Tu dong nghia

Ví dụ 1:
Đọc lại bản dịch thơ Xa ngắm thác núi Lư của Tương Như. Dựa
vào kiến thức đã học ở bậcTiểu học, hãy tìm các từ đồng nghĩa với mỗi
từ: Rọi, trông.
Rọi: Soi
Trông: Nhòm, liếc, ngó
- Nghĩa là chiếu sáng vào một vật nào đó
- Nghĩa là nhìn nhận để biết
- Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.

Ví dụ 2:
Từ trông trong bản dịch Xa ngắm thác núi Lư có nghĩa là: “Nhìn để
nhận biết”. Ngoài nghĩa đó ra, từ trông còn có nghĩa sau:
a) Coi sóc, giữ gìn cho yên ổn.
b) Mong.
Tìm các từ đồng nghĩa với mỗi nghĩa trên của từ trông.
Trông
Nhìn để nhận biết
a) Coi sóc, giữ gìn cho yên ổn
b) Mong.
- Nhòm, ngó, liếc, dòm.
- Chăm sóc, trông coi, coi sóc.
- Ngóng, đợi, trông mong.
- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.

-
Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
-
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.

Ghi nhớ 1/ 114





Ví dụ 1: So sánh nghĩa của từ quả và từ trái trong hai ví dụ sau:
- Rủ nhau xuống bể mò cua,
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng.
(Trần Tuấn Khải)
- Chim xanh ăn trái xoài xanh,
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa.
(Ca dao)
- Giống: Đều chỉ khái niệm sự vật, sắc thái ý nghĩa giống nhau.





Ví dụ 2:
Nghĩa của hai từ bỏ mạng và hi sinh trong hai câu dưới đây
có chỗ nào giống nhau, có chỗ nào khác nhau?
- Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng cảm
tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng.
-
Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm vẫn cầm tay.
(Truyện cổ Cu-ba)
Giống : Đều chỉ cái chết.
Khác : Hi sinh → Biểu thị sắc thái trang trọng.
Bỏ mạng → Biểu thị sắc thái khinh bỉ coi thường.

Ghi nhớ 2/ 114
Từ đồng nghĩa có hai loại: Những từ đồng nghĩa hoàn toàn
(không phân biệt nhau về sắc thái nghĩa) và những từ đồng nghĩa
không hoàn toàn (có sắc thái nghĩa khác nhau).

Ví dụ 1:
Thử thay các từ đồng nghĩa quả và trái, bỏ mạng và hi sinh trong các
ví dụ ở mục II cho nhau và rút ra nhận xét.
- Rủ nhau xuống bể mò cua,
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng.
(Trần Tuấn Khải)
- Chim xanh ăn trái xoài xanh,
Ăn no tắm mát đậu cành cây đa.
(Ca dao)
-
Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng cảm tuyệt vời
của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng.
-
Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm vẫn cầm tay.