Bộ đề ôn tập cuối năm Ngữ văn 9

PHềNG GD& T YấN KHNH
TRNG THCS KHNH NINH
KIM NH CHT LNG CUI NM LP 9
NM HC: 2008 -2009
MễN : Ng vn
Thi gian lm bi : 90phỳt.
( ny gm 3 cõu, 01 trang).
C âu1 : ( 3 điểm)
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con.
a, Hai câu thơ trên trích trong tác phẩm nào? Của ai?
b, Bằng một đoạn văn ngắn từ 6 đến 8 câu, trình bày cảm nhận của em về hai câu
thơ trên?
Câu 2: (2 điểm)
Đọc hai câu sau:
(1) Thầy thì thầy không bênh vực những em lời học.
(2) Thầy thì sờ vòi, thầy thì sờ ngà, thầy thì sờ tai, thầy thì sờ chân, thầy thì sờ
đuôi.
( Thầy bói xem voi)
a, Chỉ rõ sự khác nhau về chức năng ngữ pháp của từ thầy đứng trớc trợ từ
thì
trong hai câu trên?
b, Nếu bỏ từ thầy đầu tiên ở câu (1) thì ý cơ bản của câu có thay đổi không?
Tác dụng của từ thầy (trớc trợ từ thì ) trong câu đó?
Cõu 3: (5 im)
Suy nghĩ ca em v bi th "Ving lng Bỏc" ca nh th Vin Phng.
Ht..
PHềNG GD & T YấN KHNH
TRNG THCS KHNH NINH

HNG DN CHM

KIM NH CHT LNG CUI NM LP 9
Nm hc : 2008 -2009
Mụn : Ng vn
(Hng dn ny gm 3 cõu 3 trang)
Câu1:
a, HS xác định đúng tên tác phẩm, tác giả: (0,5 điểm)
- Thuộc tác phẩm: Con cò .
- Tác giả: Chế Lan Viên.
b, Nêu ý kiến nhận xét: (2,5 điểm)
* Về nội dung: Đảm bảo ý cơ bản sau
- Hai câu cuối đoạn 2 trong bài Con cò là lời ngợi ca tình cảm vô biên, thiêng
liêng của ngời mẹ.
- Lời thơ thật giản dị mà ý tứ sâu xa. Từ sự thấu hiểu tấm lòng ngời mẹ, nhà thơ đã
khái quát một quy luật của tình cảm có ý nghĩa muôn đời, bền vững và sâu sắc:
Con dù lớn, dù trởng thành....vẫn cần sự chở che của mẹ; suốt cuộc đời tấm lòng
mẹ lúc nào cũng bên con.
- Cặp quan hệ từ điều kiện- kết quả Dù....vẫn... khẳng định một qui luật bất
biến về tấm lòng của mẹ hiền với con yêu.
* Về hình thức:
- Đảm bảo đúng cấu trúc một đoạn văn, với số câu theo yêu cầu (không nhiều hơn
hoặc ít hơn quá 1 câu)
- Trình bày rõ ràng, mạch lạc, lời văn lu loát
Câu2: ( 2 điểm)
a, Sự khác nhau của từ thầy trong hai câu: (1điểm)
- Câu (1) từ thầy là thành phần khởi ngữ của câu.
- Câu (2) từ thầy là thành phần chủ ngữ của câu.
b, Nếu bỏ từ thầy đầu tiên ở câu (1) thì ý nghĩa cơ bản của câu không thay đổi.
Từ thầy làm khởi ngữ trong câu (1) có tác dụng nhấn mạnh đến chủ thể của
hành động đợc nói đến trong câu. ( 1 điểm)
Cõu 3 (5 im)

1. Yờu cu v hỡnh thc:
Lm hon chnh mt bi vn ngh lun v bi thơ "Viếng lăng Bác". Cm
nhn c nhng nột c sc v ngh thut v ni dung bi th. B cc hp lý,
din t lu loỏt. Khụng mc li CT-NP.
2. Yờu cu v ni dung:
HS cm nhn c cảm hứng bao trùm bài thơ là niềm xúc động thiêng
liêng, thành kính, là lòng biết ơn và tự hào xen lẫn nỗi xót đau khi tác giả từ miền
Nam ra viếng lăng Bác.Giọng điệu thành kính, trang nghiêm của bài thơ rất phù
hợp với cảm xúc, và cũng phù hợp với không khí thiêng liêng nơi lăng Bác.
* Cm xỳc ca nh th trc khi vo lng:
- Mở đầu bài thơ là cảm xúc chân thành, xúc động, sâu sắc của Viễn Phơng khi
nhìn thấy lăng Bác. Cỏch xng hụ: con và Bỏc vừa gần gũi, thân thơng, vừa
trân trọng, th nh kính . Cụm từ con ở miền Nam của Viễn Ph ơng mang một sắc
thái mới xúc động, thành kính - đứa con vắng mặt ngày cha mất. Nó gợi lên bao
nhiêu cách trở xa xôi về không gian và thời gian, và trong khoảng cách đó dồn nén
biết bao tình cảm mong nhớ, thơng chờ đồng thời nó cũng gợi sự cảm thông, xẻ
chia với đồng bào miền Nam trong lòng ngời đọc ( miền Nam là nơi đi trớc về sau,
nơi Bác hằng khao khát mong nhớ).
- Ngời con từ chiến trờng miền Nam, lần đầu tiên về thăm Cha đã dạt dào cảm xúc
khi nhìn thấy hàng tre quanh lăng Bác. Màn sơng trong câu thơ "Đã thấy trong s-
ơng hàng tre bát ngát gợi nên một không khí thiêng liêng, huyền thoại. Cây tre,
hàng tre đứng thẳng hàng trong làn sơng mỏng, ẩn hiện thấp thoáng mang màu
sắc xanh xanh. Hàng tre xanh xanh vô cùng gần gũi và thân thuộc đã đợc nhà
thơ nhìn với con mắt liên tởng nhân hoá và tợng trng . Trải qua
bão táp ma sa vẫn đứng thẳng hàng nh dáng đứng của con ngời, dân tộc Việt
Nam kiên cờng, bất khuất trong trờng kì lịch sử dựng nớc và giữ nớc, nhất là trong
hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc là chống Pháp và chống Mĩ.
* Cm xỳc ca nh th khi vo lng:
- Theo đoàn ngời, nhà thơ xếp hàng vào lăng viếng Bác. Quan sát lên trời cao, tác
giả càng thấy đợc sự vĩ đại mà gần gũi của Bác.

- Khổ thơ thứ hai đợc tạo nên bởi hai cặp câu với những hình ảnh thực và hình ảnh
ẩn dụ sóng đôi: mặt trời đi qua trên lăng/ mặt trời trong lăng ,
dòng ngời / tràng hoa . Mặt trời ngày ngày đi qua trên lăng là mặt trời
của Trái Đất, nguồn sáng lớn nhất, rực rỡ và vĩnh viễn trên thế gian. Nhng mặt trời
ấy còn thấy và nhận ra một mặt trời khác, một "mt tri trong lng rất đỏ". Mặt
trời ở trên cao đợc nhân hoá, nhìn mặt trời trong lăng bằng đôi mắt của mặt trời .
+Hình nh n d: "mt tri trong lng rất đỏ" - va nói lên s v i, s bt
t ca Bỏc; va th hin s tụn kớnh, bit n ca nh th v nhõn dõn Vit Nam
vi Bỏc - Ngi là mặt trời chân lí cách mạng, là ánh sáng rực rỡ soi đờng chỉ lối
cho dân tộc và ó em n cuc sng t do cho nhân dõn...Đây là nét nghệ thuật
sáng tạo của tác giả.
+ Hỡnh nh những dòng ngi i trong thng nh kết thành những tràng
hoa không chỉ là hình ảnh tả thực so sánh những dòng ngời xếp thành hàng dài
vào lăng Bác trông nh những tràng hoa vô tận. Nó còn có ý nghĩa tợng trng: cuộc
đời của họ đã nở hoa dới ánh sáng của Bác. Những bông hoa tơi thắm đó đang đến
dâng Ngời những gì tốt đẹp nhất:" Dâng bảy mơi chín mùa xuân. Đây là hình ảnh
hoán dụ chỉ Bỏc th 79 tui và nó còn mang ý nghĩa tợng trng. Mựa xuõn l mựa
p nht, Bỏc đã sống một cuộc đời đẹp nh những mùa xuân, Ngời đã dâng hin
c cuc i cho dân tc, cho t nc. Cuc i ca Bác p nh 79 mựa xuõn.
- Nh th tiếp tục diễn tả cảm xúc của mình khi v o lng:
+ Không gian ở bên trong lăng với sự yên tĩnh thiêng liêng và ánh sáng
thanh khiết, dịu nhẹ đã đợc tác giả diễn tả bằng một hình ảnh liên tởng độc đáo,
bất ngờ là vầng trăng. Tác giả đã thể hiện sự am hiểu của mình về Bác qua sự
liên tởng kì lạ đó.Bởi trăng với Bác đã từng vào th Bác trong nhà lao, trên chiến
trận, trở thành ngời bạn tri âm, tri kỉ của Ngời, giờ đây trăng cũng đến ôm ấp, toả
sáng ru giấc ngủ ngàn thu cho Ngời. Cho nên hỡnh nh "vng trng sỏng du
hin": gi ngh n tõm hn cao p, sỏng trong ca Bỏc.
+ Từ hình ảnh vầng trăng, nhà thơ lại tiếp tục liên tởng đến hình ảnh
trời xanh. Bu trời xanh là hình ảnh thiên nhiên lớn lao, vĩnh hằng. Cõu th
" Vn bit tri xanhtrong tim" gi suy ngh v cỏi bt dit vụ cựng ca thiờn

nhiờn v tr v cỏi vụ cựng cao c mt con ngi. Bỏc vn cũn mói vi non
sụng t nc, nh tri xanh cũn mói. Dự ó tin nh th nhng khụng th khụng
au xút vì sự ra đi của Ngời. ng t "nhúi" gợi cảm giác đau nhức, buốt đột ngột
tựa nh hàng ngàn mũi kim đâm xoáy vào con tim thổn thức của tác giả. Câu thơ
nh một tiếng khóc nghẹn ngào, một nỗi buồn tê tái, một cơn đau quặn thắt. Đó
cũng là rung cảm chân thật của tác giả cũng nh của mỗi chúng ta khi vào viếng
Bác.
* Cm xỳc ca nh th khi ri lng Bỏc:
+ Nhà thơ bày tỏ tâm trạng lu luyến khi sắp phải trở về miền Nam, phải xa
Bác thật rồi, nhà thơ không cầm nổi nớc mắt Mai về miền Nam thơng trào nớc
mắt. Câu thơ có cách diễn đạt mộc mạc, chân thành kiểu Nam Bộ. Ba câu cuối
bắt đầu bằng điệp ngữ muốn làm bày tỏ niềm mong ớc, sự tự nguyện của tác
giả.Tấm lòng mong ớc thiết tha muốn hoá thân vào những cảnh vật bên lăng Bác:
muốn làm con chim hót, muốn làm bông hoa toả hơng thơm ngát và hơn hết,
muốn làm cây tre trung hiếu nhp vo cựng hng tre bỏt ngỏt quanh lng
Bỏc, đứng mãi bên Bác, khụng bao gi phi xa Ngi.
+ Hình ảnh hàng tre ở khổ thơ đầu đợc lặp lại ở cuối bài tạo nên kết cấu t-
ơng ứng, tô đậm hình ảnh gây ấn tợng sâu sắc và dòng cảm xúc đợc trọn vẹn.
- Liờn h thỏi , cm xỳc ca mi cỏ nhõn đối vi Bỏc.
3. Cỏch cho im
- im 6: t c yờu cu trờn. Cú th cũn mt vi t ng, hỡnh nh, cm nhn
cha tht sõu sc. Mc 1-2 li CT, NP.
- im 4: Đt 2/3 yờu cu trờn,cm nhn c nhng cha tht sõu sc. ụi ch
din t cha lu loỏt. Mc 3 - 4 li CT, NP.
- im 3: t khong 1/2 yờu cu trờn. Trỡnh by ụi ch lng cng, s lc.
Cm xỳc cũn m nht. Mc 5- 6 li CT, NP.
- im 1: Bi lm quỏ s lc, cu th. Mc nhiu li CT, NP.
- Điểm 0: Không làm bài hoặc lạc đề hoàn toàn. Mc quá nhiu li CT, NP.
......................Ht