SKKN một vài kinh nghiệm khi dạy phần trò chơi vận động trong chương trình thể dục lớp 5

MỤC LỤC
NỘI DUNG
1. Lời mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận
2.2. Thực trạng.
2.3. Những giải pháp, biện pháp thực hiện
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.
3.2. Đề xuất và kiến nghị

Trang
1
1
2
2
2
2
2
3
4
11
12
12
13

1 . Lời mở đầu :
1.1 Lý do chọn đề tài:
Đảng và nhà nước ta rất coi trọng công tác GDTC trong nhà trường phổ
thông. Để thực hiện việc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hoà nhập với xu
thế phát triển của thế giới về khoa học công nghệ thông tin, để kế thừa được khoa
học công nghệ thông tin đó, thì con người chúng ta phải có sức khoẻ chính vì vậy
Đảng ta đã khẳng định mục tiêu phát triển đào tạo kinh tế, văn hoá, thông tin thể
dục thể thao nhằm nâng cao dân trí, thể lực của dân tộc nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực, cụ thể đối với giáo dục thể chất trong nhà trường phải có nề nếp, chất
lượng và hiệu quả cao. Trong báo cáo chính trị của Đại hội Đảng khẳng định phát
triển phong trào TDTT của nhân dân trong cả nước, trước hết là trong thanh thiếu
niên học sinh, tạo chuyển biến tích cực về chất lượng trong nhà trường.
Từ những quan điểm trên giáo dục thể chất trong trường học là một bộ phận
quan trọng không thể tách rời của mục tiêu giáo dục đào tạo. Do đó phát triển thể
chất cho học sinh rất cần thiết, gắn liền với bối cảnh chung của phát triển sự nghiệp
giáo dục và đào tạo. Mặt khác giáo dục này cũng còn nhận được tác động thúc đẩy
và định hướng phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo thể dục thể thao của đất
nước ta. Vấn đề nâng cao chất lượng giảng dạy môn thể dục thể thao trong nhà
trường phổ thông là một vấn đề cấp bách để nâng cao sức khoẻ cho lớp người
tương lai kế tục sự nghiệp xây dựng đất nước, ngày một đàng hoàng hơn, đẹp hơn.
Đó là nguyện vọng chính đáng của toàn Đảng, toàn dân ta.
1.2 Mục đích nghiên cứu:
Khoa học càng phát triển nó trở thành lực lượng để cải tạo sự phát triển của
xã hội. Trước nhiệm vụ đó cần phải có những con người phát triển toàn diện về
Đức - Trí - Thể - Mỹ - Lao động, nó đòi hỏi nhà sư phạm phải tạo ra những con
người có đầy đủ sức khoẻ, trí tuệ. Để đánh giá sự phát triển thể chất của con người
thường dựa vào các chỉ số về hình thái và các chỉ số về chức năng,trong đó các chỉ

1

số đánh giá về khả năng vận động gồm: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo
léo.
Thông qua thực tế giảng dạy của cac trò chơi, tôi đã sử dụng nhiều phương
pháp trò chơi để đạt được hiệu quả cao hơn.
1.3 Đối tượng nghiên cứu:
Sau khi xác định được các nhiệm vụ nghiên cứu cũng như được phép Ban
giám hiệu nhà trường, căn cứ vào thời gian và chương trình học tập của học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Đông Vinh – Thành phố Thanh Hóa. Đề tài được chọn là các
em học sinh lớp 5 làm đối tượng thực nghiệm và đối chứng.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Thể dục là một trong 9 môn học bắt buộc trong nhà trường Tiểu học. Mục tiêu
môn Thể dục cấp tiểu học nhằm giúp học sinh: Có sự tăng tiến về sức khoẻ, thể lực,
đạt tiêu chuẩn rèn luyện thân thể theo lứa tuổi, giới tính. Biết một số kiến thức, kỹ
năng để luyện tập giữ gìn sức khoẻ, nâng cao thể lực. Rèn luyện tác phong nhanh
nhẹn, kỷ luật, nếp sống lành mạnh, thói quen tự giác luyện tập Thể dục thể thao và
giữ gìn vệ sinh. Biết vận dụng ở mức độ nhất định những điều đã học vào nếp sống
sinh hoạt ở trường và ngoài nhà trường.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1 Cơ sở lý luận
+ Chương trình thể dục lớp 5 bao gồm : Đội hình đội ngũ, bài thể dục phát triển
chung, bài tập rèn luyện tư thế và kỹ năng vận động cơ bản, trò chơi vận động, môn
thể thao tự chọn.
+ Trò chơi vận động trong chương trình thể dục lớp 5 bao gồm một số trò chơi
vận động dã học ở các lớp 1 đến 4 như : “ Kết bạn’’, “ chạy đổi chỗ vỗ tay nhau ’’,
“ lò cò tiếp sức ’’, “Bỏ khăn ”, “ Hoàng Anh – Hoàng Yến”, “ Mèo đuổi chuột ’’, “
Nhảy ô tiếp sức ”, “Nhảy đúng – Nhảy nhanh”, “Trao tín gậy”, “ Dẫn bóng ”,
“Thăng bằng ”, “ Thỏ nhảy”, “Đua ngựa ”.

2


Và học mới 8 trò chơi vận động : “ Ai nhanh và khéo hơn”, “ Chạy nhanh theo
số” “Chạy tiếp sức theo vòng tròn”, “Bóng chuyền sáu”, “Trồng nụ trồng hoa”,
“Qua cầu tiếp sức”, “Chuyển nhanh nhảy nhanh”, “Truyền và bắt bóng tiếp sức”.
+ Mục tiêu của các trò trơi vận động ở lớp 5 nhằm tiếp tục rèn luyện khả năng
phối hợp vận động, phản xạ nhanh, tính chính xác, khả năng thăng bằng, phát triển
kỹ năng chạy , bật nhảy, ném, leo trèo, mang vác, sự phối hợp tập thể ở mỗi em.
Yêu cầu cần đạt được khi dạy phần “ Trò chơi vận động” ở lớp 5 là học sinh biết
tên trò chơi, cách chơi và tham gia tương đối chủ động những trò chơi đã học ở các
lớp 1, 2, 3, 4. Biết tên trò chơi, cách chơi và bước đầu tham gia được những trò
chơi mới học . Biết cách tự tổ chức, tự chơi những trò chơi đơn giản, tự tập ngoài
giờ.
Để đạt được mục tiêu, yêu cầu trên khi dạy phần “ Trò chơi vận động” trong
chương trình thể dục lớp 5, đòi hỏi giáo viên phải tích cực đổi mới phương pháp
dạy học theo hướng tích cực hoá người học, lấy người học là trung tâm, đảm bảo
cho giờ dạy học luôn sinh động, hấp dẫn làm cho học sinh dễ tiếp thu bài, chủ động
và hứng thú trong luyện tập.
2.2. Thực trạng
Là giáo viên chuyên biệt dạy môn thể dục ở bậc tiểu học, trình độ đào tạo trên
chuẩn, từ thực tiễn giảng dạy tại trường tiểu học Đông Vinh cũng như được thăm
lớp, dự giờ của các đồng nghiệp trong các đợt sinh hoạt chuyên môn cụm ở một số
trường tiểu học trong Thanh pho, tôi nhận thấy thực trạng khi dạy phần “Trò chơi
vận động” trong chương trình thể dục lớp 5 của bản thân cũng như không ít các
đồng nghiệp thường bộc lộ và có những biểu hiện sau đây:
- Một là: Hiểu chưa đúng chưa đầy đủ, chưa khu biệt rõ giữa trò chơi nói chung
và trò chơi vận động trong chương trình thể dục lớp 5, xem “trò chơi vận động” chỉ
là trò chơi thư giãn, giải trí, thay đổi không khí.
- Hai là: Chưa phân biệt được trò chơi mới và trò chơi đã chơi một số lần để tìm

ra phương pháp dạy học hợp lý.
3


- Ba là: Chuẩn bị chưa thực sự chu đáo sân bãi, phương tiện, thiết bị, đồ dùng
dạy học….trước khi tổ chức trò chơi.
- Bốn là: Chưa thực sự quan tâm đúng mức đến việc đảm bảo an toàn cho học
sinh khi tham gia chơi, chưa chú ý phân biệt nam, nữ, giới tính của học sinh, phân
loại sức khoẻ để có những phương pháp luyện tập phù hợp với đối tượng.
- Năm là: Không ít giáo viên còn lúng túng, chưa thực sự thành thạo khi tổ chức,
hướng dẫn học sinh tổ chức đội hình, hướng dẫn cách chơi, điều khiển trò chơi….
Từ thực trạng trên dẫn đến không ít trò chơi mang tính hình thức, đơn điệu, nhàm
chán, thiếu hấp dẫn, học sinh chưa nắm vững cách chơi, tham gia chơi còn lúng
túng, hay phạm quy, hiệu quả chất lượng giờ dạy thấp.
Để đạt được mục tiêu, yêu cầu, đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng môn thể dục
theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, và khắc phục được những thực trạng
trên, một vấn đề dặt ra cho các nhà giáo dạy môn Thể dục, là dạy phần “Trò chơi
vận động” trong chương trình thể dục lớp 5 như thế nào cho hiệu quả?
Tôi đã thống kê kết quả của học sinh lớp 5 như sau:
Xếp loại
Lớp
Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành Ghi chú
sinh
SL
%
SL
%
SL
%
5

23
14
61
5
21,7
4
17,3
Từ thực trạng trên kết quả học tập của học sinh còn thấp, để khắc phục tình
Số học

trạng này tôi đã tìm ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học về “trò chơi
vận động cho học sinh lớp 5” của trường tôi đạt hiệu quả cao hơn trong bộ môn
thể dục.
2.3 Một số giải pháp, biện pháp thực hiện:
Do trình độ năng lực, thời lượng có hạn, trong khuôn khổ bài viết này, tôi xin
mạnh dạn được trao đổi cùng các đồng nghiệp một số giải pháp, biện pháp để dạy
phần “Trò chơi vận động” trong chương trình thể dục lớp 5 có hiệu quả:
Giải pháp 1: Hiểu đúng, đầy đủ về “Trò chơi vận động”

4


- Điều đầu tiên trước hết, giáo viên dạy bộ môn thể dục trong các trường tiểu học
cần hiểu, xác định rằng: “ Trò chơi vận động” trong chương trình thể dục bậc tiểu
học nói chung và ở lớp 5 nói riêng là trò chơi bắt buộc, đã được quy dịnh giảng dạy
từ tuần 1 đến tuần 35. Đây là nội dung “Cứng” không phải là phần “Mềm” ( lớp 1:
8 trò chơi; Lớp 2: Ôn 8 trò chơi đã học ở lớp 1 và học mới 10 trò chơi; lớp 3: Chơi
thành thạo 18 trò chơi đã học ở lớp 1,2 và học mới 10 trò chơi; Lớp 4: Ôn tập một
số trò chơi đã học ở lớp 1,2,3 và học mới 10 trò chơi; Lớp 5: Ôn tập một số trò chơi
đã học ở lớp 1,2,3,4 và học mới 8 trò chơi.)

- “ Trò chơi vận động” trong chuơng trình thể dục bậc tiểu học nói chung và
lớp 5 nói riêng khác biệt so với trò chơi ở một số môn học khác. “Trò chơi” ở các
môn học này ngoài việc phục vụ cho yêu cầu của bộ môn còn có ý nghĩa chính là
giải trí, thay đổi không khí, không phải là yêu cầu bắt buộc, không được quy định
trong chương trình dạy học.
Được sự chỉ đạo, hướng dẫn của nhà trường, tổ chuyên môn cũng như được
thăm lớp, dự giờ của các đồng nghiệp trong các đợt sinh hoạt chuyên môn cụm,
một lần nữa tôi lại có dịp hiểu thêm, hiểu đúng, hiểu đầy đủ về “Trò chơi vận động”
trong chương trình thể dục bậc tiểu học nói chung và ở lớp 5 nói riêng, từ đó có
cách nhìn, cách dạy đúng hơn và chất lượng dạy học cũng có nhiều chuyển biến,
tiến bộ hơn.
Giải pháp 2: Chuẩn bị chu đáo sân bãi, phương tiện, trang thiết bị, đồ dùng
dạy học… trước khi dạy học phần “Trò chơi vận động”.
- Ngoài một số ít các trường đạt chuẩn quốc gia mức độ I và một vài trường ở
những xã, thị trấn có nền kinh tế phát triển, cơ sở vật chất của nhà trường khá, có
đầy đủ sân chơi bãi tập, phương tiện, trang thiết bị… phục vụ cho dạy học, vui
chơi, giải trí cho học sinh nói chung và môn Thể dục nói riêng. Trường tiểu học
Đông Vinh cũng như đa số các trường tiểu học còn lại trong thành phố đều không
có nhà tập, nhà đa năng, sân, bãi tập không đảm bảo yêu cầu, phương tiện, trang
thiết bị, đồ dùng dạy học…. Còn thiếu quá nhiều gây rất nhiều khó khăn, ảnh
5


hưởng rất lớn đến chất lượng cũng như đảm bảo an toàn cho học sinh trong khi
luyện tập, vui chơi, chơi các trò chơi vận động.
- Trước thực trạng của cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị như vậy, để
dạy học đạt kết quả tốt, khâu đầu tiên vô cùng quan trọng và không thể thiếu được
khi dạy phần “ Trò chơi vận động” ở lớp 5 là giáo viên phải chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ,
đầy đủ trước khi tổ chức trò chơi. Chuẩn bị càng kỹ, càng tốt bao nhiêu thì hiệu quả
giờ dạy càng cao. Và ngược lại, nếu chuẩn bị chiếu lệ, qua loa, sơ sài thì hiệu quả

rất thấp:
+ Ai là người chuẩn bị?
Tuỳ theo từng trò chơi, tuy có mức độ khác nhau, cả thầy và trò cùng chuẩn bị. Nếu
một trong hai không chuẩn bị thì trò chơi sẽ không thực hiện được hoặc hiệu quả
thấp.
Ví dụ: Khi dạy trò chơi “ Đua ngựa” tuần 19: Thầy (cô ) giáo chuẩn bị: 2 – 4 đoạn
tre (gỗ) dài 0,6 – 1m, trên đầu có một miếng bìa cắt hình đầu ngựa, cờ nhỏ 2 – 4 lá,
kẻ vạch xuất phát,…. học sinh chuẩn bị tập hợp lớp thành 2 – 4 hàng dọc theo vạch
xuất phát, mỗi hàng phải thẳng với một lá cờ, em đứng trên cùng cầm một đầu
ngựa, học cách cầm ngựa, cách chơi.
+ Thời gian, không gian, địa điểm chuẩn bị ?
Thực hiện việc chuẩn bị, phần chuẩn bị của tôi đã được xác lập từ khi lập kế hoạch
bài học, chuẩn bị trước khi dạy trò chơi, chuẩn bị đầu và trong tiết dạy, chuẩn bị ở
nhà, ở trường, chuẩn bị ở trên lớp, chuẩn bị ở sân tập.
Nếu không có chuẩn bị ở nhiều thời gian, không gian, địa điểm, và ở nhiều công
đoạn khác nhau, chuẩn bị thiếu chu đáo thì hiệu quả dạy học thấp.
Ví dụ: Khi dạy trò chơi “Lò cò tiếp sức” (tuần 16) ngoài việc chuẩn bị phải được
xác lập từ khi lập kế hoạch bài học, chuẩn bị ở nhà (các vật làm chuẩn, hai lá cờ)
còn phải chuẩn bị trên sân bãi (vệ sinh, kẻ sân chơi ….)
+ Chuẩn bị những gì ?

6


Trước khi tổ chức trò chơi vận động, tuỳ theo từng trò chơi mà xác định nội dung
cần chuẩn bị, chuẩn bị những gì cho phù hợp góp phần nhiều nhất cho kết quả giờ
dạy. Tôi thường chuẩn bị một ,hai, ba… nội dung: Sân bãi (kẻ các vạch, xuất phát,
đích) phương tiện (còi, dụng cụ, bóng, cờ, đồng hồ…) tập hợp, xếp hàng (ngang,
dọc, vòng tròn…) các câu văn vần, câu hát đồng ca, đồng giao…chuẩn bị các
phương án thay thế thay đổi hình thức và quy định cho thêm phần phong phú.

Ví dụ: Khi dạy trò chơi “chạy nhanh theo số” tuần 10, cần chuẩn bị: Kẻ hai vạch
chuẩn bị và vạch đích cách nhau 2 – 3 m, cách vạch đích 10 – 15 m cắm một lá cờ
nhỏ hoặc vẽ một vòng tròn có đường kính khoảng 0,4 – 0,5 m làm chuẩn, chia số
học sinh trong lớp thành hai đội chơi, nam, nữ riêng: Mỗi đội tập hợp thành 2 hàng
dọc, mỗi hàng là một đội thi đấu. Học sinh đứng sau vạch chuẩn bị, cách nhau 0,5 –
0,6 m, điểm số từ 1 đến hết.
Giáo viên chỉ định 2 học sinh làm nhiệm vụ xác định ai về trước, sau mỗi lần chạy.
Tóm lại khi dạy phần “ Trò chơi vận động” ở lớp 5 cần phải chuẩn bị đầy đủ, cẩn
thận, chu đáo về mọi mặt: Kế hoạch bài học, sân bãi, nhà tập, phương tiện, trang
thiết bị, đồ dùng dạy học…Thì sẽ góp phần vào sự thành công của giờ dạy, chất
lượng hiệu quả sẽ cao.
Giải pháp 3: Phân biệt trò chơi mới và trò chơi đã được chơi một số lần để
tìm ra phương pháp dạy hợp lý:
- Để dạy phần “Trò chơi vận động” đạt kết quả cao, ngay từ đầu năm học tôi
đã nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, đã xác định được nội dung trò chơi vận
động ở lớp 5 gồm 27 trò chơi và đã phân biệt rõ trong 27 trò chơi có 19 trò chơi đã
được chơi một số lần và 8 trò chơi mới.
+ 19 trò chơi đã được học, được chơi ở các lớp 1,2,3,4 đó là:
Lớp 1: Chạy tiếp sức, Nhảy ô tiếp sức, Nhảy đúng nhảy nhanh.
Lớp 2: Kết bạn, Chạy đổi chỗ vỗ tay nhau, Bỏ khăn, Con cóc là cậu ông trời.
Lớp 3: Đua ngựa, Hoàng anh – Hoàng yến, Lò cò tiếp sức, Thỏ nhảy, Chuyển đồ
vật, Ai kéo khoẻ.
7


Lớp 4: Thăng bằng, Trao tín gậy, Dẫn bóng, Nhảy lướt sóng, Lăn bóng bằng tay.
+ 8 trò chơi mới đó là: Ai nhanh và khéo hơn, Chạy nhanh theo số, Chạy tiếp sức
theo vòng tròn, Bóng chuyền sáu, Trồng nụ trồng hoa, Qua cầu tiềp sức, Chuyển
nhanh – nhảy nhanh.
- Đối với những trò chơi đã được chơi một số lần, được học ở lớp 1,2,3,4.

Yêu cầu học sinh biết tên trò chơi, cách chơi và tham gia chơi tương đối chủ động.
Đối với loại trò chơi này chủ yếu là sử dụng phương pháp thực hành luyện tập. Học
sinh thực hành, luyện tập là chính, giáo viên không phải giải thích, hướng dẫn, làm
mẫu nhiều.
- Ngược lại đối với trò chơi mới, yêu cầu học sinh biết tên trò chơi, cách
chơi, bước đầu chơi được. Với loại bài này giáo viên phải nêu tên trò chơi, giới
thiệu cách chơi, chia đội chơi, làm mẫu, hướng dẫn chơi thử… sau đó mới cho học
sinh thực hành, luyện tập.
Giải pháp 4: Nhớ tên và nắm vững cách chơi:
Như đã trình bày ở trên “ Trò chơi vận động” trong chương trình thể dục 5
gồm 29 trò chơi, trong đó có 19 trò chơi đã được chơi, học ở các lớp 1,2,3,4 và 10
trò chơi mới. Yêu cầu đặt ra là học sinh phải nhớ tên và nắm được cách chơi của 29
trò chơi.
- Thời lượng trên lớp của mỗi tiết học dành cho dạy phần “ Trò chơi vận
động ” chỉ có từ 5 – 7 phút, để học sinh nhớ được, nhớ nhanh tên và cách chơi của
từng trò chơi một, ngoài việc phải chăm chú, chú ý nghe thầy (cô) giáo giới thiệu
tên trò chơi, phổ biến cách chơi và quy định chơi, hướng dẫn làm mẫu, hoặc qua
chơi thử, chính thức, điều quan trọng là các em phải biết tự học, tự chơi, tự luyện
tập thêm ngoài giờ.
- Điều đáng chú ý là mỗi một trò chơi, có một cách chơi riêng, có một cái gì
đó rất riêng mà các trò chơi khác không có. Đó có thể là một tiếng kêu của một loại
vật, là những lời đồng thanh của những câu văn vần, là những điệu nhảy, chạy đổi
chỗ vỗ tay nhau, đó là đua ngựa, lăn bóng, dẫn bóng, vỗ vai, thăng bằng trên
8


cầu….Hàng ngày giảng dạy trên lớp, nhất là khi ôn tập cuối năm để học sinh nhớ
nhanh tên và cách chơi của từng trò chơi một tôi đã hướng dẫn các em nắm, nhớ
được những dấu hiệu riêng biệt của từng trò chơi một. Một câu thơ, một đoạn văn
vần, một điệu nhảy, một tiếng hô, một kiểu tập hợp….Và cứ nhắc đến một dấu hiệu

riêng đó là học sinh nhớ ngay tên và cách chơi trò chơi đó.
Ví dụ 1: Cứ nhắc đến câu: chạy đổi chỗ vỗ tay nhau “một”, “hai”, “ba”là học sinh
nhớ ngay tên trò chơi đó: “ Chạy đổi chỗ – vỗ tay nhau” ( tuần 1, 27).
Ví dụ 2: Và cứ nhớ đến hình ảnh hai bạn đứng đối diện nhau trong vòng tròn vỗ
vào vai nhau ( nhưng bị đối phương cản lại ) là các em nhớ ngay trò chơi “ Ai
nhanh và khéo hơn” (Tuần 9, 10, 12, 13 ).
Giải pháp 5: Nhập vai vào trò chơi:
Nhập vai vào trò chơi là một việc nên làm. song không phải trò chơi nào
cũng nhập vai được. Trong chương trình thể dục 5, kể cả những trò chơi ôn tập từ
lớp 1 đến lớp 4 cũng như các trò chơi mới có một số trò chơi có chủ đề. Đối với
loại trò chơi này, khi giảng dạy ở trường tôi đã cùng các đồng nghiệp hướng dẫn
học sinh nhập vai vào các trò chơi bằng nhiều cách, vì vậy giờ học sinh động hơn,
hấp dẫn hơn, chất lượng dạy có hiệu quả hơn.
Ví dụ 1:
Khi dạy trò chơi “ Thỏ nhảy” (Tuần 15 ).
Tôi đã cho học sinh quan sát một số tranh, ảnh về con Thỏ. Sau đó hỏi học sinh về
con Thỏ, cách nhảy của con Thỏ, và cuối cùng cho một số học sinh, cả lớp bắt
trước bật nhảy bằng hai chân theo cách nhảy của Thỏ.
Ví dụ 2:
Khi dạy trò chơi “ Đua ngựa” bằng cách hướng dẫn phân tích, cuối cùng cho học
sinh nhập vai làm người phi ngựa, cưỡi ngựa.
Giải pháp 6: Điều khiển trò chơi:
- Như chúng ta đã biết điều khiển trò chơi là một trong bảy công việc khi tổ
chức trò chơi vận động. Điều khiển trò chơi là một nghệ thuật, là một trong những
9


khâu quan trọng nhất quyết định đến việc thành công hay thất bại của trò chơi .
Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của nó, nên khi tổ chức trò chơi vận
động, ở Trường tiểu học Đông Vinh tôi cùng các đồng nghiệp đã thường xuyên,

luôn luôn quán xuyến, theo dõi diễn biến diễn ra trên sân tập để điều khiển trò chơi
đúng luật, kịp thời sử lý những tình huống, điều chỉnh khối lượng vận động, tăng,
giảm số lần, cự ly, thời gian chơi, đảm bảo an toàn cho học sinh, tránh để các em
chơi quá sức và để nắm vững kết quả khi đánh giá.
- Mặt khác khi điều khiển cuộc chơi, tôi đã rất linh hoạt, tuỳ theo từng trò
chơi mà khi thì dùng lời nói, tiếng hô, khi thì dùng còi, khi thì vỗ tay, khi thì dùng
tiếng gõ…để điều chỉnh nhịp độ chơi. Đồng thời khi đánh giá kết quả cũng tuỳ theo
từng trò chơi mà quy định thưởng phạt, sáng tạo nhiều cách đánh giá, làm cho giờ
học hấp dẫn, sinh động, không nhàm chán.
Ví dụ 1:
Dùng lời nói, tiếng hô, vỗ tay để điều khiển cuộc chơi
- Chạy đổi chỗ vỗ tay nhau ( Tuần 1, 27 )
- Ai nhanh và khéo hơn ( Tuần 9, 10, 12, 13 )
- Chạy nhanh theo số ( Tuần 10, 11, 13 )
Ví dụ 2:
Dùng còi, cờ để điều khiển trò chơi.
- Ai kéo khoẻ ( Tuần 34 )
- Chuyển đồ vật ( Tuần 31 )
Giải pháp 7: Chú ý phân loại sức khoẻ, giới tính khi tổ chức các trò chơi vận
động:
Thực hiện mục tiêu, yêu cầu của bài học nhưng đặc biệt đảm bảo an toàn
tuyệt đối cho học sinh khi tham gia các trò chơi. Điều đáng chú ý, vô cùng quan
trọng không thể thiếu được là giáo viên phải quan tâm sức khoẻ học sinh, phân loại
sức khoẻ,phân loại giới tính, nam, nữ. ý thức được vấn đề này, hàng ngày khi dạy
các tiết thể dục nói chung và phần “ Trò chơi vận động” nói riêng, tôi thường xuyên
10


quan tâm, chú ý đến sức khoẻ của các em, nhất là các em khuyết tật, các em có
bệnh tim, khớp, não, thần kinh, các em hay chảy máu cam, các em có thể chất

kém…Đồng thời cũng luôn chú ý đền giới tính nhất là các em nữ.
Tuỳ theo sức khoẻ, tuỳ theo từng trò chơi mà có thể hoặc cho các em nghỉ
hoặc cho các em tập riêng, hoặc cho các em tập ở mức độ thấp cho phù hợp với
giới tính, lứa tuổi, sức khoẻ của từng em trong lớp.
Ví dụ 1:
Khi chơi trò chơi. “ Chạy tiếp sức theo vòng tròn” (Tuần 17, 18 )
“ Qua cầu tiếp sức” ( Tuần 23, 24 )
Do có biểu hiện của bệnh tim, nên các em khuyết tật ở lớp 5 Tôi không yêu cầu tập,
chơi như các bạn mà cho các em tập riêng, nhẹ nhàng, chơi ít.
Ví dụ 2:
Khi chơi trò chơi “ Trồng nụ trồng hoa” ( Tuần 21, 22 ) em Phan Xuân Tài lớp 5,
bị cận nặng, không thể chạy, nhảy qua nụ, hoa( 1,2,3,4 …) như các bạn trong lớp
được, tôi cho các em tập riêng, yêu cầu chỉ nhảy qua một nụ hoa.
Giải pháp 8: Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh khi tham gia trò chơi
vận động.
Để đảm bảo tuyệt đối an toàn khi chơi các trò chơi vận động, điều quan trọng
đáng được lưu tâm là giáo viên phải chuẩn bị thật tốt ngay từ khi lập kế hoạch bài
học, dự kiến, đề phòng các bất trắc có thể sảy ra. Chuẩn bị tốt sân bãi, trang thiết bị,
đồ dùng dạy học, đảm bảo vệ sinh, an toàn. Chú ý đến sức khoẻ, giới tính của học
sinh, đặc biệt là các em nữ…( Như đã có dịp trình bày ở các mục trên ).Đồng thời
tuỳ theo từng trò chơi, mà giáo viên phải theo dõi, nhắc nhở điều chỉnh, hướng dẫn
kỹ thuật và đưa ra những quy định để đảm bảo tuyệt đối an toàn cho học sinh,
những người tham gia vào trò chơi.
Ví dụ :
- Khi chơi trò chơi “ Hoàng Anh – Hoàng Yến” ( Tuần 4, 28).

11


Trong khi chạy, tôi đã quy định cho các em phải chạy thẳng hàng, không được chạy

chéo dễ xô vào nhau, gây nguy hiểm.
- Khi chơi trò chơi “ Thỏ nhảy “ (Tuần 15 )
Tôi đã nhắc nhở học sinh phải chạy thẳng hướng, chân khi chạm đất phải hơi
khưỵu gối để hoãn xung, tránh trấn thương.
- Khi chơi trò chơi “ Qua cầu tiếp sức” (Tuần 23, 24 )
Khi thực hiện một số độn tác ( đi hai tay để sau gáy, đi kiễng gót, đi nhón gót…) để
bảo hiểm, bảo đảm an toàn cho học sinh tôi đã cử 2 học sinh đứng để giữ ghế
không lung lay.
- khi chơi trò chơi “ Trồng nụ trồng hoa”
Để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cả học sinh làm nụ, hoa và cả học sinh nhảy
tôi đã quy định, lưu ý các em ngồi làm nụ, hoa hơi ngửa mặt ra sau, mặc dù thân
hơi ngả về phía trước, để tránh các bạn khi nhảy, chạm chân vào mặt. Đồng thời
các em ngồi làm nụ, hoa động tác phải cố định, không được thấy bạn sắp nhảy lại
nâng cao tay, chân lên, gây nguy hiểm cho bạn nhảy.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Trong một khoảng thời gian không dài với các dạy theo biện pháp nêu trên, tôi
thấy kết quả khả quan, hiệu quả giảng dạy được nâng lên rõ rệt học sinh hứng thú
học tập tích cực hơn, các em mạnh dạn tự tin hơn khi học môn thể dục. Với sự làm
việc nghiêm túc và sự cố gắng của học sinh tôi thu được kết quả như sau:
Số
Lớp

học

5

sinh
23

Hoàn thành tốt

SL
%
19

82,6

Xếp loại
Hoàn thành
SL
%
4

17,4

Chưa hoàn thành
SL
%
0

Ghi chú

0

3. Kết luận, kiến nghị:
3.1. Kết luận

12


- Vận dụng khi thực hiện 8 giải pháp khi dạy phần “ Trò chơi vận động”

trong chương trình Thể dục lớp 5 như đã trình bày ở trên ở Trường Tiểu học Đông
Vinh.
Qua các kỳ khảo sát và đánh giá kết quả cuối năm học, có thể nhận ra rằng, các
giải pháp trên đã có hiệu quả rõ rệt. Các em nhớ nhanh tên trò chơi, biết cách chơi,
tham gia chơi tương đối chủ động các trò chơi đã học. Biết cách tự tổ chức, tự chơi
những trò chơi đơn giản. Rèn luyện cho các em phản xạ nhanh, tính chính xác, khả
năng phối hợp vận động…. Góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy học môn
Thể dục lớp 5.
- Từ thực tế giảng dạy ở các lớp 5 Trường Tiểu học Đông Vinh trong vài năm
gần đây, để đạt được mục tiêu, yêu cầu , chuẩn kiến thức, kỹ năng môn Thể dục lớp
5 nói chung và trò chơi vận động nói riêng theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào
tạo, để dạy và học, tổ chức các trò chơi vận động trong chương trình lớp 5 có hiệu
quả, các thày giáo, cô giáo cần chú ý:
1. Cần phải hiểu đúng, đầy đủ về “ Trò chơi vận động” trong môn thể dục nói
chung và môn thể dục lớp 5 nói riêng. Đây là trò chơi bắt buộc quy định trong
chương trình giảng dạy.
2. Trước, trong khi tổ chức các trò chơi vận động phải chuẩn bị kế hoạch bài học,
sân bãi, phương tiện, trang thiết bị, đồ dùng dạy học….đầy đủ, chu đáo. Cả thầy
với trò cùng chuẩn bị. Chuẩn bị kỹ, tốt sẽ góp phần thành công của giờ dạy.
3. Cần nhớ tên trò chơi, nhớ vững luật chơi, cách chơi.
4. Nên phân loại các trò chơi đã được học, chơi một số lần ở các lớp dưới để tìm ra
những phương pháp dạy hợp lý.
5. Khi tổ chức chơi, giáo viên phải theo sát diễn biến cuộc chơi, điều khiển hết sức
linh hoạt, kịp thời điều chỉnh nhịp độ. Xử lý những tình huống xảy ra…
6. Cần phải quan tâm đến sức khoẻ của học sinh, đến giới tính, đến học sinh nữ…
để mỗi học sinh được luyện tập, chơi phù hợp với điều kiện thể chất của mình.

13

7. Tổ chức trò chơi phải đặc biệt chú ý đến việc đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học
sinh. - Môn giáo dục thể chất trong các nhà trường hiện tại đã và đang được quan
tâm chú ý hơn về cơ sở vật chất, trang thiết bị tương đối đầy đủ nhưng địa điểm còn
chưa có và chưa phù hợp nên còn rất hạn chế học sinh tập luyện chưa được thoải
mái hiệu quả chưa được cao.
2. Kiến nghị:
-Vì vậy muốn học sinh học tốt môn GDTC, tôi đề nghị với các cấp lãnh đạo
tạo điều kiện hơn nữa về địa điểm và phương tiện dạy học để học sinh tập luyện
đầy đủ hơn về tất cả các môn thể thao
- Phụ huynh: cần chủ động tuyên truyền quan tâm hơn nữa về bộ môn GDTC
trong nhà trường để nâng cao sức khỏe cho các em.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân, do trình độ, năng lực có
hạn, mong được sự đóng góp, trao đổi của các đồng nghiệp.

XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
.....................................................................................
........................
.....................................................................................
........................

Thanh Hoá, ngày 16 tháng 4 năm 2018.
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh
nghiệm này là do tôi viết, không sao
chép nội dung của người khác.
Người viết

.....................................................................................
........................

Nguyễn Thị Nguyệt Nga

14


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp dạy học môn Thể dục ở Tiểu học
2. Sách giáo viên thể dục lớp 1
3. Sách giáo viên thể dục lớp 2
4. Sách giáo viên thể dục lớp 3
5. Sách giáo viên thể dục lớp 4
6. Sách giáo viên thể dục lớp 5
7. Tập san giáo dục và các tài liệu có liên quan

15