CÂU HỎI TÀI CHÍNH TIỀN TỆ

CÂU HỎI TÀ I CHÍNH TIỀN TỆ
Câu 1: Phân tích nội dung phân cấp quản lý NSNN theo luật NSNN :
Về hình thức
: phân cấp quản lý NSNN là phân đònhk trách nhiệm, quyền hạn của các cấp
chính quyền nhà nước trong việc quản lý và điều hà nh hoạt động của NSNN.
Về thực chất:
phân cấp quản lý NSNN là giải quyết các mối quan hệ giữ a chính quyền
nhà nước TW và các cấp cơ quan nhà nước ở đòa phương trong toà n bộ hoạt động của
NSNN. Nội dung quan trọng nhất trong phân cấp quản lý NSNN chính là xác đònh các
khoản thu và nhiệm vụ chi của từ ng cấp NSNN.
* Phân đònh thu giữ a các cấp:

+ Xét về mặt lý thuyết : có 4 phương pháp thực hiện phân phối nguồn thu giữ a các cấp NS
nhà nước.
_ Phương pháp thu đủ chi đủ: theo phương pháp này toà n bộ số thu của các cấp NS đều
đựơc tập trung và o NS TW, mọi nhu cầu chi của đòa phương đều do NSTW chuyển về cấp
phát. Phương pháp nà y đảm bảo cho NSTW giữ vai trò chủ đạo, tập trung mọi nguồn lực
để đảm bảo thực hiện các mục tiêu trọng yếu trên phạm vi cả nước, song phương pháp
nà y là m cho đòa phương luôn ở thế bò động.
_ Phương pháp khoán gọn: theo phương pháp nà y nhà nước trung ương phân đònh cho đòa
phương được thu một số khoản thu nhất đònh. Các khoản thu nà y được dà nh trọn vẹn cho
NS đòa phương để đảm bảo các nhiệm vụ chi được giao . Phương pháp nà y khuyến khích
đòa phương tích cực khai thác và bồi dưỡ ng nguồn thu của mình nhưng không chú ý thích
đáng đến nguồn thu của TW.
_ Phương pháp dự phần: theo phương pháp nà y, mỗi cấp ngân sách được hưởng 1 phần từ
các khoản thu chung của NSNN . Tỷ lệ phân phối nguồn thu giữ a các cấp NSNN được gọi
là tỷ lệ điều tiết và nguồn thu của từ ng cấp NSNN được hưởng gọi là thu điều tiết hay thu
phân chia theo tỷ lệ %. Phương pháp nà y kích thích đòa phương quan tâm đến nguồn thu
chung của nhà nước. Song vấn đề khó là việc xác đònh tỷ lệ điều tiết, thờ i gian ổn đònh tỷ
lệ điều tiết và trong thờ i gian ổn đònh tỷ lệ điều tiết nếu điều kiện nền kinh tế có nhiều
biến đổi thì sẽ xử lý nguồn thu của từ ng cấp NS như thế nà o.

_ Phương pháp hỗn hợp: đây là phương pháp áp dụng hỗn hợp cả 3 phương pháp trên. Khi
đó nguồn thu của NS đòa phương gồm có 3 phần chính:
Các khoản thu 100% (thu riêng)
Các khoản thu phân chia theo % (thu điều tiết)
Các khoản thu trợ cấp từ NS TW.
Phương pháp hỗn hợp được áp dụng phổ biến ở các nước và ở nước ta hiện nay.
+ Theo luật NSNN VN nguồn thu của các cấp NSNN được xác đònh như sau:
_ Thu NSTW gồm thu 100% ; thu phân chia theo % giữ a NSTW và NS tỉnh.
_ Thu NS tỉnh gồm thu 100%; thu phân chia theo % giữ a NSTW và NS tỉnh và thu phân
chia theo % giữ a NS tỉnh và NS huyện.
_ Thu NS huyện gồm thu 100% ; thu phân chia theo % giữ a NS tỉnh và NS huyện và thu
phân chia % giữ a NS huyện và NS xã .
_ Thu NS xã gồm thu 100% và thu phân chia theo % giữ a NS huyện và NS xã.

Câu 2: Trình bà y nội dung các loại thuế:
a/ Thuế VAT:

+ Thuế VAT là thuế tính trên khoản giá trò tăng thêm của hà ng hóa dòch vụ phát sinh
trong quá trình sản xuất- lưu thông- tiêu dù ng.
+ Căn cứ để tính thuế VAT là giá tính thuế và thuế suất.
_ Giá tính thuế được qui đònh như sau:
Đối với hà ng hóa – dòch vụ: là giá bán chưa có thuế VAT ( gồm cả phụ thu và phí
thu thêm nếu có).
Đối với hà ng hóa nhập khẩu: là giá NK tại cửa khẩu + thuế NK.
Ví dụ : cơ sở NK TV nguyên chiếc . Giá tính thuế NK là 2.000.000 đ/c, thuế suất thuế NK
là 30%, thuế suất thuế VAT 10% Ỉ thuế NK phải nộp : 2.000.000 x 30% = 600.000
Giá tính thuế VAT : 2.000.000 + 600.000 = 2.600.000
Thuế VAT phải nộp: 2.600.000 x 10% = 260.000
_ Đối với hà ng hóa bán theo phương thức trả góp: giá bán trả 1 lần chưa có thuế VAT (
không gồm lã i trả góp ).

_ Thuế suất có 4 mức : 0%, 5%, 10%, 20%.
+ Phương pháp tính thuế: (2 phương pháp)
_ Phương pháp khấu trừ thuế:
Số thuế VAT phải nộp = thuế VAT đầu ra + thuế VAT đầu và o.
Thuế VAT đầu ra = giá tính thuế x thuế suất.
Thuế VAT đầu vào là tổng số thuế VAT đã thanh toán được ghi trên hóa đơn mua hàng
hóa dòch vụ hoặc chứng từ nộp thuế VAT hà ng hóa NK
_ Phương pháp tính trực tiếp trên GTGT:
Thuế VAT phải nộp = GTGT của hà ng hóa – dòch vụ x thuế suất.
GTGT của hà ng hóa , dòch vụ = Giá thanh toán của hà ng hóa, dòch vụ bán ra – Giá thanh
toán của hà ng hóa, dòch vụ mua và o tương ứng.
Nhìn trên hoá đơn ta thấy:
Tiền hà ng…
Tiền thuế VAT…
Tổng cộng tiền thanh toán…
Như vậy giá thanh toán là giá đã bao gồm cả thuế VAT.
b/ Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB):

Thuế TTĐB thu và o 1 số hà ng hóa, dòch vụ cần hướng dẫn sản xuất và tiêu dù ng đã liệt
kê trong danh mục chòu thuế TTĐB. Thuế TTĐB là 1 loại thuế gián thu , thuế được nộp
và o giá bán và do ngườ i tiêu dù ng phải gánh chòu khi mua hà ng hóa, dòch vụ nhưng thu
qua các cơ sở sản xuất , kinh doanh dòch vụ. Các mặt hà ng chỉ chòu thuế TTĐB 1 lần ở
khâu sản xuất, kinh doanh dòch vụ và ở khâu NK.
Ngườ i nộp thuế bao gồm các tổ chức , cá nhân sản xuất, NK hà ng hóa và kinh doanh dòch
vụ thuộc đối tượng nộp thuế TTĐB .
Đối tượng đánh thuế là giá tính thuế NK cộng thuế NK; đối với dòch vụ là giá cung ứng
dòch vụ chưa có thuế TTĐB.
Thuế TTĐB được xác đònh dựa trên các căn cứ tính thuế là giá tính thuế và thuế suất.
Thuế TTĐB = Giá tính thuế đơn vò hà ng hóa, dòch vụ x thuế suất.
Thuế TTĐB là 1 loại thuế có tác dụng hướng dẫn sản xuất và tiêu dù ng . Thông qua hệ

thống thuế suất áp dụng cao và rất cao đối với các loại hà ng hóa và dòch vụ chòu thuế
TTĐB, nhà nước điều tiết và động viên hợp lý 1 phần thu nhập của ngườ i tiêu dùng và
qua đó tạo nguồn thu cho NSNN.
c/ Thuế XK – NK:

Thuế XK – NK là một loại thuế thu và o các mặt hà ng mậu dòch và phi mậu dòch được
phép XK, NK qua biên giới VN , kể cả hà ng hóa từ thò trườ ng trong nước đưa và o khu chế
xuất và từ khu chế xuất đưa ra thò trườ ng trong nước.
Ngườ i nộp thuế XK – NK là tất cả các tổ chức , cá nhân có hà ng hóa NK – XK qua biên
giới VN theo luật thuế qui đònh.
Đối tượng đánh thuế là giá trò hà ng hóa XK, NK qua biên giới hay nói cách khác là giá
tính thuế đơn vò hà ng hóa. Giá tính thuế đối với XK là giá bán cho khách hàng tại cửa
khẩu xuất, giá nà y bao gồm giá mua hà ng XK, chi phí lưu thông và phần lợi nhuận của tổ
chức kinh doanh, và không gồm chi phí vận tải và phí bảo hiểm theo hợp đồng bán hà ng.
Giá tính thuế đối với hà ng NK là giá mua của khách hà ng tại cửa khẩu nhập, giá nà y bao
gồm giá mua hà ng nhập, chi phí vận tải và phí bảo hiểm theo hợp đồng mua hàng phù hợp
với các chứng từ khác có liên quan.
Thuế XK, NK được xác đònh dựa trên các căn cứ:
+ Số lượng từ ng mặt hà ng XK hay NK.
+ Giá tính thuế.
+ Thuế suất : có 3 loại:
_ Thuế suất thông thườ ng: áp dụng cho hà ng hóa NK có xuất xứ từ nước không có thoả
thuận đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với VN. Thuế suất thông thương được
qui đònh cao hơn không quá 70% so với thuế ưu đã i của từ ng mặt hà ng tương ứng do CP
qui đònh.
_ Thuế suất ưu đã i: áp dụng cho hà ng hóa NK có xuất xứ từ nước có thỏa thuận đối xử tối
huệ quốc trong quan hệ thương mại với VN.
_ Thuế suất đặc biệt : áp dụng cho hà ng hóa NK có xuất xứ từ nước mà VN và nước đó đã
có thoả thuận ưu đã i đặc biệt về thuế NK. CP qui đònh thuế suất ưu đã i đặc biệt đối với
từ ng mặt hà ng theo thỏa thuận đã được ký kết với các nước.

Số thuế XK, NK phải nộp = Số lượng hà ng NK, XK x Giá tính thuế hà ng XK, NK x Thuế
suất hà ng NK, XK.
Thuế XK, NK là 1 khoản thu quan trọng và chiếm 1 tỷ trọng đáng kể trong tổng số thu về
thuế của NSNN. Tác dụng cơ bản của loại thuế nà y thể hiện ở chỗ kích thích sản xuất nội
đòa hướng về XK, tạo điều kiện để sản phẩm trong nước có thể XK với chất lượng tốt đủ
sức cạnh tranh với các loại hà ng hóa trên thò trườ ng thế giới và kích thích mở rộng quan
hệ giao lưu thương mại quốc tế.

Câu 3: Trình bày bản chất và các chức năng của tiền tệ :
1/ Bản chất:

+ Sự ra đờ i của tiền tệ : gắn với các quá trình phát triển của hà ng hóa. Trong giai đoạn
đầu ngườ i ta trao đổi hà ng hóa trực tiếp với nhau: H1 – H2, việc trao đổi hà ng hóa trực
tiếp như trên tạo điều bất tiện rất lớn cho nhữ ng ngườ i tham gia quan hệ trao đổi là cần
phải tìm đúng ngườ i vừ a có hà ng hóa mà mình cần, vừ a có nhu cầu về hà ng hóa của mình.
Do đó trao đổi ngà y cà ng mở rộng. Để giải quyết khó khăn, ngườ i ta tiến hà nh trao đổi
hà ng hóa gián tiếp thông qua vật trung gian: H1 – vật trung gian – H2, sự ra đờ i của vật
trung gian đánh dấu giai đoạn mở đầu cho sự xuất hiện của tiền tệ.
+ Bản chất:
_ Từ nguồn gốc ra đờ i của tiền tệ , ta hiểu thực chất tiền tệ là 1 hà ng hóa đặc biệt, đóng
vai trò vật trung gian trong trao đổi hà ng hóa. Tiền tệ là 1 hà ng hóa vì bản thân nó có giá
trò và giá trò sử dụng , thông thườ ng nó cò n có giá trò sử dụng đặc biệt: tiền tệ là thước đo
giá trò và là phương tiện trao đổi cho cả thế giới hà ng hóa.
_ Từ khi xuất hiện đến nay, tiền tệ đã có sự thay đổi cơ bản. Ban đầu tiền tệ tồn tại dưới
hình thức hóa tệ, vì vậy bản thân tiền tệ có giá trò nội tại, do đó ta gọi là tiền thực chất.
Ngà y nay, các nước đều áp dụng chế độ lưu thông tiền giấy bất khả hoán, tiền giấy được
lưu hành hoàn toà n dựa trên sự tín nhiệm, không có giá trò bản thân. Vì vậy nhữ ng ngườ i
theo học thuyết duy tâm hiện đại cho rằng phẩm chất tiền tệ là “Sự quy ước xã hội nhân
tạo”, theo họ bất cứ phương tiện nà o đáp ứng đủ 4 công dụng là : đo lườ ng, giá trò trung
gian trao đổi, bảo toà n giá trò và phương tiện thanh toán đều được xem là tiền tệ.

2/ Chức năng:
* Chức năng thước đo giá trò;
+ Trong chức năng nà y, bản thân giá trò của tiền tệ được sử dụng là m tiêu chuẩn để đo
lườ ng và biểu hiện giá trò của các hà ng hóa khác thà nh giá cả hà ng hóa. Như vậy thực
chất giá cả hà ng hóa là tỷ lệ so sánh giữ a giá trò đơn vò hà ng hóa với giá trò đơn vò tiền tệ.
+ Để thực hiện chức năng thước đo giá trò, tiền tệ phải thỏa mã n các yêu cầu:
_ Tiền phải có giá trò (giá trò bản thân hoặc giá trò được chỉ đònh)
_ Tiền phải có tiêu chuẩn giá cả. Tiêu chuẩn giá cả của tiền tệ gồm các yếu tố được qui
đònh bởi luật pháp.
•
Tên gọi và ký hiệu của tiền tệ:
9 Về tên gọi: tiền của mỗi nước đều có tên gọi, tên gọi đó có thể giống nhau.
Vì vậy cần phải gọi tên đồng tiền kè m theo tên quốc gia.
9 Về ký hiệu tiền tệ: Theo nguyên tắc quốc tế gồm 3 chữ cái, trong đó có 2
chữ đầu để ký hiệu tên quốc gia, chữ thứ 3 là để ký hiệu tên đồng tiền. Ký
hiệu tiền thống nhất theo quy tắc quốc tế cho phép tiết kiệm và chuẩn hóa
thông tin trong giao dòch.
• Nội dung giá trò của đơn vò tiền tệ: là số lượng giá trò mà 1 đơn vò tiền tệ đại biểu,
có nước qui đònh gián tiếp thông qua tỷ giá hối đoái với 1 đồng tiền hoặc 1 nhóm
đồng tiền, có nước qui đònh bằng hà ng hóa, có nước qui đònh bằng hàm lượng và ng,
có nước thả nổi.
•
Tiền ước số và tiền bội số của đơn vò tiền tệ. Tiền ước số là nhữ ng đồng tiền nhỏ
hơn tiền đơn vò (xu, hà o). Tiền bội số là nhữ ng đồng tiền lớn hơn tiền đơn vò (giấy
20đ, 30đ).
+ Việc đo lườ ng giá trò hà ng hóa bằng tiền tệ được thực hiện trong tư duy, trong ý niệm
(không phải là 1 hoạt động đo lườ ng cụ thể).
* Chức năng phương tiện lưu thông:
_ Trong chức năng nà y tiền tệ được sử dụng là vật trung gian cho quá trình trao đổi hàng
hóa thể hiện qua công thức H1 - T – H2. Sự tham gia của tiền tệ và o quá trình trao đổi

hà ng hóa là 1 sự tiến bộ hơn hẳn so với trao đổi hà ng hóa trực tiếp. Điều nà y thể hiện ở
chỗ quá trình trao đổi hà ng hóa được tách thà nh 2 giai đoạn riêng biệt là BÁN và MUA.
Nhờ đó ngườ i ta có thể bán hà ng hóa ở chỗ này và mua hà ng hóa ở chỗ khác, bán hàng
hóa lúc nà y và mua hà ng hóa lúc khác.
_ Trong khi thực hiện phương tiện lưu thông, có thể sử dụng tiền dấu hiệu vì mục đích của
ngườ i bán hà ng là dù ng tiền thu được để mua hà ng hoá khác. Đây là cơ sở quan trọng cho
sự xuất hiện của tiền tệ dấu hiệu (tín tệ).
_ Để thực hiện tốt chức năng lưu thông: tiền tệ phải thỏa mã n một số điều kiện sau đây:
Sức mua của đồng tiền phải tương đối ổn đònh vì ngườ i bán thườ ng từ chối nhận nhữ ng
đồng tiền bò mất giá nhanh chóng. Phải có đủ số lượng tiền tệ để đáp ứng nhu cầu trao đổi
hà ng hóa. Nạn khan hiếm tiền là nguyên nhân gây ách tắc cho các hoạt động sản xuất
kinh doanh, cơ cấu tiền tệ phải đáp ứng được nhu cầu giao dòch của công chúng, nghóa là
trong lưu thông bao gồm nhiều loại tiền có mệnh giá khác nhau với tỷ lệ thích hợp, thiếu
hoặc thừ a tiền có mệnh giá nhỏ đều gây trở ngại không ít đến các hoạt động kinh tế.
* Chức năng phương tiện thanh toán:
Tiền tệ thực hiện cả phương tiện thanh toán khi nó được sử dụng để chi trả, mà khoản chi
trả nà y không trực tiếp gắn với công thức H1 – T – H2, không trực tiếp gắn với việc bán
hoặc mua hà ng hóa (tiền cho vay, trả nợ, nộp thuế, trả lương…)
* Chức năng phương tiện cất trữ :
_ Trong chức năng nà y tiền tệ được rút ra khỏi lónh vực lưu thông đi và o cất trữ để thỏa
mã n các nhu cầu ở các thờ i kỳ sau.
_ Điều kiện cơ bản để dù ng là m phương tiện cất trữ là tiền tệ phải có sức mua ổn đònh.
Dựa theo nguyên tắc trên thì tiền thực chất có đầy đủ giá trò (và ng) cũ ng không thực hiện
thật tốt được chức năng phương tiện cất trữ bởi lẽ và ng bò mất giá nghiêm trọng. Đối với
tiền dấu hiệu thì loại nà y thườ ng bò mất giá nên không là m được chức năng phương tiện
cất trữ nếu không được bù đắp giá trò bằng lã i suất danh nghóa lớn hơn tỷ lệ lạm phát.

Câu 4: Các biện pháp thực hiện chống LP:
+ Các biện pháp kìm chế LP rất đa dạng, tuỳ theo điều kiện của mỗi quốc gia mà có thể
áp dụng nhữ ng biện pháp khác nhau. Có thể chia các biện pháp kìm chế LP thà nh 2 loại :

nhữ ng biện pháp cấp bách và nhữ ng biện pháp chiến lược.
_ Nhữ ng biện pháp cấp bách cò n gọi là biện pháp tình thế, áp dụng nhữ ng biện pháp này
với mục đích giảm tức thờ i cơn sốt LP để có cơ sở áp dụng nhữ ng biện pháp ổn đònh tiền
tệ lâu dà i.
_ Nhữ ng biện pháp chiến lược là nhữ ng biện pháp nhằm tác động đồng bộ lên mọi mặt
hoạt động của nền kinh tế với ý tưởng tạo ra 1 sức ép mạnh về tiềm lực kinh tế của đất
nước, tạo cơ sở để ổn đònh tiền tệ vữ ng chắc.
+ Các biện pháp cụ thể:
_ Biện pháp hạn chế tiền tệ hay đóng băng tiền tệ: để giảm tiền, nhà nước sử dụng biện
pháp tăng lã i suất tiết kiệm, tăng thuế đối với ngườ i và doanh nghiệp có thu nhập cao,
đồng thờ i tiến hà nh trợ cấp cho nhữ ng ngườ i có thu nhập thấp hoặc nhữ ng mặt hà ng có
mức giá tăng chậm. Để phát hà nh tiền, nhà nước cần phải tính toán lại việc chi tiêu, đồng
thờ i tận dụng nhữ ng nguồn tiền đang thừ a trong lưu thông để thỏa mã n nhu cầu chi nhằm
hạn chế việc phát hà nh tiền tệ để bù đắp.
_ Biện pháp kìm giữ giá cả: áp dụng tự do mậu dòch để tăng qũ y hà ng hóa đặc biệt là
hà ng hóa tiêu dù ng góp phần cân đối với nguồn tiền dư thừ a, đồng thờ i bán ngoại tệ và