sinh học 10 (bài 1)

PHẦN 1

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẾ GIỚI SỐNG

PHẦN 2

SINH HỌC TẾ BÀO

PHẦN 3

SINH HỌC VI SINH VẬT
Giáo viên soạn giảng :
NGUYỄN VĂN TÂN


Thế giới sống là hệ thống vô
cùng đa dạng và khác với hệ
không sống ở nhiều đặc điểm,
chủ yếu là tính tổ chức cao,
trao đổi chất, cảm ứng, sinh
trưởng, phát triển và sinh sản.
Hệ sống là hệ mở, tự điều
chỉnh và cân bằng động, có
khả năng thích ứng với mơi
trường


Tieát 1

Hãy sắp xếp các bức tranh
sau theo thứ tự hợp lý nhất,
Căn cứ vào đâu mà có sự
sắp xếp đó?



Tieát 1
Hệ sống gồm các cấp độ tổ chức nào ?
Hãy sắp xếp các cấp độ tổ chức của
hệ sống từ thấp đến cao và nêu mối
tương quan giữa các cấp đó ?
Phân tử
Đại Phân tử
Bào quan
Tế bào
Cơ quan
Hệ cơ quan
Cơ thể
Quần thể, loài
Quần xã, hệ sinh thái

Sinh quyển

Những dấu hiệu đặc trưng
của cơ thể sống là gì?
Những dấu hiệu đặc trưng của cơ thể sống là :
trao đổi chất năng lượng, sinh trưởng phát triển,
sinh sản, vận động cảm ứng

Tieát 1
Bắt đầu từ cấp độ tổ chức nào của
hệ thống sống thì có đủ dấu hiệu
đặc trưng cho sự sống ?
Bắt đầu từ cấp độ tổ chức tế bào, cơ thể, quần thể,
quần xã, hệ sinh thái, sinh quyển thì có đủ dấu hiệu
đặc trưng cho sự sống


Tiết 1
Hồn thành PHIẾU HỌC TẬP sau ?
TẾ BÀO

CẤP

Khái niệm

Phân tử
Đại phân tử
Bào quan

CƠ THỂ

Cơ thể đơn bào
Mô
Cơ thể đa bào

Cơ quan
Hệ cơ quan

QUẦN THỂ - LOÀI
QUẦN XÃ
HST – Sinh quyển


Tieát 1
I. CẤP TẾ BÀO
CẤP
Khái niệm

CẤP TẾ BÀO

Phân
tử

- Các nguyên tử liên kết với
nhau tạo nên phân tử
- Các PT trong TB : nước, muối
khoáng và các chất hữu cơ

Đại
phân
tử

- Là những phân tử có kích
thước và trọng lượng phân tử lớn
- Trong tế bào có :protein.
Axitnucleic, hidratcacbon, lipit

Bào
quan

- Là cấu trúc gồm các đại phân
tử và phức hợp trên phân tử có
chức năng nhất định trong tế
bào.


Tiết 1
Các đại phân tử như prơtêin,
axit nuclêic, siêu cấu trúc như
màng tế bào, các bào quan
là thể sống chưa ?
Chưa vì khơng có đủ các đặc trưng cơ bản của thể sống
Khơng. Vi rut gọi là thể sống vì vi rut sống kí sinh bắt buộc trong
tế bào chủ. Ngồi tế bào chủ vi rut khơng có những biểu hiện
chủ yếu của cơ thể sống
Vi rut có thể xem là
cơ thể sống không?


Tieát 1
Tại sao tế bào là
cấp độ tổ chức cơ
bản của sự sống ?
Tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của tất cả
các cơ thể sống, sự sống chỉ thể hiện khi xuất hiện
tổ chức tế bào. Các đại phân tử chỉ thể hiện chức
năng sống trong tổ chức tế bào

Dựa vào kiến thức đã học ở THCS hãy phân
Tieát 1
biệt cơ thể đơn bào với cơ thể đa bào?
II. CẤP CƠ THỂ

CẤP CƠ THỂ

CẤP

Cơ thể
đơn bào:

Cơ thể
đa bào

Khái niệm
- một tế bào
thực hiện
đầy đủ chức
năng của
cơ thể sống
- nhiều tế
bào phân
hố thành
mơ, cơ quan,
hệ cơ quan

Tieát 1

Dựa vào kiến thức đã học ở THCS hãy phân
biệt các khái niệm mô, cơ quan, hệ cơ quan ?

II. CẤP CƠ THỂ
Khái niệm

Mô

- Là tập hợp nhiều TB
cùng thực hiện một
chức năng nhất định.

Cơ
quan

- Nhiều mô khác nhau
trong cơ thể tập hợp lại
thành cơ quan.

Hệ
cơ
quan

- Nhiều cơ quan tập hợp
thành một hệ cơ quan,
thực hiện một chức năng
nhất định của cơ thể.

Tieát 1
Nhân tế bào cơ nằm ở đâu?
Tế bào cơ có ở mơ nào?
Mơ cơ tim có ở cơ quan nào?
Tim thuộc hệ thống cơ quan nào?
Nếu tế bào cơ tim cũng như hệ tuần hoàn
tách bị ra khỏi cơ thể, chúng có hoạt động
sống được khơng? Tại sao?

Khơng, vì thiếu sự điều chỉnh phối hợp của các hệ cơ
quan khác


Tieát 1

Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 9
hãy phân biệt quần thể với loài ?

CẤP QUẦN THỂ - LỒI

III. CẤP QUẦN THỂ - LỒI
CẤP
Khái niệm

Quần
thể

Lồi

- Tập hợp của nhiều
cá thể cùng loài,
sống cùng nhau
trong 1 thời điểm
nhất địnhở 1 vùng
địa lý nhất định
- Đơn vị phân loại,
những cá thể cùng
lồi có khả năng
giao phối sinh con
cái hữu thụ


Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 9
Tieát 1
hãy phân biệt quần thể với quần xã?

CẤP QUẦN XÃ

IV. CẤP QUẦN XÃ
CẤP
Khái niệm

Quầnx
ã

- Tập hợp của
nhiều quần thể
khác loài, sống 1
vùng địa lý nhất

định
QUẦN THỂ

- Cá thể cùng loài
- Quan hệ hỗ trợ, cạnh tranh

QUẦN XÃ
- Nhiều quần thể, nhiều loài
- Quan hệ cùng loài, khác loài
Liên hệ mật thiết bởi chuỗi, lưới
thức ăn


Dựa vào kiến thức đã học ở THCS
Tieát 1
hãy phân biệt HST với sinh quyển ?

CẤP HST- SINH QUYỂN

III. CẤP HỆ SINH THÁI - SINH QUYỂN
CẤP
Khái niệm

HST

Sinh
quyển

Quần xã SV và
môi trường

sống của nó tạo
thành thể thống
nhất
Tập hợp tất cả
các HST trong
thuỷ quyển, địa
quyển, địa
quyển


Lấy ví dụ minh hoạ mỗi cấp độ tổ chức có
sự tương tác giữa các bộ phận cấu thành ?
Nguyên tử
Phân tử

Tương tác giữa hạt nhân p và điện tử e
Tương tác giữa các Nguyên tử

Đại phân tử Tương tác giữa các Phân tử
Bào quan

Tương tác giữa các Phân tử, Đại phân tử


Lấy ví dụ minh hoạ ở cấp độ tế bào có sự liên
quan mật thiết giữa cấu trúc và chức năng ?
Tế bào

Hồng
cầu

Thần
kinh

Cơ

Tinh
trùng

Cấu tạo

Chức năng


Lấy ví dụ minh hoạ các cấp độ tổ chức
sống đều là hệ thống mở tự điều chỉnh ?

Cơ thể

Quần
thể

- Mở để trao đổi

Khi chạy tim đập nhanh,
mồ hơi tốt ra, hô hấp tăng

…

chất với môi trường
- Tự điều chỉnh điều

hồ để duy trì cân
bằng động trong hệ
Số lượng cá thể trong
sống
quần thể dao động quanh vị
trí cân bằng nhờ điều hoà tỷ
lệ sinh, tỷ lệ tử


Lấy ví dụ minh hoạ các cấp độ
tổ chức sống liên tục tiến hoá ?
 Mọi cơ thể sống đều xây dựng từ tế bào
Thế giới sinh vật
đa dạng phong
phú nhưng
 Hệ thống sống đều có khả năng tự điều
thống nhất
hồ tích luỹ thơng tin di truyền, biến đổi và
tiến hoá






Tiết 1

Câu 1 Hãy chọn đáp án đúng nhất.
Cơ thể người gồm các cấp độ tổ
chức nào dưới đây

A

Tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan

B

Quần thể

C

Cơ quan

D

Quần xã

E

Mô, hệ cơ quan


 Tiết 1 
Câu 2 Hãy chọn câu trả lời đúng nhất. Các
loài sinh vật mặc dù rất khác nhau nhưng
chúng vẫn có những đặc điểm chung là vì
A Chúng sống trong những môi trường giống nhau
B Chúng đều được cấu tạo từ tế bào
C Chúng đều có chung một tổ tiên
D Chúng đều cấu tạo như nhau
E Tất cả các điều trên đều đúng

Hãy điền x vào ô phù hợp để dấu xác định đúng cấp độ tổ chức sống
Tổ chức sống
Trùng đế giày
Quần thể ếch trong hồ
Con chim sẻ
Phân tử Lipit
Nhân

Giới thực vật

Dưới cơ
thể

Cơ thể đơn
bào

Cơ thể
Đa bào

Trên cơ
thể