SKKN một số BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HÌNH THÀNH BIỂU TƯỢNG HÌNH DẠNG và KÍCH THƯỚC CHO TRẺ mẫu GIÁO 5 – 6 TUỔI

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GD& ĐT THẠCH THÀNH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HÌNH
THÀNH BIỂU TƯỢNG HÌNH DẠNG VÀ KÍCH THƯỚC CHO
TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI”

Người thực hiện: Nguyễn Thị Thu
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Thành Minh
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THẠCH THÀNH, NĂM 2019


MỤC LỤC
TT
NỘI DUNG
1. Mở đầu
1.1
Lý do chọn đề tài
1.2
Mục đích nghiên cứu
1.3
Đối tượng nghiên cứu
1.4
Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung

2.1
Cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng hình thành các biểu
tượng hình dạng, kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi
2.2
Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.3
Các biện pháp đã sử dụng để nâng cao chất lượng hình thành các
biểu tượng hình dạng, kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi
2.3.1 Sử dụng trò chơi
2.3.2 Sử dụng hệ thống các câu hỏi mang tính gợi mở, kích thích trẻ
quan sát, suy nghĩ.
2.3.3 Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động gắn với chủ đề theo quan
điểm giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm”.
2.3.4 Sử dụng đa dạng các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp với chủ đề.
2.3.5 Liên kết giữa hoạt động hình thành biểu tượng ban đầu về hình
dạng và kích thước với các hoạt đông giáo dục khác theo chủ đề.
2.3.6 Phối hợp với phụ huynh
2.4
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục
trong nhà trường
3. Kết luận và kiến nghị
3.1
Kết luận
3.2
Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

Trang
1
1

2
2
2
2
2
3
5
5
8
9
11
12
13
13
14
14
15


1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non là bặc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Mục tiêu của giáo dục mầm non là hình thành cơ sở ban đầu về nhân cách con
người phát triển toàn diện. Hình thành các biẻu tượng toán sơ đẳng cho trẻ mầm
non là một nội dung quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non.
Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm non
không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học cần
hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, biện pháp tổ chức các
hoạt động mà trọng tâm là các “ tiết học toán” cho trẻ ở trường mầm non. [1]
Toán học là một môn khoa học xuất hiện rất sớm trong lịch sử loài

người. Nó đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực của đời sống kinh doanh sản
xuất, trong học tập và nghiên cứu. Để đáp ứng được yêu cầu của xã hội hiện nay,
đòi hỏi mỗi con người phải có một vốn hiểu biết về toán học nhất định. Các
“Tiết học toán” có vai trò đặc biệt trong sự phát triển hứng thú và kỹ năng nhận
biết của trẻ. Trên các tiết học toán việc giải quyết các nhiệm vụ dạy học luôn gắn
bó với với việc giải quyết các nhiệm vụ giáo dục như : Dạy trẻ trở nên có tổ
chức, có kỷ luật, biết chú ý lắng nghe và ghi nhớ, tích cực và độc lập giải quyết
nhiệm vụ được giao đúng thời gian quy định. Trẻ được giáo dục trở nên có định
hướng, có tổ chức, có trách nhiệm. Vì vậy việc cho trẻ làm quen với những kiến
thức toán học sơ đẳng không những góp phần phát triển các năng lực nhận biết,
năng lực học tập cho trẻ mà còn góp phần giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. [1]
Quá trình hình thành các biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ mầm non là quá
trình hình thành cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về những con số, về hình dạng
của các vật thể, vể định hướng không gian, thời gian… dựa trên các các kiến
thức toán học mà trẻ đã được làm quen dưới sự tổ chức hướng dẫn của giáo viên
trong quá trình dạy học ở trường mầm non .
Đối với trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi việc hình thành các biểu tượng hình dạng,
các biểu tượng về kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi là giúp trẻ tích luỹ các
kinh nghiệm cảm nhận về hình dạng vật thể thông qua đặc điểm bên ngoài của
vật thể; Nhận biết các biểu tượng về kích thước thông qua so sánh, đối chiều
kích thước của các vật, ban đầu là hai vật và sau đó là của nhiểu vật hơn, trẻ biết
xếp các vật theo trình tự kích thước tăng dần và giảm dần. Việc tổ chức cho trẻ
thực hành so sánh từng thông số kích thước cụ thể của các vật không chỉ giúp trẻ
nắm được các mối quan hệ bằng nhau – không bằng nhau về kích thước mà còn
giúp trẻ nắm được cách diễn đạt kết quả so sánh với việc sử dụng các từ như dài
hơn – ngắn hơn, dài bằng nhau, rộng hơn – hẹp hơn, rộng bằng nhau, cao hơn –
thấp hơn, cao bằng nhau, to hơn – nhỏ hơn, to bằng nhau [1]
Từ thực tế tổ chức hoạt động hình thành các biểu tượng hình dạng, kích
thước cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi, bản thân tôi nhận thấy đây là những tiết học
khó đòi hỏi giáo viên phải có kiến thức, phải nghiên cưu kỹ đề tài sẽ dạy trẻ để

sử dụng lời nói, sử dụng đồ dùng trực quan cho phù hợp thì mới hình thành cho
trẻ các kỹ năng nhận biết các biểu tượng về hình dạng, về kích thước và biết ứng
dụng các kiến thức thu được vào các tình huống hoàn cảnh khác nhau. Là giáo
viên được phân công dạy lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi sau mỗi lần tổ chức các hoạt

1


động dạy trẻ làm quen với các biểu tượng về hình dang, kích thước hay đi dự giờ
đồng nghiệp tôi nhận thấy trẻ chưa thật hứng thú, thực hiện chưa đạt yêu cầu của
hoạt động. Tôi rất băn khoăn suy nghĩ phải làm thế nào để có những biện pháp tổ
chức hoạt động hình thành các biểu tượng hình dạng, kích thước cho trẻ mẫu
giáo 5 – 6 tuổi phù hợp và tạo được hứng thú cho trẻ vào giờ học giúp trẻ có
những kiến thức cơ bản về những quy luật, đặc điểm phát triển những biểu tượng
về kích thước, hình dạng, phát triển các năng lực nhận biết, năng lực học tập cho
trẻ, góp phần giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “ Một
số biện pháp nâng cao chất lượng hình thành biểu tượng hình dạng và kích
thước cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi ” để nghiên cứu với mong muốn tìm ra những
biện pháp hiệu quả nhất để giúp trẻ có những kiến thức cơ bản về các biểu tượng
kích thước, hình dạng và biết vận dụng các kiến thức đó vào thực tế hàng ngày.
Đây là nền tảng cho việc phát triển trí tuệ góp phần tích cực chuẩn bị cho trẻ
bước vào lớp 1 ở trường phổ thông
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu các biện pháp tổ chức hoạt động dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
làm quen với các biểu tượng hình dạng, kích thước ở trường mầm non Thành
Minh .
Tìm ra những hạn chế, khó khăn trong khi tổ chức các hoạt động dạy trẻ
mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen với các biểu tượng hình dạng, kích thước và sự cần
thiết phải nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
làm quen với các biểu tượng hình dạng, kích thước

Phân tích, nhận xét thực trạng và đề xuất được những giải pháp, biện
pháp để nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
làm quen với các biểu tượng hình dạng, kích thước tại trường mầm non Thành
Minh
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng của đề tài nghiên cứu này tổng kết các biện pháp tổ chức các
hoạt động dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen với các biểu tượng hình dạng,
kích thước.
Cơ sở của tổng kết kinh nghiệm là thông qua việc tổ chức các hoạt động
dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen với các biểu tượng hình dạng, kích thước
của giáo viên và trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi Trường mầm non Thành Minh.
1.4. Phương pháp nghiên cứu :
Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp quan sát, điều tra khảo sat thực tế, thu thập thông tin
Phương pháp thống kê sử lý số liệu
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Đối với trẻ mầm non, việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng là
trang bị cho trẻ những kiến thức ban đầu về tập hợp con số, kích thước, hình
dạng, không gian và thời gian. Hình thành ở trẻ những định hướng ban đầu về
các mối quan hệ số lượng, không gian, thời gian có trong hiện thực xung quanh
trẻ, hình thành cho trẻ một số kỹ năng đếm, kỹ năng đo lường, kỹ năng tính toán
và những kỹ năng của hoạt động học tập. Đây là cơ sở đầu tiên của sự phát triển

2


toán học cho trẻ. [1]
Trong quá trình hình thành các biểu tượng về hình dạng, kích thước cho
trẻ sẽ giúp trẻ hiểu được mối quan hệ về kích thước giữa các vật, mối quan hệ

giữa các hình khối với các đồ vật xung quanh trẻ. Hơn nữa những kiến thức toán
học được đưa đến cho trẻ trong mối quan hệ qua lại với nhau như sự hình thành
biểu tượng về số lượng ở trẻ gắn chặt với việc trẻ nắm những kiến thức về tập
hợp và kích thước các vật. Mặt khác trẻ không chỉ lĩnh hội kiến thức về con số
mà còn học cách trừu tượng hoá sự đánh giá số lượng khỏi tất cả những dấu hiệu
khác của vật như màu sắc, hình dạng, kích thước. Việc giúp trẻ làm quen với
thước đo và phép đo lường có tác dụng giúp trẻ hiểu con số chính xác hơn và
nắm được khái niệm đơn vị. Chính giữa khái niệm phép đếm và phép đo giúp trẻ
nắm được sự phụ thuộc của kết quả đếm vào đơn vị của phép đếm và kết quả đo
phụ thuộc vào độ dài của thước đo ước lệ. [1]
Việc dạy trẻ trên các tiết học toán trong trường mầm non còn góp phần
hình thành ở trẻ những dạng sơ khai của hoạt động thực tiễn và hoạt động trí tuệ
như: hoạt động đếm, đo lường, khảo sát .... Trong các dạng hoạt động này trẻ sẽ
nắm được những kiến thức qua việc thực hiện trình tự các thao tác khi so sánh
độ lớn của các tập hợp bằng cách thiết lập tương ứng 1:1, thực hiện trình tự các
thao tác đó ... trẻ không chỉ nắm được trình tự các thao tác đó mà đồng thời còn
nắm được mục đích và phương thức hành động để hình thành kiến thức đó, như
trẻ nắm được các mối quan hệ bằng nhau, không bằng nhau khi so sánh độ lớn
các tập hợp bằng các biện pháp thiết lập tương ứng 1:1. Như vậy việc hình thành
những kiến thức toán học sơ đẳng cho trẻ luôn diễn ra đồng thời với việc hình
thành ở trẻ những kỹ năng, kỹ sảo thực hành. [1].
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiên kinh nghiệm:
Làm quen với toán thông qua các hoạt động trong trường mầm non là một
việc làm vô cùng quan trọng. Trong những năm qua đội ngũ giáo viên trường
mầm non Thành Minh đã từng bước khẳng định về chuyên môn nghiệp vụ của
mình, đã đầu tư vào bài dạy, các hoạt động một cách tích cực. Song do cách giáo
viên lên lớp còn mang tính khuôn mẫu, chưa phát huy hết khả năng sáng tạo, lên
lớp còn mang tính thụ động, chưa biết linh hoạt. Do cách tổ chức cho trẻ hoạt
động còn chưa có sự sáng tạo, không phát huy được tính tích cực trong giờ học
của trẻ. Đồ dùng học tập của trẻ chưa đáp ứng được nhu cầu cho trẻ hoạt động.

Trong quá trình dạy trẻ, bản thân tôi nhận thấy rất rõ những hạn chế nêu
trên, nếu như không kịp thời khắc phục những hạn chế nêu trên sẽ dẫn đến hậu
quả rất lớn đối với trẻ.
Năm học 2018 – 2019 tôi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo 5-6
tuổi, tổng số trẻ là 55 cháu trong đó cháu nam là 27 cháu cháu nữ là 28 cháu,
qua thời gian đứng lớp tôi nhận thấy ở lớp tôi có những thuận lợi và khó khăn
như sau.
2.2.1. Thuận lợi:
Trường mần non Thành Minh nằm ở trung tâm xã Thành Minh, trẻ ở
cùng độ tuổi các cháu ngoan tương đối khỏe mạnh.
Trẻ mạnh dạn, tự tin, thích tham gia khám phá, đặc biệt là môn toán. Vì
vậy việc dạy trẻ ở nhóm lớp cũng gặp nhiều thuận lợi. Bản thân nắm vững kiến

3


thức môn toán, có năng khiếu làm đồ dùng, đồ chơi, trải qua nhiều năm được
trải nghiệm thực tế trên nhóm lớp với trẻ.
Được sự chỉ đạo sát sao về chuyên môn của phòng Giáo dục Thạch
Thành và sự quan tâm của ban giám hiệu trường mầm non Thành Minh về mọi
mặt.
Nhà trường luôn tạo điều kiện để tôi được tham gia dự giờ rút kinh
nghiệm, học hỏi bạn bè đồng nghiệp để nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên
môn.
2.2.2. Khó khăn:
Về cơ sở vật chất: Là một trường miền núi 135 đã được xây dựng từ rất
lâu, nên phòng học xuống cấp, khuôn viên chật hẹp, đặc biệt là phòng học còn
thiếu các cháu phải học dồn lớp dẫn đến trẻ phải học quá tải trong một lớp …
làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc cung cấp, củng cố và mở rộng các kiến thức,
biểu tượng toán học sơ đẳng ban đầu cho trẻ.

Là một xã miền núi nên số trẻ dân tộc chiếm 80% với tổng số học sinh
toàn trường nên việc tiếp cận tiếng việt thông qua các môn học còn hạn chế.
Về trình độ của các cháu trong lớp:
Trẻ trong lớp nhận thức còn chênh lệch, hầu hết là các cháu đã được đi
học từ các lớp dưới, nhưng cũng không ít cháu chưa đi học bao giờ vì thế khó
khăn trong việc rèn luyện nề nếp học tập cho trẻ. Trẻ gặp nhiều khó khăn khi
gặp phải một vấn đề phức tạp mà không có sự chuẩn bị dần từ những vấn đề đơn
giản. Chính vì thế khi vào tiết học làm quen với toán, phần nhận biết các hình
dạng và kích thước còn lúng túng, phần lớn trẻ chưa phân biệt được hình dạng
kích thước trong không gian, còn lúng túng nói sai kết quả. Hay nhầm lẫn các
kích thước với nhau gọi tên các hình, các khối còn nhầm lẫn, chưa phân biệt
được định hướng trong không gian.
Mặc dù trường đã mua sắm, bổ xung đồ dùng dạy học cũng như đầu tư về
chuyên môn nhưng cũng chưa thực sự đáp ứng đủ so với nhu cầu học tập của
trẻ, nhất là đồ dùng phục vụ cho hoạt động dạy trẻ làm quen với toán.
Bên cạnh đó phụ huynh ở trường tôi nghề nghiệp chính chủ yếu không có
việc làm ổn định, buôn bán nhỏ lẻ nên không ít phụ huynh chưa nhận thức được
hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này.
Cho con nghỉ học còn tuỳ tiện đi muộn về sớm, chưa chịu khó rèn luyện thêm
cho con ở nhà. Một số phụ huynh dạy trước chương trình nên trẻ đếm, nhận biết
số, tính toán nhanh nhưng khi thực hành trên đồ vật xếp tương ứng 1 -1 trẻ bị
lúng túng trong giờ học không tập trung có biểu hiện phân tán không muốn học.
Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và
khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường.
2.2.3. Kết quả thực trạng trên.
Từ những thực trạng nêu trên mà kết quả đạt được của hoạt động làm
quen với toán ở lớp tôi chưa cao. Đặc biệt là việc tổ chức môi trường hoạt động
học tập thực sự linh hoạt, sáng tạo còn có nhiều hạn chế trong việc giúp trẻ lĩnh
hội kiến thức cũng như kích thích sự sáng tạo một cách tự nhiên có hiệu quả đối
với môn làm toán.

Trước khi đưa ra các biện pháp tổ chức hoạt động làm quen với các biểu

4


tượng hình dạng, kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tôi tiến hành khảo sát
đánh giá khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ trong hoạt động làm quen với các
biểu tượng về hình dạng và kích thước.
Kết quả khảo sát các kiến thức kỹ năng hình thành biểu tượng hình
dạng, kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi
Kết quả khảo sát
Số trẻ
Đạt
Chưa đạt
Số
được
Tiêu chí khảo sát
TT
khảo
Số trẻ
Số trẻ
sát
%
%
1

2

3

Trẻ nhận biết và gọi
tên các đồ vật theo 55
dấu hiệu về hình
dạng và kích thước
Biết khảo sát, đo
lường để nhận biết
55
đối tượng về hình
dạng hoặc kích thước
Nhận biết mối quan
hệ của các đồ vật 55
xung quanh trẻ theo
các dấu hiệu về kích
thước, hình dạng

26

47,2

29

52,8

20

36,4

35

63,6

20

36,4

35

63,6

Với kết quả khảo sát như trên tôi thấy khả năng nhận biết các đồ vật theo
các dấu hiệu về kích thước, hình dạng chưa đạt yêu cầu, trẻ còn lúng túng khi
thực hành các thao thác khảo sát hình, hay thực hiện các phép đo để đưa ra kết
quả, chưa nhận biết đươc các mối quan hệ của các đồ vật với các khái niệm về
hình dạng hay kích thước. Từ đó tôi suy nghĩ, nghiên cứu và tìm tòi một số giải
pháp để áp dụng vào thực hiện tại lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi tôi phụ trách.
2.3. Các biện pháp tổ chức thực hiện:
2.3.1. Sử dụng trò chơi:
Với hoạt động dạy trẻ làm quen với toán nói chung và làm quen với các
biểu tượng hình dạng, kích thước nói riêng sẽ rất khô khan nếu giáo viên không
biết cách tổ chức cho sinh động. Sử dụng trò chơi trong các hoạt động dạy trẻ
làm quen vơi các biếu tượng hình dạng, kích thước là một hình thức tạo hứng
thú, thu hút trẻ vào giờ học, tránh nhàm chán trong quá trình tổ chức. Qua các
hoạt động dạy trẻ tôi nhận nếu giáo viên không biết cách thu hút trẻ vào giờ học,
không biết thay đổi trạng thái ngồi học cho trẻ trong suốt hoạt động thì trẻ sẽ
không chú ý vào giờ học và không nghe lới cô giáo nói. Chính vì thế mà tôi luôn
quan tâm trú trọng đến việc sẽ tổ chức hoạt động dạy trẻ làm quen với các biểu
tượng hình dạng, kích thước như thế nào để thu hút trẻ vào giờ học. Tôi quyết
định sẽ sử dụng các trò chơi đẻ đưa vào tổ chức các hoạt động dạy trẻ để gây
hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ vào hoạt động.

5


Tuỳ theo từng yêu cầu của các tiết học để tôi chọn lọc những trò chơi cho
phù hợp với nội dung để lôi cuốn trẻ tham gia vào giải quyết những nhiệm vụ
đặt ra trong trò chơi. Với từng trò chơi và tuỳ thuộc vào từng đề tài để tôi sử
dụng các trò chơi có thể là chơi cả lớp hoặc có thể là chơi theo nhóm.Tạo các
tình huống có vấn đề để kích thích trẻ cùng nhau suy nghĩ và tiếp nhận các vai
chơi một cách tự nhiên. Trò chơi được lựa chọn sao cho vừa hình thành được
biểu tượng ban đầu về hình dạng và kích thước cho trẻ vừa phù hợp chủ đề đang
tiến hành. Qua những trò chơi đó biểu tượng về hình dạng và kích thước của trẻ
được củng cố đồng thời trẻ tiếp thu được những kinh nghiệm xã hội ở nhiều góc
độ khác nhau. Những kinh nghiệm ấy mang tính tích hợp và cần cho cuộc sống
của trẻ.
Ví dụ:
Với để tài: “ Dạy trẻ nhận biết các khối vuông, khói chữ nhật, khôi tam
giác, khối cầu” trong hoạt động làm quen với các biểu tượng về hình dạng ở chủ
đề thế giới động vật, tôi lựa chọn trò chơi “ Các con vật vào đúng chuồng” để
thu hút trẻ vào bài học. Cụ thể tôi chuẩn bị một số hình tam giác, hình vuông,
hình tròn, hình chữ nhật to đưa ra hỏi trẻ hình gì? và phân luôn hình vuộng là
chuồng của đội nhà Thỏ nâu , hình chữ nhật là chuồng của đội Bác gấu. Hình
tam giác là chuồng của đội Dê trắng, hình tròn là chuồng của đội Voi con, Chia
trẻ thành 4 đội, đội mũ của các con vật tương ứng. Tôi đưa ra yêu cầu của trò
chơi và cho trẻ chơi. Cứ hết một đoạn nhạc cô nói về đúng nhà là trẻ sẽ nhảy về
đùng chuồng theo yêu cầu của cô. Tôi sẽ đi kiểm tra yêu cầu trẻ nói tên chuồng
mình nhảy vào có dạng hình gì? … ai về không đúng chuồng phải nói to “ tôi về
nhầm chuồng, chuồng của tôi là chuồng hình …. Tôi xin lỗi các bạn tôi về
chuồng của tôi và nhảy về chuồng … với trò chơi này tôi vận dụng vào hoạt
động ôn hình vuông, hình chữ nhật, hình tam giác, hình tròn

( Hình ảnh: Trẻ đang chơi trò chơi “ Về đùng chuồng”)

6


Và đến phần luyện tập cũng với các đội như trên tôi đưa trò chơi: “Chọn
nhanh, bỏ đúng”; tôi chuẩn bị các khay đựng thức ăn có dạng khối vuông, khối
chữ nhật, khối tam giác, khối cầu yêu cầu trẻ bật qua 3 vòng lên lấy thức ăn để
vào đúng khay theo yêu cầu của cô. Trên bàn của mỗi đội tôi để 4 cái khay dạng
các khối đã học nhưng yêu cầu trẻ chỉ được bỏ thức ăn vào đúng khay cô quy
định cho đội. Trẻ phải xác định đúng khay đựng thức ăn của đội mình có dạng
khối gì để bỏ thức ăn vào nếu bỏ sai sẽ không được tính thức ăn đó. Hết trò chơi
tôi cùng trẻ kiểm tra và đếm số lượng thức ăn trẻ bỏ đúng vào khay theo yêu
cầu, đội nào lấy được nhiều thức ăn bỏ vào đúng khay thì đội đó sẽ chiến thắng.
Hoặc hoạt động dạy trẻ làm quen với các biểu tượng về kích thước, với đề
tài “ So sánh chiều cao của hai đối tượng” trong chủ đề “ Bản thân”
Với phần gây hứng thú vào bài tôi lựa chọn trò chơi “ Đập bóng” tôi
chuẩn bị mốt số quả bóng bay treo ở các vị trí khác nhau ( cao, thấp ) cho trẻ
nghe nhạc hát bài …. và đi đến khu vực tôi treo bóng bay trò chuyện với trẻ và
cho trẻ chơi đập bóng, trẻ sẽ đập được những quả tôi treo thấp còn những quả tôi
treo cao trẻ sẽ không đập được và tôi đập được. Tôi hỏi trẻ vì sao con đập được
quả này mà không đập được quả kia và vì sao cô lại đập được quả bóng kia. ( có
trẻ trả lời được cũng có trẻ không trả lời được) để biết được quả thấp các con
đập được còn quả cao cô đập dược cô và các con cùng kiểm tra nhé. Và thực
hiện các bước so sánh nhận biết cao, hơn, thấp hơn )
Đến phần luyện tập tôi cho trẻ chơi trò chơi tìm bạn thân. Một bạn thấp
ghép đôi với một bạn cao. Khi trẻ chọn bạn và ghép đôi theo yêu cầu tôi đi kiểm
tra và cho trẻ nhận xét
Sự hấp dẫn của hình thức trò chơi sẽ giúp trẻ hào hứng, kiên trì, cố gắng
thực hiện các nội dung của trò chơi, cuốn hút sự tham gia của nhiều trẻ, tạo cho

trẻ cơ hôi suy nghĩ, tích cực nhận thức. Cùng với thực hiện các trò chơi tôi đưa
yếu tố thi đua vào trò chơi nhằm làm cho trẻ hứng thú hơn và thúc đầy trẻ tích
cực thực hiện hành động chơi. Khi yếu tố thi đua được đưa vào trò chơi sẽ làm
cho hình thức chơi trở nên phức tạp hơn, trẻ không chỉ có một mà đồng thời có
hai đến ba hành đông chơi; hành động nhận thức, hành động thi đua, hành động
đóng vai. Yếu tố thi đua thúc đẩy trẻ hành động chơi và chú ý vào cả kết quả
chơi. Do đó trẻ hoàn thiện nhận thức ở mức độ tốt nhất, các biểu tượng cần lĩnh
hội trong trò chơi ngày càng trở nên chính xác hơn, hệ thống và phong phú hơn.
Ví dụ: Trò chơi “ Thi xem ai nhanh” ( Chủ đề: Đông vât)
+ Mục đích của trò chơi nhằm giúp trẻ biết xếp các con vật theo thứ tự từ
nhỏ đến to, từ thấp đến cao ( hoặc ngược lại).
+ Giáo viên chuẩn bị kéo những tờ tranh ảnh, họa báo có các con vật với
các kích cỡ khác nhau.
+ Khi tiến hành từng trẻ được phát các đồ dùng đã chuẩn bị. Cô yêu cầu
trẻ cắt rời các con vật từ tờ tranh ảnh, họa báo. Sau đó yêu cầu trẻ sắp xếp các
con vật vừa cắt được theo thứ tự từ nhỏ nhất đến to nhất hoặc từ thấp nhất đến
cao nhất …ai làm xong trước và đúng yêu cầu sẽ được thưởng một đồ chơi đẹp
( hoặc một bông hoa). Lúc đầu yêu cầu trẻ sắp xếp theo thứ tự với 3 con vật. Sau
đó tăng dần số lượng các con vật cho trẻ sắp xếp.
+ Qua trò chơi này kỹ năng về vận động tinh của trẻ được củng cố, các

7


biểu tượng về to/ nhỏ, cao/ thấp của trẻ trở nên chính xác hơn, trẻ thích thú, tích
thi đua nhau hoàn thành nhiệm vụ được giao.
- Tạo điều kiện để mọi trẻ đều được tham gia trò chơi một cách tích cực,
hứng thú bằng cách động viên, khuyến khích giúp đỡ khi cần thiết.
- Giữ nhịp điệu hợp lý của trò chơi để tạo sự hấp dẫn, lôi cuốn trẻ hứng
thú tham gia.

Như vậy, thông qua trò chơi đã tạo hứng thú, thu hút trẻ vào giờ học, với
những trò chơi lựa chọn phù hợp với nội dung đề tài, trẻ được hoạt động trải
nghiệm để đưa ra những nhận xét, giúp trẻ khắc sâu, nhớ chính xác các kiến
thức cô cần truyền đat đến trẻ.
2.3.2. Sử dụng hệ thống các câu hỏi mang tính gợi mở, kích thích trẻ
quan sát, suy nghĩ.
Trong các biện pháp hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ mầm non
hệ thống câu hỏi đóng một vai trò đặc biệt. Nếu phận loại câu hỏi theo trình tự
nhận thức của trẻ ta có các nhóm câu hỏi như: Nhóm các câu hỏi dựa trên sự tri
giác và trí nhớ tái tạo của trẻ, nhằm ghi nhận những đặc điểm bên ngoài của đối
tượng yêu cầu trẻ, các câu hỏi thường đặt ra ở đây là đây là cái gì hình gì? Có
bao nhiêu cái? Có màu gì? … Nhóm các câu hỏi tái tạo lại nhận thức nhằm giúp
trẻ nắm và củng cố những kiến thức một cách sâu sắc hơn, như Làm thế nào để
biết băng giấy nào dài hơn, băng giấy nào ngắn hơn? Vì sao lại nói là hình tròn
lăn được còn hình vuông không lăn được? …. Nhóm các câu hỏi sáng tạo có
nhận thức, nhằm giúp trẻ sử dụng những kiến thức đã nắm được để giải quyết
các tình huống hay nhiệm vụ khác nhau ví dụ hình vuông, hình chữ nhật có điểm
gì giống nhau? Căn cứ trên các nhóm câu hỏi trên khi tổ chức các hoạt động dạy
trẻ làm quen với các biểu tượng hình dạng, kích thước để kích thích trẻ tích cực
quan sát, suy nghĩ, tìm tòi, phán đoán, bày tỏ suy nghĩ của mình để khám phá ra
những nét đặc trưng của hình dạng hay kích thước của đồ vật, đồ chơi xung
quanh trẻ, tôi luôn chuẩn bị một hệ thống câu hỏi gồm nhiều cấp độ khác nhau
phù hợp với khả năng nhận thức của từng trẻ, từng nhóm trẻ và cả lớp.
Ví dụ:
+ Khi cho trẻ quan sát các hình khối, tôi sử dụng hệ thống câu hỏi ngắn
gọn, dễ hiểu, chính xác và phù hợp trình tự quan sát ( từ đặc điểm bên ngoài của
hình khối: tên gọi, màu sắc, ... tới đặc điểm bản chất bên trong: khối vuông có 6
mặt đều là hình vuông, nó có thể xếp chồng được lên nhau ... ) đồng thời dẫn dắt
trẻ tri giác đối tượng, phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát và giúp trẻ đi đến
kết luận về các hình khối quan sát.

+ Lúc đầu câu hỏi tôi đưa ra cho trẻ là những câu hổi đơn gian như: “ Đây
là khối gì?” “ Nó có những đặc điểm gì?” hoặc những câu hỏi dựa trên trí nhớ
của trẻ: “ Hãy kể tên những hình khối mà em biết?”, “ Hãy nêu những đặc điểm
của hình vuông?” ... sau đó tôi đưa ra câu hỏi có tính sáng tạo mà trẻ phải dựa
vào kinh ngiệm, vốn hiểu biết của mình để tìm ra cái mới và thiết lập mối quan
hệ và các sự vật có liên quan. Ví dụ: “ Tại sao con biết đây là khối chữ nhật?”,
“ Tại sao chúng giống nhau?”, “ Tại sao chúng khác nhau?” “ Làm thế nào mà
con biết?” ...
Khi đặt câu hỏi cho trẻ tôi luôn đặt yêu cầu cụ thể về hệ thống câu hỏi:

8


+ Hệ thống câu hỏi phải ngắn gọn, dễ hiểu và mang tính gợi mở.
+ Câu hỏi cần dẫn dắt trẻ đi từ dễ đến khó, từ gần đến xa.
+ Câu hỏi phải kích thích sự tò mò, suy nghĩ khả năng phỏng đoán của trẻ.
+ Câu hỏi đưa ra phải đa dạng và có nhiều mức độ khác nhau để kích
thích mọi trẻ đều phải làm được nhưng ở mức độ khác nhau.
Khi đưa ra câu hỏi tôi luôn tạo điều kiện sao cho trẻ nào cũng được tham
gia trả lời các câu hỏi phù hợp với nhận thức của mình và đưa ra một số câu hỏi
giúp cho trẻ đặt câu hỏi để trẻ nêu những vấn đề trẻ thắc, quan tâm. Nhưng để
làm được điểu đó thì phải tạo ra tình huống, sau đó hỏi trẻ xem có thắc mắc gì
không.
Như vậy, hệ thống câu hỏi góp phần rất quan trọng trong việc hình thành
những biểu tượng hình dang, kích thước cho trẻ chính vì thế mà khi sử dụng câu
hỏi giáo viên phải chú ý đặt câu hỏi ngắn gọn, cụ thể, đủ ý. Nội dung câu hỏi
phải vừa sức trẻ, các khái niệm trong câu hỏi phải quen thuộc với trẻ. Nên đặt
nhiều dạng câu hỏi cho một vấn đề, các câu hỏi phải có tính hệ thống, phải kích
thích sự suy nghĩ của trẻ để phát huy tính sáng tạo suy nghĩ để giải quyết các
vấn để hoặc nhiệm vụ cô giáo giao cho trong hoạt động

2.3.3. Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động gắn với chủ đề theo quan
điểm giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm”.
Môi trường hoạt động của trẻ giúp cho trẻ củng cố các kiến thức đã học
làm quen với các kiến thức mới sắp được làm quen. Để giúp trẻ nhớ lâu, khắc
sâu những biểu tượng về hình dạng, kích thước các đồ vật và biết ứng dụng các
khái niệm đó vào nhận biết các đồ vật xung quanh trẻ. Tôi chú trọng đến việc
tạo môi trường cho trẻ hoạt động theo quan điểm giáo dục “ Lấy trẻ làm trung
tâm” và tổ chức cho trẻ hoạt động tích cực trên các môi trường đã xây dựng.
Để hoạt động hình thành biểu tượng ban đầu về hình dạng và kích thước
cho trẻ đạt kết quả, khi tiến hành biện pháp này tôi thực hiện như sau:
- Trang trí môi trường lớp học phù hợp với sự thay đổi của chủ đề tạo sự
mới mẻ, thu hút tính tò mò, ham hiểu biết của trẻ.
Ví dụ: Ở góc học tập
Chủ đề Phương tiên giao thông với trò chơi “ô tô về bến” tôi chuẩn bị một
môi trường mở với các bến xe có hình dạng: bến xe hình vuông, bến xe hình chữ
nhật, hình tròn, hình tam giác…trẻ chơi theo yêu cầu của cô lên gắn các phương
tiện giao thông về đúng bến có hình .theo yêu cầu của cô. Tôi thay đổi hình thức
chơi và nâng cao dần mức độ của các trò chơi để trẻ không nhàm chán trong khi
chơi như thay đổi về số lượng, hình dạng, màu sắc…để trẻ được thực sự luyện
tập củng cố kiến thức của mình.
Hoặc Ở mảng chủ đề chính với chủ đề Phương tiện giao thông tôi tạo
môi trường mở để trẻ được hoạt động trên mảng chủ đề. Cụ thể với nội dung
hình thành các biểu tượngvề kích thước với đề tài: “Dạy trẻ so sánh chiều rộng
của 2 đối tượng”. Để khắc sâu kiến thức cho trẻ, tôi trang trí và cho trẻ hoạt
động trên mảng chủ đề theo quan điểm “ Lấy trẻ làm trung tâm” trẻ được hoạt
động để khắc sâu kiến thức. Cho trẻ hoạt động cùng với cô cắt hình ảnh các
phương tiện giao thông từ hoạ báo hoặc tạp chí rồi dán lên góc chủ đề theo yêu
cầu của bài học một phương tiện giao thông to hơn gắn tương ứng với một

9

phương tiện giao thông bé hơn

.
(Trẻ cùng cô cắt tranh phương tiện giao thông từ họa báo dán lên tường)
Trong quá trình chơi cô trò chuyện cùng trẻ: “ Cháu đến trường bằng
phương tiện nào?”, “ Phương tiện nào đi nhanh hơn, phương tiện nào đi chậm
hơn?”, “ Khi đi trên đường cháu phải đi ở phía bên nào?”, để giúp trẻ nhận biết
một số phương tiện giao thông. Sau đó cho trẻ so sánh về kích thước: độ to/nhỏ,
độ dài/ngắn của các phương tiện giao thông.
Với các góc khác, tôi bố trí các góc hoạt động phù hợp theo chủ đề và
cho phép trẻ tự lựa chọn góc chơi của mình: Góc sách truyện, góc toán, góc tạo
hình, góc thiên nhiên …
Ví dụ:
+ Góc sách truyện, với chủ đề “ Phương tiện giao thông” tôi cho trẻ làm
các loại sách về phương tiện giao thông đường bộ, đường thủy … bằng cách sưu
tầm tranh ảnh về các loại phương tiện giao thông trên hoạ báo có các kích thước
khác nhau yêu cầu trẻ cắt rời, phân loại, sắp xếp nó theo thứ tự từ to đến nhỏ
hoặc ngược lại rồi dán lên những tờ giấy khổ A4, ghim các tờ giấy A4 đó lại làm
thành quyển sách về phương tiện giao thông.
+ Góc toán, cho trẻ gắn các hình có dạng giống với các bộ phận của các
loại phương tiện giao thông ( tròn, vuông, tam giác, …), phân loại, sắp xếp các
phương tiện giao thông.
Môi trường là một yếu tố trực quan trực tiếp, tác động hàng ngày đến
trẻ.chính vì vậy việc tạo môi trường học tập trong và ngoài lớp học là việc làm
cần thiết để nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động hình thành các biểu tượng
hình dạng, kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi nên tôi đã đặc biệt quan tâm
trú trọng việc xây dựng môi trường học tập trong và ngoài lớp học như: Trang
trí, sấp xếp lớp học phòng học hài hoà hợp lý, phân chia các góc theo đúng yêu

cầu của chương trình, tuỳ theo từng chủ đề để tôi trang trí nội dung cho phù hợp.
Cứ như thế tôi đã củng cố cho trẻ những kiến thức đã được học cho trẻ đây
cũng là một biện pháp giúp trẻ được làm quen với các biểu tượng toán sơ đẳng
mọi lúc mọi nơi là cơ sở để trẻ tiếp thu những kiến thức về toán trong các giờ
học chính khoá

10


2.3.4. Sử dụng đa dạng các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp với chủ đề.
Sử dụng đa dạng loại đồ dùng, đồ chơi nhằm phát huy tính tích cực, sáng
tạo giải quyết vấn đề của trẻ. Đồ dùng, đồ chơi phù hợp với yêu cầu đặt ra. Tôi
lựa chọn đồ dùng, đồ chơi sao cho phù hợp với nội dung hình thành biểu tượng
ban đầu về hình dạng và kích thước và khả năng nhân thức của trẻ. Các đồ dùng,
đồ chơi được lựa chọn cần xuất phát từ mục đích, yêu cầu, nội dung, phương
pháp của đối tượng cho trẻ làm quen sao cho chúng vừa có thể bổ sung nhau,
vửa giúp trẻ có thể phát huy được tính sáng tạo, đồng thời phải phù hợp với chủ
đề đang tiến hành. Các đồ dùng đồ chơi đảm bảo an toàn, đa dạng về chủng loại,
màu sắc và mang tính giáo dục cao. Các đồ dùng đồ chơi phải tạo cho trẻ hứng
thú khi chơi thúc đẩy sự sáng tạo ở trẻ.
Ví dụ:
Với chủ đề gia đình với nội dung dạy trẻ nhận biết hình dạng: Sử dụng đồ
dùng đồ chơi là mô hình lắp ghép về các ngôi nhà cho trẻ quan sát nhận xét về
các khối hình tạo nên ngôi nhà: như mái nhà là khối tam giác, thân nhà khối chữ
nhật, các ô cửa là khối vuông. Qua đó hình thành biểu tượng về các hình khối
cho trẻ.
Chủ đề thế giới thực vật: Với nội dụng dạy trẻ về kích thước “ So sánh độ
to/nhỏ, dài/ngắn”, tôi lựa chọn đồ dùng, đồ chơi phù hợp như: các loại cây, các
loại lá, các loại quả ( bằng vật thật, đồ chơi hoặc tạo ra từ các nguyên vật liệu
sẵn có) có dộ dài/ ngắn hay to/nhỏ khác nhau để cho trẻ hoạt động trải nghiệm,

thông qua các loại đồ dùng, đồ chơi, ngoài việc dạy trẻ so sánh về kích thước tôi
còn dạy trẻ nhận biết được một số đặc điểm nổi bật của chúng như tên gọi, hình
màu sắc ….).

(Trẻ cùng cô so sánh sự to nhỏ và dài ngắn của củ cà rốt)
Đồ dùng, đồ chơi được sử dung vừa để hình thành các biểu tượng ban
đầu về hình dạng và kích thước của đồ vật vừa là đối tượng tri giác, vừa là yếu
tố thu hút sự tập trung chú ý của trẻ. Do vậy nó cần chứa đựng yếu tố thực, yếu
tố thẩm mỹ và đặc biệt tính hấp dẫn, đa dạng, kích thích sự tò mò, ham muốn
khám phá, được trải nghiệm của trẻ.

11


Ví dụ: Khi cho trẻ nhận biết phân biệt về các hình khối, tôi sử dụng:
+ Các hình khối bằng nhựa, bằng gỗ.
+ Bộ tranh lô tô vẽ hình các khối.
+ Các hình khối bằng bìa các tông, trẻ có thể tháo ra và lắp lại.
+ Các đồ dùng, đồ chơi xung quanh trẻ có hình dạng giống các hình khối
trẻ được học … như vỏ lon nước ngọt ( khối trụ), vỏ bánh chữ nhật ( Khối chữ
nhật)….
Khi sử dụng các đồ dùng đồ chơi cho trẻ luyện tập, hoặc làm mẫu khi dạy
trẻ hình thành các biểu tượng sẽ giúp trẻ nhận biết được các thuộc tính, đặc điểm
bên ngoài của sự vật, hiện tượng nên các loại đồ dùng sử dụng phải đẹp, đúng.
Việc lựa chọn, sử dụng phải phụ thuộc vào lứa tuổi trẻ, vào mục đích, yêu cầu
của tiết học toán và cần có sự phức tạp dần theo sự phát triển nhận thức của trẻ
vá hướng dẫn trẻ sử dung hợp lý các đồ dùng, đồ chơi để hướng trẻ tới mục đích
yêu cầu của bài hoc. Khi đưa các đồ dùng trực quan vào dạy trẻ tôi luôn giải
thích ngắn gọn, hợp lý kết hợp với hệ thống câu hỏi rõ ràng và lời chỉ dẫn có
định hướng cụ thể để giúp trẻ hiểu chính xác đối tượng mẫu của tôi đưa ra.

Trong quá trình sử dụng đồ dùng trực quan với số lượng vừa đủ, tránh quá nhiều
gây rối loạn hoặc làm phân tán sự chú ý của trẻ vào đố tượng cần quan sát, tránh
sử dụng đồ dùng trực quan quá lâu sẽ gây nhàm chán cho trẻ
2.3.5. Liên kết giữa hoạt động hình thành biểu tượng ban đầu về hình
dạng và kích thước với các hoạt đông giáo dục khác theo chủ đề.
Liên kết giữa tác động qua lại của hoạt động hình thành các biểu tượng
ban đầu về hình dang và kich thước với các hoạt động khác như hoạt động khám
phá khoa học, khám phá xã hội, tạo hình, hoạt đông phát triển ngôn ngữ một
cách tích hợp nhằm tạo ra những ảnh hưởng làm bổ sung lẫn nhau. Để hình
thành và củng cố các biểu tượng về hình dạng và kích thước cho trẻ thông qua
việc tổ chức các hoạt đông giáo dục phù hợp như tổ chức hoạt động khám phá
khoa học, quan sát đồ dùng, đồ chơi, phương tiện giao thông, cây, hoa, lá, quả ...
trong quá trình quan sát, tôi luôn khuyến khích trẻ suy nghĩ nêu ý kiến nhận xét
của mình về hình dạng, kích thước củ các đối tượng quan sát được.
Ví dụ: Với hoạt động khám phá khoa học “ Nhận biết các phương tiện
giao thông”, tôi tổ chức cho trẻ quan sát các phương tiện giao thông ( là đồ chơi)
Trò chuyện về các phương tiện giao thông. Phân loại các phương tiện giao thông
theo độ lớn của phương tiện ( to hơn, nhỏ hơn) . Cho trẻ chơi các trò chơi luỵên
tập nhận biết phương tiện giao thông theo các dấu hiệu to hơn, nhỏ hơn
Khi tổ chức các hoạt động tôi luôn tận dụng, tạo mọi điều kiện để khơi
dậy hứng thú cho trẻ. Hình thành cho trẻ thái độ tích cực nhận thức các sự vật
xung quanh nói chung và sự phong phú đa dạng của biểu tượng về hình dạng,
kích thước nói riêng. Giáo viên có thể thực hiện điều đó thông qua việc cho trẻ
vẽ, cắt, dán các đồ vật, hoa quả, con vật ... có các kích thước khác nhau, tạo ra
những ngôi nhà hoạc các phương tiện giao thông, có sử dụng các hình tròn, hình
vuông ...hoặc các hình khối. Hoặc cho trẻ chới các trò chơi nhằm củng cố biểu
tượng về hình dạng và kích thước như: “ Thi xem ai chạy nhanh” để về đúng
ngôi nhà có cửa sổ hình tròn hoặc vuông, hoặc nhà được xây bằng các hình
khối… Tận dụng tạo cơ hội ở mọi lúc, mọi nơi cho trẻ được củng cố biểu tượng

12


về hình dạng và kích thước như: trong lúc đi dạo chơi, thăm quan giáo viên có
thể tạo cơ hội cho trẻ được củng cố bểu tượng về kích thước: “ Cây hoa hồng
thấp hơn hay cây bàng thấp hơn?”, “ Cháu cao hơn hay cây bằng lăng cao
hơn?”….
Việc liên kết giữa hoạt động hình thành các biểu tượng về hình dạng, kích
thước với các hoạt động giáo dục khác như khám phá khoa học, hoạt động vui
chơi … đã giúp trẻ củng cố các kiến thức về các biểu tượng hình dạng, kích
thước, trẻ biết vận dụng các khái niệm đã được học vào thực tế nhận biết các đồ
vật xung quanh trẻ. Đây là một biện pháp luyện tập có hiệu quả vừa tạo được
hứng thú cho trẻ trong các hoạt động giáo dục vừa khắc sâu các kiến thức về
hình thành các biểu tượng toán sơ đẳng nói chung và các biểu tượng về kích
thước, hình dạng nói riêng
2.3.6. Phối hợp với các bậc phụ huynh:
Như chúng ta đã biết giáo dục trẻ có thông tin hai chiều là rất có lợi giúp
gia đình và nhà trường có chung quan điểm giáo dục trẻ. Qua các cuộc họp phụ
huynh hay giờ đón trẻ tôi tranh thủ trao đổi về việc học chữ số, hình dạng, kích
thước... của trẻ nếu trẻ yếu kém ở mặt nào tôi yêu cầu phụ huynh cùng phối hợp
với cô giáo khắc phục những điều đó hoặc tư vấn cho phụ huynh cách dạy trẻ
học ở nhà nhẹ nhàng học mà chơi chơi mà học mang tính chất củng cố ôn luyện,
nhiều phụ huynh thường cho trẻ học quá sức, dạy trước chương trình và nghĩ
rằng trẻ sắp lên tiểu học đây chính là những sai lầm lớn và là nội dung tuyên
truyền của nhà trường nói chung và giáo viên đứng lớp nói riêng để phụ huynh
hiểu về tác hại sau này đối với trẻ khi dạy trước chương trình.
Ví dụ: Với hoạt động dạy trẻ “ So sánh chiều cao của hai đối tượng” tôi
trao đổi với phụ huynh phối hợp dạy trẻ. Chẳng hạn: nhà có 2 anh em cho trẻ so
sánh xem em cao hơn anh hay anh cao hơn em hoặc ngược lại.…. Hay dạy trẻ
xếp tương ứng như khi ăn cơm có thể hỏi trẻ nhà mình có bao nhiêu người con

hãy xếp mỗi người một cái bát, 2 chiếc đũa để ăn cơm, và khi ăn cơm xong tôi
dạy trẻ biết lấy tăm cho người lớn, trẻ biết đếm có bao nhiêu thành viên trong gia
đình và lấy số tăm tương ứng.
Cứ như thế những phần nào trẻ còn yếu trong hoạt động làm quen với các
biẻu tượng hình dạng, kích thước tôi phối hợp cùng với phụ huynh luyện tập thêm
cho trẻ ở nhà để giúp trẻ nhớ và khắc sâu các kiến thức đã học.
2.4. Hiệu quả khi áp dụng các giải pháp trên vào tổ chức các hoạt động dạy
trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen với các biểu tượng hình dạng và kich thước
tại trường mầm non Thành Minh
2.4.1. Kết quả khảo sát khi sử dụng các giải pháp trên
Qua việc thực hiện “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng hình thành
biểu tượng về hình dạng và kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi” tôi đã thu
được kết quả sau:
Số Tiêu chí khảo sát
TT

Số trẻ Kết quả khảo sát
được
Đạt
khảo

Chưa đạt

13


Số trẻ
sát

%

Số trẻ

%

1

Trẻ nhận biết và gọi
tên các đồ vật theo
55
55
100
0
dấu hiệu về hình
dạng và kích thước
2
Biết khảo sát, đo
lường để nhận biết
55
55
100
0
đối tượng về hình
dạng hoặc kích thước
Nhận biết mối quan
3 hệ của các đồ vật
55
55
100
0

xung quanh trẻ theo
các dấu hiệu về kích
thước, hình dạng
2.4.2. Hiệu quả khi áp dụng các giải pháp trên vào thực hiện trên trẻ tại
trường mầm non Thành Minh
Khi áp dụng các biện pháp trên, qua kết quả khảo sát tôi nhận thấy trẻ hào
hứng có hứng thú khi giáo viên tổ chức các hoạt động làm quen với các biểu
tượng kích thước, hình dạng, trong giờ học trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ
nhàng, tự nguyện không bị gò ép, trẻ chú ý và hăng say trả lới các câu hỏi của cô
giáo, trong phần luyện tập trẻ hứng thú thực hiện và thực hiện đúng yêu cầu của
cô đưa ra, nhận biết hình dạng, vể kich thước của các vật thể, ... một cách chính
xác, một số trẻ cứ đến giờ làm quen với toán là không chú ý vào bài học và
không chịu tham gia vào các hoạt động nay đã thích thú hơn, tham gia vào các
hoạt động học một cách tích cực. Những trẻ đánh giá chưa đạt yêu cầu đã không
còn ( thể hiện qua bảng khảo sát trên).
3. Kết luận, kiến nghị:
3.1. Kết luận:
Toàn bộ bài sáng kiến kinh nghiệm của cá nhân tôi xoay quanh nội dung
là làm thế nào để nâng cao chất lượng hình thành được các biểu tượng ban đầu
về hình dạng và kích thước cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Tôi đã đầu tư nghiên
cứu ngay tại lớp học của mình về tình cảm của trẻ, trí tuệ và khả năng của trẻ.
Nghiên cứu những bài học trong chương trình tôi thấy rằng tất cả những gì áp
dụng với trẻ đều phù hợp với độ tuổi, phù hợp với nhận thức của trẻ. Từ những
thực tế trên cũng như kết quả cao trước hết tôi phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cần
thiết cho một tiết học cho cô và trẻ, các đồ dùng đó có màu sắc hình dáng đẹp,
an toàn để kích thích tính tò mò của trẻ, những đồ dùng đó phải có sức hấp dẫn,
biết lựa chọn trò chơi câu đố bài hát phù hợp với nội dung bài dạy và chủ đề
luôn tạo tình huống bất ngờ thú vị.
Cần chuẩn bị đồ dùng đẩy đủ cho mỗi cháu khi thực hiện phần luyện tập,
đối với trẻ mẫu giáo phương pháp trực quan và luyện tập đóng vai trò chủ đạo.

Luôn quan tâm gần gũi trẻ khuyến khích để trẻ chủ động phát huy tính
độc lập trong hoạt động và tập luyện bồi dưỡng thêm cho trẻ.

14


Để giờ hoạt động làm quen với các biểu tượng ban đầu về hình dạng và
kích thước đạt kết quả tốt, việc tạo môi trường cho trẻ là hết sức quan trọng đòi
hỏi giáo viên phải có lòng nhiệt tình, tính linh hoạt và có khả năng kiến thức về
toán, có kiến thức tổ chức hoạt động. Một việc không thể thiếu là phối hợp chặt
chẽ giữa gia đình và nhà trường để ôn luyện kiến thức trẻ được cung cấp.
3.2. Kiến nghị:
* Đối với nhà trường:
Đề nghị ban giám hiệu nhà trường tham mưu với các cấp, các ngành lãnh
đạo địa phương mua sắm trang thiết bị đồ chơi ngoài trời cho trẻ. Xây dựng
thêm phòng học và các phòng chức năng để các cháu có điều kiện học tập và
vui chơi tốt hơn. Xây dựng khuôn viên có vườn hoa cây cảnh, vườn cây ăn quả,
vườn rau, cây xanh của bé, khu chăn nuôi để giúp trẻ hoạt động đạt được kết quả
tốt hơn.
Đề nghị với ban giám hiệu chọn những sáng kiến kinh nghiệm hay phổ
biến rộng rãi cho giáo viên được tham khảo và học tập.
* Đối với phòng giáo dục:
Hiện tại trường mầm non Thành Minh so với mặt bằng chung toàn huyện
là trường có cơ sở vật chất thấp kém như phòng học còn thiếu, khuôn viên chật
hẹp chưa đáp ứng với số lượng trẻ trong địa bàn và chương trình giáo dục mầm
non hiện nay. Vì vậy, là cô giáo trực tiếp giảng dạy tại trường, nhận thấy đây là
vấn đề rất cấp bách cần kiến nghị lên phòng GD&ĐT có ý kiến tham mưu với
các cấp chính quyền địa phương, sớm thực hiện đề án xây dựng trường chuẩn để
mỗi giáo viên chúng tôi có thêm điều kiện thuận lợi phát huy hết khả năng của
mình trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ tại địa phương.

Trên đây là một số biện pháp tôi đã tìm ra qua quá trình nghiên cứu và
đưa vào áp dụng tại lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi trường mầm non Thành Minh. Tôi
rất mong được sự đóng góp ý kiến của Hội đồng chấm SKKN để các biện pháp
tôi đưa ra ngày càng hoàn thiện hơn
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

Thành Minh, ngày 15 tháng 4 năm 2019

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi viết,
không sao chép nội dung của người khác
Người viết SKKN

Nguyễn Thị Thu

15


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Phương pháp hình thành biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ mầm
non của tác giả Đỗ Thị Minh Liên . Nhà xuất bản Đại học sư phạm
[2]. Một số biện pháp hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục trong
trường mầm non. Bùi Kim Tuyến- Phạm Thị Ngọc Anh ( Đồng chủ biên). NXB
Giáo dục Việt

16