SKKN một số biện pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mẫu giáo ghép 3 độ tuổi ở trường mầm non giao thiện, huyện lang chánh, tỉnh thanh hóa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG
GIÁO DỤC
PHÒNG GIÁO
DỤC VÀ
VÀĐÀO
ĐÀOTẠO
TẠOLANG
LANGCHÁNH
CHÁNH

TRƯỜNG MẦM NON GIAO THIỆN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG
ÂM NHẠC CHO TRẺ MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM
NON GIAO THIỆN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN NÂNG CAO CHẤT
thực hiện:
Thị Thỏa
LƯỢNG GIÁONgười
DỤC CHO
TRẺ Phạm
LỚP MẪU
GIÁO GHÉP 3 ĐỘ
Chức vụ: Giáo viên
TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON GIAO THIỆN, HUYỆN LANG
Đơn vị công tác: Trường mầm non Giao Thiện

CHÁNH, TỈNH THANH HÓA
SKKN thuộc lĩnh vực: Phát triển thẩm mĩ

THANH HOÁ NĂM 2018

Người thực hiện: Hà Thị Dinh
Chức vụ: Phó Hiệu Trưởng
Đơn vị công tác: Trường mầm non Giao Thiện
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HOÁ, NĂM 2019


MỤC LỤC
Nội dung

Trang

Phần I: MỞ ĐẦU

1

I. Lý do chọn đề tài

1

II. Mục đích nghiên cứu

2

III. Đối tượng nghiên cứu

2

IV. Phương pháp nghiên cứu

2

Phần II: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2

I. Cơ sở lý luận

2

II. Thực trạng

4

1. Thực trạng chung

4

2. Thực trạng nhận thức của giáo viên và phụ huynh về việc nâng cao
chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi.

4

3. Thực trạng chất lượng giáo dục của trẻ lớp ghép

5

III. Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép

5

1. Giải pháp 1: Chỉ đạo hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch giáo dục
lớp mẫu giáo ghép

5

2. Giải pháp 2. Chỉ đạo, tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo chủ đề tổ
chức hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép

8

3. Giải pháp 3. Chỉ đạo giáo viên tổ chức thực hiện một số hoạt động
giáo dục khác cho trẻ lớp mẫu giáo ghép.

11

4. Giải pháp 4. Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục ở lớp
mẫu giáo ghép.

12

5. Giải pháp 5: Chỉ đạo giáo viên phụ trách lớp mẫu gáo ghép phối
hợp với phụ huynh thực hiện tốt công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.

16

IV. Hiệu quả

18

Phần III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

19

1. Kết luận

19

2. Kiến nghị

20


Phần I:
MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có
vị trí đặc biệt quan trọng trong suốt cuộc đời phát triển của mỗi con người.
Giáo dục mầm non vượt qua những thử thách, khó khăn là nhờ những chủ
trương, chính sách đúng đắn của Đảng, nhà nước trong từng thời kỳ, có sự quan
tâm của đông đảo các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội. Song điều chủ yếu và
quan trọng nhất là nhờ có các thế hệ quản lý, giáo viên mầm non trên khắp mọi
miền của tổ quốc bằng tấm lòng yêu trẻ, yêu nghề đã tận tụy, kiên trì bám
trường, bám lớp cống hiến không mệt mỏi cho sự nghiệp giáo dục mầm non.

Giáo dục mầm non có hai loại hình lớp học, lớp học độc lập phân theo từng
độ tuổi và lớp học ghép các độ tuổi khác nhau. Lớp ghép và tổ chức chăm sóc
giáo dục lớp ghép là một thực tế khách quan trong giáo dục mầm non ở những
địa bàn khó khăn. Tổ chức chăm sóc giáo dục lớp ghép là đòi hỏi cấp thiết để
thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, từng bước nâng
cao chất lượng giáo dục ở vùng khó khăn. Do địa bàn xa xôi, hẻo lánh đi lại khó
khăn, dạy học lớp ghép ở trường mầm non Giao Thiện đã được hình thành từ
nhiều năm trước góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục cho con em trên địa bàn
thôn Húng cũng như hoàn thành mục tiêu phổ cập và duy trì PCGDMNCTE5T ở
xã Giao Thiện.
Lớp mẫu giáo ghép là tên gọi không còn xa lạ gì đối với các trường Mầm
non ở các xã vùng sâu trong huyện Lang Chánh nói chung cũng như Trường
Mầm Non Giao Thiện nói riêng. Trường có một lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi
thuộc thôn Húng. Mọi người thường gọi nhanh là lớp Húng, người dân cùng với
lớp học của thôn nằm trên đỉnh đồi, lớp học cách điểm trường chính là 8km
đường rừng, chưa có điện lưới. Mặc dù như thế trẻ nơi đây đều được đến trường
học, ăn và ở bán trú tại trường, tỷ lệ chuyên cần luôn đạt từ 98% trở lên. Việc
chăm sóc trẻ 3 độ tuổi đã khó, giáo dục trẻ lại càng khó hơn. Đứng trước yêu
cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học giáo dục lấy trẻ làm trung tâm như
hiện nay. Nhà trường đã và đang đặt ra những yêu cầu mới đối với giáo viên phụ
trách ở các nhóm lớp. Dù là lớp ghép nhưng vẫn phải thực hiện theo chương
trình giáo dục mầm non. Tuy nhiên lại chưa có tài liệu chính thức về hướng dẫn
thực hiện chương trình GDMN giành riêng cho lớp ghép, nhưng bù lại mẫu giáo
ghép lại có tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình Giáo dục mầm non trong
các lớp mẫu giáo ghép được biên soạn trên cơ sở “Chương trình giáo dục mầm
non”.
Việc dạy lớp ghép 3 độ tuổi rất vất vả và khiến giáo viên lúng túng trong
việc lập kế hoạch giáo dục: Về lựa chọn mục tiêu, lựa chọn các nội dung và hoạt
động giáo dục. Bên cạnh đó trẻ thuộc 3 độ tuổi khác nhau, nội dung học của một
số hoạt động cũng khác nhau nên giáo viên rất khó khăn trong việc xây dựng

1


mục tiêu bài dạy, cách tổ chức các hoạt động giáo dục và khó đánh giá trẻ, yêu
cầu cần đạt cho từng độ tuổi trong cùng một hoạt động sao cho phù hợp cũng là
một vấn đề nan giải đối với giáo viên. Ví dụ có cô ôm đồm muốn làm hết việc
trong một chủ điểm. Có thể các cháu 5 tuổi thì đạt nhưng 3, 4 tuổi thì quá nặng.
Quá trình tổ chức, hướng dẫn từng nhóm trẻ theo độ tuổi chưa đảm bảo đồng
đều về mặt thời gian và kiến thức cung cấp, giáo viên thường chỉ quan tâm
những trẻ lớn hơn, những trẻ nhanh nhẹn hoạt bát, ít chú ý đến những trẻ bé,
nhút nhát, những trẻ hạn chế về giao tiếp bằng tiếng Việt. Giáo viên sử dụng các
phương pháp chưa linh hoạt, hình thức tổ chức chưa phong phú, đa dạng dẫn
đến trẻ chưa hứng thú hoạt động, chưa phát huy được tính tích cực, chủ động,
sáng tạo. Năng lực chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên chưa đáp ứng được đòi
hỏi của việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực theo chương trình giáo dục
mầm non, cũng như đối với chương trình lớp ghép. Giáo viên đã tích cực tuyên
truyền đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục, phối hợp với phụ huynh trong
việc hỗ trợ về công tác bán trú cũng như xây dựng CSVC cho lớp học, nhưng
chưa biết cách phối hợp như thế nào với phụ huynh về việc nâng cao chất lượng
giáo dục.
Trước thực tế như vậy, bản thân tôi là Phó hiệu trưởng nhà trường phụ trách
chuyên môn. Tôi luôn suy nghĩ và trăn trở làm như thế nào để tìm ra các giải
pháp tốt nhất để chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo
ghép 3 độ tuổi phù hợp với điều kiện thực tế của lớp, của khu và địa phương và
đạt hiệu quả cao nhất, cho nên tôi đã chọn đề tài: “Một số giải pháp chỉ đạo
giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mẫu giáo ghép 3 độ tuổi ở
trường mầm non Giao Thiện, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa” làm đề
tài nghiên cứu của mình.
II. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp hữu hiệu nhất để nâng

cao chất lượng giáo dục ở lớp ghép 3 độ tuổi khu Húng.
III. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh, giáo viên, phụ huynh của lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi khu Húng
Trường Mầm Non Giao Thiện, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa.
IV. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
- Phương pháp trao đổi giáo viên
Phần II:
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lý luận:
Trẻ em có một thế giới sinh hoạt riêng biệt, khác hẳn với thế giới của người
lớn, trẻ chưa có định tâm, định trí, sinh hoạt của trẻ hướng ra bên ngoài hơn là
2


hướng vào bên trong. Trẻ vui sống, vui chơi, thích hoạt động, thích tiếp xúc
bằng tay, chân và giác quan với những sự vật xung quanh, thích hát, diễn kịch và
bắt chước. Có tinh thần kỷ luật, óc sáng tạo nếu được dìu dắt khéo léo theo đúng
sở thích của trẻ. [1]
Lớp mẫu giáo ghép là lớp gồm các trẻ từ 3-5 tuổi cùng tham gia vui chơi,
học tập, sinh hoạt chung một lớp. Trẻ ở lớp mẫu giáo ghép thường là hai độ tuổi
(3 tuổi và 4 tuổi hoặc 4 tuổi và 5 tuổi). hoặc 3 độ tuổi (3 tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi). Trẻ
dân tộc thiểu số trong lớp mẫu giáo ghép thường chưa nói thành thạo tiếng việt.
Vì vậy, tăng cường tiếng việt cho trẻ trong những lớp này là cần thiết để chuẩn
bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp một. Vì trẻ ở các độ tuổi khác nhau cùng hoạt động,
cùng sinh hoạt trong một lớp nên giáo viên dễ dàng nhận thấy khả năng khác
nhau rõ nét giữa các trẻ trong cùng một lớp. Đây là ưu thế để giáo viên hướng
dẫn trẻ lớn quan tâm, giúp đỡ và hỗ trợ trẻ bé, ngược lại trẻ bé bắt chước và học

tập từ trẻ lớn trong các hoạt động hàng ngày.
Lớp mẫu giáo ghép thường chỉ có một giáo viên. Đối với các lớp mẫu giáo
có trẻ dân tộc thiểu số còn có tình trạng bất đồng ngôn ngữ giữa giáo viên dân
tộc kinh và trẻ dân tộc thiểu số nên giáo viên thường gặp khó khăn trong giao
tiếp với trẻ và cha mẹ trẻ.[2]
Ở lớp ghép mọi trẻ đều được tham gia, đều được tôn trọng và được vui chơi
theo nhu cầu, hứng thú, học theo khả năng, theo chương trình giáo dục mầm non
phù hợp với độ tuổi...Giáo viên tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục với sự
tương tác tích cực giữa các trẻ ở các độ tuổi khác nhau, trong đó quan tâm tới
việc hướng dẫn chuẩn bị tiếng việt cho trẻ (Kể cả trẻ nói sõi và chưa sõi tiếng
việt) Phù hợp với đặc điểm của lớp mẫu giáo ghép. Xây dựng môi trường giáo
dục có nhiều tương tác tích cực với trẻ các độ tuổi khác nhau. Thể hiện theo
hướng “ Biến những điều tưởng như bất lợi ở lớp mẫu giáo ghép thành những cơ
hội học tập, giúp đỡ, chia sẻ, hợp tác của trẻ và sáng tạo của giáo viên” đồng
thời đảm bảo các yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục mầm non ở các lớp
mẫu giáo nói chung và nguyên tắc thực hiện chương trình ở các lớp mẫu giáo
ghép nói riêng. [3]
Với trẻ mẫu giáo 3- 5 tuổi, hoạt động vui chơi được xác định là hoạt động
chủ đạo của trẻ, trẻ học bằng chơi, chơi mà học. Để tổ chức hoạt động học cho
trẻ mẫu giáo ở các lớp ghép đạt hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải có sự linh hoạt,
mềm dẻo trong việc vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức giờ học.
Đối với lớp mẫu giáo ghép, sự linh hoạt, mềm dẻo đó còn đòi hỏi ở việc
phù hợp với trẻ theo từng độ tuổi trong lớp, trẻ dân tộc thiểu số hạn chế về tiếng
Việt. Do vậy, một trong những nguyên tắc vận dụng các hình thức tổ chức các
hoạt động giáo dục trẻ nói chung và hoạt động học nói riêng là "hướng vào sự
tương tác giữa trẻ ở các độ tuổi".
Nhận thấy được nhiệm vụ và tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng
giáo dục lớp ghép. Tôi thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện bố trí, sắp xếp giáo
3

viên có năng lực, kinh nghiệm giúp đỡ giáo viên mới vào nghề để phần nào tháo
gỡ những khó khăn, hạn chế trong quá trình giáo dục trẻ để nâng cao chất lượng
giáo dục cho trẻ mẫu giáo ghép và làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục
cho trẻ lớp ghép? Đó là phải nghiên cứu tìm ra các giải pháp hay, các hướng đi
đúng để chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt công tác chuyên môn, bồi dưỡng giáo
viên nâng cao ta nghề để tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ ở lớp mẫu giáo ghép
đạt hiệu quả cao.
II. Thực trạng
1. Thực trạng chung.
Thôn Húng được ví như nơi gặp gỡ đất trời, nơi in đậm dấu ấn lịch sử của
người anh hùng dân tộc Lê Lợi. Dưới chân núi Pù Rinh có các dân tộc thái
mường, kinh, dao cùng nhau sinh sống. Mặc dù điều kiện kinh tế, đường xá đi
lại vô cùng khó khăn. Nhưng nhà trường vẫn duy trì được một lớp mẫu giáo
ghép 3 độ tuổi và đặc biệt là duy trì được công tác bán trú thường xuyên.
Chất lượng chăm sóc của lớp có nhiều chuyển biến tích cực, tỷ lệ suy dinh
dưỡng giảm đáng kể so với đầu năm (giảm từ). Đảm bảo được an toàn tuyệt đối
cho trẻ, thực hiện nghiêm túc quy chế, chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ theo quy
định. Công tác môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn và thân thiện luôn được đẩy
mạnh. Việc tăng cường Tiếng Việt cho trẻ và chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo
5 tuổi vào học trường tiểu học luôn được giáo viên của lớp thực hiện nghiêm
túc.
2. Thực trạng nhận thức của giáo viên và phụ huynh về việc nâng cao
chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi.
Qua khảo sát tôi đánh giá cao đối với việc nhận thức của giáo viên và phụ
huynh khi họ khẳng định rất cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục trong
trường mầm non nói chung và chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép nói riêng.
Phần lớn giáo viên và phụ huynh cũng đã nhận định sự cần thiết phải nâng cao
chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi. Tuy nhiên, cũng còn một số ít
giáo viên và phụ huynh cho rằng trẻ đến trường chỉ cần chăm sóc trẻ và hát múa

vài bài là xong không cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục. Như vậy,
chưa phải hoàn toàn giáo viên và phụ huynh nào cũng chú trọng đến công tác
nâng cao chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi.
Bảng1: Kháo sát đánh giá giáo viên và phụ huynh về mức độ cần thiết của
việc nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi.
STT

Mức độ

1
2

Rất cần thiết
Cần thiết
Tương đối cần thiết
Không cần thiết

3
4

Giáo viên

Phụ huynh

SL (20)

Tỷ lệ (%)

16
03

80

15

01
0

5
0

SL (26)
20
03
02
01

Tỷ lệ (%)
77
11,5
7,7
3,8
4


3. Thực trạng chất lượng giáo dục của trẻ lớp mẫu giáo ghép:
Bảng thống kê kết quả khảo sát chất lượng giáo dục của lớp mẫu giáo ghép
3 độ tuổi khu Húng đầu năm học 2018 - 2019:
Tổng số trẻ: 26
TT

1
2
3
4
5

Tiêu chí
Lĩnh vực phát triển thể chất
Lĩnh vực phát triển nhận thức
Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
Lĩnh vực phát triển thẩm mĩ
Lĩnh vực phát triển TC-KNXH

Số
trẻ

Đạt

26
26
26
26
26

20
8
10
11
13

Mức độ
Tỷ lệ Chưa Tỷ lệ
(%)
đạt
(%)
77
6
23
30,8
18
69,2
38,5
16
61,5
42,3
15
57,7
50
13
50

Qua kết quả khảo sát về thực trạng chất lượng giáo dục trên 5 lĩnh vực cho
thấy:
Mức độ đạt ở các lĩnh vực khảo sát không đồng đều; lĩnh vực trẻ đạt mức
độ cao nhất là lĩnh vực phát triển thể chất (77%); lĩnh vực trẻ đạt mức độ thấp
nhất là lĩnh vực phát triển nhận thức (30,8%); mức độ chưa đạt ở các lĩnh vực
còn chiếm tỷ lệ cao: 52,3%. Điều này được thể hiện khá rõ trong quá trình trẻ
tham gia thực hiện các bài khảo sát. Đa số trẻ chưa tích cực tham gia hoạt động,
chưa chủ động, sáng tạo trong hoạt động.
Kết quả khảo sát chất lượng giáo dục cùng với những phân tích trên cho

thấy chất lượng giáo dục ở lớp ghép còn thấp. Đây là một vấn đề mà giáo viên
cần phải quan tâm và vấn đề đặt ra là cần có những giải pháp tác động hiệu quả
nhất để nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ.
Chính từ những kết quả điều tra ở trên bản thân mạnh dạn đề xuất một số
giải pháp chỉ đạo giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép 3 độ
tuổi ở khu Húng trường mầm non Giao Thiện như sau:
III. Một số giải pháp:
1. Giải pháp 1: Chỉ đạo hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch giáo dục lớp
mẫu giáo ghép:
Để xây xựng được kế hoạch giáo dục lớp ghép tôi hướng dẫn cho giáo viên
khi xây dựng kế hoạch cũng phải theo đúng chương trình giáo dục mầm non
hiện hành. Dựa trên các nội dung giáo dục của độ tuổi trẻ lớn nhất trong lớp để
xây dựng, tổ chức thực hiện nội dung giáo dục cho tất cả các độ tuổi có trong
lớp theo hướng đồng tâm, phát triển. Phải căn cứ vào tình hình thực tế của khu,
của lớp. Căn cứ vào khả năng của trẻ để xây dựng kế hoạch thật chi tiết, xác
định đúng mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ trong tâm trong từng lĩnh vực. Kế
hoạch càng cụ thể, càng rõ ràng, càng chi tiết thì càng đem lại kết quả càng cao.
Giáo viên phải bám sát chương trình hướng dẫn, phải tận dụng các phương tiện
5


giáo dục phù hợp với đặc điểm lớp mẫu giáo ghép, đặc điểm văn hóa, kinh tế, xã
hội của địa phương.
Tôi chỉ đạo cho giáo viên xác định mục tiêu giáo dục đối với lớp mẫu giáo
ghép 3 độ tuổi (3 tuổi,4 tuổi,5 tuổi) thì phải xác định mục tiêu giáo dục cụ thể
cho từng độ tuổi. Ngoài ra khi lập kế hoạch giáo dục năm học phải lưu ý cho
thêm các mục tiêu và nội dung về tăng cường tiếng việt cho trẻ.
Đối với kế hoạch giáo dục năm học: Tôi hướng dẫn giáo viên lên kế
hoạch giáo dục lớp ghép cũng tương tự như kế hoạch giáo dục của các lớp mẫu
giáo đơn (lớp một độ tuổi): Bao gồm các bước: Xác định mục tiêu giáo dục, lựa

chọn nội dung giáo dục, dự kiến chủ đề và thời gian thực hiện.
Mục tiêu giáo dục đối với trẻ lớp ghép 3 tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi thì giáo viên
phải xác định mục tiêu giáo dục riêng cho trẻ 3 tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi. Mục tiêu giáo
dục của trẻ căn cứ vào kết quả mong đợi của từng lứa tuổi trong chương trình
GDMN.
Nội dung giáo dục là các nội dung của các lĩnh vực trong chương trình
GDMN. Lấy nội dung giáo dục của lứa tuổi lớn nhất trong lớp ghép và những
nội dung giáo dục chỉ có ở lứa tuổi bé hơn. Riêng với trẻ 5 tuổi những chỉ số có
trong bộ chuẩn mà không có trong nội dng giáo dục trẻ 5-6 tuổi của chương
trình GDMN thì giáo viên tự lựa chọn nội dung bổ sung cho phù hợp.[2]
Ví dụ: Nội dung giáo dục năm học thì lấy nội dung giáo dục lớp 5 - 6 tuổi
trong chương trình giáo dục mầm non và nội dung chỉ có ở nhóm 3 - 4 tuổi, 4 –
5 tuổi mà không có ở nhóm 5 - 6 tuổi. Ví dụ trong phần “Hình dạng” Chương
trình giáo dục mầm non, NXB Giáo Việt Nam) nội dung chỉ có ở nhóm 3 - 4
tuổi, 4 – 5 tuổi là nhận biết “nhận biết hình tròn, tam giác, hình vuông, hình chữ
nhật”.
Đối vơi lập kế hoạch giáo dục chủ đề: Cũng tuân thủ các bước như ở lớp
mẫu giáo đơn: Xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung giáo dục chủ đề.
Mục tiêu, nội dung giáo dục chủ đề là một phần của mục tiêu, nội dung
giáo dục năm học và mục tiêu, nội dung chủ đề phải đảm bảo đủ các lĩnh vực
giáo dục phát triển.
Ví dụ: Tôi hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch chủ đề trường mầm non lớp
mẫu giáo ghép ba độ tuổi (3tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi) ở lĩnh vực phát triển nhận thức
tiến hành như sau:
Lĩnh
Hoạt động
Mục tiêu
Nội dung
vực

6


Phát
triển
nhận
thức

-Trẻ nhận biết, gọi
tên được một số
ĐDĐC theo hình
dạng.
- Trẻ đếm được các
đối tượng trong
phạm vi 5, nhận biết
được 1 và nhiều,
3tuổi
ghép đôi tương ứng
1-1.

- Tên địa chỉ trường,
lớp đang học.
- Một số khu vực
trong trường và
công việc của các
cô, các bác trong
khu vực đó.
- Tên các bạn,
ĐDĐC của lớp.
- Nhận biết gọi tên

một số hình.
- Đếm trên đối
tượng trong phạm vi
5, nhận biết được 1
và nhiều. Ghép đôi
tương ứng 1-1
-Trẻ biết đặc điểm,
- Đặc điểm, chất
4tuổi công dụng, chất liệu liệu và cách sử dụng
và cách sử dụng
ĐDĐC, phân loại
ĐDĐC, phân loại
theo 1-2 dấu hiệu.
theo 1-2 dấu hiệu.
- Giống và khác
- So sánh sự giống
nhau của các hình.
và khác nhau của
- Đếm tự do, đếm
các hình.
cửa sổ lớp học. Tách
- Trẻ đếm tự do đến 1 nhóm đối tượng
10, đếm cửa sổ lớp
thành 2 và đếm, gộp
học. Tách 1 nhóm
2 nhóm đối tượng
đối tượng thành 2 và và đếm.
đếm, gộp 2 nhóm
đối tượng và đếm.

LQVT
Đếm trên đối
tượng trong
phạm vi 5 và
đếm theo
khả năng;
Nhận biết,
gọi tên một
số hình; 1 và
nhiều; Xếp
tương ứng 11, ghép đôi.

LQVT.
Đếm tự do,
đếm cửa sổ
lớp học;
Gộp 2 nhóm
đối tượng và
đếm; Tách 1
nhóm đối
tượng thành
các nhóm
nhỏ hơn;

KPXH:
- Tìm hiểu
trường
mầm non
của bé.
Khám

phá công
việc của
các
cô,
bác trong
trường.
- Tìm hiểu
về
lớp
mẫu giáo,
đồ dùng,
đồ
chơi
của lớp;
trò chuyện
về cô giáo
và các bạn
trong lớp
của bé.

7


-Trẻ biết phân loại
- Tách một nhóm 5 LQVT
đồ dùng, đồ chơi
đối tượng thành 2
Gộp/tách 5
theo hai hoặc ba dấu nhóm bằng các cách đối tượng
hiệu khác nhau.

khác nhau, gộp các thành 2 phần
- Trẻ nhận biết được nhóm đối tượng và
các cách
các chữ số, số lượng đếm.
khác nhau và
trong phạm vi 5.
- Tham gia và thích đếm; Đếm
Tách một nhóm 5
khám phá các sự
trong phạm
đối tượng thành 2
vật, hiện tượng xung vi 10 và đếm
5tuổi nhóm bằng các cách quanh.
theo khả
khác nhau, gộp các - So sánh sự giống
năng.
nhóm đối tượng và
và khác nhau giữa
đếm.
ĐDĐC.
- Đếm trong phạm
- Một số mối lien hệ
vi 10 và đếm theo
đơn giản giữa đặc
khả năng
điểm, cấu tạo và
- Thích khám phá
cách sử dụng của
các sự vật, hiện
một số ĐDĐC.

tượng xung quanh.
Đối với lập kế hoạch giáo dục tuần: Nội dung giáo dục tuần là một phần
của nội dung giáo dục chủ đề; Sắp xếp các nội dung giáo dục của tuần cho các
ngày trong tuần. Mỗi ngày có một hoạt động học, do đó các lĩnh vực như thẩm
mỹ, nhận thức thường sắp xếp luôn phiên các nội dung (Khám phá-Toán; Tạo
hình - Âm nhạc). Song giáo viên cần linh hoạt, tùy theo điều kiện và khả năng
của trẻ mà sắp xếp các nội dung thuộc các lĩnh vực cho hoạt động học. Về lĩnh
vực tình cảm, kĩ năng xã hội chủ yếu được thực hiện tích hợp trong tất cả các
lĩnh vực, trong các hoạt động hàng ngày, mọi luc, mọi nơi. Nhưng tùy vào nội
dung giáo dục trẻ mà giáo viên có thể tổ chức hoạt động học như các lĩnh vực
khác và cần đưa vào kế hoạch tuần.
Ví dụ: Khi xây dựng kế hoạch giáo viên cần bám vào mục tiêu, nội dung
của từng độ tuổi để tổ chức hoạt động giáo dục trẻ theo từng nhóm như: Lĩnh
vực phát triển thẩm mĩ. Chủ đề tết và mùa xuân, đề tài Vẽ các loại hoa. Nhóm 34 tuổi dạy trẻ vẽ bông hoa. Nhóm 4 - 5 tuổi dạy trẻ vẽ các loại hoa. Nhóm 5 - 6
tuổi dạy trẻ vẽ vườn hoa. Giáo viên phải chú ý hướng dẫn từng độ tuổi, sao cho
trẻ ở các độ tuổi đạt mục đích yêu cầu đưa ra.
Đặc biệt trẻ của lớp 100% là trẻ DTTS khi lập kế hoạch giáo dục tuần đưa
hoạt động tăng cường tiếng việt vào hoạt động chiều hoặc dành 30 phút cho hoạt
động tăng cường tiếng việt.
Việc lập kế hoạch giáo dục chủ đề ở lớp mẫu giáo ghép giáo viên phải lưu
ý rằng trẻ 4 tuổi phải đạt mục tiêu của lứa tuổi 3 tuổi và 4 tuổi, trẻ 5 tuổi phải đạt
mục tiêu của lứa tuổi 3 tuổi, 4 tuổi và 5 tuổi.
8


Việc hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch tôi nhận thấy rằng giáo
viên nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng kế hoạch giáo dục và
từ đó giáo viên không còn lung túng khi xây dựng kế hoạch, tôi thấy rõ sự
tiến bộ rõ rệt qua mỗi lần duyệt hồ sơ sổ sách.
2. Giải pháp 2. Chỉ đạo, tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo chủ đề tổ

chức hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép:
Giáo viên đã biết cách xây dựng kế hoạch giáo dục, song giáo viên phải có
sự linh hoạt, mềm dẻo trong việc vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức
hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép. Sự linh hoạt, mềm dẻo đó rất cần thiết và
đòi hỏi ở việc phù hợp với trẻ nhiều độ tuổi trong lớp, trẻ dân tộc thiểu số hạn
chế về tiếng việt. Do vậy trong những nguyên tắc vận dụng các hình thức tổ
chức các hoạt động giáo dục trẻ nói chung và hoạt động học nói riêng là “hướng
vào sự tương tác giữa trẻ ở các độ tuổi”. Nội dung học mang tính đồng tâm phát
triển tức là cùng một nội dung nhưng được phân hóa theo độ tuổi.
Đối với giáo viên dạy lớp ghép kể cả giáo viên khác khi nói về tổ chức một
hoạt động học cho lớp mẫu giáo ghép còn mơ hồ, chưa biết phải dạy như thế
nào? Chính vì nguyên nhân này tôi đã đưa nội dung hướng dẫn tổ chức hoạt
động học ở lớp mẫu giáo ghép vào nội dung sinh hoạt chuyên môn của nhà
trường với chủ đề tổ chức hoạt động học ở lớp ghép. Nhằm giúp giáo viên biết
cách tổ chức một hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép là như thế nào.
Trước khi vào buổi sinh hoạt tôi cho giáo viên xem và nghiên cứu tài
liệu: Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non trong lớp mẫu
giáo ghép.

Hình ảnh sinh hoạt chuyên môn chủ đề lớp ghép
9


Sau đó là công tác chuẩn bị giờ học: Tôi cho các thành viên trao đổi, thảo
luận thông qua việc soạn một giáo án cụ thể, gồm: Xác định mục tiêu, chọn nội
dung, lựa chọn phương pháp, chọn hình thức tổ chức, chọn phương tiện.
Tôi đưa ra một ví dụ: Soạn giáo án: Hoạt động thể dục: Chủ đề: Thế giới
động vật. Đề tài: Bật xa. TCVĐ: Ếch nhảy ồm ộp.
Bước 1: Xác định mục tiêu: Tôi hướng dẫn giáo viên: Để xác định được
mục tiêu thì phải tìm hiểu trẻ, biết trẻ cần gì, đã biết gì, khả năng hiện tại của trẻ

như thế nào. Để biết được tôi cho giáo viên chủ nhiệm lớp ghép nói vấn đề này.
Sau khi được lắng nghe về khả năng của trẻ ở lớp MG ghép, tất cả giáo viên
cùng thảo luận và đưa ra mục tiêu bài dạy:
Ví dụ: Về kĩ năng:
+ 5 tuổi: Bật xa được 40 – 50 cm.
+ 4 tuổi: Bật xa được 35 – 40cm.
+ 3 tuổi: Bật xa được 20 – 25cm.
Bước 2: Nội dung bài dạy: Đã được tôi đưa ra
Bước 3: Chọn phương pháp dạy học: Tôi nhắc lại 5 nhóm phương pháp
được quy định trong chương trình giáo dục mầm non, cho giáo viên suy nghĩ lựa
chọn phương pháp. Cuối cùng tất cả thống nhất chọn phương pháp dùng trò
chơi, đàm thoại, làm mẫu. Vì sao lại chọn phương pháp này? Bởi vì đối với mẫu
giáo ghép nên lựa chọn phương pháp mà theo đó trẻ cùng độ tuổi và khác độ
tuổi có thể tương tác với nhau và trẻ lớn làm, trẻ bé làm theo (trẻ 5 tuổi làm mẫu
cho trẻ 3, 4 tuổi làm theo).
Bước 4: Chọn hình thức tổ chức hoạt động học: Tôi đưa ra 3 hình thức để
giáo viên lựa chọn đó là: Tổ chức chung cả lớp, theo nhóm nhỏ, tổ chức cá nhân.
Tôi phân tích từng hình thức. Các hình thức tổ chức kết hợp một cách linh hoạt,
tuỳ vào nội dung hoạt động và khả năng của trẻ mà kết hợp 2 hay 3 hình thức,
mỗi hình thức có thể sử dụng 1 lần hay nhiều lần trong một hoạt động học.
Ví dụ: Kết hợp hình thức tổ chức học theo kiểu 1: Bắt đầu là cả lớp rồi đến
nhóm và cuối cùng là cá nhân, hoặc kiểu 2: Nhóm - cả lớp - cá nhân...Những
kiểu kết hợp các hình thức tổ chức hoạt động học có thể tạo ra sự tương tác tích
cực giữa các thành viên trong nhóm, giữa các nhóm với nhau. Sau khi tôi phân
tích cả 3 hình thức, giáo viên thống nhất phối hợp cả 3 hình thức tổ chức và phối
hợp theo kiểu (1:2:26), tức là: Cả lớp: 1, nhóm: 2, cá nhân: 26.
Công tác chuẩn bị giờ học đã được giáo viên thống nhất và hoàn chỉnh giáo
án, chuẩn bị ĐDDH và thực hiện giờ hoạt động học ở buổi sinh hoạt chuyên
môn tiếp theo: Thời gian tổ chức một hoạt động học: 30 phút. Do đây là mẫu
giáo ghép 3 độ tuổi: 3, 4, 5 tuổi thời gian từ 25 đến 30 phút. Tôi cử ra một giáo

viên thực hiện giờ dạy ở lớp mẫu giáo ghép, những giáo viên khác dự giờ. Sau
hoạt động học tất cả giáo viên tập trung nhận xét, đánh giá hoạt động. Tôi hướng
dẫn giáo viên đánh giá: Trước tiên đánh giá trẻ có đạt được mục tiêu đặt ra
không. Nếu trẻ đạt được mục tiêu thì đưa ra mục tiêu mới. Nếu trẻ không đạt
10


mục tiêu thì xem lại mục tiêu, nội dung học, phương pháp dạy học, hình thức tổ
chức, phương tiện học, soạn giáo án và thực hiện giáo án.
Tất cả giáo viên dự giờ, tham gia đánh giá hoạt động thể dục: Với đề tài
“Bật xa” này giáo viên đã thống nhất đánh giá tất cả trẻ trong lớp đã đạt được
mục tiêu đưa ra.

Hình ảnh giáo viên dạy thực hành hoạt động thể dục
Qua việc tổ chức một hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép, giáo viên biết xác
định được mục tiêu của hoạt động. Thấy được việc lựa chọn hình thức tổ chức,
phương pháp dạy học, nội dung học có phù hợp với lớp hay không, khi áp dụng có
đạt được hiệu quả không. Cũng qua đó giáo viên nắm được những đặc điểm riêng
của lớp mẫu giáo ghép, nắm được các bước từ chuẩn bị giáo án đến thực hiện và
đánh giá hoạt động.
3. Giải pháp 3. Chỉ đạo giáo viên tổ chức thực hiện một số hoạt động
giáo dục khác cho trẻ lớp mẫu giáo ghép.
a) Tổ chức các hoạt động chơi:
Đối với hình thức tổ chức chơi: Do điều kiện cụ thể của lớp và của khu tôi
gợi ý cho giáo viên tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm nhỏ. Bởi vì có sự hạn chế về
điều kiện cơ sở vật chất địa điểm, diện tích chỗ chơi không được rộng rãi.
Đối với cách tổ chức chơi: Tôi hướng dẫn giáo viên khi tổ chức nên để trẻ
lớn cũng như trẻ bé tự chọn trò chơi, nhóm chơi và bạn chơi. Khuyến khích trẻ
lớn và trẻ bé chơi cùng nhau. Với những trò chơi trẻ đã biết, có thể yêu cầu trẻ
lớn hướng dẫn trẻ bé và những trẻ chưa biết. Với những trò chơi mới, cần hướng

dẫn cho tất cả các trẻ. Bao quát trẻ trong khi chơi, chú ý khuyến khích trẻ lớn
giúp đỡ, hướng dẫn trẻ bé trong khi chơi. Có thể phân công trẻ lớn làm trưởng
nhóm chơi, điều khiển nhóm chơi của trẻ. Khuyến khích và tạo cơ hội để kích
thích sự tương tác của trẻ trong nhóm chơi và giữa các nhóm chơi với nhau.
Việc đánh giá, nhận xét sau khi chơi có thể tiến hành với từng nhóm chơi, hoặc
tập trung cả lớp. Cô giáo chú ý nhận xét sự phối hợp, hợp tác cùng nhau, sự hỗ
11


trợ của trẻ lớn đối với trẻ bé trong quá trình chơi. Cô khuyến khích trẻ giao tiếp
với nhau bằng tiếng Việt, tăng cường các trò chơi ngôn ngữ. Đối với trẻ lứa tuổi
4 tuổi, 5 tuổi trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục, cô lưu ý đến mức
độ trẻ đạt được những mục tiêu ở lứa tuổi trước đó để có kế hoạch luyện tập bổ
sung kịp thời, làm tiền đề cho trẻ đạt những mục tiêu của lứa tuổi hiện tại.
b) Tổ chức các hoạt động lao động:
Tương tự như ở các lớp mẫu giáo đơn, hoạt động lao động ở lớp mẫu giáo
ghép được tổ chức trong lớp, ngoài lớp với các hình thức khác nhau: Tổ chức
hoạt động chung cả lớp, từng nhóm nhỏ, hoặc hoạt động độc lập cá nhân.
Khi tổ chức hoạt động lao động tại lớp tôi hướng dẫn giáo viên đưa ra yêu
cầu phù hợp với trẻ từng độ tuổi: Trẻ 3 tuổi, 4 tuổi biết tham gia cùng các anh
chị chuẩn bị bàn ăn; tham gia vệ sinh đồ chơi, phòng lớp,… tham gia chăm sóc
cây cối trong góc Thiên nhiên...; đối với trẻ 5 tuổi yêu cầu có tính độc lập cao
hơn: Hướng dẫn các em phụ giúp, biết thỏa thuận và hợp tác trong nhóm nhỏ
nhằm thực hiện công việc chung. Đặc biệt, có thể giao nhiệm vụ nhóm nhỏ trực
nhật góc Thiên nhiên với thời gian dài từ 2, 3 ngày hoặc những nhiệm vụ cá
nhân như chăm sóc cây cối kéo dài 1 tuần.
Khi tổ chức hoạt động lao động theo nhóm nhỏ, tập thể trong lớp: Cùng với
việc phân nhiệm vụ theo độ tuổi của trẻ, chú ý phân nhóm có đủ lứa tuổi, có trẻ
khoẻ, nhanh nhẹn làm cùng với trẻ yếu, chậm, đồng thời lưu ý đến nguyện vọng,
ý thích, mong muốn được làm việc cùng nhau của trẻ. Không nên yêu cầu mọi

trẻ làm xong cùng một lúc, cũng không nên nhấn mạnh trẻ này làm việc nhiều
hay ít hơn trẻ khác mà cần chú ý phân công hợp lí, phù hợp với từng trẻ, gợi ý
trẻ làm xong giúp đỡ trẻ chưa làm xong. Cần tạo điều kiện cho trẻ tự giác tham
gia vào chuẩn bị phương tiện, đồ dùng, học liệu phục vụ cho hoạt động lao
động, tăng cường tính tự lực của trẻ. Đối với từng nhóm, cô gợi ý cử một trẻ lứa
tuổi lớn làm nhóm trưởng chịu trách nhiệm thỏa thuận nhiệm vụ với các thành
viên một cách hợp lí: Trẻ lứa tuổi bé làm những công việc đơn giản, nhẹ nhàng;
trẻ lứa tuổi lớn hơn chịu trách nhiệm những công việc phức tạp, nặng nề hơn.
Ví dụ: “Vệ sinh phòng học”: trong nhóm lau đồ chơi: Trẻ bé chuyển đồ
chơi cho trẻ lớn rửa sạch, lau khô, sau đó trẻ bé chịu trách nhiệm xếp đồ chơi
vào rổ để trẻ lớn khiêng vào xếp lên giá...
Khi kết thúc lao động, cô giáo nên gợi ý cho trẻ lứa tuổi lớn nhận xét về kết
quả công việc, về cảm nghĩ của bản thân sau khi hoàn thành nhiệm vụ, sau đó
khuyến khích trẻ lứa tuổi bé chia sẻ ý kiến của mình.
4. Giải pháp 4. Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục ở lớp
mẫu giáo ghép.
Muốn xây dựng được môi trường giáo dục tổ chức thực hiện các hoạt động
giáo dục lớp mẫu giáo ghép. Giáo viên phải hiểu rằng môi trường giáo dục của
lớp ghép phải đáp ứng được yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục mầm non và
phù hợp với nội dung giáo dục trẻ theo từng độ tuổi ở lớp mình phụ trách.
12


a) Xây dựng môi trường đảm bảo các nguyên tắc:
Môi trường giáo dục đảm bảo sự phát triển toàn diện ở các lĩnh vực của trẻ
theo từng độ tuổi, trong đó chú ý đến chuẩn bị tâm thế cho trẻ đi học lớp 1; Đồ
dùng, thiết bị phù hợp với các độ tuổi của trẻ trong lớp theo quy định hiện hành
của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đảm bảo công bằng với tất cả trẻ trong lớp. Cơ sở vật chất, đồ dùng đồ
chơi phong phú, đa dạng đảm bảo cho mọi trẻ đều được học và chơi; Tinh thần

thái độ của mọi thành viên đều công bằng, thân thiện và hợp tác; Đảm bảo mọi
trẻ đều được tham gia các hoạt động, tránh kì thị hoặc phân biệt đối xử; Tôn
trọng tính đa dạng, chấp nhận sự khác biệt của trẻ các dân tộc, các độ tuổi trong
một lớp; Tạo môi trường tương tác tích cực giữa các trẻ: Trẻ cùng tuổi và khác
độ tuổi để học và tăng cường tiếng Việt.
b) Bố trí sắp xếp các góc chơi ở lớp ghép:
Như chúng ta đã biết đối tượng lớp ghép thường là những lớp học nằm ở
các điểm trường khu lẻ, học sinh ít không đủ để phân chia thành các lớp đơn.
Điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn, diện tích đất chật hẹp. Để bố trí được
các góc chơi phù hợp với không gian của lớp học, trước tiên tôi hướng dẫn giáo
viên chia diện tích phòng thành các góc chơi khác nhau. Đặt tên các góc, đơn
giản, dễ hiểu, viết tên góc bằng chữ in thường, kèm theo là các hình ảnh để cho
trẻ 3 độ tuổi cùng nhận biết.
Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách có thể đặt tên “Thư viện
của gia đình bé”, nhưng ở chủ đề thực vật, góc sách lại có thể đặt tên khác như:
“thư viện về các loài hoa” hoặc “những câu chuyện về các loài cây”,... Giáo viên
nên để những góc cố định và góc di động hoặc thay đổi lại một số góc tùy theo
chủ đề chính của lớp để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ và trẻ
có thể di chuyển dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp
ngã hay va chạm vào đồ vật. Ví dụ: Thay đổi góc phân vai từ trò chơi gia đình
sang trò chơi bệnh viện, hay tạo ra không gian cho giờ ngủ trưa bằng cách di
chuyển một số giá để đồ.
Hướng dẫn giáo viên tạo nhiều không gian mở, sắp xếp, bố trí trang thiết
bị, các giá đồ dùng dễ dàng di chuyển để làm vách ngăn, tạo ranh giới giữa các
góc hoạt động riêng biệt. Ví dụ: Để tạo ranh giới tôi hướng dẫn giáo viên sử
dụng giá đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới giữa góc xây dựng và góc
phân vai.

13

Hình ảnh tạo ranh giới giữa các góc
c) Trang trí lớp học:
Việc trang trí lớp ghép cũng là vấn đề rất khó đối với giáo viên, trang trí
như thế nào mới phù hợp với cả ba độ tuổi. Cho nên tôi hướng dẫn giáo viên
trang trí môi trường mở ở bên trong lớp học bằng các hình ảnh trang trí phong
phú, gắn với nội dung giáo dục theo chủ đề vừa tạo sự chú ý và gây hứng thú
khám phá ở trẻ vừa để cho mọi người biết lớp đang học chủ đề nào, phù hợp với
cả 3 độ tuổi. Dùng tranh ảnh hoặc mô hình đồ dùng đồ chơi do cô và trẻ tự làm
để trang trí với mục đích gợi ý các hoạt động và cung cấp thêm kiến thức cho trẻ
trong chủ đề.
Ví dụ: Góc thư viện: Tôi hướng dẫn, gợi ý và tham gia cùng với giáo viên
làm các chai hay hộp ốp lên tường để đựng những bộ hình ảnh trẻ vừa gắn gắn
lên góc vừa kể chuyện, đọc thơ hay tìm và đặt những sách tranh truyện, tranh
thơ của cả 3 độ tuổi. Ở góc phân vai: Với một góc nhỏ bán hàng có gắn tên: Bé
đi siêu thị.

Hình ảnh các góc hoạt động ở lớp ghép khu Húng
Hình ảnh góc bán hàng
d) Xây dựng môi trường tiếng việt ở lớp ghép:
Việc xây dựng và khai thác sử dụng môi trường tăng cường tiếng việt cho
trẻ mầm non được BGD&ĐT kí quyết định số: 2805/QĐ-BGĐT ngày 15 tháng 8
năm 2016 Ban hành quyết định về Kế hoạch thực hiện đề án “Tăng cường tiếng
việt cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 201614


2020, định hướng đến 2025”. Bộ xây dựng tiêu chí xây dựng môi trường tăng
cường tiếng việt gồm có hai phần chính đó là môi trường vật chất và môi trường
xã hội.
Tôi hướng dẫn giáo viên xây dựng môi trường vật chất trong lớp học và

môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời. Đối với việc xây dựng môi trường
Tiếng việt trong lớp học: Các góc chơi phải được sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng,
giáo viên cần tạo các góc mở để trẻ ở các độ tuổi có nhiều cơ hội tham gia học
tập được ở các góc đó. Ngoài ra các góc chơi đều phải dán nhãn tên cho các góc,
học liệu, các đồ vật, đồ chơi, tranh ảnh, cây cảnh, trên các sản phẩm của trẻ, phải
có các kí hiệu để cho trẻ ở lứa tuổi bé dễ dàng nhận ra, tạo cơ hội cho trẻ làm
quen với chữ viết tiếng việt.
Với môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời cần tạo ra môi trường giao tiếp
bằng ngôn ngữ phong phú: Đối với trẻ dân tộc Mường cách phát âm, ngữ điệu,
một số từ vựng gần giống với Tiếng Việt thì trẻ học Tiếng Việt thuận lợi hơn,
nhưng trẻ lớp ghép ở khu Húng 100% là trẻ dân tộc Thái ngôn ngữ không gần
với Tiếng Việt sẽ làm cho trẻ có khó khăn khi tiếp thu ngôn ngữ Tiếng Việt.
Chính vì thế tôi chỉ đạo cho giáo viên thường xuyên trò chuyện với trẻ thông
qua các hoạt động ở mọi lúc mọi nơi về những chủ đề gần gũi trong cuộc sống.
Khuyến khích trẻ tham gia trò chuyện với cô giáo và các bạn. Với điều kiện khu
Húng có sân chơi chung với khu lẻ của trường Tiểu học, muốn xây dựng được
môi trường tiếng việt ngoài trời cho trẻ hoạt động, tôi đã hướng dẫn giáo viên
phối hợp với giáo viên trường Tiểu học tận dụng một góc sân nhỏ thiết kế và tạo
được một góc “Thư viện nhỏ của bé” được làm từ luồng, tre, tranh, nứa có sẵn ở
địa phương. Sưu tầm các loại tranh ảnh, lô tô, sách tranh hoặc truyện tranh, các
thẻ chữ cái tiếng việt. Hàng ngày trẻ và các anh chị tiểu học vào góc thư viện
đọc sách, xem tranh ảnh, chơi với lô tô hoặc học chữ cái, hay xem tranh ảnh
theo từng chủ đề nhằm tăng cường Tiếng Việt cho trẻ như: Học sinh tiểu học kể
chuyện, đọc thơ, đồng dao cho trẻ mầm non quan sát và đọc theo.
Qua đó trẻ mầm non có thể trò chuyện với học sinh tiểu học, quá trình trao
đổi cùng nhau giúp ngôn ngữ của trẻ phát triển mạch lạc và giúp trẻ nói đúng,
nói chuẩn Tiếng Việt hơn.

15

Hình ảnh góc: Thư viện nhỏ của bé ở ngoài trời
Ngoài góc thư viện cho trẻ hoạt động ngoài trời tôi còn chỉ đạo cho giáo cố
gắng tạo ra những không gian rộng rãi để trẻ có nhiều cơ hội tham gia vào các
hoạt động vận động như chạy, nhảy, leo trèo...để trẻ thích thú tham gia và có cơ
hội trải nghiệm với đa dạng các loại vận động. Giáo viên nên kết hợp với phụ
huynh tạo ra những đồ chơi vận động tự tạo khác nhau. Ghế thăng bằng, ghế
xích đu, Bập bênh, bước qua các gốc cây thấp 30cm... Trong lúc tham gia vận
động, trẻ có nhiều cơ hội nhắc lại các từ nhảy, bước qua, leo trèo, bập bênh...khi
thực hiện động tác, trẻ được trò chuyện với nhau bằng tiếng việt.

Hình ảnh trẻ hoạt động ở góc vận động
Về nguyên tắc khi giáo viên tổ chức các hoạt động sao cho trẻ có nhiều cơ
hội được nghe và nói bằng tiếng việt, còn nếu là những hoạt động làm quen với
tiền đọc viết thì khuyến khích trẻ chơi với các chữ cái bằng nhiều cách khác
nhau như: Cho trẻ vẽ chữ cái hay xếp chữ cái trên sân.
Khai thác sử dụng môi trường tăng cường tiếng việt cho trẻ dân tộc dựa vào
địa phương. Tôi chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động ở các góc nhằm tăng cường
tiếng việt cho trẻ dân tộc. Trước hết, tổ chức các hoạt động chơi có liên quan đến
ngôn ngữ ở mọi lúc, mọi nơi.
16


Ví dụ: Trò chơi “chỉ và gọi tên”. Cô nói tên bộ phận cơ thể, trẻ phải chỉ bộ
phận cơ thể của mình và gọi đúng tên bộ phận đó. Thậm chí, cho trẻ trải nghiệm
và học từ, câu nói như: Mũi ngửi (cho trẻ hít ngửi hoa, lá cây, hít vào thở ra, bịt
mũi lại sẽ không thở được) Giáo viên tổ chức các hoạt động theo nhóm ở các
góc khác nhau. Tạo thành các nhóm và giao nhiệm vụ cùng thực hiện chung của
nhóm. Khi thực hiện công việc chung của nhóm đòi hỏi trẻ phải trao đổi và trò
chuyện với nhau bằng tiếng việt.

Trong một thời gian chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường tăng cường
Tiếng Việt ở lớp mẫu giáo ghép khu Húng kết quả cho thấy trẻ mạnh dạn, tự tin,
thoải mái giao tiếp cùng cô và các bạn trong lớp. Có những trẻ đã hiểu và nói
được tốt Tiếng Việt một cách thành thạo. Giáo viên có thêm nhiều kinh nghiệm
về xây dựng môi trường giáo dục ở lớp ghép.
5. Giải pháp 5: Chỉ đạo giáo viên phụ trách lớp mẫu gáo ghép phối hợp
với phụ huynh thực hiện tốt công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.
Giáo dục gia đình là cơ sở đầu tiên để con người phát triển một cách toàn
diện, trở thành người công dân tốt, có ích cho gia đình và xã hội. Đối với những
vùng khó, do đời sống kinh tế còn nhiều hộ nghèo và cận nghèo, trình độ dân trí
thấp, giao thông đi lại không thuận tiện, có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số nên
phụ huynh ít quan tâm, chăm sóc giáo dục trẻ cũng như việc trẻ 5 tuổi cần đến
trường mầm non để chuẩn bị vào lớp 1. Vì vậy phối hợp với gia đình sẽ tạo điều
kiện thuận lợi cho việc hình thành thói quen tốt về ăn uống, vệ sinh, nền nếp học
tập, khả năng nói tiếng việt, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 của trẻ mẫu giáo lớn.
Thông qua việc phối hợp với gia đình, giúp phụ huynh hiểu được công việc
của giáo viên mầm non ở các nhóm lớp, hiểu được trẻ sẽ được chăm sóc, giáo
dục tại trường như thế nào.Từ đó, phụ huynh sẽ có ý thức đưa con đến trường và
chăm sóc trẻ tốt hơn. Phối hợp với gia đình nhằm đảm bảo tính thống nhất về
nội dung, phương pháp chăm sóc, giáo dục trẻ trong trường mầm non. Để nội
dung chăm sóc, giáo dục trẻ đến với phụ huynh hiệu quả và cần thiết nhất, giáo
viên nên tìm hiểu xem cha mẹ trẻ muốn biết những gì và cần phải biết những gì
về con của họ. [4]
Chỉ đạo cho giáo viên trao đổi trực tiếp với phụ huynh qua giờ đón trả trẻ:
Hằng ngày, giáo viên có thể tiếp xúc với cha mẹ trẻ lúc họ đưa, đón con đến lớp.
Thời gian này thường rất ngắn, vì vậy giáo viên nên chọn lọc những thông tin
cần thiết nhất để trao đổi với cha mẹ trẻ.
Ví dụ: Nhắc cháu kể lại chuyện, đọc lại bài thơ, hát bài hát cô đã dạy ở lớp.
Trong việc nâng cao chất lượng giáo dục để thu hút được sự quan tâm, giúp
đỡ, hợp tác một cách tự giác và có hiệu quả của các bậc phụ huynh, tôi đã chỉ

đạo cho giáo viên cung cấp cho cha mẹ trẻ những thông tin về tình hình học tập
của trẻ hằng ngày ở trường, cho phụ huynh biết về các sản phẩm tạo hình của
trẻ, các bài tập trẻ làm trên giấy, vở. Các hoạt động giáo dục được tổ chức cho
17


trẻ ở lớp, ở trường. Tuyên truyền cho phụ huynh cùng biết và hiểu rõ ràng về các
hoạt động học đối với lớp ghép là như thế nào. Từ đó phụ huynh nắm rõ và hiểu
được tầm quan trọng của việc học hàng ngày của con em mình.
Đối với phụ huynh ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó như thôn Húng tôi chỉ
đạo cho giáo viên thường xuyên đến nhà để vận động, đưa đón trẻ đến lớp.
Tranh thủ thời gian này giáo viên có thể tuyên truyền, vận động bố mẹ đưa đón
trẻ đến trường. Giáo viên có thể cho phụ huynh xem một số sản phẩm tự tay trẻ
làm tại trường, một số hình ảnh hoạt động của trẻ... Như vậy, phụ huynh cảm
thấy phấn khởi và hiểu ở trường trẻ được học tập, vui chơi trong điều kiện rất
tốt.
Chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về
một số kiến thức chăm sóc, giáo dục trẻ theo khoa học. Qua các bảng biểu ở góc
trao đổi với phụ huynh của lớp, bảng tin của khu, trao đổi nhanh với phụ huynh
trong giờ đón và trả trẻ. Nhất là qua các cuộc họp phụ huynh giáo viên thông
báo và thảo luận với gia đình trẻ về kế hoạch hoạt động của lớp, của trường và
thống nhất nội dung, biện pháp phối hợp thực hiện chăm sóc, giáo dục trẻ. Có
thể kết hợp các buổi họp này để phổ biến kiến thức chăm sóc, giáo dục cho các
bậc cha mẹ, đặc biệt là nội dung nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép.

Hình ảnh phụ huynh tham gia lao động và làm đồ chơi cùng cô giáo
Qua việc phối hợp với phụ huynh, nhà trường và giáo viên phụ trách lớp
ghép đã nhận được sự quan tâm, đồng tình ủng hộ của phụ huynh. Bằng việc cụ
thể đó là: Phụ huynh cùng với giáo viên tham gia làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ
học tập. Hỗ trợ các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để tạo ra các loại đồ

chơi vận động đơn giản, hỗ trợ ngày công lao động cùng giáo viên cải tạo cảnh
quan môi trường. Mặt khác, cha mẹ trẻ cũng tỏ ra rất hứng thú trong việc cùng
giáo viên làm các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ sử dung học tập hàng ngày từ các vật
liệu phế thải thay cho các đồ chơi bán trôi nổi trên thị trường.
18


IV. Hiệu quả:
Việc nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép đến nay đã có sự thay đổi rõ
rệt, giáo viên đã khắc sâu thêm được nhiều kiến thức về chương trình lớp ghép.
Năng lực chuyên môn của giáo viên đã được nâng lên, đã khai thác được các thế
mạnh của việc tổ chức các hoạt động học dưới hình thức học theo nhóm nhỏ.
Giáo viên nắm rõ cách xây dựng kế hoạch giáo dục lớp ghép, biết cách sắp xếp,
trang trí các góc chơi theo đúng đối tượng trẻ của lớp ghép. Giáo viên đã đầu tư
vào các hoạt động giáo dục, biết vận dụng phương pháp dạy học theo hướng tích
cực và lấy trẻ làm trung tâm, biết phối hợp linh hoạt, mềm dẻo các phương pháp,
đổi mới hình thức tổ chức một cách sáng tạo, làm cho giờ hoạt động nhẹ nhàng,
tự nhiên hơn. Trẻ tích cực hoạt động và tiếp thu kiến thức dễ dàng giúp cho hoạt
động giáo dục đạt hiệu quả cao. Từ đó nâng cao được chất lượng giáo dục ở lớp
ghép ngày một tốt hơn. Phụ huynh học sinh ngày càng quan tâm hơn đến vấn đề
chăm sóc giáo dục trẻ tại trường cũng như ở nhà.
Qua một năm áp dụng một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục tại lớp
mẫu giáo ghép và đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp nói trên,
tôi đã tiến hành lấy ý kiến của 35 giáo viên trong nhà trường và ý kiến của 26 phụ
huynh tại khu Húng mà tôi đã tiến hành nghiên cứu. Kết quả tôi thu được như sau:
Các biện pháp
Biện pháp 1
Biện pháp 2
Biện pháp 3
Biện pháp 4

Biện pháp 5

Tính khả thi (%)
GV
PH
100
100
100
100
100
96
100
96
100
100

Tính cần thiết (%)
GV
PH
100
100
100
92,5
100
96
100
92,5
100
100

Kết quả về chất lượng giáo dục của trẻ lớp mẫu giáo ghép ở các lĩnh vực.
TT
1
2
3
4
5

Tiêu chí
Lĩnh vực phát triển thể chất
Lĩnh vực phát triển nhận thức
Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ
Lĩnh vực phát triển thẩm mĩ
Lĩnh vực phát triển TC-KNXH

Mức độ
Số trẻ
Tỷ lệ Chưa Tỷ lệ
Đạt
(%)
đạt
(%)
26
25 96,1
1
3,9
26
22 92,3
4
7,7

26
24 96,1
2
3,9
26
23 96,1
3
3,9
26
24 92,3
2
7,7

Nhìn vào bảng thống kê chúng ta thấy qua một năm đã có sự thay đổi rõ rệt:
Mức độ đạt ở các lĩnh vực khảo sát đã đồng đều; mức độ chưa đạt ở các
lĩnh vực còn: 9,2 giảm 43,1% so với đầu năm.
Phần III:
19


KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận:
Để nâng cao được chất lượng giáo dục của lớp ghép. Trước tiên giáo viên
phải nhận thức được việc nâng cao chất lượng dạy và học là nhiệm vụ quan
trọng trong công tác của mình. Phải nắm chắc được đặc điểm của lớp mẫu giáo
ghép. Nắm chắc kiến thức chương trình lớp ghép, phải linh hoạt, sáng tạo trong
việc tổ chức các hoạt động. Lựa chọn phương pháp giảng dạy tốt, phù hợp với
cả ba độ tuổi để trẻ có thể cùng nhau phối hợp làm việc giúp hoàn thành nội
dung học và đạt được mục tiêu của từng nhóm tuổi. Giáo viên giảng dạy lớp
ghép phải nhiệt tình, nỗ lực rất nhiều trong công tác giảng dạy đặt biệt là tâm

huyết với nghề, đồng thời phải có kỹ năng cần thiết để dạy học lớp ghép, biết
phân bố thời gian hợp lý. Biết cách hướng dẫn cho trẻ giúp đỡ lẫn nhau. Không
những thế giáo viên cần có ý kiến đóng góp thiết thực vào việc xây dựng kế
hoạch hoạt động chuyên môn của nhà trường, giúp cho chuyên môn hoạt động
có hiệu quả cao trong cả một năm học. Giáo viên phải có ý thức tự bồi dưỡng
cho bản thân bằng cách thường xuyên nghiên cứu tài liệu để trau dồi kiến thức,
chuyên môn nghiệp vụ sư phạm, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp để đạt
được hiệu quả cao hơn trong công tác giáo dục trẻ. Hướng dẫn, chỉ đạo giáo viên
trong một số nội dung mới của buổi sinh hoạt chuyên môn như: Làm ĐDĐC, tổ
chức thực hành hoạt động học ở lớp ghép đã giúp cho giáo viên được trao đổi,
thảo luận, phát huy năng lực, góp phần nâng cao tinh thần đoàn kết, giúp đỡ
nhau trong công tác chuyên môn.
Đề tài sáng kiến này đã từng có nhiều người nghiên cứu, có thể một số
phương pháp của tôi không mới lạ đối với những trường khác. Nhưng ở mỗi
trường, mỗi vùng miền lại mang một đặc điểm khác nhau. Đối với trường tôi khi
áp dụng đề tài này vào thực tế đã góp một phần không nhỏ vào công việc khắc
phục tình trạng chất lượng và hiệu quả thấp trong lớp mẫu giáo ghép; tạo sự
thay đổi trong phương pháp làm việc, nâng cao chất lượng giáo dục chung
trong toàn trường và nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép nói riêng.
Để đạt được những kết quả trên bản thân tôi luôn cố gắng nâng cao tinh
thần tự học tập, bồi dưỡng và biết lắng nghe ý kiến của đồng nghiệp và của giáo
viên. Mạnh dạn sáng tạo, suy nghĩ tìm tòi ra một số giải pháp mới chỉ đạo cho
giáo viên phụ trách ở lớp ghép. Giúp cho giáo viên có thêm kinh nghiệm về việc
tổ chức hoạt động học ở lớp ghép, giáo viên biết cách lập kế hoạch, tổ chức hoạt
động giáo dục, xây dựng môi trường cho trẻ lớp ghép.
Tranh thủ sự ủng hộ của các nhà hảo tâm, của các bậc phụ huynh để xây
dựng môi trường trong và ngoài lớp học phù hợp với điều kiện của địa phương,
của khu trường mình phụ trách. Từ đó đưa chuyên môn nhà trường ngày càng
phát triển vững mạnh hơn.
II. Kiến nghị:

1. Đối với giáo viên:

20


Tích cực tham gia xây dựng và thực hiện tốt quy định về nề nếp chăm sóc,
giáo dục của nhà trường, chủ động đề xuất những sáng kiến hay trong công tác
chuyên môn.
2. Đối với địa phương:
Hỗ trợ kinh phí cho nhà trường tu sửa cơ sở vật chất, các hạng mục nhỏ tạo
điều kiện tốt cho việc dạy và học.
Hợp đồng bảo vệ để đảm bảo an ninh trật tự và tài sản cho nhà trường ở tất
cả các khu.
Trên đây là những sáng kiến kinh nghiệm của tôi về một số giải pháp chỉ
đạo giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục trẻ ở các lớp ghép 3 độ tuổi tại
trường mầm non Giao Thiện. Bản thân tôi đã cố gắng rất nhiều nhưng chắc chắn
còn có những thiếu sót. Kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các đồng
chí, đồng nghiệp và cấp trên để tôi thực hiện đề tài được tốt hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Lang chánh, ngày 20 tháng 4 năm 2019

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi
viết, không sao chép nội dung của
người khác

Hà Thị Dinh
Tài liệu tham khảo
[1] Tài liệu 60 năm giáo dục mầm non việt nam, nhà xuất bản giáo dục
[2] Hướng dẫn thực hiện chương trình lớp ghép, nhà xuất bản giáo dục.

[3] Tài liệu BDTX cho CBQLGVMN năm học 2014-2015
[4] Hướng dẫn thực hiện chương trình GDMN dành cho GV dạy lớp MGL 5-6
tuổi vùng khó. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.

21