Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở ở đại học thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HÀ THỊ CẨM BÍCH

TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
CHO CÁN BỘ ĐOÀN CẤP CƠ SỞ
Ở ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN TẤT THẮNG

THÁI NGUYÊN - 2019


LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được
ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019
Tác giả luận văn
Hà Thị Cẩm Bích


LỜI CẢM ƠN
Với tất cả sự kính trọng và tình cảm chân thành của mình, cho phép tôi
được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Ban Giám hiệu, Phòng sau đại học

thuộc trường Đại học Sư phạm - ĐHTN, toàn thể các thầy giáo, cô giáo Khoa
Tâm lý Giáo dục, các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy và tham gia quản lý tôi
trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Tất Thắng đã tận tình
và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo tỉnh đoàn, cán bộ Văn
phòng, Các Ban chuyên môn tỉnh đoàn; Cán bộ quản lý Đại học Thái Nguyên;
Cán bộ quản lý các trường Đại học; Giảng viên các trường Đại học; Cán bộ
Đoàn các trường Đại học trên địa bàn thành phố Thái Nguyên đã nhiệt tình giúp
đỡ, cung cấp cho tôi những thông tin, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi trong quá
trình nghiên cứu. Cảm ơn gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã động viên, cổ vũ tinh
thần giúp đỡ để tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn khó tránh khỏi những thiếu
sót, rất mong nhận được sự góp ý và giúp đỡ của Hội đồng khoa học và Quý
thầy cô, anh chị em đồng nghiệp và bạn bè.
Xin trân trọng cảm ơn./.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2019
Tác giả luận văn
Hà Thị Cẩm Bích


MỤC LỤC

Lời cam đoan ........................................................................................................ i
Lời cảm ơn ........................................................................................................... ii
Mục lục ............................................................................................................... iii
Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. iv
Danh mục các bảng.............................................................................................. v
Danh mục các biểu đồ ........................................................................................ vi
MỞ ĐẦU............................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 4
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5
8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 6
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG
LỰC CHO CÁN BỘ ĐOÀN TRƯỜNG ĐẠI HỌC........................................ 7
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ở Việt Nam....................................... 7
1.2. Khái niệm công cụ ........................................................................................ 9
1.2.1. Bồi dưỡng .................................................................................................. 9
1.2.2. Năng lực................................................................................................... 11
1.2.3. Cán bộ đoàn ............................................................................................. 13
1.2.4. Bồi dưỡng năng lực cán bộ Đoàn ............................................................ 14
1.2.5. Năng lực cán bộ đoàn cấp cơ sở .............................................................. 14
1.2.6. Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cơ sở đại học .................. 15
1.3. Giới thiệu chung về trường Đại học ........................................................... 17


1.3.1 Mục tiêu của giáo dục Đại học ................................................................. 17
1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường Đại học ........................................... 17
1.4. Một số vấn đề lý luận về bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường
tại các trường Đại học........................................................................................ 18
1.4.1. Giới thiệu chung về cán bộ Đoàn trường tại các trường Đại học ........... 18
1.4.2. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các
trường Đại học .................................................................................................. 23
1.4.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các
trường Đại học .................................................................................................. 24

1.4.4. Phương pháp bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các
trường Đại học ................................................................................................... 25
1.4.5. Hình thức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các
trường Đại học .................................................................................................. 27
1.5. Nội dung tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn trường tại các
trường Đại học ................................................................................................... 28
1.5.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng .......................................................................... 28
1.5.2. Tổ chức bồi dưỡng................................................................................... 28
1.5.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động bồi dưỡng .................................................. 29
1.5.4. Kiểm tra đánh giá các kết quả bồi dưỡng ................................................ 31
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ
Đoàn trường tại các trường Đại học .................................................................. 32
1.6.1. Các yếu tố khách quan............................................................................. 32
1.6.2. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 34
Kết luận chương 1.............................................................................................. 35
Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
CHO CÁN BỘ ĐOÀN CẤP CƠ SỞ ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN ..............
37
2.1. Khát quát về Đại học Thái Nguyên và tổ chức đoàn trong Đại học


Thái Nguyên ...................................................................................................... 37


2.2. Khái quát khảo sát về thực trạng ................................................................ 40
2.2.1. Mục tiêu khảo sát..................................................................................... 40
2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát ................................................................ 40
2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 41
2.2.4. Phương pháp khảo sát.............................................................................. 41
2.3. Thực trạng bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở Đại học

Thái Nguyên ...................................................................................................... 41
2.3.1. Thực trạng năng lực của cán bộ Đoàn cấp cơ sở..................................... 41
2.3.2. Nhận thức của CBQL và cán bộ đoàn về tầm quan trọng của hoạt
động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở....................................... 44
2.3.3. Nhận thức về vai trò của giảng viên đối với hoạt động bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở .................................................................. 46
2.3.4. Thực trạng về nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở .................................................................. 48
2.4. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp
cơ sở Đại học Thái Nguyên ............................................................................... 53
2.4.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho cán bộ
Đoàn cấp cơ sở................................................................................................... 53
2.4.2. Thực trạng về việc tổ chức kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho cán bộ
Đoàn cấp cơ sở................................................................................................... 55
2.4.3. Thực trạng công tác chỉ đạo thực hiện các hoạt động bồi dưỡng năng
lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở .......................................................................... 58
2.4.4. Thực trạng công tác quản lý học viên và báo cáo viên ........................... 61
2.4.5. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi dưỡng năng lực cho
cán bộ Đoàn cấp cơ sở ....................................................................................... 63
2.4.6. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực
cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ................................................................................ 65


2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động tổ chức bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên .............................. 68
2.6. Đánh giá chung về khảo sát thực trạng ...................................................... 69
2.6.1. Những ưu điểm ........................................................................................ 69
2.6.2. Những hạn chế......................................................................................... 70
2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế........................................................................ 71
Kết luận chương 2.............................................................................................. 72

Chương 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHO
CÁN BỘ ĐOÀN CẤP CƠ SỞ Ở ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN .................... 73
3.1. Nguyên tắc chỉ đạo đề xuất biện pháp........................................................ 73
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu............................................................................. 73
3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 73
3.1.3. Đảm bảo tính hiệu quả............................................................................. 73
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 74
3.1.5. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp................................................ 74
3.2. Một số biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ
sở Đại học Thái Nguyên .................................................................................... 74
3.2.1. Nâng cao nhận thức về vai trò của đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở và năng
lực của đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở..................................................................... 74
3.2.2. Tăng cường chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động bồi
dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở...................................................... 77
3.2.3. Nâng cao chất lượng quản lý nội dung chương trình bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................................... 79
3.2.4. Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán
bộ Đoàn cấp cơ sở............................................................................................. 81
3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác bồi
dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở.................................................... 85
3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp đề xuất ...................................................... 88


3.4. Khảo sát kiểm chứng tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ...... 89
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 89
3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ........................................................................... 89
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 89
3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 89
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm............................................................................... 89
Kết luận chương 3.............................................................................................. 92

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 94
1. Kết luận.......................................................................................................... 94
2. Khuyến nghị................................................................................................... 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 98
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BTV

: Ban Thường vụ

CBQL

: Cán bộ quản lý

CSVC

: Cơ sở vật chất

ĐHTN

: Đại học Thái Nguyên

ĐTNCSHCM

: Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

HSSV

: Học sinh sinh viên

NXB

: Nhà xuất bản

SL

: Số lượng


DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thực trạng năng lực của cán bộ Đoàn cấp cơ sở .............................. 42
Bảng 2.2. Nhận thức của CBQL và cán bộ đoàn về tầm quan trọng của hoạt
động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở..................... 45
Bảng 2.3. Thực trạng nhận thức về vai trò của giảng viên đối với hoạt động
bồi dưỡng dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở ................... 47
Bảng 2.4. Thực trạng về nội dung bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp
cơ sở................................................................................................. 49
Bảng 2.5. Thực trạng về phương pháp bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn
cấp cơ sở .......................................................................................... 50
Bảng 2.6. Thực trạng về hình thức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp
cơ sở................................................................................................. 52
Bảng 2.7. Thực trạng công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho cán bộ
Đoàn cấp cơ sở................................................................................. 54
Bảng 2.8. Thực trạng công tác tổ chức kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho
cán bộ Đoàn cấp cơ sở ..................................................................... 56
Bảng 2.9. Thực trạng công tác chỉ đạo thực hiện các hoạt động bồi dưỡng

năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................... 59
Bảng 2.10. Thực trạng công tác quản lý học viên và báo cáo viên................... 62
Bảng 2.11. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi dưỡng năng
lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ........................................................ 64
Bảng 2.12. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng
lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ........................................................ 66
Bảng 2.13. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động tổ chức
bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn cấp cơ sở............................... 68
Bảng 3.1. Đánh giá về mức độ cấp thiết của các biện pháp tổ chức bồi
dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ....................................
90


Bảng 3.2. Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp tổ chức bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................... 91


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1: Đánh giá về mức độ cấp thiết của các biện pháp tổ chức bồi
dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở.................................... 90
Biểu đồ 3.2: Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp tổ chức bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ............................................... 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục đại học bao gồm giảng dạy, nghiên cứu và chuyển giao ứng
dụng. Giáo dục đại học đóng vai trò là “hệ thống nuôi dưỡng” của mọi lĩnh vực
trong đời sống, là nguồn cung cấp nhân lực tối cần thiết để phục vụ các công
tác quản lý, quy hoạch, thiết kế, giảng dạy và nghiên cứu. Một quốc gia
muốn phát triển về khoa học công nghệ và tăng trưởng về kinh tế thì nhất thiết
phải có cả hai yếu tố: một hệ thống giáo dục đại học và một lực lượng lao
động. Việc phát triển những ngành công nghệ bản địa cũng như năng lực trong
lĩnh vực nông nghiệp, an toàn thực phẩm và các ngành công nghiệp khác của
chúng ta chính là nhờ có một hạ tầng giáo dục đại học đẳng cấp quốc tế. Giáo
dục đại học còn tạo ra các cơ hội cho học tập suốt đời, cho phép con người cập
nhật các kiến thức và kỹ năng thường xuyên theo nhu cầu của xã hội.
Trên cơ sở nhiệm vụ chung đó, tổ chức Đoàn trong trường Đại học phải
phát huy được vai trò to lớn của tổ chức chính trị - xã hội, cánh tay đắc lực của
Đảng trong việc thu hút, tập hợp đoàn viên, sinh viên; tổ chức các hoạt động
tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị, giáo dục truyền thống, giáo dục đạo
đức, lối sống,… nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm, tính năng động, sáng tạo
của đoàn viên, sinh viên đối với đất nước, với cộng đồng, nhà trường và bản
thân. Mặt khác, tổ chức Đoàn trong trường Đại học cần bám sát các chỉ đạo của
Đảng ủy, đoàn cấp trên nhằm nắm bắt tâm tư, tình cảm của đoàn viên,thiết kế,
định hướng và tổ chức hoạt động thiết thực, chăm lo đời sống tinh thần, vật
chất và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên thanh niên
nhằm tạo các cơ hội cho đoàn viên sinh viên hoàn thành tốt các nhiệm vụ học
tập, rèn luyện trong nhà trường cũng như có vị trí việc làm thích hợp, phù hợp
với năng lực, sở trường và thu nhập tốt sau khi ra trường.
Đoàn Đại học Thái Nguyên là tổ chức Đoàn cấp huyện, trực thuộc Tỉnh
đoàn Thái Nguyên. Hiện nay Đoàn Đại học Thái Nguyên quản lý và chỉ đạo 13
cơ sở Đoàn trực thuộc, bao gồm : 07 Đoàn trường Đại học, 01 Đoàn trường
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

Cao đẳng, 02 Liên Chi đoàn khoa (gồm : Liên Chi đoàn Khoa Ngoại ngữ và
Khoa Quốc tế), 02 Đoàn Trung tâm (gồm : Đoàn Trung tâm học liệu Đại học
Thái Nguyên và Đoàn Trung tâm Giáo dục - Quốc phòng) với tổng số 33.481
đoàn viên.
Hiện nay, các trường Đại học trực thuộc Đại học Thái Nguyên đều đã
chuyển hình thức đào tạo niên chế sang hình thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ.
Phương thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ có độ mềm dẻo và linh hoạt về môn
học. Chương trình được thiết kế theo phương thức đào tạo tín chỉ bao gồm một
hệ thống những môn học thuộc khối kiến thức chung, những môn học thuộc
khối kiến thức chuyên ngành, những môn học thuộc khối kiến thức cận chuyên
ngành. Mỗi khối kiến thức đều có số lượng những môn học lớn hơn số lượng
các môn học hay số lượng tín chỉ được yêu cầu; sinh viên có thể tự do lựa chọn
môn học, thời gian học, giáo viên...Vì vậy dẫn đến việc sự gắn kết giữa các
sinh viên yếu, sinh viên chỉ chơi với một nhóm bạn, không mặn mà với các
hoạt động do tổ chức Đoàn phát động. Chính điều này đòi hỏi cán bộ Đoàn cơ
sở thuộc Đoàn Đại học Thái Nguyên có vai trò là “mắt xích” quan trọng, vừa
thúc đẩy, nâng cao chất lượng công tác Đoàn, vừa góp phần bảo đảm kết quả
học tập tốt của sinh viên.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn,
trong đó năng lực của cán bộ Đoàn là một yếu tố quan trọng. Để tổ chức Đoàn
trong trường Đại học thực sự phát huy được vai trò là tổ chức giáo dục đoàn
viên, sinh viên góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của nhà trường thì
người cán bộ Đoàn phải có phẩm chất chính trị tốt, năng lực của người cán bộ
Đoàn cần có bao gồm những tri thức chuyên môn, kỹ năng và thái độ thực hiện
nhiệm vụ của bản thân trong công tác triển khai tổ chức các hoạt động Đoàn,
thu hút, tập hợp, đoàn kết đoàn viên, sinh viên nhà trường. Trong thực tiễn, đội
ngũ cán bộ Đoàn ở trường Đại học, Cao đẳng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

phần lớn đều là các đồng chí cán bộ giảng viên trẻ, những đoàn viên, sinh viên
được lựa chọn trong thực tiễn hoạt động tại trường. Nhiều đồng chí có kiến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




thức chuyên môn vững, có nhiều thành tích trong giảng dạy, các bạn sinh viên
có kết quả học tập tốt, vừa nhiệt tình, năng động trong công tác Đoàn. Nhiều
đồng chí cán bộ Đoàn có năng lực tổ chức hoạt động và đề xuất nhiều giải
pháp, tạo ra các sân chơi có ý nghĩa cho đoàn viên sinh viên. Bên cạnh đó, do
các cán bộ Đoàn cấp trường chủ yếu là giảng viên kiêm nhiệm, thời gian làm
công tác chuyên môn bị chi phối, áp lực phải học tập, nâng cao trình độ chuyên
môn,… nên thời gian dành cho công tác Đoàn hạn hẹp, khó có đủ thời gian, ít
cơ hội tìm hiểu, trau dồi các kiến thức liên quan tới công tác Đoàn, công tác tổ
chức, đổi mới phương thức tập hợp đoàn viên, sinh viên nên cần phải được
định kỳ bồi dưỡng.
Đoàn Đại học Thái Nguyên cũng đã chủ động tổ chức các lớp tập huấn
bồi dưỡng năng lực cho các cán bộ Đoàn cơ sở, Ủy viên Ban Chấp hành Đoàn
các trường Đại học, Cao đẳng trực thuộc đơn vị, đồng thời có nhiều giải pháp
khuyến khích, tạo điều kiện, cơ hội cho các đồng chí cán bộ Đoàn tham gia các
buổi tập huấn do Tỉnh đoàn và Trung ương Đoàn tổ chức. Tuy nhiên, trong
thực tiễn công tác, tôi thấy nội dung bồi dưỡng cho cán bộ đoàn còn chưa đa
dạng, phong phú. Hình thức bồi dưỡng chưa phù hợp. Mặt khác việc tổ chức tập
huấn, bồi dưỡng còn chưa được thường xuyên, đặc biệt việc tạo điều kiện cho
cán bộ Đoàn trường tham gia bồi dưỡng tại các Trường Đại học, Cao đẳng trực
thuộc Đại học Thái Nguyên còn chưa đồng đều, việc tổ chức tập huấn tại các
trường Đại học, Cao đẳng còn có sự chênh lệch về số lượng.
Là một cán bộ Đoàn chuyên trách cấp tỉnh, nhận thấy sự cấp thiết của
vấn đề bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn tại các trường Đại học, Cao đẳng

trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện nay, tôi chọn vấn đề: “Tổ chức bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên” để nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất biện pháp để
tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên
nhằm nâng cao hiệu quả công tác đoàn trong nhà trường.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở
Đại học Thái Nguyên.
4. Giả thuyết khoa học
Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái
Nguyên có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đoàn ở trường
đại học. Mặc dù tỉnh đoàn Thái Nguyên đã chú trọng đến hoạt động bồi dưỡng
năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế nhất
định do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Công tác tổ chức và quản
lý hoạt động bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở chưa phù hợp với
thực tiễn. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn nếu đề xuất được các biện
pháp hợp lý và khả thi nhằm nâng cao chất lượng năng lực cho cán bộ Đoàn
cấp cơ sở.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích trên, nhiệm vụ của đề tài là:
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ

Đoàn cấp cơ sở tại các trường Đại học, Cao đẳng.
5.2. Nghiên cứu thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn
cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp
cơ sở ở Đại học Thái Nguyên.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Đề tài đi sâu phân tích và nghiên cứu thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng
lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên, từ đó đề xuất, khảo
nghiệm tính cần thiết cũng như tính khả thi của các biện pháp đó.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




6.2. Giới hạn về địa bàn khảo sát
Đề tài được triển khai nghiên cứu trong phạm vi 05 trường Đại học trực
thuộc Đại học Thái Nguyên bao gồm: Trường Đại học Sư phạm, trường Đại
học Y - Dược, trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp, trường Đại học Nông
Lâm, và trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông.
6.3. Giới hạn về khách thể điều tra
Tác giả tiến hành khảo sát người, bao gồm:
- Cán bộ Đoàn cấp tỉnh (gồm: lãnh đạo tỉnh đoàn, cán bộ Văn phòng, các
Ban chuyên môn Tỉnh đoàn): 15 đồng chí.
- Cán bộ quản lý của Đại học Thái Nguyên (Đảng ủy Đại học Thái
Nguyên): 03 người.
- Cán bộ quản lý các trường Đại học (Đảng ủy các trường): 15 người
(mỗi trường 3 người).
- Giảng viên các trường Đại học: 50 giảng viên (mỗi trường 10 giảng
viên).

- Cán bộ Đoàn các trường Đại học (các đồng chí trong Ban Chấp hành
Đoàn trường): 105 đồng chí (mỗi trường 21 đồng chí).
7. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ của đề tài, tác giả sử dụng các nhóm
phương pháp sau:
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng phương pháp thu thập, tổng hợp tài liệu lý luận về Đoàn Thanh
niên và tổ chức cơ sở Đoàn, các văn kiện, Nghị quyết của Đảng và các tài liệu
khoa học về quản lý giáo dục để nghiên cứu, phân tích, xây dựng cơ sở lý luận
về tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái
Nguyên.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Thông qua việc sử dụng hệ thống
các câu hỏi và phiếu điều tra theo mẫu nhằm thu thập số liệu về thực trạng công
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




tác tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái
Nguyên, từ đó tìm ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




- Phương pháp phỏng vấn: (đối tượng phỏng vấn là giảng viên, cán bộ
quản lý và các ủy viên BCH Đoàn các trường thuộc Đại học Thái Nguyên).
- Phương pháp quan sát: Quan sát thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực

cho cán bộ Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên.
7.3. Phương pháp xử lý số liệu
Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu thu thập
được trong quá trình điều tra thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ
Đoàn cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên dưới dạng: Bảng số liệu, biểu đồ, phân
tích thực nghiệm,... giúp cho các kết quả nghiên cứu trở nên chính xác, có ý
nghĩa và đảm bảo độ tin cậy.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, mục lục, danh mục tài liệu
tham khảo, phụ lục. luận văn gồm có 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ
Đoàn trường Đại học.
Chương 2: Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn cấp
cơ sở Đại học Thái Nguyên.
Chương 3: Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn
cấp cơ sở Đại học Thái Nguyên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHO
CÁN BỘ ĐOÀN TRƯỜNG ĐẠI HỌC
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ở Việt Nam
Một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng và hiệu quả
của hoạt động Đoàn và phong trào thanh niên chính là đội ngũ cán bộ đoàn.
Cán bộ đoàn sẽ là người tập hợp, đoàn kết thanh niên, tham gia trực tiếp vào
quá trình giáo dục, bồi dưỡng thanh niên, nhằm giúp thanh niên có khả năng

thích ứng các yêu cầu của xã hội hiện đại (bên cạnh công tác chuyên môn do
nhà trường đào tạo). Để có được đội ngũ cán bộ đoàn đủ mạnh, đáp ứng được
yêu cầu hiện nay, công tác bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn là rất cần thiết.
Bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn nhằm góp phần đổi mới nội dung, hình
thức tập hợp thanh niên, nâng cao hiệu quả các hoạt động của Đoàn nhằm
góp phần thực hiện nhiệm vụ của tổ chức mình đồng thời mang lại lợi ích thiết
thực cho đoàn viên, thanh niên.
Trong thư gửi thanh niên (17/8/1947), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng
định: "Người ta thường nói: Thanh niên là người chủ tương lai của đất nước.
Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh
niên" [10, tr.166]. Người đã nêu một luận điểm nổi tiếng: "Muốn hồi sinh một
dân tộc trước hết hãy hồi sinh thanh niên". "Thanh niên là người xung phong
trong công cuộc phát triển kinh tế, văn hoá" [10, tr.61].
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nói: “Cán bộ là gốc của mọi công việc’’
“Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [10]. Để thu
hút, tập hợp thanh niên tham gia vào tổ chức Đoàn, cán bộ Đoàn - người đứng
đầu tổ chức Đoàn phải là người vừa có tài, vừa có đức, phải được đào tạo, bồi
dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực công tác Đoàn.
Do đó, Người yêu cầu ''phải biết rõ cán bộ” để có kế hoạch bồi dưỡng, huấn
luyện, sử dụng phù hợp, ''Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng''. Vì
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




vậy, phải biết cách lựa chọn, sử dụng và không ngừng bồi dưỡng năng lực cán
bộ để cái vốn quý đó ngày càng to lớn lên theo yêu cầu, nhiệm vụ của cách
mạng.
Xác định được vai trò quan trọng về nâng cao năng lực cho cán bộ đoàn
trước đòi hỏi của xã hội, Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban

Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối
với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã chỉ
rõ cần: “Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, xây dựng Đoàn thực sự
vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, thu hẹp nhanh các cơ sở đoàn yếu
kém. Nâng cao sức hấp dẫn các phong trào thanh niên do Đoàn tổ chức, qua
đó tạo môi trường giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện, khơi dậy và phát huy tính
xung kích của tuổi trẻ”. “Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ đoàn các cấp thực
sự có trình độ năng lực, nhiệt tình, có khả năng vận động quần chúng, độ tuổi
sát với tuổi thanh niên, thực sự tiêu biểu trong thanh niên” [3]. Đây là hướng
đi đúng đắn sát thực với nhu cầu của thanh niên và của xã hội và sẽ đem lại
hiệu quả cao trong giáo dục thanh niên và uy tín của Đoàn.
Để nâng cao năng lực cho cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Thủ tướng
Chính phủ đã phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn Thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh giai đoạn 2015 - 2020, với mục tiêu “nhằm nâng cao
năng lực tham mưu, tổ chức thực hiện nhiệm vụ của cán bộ Đoàn; xây dựng
đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, năng lực
chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, có năng lực lãnh đạo, quản lý đáp ứng vị
trí, nhiệm vụ công tác, đạt tiêu chuẩn chức danh ở các cấp, góp phần chuẩn bị
tốt nguồn cán bộ kế cận cho nhiệm kỳ Đại hội Đoàn 2017 - 2022, bổ sung
nguồn cán bộ cho Đảng và hệ thống chính trị” [13].
Trong những năm qua, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Học viện
Thanh thiếu niên Việt Nam thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn
năng lực, kỹ năng, nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội cho đội ngũ cán bộ Đoàn,
Hội, Đội chuyên trách cấp tỉnh, cấp huyện và cấp cơ sở. Nhà xuất bản Thanh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




niên, nhà xuất bản Tuổi trẻ đã biên soạn các cuốn tài liệu về bồi dưỡng

nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội, Đội như: Tài liệu Bồi dưỡng Bí thư Tỉnh, thành
Đoàn (năm 2013); Tài liệu bồi dưỡng cán bộ Đoàn cấp cơ sở, cán bộ Đoàn
trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp (năm 2013); Sổ tay cán
bộ Đoàn trường học (năm 2012, năm 2014)... Ngoài ra, Ban Trường học Trung
ương Đoàn cũng ban hành một số hướng dẫn về nghiệp vụ công tác Đoàn
trường học năm 2013.
Bên cạnh các tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Đoàn cho cán bộ
Đoàn, trong thực tiễn đã có một số công trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề bồi
dưỡng năng lực cho cán bộ Đoàn, một số hình thức bồi dưỡng, kỹ năng cần
thiết cho cán bộ Đoàn cơ sở hay cán bộ Đoàn trường học. Điển hình là
công trình “Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn
chuyên trách tỉnh nam Định” của tác giả Dương Thị Thanh Huệ; đề tài “Thực
trạng quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn tại Trường
Đoàn Lý Tự Trọng - Thành phố Hồ Chí Minh”. Tuy nhiên, chưa có tài liệu
hay đề tài nào nghiên cứu về “Tổ chức bồi dưỡng năng lực cho cán bộ đoàn
cấp cơ sở ở Đại học Thái Nguyên”. Do vậy, tôi chọn nội dung này làm đề tài
nghiên cứu với mong muốn sẽ góp phần tham mưu, đề xuất những biện pháp
thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tổ chức bồi dưỡng năng lực cho
cán bộ Đoàn ở Đại học Thái Nguyên, góp phần nâng cao chất lượng cán bộ
Đoàn cấp cơ sở, xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh.
1.2. Khái niệm công cụ
1.2.1. Bồi dưỡng
Theo từ điển Tiếng Việt: "Bồi dưỡng là làm cho tăng thêm năng lực
hoặc phẩm chất" [17, tr.248].
Tác giả Nguyễn Lộc cho rằng: "Bồi dưỡng là quá trình liên tục bổ sung,
nâng cao trình độ chuyên môn, kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ, nâng cao năng
lực hoặc phẩm chất nói chung trên cơ sở của những kiến thức, kỹ năng đã được
đào tạo trước đó" [dẫn theo 1, tr.20].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN

- Theo quan niệm của Tổ chức UNESCO: “Bồi dưỡng với ý nghĩa nâng
cao nghề nghiệp. Quá trình này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu
nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ nhằm đáp ứng nhu cầu
lao động nghề nghiệp” [7, tr.20].
- Theo tác giả Nguyễn Minh Đường: “Bồi dưỡng là một quá trình cập
nhật kiến thức và kỹ năng còn thiếu hoặc đã lạc hậu trong một cấp học, bậc
học và thường xuyên được xác định bằng một chứng chỉ” [6, tr.31].
Từ những khái niệm trên có thể nói: chủ thể hoạt động tự bồi dưỡng
(khách thể hoạt động bồi dưỡng) là người lao động đã được đào tạo và có trình
độ chuyên môn nghề nghiệp nhất định.
Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, theo nghĩa rộng: Bồi dưỡng được
hiểu là một dạng đào tạo không chính quy. Về bản chất thì bồi dưỡng là một con
đường của đào tạo và người được bồi dưỡng của chương trình bồi dưỡng được
hiểu là người đang đương nhiệm trong các cơ quan giáo dục hay trong nhà
trường.
Về quá trình bồi dưỡng, Michael Amstrong [18] khi nghiên cứu về quá
trình đào tạo đã nêu: Nghiên cứu quá trình đào tạo bồi dưỡng như là quá trình
đào tạo có kế hoạch xác định, nó là những tác động có xem xét cất nhắc nhằm
đảm bảo có được sự học tập để nâng cao khả năng làm việc thực tế. Quá trình
đào tạo, bồi dưỡng có kế hoạch là quá trình bao gồm các công đoạn sau:
- Xây dựng kế hoạch, chương trình bồi dưỡng bao gồm: xác định chủ đề
bồi dưỡng chuyên môn và đối tượng được bồi dưỡng chuyên môn; xác định nội
dung cụ thể bồi dưỡng chuyên môn; xác định phương pháp, phương tiện bồi
dưỡng chuyên môn.
- Tổ chức, chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch bồi dưỡng.
- Đánh giá và hiệu chỉnh kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn.
Qua các quan điểm trên có thể rút ra khái niệm bồi dưỡng như sau: Bồi

dưỡng là bổ sung kiến thức, kỹ năng để nâng cao trình độ trong lĩnh vực
chuyên môn nào đó, giúp con người mở mang hoặc nâng cấp hệ thống tri thức,
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN




kỹ năng, kỹ xảo chuyên môn nghiệp vụ có sẵn nhằm nâng cao chất lượng hiệu
quả của công việc đang làm.
Mục đích của bồi dưỡng là nhằm nâng cao phẩm chất và trình độ chuyên
môn nghiệp vụ để người lao động có cơ hội củng cố và mở mang hoặc nâng cao
trình độ tri thức, kỹ năng kỹ xảo, chuyên môn nghiệp vụ có sẵn nhằm nâng cao
chất lượng và hiệu quả công việc đang làm (không nhằm mục đích đổi nghề).
Như vậy, quá trình bồi dưỡng chính là quá trình đào tạo nối tiếp, đào tạo liên tục
trong quá trình làm việc. Trong đó chủ thể bồi dưỡng chuyên môn đóng vai trò
chủ đạo, nhằm làm cho đối tượng bồi dưỡng chuyên môn hoạt động tích
cực. Qua đó nâng cao năng lực và phẩm chất, đáp ứng yêu cầu của xã hội. Quá
trình bồi dưỡng thể hiện quan điểm giáo dục hiện đại đó là “Đào tạo liên tục và
học tập suốt đời”. Tuy nhiên, khác với “đào tạo”, “bồi dưỡng” là công việc
thường được tiến hành sau đào tạo nhằm bổ sung thêm kiến thức, chuyên
môn, nghiệp vụ trong quá trình làm việc trên nền tảng của tri thức đã được đào
tạo. Có nơi, có lúc người ta còn dùng thuật ngữ bồi dưỡng dưới cái tên “tái đào
tạo” hoặc “đào tạo lại”. Do đó, thời gian thường ngắn, thường từ một tuần đến
ba tháng. Kết thúc “bồi dưỡng”, người học đủ điều kiện để được nhận chứng chỉ
công nhận kết quả đã cập nhật kiến thức mới.
Như vậy, mặc dù hai quá trình khác nhau nhưng hoạt động đào tạo và bồi
dưỡng đều có chung mục đích là nhằm cung cấp kiến thức cho người cán bộ
công chức để tăng cường năng lực, hiệu quả công tác.
1.2.2. Năng lực
Đối với mỗi ngành khoa học, tùy vào đối tượng nghiên cứu của từng lĩnh

vực mà khái niệm năng lực được định nghĩa khác nhau:
Dưới góc độ triết học, năng lực của con người là sản phẩm của sự phát
triển xã hội: “Sự hình thành năng lực đòi hỏi cá thể phải nắm được các hình
thức hoạt động mà loài người đã tạo ra trong quá trình phát triển lịch sử xã
hội. Vì vậy năng lực của con người không những do hoạt động bộ não của nó
quyết định, mà trước hết là do trình độ phát triển lịch sử mà loài người đã đạt
được” [16, tr397].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN