SKKN nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh qua các câu truyện kể về bác hồ ở trường THPT hà văn mao

MỤC LỤC
Trang

I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài .............................................................................................2
2.Phạm vi và đối tượng nghiên cứu của đề tài.............................................. 2
3. Mục đích nghiên cứu của đề tài ....................................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài..... .........................................................3
5. Điểm mới của đề tài.........................................................................................3

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận.... ........................................................................................ .......4
2. Thực trạng giáo dục đạo đức ở trường THPT Hà Văn Mao.... ....... ........4
2. 1.Thuận lợi.......................................................................................................4
2. 2. Khó khăn......................................................................................................5
3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện.... ................................................... .......6
3. 1. Một số yêu cầu đối với giáo viên và học sinh khi sử dụng phương pháp
kể chuyện..............................................................................................................6
3. 2. Tổ chức thi kể chuyện về Bác Hồ trong hoạt động ngoại khóa...............6
3. 3. Sử dụng những câu chuyện kể về Bác Hồ để giảng dạy một số bài ở
phần công dân với đạo đức.............................................................................7

III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận..........................................................................................................21
2. Kiến nghị.......................................................................................................22

1


I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:

Sự phát triển của xã hội ngày nay đã đem lại cho con người một cuộc sống
văn minh, hiện đại, tuy nhiên cùng với sự phát triển của xã hội cũng kéo theo
nhiều vấn đề nảy sinh làm ảnh hưởng đến đời sống xã hội . Một trong những vấn
đề đáng lo ngại hiện nay, đó là đạo đức của một bộ phận học sinh đang bị xuống
cấp, dẫn đến tình trạng học sinh vô lễ với người lớn, sống thờ ơ vô cảm chỉ biết
sống cho riêng mình, đặc biệt hơn đó là bạo lực học đường xảy ra ngày càng phổ
biến, vấn đề bạo lực học đường đang là vấn đề gây hoang mang cho dư luận xã
hội. Biện pháp có hiệu quả khắc phục được hiện trạng này là cần giáo dục đạo
đức cho học sinh.
Là giáo viên giảng dạy bộ môn Giáo Dục Công Dân bản thân tôi ý thức
được vị trí vai trò của môn học, môn Giáo Dục Công Dân là môn học có vai trò
trực tiếp hình thành ý thức, nhân cách hành vi đạo đức, pháp luật cho học sinh.
Do đó để nâng cao nhận thức trau dồi đạo đức cho học sinh đáp ứng được yêu
cầu xã hội ngày nay, cần đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu quả
giáo dục đạo đức cho học sinh và gây hứng thú cho học sinh trong các tiết học
môn Giáo Dục Công Dân là việc làm cần thiết. Một phương pháp dạy học nhằm
giáo dục đạo đức cho học sinh có hiệu quả đó chính là kể chuyện về Bác Hồ Những câu chuyện có thật về cuộc đời sự nghiệp nhân cách của Bác sẽ giúp học
sinh có ý thức trong từng việc làm, từng hành động giúp các em sống có lý
tưởng, có ước mơ hoài bão, nhận thức được giá trị cuộc sống. Chính vì những lí
do trên, tôi đã chọn đề tài : “ Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học
sinh thông qua các câu chuyện kể về Bác Hồ”
2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu của đề tài.
Đối tượng nghiên cứu của tôi là học sinh học lớp 10 trường THPT Hà Văn
Mao năm học 2018- 2019.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là một số mục trong các bài 13,14,16- phần
công dân với đạo đức ( Giáo Dục Công Dân lớp 10 ) và một số giờ hoạt động
ngoài giờ lên lớp .
2

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài.
Mục đích nghiên cứu của đề tài: “ Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức
cho học sinh thông qua các câu chuyện kể về Bác Hồ” là nhằm giáo dục đạo
đức cho học sinh, giáo dục cho các em có ý thức trong từng việc làm, việc học,
việc ứng xử với mọi người xung quanh.
Qua các câu chuyện kể về Bác để học sinh thấy được những đức tính giản
dị, mẫu mực cũng như nhân cách lối sống của Bác. Từ đó các em soi rọi lại bản
thân mình và biết tu dưỡng rèn luyện đạo đức để hoàn thiện bản thân mình hơn.
4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài.
Ở đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu như sau:
- Khảo sát thống kể.
- Phân tích, so sánh, đối chiếu.
- Tổng hợp đánh giá liên hệ.
5. Điểm mới của đề tài.
Đây là đề tài mới mẽ, mang tính nhân văn cao, có giá trị giáo dục thiết
thực. Mặc dù việc thực hiện sử dụng bộ tài liệu “Bác Hồ và những câu chuyện
về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” mới được áp dụng trong năm học 20182019, nhưng bản thân tôi đã thực hiện nội dung này từ khá lâu rồi, từ khi cuộc
vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” được tổ chức
năm 2007 nên đây là thời điểm để tôi đánh giá lại những gì mình đã làm được,
những gì còn tồn tại để có định hướng cho công tác giảng dạy nói chung và giáo
dục đạo đức cho học sinh thông qua những câu chuyện kể về Bác trong môn
Giáo dục công dân ngày càng có hiệu quả cao hơn, vì vậy tôi càng có niềm tin to
lớn vào sự thành công của mình hơn.

3


II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận
Đã có một thời gian chúng ta chỉ coi trọng việc dạy văn hóa sao cho học sinh

thật giỏi mà quên đi điều quan trọng là cần dạy cho học sinh “ học làm người”
quên đi việc tạo cho các em có một sân chơi với các trò chơi mang đậm bản sắc
văn hóa dân tộc Việt Nam, các em không được cung cấp những kĩ năng sống, kỹ
năng hòa nhập cộng đồng, ngoài việc học văn hóa, thời gian còn lại nhiều học
sinh lao vào các trò chơi vô bổ, bạo lực, số còn lại thì không quan tâm đến mọi
việc xảy ra xung quanh, lạnh lùng vô cảm chỉ sống cho riêng mình. Đã có nhiều
bài báo, phản ánh hiện thực, phê phán lối sống của học sinh hiện nay. Đó là các
em có thể thanh toán nhau chỉ vì một cái nhìn không thiện cảm, các em chế nhạo
xem thường bạn chỉ vì không ăn mặc giống mình, không chơi bời giống mình ...
Tất cả những hành động đó đã như một hồi chuông cảnh tỉnh những người làm
công tác giáo dục.
Thực hiện chỉ thị số 05- CT/TW, ngày 15/5 / 2016 của Bộ Chính Trị khóa
XII về “ Đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh” ; Công văn số 4634/ BGDĐT - CTHSSV ngày 21/9/ 2016 của Bộ Giáo
Dục Đào Tạo về việc sử dụng bộ tài liệu “ Bác Hồ và những bài học đạo đức
cho học sinh trong nhà trường ” ; Công văn 624-CV/TU Ngày 30/8/2017 của
tỉnh ủy ; Công văn số 10946/UBND-VX ngày 12/9/2017 của UBND tỉnh Thanh
Hóa về việc triển khai học tập làm theo tư tưởng phong, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh trong các nhà trường phổ thông trên địa bàn tỉnh. Là cơ sở thôi thúc
tôi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm: “ Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức
cho học sinh thông qua các câu chuyện kể về Bác Hồ”
2. Thực trạng giáo dục đạo đức ở trường THPT Hà Văn Mao
Trong quá trình thực hiện sáng kiến kinh nghiệm của tôi đã có những thuận
lợi và khó khăn nhất định.
2.1 Thuận lợi .

4


Bản thân là một giáo viên giảng dạy bộ môn Giáo Dục Công Dân đã hơn 15

năm, được tham gia hầu hết các lớp tập huấn về chuyên môn dành cho giáo
viên .
Từ năm học 2015 đến nay môn Giáo Dục Công Dân đã được đưa vào làm
môn thi THPT quốc gia.Vì vậy nhiều học sinh và phụ huynh đã có sự quan tâm
đầu tư thời gian cho môn học hơn .
Được sự quan tâm chỉ đạo về mặt tư tưởng của chi bộ Đảng, hướng dẫn chỉ
đạo chuyên môn của lãnh đạo nhà trường, sự giúp đỡ, trao đổi kinh nghiệm của
đồng nghiệp, đặc biệt là các đồng chí cùng tổ chuyên môn và sự tín nhiệm tin
yêu của hầu hết học sinh trong nhà trường, đây là động lực lớn giúp tôi có nhiều
điều kiện để thực hiện tốt nội dung : “ Nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức
cho học sinh thông qua các câu chuyện kể về Bác Hồ”
2.2. Khó khăn.
Trường THPT Hà Văn Mao là trường thuộc huyện miền núi, đời sống nhân
dân còn nhiều khó khăn, một số gia đình bố mẹ phải đi làm ăn xa nhà do đó
không qua tâm giáo dục được con cái.
Học sinh THPT là độ tuổi mà các em đang có sự chuyển biến về tâm lí của
bản thân. Giai đoạn này hình thành nhân cách ở con người, cùng với đó là tâm lí
không ổn định và cái tôi cá nhân quá cao, độ tuổi này các tác động xấu bên
ngoài dễ dàng ảnh hưởng đến hành vi, việc làm của các em. Vì vậy, nhiều học
sinh đã có những việc làm vi phạm nội quy nhà trường như: đánh nhau, hút
thuốc, uống rượu bia, nói tục chửi thề, trốn học ....cá biệt hơn có em còn vi
phạm pháp luật.
Khi chưa áp dụng phương pháp này, qua kiểm tra tổng hợp về mặt hạnh
kiểm của học sinh ở một số lớp đã cho kết quả như sau:
TT
1
2
3
4
5

Lớp
10A2
10A4
10A5
10A6
10A7

Sĩ số
39
41
47
45
45

SL
30
22
24
25
23

Tốt
%
77,5
50,5
51
55,5
51

SL
8
13
15
10
14

Khá
%
20
31
31,5
21,5
32
5

Trung bình
SL
%
1
2,5
4
9,5
5
10,5
5
11,5
4
8,5

Yếu
SL %
2
3
5
4

5
7
11,5
8,5


3. Các giải pháp và tổ chức thực hiện
3.1.Một số yêu cầu đối với giáo viên và học sinh khi sử dụng phương pháp
kể chuyện.
* Đối với giáo viên:
- Cần tìm hiểu kĩ càng , sâu sắc câu chuyện muốn vậy giáo viên cần đọc kĩ,
phân tích tìm ra chiều sâu ý nghĩa của câu chuyện.
- Giáo viên phải biết lựa chọn câu chuyện phù hợp với mục đích yêu cầu của
bài học .
- Giáo viên phải tạo được sự cuốn hút, hấp dẫn với người nghe. Giọng kể phải
vang, rõ ràng, kể diễn cảm và biểu cảm thông qua nét mặt cử chỉ hành động. Đối
với những lớp mà học sinh có năng khiếu kể chuyện giáo viên có thể yêu cầu
học sinh kể.
- Sau mỗi câu chuyện giáo viên cần rút ra ý nghĩa của câu chuyện qua đó giáo
dục, định hướng tâm tư tình cảm cho học sinh.
* Về phía học sinh.
- Cần tìm hiểu trước truyện đọc, có khả năng phát hiện, theo dõi, lắng nghe
truyện.

- Phải biết khai thác các câu chuyện tương ứng với các đơn vị kiến thức trong
bài học, phải rút ra được ý nghĩa câu chuyện gắn liền nội dung kiến thức.
- Phải rèn luyện cách đọc, cách kể, sự tự tin trước đám đông.
3.2. Tổ chức thi kể chuyện về Bác Hồ trong hoạt động ngoại khóa.
Tôi đã xây dựng kế hoạch tổ chức hội thi kể chuyện về Bác Hồ, thực hiện
và triển khai vào dịp nhà trường tổ chức hoạt động ngoại khóa chủ đề mừng
Đảng mừng xuân. Đây là hoạt động mới, được tổ chức lần đầu nên tôi xây dựng
kế hoạch cho mỗi lớp chọn cử một học sinh đại diện dự thi, giáo viên chủ nhiệm
lớp cùng học sinh dự thi chọn câu chuyện kể, giáo viên chủ nhiệm xây dựng đề
cương câu chuyện kể, ý nghĩa bài học rút ra từ câu chuyện kể liên hệ bản thân
mình qua câu chuyện kể.

6


Sau khi đại diện các lớp đã hoàn thành đề cương nộp về ban tổ chức hội
thi, bản thân tham mưu cho ban tổ chức kiểm tra kỹ đề cương để đạt được độ
chính xác trước khi tổ chức hội thi .
Hội thi diễn ra ở vòng sơ khảo sau đó mới chọn các tiết mục đạt giải cao
vào vòng chung kết. Những tiết mục được vào vòng chung kết bản thân sẽ cùng
học sinh tiếp tục hoàn thiện đề cương sau đó hội thi chung kết diễn ra với sự
tham gia cổ vũ của tập thể giáo viên và học sinh toàn trường. Trong đêm chung
kết các tiết mục được giải sẽ được trao giải thưởng luôn nhằm khuyến khích
động viên khích lệ tinh thần của các em.
Hội thi kể chuyện về Bác Hồ đã giúp học sinh học tập và làm theo tấm
gương của Bác, đặc biệt là làm theo đức tính cần, kiệm, liêm chính, chí công vô
tư, chống tham nhũng lãng phí của người. Qua các câu chuyện học sinh được
nghe kể cũng đã tạo sự chuyển biến tốt về ý thức tu dưỡng rèn luyện đạo đức
của cá nhân học sinh.
3.3. Sử dụng những câu chuyện kể về Bác Hồ để giảng dạy một số bài ở

phần công dân với đạo đức - Giáo Dục Công Dân 10.
Bài 13. Công dân với cộng đồng.
Ở bài học này phần kiến thức mục 2 trách nhiệm của công dân đối với cộng
đồng giáo viên có thể kể câu chuyện: Một lần hành quân với Bác.
“ Lần ấy, đồng chí Vương Văn Long, người dân tộc Tày được đi theo bảo vệ
Bác khi người về thăm Tuyên Quang. Hôm đến Mĩ Lâm, lẽ ra vào nhà cơ sở ăn
cơm, nhưng vì có tiếng máy bay nên Bác bảo đem cơm ra bãi cỏ trong rừng ngồi
ăn. Đồng chí Long vào làng mượn chiếc chiếu đẹp mang ra trải, mời Bác ngồi.
Bác nói :
- Các chú không được làm phiền đến dân, chú mang chiếu trả lại cho đồng
bào.
Sau đó, Bác và đồng chí bảo vệ bẻ lá rừng lót làm chiếu. Cơm mang ra, có gà
luộc, cá và hai bát canh. Thấy vậy, Bác không vui và bảo :
- Trong khi nhân dân đang thắt lưng buộc bụng kháng chiến, mình ăn cơm thế
này là cơm quan đấy!
7


Bác chia đôi tất cả các món ăn. Cả đoàn ăn một nửa, một nửa còn lại Bác bảo
mang vào trong làng chia cho các gia đình nghèo. Nửa con gà còn lại, Bác lại
đòi chia lần nữa, Bác cháu ta ăn một nửa còn một nửa Bác dặn lấy lá gói lại để
chiều ăn”.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
Hoạt động 4: Thuyết trình kể truyện để
tìm hiểu nội dung sống hòa nhập.

2. Trách nhiệm của công dân đối
với cộng đồng.
b. Hòa nhập

* Mục tiêu :
- Học sinh hiểu được khái niệm hòa
nhập và nêu được trách nhiệm của bản
thân.
- Rèn luyện kỹ năng tư duy phê phán ,
năng lực giải quyết vấn đề, năng lực
hợp tác
* Cách tiến hành:
- Giáo viên yêu cầu học sinh kể truyện
một lần hành quân với Bác.
- Học sinh kể chuyện.
- Giáo viên: Qua câu truyện cho thấy
chi tiết Bác Hồ yêu cầu đồng chí bảo
vệ trả chiếc chiếu đẹp cho dân, bẻ lá
cây lót làm chỗ ngồi thể hiện những
đức tính gì của Bác ?
- Học sinh trả lời.
- Giáo Viên : Chi tiết Bác Hồ Không
vui khi được ăn một bữa cơm thịnh
soạn, Bác yêu cầu chia cho dân một
nứa, một nửa còn lại ăn thành hai bữa
8


thể hiện điều gì ở Bác?
- Học sinh trả lời.
- Giáo viên: Em hãy suy nghĩ để tìm
ra một số từ khóa thể hiện được tinh
thần của câu chuyện này ? Trong các

từ khóa đó theo đâu là từ khóa quan
trọng nhất?
- Học sinh trả lời.
- Giáo viên kết luận: Bác Hồ là chủ
tịch nước nhưng luôn sẵn sàng chia sẻ,
đồng cam cộng khổ với nhân dân , Bác
luôn sống gần gũi, chan hòa với nhân
dân.
- Học sinh trả lời
- Giáo Viên : Theo em thế nào là sống
hòa nhập?
- Học sinh trả lời.
- Giáo viên kết luận
- Khái niệm: Sống hòa nhập là
sống gần gũi, chan hòa, không xa
lánh mọi người; Không gây mâu
thuẫn bất hòa với người khác ; Có
ý thức tham gia các hoạt động
chung của cộng đồng.
- Giáo viên: Khi chúng ta sống hòa
nhập với cộng đồng, xã hội sẽ đem lại
ý nghĩa gì?
- Học sinh trả lời.

- Ý nghĩa : Sẽ có thêm niềm vui,

- Giáo viên kết luận:

niềm tin và sức mạnh vượt qua
khó khăn trong cuộc sống.

9


- Giáo viên: Học sinh cần phải làm gì
để sống hòa nhập với cộng đồng, xã
hội?
- Học sinh trả lời .

- Học sinh cần phải :

- Giáo viên kết luận

Tôn trọng đoàn kết, giúp đỡ, vui
vẻ, chan hòa với bạn, thầy cô, mọi
người xung quanh.

Học sinh Hà Quốc Triệu lớp 10A2 đang kể câu chuyện “ Một lần hành quân với Bác”

Bài 14. Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc
Ở bài này phần kiến thức mà giáo viên có thể kể chuyện về Bác đó là mục
1b : Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam. Mục này giáo viên có thể kể
câu chuyện : Tình yêu Bác Hồ dành cho những khúc dân ca.
“Buổi sáng ngày 2- 9-1969 là buổi sáng cuối cùng trong cuộc đời 79 mùa
xuân của Bác. Bởi sau 9 giờ sáng hôm ấy, Người thực sự bước vào “ cuộc

10


trường trinh nhẹ cánh bay”, để lại cho nhân dân Việt Nam và nhân dân thế giới
một niềm đau thương, mất mát không thể nào diễn tả nổi bằng mọi ngôn từ.

Không gian của câu chuyện cũng chỉ thu nhỏ trong căn nhà A67, căn phòng
này cách ngôi nhà sàn của Bác chỉ vài chục bước chân. Trước đó, theo lời đề
nghị của bác sĩ, để tiện cho việc theo dõi, chăm sóc sức khỏe của Người , ngày
8-8-1969, các đồng chí trong Bộ Chính trị và những đồng chí trực tiếp chăm sóc
Bác đã chuyển Bác xuống căn phòng này.
Sau gần 20 ngày chống chọi với bệnh tật, Bác đã yếu lắm. Nhưng hễ tỉnh lại là
ngay lập tức, Người hỏi thăm tình hình chiến đấu ở Miền Nam, tình hình lũ lụt ở
miền Bắc. Người còn dặn các đồng chí trong Bộ Chính trị phải làm sao tổ chức
ngày lễ Quốc khánh thật long trọng để nhân dân vui , phải bắn pháo hoa cho
nhân dân phấn khởi. Trong những giây phút cuối cùng , đứng giữa ranh giới
mong manh giữa sự sống và cái chết đối diện với quy luật nghiệt ngã của sự tồn
vong. Bác vẫn luôn nghĩ cho đồng bào, cho đất nước mà “ nâng niu tất cả chỉ
quên mình”. Nằm trên giường bệnh , sáng 2-9, lúc này Người đã rất mệt , mong
muốn cuối cùng của người là được gặp và thăm đồng bào miền Nam không thực
hiện được , hơi thở của Người mỗi lúc một yếu dần. Các đồng chí trong Bộ
chính trị và các bác sĩ không ai nỡ rời xa Người dù chỉ là một phút . Lần đầu tiên
tỉnh lại sau cơn đau, Người nhìn xung quanh rồi hỏi:
- Trong Các chú có ai biết hò Huế không?
Mọi người lúng túng nhìn nhau, quả là một tình huống không ai chuẩn bị
trước. Thường ngày, Người vẫn thường nói “ Miền Nam trong trái tim tôi” ,
thêm vào đó Huế vốn là mảnh đất gắn bó cùng người suốt một thời gian dài tuổi
thơ . Giờ đây, trong những phút cuối cùng , có lẽ người muốn mang hình ảnh
miền nam yêu thương , hình ảnh núi Ngự , sông Hương với kỉ niệm buồn đau
theo mình vào cõi vĩnh hằng bất tử . Nỗi niềm ấy của Người dường như ai cũng
thấu hiểu, nhưng tìm nghệ sĩ hò Huế lúc này thật khó .
Lần thứ hai tỉnh lại, Người lại hỏi. Lúc này giọng người đã yếu hơn nhiều :
- Trong các chú có ai hát cho Bác nghe một làn điệu ví dặm NghệTĩnh được
không?
11

Thêm một lần nữa sự im lặng và bối rối bao trùm căn phòng. Câu ví Dặm, câu
hát dân ca xứ Nghệ đã bao bọc và nuôi dưỡng tâm hồn Người từ thuở lọt lòng .
Người lớn lên và đi ra thế giới từ chiếc nôi văn hóa Quê hương mặn mòi tình
nghĩa ấy. Trước giấy phút sắp biệt li, Người khao khát được nghe , được sống
trong hơi ấm quê hương.
Lần thứ ba tỉnh lại , Người muốn nghe khúc dân ca quan họ Bắc Ninh, lần
này thật may mắn khi cô y tá bé nhỏ Ngô Thị Oanh tiến lại gần Bác “ Thưa Bác,
cháu xin hát cho bác nghe ạ”. Với chất giọng trong trẻo của người con gái Vĩnh
Phúc, chị cất lời hát “ Người ở đừng về ”... Căn phòng nhỏ chìm trong tiếng hát .
Tiếng hát hay tiếng lòng.! không ai phân biệt được. Chỉ biết rằng lời quan họ sâu
lắng , tha thiết quá “ Người ơi người ở đừng về . Mà người ơi , người ở đừng về”
đã nói hộ lòng người. Cô y tá càng hát càng nghẹn ngào, những người xung
quanh không ai cầm được nước mắt. 9 giờ 47 phút ngày 2-9-1969, trái tim vĩ đại
của Bác Hồ đã ngừng đập, để lại muôn vàn tình thươg yêu cho đồng bào cả
nước. Sinh ra lớn lên từ trong câu hát dân ca, từ điệu ví dặm ầu ơ ngọt ngào đằm
thắm của mẹ, cuối cùng người thanh thản nhẹ nhàng bước vào cuộc trường sinh
bằng âm hưởng tiếng dân ca.
Sau này, trong một bài báo tôi còn được biết chị Ngô Thị Oanh, cô y tá viện
quân y 108, người hát khúc dân ca “ Người ở đừng về ” vào những giây phút
cuối cùng của cuộc đời bác kể lại : Sau khi hát xong, Bác nhìn chị, chị cảm giác
như Bác đang mỉm cười. Người còn bảo lấy bông hồng bạch trên bàn tặng chị.
Cử chỉ nhỏ mà ý ghĩa thật to lớn .Cho đến phút cuối đời, quên cả nỗi đau đang
vò xé, Người vẫn dành trọn niềm yêu thương, sự quan tâm đặc biệt cho mỗi
người, đặc biệt là phụ nữ .Và bông hoa hồng nhỏ bé ấy chị dã ép khô để luôn
giữ và xem nó là kỉ niệm thiêng liêng theo chị suốt cả cuộc đời:
Giấu mình Người đi chẳng làm phiền ai cả
Dép một đôi, áo quần vài bộ.
Chỉ có trái tim bao la là tất cả gia tài.
Câu chuyện giản dị mà sâu lắng như biết bao câu chuyện kể về Người. Từ

những tình tiết của câu chuyện ta nhận thấy ở Người một tình yêu lớn - bao la và
12


đặc biệt . Người không chỉ yêu cuộc sống , yêu con người, không những chẳng
làm đau một chiếc lá trên cành, thích sống hòa nhập với thiên nhiên, cỏ cây hoa
lá mà Người còn yêu biết mấy những khúc dân ca .Người thèm nghe một câu hò
Huế, một làn điệu ví dặm hay một khúc quan họ đâu phải chỉ là nghe hát mà
chính là để mang cả hình ảnh quê hương xứ sở, hình ảnh miền Nam yêu thương
vào cuộc trường sinh. Cả cuộc đời, Người sống cho nhân dân, cho dân tộc,
không gợn chút riêng tư, hành trang mà Người mang theo về thế giới người hiền
chỉ là ước nguyện bình dị: Mang theo âm hưởng câu hát dân ca vào cõi bất tử.
Người để lại cho chúng ta bài học sâu sắc, thấm thía rằng, muốn yêu Tổ quốc
mình, càng yêu tha thiết những câu hát dân ca. Bởi khúc dân ca là linh hồn, là
nơi lắng đọng tình yêu, tinh hoa, bản sắc văn hóa dân tộc. Nó là nguồn sữa tinh
thần bồi đắp và nuôi dưỡng tâm hồn con người. Trước lúc đi xa, Người muốn
thế hệ sau hãy yêu những câu hát dân ca, hãy trân trọng và giữ gìn nền văn hóa
của dân tộc.”
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Hoạt động 4: Thuyết trình kể truyện

Nội dung bài học

để tìm hiểu truyền thống yêu nước

1. Lòng yêu nước.

của dân tộc Việt Nam.

b. Truyền thống yêu nước của dân

tộc Việt Nam.

* Mục tiêu :
- Học sinh hiểu được truyền thống
yêu nước của dân tộc Việt Nam.
- Rèn luyện kỹ năng nhân thức , liên
hệ thực tiễn.
* Cách tiến hành:
- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc câu
chuyện tình yêu Bác Hồ dành cho
những khúc dân ca.
- Học sinh :đọc truyện.
- Giáo viên: Qua câu chuyện cho thấy
13


Bác Hồ ngỏ ý muốn nghe hò Huế, Ví
dặm Nghệ Tĩnh, quan họ Bắc Ninh
trong hoàn cảnh như thế nào?
- Học sinh trả lời
- Giáo viên: Theo các em Bác Hồ chỉ
muốn nghe hát hay điều đó còn thể
hiện mong ước gì của Bác trước lúc
đi xa?
- Học sinh trả lời
- Giáo viên: Các em có nhận xét gì về
những thể loại âm nhạc mà Bác muốn
nghe trước lúc đi xa? Điều đó nói lên
điều gì về vẻ đẹp tâm hồn Chủ Tịch
Hồ Chí Minh?

- Học sinh trả lời
- Giáo viên: Dù đang trong ggiây phút
lâm chun, sau khi được nghe cô y tá
Ngô Thị Oanh hát những cử chỉ của
Bác có gì đặc biệt? Việc đó nói lên
điều gì?
- Học sinh trả lời câu hỏi.
- Giáo viên kết luận: Bác Hồ của
chúng ta - một Người đã có hàng mấy
chục năm trời bôn ba khắp nơi trên
thế giới, tiếp thu nhiều nền văn hóa
khác nhau nhưng vẫn vô cùng yêu
mến những giá trị văn hóa của dân
tộc. Đó chính là biểu hiện lòng yêu
nước của Bác.
- Học sinh trả lời
14


- Giáo viên: Theo em lòng yêu nước
của dân tộc Việt Nam được biểu hiện
như thế nào?
- Học sinh trả lời.
- Giáo viên kết luận.

- Lòng yêu nước của dân tộc Việt
Nam được thể hiện:
+ Tình cảm gắn bó với quê hương
đất nước.
+ Tình yêu thương đối với đồng bào

, giống nòi, dân tộc.
+ Lòng tự hào dân tộc chính đáng.
+ đoàn kết kiên cường chống giặc
ngoại xâm.

- Giáo viên: Sau khi tìm hiểu về lòng

+ Cần cù và sáng tạo trong lao động

yêu nước, em rút ra bài học gì cho
bản thân?
- Học sinh phát biểu.
- Giáo viên kết luận.
- Học sinh cần phải:
+ Giữ gìn phát huy truyền thống
yêu nước của dân tộc.
+ Thể hiện lòng yêu nước của mình
trong học tập, lao động và cuộc
sống.
+ Biết tôn trọng truyền thống giá trị
đạo đức cao quý của dân tộc

15


Bài 16: Tự hoàn thiện bản thân
Ở bài học này phần kiến thức mà giáo viên có thể kể chuyện về Bác Hồ đó
là mục 2- tự hoàn thiện bản thân. Mục này giáo viên sẽ kể câu chuyện chỉ sót
một dấu phẩy, Bác Hồ xin lỗi bạn đọc
“ Ngày 14- 3- 1962, Bác viết bài đăng trên báo Nhân dân: “ Làm thế nào

cho lạc thêm vui”, kí tên T.L . Trong bài viết có chi tiết: “ Mỗi tấn lạc bán ra
nước ngoài thì được 1,5 tấn gang”, nhưng Bác viết nhầm là 15 tấn gang. Ba
ngày sau đó Bác viết một bài, cũng kí tên là T.L : “ Trồng người hoa nở”, kêu
gọi mọi đơn vị, địa phương, mọi ngành cần phải ra sức trồng người cho hoa nở
đẹp! Phía dưới bài này, Bác đề chữ “ xin lỗi” ( mà thông thường chúng ta hay
viết là “ sửa lại ” hoặc “đính chính” ). Nội dung Bác viết là : “ trong báo Nhân
dân Ngày 14- 3- 1962, dưới đầu đề: “ Làm thế nào cho lạc thêm vui” đúng là
một tấn lạc đổi được 1,5 tấn gang, nhưng vì sai sót một dấy phẩy mà viết sai,
thành 15 tấn. Đó là một thái độ không nghiêm túc, không cẩn thận. T.L xin thật
thà tự phê bình và xin lỗi bạn đọc.
Đọc mấy lời của Bác Hồ, chúng ta thật là xúc động.
Những người làm báo chúng ta, mỗi khi thấy có một lỗi thì người viết đổ
tại người đánh máy, người đánh máy lại đổ tại người viết không rõ, phóng viên
đổ cho biên tập, ông này đổ tại ông kia, rồi cuối cùng cứ đổ vấy cho nhau. Khi
cải chính lại, thì đơn giản ở bài gì đấy, câu gì đấy, trang mấy, xin đọc lại ...
Ở đây chúng ta thấy cái mẫu mực, thái độ, trách nhiệm rất cao của Bác với
bạn đọc. Bác là lãnh tụ của Đảng, của dân tộc, một ngày giải quyết hàng trăm
nghìn việc, đâu có phải làm báo chuyên nghiệp. Thế nhưng chỉ một dấu phẩy
như vậy, Bác viết cả một câu vừa tự phê bình, vừa xin lỗi thật ngiêm túc.
Bác Hồ Thật là mẫu mực đối với chúng ta về công tác báo chí. Bác làm chủ
Tịch Đảng, chủ Tịch Nước, có một sai sót nhỏ vậy, mà thái độ của Bác như thế,
thật đáng trân trọng, đáng cho mọi người viết áo chúng ta học tập”
Hoạt động của giáo viên và học sinh

nội dung bài học
2.Tự hoàn thiện bản thân.

Hoạt động 2: Thuyết trình kể chuyện
16

để tìm hiểu nộidung tự hoàn thiện bản
thân.
* Mục tiêu.
- Học sinh hiểu được: Thế nào là tự
hoàn thiện bản thân ? Vì sao phải tự
hoàn thiện bản thân?
- Rèn luyện năng lực tự học giải quyết
vấn đề, giao tiếp, tự lập, tự tin , tự chủ
và có tinh thần vượt khó.
* Cách tiến hành.
- Giáo viên: Yêu cầu học sinh đọc
truyện chỉ sót một dấu phẩy, Bác Hồ
xin lỗi bạn đọc.
- Học sinh đọc truyện.
- Giáo viên: Qua câu chuyện cho thấy
chi tiết bị nhầm lẫn trong bài báo là
chi tiết nào? ( dấu phẩy 1,5 tấn thành
15 tấn).
- Giáo viên: Cách mà các nhà báo
thường dùng khi viết sai có gì khác so
với Bác Hồ?( sửa lại, đính chính - đỗ
lỗi cho đánh máy ).
- Giáo viên: Viết từ “ xin lỗi” thể hiện
tinh thần, thái độ của Bác như thế nào
đối với bạn đọc ? ( Thái độ trách
nhiệm rất cao tôn trọng bạn đọc, tôn
trọng nhân dân).
- Giáo viên: Em có suy nghĩ gì khi
Bác Hồ là một vị Chủ Tịch nhưng khi

viết sai một dấu phẩy cũng sẵn sàng
17


xin lỗi? ( sự mẫu mực , tinh thần
nghiêm túc rút kinh nghiệm, tự phê
bình đối với bản thân của Bác).
- Giáo viên kết luận: Bác Hồ là vị chủ
tịch nước nhưng Bác rất nghiêm khắc
với bản thân, thái độ của Bác đáng
trân trọng và đáng để mọi người học
tập.Đó chính là nghiêm túc rút kinh
nghiệm, khắc phục sửa chữa khuyết
điểm dù rất nhỏ( dấu phẩy).
- Giáo viên hỏi: Theo em thế nào là tự
hoàn thiện bản thân?
- Học sinh trả lời
- Giáo viên kết luận

- Tự hoàn thiện bản thân là vượt lên
mọi khó khăn,trở ngại,không ngừng
học tập,tu dưỡng,rèn luyện, phát
huy ưu điểm khắc phục,sữa chữa
nhược điểm, học hỏi những điểm
hay, điểm tốt của người khác, để
bản thân ngày một tiến bộ.
- Ai cũng cần hoàn thiện để đáp
ứng yêu cầu của xã hội, ai không
biết hoàn thiện bản thân sẽ bị lạc
hậu và bị xã hội đào thải

-Giáo viên hỏi:Em thấy mình có cần
hoàn thiện bản thân không?Vì sao?
- Học sinh: Lần lượt trả lời
- Giáo viên khái quát
- Giáo viên kết luận

18


- Đó là một phẩm chất quan trọng
của người thanh niên hiện đại, giúp
mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng
- Giáo viên:Yêu cầu học sinh nêu một

ngày một phát triển hơn.

số câu ca dao tục ngữ, danh ngôn tấm
gương tự hoàn thiện bản thân mà em
biết ?
- Học sinh trả lời.
- Giaó viên nhận xét đưa ra ví dụ.
* Ca dao, tục ngữ.
- Có công mài sắt có ngày nên kim
- Có chí thì nên
- Đi một ngày đàng, học một sàng
khôn.
- Kiến tha lâu cũng đầy tổ.
* Danh ngôn câu nói .
- Không có việc gì khó .

Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết trí ắt làm nên
( Hồ Chí Minh)
- Bất kì người nào tôi gặp cũng có chỗ
hơn tôi, đáng cho tôi học .
( Pascal )
- Thiên tài chẳng qua chỉ là một sự
nhẫn nại lâu dài .
( A. ĐơVi- ghi )
* Tấm gương.
- Nhà bác học Ê- sơn đã thử 14000 lần
khác nhau trước khi tìm ra vật liệu
19


làm tắt bóng đèn Ông nói : “ Thiên tài
chỉ có 1% là thông minh và 99% là
đổ mồ hôi”.
- Những năm cuối đời dù sức khỏe đã
không tốt nhưng Bác vẫn cố gắng
luyện tập phát âm để được “ chuẩn”.
Đúng giao thừa đêm 30 tết kỉ dậu
1969 trên làn sóng cử đài tiếng nói
Việt Nam vẫn vang lên giọng đọc thơ
chúc tết mạch lạc, đầm ấm của Người.
Có ai hay lúc thu thanh, Bác đã yêu
cầu thu đi thu lại cho đạt yêu cầu mới
thôi.

20


III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Sáng kiến kinh nghiệm này được rút ra từ thực tế giảng dạy của bản thân tôi.
Sau khi sử dụng phương pháp kể chuyện về Bác Hồ trong các tiết dạy tôi thấy
tinh thần ý thức học tập của các em học sinh đã được nâng lên rõ rệt giờ học trên
lớp không còn khô khan, cứng nhắc, không khí học tập sôi nổi, các em đã hiểu
sâu hơn nữa về tấm gương sáng ngời của Bác.
Trong các giờ học ngoại khóa do nhà trường tổ chức, các em đã nhiệt tình
tham gia , qua đó nêu cao tinh thần không chỉ biết sống vì mình mà còn biết
sống vì người khác, các em cũng đã sẵn sàng, đoàn kết, giúp đỡ nhau cùng tiến
bộ biết phê phán đấu tranh nhưng hành vi sai trái với chuẩn mực đạo đức xã hội.
Đặc biệt tình trang “ bạo lực học đường ” trong năm học vừa qua ở trường tôi đã
giảm một cách đáng kể .
Việc vi phạm nội quy trường, nội quy lớp học đã giảm, các em lễ phép với
thầy cô, người lớn tuổi; thân ái, chia sẻ với bạn bè, người thân. Có tinh thần
tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách bằng những việc làm cụ thể và đầy ý
nghĩa như:

Học sinh trường THPT Hà Văn Mao quyên góp mua xe đap. tặng những học sinh nghèo
trường THCS Lương Nội, trong năm học 2018 -2019 .

Khi áp dụng phương pháp này, qua kiểm tra tổng hợp về mặt hạnh kiểm của
học sinh ở một số lớp đã cho kết quả như sau:
21


TT

1
2
3
4
5

Lớp

Sĩ số

10A2
10A4
10A5
10A6
10A7

39
41
47
45
45

SL
34
26
28
29
27

Tốt

%
87
63,5
59,5
64,5
60

SL
5
15
18
16
16

Khá
%
23
36,5
38,5
33
35,5

Trung bình
SL
%
1
1
2

SL

Yếu
%

2
2,5
4,5

Như vậy với việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực
nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh bằng phương pháp kể
chuyện về Bác Hồ đã đem lại những kết quả nhất định trong việc giáo dục đạo
đức cho học sinh ở trường THPT Hà Văn Mao.
2. Kiến nghị.
Để công tác giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua kể chuyện đạt kết quả
cao hơn nữa, tôi mạnh dạn kiến nghị với nhà trường một số giải pháp sau:
- Cần phải tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu về cuộc đời hoạt động,sự nghiệp
của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Thư viện nhà trường cần phải trang bị nhiều tư liệu, sách về cuộc đời hoạt
động của chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Xây dựng phòng truyền thống của nhà trường trong đó quan tầm trưng bày
hình ảnh tư liệu cách mạng, ảnh tư liệu về Bác, những nhà yêu nước để giáo dục
truyền thống yêu nước cho học sinh.
Trên đây là một kinh nghiệm nhỏ của tôi trong quá trình giảng dạy, vì thế
không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp của
quý thầy cô để đề tài này từng bước hoàn chỉnh và áp dụng có hiệu quả hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thanh Hóa ngày 12 tháng 4 năm 2019.

Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm tôi tự viết, không sao chép nội
dung của người khác.

Lê Thị Huệ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

22


TT
Tác giả
Tên tài liệu
1 TS.Nguyễn
Văn DỤC VÀ
Bác ĐÀO
Hồ vàTẠO
nhữngTHANH
bài học về
đạo đức, lối
SỞ GIÁO
HÓA
Tùng.PGS.TS.Nguyễn
dành
choVĂN
học sinh
lớp
TRƯỜNG sống
THPT

HÀ
MAO
Thị Phương Hoa.ThS.
Đoàn Thị Thúy HạnhThS. Hồ Thị Hồng
2

Vân
Trần Văn Chương.

Sách bài tập tình huống giáo dục công dân

Nguyễn Thị Thanh
10, NXB
Giáo
dục Việt Nam
SÁNG KIẾN
KINH
NGHIỆM
Mai-Trần Văn Thắng.
3

Lưu Thu Thủy
Mai Văn Bính.Lê

SGK giáo dục công dân 10, NXB Giáo dục

Thanh Hà-Nguyễn Thị

Việt Nam.

Thanh Mai-Lưu Thu

NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC

Thủy
CHO
HỌCNgọcLinh,
SINH THÔNG
QUA
NHỮNG
CÂU
4 Trần
Lương Kể
chuyện
về Bác Hồ,
tập CHUYỆN
1, NXB GiáoKỂ
Dục
5

VỀ Phú
BÁC HỒ, Ở TRƯỜNG
THPT HÀ VĂN MAO
Văn
Việt Nam.
Sở Giáo Dục và Đào
Tài liệu tập huấn sử dụng bộ tài liệu “ Bác
Tạo Thanh Hóa

Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống

dành cho học sinh ” từ lớp 2 đến lớp 12
trong giảng dạy ở các trường phổ thông - Sở
GD & ĐT Thanh Hóa.

Người thực hiện: Lê Thị Huệ
6

Hồ Thanh Diện

Thiết kế bài giảng giáo dục công dân

Chức vụ : Giáo viên

10,NXB Hà Nội.

Đơn vị công tác: Trường THPT Hà Văn Mao
SKKN thuộc lĩnh vực ( môn) : Giáo dục công dân

THANH HÓA 23
NĂM 2019


24