Hoạt động giao tiếp bằng NN

Giỏon ỏn 10 - C Bn Vit Cng
Tiết theo PPCT: 03. Tiếng Việt
hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ
Ngày soạn: 19.08.09
Ngày giảng:
Lớp giảng: 10B6
Sĩ số:
A. Mục tiêu bài học
Bài giảng của giáo viên nhằm giúp học sinh:
1. Nắm đợc kiến thức cơ bản về HĐGT bằng ngôn ngữ: về các nhân tố giao tiếp
nh nhân vật giao tiếp, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, cách thức giao tiếp; về 2 quá
trình trong hoạt động giao tiếp.
2. Biết xác định các nhân tố giao tiếp trong một HĐGT; nâng cao năng lực giao
tiếp khi nói, khi viết và năng lực phân tích lĩnh hội khi giao tiếp.
3. Có thái độ và hành vi phù hợp trong HĐGT bằng ngôn ngữ.
B. Phơng tiện thực hiện
- SGK, SGV
- Thiết kế bài học
- Các tài liệu tham khảo:
C. Cách thức tiến hành
GV tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các hình thức trao đổi, thảo luận,
trả lời các câu hỏi.
D. Tiến trình dạy học
1. ổn định trật tự
2. KTBC
3. Giới thiệu bài mới
Trong cuộc sống hàng ngày, con ngời giao tiếp với nhau bằng phơng tiện vô
cùng quan trọng đó là ngôn ngữ, không có ngôn ngữ thi không thể cókết quả cao
của bất cứ hoàn cảnh giao tiếp nào. Bởi vì giao tiếp luôn luôn phụ thuộc vào hoàn
1
Giỏon ỏn 10 - C Bn Vit Cng

cảnh giao tiếp. Để thấy đợc điều đó chúng ta cung tìm hiểu Hoạt động giao tiếp
bằng ngôn ngữ.
4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của thày và trò Yêu cầu cần đạt
GV: Gọi HS đọc văn bản, cả lớp theo dõi
GV hớng dẫn HS trả lời câu hỏi SGK
? HĐGT đợc văn bản trên ghi lại diễn ra
trong các nhân vật giao tiếp nào? Hai
bên có cơng vị và quan hệ với nhau nh
thế nào?
GV: Trong HĐGT trên các nhân vật giao
tiếp lần lợt đổi vai (ngời nói, ngời nghe)
cho nhau nh thế nào? Ngời nói tiến hành
những hoạt động nh thế nào? ngời nghe
thực hiện những gì tơng ứng?
GV: HĐGT đó diễn ra trong hoàn cảnh
nào?
GV: HĐGT hớng vào nội dung gì?
GV: Mục đích của giao tiếp là gì? cuộc
GT có đạt đợc mục đích đó không?
I. Tìm hiểu chung
1. Bài tập 1.
a. Nhân vật giao tiếp
- Vua nhà Trần: ngời lãnh đạo tối cao
của đất nớc
- Các bô lão nhà Trần: đại diện cho các
tầng lớp nhân dân.
b. Sự luân phiên lợt lời giữa các NVGT
- Ngời nói (viết) nhờ ngôn ngữ biểu đạt
nội dung t tởng tình cảm của mình

- Ngời nghe (đọc) tiến hành hoạt động
nghe đọc để giải mã, lĩnh hội nội dung
đó.
- Ngời nói: Vua ngời nghe: các bô lão,
sau đó lại đổi lại
c. Hoàn cảnh giao tiếp:
- Diễn ra ở điện Diên Hồng, lúc quan
Nguyên Mông kéo 50 vạn quân ồ ạt sang
xâm lợc nớc ta.
d. Nội dung của HĐGT:
- Hoà hay đánh, nó đề cập đến vấn đề hệ
trọng còn hay mất của quốc gia dân tộc,
mạng sống của con ngời.
e. Mục đích giao tiếp.
2
Giỏon ỏn 10 - C Bn Vit Cng
GV Các nhân vật giao tiếp qua bài này?
GV: HĐGT đợc diễn ra trong môi trờng
nào?
GV: nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực
văn học? về đề tài gì? bao gồm những
vẫn đề cơ bản nào?
GV: HĐGT thông qua văn bản đó nhằm
mục đích gì?
GV: Phơng tiện ngôn ngữ và cách thức
tổ chức văn bản có điểm gì đặc biệt?
- Bàn bạc để tìm ra và thống nhất sách l-
ợc đối phó với quân giặc, cuộc giao tiếp
đã đi đến sự thống nhất hành động (đã
đạt đợc mục đích của GT)

2. Bài tập 2.
a. Nhân vật giao tiếp.
- Ngời viết: tác giả viết SGK, ở lứa tuổi
cao hơn ngời đọc, có trình độ hiểu biết,
nghề nghiệp, nghiên cứu và giảng dạy
văn học.
- Ngời đọc: GV, HS lớp 10, trẻ tuổi hơn,
có vốn sống và trình độ hiểu biết thấp
hơn
b. Hoàn cảnh giao tiếp.
- Trong nền giáo dục quốc dân
- Trong nhà trờng, lớp học
c. Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực văn
học
- Đề tài: Tổng quan văn học Việt Nam
- Vấn đề cơ bản: 3 vấn đề
+ Các bộ phận hợp thành của VHVN
+ Quá trình phát triển của VH viết VN +
Con ngời Việt Nam qua văn học)
d. Mục đích giao tiếp
- Về phía ngời viết: trình bày một cách
tổng quan một số vấn đề cơ bản về
VHVN cho HS lớp 10.
- Về phía ngời đọc: thông qua viêc đọc
và học văn bản mà tiếp nhận và lĩnh hội
những kiến thức cơ bản về VHVN trong
tiến trình lịch sử, đồng thời rèn luyện và
nâng cao các kĩ năng nhận thức đánh giá
các hiện tợng văn học, kĩ năng xây dựng
và tạo lập văn bản.

e. Phơng tiện và cách thức giao tiếp
- Dùng một số lợng lớn các từ thuật ngữ
văn học.
- Các câu văn mang đặc điểm của văn
bản khoa học, cấu tạo phức tạp, nhiều
thành phần, nhiều vế nhng mạch lạc chặt
chẽ.
3
Giỏon ỏn 10 - C Bn Vit Cng
GV: thông qua viêc tìm hiểu các ngữ liệu
về HĐGT, em hãy cho biết cần chú ý gì
trong một HĐGT
HS: khái niệm HĐGT, quá trình của
HĐGT, các nhân tố của HĐGT
GV: Ra bài tập thêm cho HS
Phân tích các nhân tố GT trong HĐGT
mua bán giữa ngời mua và ngời bán ở
chợ:
Hs thao luận nhanh
GV lấy kết quả:
- Nhân vật giao tiếp: ngời mua và ngời
bán
- Hoàn cảnh giao tiếp: ở chợ, lúc chơ
đang họp
- Nội dung giao tiếp: trao đổi, thoả thuận
về mặt hàng, chủng loại, giá cả, số lợng.
- Mục đích giao tiếp: Ngời mua mua đợc
hàng, ngời bán bán đợc hàng.
- Kết cấu của văn bản mạch lạc rõ ràng,
có hệ thống đề mục lớn nhỏ, có hệ thống

luận điểm, dùng các chữ số hoặc chữ cái
để đánh dấu các đề mục.
II. Các kiến thức cơ bản cần nắm.
1. Khái niệm của HĐGT: gọi HS đọc
SGK
2. Quá trình của HĐGT:
- Tạo lập văn bản
- Lính hội văn bản
3. Các nhân tố của HĐGT
- Nhân vật giao tiếp, hoàn cảnh giao tiếp,
nội dung giao tiếp, mục đích giao tiếp,
phơng tiện và cách thức giao tiếp
5. Cúng cố và dặn dò
- Nhắc lại kiến thức cơ bản
- Soạn bài: Khái quát văn học dân gian
4