Tiết 3: HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp HS nắm được kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp, nâng cao kỹ năng
tạo lập, phân tích lĩnh hội trong giao tiếp.
B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:
SGK, SGV và thiết kế giáo án.
C. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
GV tổ chức giờ dạy theo hình thức trả lời câu hỏi, trao đổi thảo luận.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
I/. KIỂM TRA BÀI CŨ: GV kiểm tra bài TQVHVN và BT về nhà của HS
II/. GIỚI THIỆU VÀ DẠY BÀI MỚI:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HỌC
SINH
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Gv gọi 1 HS đọc văn bản
1/sgktrang 14
a/.?Đọc văn bản, em nhận thấy có
mấy nhân vật tham gia trong hoạt
động giao tiếp đó?
Hai bên có cương vị và quan hệ với
nhau như thế nào?
I/.
Đ
ỌC
–
TÌM HI
ỂU HĐGTBNN
:
1/. Văn bản 1:
a). Hoạt động giao tiếp diễn ra giữa vua
Trần và các bô lão
Hai bên có cương vị khác nhau:
+ Vua là người cai quản đất nước, nhân
dân trăm họ.
+ Các bô lão là những người có tuổi đã
từng giữ những trọng trách nay về nghỉ,
hoặc được vua mời đến dự hội nghị.
b). Các nhân vật tham gia giao tiếp phải
b/.? Người nói dùng ngôn ngữ để biểu
đạt nội dung tư tưởng, t/cảm thì người
nghe phải thực hiện hđ tương ứng
nào?
Các nhân vật lần lượt đổi vai cho
nhau như thế nào?
Gợi ý :
? Vua Trần hỏi các bô lão điều gì?
? Sau đó các bô lão đã thực hiện hoạt
động gì?
GV: Các nhân vật giao tiếp ở
đây có vị thế khác nhau. Vì thế
cách xưng hô trong hoạt động
giao tiếp cũng khác nhau( bệ
hạ(Vua), thái độ trịnh
trọng(xin, thưa) và sử dụng
cách nói tỉnh lược thành phần
CN.
c). ? Hđ giao tiếp trên diễn ra trong
hoàn cảnh nào?( ở đâu? Lúc nào?Khi
đó ở nước ta có sự kiện lịch sử nào?)
đ
ọc hoặc nghe xem ng
ư
ời nói, nói
những gì để lĩnh hội được nội dung
người nói phát ra.
_ Các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai
cho nhau.
+ Các bô lão nghe vua Trần Nhân Tông
hỏi :”Vó ngựa Mông Cổ. . .!”Vậy nên
liệu tính sao đây?
+ Các bô lão xôn xao tranh nhau nói .
Lúc ấy vua TNT lại là người nghe.
c). HĐGT diễn ra ở điện Diên Hồng.
Lúc đó quân Nguyên Mông kéo 50 vạn
quân ồ ạt sang xâm lược nước ta.
d). ? HĐGT trên hướng vào vấn đề ,
nội dung gì?
d). Nội dung giao tiếp:
Bàn bạc sách lược: Hoà hay đánh
Nó đề cập đến vấn đề hệ trọng còn
hay mất của quốc gia dân tộc, mạng
e). Mục đích của cuộc hội nghị DH
(gt) là gì? Cuộc gt có đạt được mục
đích đó ko?
* Xét VB 2- GV chia lớp thành 5 nhóm
ứng với 5 ý a, b, c, d, e để thảo luận.
* GV nêu 5 câu hỏi thảo luận gợi ý cho
5 nhóm tl:
a). HĐGT đó diễn ra giữa các nhân vật
nào? ( Ai viết ?Ai đọc?Đặc điểm lứa
tuổi, vốn sống, trình độ hiểu biết,
nghề nghiệp?)
b). HĐGT đó diễn ra trong hoàn cảnh
nào?
c). Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực
sống con người nên nhất trí : Đánh.
e). Mục đích giao tiếp: Muốn thăm dò
lòng dân để hạ lệnh đánh giặc cứu nước.
Cuộc giao tiếp đạt được mục đích đó.
2/. Văn bản 2: Bài “ Tổng quan văn
học VN”
a). Các nhân vật giao tiếp là:
_ Tác giả SGK(người viết) và HS lớp 10(
người đọc)
+ Người viết ở lứa tuổi cao hơn, có vốn
sống, trình độ văn học cao, nghề nghiệp
là nghiên cứu giảng dạy VH.
+ Người đọc trẻ tuổi hơn, có vốn sống và
trình độ hiểu biết thấp hơn.
b). Hoàn cảnh giao tiếp:
Hoàn cảnh gt có tổ chức giáo dục ,
chương trình qui định chung hệ thống
trường phổ thông.
c). Nội dung giao tiếp :
Những vấn đề cơ bản trong hệ thống
đề tài gì/ Bao gồm những vấn đề cơ
bản nào?
d). Mục đích của HĐGT đó là gì?
e). Phương tiện giao tiếp có đặc điểm
gì nổi bật?
* GV gọi HS đọc phần ghi nhớ/ sgk
văn bản:
_ Các bộ phận hợp thành của VHVN
_ Tiến trình phát triển của lịch sử VH
viết
_ Những nội dung cơ bản của VH.
d). Mục đích giao tiếp:
_ Người soạn sách muốn cung cấp tri
thức cần thiết cho người học.
_ Người học nhờ VB giao tiếp đó hiểu
được kiến thức cơ bản của VHVN.
e). Phương tiện giao tiếp:
_ Ngôn ngữ thuộc VB khoa học ( giáo
khoa)
_ Kết cấu bố cục rõ ràng, đề mục có hệ
thống.
_ Lý lẽ và dẫn chứng tiêu biểu.
II/.GHI NHỚ: SGK
III/. CỦNG CỐ: GV nhấn lại những nội dung cơ bản của bài học.
IV/. DẶN DÒ:
Chuẩn bị tiết BT trong SGK và soạn bài “Khái quát VHDGVN”.