loi tien dan

Lời tiễn dặn (trích Tiễn dặn ng ời yêu )
Ngời soạn: Lê Thị Thu Hằng
Ngày soạn: 18/10/07
I/ Mục tiêu: Giúp HS
- Nắm đợc giá trị nội dung của tác phẩm và đoạn trích
- Nắm đợc giá trị nghệ thuật của truyện .
II/Phơng tiện thực hiện: SGK, SGV, giáo án
III/Cách thức tiến hành: kết hợp các PP dạy học: diễn giảng, thảo luận nhóm, trao đổi, trả lời
các câu hỏi, HS thuyết trình.
IV/ Tiến trình dạy học
1. Bài mới
Hoạt động GV HS Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Tìm hiểu tiểu
dẫn (5p)
HS đọc và tóm tiểu dẫn
I. Tiểu dẫn:
- Giới thiệu tác phẩm
- Giới thiệu đoạn trích
Hoạt động 2: Tìm hiểu văn
bản. (25p)
- HS xác định bố cục văn
bản.
- HS thảo luận nhóm 4 câu
hỏi trong SGK.
- Nhóm 1, 2 phát biểu ý kiến
về câu 1, 2. Các nhóm khác
bổ sung.
- GV chốt lại.
- Nhóm 3 trả lời câu 3.
- GV nhấn mạnh.
II. Văn bản

1. Phần 1: Tâm trạng của chàng trai và cô gái trên đờng tiễn dặn
- Cách chàng trai gọi ngời đẹp anh yêu chứng tỏ của anh còn
yêu thắm thiết nhng nó lại mâu thuẫn với hiện thực: cô gái đang
cất bớc theo chồng. Chàng trai cảm nhận đợc dờng nh cô gái
muốn níu kéo những giây phút cuối cùng bên nhau: Vừa đi vừa
ngoảnh lại. Hình ảnh ngoái trông, chờ đợi này đợc nhắc đi
nhắc lại cho thấy sự dằn vặt, khắc khoải trong lòng cô gái. Nó
chứng tỏ anh hiểu thấu cô gái nh chính bản thân mình.
Anh cũng muốn níu kéo giây phút đợc ở bên ngời yêu. Việc
điệp lại cấu trúc câu: Đợc nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay
lại cho thấy sự lu luyến không rời, sự quan tâm lo lắng hết mình
của chàng trai. Dù đã nhủ, đã dặn nhng tâm tình không bao giờ
hết. Chàng trai cố níu lại bên cô gái ủ lấy hơng ngời thay lời
tiễn dặn. Tâm tình ấy lại đợc gửi vào lời nói với đứa con ngời
yêu. Mặc dù cô gái đã có chồng, thậm chí có con, chàng trai vẫn
yêu và nựng đứa trẻ nh con chính mình. Quả thực, tình yêu chân
chính vợt qua mọi cách trở về thân phận, hoàn cảnh. Chàng nói
với đứa bé song thực tế là đang an ủi mẹ nó đừng ngợng, đừng
buồn.
-> Hai ngời đều sống trong tâm trạng dằn vặt, đau đớn, lòng
không muốn chia nhng chân phải bớc đi.
- Dù vậy, họ vẫn thề nguyền chung thuỷ. Cách gọi đôi ta cùng
việc điệp lại từ đợi cho thấy họ không bị chia cắt mà vẫn gắn
với nhau bằng sự đợi chờ, bằng niềm tin vào ngày 2 ngời đoàn tụ.
Kiểu câu: Không lấy mùa đông nhấn mạnh rõ nhất tình cảnh
và tâm trạng 2 ngời. Một bên là chấp nhận sự thực, một bên là ý
chí quyết tâm đoàn tụ. Câu văn đột ngột dài ra cùng kiểu câu
khẳng định làm ta cảm thấy đây không chỉ là một lời thề chắc
chắn mà còn là lời tiên tri tơng lai của 2 ngời.
2. Phần 2: Hành động, tâm trạng chàng trai lúc ở nhà chồng của

ngời yêu
* Tình trạng của cô gái: bị đánh đập đến ngã lăn ra bên miệng
cối gạo -> sự thực đau lòng về số phận ngời phụ nữ ở xã hội miền
1
- HS trả lời CH4
- GV nhấn mạnh.
núi lạc hậu xa.
- Trớc cảnh đó, chàng trai có cử chỉ bộc lộ sự xót thơng sâu sắc
với cô gái: chạy lại đỡ cô dạy, ân cần phủi áo, chải lại đầu cho
cô, đun thuốc cho cô uống Dậy đi em . Đó là hành động thực
tế làm dịu đi nỗi đau tinh thần của cô gái. Nó trái ngợc với hành
động vũ phu của ngời chồng. Chỉ có một tình yêu sâu sắc trong
một con ngời nhân hậu, chu đáo mới có những hành động đầy
cảm động này.
- Chàng trai quyết tâm đa cô gái trở lại với mình Về với ngời ta
thơng thuở trớc. Để nhấn mạnh quyết tâm này, tác giả dân gian
dành cho nó số lợng câu lớn (22/30) đồng thời dùng dồn dập
hình ảnh ẩn dụ, so sánh, điệp cấu trúc câu tầng tầng lớp lớp:
Chết song song, Đôi ta yêu nhau không nghe. Đoạn cuối
nói về tình yêu 2 ngời nhng tác giả dùng tới 8 hình ảnh so sánh,
ẩn dụ tạo thành trờng cảm xúc, d âm mãi ngân vang trong lòng
ngời đọc. Tình yêu quả thực có sức mạnh khó lay chuyển đợc.
Đây cũng là đặc điểm nghệ thuật nổi bật của tác phẩm nói
riêng và văn học nhiều dân tộc thiểu số nói chung. Dờng nh phải
nhắc lại một ý nhiều nh vậy mới thoả mãn phần nào những cảm
xúc đang dâng đầy trong lòng ngời.
Hoạt động 3: Tổng kết
- HS nhắc lại đặc sắc về nội
dung, nghệ thuật.
- GV nhấn mạnh.

III. Tổng kết
Với sự kết hợp nghệ thuật trữ tình và tự sự cùng việc sử dụng
phép điệp, đoạn trích cho ta thấy hoàn cảnh éo le của đôi trai gái
nhng sáng lên vẫn là quyết tâm giữ trọn tình yêu của họ.

2