SKKN một số biện pháp hỗ trợ giúp học sinh học tốt phân môn lịch sử lớp 5

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2017 - 2018
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngay khi mới vào trường Tiếu học, học sinh đã được học về lịch sử. Đối
với lớp 1; 2; 3 tuy chưa cỏ môn Lịch sử riêng biệt nhưng thông qua các môn học
như: Đạo đức, Tập đọc, Kể chuyện ....các nhân vật lịch sử, các địa danh, các sự
kiện lịch sử.... được đưa vào giảng dạy và giáo dục lồng ghép một cách nhẹ
nhàng, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi.
Lên lớp 4; 5 Lịch sử được trở thành phân môn trong môn học Lịch sử &
Địa lý chương trình chính khoá, có kiểm tra, đánh giá xếp loại định kỳ trong
suốt năm học. Dạy Lịch sử, nếu không có phương pháp dạy học thích hợp với
lứa tuổi (nhất là Tiểu học) thì sẽ trở thành môn học khô khan, khó tiếp thu, nhàm
chán và sẽ không khơi dậy trong các em niềm đam mê và thích thú khi học phân
môn Lịch sử, từ đó sẽ dẫn đến học sinh học yếu về Lịch sử.
Như chúng ta đã biết, qua thông tin đại chúng và qua các kỳ thi, môn Lịch
sử học sinh đạt điểm rất thấp, kiến thức lịch sử hạn chế đến mức đáng ngại và
đây cũng chính là niềm trăn trở của các cấp lãnh đạo Đảng và nhà nước, của các
nhà sử học, của các thầy cô giáo trong từng cấp học, bậc học ... và trong đó có
chúng ta, những người trực tiếp đặt nền tảng đầu tiên về kiến thức lịch sử đến
học sinh Tiểu học.
Vậy làm thế nào để kiến thức lịch sử thấm sâu vào các em một cách dễ
nhớ, khó quên, làm cách nào đế các em háo hức chờ đợi để được học, để được
nghe lại các sự kiện, các nhân vật lịch sử oai hùng với các trận đánh hào hùng
mà thầy cô giáo tái hiện lại một cách sinh động, hấp dẫn trong giờ học Lịch sử là
một vấn đề mà tất cả giáo viên chúng ta đều mong muốn đạt được nhất là giáo
viên đang giảng dạy lớp 4;5.
Vì thế, với ý tưởng góp phần nhỏ vào sự thành công trong các tiết dạy
môn Lịch sử lớp 4;5 ở trường Tiểu học, tôi xin mạnh dạn lựa chọn đề tài : “Một
số biện pháp hỗ trợ giúp học sinh học tốt phân môn Lịch sử lớp 5” để nghiên
cứu và thực hiện trong năm học này.

2. Mục đích nghiên cứu

Tìm ra một số biện pháp để hỗ trợ giúp học sinh lớp 5 học tốt phân môn
Lịch sử.
3. Đối tượng nghiên cứu
- Một số biện pháp hỗ trợ giúp học sinh lớp 5 học tốt phân môn Lịch sử tại
trường Tiểu học Yên Tâm.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp điều tra .
- Phương pháp thống kê.

NguyÔn ThÞ Thi
Trêng TiÓu häc Yªn T©m

1


Sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2017 - 2018
- Phng phỏp tng hp.
II. NI DUNG
1. C s lý lun
Lch s Vit Nam hn bn ngn nm dng nc v gi nc ó tri qua
bao kh i, thng trm cú ngy hụm nay. Hc Lch s bit truyn thng
hn bn ngn nm dng nc v gi nc oai hựng ca dõn tc, t ho l
con Hng chỏu Lc, t ho l ngi Vit Nam. Hc Lch s khụng ch l bit
nhng thnh tu, nhng chin cụng, nhng danh nhõn, anh hựng ni ting m
cũn phi bit k tha, phỏt huy nột p tinh hoa ca o c, o lý lm
ngi Vit Nam. Vỡ ú chớnh l cỏi gc ca mi s nghip ln hay nh ca mi

ngi chỳng ta. L ngi Vit Nam, chỳng ta cn v nờn hiu bit tng tn v
cú h thng lch s dõn tc mỡnh cng c thờm tỡnh yờu quờ hng t nc.
Hiu bit sõu sc lch s dõn tc tip nhn v tụ thm thờm nhng nột p,
nhng tinh hoa ca ngi Vit Nam trong thi i mi. Phi chng, õy cng l
mt trong nhng ci ngun ca sc mnh, ý chớ lm nờn s nghip ca mi
ngi v ca c dõn tc. Chớnh vỡ l ú, tụi hiu rng, giỳp hc sinh hc tt Lch
s l vic lm khú khn, l tỏi to li nhng s kin, nhng a danh, nhng
nhõn vt lch s, thụng qua nhng du tớch ca quỏ kh giỳp th h tr hụm
nay hỡnh dung c hỡnh nh, nm c bn cht, ý ngha ca s kin, hin
tng lch s ... cỏc em cú nhng kin thc v lch s dõn tc, qua ú giỏo
dc lũng t ho dõn tc, lũng yờu quờ hng t nc v sn sng gúp phn xõy
dng quờ hng ngy cng giu mnh hn.
2. Thc trng vic dy- hc phõn mụn lch s lp 5
Theo bỏo cỏo ca giỏo viờn v qua cỏc bi kim tra nh k cỏc lp, tỡnh
hỡnh hc sinh hc phõn mụn Lch s cũn l l, ớt ham hc, hc sinh cũn xem nh
mụn hc v cỏc em thng tp trung hc hai mụn Toỏn v Ting vit. Tit hc
bun t, hc sinh ớt phỏt biu, hoc khi phỏt biu li nhỡn sỏch c.
Kin thc v lch s trong hc sinh khụng bn vng, cỏc em thng ch
hc ụn kin thc trc khi kim tra nờn d quờn.
Qua cỏc k thi nh,cỏc hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp c t chc
trng thỡ kin thc v lch s ca hc sinh cũn rt hn ch.
* Nguyờn nhõn ca cỏc thc trng trờn
- V phớa hc sinh
+ a s cỏc em hc sinh cng nh ph huynh cỏc em xem thng mụn
Lch s, coi ú l mụn hc ph.
+ Cỏc em nhỏc hc bi, vỡ giỏo viờn thng cho hc sinh hc thuc v khi
kim tra thng l c thuc tng ni dung theo cõu hi ca bi.
- V phớa giỏo viờn
+ Nhỡn chung, giỏo viờn ớt cú s u t cho cỏc tit dy Lch s.
+ Vic s dng cỏc phng phỏp dy hc cha linh hot, thng dy chay

Nguyễn Thị Thi
Trờng Tiểu học Yên Tâm

2


Sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2017 - 2018
cha s dng trit dựng dy hc vo cỏc tit hc; vic cung cp kin thc
cũn ỏp t.
- Nguyờn nhõn khỏc
+ Tranh nh, tranh t liu, nh chp, dựng dy hc cho mụn Lch s
cũn quỏ ớt.
+ Phng tin, trang thit b dy hc cũn thiu khụng ỏp ng cho nhu
cu i mi phng phỏp dy hc hin nay.
3. Mt s bin phỏp h tr giỳp hc sinh lp 5 hc tt phõn mụn Lch
s
3.1. Khai thỏc kin thc lch s t kờnh hỡnh
Mt trong cỏc phng phỏp dy hc ch yu Tiu hc l phng phỏp
trc quan. Khỏc vi cỏc mụn hc khỏc, dy Lch s giỏo viờn khụng c s
dng tranh pụ tụ, tranh v (tr s , biu , bn ) vỡ s lm mt i tớnh chớnh
xỏc ca nhõn vt hoc mt s kin lch s no ú. dựng trc quan trong phõn
mụn Lch s l tranh nh chp, tranh t liu, phim t liu, mu vt, phc
ch ...). Hin nay chỳng ta khụng cú iu kin, dựng cho hc sinh quan
sỏt theo yờu cu nh trờn. Vỡ th vic tn dng tranh, nh... trong sỏch giỏo khoa
l rt cn thit giỳp giỏo viờn khai thỏc bi v hc sinh nm vng kin thc
bi hc t kờnh hỡnh sỏch giỏo khoa.
a. To c biu tng v s kin v nhõn vt lch s
Khi hc lch s, hc sinh khụng th tip xỳc vi nhng s kin ca i

sng xó hi ó xy ra trong quỏ kh. Vỡ vy lm vic vi h thng kờnh hỡnh s
gúp phn to biu tng lch s cho hc sinh, nh ú m hc sinh tn ớt cụng
sc nhng thu thp cú hiu qu kin thc lch s .
Vớ d: Khi khai thỏc kin thc t bc nh chp (hỡnh 3-SGK trang 11Nụng dõn Vit Nam trong thi Phỏp thuc). Hc sinh cú th hỡnh dung c
cuc sng kh cc, kit qu ca ngi nụng dõn Vit Nam cui th k XIX - u
th k XX (khi dy lũng cm thự gic xõm lc...).
- Khai thỏc kờnh hỡnh trong dy hc lch s Tiu hc cũn giỳp hc sinh
nh k, hiu sõu nhng hỡnh nh m cỏc em thu nhn c.
Vớ d: Khi khai thỏc bc tranh Xụ Vit Ngh Tnh (Hỡnh 1-Trang 17SGK). Hc sinh khú xoỏ m c hỡnh nh nhng ngi nụng nhõn Gan vng
xụng lờn lt ch thng tr ca thc dõn Phỏp phong kin.
b. Khai thỏc ni dung kin thc bi hc qua kờnh hỡnh
Cựng vi vic to biu tng v khỏi nim lch s qua tng tranh, nh cú
trong bi hc, giỏo viờn cú nhim v hng dn hc sinh khai thỏc kin thc
tng hỡnh liờn quan n tng ni dung bi hc, ngoi ra cũn giỳp cỏc em phỏt
trin úc quan sỏt, trớ tng tng, t duy v ngụn ng din t. Vi ý ngha nh
vy, dy hc lch s Tiu hc cn thit phi hng dn hc sinh khai thỏc ni
dung kin thc t kờnh hỡnh.
Vớ d: Minh ho v vic khai thỏc kin thc t kờnh hỡnh.

Nguyễn Thị Thi
Trờng Tiểu học Yên Tâm

3


S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2017 - 2018
Bài 17: Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ
- Khai thác kiến thức từ hình 1- Trang 38 - SGK
+ Nêu nội dung của ảnh chụp: (Mùa đông 1953, Bộ chính trị họp thông

qua phương án mở chiến dịch Điện Biên Phủ).
+ Bộ chính trị gồm những ai? (Đồng chí Phạm Văn Đồng, Chủ tịch Hồ
Chí Minh, đồng chí Trường Chinh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp).
+ Cuộc họp thể hiện quyết tâm gì của Bộ chính trị? (Quyết tâm giành
thắng lợi trong chiến dịch Điện Biên Phủ để kết thúc cuộc kháng chiến).
- Khai thác kiến thức từ hình 2 - trang 38 - SGK.
+ Quan sát ảnh vả nêu nội dung. (Đoàn xe thồ phục vụ chiến dịch Điện
Biên Phủ).
Quan sát hình ảnh đoàn xe thồ phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ, em có
nhận xét gì? (Tinh thần tất cả cho tiền tuyến).
- Khai thác kiến thức từ hình 3 - Lược đồ chiến dịch Điện Biên Phủ (trang 37 -SGK).
+ Khu căn cứ địa Điện Biên Phủ nằm ở vị trí nào của nước ta ?
+ Tại đây địch xây dựng tập đoàn cứ điểm như thế nào ?
+ Nhìn vào lược đồ, hãy nêu sở chỉ huy, tên cứ điểm và sân bay của địch.
+ Dựa vào màu sắc các mũi tên, em hãy cho biết quân ta tiến công gồm
mấy đợt?
+ Chỉ vào lược đồ- Trình bày từng đợt tiến công của quân ta.
- Từ việc trả lời các câu hỏi theo gợi ý của giáo viên, học sinh sẽ nắm
được diễn biến của chiến dịch.
- Khai thác kiến thức từ hình 4. (Trang 39 - SGK).
- Học sinh quan sát hình và nêu cảm tưởng.
(Cờ chiến thắng bay trên nóc hầm Tướng Đờ Cat-Xtơ-ri. Niềm vui sướng
và kiêu hãnh của quân và dân ta).
3.2. Tổ chức trò chơi để củng cố kiến thức đã học
Lịch sử là một môn học được coi là “Khô khan, cứng cỏi, nếu trong quá
trình giảng dạy, giáo viên chỉ sử dụng các phương pháp cổ truyền như: Diễn
giải, thuyết trình (thường để nêu diễn biến trận đánh, hoặc các sự kiện ..) và bắt
các em tường trình lại thì tiết dạy khô khan thật. Vì thế, để tiết dạy lịch sử đem
lại niềm hứng thú, say mê cho học sinh, giáo viên phải biết phối hợp một cách
hài hoà các phương pháp: Hiện đại và cổ truyền một cách hiệu quả. Một trong

các phương pháp hiện đại thích hợp vói lứa tuổi Tiểu học là phương pháp tổ
chức trò chơi. Chơi để nắm kiến thức bài học, chơi để củng cố kiến thức đã học
giúp học sinh “Dễ nhớ lâu quên”.
3.2.1. Trò chơi “Ô chữ kỳ diệu”
Trò chơi “ô chữ kỳ diệu” là một trong những hình thức dạy học mà theo
tôi nó sẽ làm cho việc học tập của học sinh trở nên lý thú, làm cho học sinh học
tập tích cực, chủ động sáng tạo, thay đổi thói quen học tập thụ động, ghi nhớ

NguyÔn ThÞ Thi
Trêng TiÓu häc Yªn T©m

4


S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2017 - 2018
máy móc, làm cho học sinh được suy nghĩ nhiều hơn, làm việc nhiều hơn, bày tỏ
ý kiến nhiều hơn và hợp tác học tập với nhau nhiều hơn. Và điều quan trọng hơn
nữa là giúp cho học sinh nắm được sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử một cách
chính xác làm tiền đề cho các lớp trên.
+ Chuẩn bị của giáo viên:
Sử dụng máy chiếu kẻ sẵn bảng phụ để hỗ trợ trò chơi, GV nêu câu hỏi,
học sinh trả lời đến đâu chữ cái sẽ xuất hiện trên bảng chữ đến đó.
3 lá cờ xanh và 3 lá cờ vàng (làm bằng giấy )
+ Cách chơi: Trò chơi được tiến hành cho 3 đội (Mỗi đội từ 3 đến 5 em ).
Lần lượt các đội được lựa chọn 1 ô hàng ngang, 3 đội cùng suy nghĩ, đội
nào phất cờ xanh nhanh nhất được dành quyền trả lời trước. Trả lời đúng được
10 điểm, sai đội khác được quyền tiếp tục trả lời. Trong thời gian 5 giây nếu
không có đội nào trả lời, câu hỏi dành cho cổ động viên (là các bạn trong lớp).
Trò chơi cứ tiếp tục, nếu đội nào nghĩ ra từ chìa khoá (Từ hàng dọc được

cô ghi bằng những chữ cái màu đỏ qua những từ đã tìm được ở hàng ngang) bất
cứ lúc nào và phất cờ vàng để dành quyền trả lời, nếu trả lời đúng được 30 điểm,
nếu trả lời sai sẽ mất quyền tham gia trò chơi. Nếu tìm được từ chìa khóa mà ô
chữ vẫn còn, các ô chữ còn lại sẽ được dành cho các bạn cổ động viên.
Trò chơi 1: Ô chữ dạy bài ôn tập chương “Hơn tám mươi năm chống thực
dân Pháp xâm lược và đô hộ (1858- 1945)”;
Gồm 15 từ hàng ngang và 1 từ hàng dọc- Từ hàng dọc là từ chìa khoá của
ô chữ (ô chữ không dấu )
1
T R Ư Ơ N G Đ I N H
2
Đ Ô N G D U
3
N G U Y Ê N A I Q U Ô C
4
N G H Ê A N
5
C Â N V Ư Ơ N G
6
T H A N G T A M
7
A N G I A N G
8
H A N Ô I
9
N A M Đ A N
10
B A Đ I N H
11
C Ô N G N H Â N

12
H Ồ N G C Ô N G
13
N Ô L Ê
14 T Ô N T H Â T T H U Y Ê T
15
P H A N B Ô I C H Â U
* Câu hỏi gợi ý cho các từ hàng ngang (trong khi đọc GV có thể nhắc cho HS
biết số chữ cái trong mỗi câu)
1. Gồm 10 chữ cái. Đây là tên của Bình Tây đại nguyên soái ?

NguyÔn ThÞ Thi
Trêng TiÓu häc Yªn T©m

5


Sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2017 - 2018
2. õy l phong tro yờu nc u th k XX do Phan Bi Chõu t chc ?
3. Mt trong cỏc tờn gi ca Bỏc H?
4.õy l mt trong 2 tnh n ra phong tro Xụ vit Ngh Tnh 1930-1931?
5. Phong tro yờu nc din ra sau cuc phn cụng kinh thnh Hu?
6. Cỏch mng mựa thu 1945 din ra vo thi gian no?
7. Theo lnh ca triu ỡnh, Trng nh v õu nhn chc lónh binh?
8. Ni din ra cuc cỏch mng ngy 19-8-1945 v hin nay l th ụ ca
nc Vit Nam ti?
9. Nhõn dõn huyn ny ó tham gia cuc biu tỡnh ngy 12-9-1930 ?
10. Tờn Qung trng l ni Bỏc H c bn Tuyờn ngụn c lp ?
11. Giai cp xut hin nc ta khi thc dõn Phỏp t ỏch ụ h?

12. Ni din ra Hi ngh thnh lp ng Cng Sn Vit Nam?
13. Cỏch mng thỏng Tỏm ó gii phúng cho nhõn dõn ta thoỏt khi kip
ngi ny?
14. õy l ngi ch chin trong triu ỡnh nh Nguyờn?
15. õy l ngi lp ra hi Duy Tõn?
Chỡa khoỏ ụ ch l : TUYấN NGễN C LP .
Giỏo viờn cht ý n dung ụn tp: Ngy 2 thỏng 9 nm 1945 Bỏc H c
Tuyờn ngụn c lp khai sinh nc Vit Nam Dõn ch Cng ho, chm dt hn
tỏm mi nm chng thc dõn Phỏp xõm lc v ụ h (1858-1945)
Trũ chi 2: ễ ch dy ụn tp chng Bo v chớnh quyn non tr Trng k khỏng chin chng Phỏp 1945-1954. ễ ch gm 11 t hng ngang
v 1 t hng dc. T hng dc l chỡa khoỏ ca ụ ch.
ễ N G K H ấ
V I ấ T B C
L Y T H N G K I ấ T
L A V N C U
C A O B C L A N G
H C H I M I N H
T U N L ấ V A N G
C A O B N G
P H A P
P H A N I N H G I O T
T H U N G 1 9 4 7
*Cõu hi gi ý:
1. Ta chn c im no m mn cho chin dch Biờn gii thu ụng
1950?
2. Sau CM thỏng 8, ni õu c gi l Th ụ
khỏng chin?
3. Li kờu gi ton quc khỏng chin ca Ch tch H Chớ Minh gi cho

Nguyễn Thị Thi

Trờng Tiểu học Yên Tâm

6


Sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2017 - 2018
em nh n bi th Thn ca v tng no trong cuc khỏng chin chng
Tng nm 1077?
4. Trong chin dch Biờn gii 1950, ai ó cht tay tip tc chin u?
5. Chin dch biờn gii 1950 cũn c gi l chin dch gỡ?
6. Li kờu gi Ton quc khỏng chin ca ai?
7. Tun l c t chc nhõn dõn t nguyn úng gúp vng bc xõy dng t
nc sau CM thỏng 8 c gi l gỡ?
8. ụng Khờ thuc tnh no ca nc ta?
9. T nm 1945 n 1954 dõn ta trng k khỏng chin chng li thc dõn xõm
lc no?
10. Ai ó ly thõn mỡnh lp l chõu mai trong trn ỏnh Him Lam 1954?
11. Vit Bc m chụn Phỏp núi lờn chin thng no ca quõn dõn ta? (7 ch
cỏi v 4 ch s)
Chỡa khúa ca ụ ch l : IN BIấN PH

Giỏo viờn cht ý ni dung ụn tp: Chin thng lch s in Biờn Ph
1954 l mc son chúi li, gúp phn kt thỳc thng li chớn nm khỏng chin
chng thc dõn phỏp xõm lc. (HS nhc li)
Trũ chi 3: ễ ch dy ụn tp cui nm
ễ ch gm 16 t hng ngang v 1 t hng dc. T hng dc l t chỡa
khoỏ ca ụ ch:
V I ấ T B C
1

H C H M I N H
2
N G H ễ C H I M I N H
3
T H Y I ấ N H O A B I N H
4
S ễ N G B ấ N H A I
5
B I ấ N G I I
6
H I ấ P I N H P A R I
7
L A V N C U
8
N G U Y ấ N T H I B I N H
9
P H A N I N H G I O T
10
T ấ T M U T H N
11
B ấ N T R E
12
I N B I ấ N P H
13
N G T R N G S N
14
N H A M A Y C K H I H A N ễ I 15
B U C Q U C H ễ I 16
Cõu hi gi ý:
1. Ni õy l: M chụn gic Phỏp?

2. Cõu núi Khụng! Chỳng ta th hy sinh tt c ch khụng chu mt nc,
khụng chu lm nụ l l ca ai?
3. Tờn gi khỏc ca con ng Trng Sn?

Nguyễn Thị Thi
Trờng Tiểu học Yên Tâm

7


Sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2017 - 2018
4. Nm 1979 nh mỏy thy in no ra i?
5. Theo hip nh Gi-ne-v, con sụng no l gii tuyn chia ct hai min
Nam-Bc?
6. Tờn chin dch Thu - ụng 1950?
7. Ngy 27-01-1973 ti Pari ó din ra l ký hip nh ny?
8. Tờn anh hựng gn vi chin thng Biờn gii Thu ụng 1950?
9. B trng i din cho phớa cỏch mng Vit Nam ký vo vn bn hip
nh Pa-ri?
10. Anh hựng ó ly thõn mỡnh lp l chõu mai?
11. Tt m quõn v dõn min Nam ng lot tng tn cụng v ni dy
khp ni? (Mựa xuõn 1968)
12. Tờn tnh tiờu biu cho phong tro ng khi min Nam?
13. Chin thng kt thỳc 9 nm khỏng chin chng thc dõn Phỏp xõm
lc?
14. Con ũng m ngy 19-5-1959 Trung ng ng quyt nh m ?
15. õy l nh mỏy hin i u tiờn ca nc ta ?
16. S kin din ra ngy 25-4-1976 ?
* T chỡa khoỏ ca ụ ch l : THNG NHT T NC.

Giỏo viờn cht ni dung Ngy 30-4-1975 quõn ta gii phúng Si Gũn kt
thỳc chin dch H Chớ Minh lch s. t nc c hon ton thng nht.
Trũ chi ụ ch tuy s chun b ca giỏo viờn cú cụng phu, nhng qua ú
ụn tp c nhiu lng kin thc cho hc sinh mt cỏch n gin, d nh v
hc sinh rt thớch c tham gia trũ chi b ớch v thỳ v ny.
3.2.2. Trũ chi Mt mó lch s
Trong cỏc tit ụn tp chng, nu khụng t chc c trũ chi ụ ch nh
trờn, thỡ giỏo viờn cú th s dng trũ chi khỏm phỏ mt mó lch s , trũ chi
ny cng giỳp hc sinh ụn tp c kin thc ó hc, ng thi giỳp cỏc em rốn
luyn úc t duy, phỏn oỏn, bit kt ni chui kin thc trong h thng cõu hi
oỏn c Mt mó lch s. Mt mó lch s cú th l nhõn vt lch s, s
kin lch s hoc mt giai on lch s no ú ...
Chun b ca Giỏo viờn:
Mt bng ph cú v 1 hỡnh trũn gia/trong ú giỏo viờn ghi sn Mt mó
lch s m giỏo viờn ó cú ch nh, liờn quan n ni dung cỏc cõu hi ó
chun b c che kớn, bờn ngoi ghi MT M LCH S, xung quanh mt
mó lch s cú cỏc ming ghộp ghi (1.2.3.4.5.6,...), mi ming ghộp cú gn ni
dung mt cõu hi liờn quan n mt mó lch s. Tu s lng i hc sinh tham
gia giỏo viờn chun b 4.6. hoc 8... ming ghộp. Th t tng i chn ming
ghộp cho i ca mỡnh,
Cỏch chi: GV c cõu hi cho hc sinh tr li, tr li ỳng c 10
im, quỏ 5 giõy suy ngh khụng tr li c nhng phn tr li cho i bn.
Tr li ht cỏc ming ghộp, cỏc i hi ý, kt ni cỏc chui kin thc tỡm ra

Nguyễn Thị Thi
Trờng Tiểu học Yên Tâm

8

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2017 - 2018
mật mã lịch sử trong hình tròn. Tìm được mật mã được 40 điểm. Nếu đội phất
cờ nhanh nhất trả lời sai, đội nhanh thứ hai có quyền trả lời. Mỗi đội chỉ trả lời
mật mã 1 lần. Nếu các em tìm đúng cả lớp tự vỗ tay hoan hô và lúc đó giáo viên
mở bìa che, trong hình tròn sẽ hiện ra “Mật mã lịch sử”.
Làm như vậy sẽ gây hứng thú, kích thích sự tò mò ham học hỏi cho học
sinh. (Phải trả lời hết nội dung các câu hỏi mới được tìm mật mã).

* Ôn tập giai đoạn 1
- Miếng ghép số 1: Ngày 3-2-1930 có ý nghĩa lịch sử như thế nào? (Đảng
Cộng sản Việt Nam ra đời).
- Miếng ghép số 2: Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập vào ngày tháng năm
nào? (Ngày 2-9-1945 ).
- Miếng ghép số 3: Vì sao bến cảng Nhà Rồng được công nhận là di tích
lịch sử? (Năm 1911, từ bến cảng Nhà Rồng Bác Hồ đã ra đi tìm đường cứu
nước.)
- Miếng ghép số 4: Ai là người có thể đứng ra hợp nhất các tổ chức cộng
sản ở nước ta lúc đó? (Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc).
- Miếng ghép số 5: Để cứu đói, chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi đồng
bào cả nước làm gì? (Ngày đồng tâm nhịn ăn , lập hũ gạo cứu đói.)
- Miếng ghép số 6: Nguyễn Tất Thành có dự định gì khi ở nước ngoài?
(làm bất cứ chuyện gì để sống và thực hiện mục đích tìm con đường cứu nước.)
Mật mã lịch sử: Hồ Chí Minh .
* Ôn tập giai đoạn 2
- Miếng ghép số 1: Ta chọn cứ điểm nào mở màn cho chiến dịch Biên
giới? (Đông Khê ).
- Miếng ghép số 2: Sau cách mạng tháng Tám, Bác Hồ đã lãnh đạo nhân
dân chống lại những loại giặc nào? (Giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm).
- Miếng ghép số 3: Thực dân Pháp và Mĩ gọi tập đoàn cứ điểm Điện Biên

Phủ là gì? (Pháo đài khổng lồ không thể công phá).
- Miếng ghép số 4: Tại sao Trung ương Đảng và chính phủ quyết định
phát động toàn quốc kháng chiến (Vì quân Pháp ngày càng lấn tới, quyết tâm
muôn cướp nước ta lần nữa.)
- Miếng ghép số 5: Nêu ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Điện Biên Phủ
(góp phần kết thúc thắng lợi 9 năm kháng chiến chông thực dân Pháp).

NguyÔn ThÞ Thi
Trêng TiÓu häc Yªn T©m

9


S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2017 - 2018
- Miếng ghép số 6: Chiến dịch biên giới Thu - đông 1950 diễn ra trong
bao lâu? (29 ngày đêm)
Mật mã lịch sử: Bảo vệ chính quyền non trẻ, trường kỳ kháng chiến chống
Pháp.
* Ôn tập cuối năm
- Miếng ghép số 1: Chiến dịch Hồ Chí Minh được bắt đầu và kết thúc vào
thời gian nào? (Bắt đầu: Ngày 26-4-1975 - Kết thúc: Ngày 30-4-1975)
- Miếng ghép số 2: Cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội của nước Việt Nam
thống nhất tổ chức vào thời gian nào? (Ngày 25-4-1976)
- Miếng ghép số 3: Ngày 30-4-1975 có ý nghĩa như thế nào trong lịch sử
dân tộc ta? (Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất hai miền Nam Bắc)
- Miếng ghép số 4: Cuộc bầu cử Quốc hội nước Việt Nam thông nhất
thành công có ý nghĩa như thế nào? (Thành lập nhà nước chung thống nhất, lãnh
đạo nhân dân cả nước cùng tiến lên Chủ nghĩa xã hội).
- Miếng ghép số 5: Ai là người đại diện cho phía CM Việt Nam kí hiệp

định Pa-ri (Nguyễn Thị Bình, Nguyễn Duy Trinh).
- Miếng ghép số 6: Trung ương Đảng quyết định mở đường Trường Sơn
nhằm mục đích gì? (Tạo điều kiện để miền Bắc chi viện cho chiến trường miền
Nam).
Mật mã lịch sử: Thống nhất đất nước .
Với hai trò chơi trên, giáo viên cũng có thể vận dụng trong các tiêt học để
củng cố bài với nội dung ô chữ ngắn gọn và các câu hỏi xoay quanh nội dung
bài học (vì ít thời gian). Khi tổ chức ôn tập dưới hình thức trò chơi như đã nêu ở
trên, giáo viên cần có thêm một số câu hỏi dễ, đơn giản dành cho đối tượng học
sinh yếu (câu hỏi dành cho cổ động viên) để các em cũng được tham gia vào
hoạt động học tập, không có cảm giác bị bỏ rơi trong giờ học .
4. Kết quả áp dụng các biện pháp trên
Qua quá trình tổ chức thực hiện các biện pháp hỗ trợ trong việc dạy môn
Lịch sử, các em thích học và hăng hái phát biểu trong giờ học, giờ học nhẹ
nhàng, sinh động và đem lại hiệu quả cao. Với việc tổ chức các trò chơi bổ ích
giúp cho học sinh khắc sâu cùng một lúc nhiều lượng kiến thức lịch sử, giúp học
sinh dễ nhớ, lâu quên và ham học môn Lịch sử .
Kết quả của môn Lịch sử các lớp 5 trong năm học 2016-2017 không có
em nào chưa hoàn thành nội dung môn học.
Kết quả kiểm tra cuối kỳ I năm học 2017-2018 như sau:
Điểm 9-10
Điểm 7-8
Điểm 5-6
Điểm dưới 5
Lớp TSHS
SL
TL
SL
TL
SL

TL
SL
TL
Khối 5 62 em 18 29,0 % 29 46,8% 14 22,6%
1
1,6%

NguyÔn ThÞ Thi
Trêng TiÓu häc Yªn T©m

10


S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2017 - 2018

III. KẾT LUẬN
Bài học kinh nghiệm
Để học sinh lớp 5 học tốt phân môn lịch sử, ngoài việc vận dụng những
biện pháp nêu trên, người giáo viên cần lưu ý:
- Nắm chắc nội dung kênh hình trong từng bài. Từ đó khai thác triệt để
kênh hình có ở sách giáo khoa để dạy theo phương pháp trực quan, giúp học
sinh khai thác nội dung kiến thức bài học một cách hiệu quả.
- Chuẩn bị hệ thống câu hỏi để gợi mở và dẫn dắt học sinh (cả 3 đối
tượng).
- Chuẩn bị kỹ khi tổ chức trò chơi (câu h ỏi , thiết bị dạy học ...). Thường
xuyên tổ chức các trò chơi phù hợp và mang lại hiệu qủa cao, để học sinh được
vừa chơi, vừa học. Thông qua trò chơi giúp học sinh nắm được kiến thức một
cách nhẹ nhàng.
- Trong mỗi tiết học kịp thời động viên, khuyên khích học sinh.

Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã hỗ trợ giúp học sinh lớp 5 học tốt
phân môn Lịch sử tại trường Tiểu học Yên Tâm. Rất mong được các đồng
nghiệp, Hội đồng khoa học ngành góp ý rút kinh nghiệm để sáng kiến của tôi
được hoàn thiện hơn./.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
Yên Tâm, ngày 10 tháng 4 năm 2018
Người viết

NguyÔn ThÞ Thi
Trêng TiÓu häc Yªn T©m

11


S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
N¨m häc 2017 - 2018
Nguyễn Thị Thi

NguyÔn ThÞ Thi
Trêng TiÓu häc Yªn T©m

12