Một số trò chơi học tập gây hứng thú cho HS lớp 1

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHÍA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
*************
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ TRÒ CHƠI HỌC, MÔN TOÁN NHẰM GÂY
HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 1
Người viết : TRẦN THỊ LIỄU
Dạy lớp : 1B
Hệ đào tạo : Đại học Tiểu học
Đơn vò công tác : Trường tiểu học Mạc Thò Bưởi
I/ THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI CÓ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1.Thuận lợi:
- Đại đa số học sinh ở gần trường và nằm ở khu vực trung tâm, nên nhận thức của
HS cũng như sự quan tâm của phụ huynh đến con em mình có phần chu đaó hơn.
- Trường học là nơi trung tâm nên đi lại thuận tiện. Cơ sở vật chất và trang thiết bò
cho lớp học tương đối đầy đủ. Bản thân là giáo viên dạy lâu năm ở lớp đầu cấp. HS đầy
đủ đồ dùng, sách vở để học tập.
2.Khó khăn:
- Đòa hình trường đóng trên đòa bàn có buôn đồng bào dân tộc.Đa số phụ huynh đi
làm nương rẫy xa, ù nhiều phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của
con mình. Còn phó mặc cho nhà trường và giáo viên chủ nhiệm.
II/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
- Phát triển trí tuệ cho học sinh tiểu học là một trong những vấn đề được quan
tâm hàng đầu của hầu hết các quốc gia, của những bậc phụ huynh và thầy cô giáo.
Cùng với tất cả các môn học khác trong chiến lược phát triển toàn diện, có thể nói
Toán học đóng vai trò hết sức quan trong. Nó rèn luyện cho các em không phải đơn
thuần là tinmhs toán, mà điều chủ yếu là năng lực tư duy. Chính bởi tư duy sâu sắc mà
các em mới có thể nhanh nhẹn nhạy bén hơn trong nhiều môn học khác. Rèn luyện
Toán học không có nghóa đơn giản là kì vọng các em trở thành nhà toán học, mà chính
là rèn luyện tư duy cho các em trở nên linh hoạt hơn khi tiếp cận những vấn đề trong
nhà trường hoặc ở cương vò nào trên bước đường mai sau.

- Vì vậy muốn các em học tốt môn toán trước hết phải tạo cho các em những say
mê và hứng thú với môn học. Trên quan điểm đó người giáo viên cần lựa chọn những
phương pháp dạy học nào cho phù hợp để phát huy tính hiệu quả cao nhất trong từng
bài họcđảm bảo theo những yêu cầu kiến thức và kó nằn toán học, nhằm đáp ứng những
yêu cầu đổi mớicác chương trình Tiểu học (môn Toán).
- song phát triển trí tuệ cho trẻ em thông qua hoạt động học tập, hoạt động vui
chơi là một quá trình bền bỉ không thể tính bằng tuần, bằng tháng. Hơn nữa, còn phải
xuất phát từ trình độ nhận thức và hồn cảnh sống của trẻ em để cho các em luyện tập dần
dần từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp ngằm phát huy ở trẻ một óc quan sát linh hoạt,
trí tưởng tượng phong phú, tư duy suy luận lơgíc…
- trên tinh thần “học mà chơi – chơi mà học”, “chơi vui học càng vui” nhằm thoả
mãn nhiều loại nhu cầu trong khi chơi. với ưu thế như vậy, trò chơi thực sự là một phương
tiện hữu hiệu để tạo ra sự hài hồ, thoải mái, khơng giập khn cứng, đảm bảo tính tự
nhiên cho cuộc sống cũng như học tập của học sinh tiểu học một cách hứng thú và bổ ích,
cùng với những kinh nghiệm trong những năm dạy lớp 1. tơi mạnh dạn chọn viết đề tài này
“Gây hững thú học Tốn cho học sinh lớp 1 thơng qua các trò chơi học tập”.
III/ PHẦN NỘI DUNG
1. Thế nào là trò chơi học tập?
- Trong trường tiểu học, trò chơi học tập là trò chơi có luật trong đó có nội dung tri
thức gắn liền với nội bài học, giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để
chơi, thơng qua chơi, học sinh được củng cố, vận dụng các kiến thức, nội dung đã học vào
tình huống của trò chơi và do đó trẻ được học. trò chơi học tập có tác dụng cả mặt rèn
luyện trí tuệlẫn thể chất và phẩm chất đạo đức.
- Một trò chơi nói chung, trò chơi học tập nói riêng chỉ trở thành trò chơi thực sự
khi những người chơi thực hiện hành động chơi. Do đó, những hành động chơi đòi hỏi
những kiến thức, kĩ năng học sinh chưa xó thì trò chơi đó khơng có tác dụng đối với các
em.
- Trò chơi tốn học tập là trò chơi mà trong đó chứa đựng một yếu tố tốn học
nàođó
- Trò chơi có thể phân loại theo số người chơi: trò chơi tập thể, trò chơi các nhân.

Trò chơi có thể là trò chơi vận động, có thể là trò chơi trí tuệ cũng có thể kết hợp vận động
và trí tuệ.
- Vì là một trò chơi, trò chơi tốn học mang đầy đủ các đặc điểm của trò chơi
nhưng trò chơi tốn học khác với trò chơi “phi tốn học” ở chỗ ít nhiều phải chứa trong đó
một yếu tố kiến thức tốn học nào đó. Trò chơi tốn học cũng có thẻ là trò chơi tập thể
hoặc cá nhân thường kết hợp cả hai vận động lẫn trí tuệ. đối với các lóp dưới, trò chơi tốn
học nặng nề về vận động, càng lên lớp cao, lính trí tuệ càng phải cao hơn.
- Trong nhà trường, trò chơi tốn hcọ có thể tổ chức một hoạt động dạy tốn. Cơ sở
tâm lí và sinh lí khẳng định hoạt động dạy tốn dưới dạng trò chơi tốn học rất phù hợp với
lứa tuổi tiểu học. thực tế cho thấy hình thức tổ chức của trò chơi tốn học rất dễ được học
sinh hưởng ứng và tích cự tham gia.
- Xét về mục đích phục vụ dạy học nói chung, trò chơi tốn học có thể là:
+ trò chơi nhằm dẫn dắt hình thức tri thức mới.
+ trò chơi nhằm củng cố kiến thức, luyện tập kĩ năng.
+ trò chơi nhằm ơn tập, rèn luyện tư duy trong giờ học ngoại khố.
- Nếu phân loại trò chơi theo mạch kiến thức của tốn học ta có thể nói tới,chẳnghạn:
+ trò chơi tính tốn.
+ trò chơi hình học( vẽ hình, đếm hình, cắt, ghép hình…)
+ trò chơi gắn với hoạt động đo đại lượng…
+ trò chơi về giải tốn, giải đố.
+ trò chơi về rèn luyện trí thơng minh…
2. tác dụng của trò chơi học tập:
- Làm thay đổi hình thức hoạt động học tập. Học sinh tiếp thu kiến thức tự giác
và tích cực hơn trong các hợt động đa dạng, hứng thú. Học sinh thấy vui hơn, cởi mở
hơn, thư thái, dễ chòu và khoẻ hơn.
- Giúp học sinh rèn luyện củng cố tiếp thu kiến thức đồng thời phát triển vốn
kinh nghiệm mà các em đã được tích luỹ thông qua hoạt động chơi.
- Rèn luyện kó năng, kó xảo, thúc đẩy trí tuệ. Nhờ sử dụng trò chơi học tập mà
quá trình dạy và học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, các cơ hội học tập đa
dạng hơn.

- Đối với học sinh không có phương tiện nào giúp các em phát triển một cách tự
nhiên, có hiệu quả, rèn luyện tính tự chủ bằng trò chơi học tập.
- Qua chơi, các em biết tự kiềm chế, được tham gia hoạt động tích cực. Trò chơi
không chỉ là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục.
- Tóm lại, trò chơi nói chung, trò chơi học tập cũng như trò chơi toán hcọ nói
riêng giúp cho học sinh phát triển toàn diện hơn cả về thể chất lẫn tinh thần. Trò chơi
làm cho học sinh phát triển toàn diện các năng lực một cách tự nhiên, giúp cho các em
trao đổi kinh nghiệm, tương tác lẫn nhau, từ đó các em tiếp thu kiến thức một cách dễ
dàng.
3. Những phản ứng tâm lí của học sinh khi tham gia các trò chơi học tập:
Phản ứng tích cực Phản ứng tiêu cực
+ Hăng say chơi hết mình. + Người mạnh lấn áp người yếu.
+ thức trách nhiệm cá nhân cao. + sẵn sàng trừng phạt người thua.
+ Dễ bỏ qua sai phạm của người khác. + Chơi gian lận để được thắng.
+ Tôn trọng kỉ luật. + Dễ ganh tò dẫn đến ghét nhau.
+ Giúp đỡ, nâng đỡ đồng đội. + Chơi quá đà không giới hạn.
+ Gắn với đồng đội nhóm mình. + Chia bè, nhóm.
+ Tích cực và sẵn sàng hi sinh vì danh dự đội. + Phục từng “thủ lónh”.
Như vậy, khi giáo viên tổ chức mchơi phải lưu ý tránh cho học sinh những phản
ứng không tích cực và nếu có xảy ra thì còn kòp thời sửa chữa, cố gắng khuyến khích,
động viên khen thưởng để học sinh có những phản ứng tích cực.
4. Tổ chức trò chơi học tập toán:
a/ Thiết kế trò chơi học tập toán:
- Mỗi trò chơi nói chung đều nhằm mục đích củng cố những kiến thức, kó năng
cụ thể hoặc có những tri thức tổng hợp như giải toán, phối hợp nhiều nội dung tri thức
hình học, số, phép toán…
- Một trò chơi phải có luật chơi hành động chơi, trò chơi phải có tính thi đua giữa
những người chơi, tức là có thắng thua.
- Căn cứ để thiết kế trò chơi học tập cho môn toán chính là sự kết hợp giữa các
yếu tố cấu thành một trò chơi phổ biến trong sinh hoạt đời sống của học sinh với nội

dung kiến thức. Học sinh sẽ được học trong từng bài, từng chương của môn toán trong
chương trình tiểu học.
- Một trò chơi được viết theo cấu trúc sau đây:
+ Mục đích: nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức, kó
năng làm.
Ví dụ: củng cố kó năng thực hiện phép cộng, trừ…
- Mục đích của trò chơi quy đònh hành động được thiết kế trong trò chơi.
+ Luật chơi: chỉ rõ các quy đònh đối với người chơi, quy đònh thắng thua trong trò
chơi.
+ Đồ dùng, đồ chơi: mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong trò chơi.
Ví dụ: xúc xắc, bàn cờ, hình, lá cờ…
+ Số người tham gia chơi: chỉ rõ số người tham gia chơi, những trò chơi có thể tổ
chức cho nhiều người chơi, chẳng hạn 2 hoặc 4 người… cần được chỉ rõ.
+ Cách phát triển trò chơi: chỉ ra số cách biến thể trò chơi. Dựa vào hình thức,
cách chơi và luật chơi của trò chơi có sẵn, ta có thể thay thế các trò chơi một cách linh
hoạt tạo nhiều trò chơi phù hợp với đối tượng học sinh, phù hợp với nội dung kiến thức
cuãng cố ôn luyện.
b/ Cách tổ chức trò chơi:
- Các trò chơi được tổ chức theo nhóm ở trong lớp học với thời gian từ 5 đến 20
phút.
- Việc chuẩn bò các trò chơi đơn giản, dễ làm, dễ tìm (quy trình, bìa giấy cũ
được dán, mẫu giây thép, sợi dây, bông hoa giấy hình…)
- Giáo viên phải hướng dẫn cụ thể cách chơi rồi sau đó các nhóm tự đánh giá,
giám sát lẫn nhau. Ngoài ra, giáo viên phải có nhận xét, khích lệ, cũng không nên để
thời gian chơi quá dài ảnh hưởng đến giờ học.
- Một chương trình học tập thường được tiến hành.
+ Giới thiệu chương trình:
Nêu tên chương trình.
Hướng dẫn cách chơi. Vừa mô tả vừa thực hành.
Phân nhóm chơi.

• Chơi thử (nhiều trường hợp có thể bỏ qua)
• Nhấn mạnh luật chơi, nhất là những lỗi thường gặp ở phần chơi thử.
• Chơi thật, xử “phạt” những người vi phạm luật chơi.
- Người chủ trò: người tổ chức trò chơi được gọi là “chủ trò” hoặc “đầu trò”. Trò
chơi học tập thường do giáo viên làm chủ trò, khi học sinh đã chơi qua thì giáo viên
có thể giao cho một học sinh khác.
- Người tổ chức chương trình cần:
+ Hăng hái, gây hứng thú cho mọi người.
+ Có khả năng lôi kéo thu hút.
+ Kiên nhẫn, nói rõ ràng, vui vẻ.
- Thưởng – phạt:
+ Thưởng phạt phải công minh, đúng luật sao cho người chơichấp nhạn thoải mái và
tự giác, làm cho trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích hứng thú học tập của học sinh.
+ Thưởng những học sinh, nhóm học sinh tham gia nhiết tình đúng luật và thắng
trong cuộc chơi.
+ Phạt những học sinh vi phạm luật chơi bằng hình thức đơn giản: chào các bạn
thắng cuộc, kể chuyện vui, hát 1 bài hoặc múa, nhảy lò cò…
c/ Để trò chơi học tập đạt hiệu quả cao:
- Trò chơi phải có mục đích học tập. trò chơi phải nhằm đạt được mục đích học
tậpgì cho học sinh: củng cố, bổ sung kiến thức gì? (số, tính toán, giải toán, vẽ đọc, đếm,
cắt ghép, …)
- Trò chơi phải được chuẩn bò tốt. Chuẩn bò tốt có nghóa là nắm vững yêu cầu,
mục đích giáo dục của trò chơi để hướng mọi người hoạt động phục vò cho mục đích
yêu cầu ấy. Phải chuẩn bò tốt các phương tiên (sân bãi, dụng cụ, vật liệu, mẫu vật đồ
chơi…). Phục vụ cho trò chơi, phải có kế hoạch thực hiện ở bài soạn.
- Trò chơi phải thu hút được học sinh tham gia. Mọi học sinh tham gia trò chơi
học tập cần:
+ Nhiệt tình, tích cực, hào hứng…
+ Nghiêm chỉnh chấp hành luật chơi.
+ Cố gắng vương lên để “thắng”.

+ Luôn giữ vững tính đoàn kết, thân ái dù tháng hay thua.
- Nếu thấy học sinh thờ ơ không tham gia trò chơi. Giáo viên cần xem lại cách
tổ chức trò chơi hoặc trò chơi không hấp dẫn.
- đây, ưu thế của trò chơi chính là trẻ trung hoạt động m sức lực của mình
một cách hào hứng, tự nguyện nên không tạo ra áp lực tâm lý, mà người cảm thấy rất tự
do, khám phá và làm nảy sinh nhiều sáng kiến. Bên cạnh đó, tiến hành các hoạt động
chơi là nắm lấy phương thức hành động chung, điển hình, khái quát của những hoạt
động thân thể hay tâm lý cụ thể. Những phương thức đó vừa là công cụ, phương thức
giúp trẻ chinh phục thế giới xung quanh, vừa là cơ sở để trẻ học được cách điều khiển
hành vi, cách bắt hành vi tuân theo một nhiệm vụ nhất đònh. Tức là rèn luyện để có tính
tự đònh, một trong nhõng cấu tạo tâm lí. Nhờ vậy, được phát huy và phát triển hết khả
năng của mình. Hơn thế nữa, khi say sưa và sống hết mình cho trò chơi, trẻ sẽ tìm thấy
niềm vui sướng thật sự và được sống trong thế giưói của cảm giác dạt dào dấu ấm của
những cuộc chơi.
- Vì vậy, lắng đọng mãi trong tâm trí trẻ và làm nên nguồn sức mạnh thôi thúc
trẻ sống tốt hơn, học tốt hơn và phát triển tốt hơn. Với sức mạnh như vậy trò chơi luôn
luôn là phương tiện dạy học và giáo dục phù hợp với đặc điểm mong muốn của học
sinh tiểu học.
IV/ MỘT SỐ YẾU TỐ CƠ BẢN TRONG CHƯƠNG TRÌNH LỚP 1: