu. Bởi vậy việc rèn luyện cho trẻ những kỹ xảo
và thói quen hành vi đạo đức đúng đắn là vô cùng quan trọng. Do đó hàng ngày tôi
thường xuyên, liên tục giáo dục trẻ biết nghe lời, biết chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi để
giúp trẻ phát triển tính tự giác, khả năng tự ý thức làm mà không cần người lớn
nhắc. Cũng từ đó phát huy tình cảm thái độ tốt đối với bạn bè. Biết quan tâm,
nhường nhịn nhau khi chơi đồ chơi, biết chơi đoàn kết và biết giúp đỡ bạn khi bạn
gặn khó khăn trong khi học cũng như khi chơi và gói phần hình thành ở trẻ ý thức
giữ gìn bảo vệ các đồ dùng đồ chơi xung quanh mình.
Ví dụ: Giáo dục trẻ biết bảo vệ, lau chùi, sắp xếp gọn gàng và giữ gìn đồ
dùng đồ chơi, không quăng ném đồ chơi, biết cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy
định

8


Hình ảnh: Cô và trẻ đang lau dọn và sắp xếp đồ dùng
* Rèn luyện hành vi văn hoá văn minh khi giao tiếp cho trẻ.
Các hành vi giao tiếp của trẻ đuợc hình thành và phát triển chủ yếu từ việc
bắt chước và phản ánh rất chân thực những điều trẻ học được. Do đó việc rèn luyện
hành vi văn hoá, văn minh khi giao tiếp cho trẻ là vô cùng quan trọng. Vì nếu
không có sự can thiệp kịp thời của nguời lớn, những hành vi không phù hợp với
chuẩn mực của nguời xung quanh sẽ ăn sâu vào nhận thức và trở thành những hành
vi giao tiếp không văn hoá của trẻ. Do đó khi tổ chức các hoạt động tôi thường
xuyên tạo tình huống mở, nêu guơng, khích lệ, những hành vi đúng mà trẻ cần học
tập và noi theo, cạnh đó tôi chỉ ra những hành vi xấu để trẻ nắm được và nhắc nhở
trẻ không nên bắt trước. cạnh đó tôi cho trẻ đánh giá và tự đánh giá những vẫn đề
tôi nêu ra. Thường xuyên nhắc trẻ không nói to, không làm ảnh hưởng đến người
khác,…
Có thể nói: Việc bồi dưỡng và rèn luyện cho trẻ có những khái niệm, biểu

tượng đạo đức, thói quen văn minh trong giao tiếp, những thái độ tình cảm đạo đức,
thói quen và hành vi đạo đức là một việc làm thiết thực và đặc biệt quan trọng trong
quá trình với rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mầm non nói
chung và trẻ mẫu giáo 4 -5 tuổi nói riêng.
2.3.3 Rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ thông
qua các hoạt động học có chủ định.
Đây là biện pháp chủ đạo để lồng ghép rèn luyện tình cảm, thói quen và hành
vi đạo đức cho trẻ. Bởi vì chỉ thông qua hoạt động học trẻ mới lĩnh hội được qui
tắc, hành vi trong cuộc sống theo các tiêu chuẩn đạo đức, hình thành những thói
quen của hành vi đạo đức, nhờ vậy mà trẻ có những thái độ, những hành vi đúng
đắn trong cuộc sống hàng ngày như lễ phép, tôn trọng người lớn, đoàn kết với bạn
bè, em nhỏ, giữ gìn và bảo vệ, bảo quản đồ dùng đồ chơi. Cụ thể tôi đã lồng ghép
nội dung rèn luyện cho trẻ trong từng hoạt động học như sau:
* Hoạt động âm nhạc:
Thông qua hoạt động âm nhạc, tôi giáo dục trẻ tình yêu quê hương đất nước,
yêu con người, yêu quý con vật, yêu quý bản thân, biết giữ gìn vệ sinh thân thể.
Yêu quý, kính trọng ông bà, cha mẹ, người thân, yêu quý cô giáo và các bạn.
Ví dụ 1: Khi dạy trẻ hát, múa bài “Cả nhà thương nhau”, của nhạc sỹ Phan
Văn Minh. Tôi giáo dục trẻ biết yêu thương kính trọng lễ phép với bố mẹ trẻ biết
quan tâm chăm sóc các thành viên trong gia đình mình. Hay qua bài hát “Cô giáo
em”, của nhạc sỹ Trần Kiết Tường, tôi giáo dục trẻ biết yêu thương kính trọng lễ
phép với cô giáo. Từ đó trẻ có tình cảm yêu trường, mến lớp, yêu cô giáo, yêu bạn
bè và thích được đến trường đi học để gặp cô gặp bạn.
Ví dụ 2: Khi dạy bài hát “Chào hỏi”, của nhạc sĩ Trần Hoàng Tiến, mục đích
của tôi không chỉ dừng lại ở việc dạy trẻ hát đúng hát hay mà qua đó tôi rèn cho
cho trẻ thói quen chào hỏi khi đi học về, khi đến trường, khi có khách đến lớp,khi
gặp người lớn...
9

Khi trẻ đã có thói quen chào hỏi thì tôi tiến hành luyện tập cách thức chào
hỏi thông qua các trò chơi như: “Người lịch sự”, “Lời chào cao hơn mâm cỗ”, “Tôi
muốn nói câu chào”... với mục đích rèn cho trẻ cách thức chào hỏi như: khi chào
người lớn thì vòng tay cúi chào, chào bạn bè thì giơ tay, chào em nhỏ thì âu
yếm...nhờ thế thói quen chào hỏi dễ dàng chuyển thành kỹ năng trong cuộc sống
của trẻ.

Hình ảnh: Trẻ đang hoạt động ở góc âm nhạc
* Hoạt động làm quen với văn học:
Qua bài thơ “Bạn mới” tôi giáo dục cho trẻ tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn
nhau, khi trẻ đã ghi nhớ lời cô tôi tiến hành luyện tập bằng cách cho trẻ chơi các trò
chơi có liên quan đến các tình huống giúp đỡ bạn bè trò chơi: “Gọi bạn đi học”, “
Gói quà tặng bạn” “Bạn cần gì”... hay trong bài thơ “Giờ ăn” tôi luyện tập cho trẻ
cách thức ăn uống hợp vệ sinh...hay thông qua nội dung câu truyện “Mỗi người một
việc” tôi luyện tập cho trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ các bộ phận của cơ thể mình.
Qua chuyện: “Bông hoa cúc trắng” trẻ biết thể hiện tình cảm yêu thương
kính trọng đối với bà. Hay qua bài thơ “Lấy tăm cho bà” giáo dục trẻ biết kính
trọng, lễ phép chăm sóc yêu thương, quan tâm đến các thành viên trong gia đình
mình khi ăn xong biết lấy tăm rót nước cho người lớn. Bên cạnh tình yêu thương
đối với ông bà, bố mẹ và mọi người xung quanh cần hình thành cho trẻ tính thật
thà, lòng dũng cảm biết nhận lỗi, nhận trách nhiệm về mình khi làm sai không được
đổ lỗi cho người khác và điều đó sẽ giúp trẻ khắc sâu hơn khi trẻ được nghe câu
truyện: “Bé Minh Quân dũng cảm”
10


Quan trọng hơn nữa qua hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học sẽ
khắc sâu trong tâm hồn trẻ lòng yêu thích thơ ca, hò vè…
* Hoạt động khám phá khoa học:
Hoạt động khám phá khoa học cũng giúp trẻ hình thành được tình cảm yêu

quê hương đất nước, yêu thiên nhiên, yêu vạn vật cỏ cây hoa lá, yêu con người.
Do đó trong các hoạt động cụ thể như qua đề tài: “Trò chuyện về các loại
cây xanh”, để giúp trẻ hiểu hơn về ích lợi của cây xanh đối với đời sống con người
và vạn vật thì tôi hướng và gợi mở cho trẻ biết trồng cây xanh để làm gì? Cây xanh
có ích lợi như thế nào đối với đời sống của con người và vạn vật? Để có nhiều cây
xanh và giúp cây luôn xanh tốt thì cần phải làm gì? Từ đó giúp trẻ hình thành và ý
thức được tầm quan trọng và ích lợi to lớn của cây xanh đối với con người và vạn
vật xung quanh, giúp trẻ biết yêu quý, chăm sóc bảo vệ cây xanh, bằng cách thường
xuyên tưới nước cho cây, nhổ cỏ, bắt sâu, và đặc biệt là không được ngắt lá bẻ
cành cây để cây luôn tươi tốt tạo nhiều bóng mát cho con người đặc biệt góp phần
làm cho môi trường của chúng ta xanh- sạch- đẹp...
Bên cạnh đó thông qua hoạt động khám phá khoa học, trẻ được quan sát tìm
hiểu khám phá thế giới xung quanh bằng những vật thật như tìm hiểu về các loại
hoa, quả, tìm hiểu về nước… Khi tìm hiểu khám phá về các loại quả trẻ được sờ
được ngửi được nếm qua đó hình thành cho trẻ thói quen trước khi ăn quả phải rửa
sạch, gọt vỏ, không được ăn những quả dập quả thối…
* Hoạt động phát triên thể chất:
Trước khi vào hoạt động tôi luôn trò chuyện với trẻ muốn cơ thể luôn khoẻ
mạnh thì các con cần phải làm gì? Cho trẻ kể ra những gì mà trẻ biết giúp trẻ biết từ
đó giúp trẻ yêu quý giữ gìn và bảo vệ các bộ phận trên cơ thể. Để cho cơ thể lớn lên
khoẻ mạnh cần phải ăn đấy đủ các chất dinh dưỡng và siêng năng luyện tập thể dục
thể thao tập đều đặn, tập thường xuyên để có một cơ thể phát triển khỏe mạnh, hài
hòa, cân đối. Dạy trẻ biết cách xếp hàng theo hiệu lệnh của cô, trong lúc tập không
được chen lấn, hay xô đẩy nhau. Biết cách ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ khi đến lớp.
*Hoạt động tạo hình:
Khi cho trẻ hoạt động tạo hình tôi giải thích cho trẻ biết để giữ cho vở của
mình luôn sạch đẹp thì các con cần phải làm gì. Trong quá trình hoạt động như vẽ,
tô màu tôi thường nhắc nhở trẻ giữ gìn và bảo quản đồ dùng của mình như không
làm nhàu, quăn mép vở, không vẽ bậy ra vở, không xé vở, không bẻ màu… Hay
khi cho trẻ thực hiện các bài nặn, xé dán cụ thể là “Nặn các loại quả” cô chuẩn bị

khăn lau tay cho trẻ và thường xuyên nhắc trẻ khi thực hiện các con không được
cho tay vào miệng, không được lau tay vào quần áo, thực hiện xong các con lau tay
vào khăn lau tay cô đã chẩn bị sẵn, không được lăn lẫn các màu đất nặn lại với
nhau mà phải lăn riêng từng màu và cất gọn gàng vào hộp và kiểm tra xem hộp của
mình đã đủ các màu chưa sau đó cho trẻ đi rửa tay. Qua hoạt động tạo hình giúp trẻ
hình thành được những ý thức thói quen kỹ năng hàng ngày như giữ gìn vệ sinh cá
nhân, ý thức tự giác gọn gàng độc lập tính trách nhiệm và đặc biệt là đã hình thành
cho trẻ thói quen kỹ năng rửa tay sau khi hoạt động với các đồ vật, đất, cát.. . Hơn
11


nữa qua hoạt động tạo hình trẻ còn biết giữ gìn, quý trọng sản phẩm của mình của
bạn làm ra.
* Hoạt động làm quen với toán:
Khi trẻ được hoạt động làm quen với toán trẻ được hoạt động trực tiếp với
các đồ dùng từ đó cô có thể hình thành cho trẻ kỹ năng giữ gìn đồ dùng khi hoạt
động không được ngậm đồ dùng vào miệng, không được xé đồ dùng, không làm
bẩn đồ dùng và khi hoạt động xong biết cất đồ dùng vào nơi quy định cùng cô.
Ví dụ: Khi trẻ học tiết “phân biệt chiều cao của ba đối tuợng”, cô đã chuẩn
bị cho mỗi trẻ 3 ngôi nhà đuợc làm từ bìa cứng và giấy màu, đồ dùng này nếu k
đuợc giữ cẩn thận sẽ dễ hỏng nên cô phải rèn trẻ phải biết giữ gìn trong lúc học
cũng như lúc cất đồ dung vào đúng nơi quy định.
Việc lặp lại có hệ thống cùng một hình thức hành vi trong những hành động
cụ thể sẽ hình thành ở trẻ thói quen đạo đức vững chắc.
Những thói quen đạo đức giúp trẻ tích luỹ được những kinh nghiệm đạo đức,
tức là những hành vi khi trẻ xử sự tốt không phải vì người khác yêu cầu trẻ phải
hành động như vậy, mà là vì các em không thể làm khác được.
Giáo dục hình thành tình cảm đạo đức ban đầu cho trẻ thông qua các hoạt
động học là rất cần thiết vì thông qua hoạt động học đó sẽ hình thành cho trẻ những
tình cảm kỹ năng thói quen, hành vi có văn hóa.

2.3.4 Tăng cường rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho
trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
* Hoạt động đón trẻ: Hàng ngày khi đón trẻ tôi thường rèn luyện thói quen
đến lớp biết chào cô, chào bạn, chào ông bà, bố mẹ, anh chị khi họ ra về. Vì hoạt
động đón trẻ là hoạt động thường xuyên liên tục nên việc rèn luyện thói quen cho
trẻ sẽ có nhiều thuận lợi, khi đón trẻ vào lớp cô luôn nhắc trẻ các con đến lớp phải
biết chào hỏi lễ phép, biết chơi với bạn biết giúp đỡ bạn…
Việc cô đón trẻ vào lớp với thái độ ân cần, vui vẻ niềm nở tạo cho trẻ cảm
giác vui vẻ thoải mái, cảm giác được yêu thương tôn trọng điều đó giúp trẻ càng
yêu trường, yêu lớp, yêu mến cô giáo và thích được đến lớp với cô với bạn. Chính
vì vậy, hàng ngày tôi rất chú trọng, kiên trì rèn luyện đạo đức cho trẻ, Tôi luôn gần
gũi, yêu thương và trò chuyện với trẻ một cách cởi mở, tự nhiên để trẻ tự bộc lộ
bản thân.
Ví dụ: Khi trò chuyện cùng trẻ về gia đình trẻ, tôi hỏi trẻ: Gia đình của các
con có những ai? Bố mẹ các con làm nghề gì? Nhà các con có mấy anh, chị em?
Con sẽ làm gì khi em bé đòi đồ chơi của con? Con sẽ làm gì khi ông bà, bố mẹ…
đau ốm? ( Nên cho hình ảnh cô đang trò chuyện với trẻ)

12


Hình ảnh: Cô giáo đang ân cần niềm nở đón trẻ vào lớp
* Hoạt động ngoài trời: Giờ hoạt động ngoài trời giúp trẻ được trải nghiệm
được tiếp xúc với những đồ dùng đồ chơi, đồ vật cây cối, hoa lá một cách trực tiếp
nên việc hình thành những tình cảm đạo đức cho trẻ rất gần gũi, dễ dàng và thực tế
Ví dụ: Khi cho trẻ được quan sát chăm sóc vườn rau ở sân trường tôi cho trẻ
được trực tiếp quan sát, được sờ vào cây được cảm nhận vẻ đẹp từ cây được nhổ
cỏ, nhặt lá tưới nước bắt sâu.Từ đó giúp trẻ ý thức được rằng muốn cho vườn rau
luôn tươi tốt thì cần phải chăm sóc bảo vệ một cách cẩn thận chu đáo thường xuyên
và đặc biệt không được ngắt lá, dẫm vào rau điều đó sẽ giúp trẻ hình thành lòng yêu

thiên nhiên cỏ cây hoa lá.

Hình ảnh: Cô và trẻ đang chăm sóc vườn rau
13


* Hoạt động góc:
Đối với trẻ mầm non thì việc “Học bằng chơi – chơi mà học”, vì thế khi
tham gia hoạt động góc trẻ được trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau trong cuộc
sống, qua đó đòi hỏi trẻ phải suy nghĩ, phải sáng tạo và chủ động khi chơi, khi trẻ
chơi tôi luôn quan sát và hướng dẫn trẻ chơi và nhập vai chơi cùng trẻ. Tôi luôn gợi
mở cho trẻ khi chơi phải làm những gì? biết đoàn kết, giao lưu với bạn, không xô
đẩy quang ném đồ chơi biết giữ gìn lau chùi, sắp xếp đồ chơi vào đúng nơi quy
định cùng cô. Thông qua hoạt động góc giúp trẻ mạnh dạn, tự tin giao tiếp với mọi
người xung quanh.
* Hoạt động ăn trưa - ngủ trưa:
Trước khi vào giờ ăn tôi nhắc trẻ rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước sạch
sau đó cho trẻ ngồi vào bàn ăn và đọc bài thơ:
Giờ ăn
Đến giờ ăn cơm
Vào bàn bạn nhé
Nào thìa bát đĩa
Xúc cho gọn gàng
Chớ có vội vàng
Cơm rơi cơm vãi
( Tác giả: Lê Thị Hoa)
Hàng ngày đến giờ ăn tôi cho trẻ đọc bài thơ này để giúp trẻ hứng thú và ghi
nhớ những gì trong giờ ăn mình cần thực hiện. Trong các giờ ăn tôi giới thiệu các
món ăn cho trẻ gợi ý cho trẻ mời cô mời bạn cùng ăn cơm, trong khi trẻ ăn, tôi ân
cần, khích lệ, động viên trẻ ăn hết suất, trong khi ăn không làm rơi vãi cơm, thức ăn

ra bàn, xuống đất, không nói chuyện riêng khi ăn, khi ho hoặc sặc phải biết che
miệng hoặc quay ra ngoài. Từ đó hình thành cho trẻ thói quen ăn uống có văn hóa
như: Rửa tay sạch tay, mặt trước và sau khi ăn, lau miệng sau khi ăn, trẻ biết cách
sử dụng những đồ dùng, dụng cụ trong ăn uống một cách đúng đắn. Ăn uống gọn
gàng, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, không nói chuyện, ăn hết
suất. biết mời cô và các bạn trước khi ăn, biết tự dọn, cất đồ dùng, bát, đĩa, thìa…
đúng nơi quy định hoặc biết giúp cô chuẩn bị bàn ăn, ngồi ngay ngắn, không làm
ảnh hưởng đến người xung quanh khi ăn
Bên cạnh hoạt động ăn, thông qua hoạt động ngủ của trẻ cũng giúp trẻ biết
rằng phải ngủ đủ giấc ngủ đúng giờ quy định, khi ngủ không được nói chuyện
riêng, không được kéo gối không được gác chân, tay lên người bạn.
* Hoạt động nêu gương cuối ngày:
Tâm lý của con người nói chung đều rất thích được khen hơn là chê nhất là trẻ
nhỏ, trẻ rất thích được khen ngợi, động viên khi làm được việc tốt. Những lời động
viên, những phần thưởng nhỏ cũng làm trẻ vui sướng và khích lệ trẻ cố gắng hơn
nữa để lại được khen, được thưởng.
Khi dạy trẻ lúc nào cũng phải trung thực trong lời nói và việc làm, tập cho trẻ
biết cách nhận xét tự nhận xét về mình về bạn hôm nay mình có ngoan hay không
14


ngoan và lí do vì sao chưa ngoan. Từ đó tôi luôn để ý quan sát từng lời nói, hành vi
cử chỉ của trẻ, xem những điều trẻ nói có đúng với việc trẻ làm không để kịp thời
nêu gương bạn ấy trước lớp cho cả lớp tuyên dương vì trẻ đã làm được nhiều việc
tốt hoặc đã nhận ra khuyết điểm của mình rất đáng được khen và thưởng cắm cờ bé
ngoan trong ngày.Tôi luôn đưa ra các chỉ tiêu yêu cầu để tặng hoa bé ngoan như
“Bé sạch sẽ, bé lễ phép, bé học ngoan”, điều này đã giúp tôi khuyết khích trẻ thích
thú và mong muốn ngày nào cũng ngoan để được cắm cờ hoa bé ngoan của cô
Ví dụ: Cuối ngày tôi thường cho trẻ nhận xét xem hôm nay đến lớp có
những bạn nào ngoan sau khi trẻ nhận xét xong tôi sẽ đưa ra nhận xét chung. À

đúng rồi đấy các con ạ hôm nay đến lớp bạn Thiện Nhân rất ngoan vì đến lớp biết
chào cô, trong giờ ăn bạn ăn rất nhanh không làm rơi vải cơm thức ăn ra bàn không
nói chuyện riêng vậy bạn có ngoan không? cả lớp hãy học tập và tuyên dương các
bạn nào.Hoạt động nêu gương sẽ hình thành ở trẻ sự tự tin, lòng dũng cảm
Còn với những bạn chưa ngoan thì tôi tạo cơ hội cho trẻ bằng cách mời trẻ
lên đọc thơ, hát múa và tặng những món quà nhỏ để khuyến khích động viên trẻ cố
gắng hơn nữa để lần sau cũng được nhận nhiều quà như các bạn.
* Hoạt động trả trẻ:
Khi trả trẻ tôi cho trẻ hát bài “Đi học về” cho trẻ đứng dậy chào cô chào bạn
trước khi về, qua hoạt động trả trẻ nhắc trẻ về nhà biết vâng lời ông bà, cha mẹ,
trước khi ăn biết mời người lớn, khi ăn không nói chuyện không làm rơi vải cơm ra
ngoài, ăn xong biết lấy tăm mời người lớn, về nhà biết nhường nhịn đồ chơi với em
bé, không tranh dành đồ chơi với bạn, không vẽ bậy lên tường ăn xong biết vứt rác
vào nơi quy định.Từ đó tôi đã tạo được sự tin tưởng lớn từ phụ huynh, tôi thấy
phấn khởi, thoải mái để trao đổi với tôi về tình hình của trẻ ở nhà và cảm nhận
được sự thay đổi rõ rệt của trẻ từ khi đến lớp.
2.3.5 Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh.
Cùng với mục tiêu xã hội hoá giáo dục thì vai trò của phụ huynh có vai trò
không nhỏ trong việc giáo dục trẻ, vì vậy việc phối kết hợp với phụ huynh trong
việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ là vô cùng cần thiết.
Để thực hiện tốt điều đó tôi đã lên kế hoạch cụ thể như: Trong buổi họp phụ
huynh đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của việc
rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ, trò chuyện với phụ huynh
để hiểu thêm về đặc điểm tâm sinh lý của từng cháu ở nhà, từ đó giúp cô kịp thời
nắm được đặc điểm tình hình của từng trẻ trong lớp ngay từ đầu năm và kịp thời có
những biện pháp, phương giáo dục uốn nắn trẻ tích cực và hiệu quả nhất.
Tôi cũng đã mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về việc phụ huynh không nên
nuông chiều con thái quá, phải giải thích cho trẻ hiểu cái gì là tốt, cái gì chưa tốt, cái
gì nên làm và cái gì không nên làm. Dần dần trẻ sẽ hiểu ra những mong muốn của
mình đó là sai, là không đúng, là chưa ngoan. Hơn nữa phụ huynh phải mẫu mực

trong giao tiếp ở nhà để trẻ noi theo. Đồng thời chú ý sửa sai kịp thời cho trẻ những
15


thiếu sót về hành động cử chỉ trong giao tiếp với mọi người xung quanh từ đó sẽ giúp
cho công tác phối kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh thuận tiện hơn.

Hình ảnh: Góc trao đổi với phụ huynh
Bên cạnh đó tôi xây dựng góc tuyên truyền với phụ huynh tại lớp, thường
xuyên thay đổi nội dung tuyên truyền để phụ huynh nắm được thông tin kịp thời. Ở
góc trao đổi với phụ huynh tôi treo những hình ảnh bé nói lời hay, bé làm việc tốt,
hoặc những bài thơ có nội dung liên quan đến hành vi đạo đức của trẻ, từ đó giúp
phụ huynh hiểu cảm nhận được rằng từ khi trẻ đi học về nhà trẻ đã có thói quen
chào ông bà , bố mẹ, biết ăn xong vứt rác vào thùng rác, biết mời người lớn trước
khi ăn biết nhận quà bằng hai tay, biết cảm ơn khi nhận được quà, biết xin lỗi khi
mình làm sai.Nên việc trao đổi với phụ huynh sẽ thuận tiện và dễ dàng hơn.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến
Qua khảo sát thực tế khi đã áp dụng các biện pháp mà tôi đã đưa ra tôi đã nhận
được kết quả như sau :
* Đối với hoạt động giáo dục: Sau khi áp dụng các biện pháp nhằm hình thành
tình cảm thói quen hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi do tôi phụ trách, bản
thân thấy có sự chuyển biến rõ nét: Trẻ có thói quen tốt trong vệ sinh ăn uống, vệ
sinh cá nhân, hành vi của trẻ văn minh hơn.
* Kết quả khảo sát trên trẻ cuối năm học 2018- 2019
Tổng
Trẻ đạt
Trẻ chưa đạt
số
Nội dung đánh giá
Số

Tỉ lệ
Số
Tỉ lệ
cháu
trẻ
(%)
trẻ
(%)
Trẻ ngoan ngoãn, lễ phép với mọi
người, biết nhường nhịn em nhỏ, đoàn 43
97,7%
1
2,3%
kết với bạn bè.
Trẻ có thói quen giữ gìn vệ sinh chung,
thực hiện đúng giờ nào việc ấy.
44
100%
0
0%
Trẻ có hành vi văn minh trong giao
16


tiếp, biết lắng nghe và thể hiện tình 43
97,7%
1
2,3%
44 cảm thái độ của mình phù hợp với từng
tình huống thực tế hàng ngày.

Trẻ biết phân biệt những hành vi tốt, 44
100%
0
0%
hành vi sấu biết yêu quê hương đất
nước, yêu quý và bỏ vệ môi trường.
* Đối với bản thân:
Qua việc thực hiện đề tài này, bản thân đã phần nào được trang bị thêm rất
nhiều kiến thức về các biện pháp nhằm rèn luyện cho trẻ có tình cảm thói quen
hành vi đạo đức tốt.
Thông qua các hoạt động hành ngày để có phương pháp và biện pháp giáo
dục uốn nắn trẻ kịp thời.
* Đối với đồng nghiệp:
Khi trẻ đã có tình cảm thói quen hành vi đạo đức tốt sẽ tạo điều kiện thuận
lợi cho các đồng nghiệp nhận những trẻ này ở năm học tiếp theo vì trẻ đã có nền
tảng tiền đề ngay từ ban đầu, chỉ cần củng cố phát huy hơn nữa về tình cảm thói
quen hành vi đạo đức cho trẻ phù hợp với tâm sinh lý của độ tuổi mình phụ trách.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1 Kết luận :
Qua quá trình tìm tòi, nghiên cứu tìm ra các biện pháp rèn luyện tình cảm,
thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi đạt hiệu quả, tôi đã rút ra
một số bài học sau:
Việc rèn luyện những tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu
giáo 4- 5 tuổi là vô cùng quan trọng và cần thiết, bởi vì nó rất gần gũi, thiết thực
đối với trẻ, góp phần vào sự phát triển nhân cách, đạo đức tình cảm của trẻ chính vì
vậy giáo viên cần phải tạo môi trường không gian cho trẻ được trải nghiệm dần dần
“Trẻ học bằng chơi, chơi mà học”.
Để giúp việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ được
nâng cao và tốt hơn nữa giáo viên phải luôn nâng cao tinh thần trách nhiệm, tự
nghiên cứu học tập nâng cao trình độ chuyên môn, luôn có ý thức tự rèn luyện tu

dưỡng phẩm chất đạo đức cho bản thân. Biết tạo môi trường cho trẻ hoạt động một
cách tích cực, biết phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và phụ huynh
trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ.
Quan trọng hơn nữa đó là chúng ta những người làm nhiệm vụ trồng người
cần tạo cho trẻ được sống trong môi trường giáo dục, môi trường sư phạm lành
mạnh, tạo điều kiện cho trẻ được phát huy tính tích cực, sáng tạo của bản thân. Cần
có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề mến trẻ, tâm huyết gương mẫu để xứng đáng
với câu nói mà sinh thời cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói: “Nghề dạy học
là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý, sáng tạo nhất trong các nghề sáng
tạo”[2]
Luôn tạo cho trẻ bầu không khí vui tươi, gần gũi, yêu thương, ấm áp, thân
thiện, tôn trọng khi đến lớp. Để trẻ cảm nhận được rằng “Mỗi ngày đến trường là
17


một ngày vui” trẻ đến trường được gặp cô gặp bạn, được yêu thương chăm sóc tôn
trọng, được hoạt động một cách thoải mái tích cưc sáng tạo, được trải nghiệm
những hoạt động của cuộc sống dưới sự hướng dẫn tận tình của giáo viên.
3.2 Kiến nghị:
* Đối với nhà trường: Thông qua các buổi họp phụ huynh, trong các buổi
họp chuyên môn, những ngày hội ngày lễ nhà trường nên lồng ghép tổ chức cho
giáo viên thảo luận về các biện pháp nhằm góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen
và hành vi đạo đức cho trẻ, từ đó giúp giáo viên nâng cao được kỹ năng để giúp trẻ
phát triển một cách toàn diện nhất.
* Đối với phụ huynh: Cần phối hợp với giáo viên ở lớp để khi ở gia đình trẻ
cũng được góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức, không
nuông chiều và làm theo ý thích của trẻ.
Trên đây là “Một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen và
hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi” mà tôi đã thực hiện đạt hiệu quả. Rất
mong được sự quan tâm góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp để đề tài

được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Kim Tân, ngày 25 tháng 03 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết
Phan Thị Ni Na
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bài thơ của tác giả Lê Thị Hoa.
2. Câu nói của cố thủ tướng Phạm Văn Đồng.
3. Chuơng trình giáo dục mầm non , nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, Tác giả: Nguyễn
Thị Hồng Hạnh
4. Trang mạng Google.com

18


19