SKKN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO dục đạo đức CHO học SINH lớp 10 THÔNG QUA bộ SÁCH bác hồ và NHỮNG bài học về đạo đức, lối SỐNG CHO học SINH

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT QUẢNG XƯƠNG 1

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC
SINH LỚP 10 THÔNG QUA BỘ SÁCH BÁC HỒ VÀ NHỮNG BÀI
HỌC VỀ ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO HỌC SINH

Người thực hiện: Nguyễn Thị Diệu Hiền
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường THPT Quảng Xương 1
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): GDCD

THANH HOÁ NĂM 2019


2


MỤC LỤC
Trang
PHẦN I:

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài …………………………………………………… ….1
2. Mục đích nghiên cứu . …………………………………………………..2
3. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………3

4. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………… .. 3
PHẦN II.

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

I. Cơ sở lí luận.
1. Giáo dục đạo đức ……………………………………………………. 4
2. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh……… ………………………… ….4
II. Thực trạng vấn đề ………………………………………………………7
III. Giải pháp và tổ chức thực hiện .
3.1 Giới thiệu chung…………….…… ………………………………… 10
3.2. Giáo dục thông qua các tiết học……………………………………… 12
3.3. Giáo dục thông qua hoạt động khác…..………………………………..15
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm…………………………………….20
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận. …………………………………………………………………..22
2. Kiến nghị…………………………………………………………………..22
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………….25

3


PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Đạo đức là phẩm chất quan trọng nhất của nhân cách, là nền tảng để xây
dựng thế giới tâm hồn của mỗi con người. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người rất quan
tâm đến giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ. Tại đại hội Sinh viên Việt Nam lần thứ II
(07/02/1958), Người đã từng nói: Thanh niên phải có đức, có tài. Có tài mà không
có đức giống như một anh làm kinh tế tài chính rất giỏi nhưng lại đi đến thụt két
thì chẳng những không làm được gì ích lợi cho xã hội mà còn có hại cho xã hội

nữa”. Đến khi viết Di chúc, Người vẫn dành một phần quan trọng để bàn về vấn đề
giáo dục đạo đức cho thanh niên.
Thực tế cho thấy, nền kinh tế thị trường vẫn đang có ảnh hưởng sâu sắc cả
theo hướng tích cực lẫn tiêu cực đến mọi mặt của đời sống xã hội nói chung và hệ
thống các giá trị, quy phạm đạo đức nói riêng. Điều đáng lo ngại là các tệ nạn xã
hội đã xâm nhập vào trường học làm cho một bộ phận học sinh chậm tiến bộ, khó
giáo dục, dẫn đến hư hỏng, phạm pháp... Trước tình hình đó, việc tăng cường giáo
dục đạo đức cho học sinh càng trở nên cấp thiết.
Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương của một vĩ nhân, một lãnh
tụ cách mạng vĩ đại, một người cộng sản vĩ đại, nhưng đồng thời cũng là tấm
gương đạo đức của một người bình thường, ai cũng có thể học theo, để trở thành
một người cách mạng, người công dân tốt trong xã hội. Hưởng ứng cuộc vận động
“ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” của Bộ Chính trị không
chỉ là tìm hiểu về tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà đã thể hiện sự
“học tập”, “làm theo” bằng những việc làm cụ thể. Đó là: lời nói phải đi đôi với
hành động, lý luận gắn liền với thực tiễn, nói để làm. Đây thực sự là một qúa trình
lâu dài với nhiều khó khăn, thử thách. Vì vậy, việc giáo dục đạo đức cho học sinh
thông qua tiết học ngoại khóa về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là việc làm cần
thiết và có tác dụng trước mắt và lâu dài. Từ thực tế trên, tôi mạnh dạn thực hiện
đề tài: “Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 10 thông qua
bộ sách Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống cho học sinh” với hy
4


vọng cùng chia sẻ kinh nghiệm, hiểu biết về một phương pháp giáo dục đạo đức
cho học sinh để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong mỗi nhà trường phổ
thông.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Giúp học sinh tìm hiểu về cuộc đời, con người và đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí
Minh.

- Giúp học sinh rút ra những bài học bổ ích cho bản thân thông qua những câu
chuyện về tấm gương đạo đức Bác Hồ.
- Giúp học sinh hình thành nhận thức và hành động đúng đắn đối với các vấn đề
trong học tập và cuộc sống.
- Nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trong
nhà trường THPT .
- Góp phần nâng cao trình độ chuyên môn,vận dụng các phương pháp dạy học tích
cực trong giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân ở nhà trường trung học phổ phông.
- Việc nghiên cứu đề tài nhằm tạo ra sự hứng thú tích cực trong quá trình học tập
của bộ môn Giáo dục công dân cũng như đem lại hiệu quả tốt cho công tác giáo
dục đạo đức cho học sinh.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Tổ chức các tiết dạy học cụ thể ở Trường Trung học Phổ Thông Quảng Xương 1.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đề tài sử dụng một số phương pháp dạy học tích cực (phương pháp thảo luận
nhóm, phương pháp giải quyết vấn đề) và thuyết trình kết hợp máy chiếu để học
sinh theo dõi những hình ảnh chân thực về chủ tịch Hồ Chí Minh.
Phần II: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI.
1. Giáo dục đạo đức
Giáo dục đạo đức trong nhà trường trung học phổ thông là một bộ phận của
quá trình giáo dục tổng thể, có quan hệ biện chứng với các quá trình khác như giáo
dục tri thức, giáo dục thẩm mỹ, giáo dục thể chất, giáo dục lao động, giáo dục
hướng nghiệp.
5


Hiến pháp năm 1992 ghi rõ: “Giáo dục hình thành, bồi dưỡng nhân cách,
phẩm chất và năng lực công dân; đào tạo những người lao động có tay nghề, năng
động sáng tạo; có đạo đức, ý thức vươn lên góp phần làm cho dân giàu, nước

mạnh, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Điều 2, Luật Giáo dục của Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
số 38/2005/QH 11 ngày 14 tháng 6 năm 2005 chỉ rõ mục tiêu giáo dục: “Mục tiêu
giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức
khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Giáo dục đạo đức ở trường trung học phổ thông là một hoạt động có tổ chức,
mục đích, kế hoạch nhằm biến những nhu cầu, chuẩn mực đạo đức xã hội thành
những phẩm chất, giá trị đạo đức của cá nhân học sinh, góp phần phát triển nhân
cách của mỗi cá nhân và thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của xã hội. Quản lý tốt hoạt
động giáo dục đạo đức cho học sinh trung học phổ thông là góp phần thực hiện
nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục đào tạo trong thời kì công nghiệp hóa,
hiện đại hóa.
2. Quan niệm của Hồ Chí Minh về vai trò của đạo đức
Một là, Hồ Chí Minh coi đạo đức là gốc, là nền tảng của con người.
Hồ Chí Minh coi đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển con người, cũng
giống như gốc của cây, ngọn nguồn của sông, suối. Người viết: “Cũng như sông thì
có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có
gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài
giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân.”
Theo Hồ Chí Minh, đạo đức là nền tảng tinh thần của con người, giúp cho
con người vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách. Có đạo đức sẽ giúp người cán
bộ cách mạng không lùi bước trước khó khăn gian khổ, sẵn sàng hy sinh cho sự
nghiệp cách mạng.

6


Đạo đức có nội hàm sức mạnh to lớn. Như Hồ Chí Minh vẫn thường nói, đối

với con người, sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa, người cán bộ cách
mạng phải có đạo đức cách mạng mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng.
Bởi lẽ, sự nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là sự nghiệp rất to lớn,
khó khăn và nặng nề; con đường đi đến độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là con
đường dài, không phải là một đại lộ thẳng tắp. Nó đòi hỏi sự phấn đấu không
ngừng của mỗi người, mỗi thế hệ, hơn nữa còn của nhiều thế hệ nối tiếp nhau. Nếu
không có đạo đức cách mạng làm nền tảng, người cán bộ có thể mềm lòng, nản
chí, xuôi tay.
Quan niệm lấy đức làm gốc của Hồ Chí Minh không có nghĩa là tuyệt đối
hóa mặt đức, coi nhẹ mặt tài. Đức là gốc, nhưng đức và tài, hồng và chuyên phải
kết hợp, phẩm chất và năng lực phải đi đôi, không thể có mặt này, thiếu mặt kia.
Đức là nền tảng của tài, định hướng cho tài phát triển. Ngược lại, tài là thành
tố góp phần tạo nên đức, hoàn thiện đức. Do đó, người cán bộ cần phải có cả hai
phẩm chất này.
Như Hồ Chí Minh đã phân tích: Người có đức mà không có tài thì cũng
chẳng khác gì ông bụt ngồi trong chùa, không làm hại ai, nhưng cũng chẳng có ích
gì cho loài người. Ngược lại, nếu người có tài mà không có đức, thì cũng chẳng
khác gì một anh làm kinh doanh giỏi, nhưng lãng phí, tham ô, ăn cắp của công,
như vậy, chỉ có hại cho dân cho nước, còn sự nghiệp của bản thân thì sớm muộn
cũng đổ vỡ.
Người thực sự có đức thì bao giờ cũng cố gắng học tập, nâng cao trình độ,
nâng cao năng lực, tài năng để hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Khi đã thấy
sức không vươn lên được thì đối với ai có tài hơn mình, mình sẵn sàng học tập,
ủng hộ và nhường bước để họ vượt lên trước. Ý nghĩa “đức là gốc” chính là ở chỗ
đó.
Hai là, Hồ Chí Minh coi đạo đức là vũ khí sắc bén phục vụ cho sự nghiệp
cách mạng.
Đạo đức chính là những phẩm chất đòi hỏi con người cần phải có để tham
gia vào cuộc đấu tranh cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, để cống hiến được
7

nhiều nhất cho cuộc đấu tranh đó. Đạo đức là gốc, là nguồn, là nền tảng của người
cách mạng, bởi vì muốn làm cách mạng thì trước hết con người phải có cái tâm
trong sáng, cái đức cao đẹp đối với giai cấp công nhân, nhân dân lao động, với cả
dân tộc mình.
Cái tâm, cái đức ấy lại phải thể hiện trong các mối quan hệ xã hội hàng ngày
với dân, với nước, với đồng chí, đồng nghiệp, với mọi người xung quanh mình.
Phải có tâm, có đức mới giữ vững được chủ nghĩa Marx-Lenin và đưa được chủ
nghĩa Marx-Lenin vào cuộc sống.
Ba là, theo Hồ Chí Minh đạo đức là nhân tố làm tăng thêm sức mạnh của
Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa.
Theo Hồ Chí Minh, sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội không phải ở lý tưởng
cao xa nào, mà trước hết, cụ thể và trực tiếp là ở những người cộng sản ưu tú bằng
tấm gương sống và hành động của mình, chiến đấu cho lý tưởng đó thành hiện
thực. Củng cố hay làm suy giảm niềm tin của quần chúng vào tương lai của chủ
nghĩa xã hội không phải ở những sai lầm và thất bại tạm thời, mà chủ yếu là ở sự
sa sút thoái hóa của những người được mệnh danh là “những chiến sĩ tiên phong”
của cách mạng.
Hồ Chí Minh cho rằng, đã là cán bộ, đảng viên thì trước hết phải trở thành
một công dân mẫu mực, làm nòng cốt cho giữ gìn phẩm chất đạo đức và kỷ cương
xã hội. Sự mực thước, nêu gương của người cán bộ, đảng viên trước nhân dân là
vô cùng cần thiết.
Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên
trán hai chữ cộng sản mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những
người có tư cách đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước
cho người ta bắt chước”.
Bốn là, đạo đức cách mạng giúp cho người cán bộ chiến thắng chủ nghĩa
cá nhân.
Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Chủ nghĩa cá nhân là một trở ngại lớn cho việc xây

dựng chủ nghĩa xã hội. Cho nên thắng lợi của chủ nghĩa xã hội không thể tách rời
thắng lợi của cuộc đấu tranh trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân".
8


Người còn chỉ rõ, trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, người cách
mạng cần phải nhận rõ có ba loại kẻ địch nguy hiểm nhất: Một là, chủ nghĩa tư bản
và bọn đế quốc phản động. Hai là, thói quen và truyền thống lạc hậu. Ba là, chủ
nghĩa cá nhân. Nó là bạn đồng hành của hai loại kẻ địch trên.
Theo Người, do chủ nghĩa cá nhân mà ngại gian khổ, khó khăn, sa vào tham
ô, hủ hóa, lãng phí, xa hoa; tham danh trục lợi, chỉ thích địa vị quyền hành; tự cao
tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng, độc đoán chuyên quyền; xa quần
chúng, xa thực tế, mắc bệnh quan liêu, mệnh lệnh; không có tinh thần cố gắng
vươn lên, không chịu học tập để tiến bộ.
Theo Hồ Chí Minh, muốn đánh thắng kẻ địch bên ngoài, thì trước hết phải
đánh thắng kẻ địch bên trong là chủ nghĩa cá nhân. Muốn đánh thắng kẻ thù là chủ
nghĩa đế quốc, muốn xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, thì trước hết phải
chiến thắng kẻ thù bên trong của mỗi cán bộ, đảng viên.
Với Hồ Chí Minh, “Chủ nghĩa cá nhân trái ngược với đạo đức cách mạng,
nếu nó còn lại trong mình, dù là ít thôi, thì nó sẽ chờ dịp để phát triển, để che lấp
đạo đức cách mạng, để ngăn trở ta một lòng một dạ đấu tranh cho sự nghiệp cách
mạng”. Vì vậy, muốn thành người cộng sản chân chính phải chống chủ nghĩa cá
nhân.
Theo Người, muốn có con người xã hội chủ nghĩa phải xây dựng tư tưởng
xã hội chủ nghĩa, mà muốn có tư tưởng xã hội chủ nghĩa phải gột sạch chủ nghĩa
cá nhân, phải chống chủ nghĩa cá nhân.
Hồ Chí Minh khẳng định, đạo đức cách mạng giúp cho người cán bộ cách
mạng chiến thắng chủ nghĩa cá nhân. Người cán bộ phải trải qua một quá trình tự
giác tu dưỡng, rèn luyện trong thực tiễn đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ;
phải trải qua thực tiễn đấu tranh chống lại chủ nghĩa cá nhân, đạo đức cách mạng

mới được củng cố bền vững.
II. THỰC TRẠNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH HIỆN NAY
Giáo dục đạo đức là một nội dung quan trọng trong quá trình giáo dục, có
tính quyết định để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Tuy nhiên, hiệu quả và
chất lượng của hoạt động này chưa cao.
9


Trước hết là từ nhận thức, các lực lượng giáo dục chưa đánh giá đúng về tầm
quan trọng của công tác giáo dục đạo đức. Trách nhiệm giáo dục đạo đức cho học
sinh chưa được phân công rõ ràng giữa các lực lượng giáo dục. Đặc biệt, giáo viên
chủ nhiệm là đội ngũ trực tiếp giáo dục đạo đức cho học sinh chưa được quan tâm
đúng mức. Một số giáo viên chủ nhiệm yếu về năng lực sư phạm và kinh nghiệm
sống, chưa đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, khi học sinh vi
phạm khuyết điểm vẫn còn tình trạng đổ lỗi trách nhiệm cho nhau. Gia đình học
sinh thì giao khoán trách nhiệm giáo dục con em mình cho nhà trường, trong khi
nhà trường lại quan tâm nhiều đến chất lượng văn hóa mà chưa có sự đầu tư thích
đáng cho công tác giáo dục đạo đức.
Trước đây, trong chương trình giảng dạy có một số tiết dạy đạo đức riêng
cho học sinh. Tuy nhiên, hiện nay, nội dung giáo dục đạo đức chỉ được dạy lồng
ghép thông qua các môn học. Chẳng hạn, phần “Đạo đức” trong chương trình Giáo
dục công dân lớp 10 chỉ có một số tiết giới thiệu về khái niệm, vai trò và một số
phạm trù cơ bản của đạo đức học. Do chỉ giới hạn trong một số tiết nên những nội
dung giáo dục tư tưởng, thái độ, tình cảm đạo đức cho học sinh không thể truyền
tải đầy đủ cũng như việc vận dụng của các em còn hạn chế. Ngoài ra, các hoạt
động ngoại khóa chưa được đầu tư đúng mức về thời gian, kinh phí và biện pháp tổ
chức.
Việc phối hợp giữa cán bộ quản lí với các lực lượng giáo dục chưa đồng bộ,
thống nhất, một số lực lượng giáo dục chưa phát huy hết được vị trí, vai trò của
mình trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Vì vậy, trong những năm qua,

số học sinh vi phạm quy tắc, chuẩn mực đạo đức có giảm nhưng xét về từng hành
vi vi phạm thì số lượng này vẫn còn nhiều, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình
giáo dục đạo đức trong các nhà trường phổ thông.
Thực tế cho thấy, sự phát triển nhanh chóng và đa dạng của các hình thức
vui chơi giải trí đã ảnh hưởng trực tiếp đến các hành vi đạo đức của học sinh. Ở lứa
tuổi này, các em đã được tiếp xúc nhiều với thế giới bên ngoài nên rất dễ bị lôi kéo
bởi những loại hình giải trí không lành mạnh như: trò chơi điện tử (game) hàng
10


quán…Vì thế, các tệ nạn xã hội bằng nhiều con đường khác nhau đã len lỏi vào
cuộc sống của học sinh.
Trong điều kiện nhịp sống công nghiệp hiện nay, trong nhiều gia đình, bố mẹ
bị cuốn vào công việc làm ăn để lo cho cuộc sống nên chưa quan tâm đúng mức
đến con cái. Vì vậy, việc quản lí các em chưa chặt chẽ, thậm chí buông lỏng làm
các em dễ sa vào các tệ nạn xã hội. Mặt khác, nhiều phụ huynh là chỉ quan tâm đến
kết quả học tập của con em mình mà chưa thực sự chú ý đến việc giáo dục đạo đức
cho các em, một số hoạt động của nhà trường chưa được phụ huynh ủng hộ, tạo
điều kiện cho con em mình tham gia. Vì vậy, khi công tác giáo dục đạo đức chưa
được coi trọng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục văn hóa.
Bảng 1: Chất lượng giáo dục toàn diện của trường THPT Quảng Xương
I từ năm học 2014 – 2015 đến năm học 2017 - 2018
Năm học
2014-2015
2015- 2016
2016 - 2017
2017 - 2018

Hạnh kiểm (%)
Tốt Khá TB

26
47.3
21
20
55
20.2
28
46.9
21
30
38
28

Yếu
5.7
4.8
4.1
4.0

Giỏi
2
2
3
3

Học tập (%)
Khá TB
Yếu
32
61.9

4.0
38
56
3.8
40
53.4
3.6
45
48.6
3.4

Kém
0.1
0.2
0.0
0.0

Bảng 3: Số học sinh vi phạm đạo đức từ năm học 2014 – 2015 đến năm học
2017 - 2018 của trường THPT Quảng Xương I
Hành vi vi phạm
Nghỉ học vô lí do
Gây mất đoàn kết với bạn bè
Mạo chữ kí của phụ huynh
Nhuộm tóc, không mặc đồng phục
Chây lười trong học tập
Nói tục, chửi bậy
Gian lận trong kiểm tra, thi cử
Hút thuốc lá, uống rượu bia
Vô lễ với thầy, cô giáo
Vi phạm an toàn giao thông

Đánh nhau trong và ngoài trường

Năm học

Năm học

Năm học

2014-2015

2015-2016 2016-2017 2017-2018

(1540 HS)
50
55
82
23
61
35
65
25
14
90
15

(1550 HS)
55
37
59
29

84
24
78
35
11
122
7

(1560 HS)
62
25
62
25
130
18
85
16
8
70
11

Năm học
(1645HS)
74
16
55
32
135
15
56

15
15
75
5
11


Bảng số liệu 1 và 2 cho thấy: Kết quả giáo dục đạo đức của nhà trường đã có
chuyển biến theo chiều hướng đi lên. Tuy nhiên, một số hành vi xấu vẫn còn tồn tại
trong một bộ phận học sinh. Thực trạng này ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập,
rèn luyện của học sinh nói riêng và chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường
nói chung.
III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Giới thiệu chung về quê hương, gia đình và cuộc đời chủ tịch Hồ Chí Minh
- Giáo viên thuyết trình kết hợp sử dụng máy chiếu để giới thiệu

Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại
Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ngày 19/5/1890 trong một gia đình nhà nho,
nguồn gốc nông dân, ở làng Hoàng Trù, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ
An, nơi có truyền thống đấu tranh kiên cường chống ách thống trị của thực dân
phong kiến. Hoàn cảnh xã hội và sự giáo dục của gia đình đã ảnh hưởng sâu sắc
đến Người ngay từ thời niên thiếu.
Với tinh thần yêu nước nồng nàn, thương dân sâu sắc, sự nhạy bén về chính
trị, Người đã bắt đầu suy nghĩ về những nguyên nhân thành bại của các phong trào
yêu nước lúc bấy giờ và quyết tâm ra đi tìm con đường để cứu dân, cứu nước.
Tháng 6 năm 1911, Người đi ra nước ngoài, suốt 30 năm hoạt động, Người
đã đi đến nước Pháp và nhiều nước châu Âu, châu Á, châu Phi, châu Mỹ. Người
12

hòa mình với những phong trào của công nhân và nhân dân các dân tộc thuộc địa,
vừa lao động kiếm sống, vừa học tập, hoạt động cách mạng và nghiên cứu các học
thuyết cách mạng. Năm 1917, thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga và sự ra
đời của Quốc tế Cộng sản đã đưa Người đến với chủ nghĩa Mác - Lênin. Từ đây,
Người đã nhận rõ đó là con đường duy nhất đúng đắn để giải phóng dân tộc và giải
phóng giai cấp.
Sau 30 năm hoạt động ở nước ngoài, năm 1941 Người về nước, triệu tập Hội
nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ tám, quyết định đường lối đánh
Pháp, đuổi Nhật, thành lập Mặt trận Việt Minh, gấp rút xây dựng lực lượng vũ
trang, đẩy mạnh phong trào đấu tranh cách mạng quần chúng, chuẩn bị tổng khởi
nghĩa giành chính quyền trong cả nước.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn dân tộc Việt Nam đã
nhất tề đứng lên Tổng khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền về tay nhân dân lao
động. Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai
sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Người tuyên bố trước nhân dân cả nước và
nhân dân thế giới quyền độc lập của dân tộc Việt Nam.
Tháng 7 năm 1954, với thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ, Hiệp định
Géneva được ký kết. Miền Bắc được giải phóng. Miền Nam bị đế quốc Mỹ xâm
lược biến thành thuộc địa kiểu mới của chúng. Người cùng với Trung ương Đảng
lãnh đạo nhân dân cả nước thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược: cách
mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền
Nam.
Tháng 9 năm 1960, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ ba của Đảng Lao
động Việt Nam, Hồ Chí Minh được bầu làm Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương
Đảng. Dưới sự lãnh đạo của Người, nhân dân ta vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội ở
miền Bắc, vừa tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ, bảo vệ miền Bắc, giải phóng
miền Nam, thống nhất nước nhà, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Ngày 2/9/1969, mặc dù đã được các giáo sư, bác sĩ tận tình cứu chữa nhưng
do tuổi cao sức yếu Người đã từ trần, hưởng thọ 79 tuổi.
13

Cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh là một cuộc đời trong sáng cao đẹp của một
người cộng sản vĩ đại, một anh hùng dân tộc kiệt xuất, một chiến sĩ quốc tế lỗi lạc,
đã đấu tranh không mệt mỏi và hiến dâng cả đời mình cho Tổ quốc, cho nhân dân,
vì lý tưởng cộng sản, vì độc lập, tự do của các dân tộc bị áp bức, vì hòa bình và
công lý trên thế giới.
Năm 1987, tại kỳ họp lần thứ 24, Tổ chức Giáo dục - Văn hóa - Khoa học của
Liên hiệp quốc (UNESCO) đã ra Nghị quyết tôn vinh Hồ Chí Minh là “Anh hùng
giải phóng dân tộc Việt Nam và nhà văn hóa kiệt xuất” .
2. Tổ chức các hoạt động cho học sinh tìm hiểu về tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh
2.1. Chia nhóm và giao nhiệm vụ
- Giáo viên chia lớp thành 6 nhóm theo các bàn (2 bàn 1 nhóm) để thảo luận, mỗi
nhóm chuẩn bị 1 bảng phụ và bút dạ.
- Thời gian thảo luận và ghi kết quả ra bảng phụ là 5 phút. Các nhóm hoàn thành
phần thảo luận vào bảng mẫu sau:
Tên câu chuyện

Ý nghĩa của câu chuyện

……………………………. ………………………………

Bài học cho bản thân
…………………….

……………………………. ……………………………… ………………………
2. 2. Giới thiệu các câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
* Nhóm 1: Câu chuyện “Chiếc áo ấm”
Một đêm mùa đông năm 1951, gió bấc tràn về mang theo những hạt mưa

lâm thâm làm cho khí trời càng thêm lạnh giá. Thung lũng bản Ty co mình lại trong
yên giấc, trừ một ngôi nhà sàn nhỏ còn phát ra ánh sáng. Ở đây, Bác vẫn thức, vẫn
làm việc khuya như bao đêm bình thường khác. Bỗng cánh cửa nhà sàn hé mở,
bóng Bác hiện ra. Bác bước xuống cầu thang, đi thẳng về phía gốc cây, chỗ tôi
đang đứng gác.
Chú làm nhiệm vụ ở đây có phải không?
- Thưa Bác, vâng ạ!
- Chú không có áo mưa?
14


Tôi ngập ngừng nhưng mạnh dạn đáp:
- Dạ thưa Bác, cháu không có ạ!
Bác nhìn tôi từ đầu đến chân ái ngại:
- Gác đêm, có áo mưa, không ướt, đỡ lạnh hơn...
Sau đó, Bác từ từ đi vào nhà, dáng suy nghĩ...
Một tuần sau, anh Bảy cùng mấy người nữa đem đến cho chúng tôi 12 chiếc
áo dạ dài chiến lợi phẩm. Anh nói:
- Bác bảo phải cố gắng tìm áo mưa cho anh em. Hôm nay có mấy chiếc áo
này, chúng tôi mang lại cho các đồng chí. Được một chiếc áo như thế này là một
điều quý, nhưng đối với chúng tôi còn quý giá và hạnh phúc hơn khi Bác trực tiếp
chăm lo, săn sóc với cả tấm lòng yêu thương của một người cha.
Sáng hôm sau, tôi mặc chiếc áo mới nhận được đến gác nơi Bác làm việc.
Thấy tôi, Bác cười và khen:
- Hôm nay chú có áo mới rồi.
- Dạ thưa Bác, đây là áo anh Bảy đem đến cho tiểu đội chúng cháu mỗi
người một chiếc ạ.
Nghe tôi thưa lại, Bác rất vui. Bác ân cần dặn dò thêm:
- Trời lạnh, chú cần giữ gìn sức khỏe và cố gắng làm tốt công tác.
Dặn dò xong, Bác trở lại ngôi nhà sàn để làm việc. Lòng tôi xiết bao xúc

động. Bác đã dành áo ấm cho chúng tôi trong lúc Bác chỉ mặc một chiếc áo bông
mỏng đã cũ. Đáng lẽ chúng tôi phải chăm lo cho Bác nhiều hơn, còn Bác, Bác lại
lo nghĩ đến chúng tôi nhiều quá.
Từ đấy, chúng tôi cũng trân trọng giữ gìn chiếc áo Bác cho như giữ lấy hơi
ấm của Bác. Hơi ấm ấy đã truyền thêm cho chúng tôi sức mạnh trong mỗi chặng
đường công tác.
- Câu chuyện này miên tả tình yêu thương ân cần của Bác dành cho những
cán bộ phục vụ quanh mình. Dù bận trăm công nghìn việc, nhưng khi thấy người
chiến sĩ cảnh vệ canh gác dưới chân lán bị ướt và lạnh, Bác đã đôn đốc quân nhu
chóng tìm áo ấm cho các anh. Chỉ một chiếc áo nhưng đã làm ấm cơ thể, ấm lòng
anh chiến sĩ và hàng triệu triệu con tim người Việt. Trong cuộc sống, các em phải
15


luôn quan tâm, giúp đỡ mọi người để làm cho các mối quan hệ ngày càng tốt đẹp
hơn.
* Nhóm 2: Câu chuyện “Kỉ niệm ngày sinh nhật Bác”
Trước kia, Thông tấn xã Việt Nam hàng ngày đều đưa bản tin lên cho Bác
xem. Khi in một mặt, Bác phê bình là lãng phí giấy. Sau đấy Thông tấn xã in hai
mặt bằng rônêô, nhoè nhoẹt khó đọc hơn nhưng Bác vẫn đọc. Sang năm 1969, sức
khoẻ Bác yếu và mắt giảm thị lực, Thông tấn xã lại gửi bản tin in một mặt để Bác
đọc cho tiện. Khi xem xong, những tin cần thiết Bác giữ lại, còn Người chuyển bản
tin cho Văn phòng Phủ Chủ tịch cắt làm phong bì tiết kiệm hoặc dùng làm giấy
viết. Ngày 10-5-1969, Bác đã viết lại toàn bộ đoạn mở đầu bản Di chúc lịch sử
bằng mực xanh vào mặt sau tờ tin Tham khảo đặc biệt ra ngày 3-5-1969. Từ giữa
năm 1969, sức khoẻ Bác yếu đi nhiều nên Bộ Chính trị đề nghị: Khi bàn những
việc quan trọng của Đảng, Nhà nước thì Bác mới chủ trì, còn những việc khác thì
cứ bàn rồi báo cáo lại sau, Bác cũng đồng ý như vậy.
Tháng 7, Bộ Chính trị họp ra nghị quyết về việc tổ chức 4 ngày lễ lớn của
năm: ngày thành lập Đảng, ngày Quốc khánh, ngày sinh Lênin và ngày sinh của

Bác. Sau khi Báo Nhân dân đăng tin nghị quyết này, Bác đọc xong liền cho mời
mọi người đến để góp ý kiến: “Bác chỉ đồng ý 3/4 nghị quyết. Bác không đồng ý
đưa ngày 19-5 là ngày kỷ niệm lớn trong năm sau. Hiện nay, các cháu thanh thiếu
niên đã sắp bước vào năm học mới, giấy mực, tiền bạc dùng để tuyên truyền về
ngày sinh nhật của Bác thì các chú nên dành để in sách giáo khoa và mua dụng cụ
học tập cho các cháu, khỏi lãng phí”.
* Nhóm 3: Câu chuyện “Nước nóng, nước nguội”
Buổi đầu kháng chiến chống Pháp, có một đồng chí cán bộ Trung đoàn
thường hay quát mắng chiến sĩ. Đồng chí này đã từng làm giao thông, bảo vệ Bác
đi ra nước ngoài trước Cách mạng tháng Tám.
Được tin nhân dân phản ánh về đồng chí này, một hôm, Bác cho gọi lên Việt
Bắc. Bác dặn trạm đón tiếp, dù đồng chí này có đến sớm, cũng giữa trưa mới cho
đồng chí ấy vào gặp Bác.
16


Trời mùa hè, nắng chang chang, đi bộ đúng ngọ nên đồng chí Trung đoàn vã
cả mồ hôi, người như bốc lửa. Đến nơi, Bác đã chờ sẵn. Trên bàn đặt hai cốc nước,
một cốc nước sôi có ý chừng vừa như mới rót, bốc hơi nghi ngút, còn cốc kia là
nước lạnh.
Sau khi chào hỏi xong, Bác chỉ vào cốc nước nóng nói:
- Chú uống đi.
Đồng chí cán bộ kêu lên:
- Trời! Nắng thế này mà Bác lại cho nước nóng làm sao cháu uống được.
Bác mỉm cười:
- À ra thế. Thế chú thích uống nước nguội, mát không?
- Dạ có ạ.
Bác nghiêm nét mặt nói:
- Nước nóng, cả chú và tôi đều không uống được. Khi chú nóng, cả chiến sĩ
của chú và cả tôi cũng không tiếp thu được. Hòa nhã, điềm đạm cũng như cốc

nước nguội dễ uống, dễ tiếp thu hơn.
Hiểu ý Bác giáo dục, đồng chí cán bộ nhận lỗi, hứa sẽ sửa chữa.
* Nhóm 4: Câu chuyện “Đôi dép Bác Hồ”
Đôi dép của Bác “ra đời’’ vào năm 1947, được ‘’chế tạo’’ từ một chiếc lốp ô
tô quân sự của thực dân Pháp bị bộ đội ta phục kích tại Việt Bắc. Đôi dép đo cắt
không dày lắm, quai trước to bản, quai sau nhỏ rất vừa chân Bác.
Trên đường công tác, Bác nói vui với các cán bộ đi cùng:
- Đây là đôi hài vạn dặm trong truyện cổ tích ngày xưa... Đôi hài thần đất, đi
đến đâu mà chẳng được.
Gặp suối hoặc trời mưa trơn, bùn nước vào dép khó đi, Bác tụt dép xách tay.
Đi thăm bà con nông dân, sải chân trên các cánh đồng đang cấy, đang vụ gặt, Bác
lại xắn quần cao lội ruộng, tay xách hoặc nách kẹp đôi dép...
Mười một năm rồi vẫn đôi dép ấy... Các chiến sĩ cảnh vệ cũng đã đôi ba lần
“xin’’ Bác đổi dép nhưng Bác bảo “vẫn còn đi được’’.
Cho đến lần đi thăm Ấn Độ, khi Bác lên máy bay, ngồi trong buồng riêng thì
mọi người trong tổ cảnh vệ lập mẹo dấu dép đi, để sẵn một đôi giầy mới...
17


Máy bay hạ cánh xuống Niu-đê-li, Bác tìm dép. Mọi người thưa:
- Có lẽ đã cất xuống khoang hàng của máy bay rồi... Thưa Bác....
- Bác biết các chú cất dép của Bác đi chứ gì. Nước ta còn chưa được độc lập
hoàn toàn, nhân dân ta còn khó khăn, Bác đi dép cao su nhưng bên trong lại có đôi
tất mới thế là đủ lắm mà vẫn lịch sự - Bác ôn tồn nói.
Vậy là các anh chiến sĩ phải trả lại dép để Bác đi vì dưới đất chủ nhà đang
nóng lòng chờ đợi...
Trong suốt thời gian Bác ở Ấn Độ, nhiều chính khách, nhà báo, nhà quay
phim... rất quan tâm đến đôi dép của Bác. Họ cúi xuống sờ nắn quai dép, thi nhau
bấm máy từ nhiều góc độ, ghi ghi chép chép... làm tổ cảnh vệ lại phải một phen
xem chừng và bảo vệ “đôi hài thần kỳ” ấy.

Năm 1960, Bác đến thăm một đơn vị Hải quân nhân dân Việt Nam. Vẫn đôi
dép “thâm niên” ấy, Bác đi thăm nơi ăn, chốn ở, trại chăn nuôi của đơn vị. Các
chiến sĩ rồng rắn kéo theo, ai cũng muốn chen chân, vượt lên để được gần Bác hơn.
Bác vui cười nắm tay chiến sĩ này, vỗ vai chiến sĩ khác. Bỗng Bác đứng lại:
- Thôi, các cháu dẫm làm tụt quai dép của Bác rồi...
Nghe Bác nói, mọi người dừng lại cúi xuống yên lặng nhìn đôi dép rồi lại ồn
ào lên:
- Thưa Bác, cháu, cháu sửa...
- Thưa Bác, cháu, cháu sửa được ạ...
Thấy vậy, các chiến sĩ cảnh vệ trong đoàn chỉ đứng cười vì biết đôi dép của
Bác đã phải đóng đinh sửa mấy lần rồi...Bác cười nói:
- Cũng phải để Bác đến chỗ gốc cây kia, có chỗ dựa mà đứng đã chứ! Bác
“lẹp xẹp” lết đôi dép đến gốc cây, một tay vịn vào cây, một chân co lên tháo dép ra:
- Đây! Cháu nào giỏi thì chữa hộ dép cho Bác...Một anh nhanh tay giành lấy
chiếc dép, giơ lên nhưng ngớ ra, lúng túng. Anh bên cạnh liếc thấy, “vượt vây”
chạy biến...
Bác phải giục:
- Ơ kìa, ngắm mãi thế, nhanh lên cho Bác còn đi chứ.Anh chiến sĩ, lúc nãy
chạy đi đã trở lại với chiếc búa con, mấy cái đinh:
18


- Cháu, để cháu sửa dép...Mọi người dãn ra. Phút chốc, chiếc dép đã được
chữa xong.Những chiến sĩ không được may mắn chữa dép phàn nàn:
- Tại dép của Bác cũ quá. Thưa Bác, Bác thay dép đi ạ..
Bác nhìn các chiến sĩ nói:
- Các cháu nói đúng... nhưng chỉ đúng có một phần... Đôi dép của Bác cũ
nhưng nó chỉ mới tụt quai. Cháu đã chữa lại chắc chắn cho Bác thế này thì nó còn
‘’thọ’’ lắm! Mua đôi dép khác chẳng đáng là bao, nhưng khi chưa cần thiết cũng
chưa nên... Ta phải tiết kiệm vì đất nước ta còn nghèo...

* Nhóm 5: Câu chuyện “Hai bàn tay”
Năm 1911, năm ấy Bác còn trẻ lắm mới khoảng 21 tuổi. Một hôm anh Ba tên của Bác hồi ấy, cùng một người bạn đi dạo khắp thành phố Sài Gòn, rồi bỗng
đột nhiên anh Ba hỏi người bạn cùng đi:
- Anh Lê, anh có yêu nước không ?
Người bạn đột nhiên đáp:
- Tất nhiên là có chứ!
Anh Ba hỏi tiếp:
- Anh có thể giữ bí mật không?
Người bạn đáp:
- Có
Anh Ba nói tiếp:
- Tôi muốn đi ra nước ngoài, xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem
xét họ làm như thế nào, Tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta. Nhưng đi một mình,
thật ra cũng có nhiều mạo hiểm, ví như đau ốm… Anh muốn đi với tôi không ?
Anh Lê đáp:
- Nhưng bạn ơi ! Chúng ta lấy đâu ra tiền mà đi ?
- Đây, tiền đây – anh Ba vừa nói vừa giơ hai bàn tay .Chúng ta sẽ làm việc,
chúng ta sẽ làm bất cứ việc gì mà sống và để đi. Anh cùng đi với tôi chứ ?
Bị lôi cuốn vì lòng hăng hái của Bác, người bạn đồng ý. Nhưng sau khi suy
nghĩ kĩ về cuộc đi có vẽ phiêu lưu, anh Lê không có đủ can đảm để giữ lời hứa.
Còn Bác Hồ đã đi ra nước ngoài bằng chính đôi bàn tay của mình. Bác đã làm
19


nhiều nghề khác nhau : Phụ bếp, bồi bàn, quét tuyết… và đi khắp năm châu, bốn
biển để tìm con đường cứu dân, cứu nước khỏi ách đô hộ của thực dân phong kiến,
giải phóng cho dân tộc.
* Nhóm 6: Câu chuyện “Giữ lời hứa”
Bác Hồ là vị lãnh tụ vĩ đại, là người cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam.
Hình ảnh của Người được lưu giữ trong trái tim mỗi người Việt Nam. Hơn bốn

mươi năm Bác đã đi xa nhưng Bác vẫn mãi là tấm gương sáng cho hàng triệu
người dân Việt Nam và thế giới.
Hồi ở Pác Pó, Bác Hồ sống rất chan hòa với mọi người. Một hôm được tin
Bác đi công tác xa, một trong những em bé thường ngày quấn quýt bên Bác chạy
đến cầm tay Bác thưa:
- Bác ơi, Bác đi công tác về nhớ mua cho cháu một chiếc vòng bạc nhé!
Bác cúi xuống nhìn em bé âu yếm, xoa đầu em khẽ nói:
- Cháu ở nhà nhớ ngoan ngoãn, khi nào Bác về Bác sẽ mua tặng cháu.
Nói xong Bác vẫy chào mọi người ra đi. Hơn hai năm sau Bác quay trở về,
mọi người mừng rỡ ra đón Bác. Ai cũng vui mừng xúm xít hỏi thăm sức khỏe Bác,
không một ai còn nhớ đến chuyện năm xưa. Bỗng Bác mở túi lấy ra một chiếc
vòng bạc mới tinh trao tận tay em bé – bây giờ đã là một cô bé. Cô bé và mọi
người cảm động đến rơi nước mắt. Bác nói:
- Cháu nó nhờ mua tức là nó thích lắm, mình là người lớn đã hứa thì phảilàm
được, đó là "chữ tín". Chúng ta cần phải giữ trọn niềm tin với mọi người.
2.3. Nhận xét kết quả làm việc nhóm của học sinh
- Các nhóm trình bày kết quả thảo luận
- Các nhóm khác nêu nhận xét, góp ý
- Giáo viên đánh giá kết quả từng nhóm, kết luận từng câu chuyện và chốt
các nội dung lên mấy chiếu
Tên câu chuyện
1. Chiếc áo ấm

Ý nghĩa của câu chuyện
Bài học cho bản thân
Thể hiện sự chăm lo ân cần Luôn quan tâm, chăm
của Bác Hồ đối với các cán lo cho mọi người, nhất
bộ phục vụ quanh mình.

là cha mẹ, người thân.

20


2. Kỉ niệm ngày sinh nhật Bài học về sự tiết kiệm, nhắc Cần ra sức phấn đấu,
Bác

nhở mọi người lối sống giản tu dưỡng và rèn luyện
dị, tiết kiệm, không xa xỉ, đạo đức, đấu tranh
hoang phí, phô trương.

chống lối sống tham ô,

lãng phí.
3. Nước nóng, nước nguội Sự quan tâm của Bác đến Khi giận giữ rất dễ mất
cách quản lý con người, một kiểm soát bản thân
bài học về tâm lý và cách ứng mình. Vì vậy, trong
xử sâu sắc, khôn khéo và mọi trường hợp hãy
thâm thúy.

thật bình tĩnh, xử lý
khéo léo tình huống để
có được kết quả tốt

4. Đôi dép Bác Hồ

nhất.
Lối sống giản dị, tiết kiệm Trong đời sống luôn
của Bác Hồ. Dù ở địa vị càng giản

dị,

khiêm

cao nhưng Người càng giản nhường, không tiêu
dị, trong sạch, cả một đời dùng hoang phí.
5. Hai bàn tay

không xa xỉ, hoang phí.
Thể hiện ý chí quyết tâm của Trong học tập và cuộc
Bác về hướng đi và lòng căm sống cần tinh thần dám
thù giặc ngoại xâm đã giày nghĩ dám làm để đạt
xéo lên quê hương đất nước. tới thành công.
Câu chuyện trên là một sự
khẳng định ý chí ban đầu về
lòng yêu nước, đến cả đời
hoạt động cách mạng của
Bác.

6. Giữ lời hứa

Bác Hồ là người bận trăm Chúng ta phải biết tôn
công nghìn việc nhưng Bác trọng chữ tín bởi nó là
vẫn luôn giữ lời hứa với mọi nền tảng, hành vi đạo
21


người, đặc biệt là với các em đức. Giữ chữ tín là
nhỏ.

phẩm chất cao quý

trong đời sống xã hội.

IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Trong các tiết học ngoại khóa về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, giáo
viên đã cố gắng sử dụng những phương pháp hợp lí để giúp học sinh hiểu rõ ý
nghĩa từng câu chuyện. Từ đó, rút ra được bài học cho bản thân trong cuộc sống và
học tập.
Kết quả cho thấy những câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
thực sự đã có tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm vàthái độ sống của mỗi học
sinh. Từ đó, giúp các em điều chỉnh hành vi, khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu
điểm, ngày càng tiến bộ hơn trong học tập và cuộc sống.

Bảng 5: Chất lượng giáo dục toàn diện trường THPT Quảng Xương I năm
học 2018 - 2019
Năm học
2014-2015
2015-2016
2016-2017
2017-2018
2018-2019

Xếp loại HS giỏi cấp

Tỉ lệ tốt nghiệp

Tỷ lệ đậu ĐH CĐ

tỉnh (Thứ)
2
2

3
2
1

THPT (%)
100
100
100
100
100

(%)
47
48.5
53.5
56
68

Bảng 6: Số học sinh vi phạm đạo đức năm học 2018 - 2019
STT
1
2
3
4
5
6

Hành vi vi phạm
Nghỉ học vô lí do
Gây mất đoàn kết với bạn bè

Mạo chữ kí của phụ huynh
Nhuộm tóc, không mặc đồng phục
Chây lười trong học tập
Nói tục, chửi bậy

Số lượng
25
5
12
10
21
5
22


7
Gian lận trong kiểm tra, thi cử
25
8
Hút thuốc lá, uống rượu bia
2
9
Vô lễ với thầy, cô giáo
1
10
Vi phạm an toàn giao thông
10
11
Đánh nhau trong và ngoài trường
1

Kết quả các bảng số liệu trên cho thấy: Chất lượng giáo dục đạo đức nói
riêng và chất lượng giáo dục toàn diện nói chung của trường THPT Quảng Xương
1 đã có sự thay đổi đáng kể. Số lượng các hành vi và mức độ vi phạm của học sinh
đã giảm rõ rệt, đặc biệt là các chuẩn mực đạo đức cơ bản. Các em đã có ý thức hơn
trong học tập và rèn luyện, từ đó tạo nên một môi trường học tập thân thiện, tích
cực.
V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Đạo đức và giáo dục đạo đức có vị trí, vai trò quan trọng đối với đời sống xã
hội, là cơ sở để xây dựng nguồn lực con người vừa “hồng” vừa “chuyên”. Vì vậy,
tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh là việc làm quan trọng, cần thiết để nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện và thực hiện các mục tiêu giáo dục đào tạo trong
giai đoạn hiện nay.
Giáo dục đạo đức cho học sinh là việc làm thường xuyên và lâu dài. Việc nâng
cao được chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh đóng vai trò quan trọng trong quá
trình giáo dục toàn diện. Qua các tiết học ngoại khóa về tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh cho thấy:
- Học sinh đã có ý thức, tự giác hơn trong quá trình học tập, rèn luyện, tu
dưỡng đạo đức của bản thân. Những hành vi vi phạm giảm dần, nhất là những vi
phạm nghiêm trọng như: trộm cắp, đánh nhau, vi phạm luật giao thông và các tệ
nạn xã hội khác.
- Tỷ lệ học sinh xếp loại đạo đức và văn hóa khá và tốt tăng dần qua từng
năm học. Đặc biệt, học sinh có đạo đức trung bình và yếu giảm hẳn. Năm học 2018
– 2019 trường THPt Quảng Xương 1 không có học sinh văn hóa yếu.
Từ đó, chất lượng giáo dục toàn diện cũng được nâng cao rõ rệt, thể hiện
qua chất lượng đội tuyển học sinh giỏi, thi THPT Quốc gia…
2. Đề xuất, kiến nghị
* Với Sở Giáo dục - Đào tạo:
23

- Hỗ trợ về tư liệu giảng dạy như những cuốn sách, băng đĩa về Bác Hồ để
cung cấp thêm nguồn tư liệu cho giáo viên và học sinh.
- Tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo, học trực tuyến về tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh.
- Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp và tấm gương đạo
đức cho học sinh.
- Phối hợp nhiều biện pháp và các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh.
3.3. Với các trường THPT:
- Xây dựng giáo án ngoại khóa hấp dẫn, đa dạng phương pháp và thực hiện
thường xuyên các tiết học ngoại khóa về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
- Nhà trường cần đầu tư xây dựng phòng máy chiếu hiện đại, trang bị đầy đủ
để phục vụ tốt nhất cho tiết học ngoại khóa.
- Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí cho hoạt động vui chơi, giải trí,
tạo sân chơi bổ ích cho học sinh tham gia và thường xuyên kiểm tra, đánh giá theo
định kì công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Từ đó, rút kinh nghiệm nâng cao
hiệu quả công tác này.
Trong quá trình thực hiện đề tài khống tránh khỏi thiếu sót. Tôi mong nhận
được ý kiến đóng góp của đồng nghiệp đề đề tài hoàn thiện hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
Quảng Xương ngày 20 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác
Người thực hiện

Nguyễn Thị Diệu Hiền
24

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Những câu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Nxb Giáo dục,
2001.
2. Bộ Giáo dục - Đào tạo, Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2006.
3. Các Mác, Ăngghen, Lê Nin, Về giáo dục, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1987.
4. Đặng Quốc Bảo, Một số khái niệm quản lí giáo dục, Trường cán bộ quản lí
giáo dục và đào tạo Hà Nội, 1998.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần VII, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1991.
6. Hồ Chí Minh, Về vấn đề giáo dục, Nxb Giáo dục, 1997.
7. Hồ Chí Minh toàn tập - tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, 2005.
8. Học viện Chính trị Quốc gia, Giáo trình đạo đức học, Nxb Thanh niên,
2008.
9. Hồ Chí Minh, Di chúc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007.
10. Mai Văn Bình, Một số vấn đề về thời đại và đạo đức, Nxb đại học Sư phạm
Hà Nội, 1999.

25