Quản lý tài chính tại công ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu nam hoàng đạt

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

ĐOÀN THỊ THANH CHUYÊN

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SẢN XUẤT
KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU NAM HOÀNG ĐẠT

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

Hà Nội – 2017


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

ĐOÀN THỊ THANH CHUYÊN
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SẢN XUẤT
KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU NAM HOÀNG ĐẠT
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số:60340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM VĂN DŨNG

Hà Nội – 2017

2


CAM KẾT

Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học
độc lập của riêng tôi.Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có
nguồn gốc rõ ràng và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên
cứu nào.

i


LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi đã
nhận được sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè, tập thể, cá nhân trong và ngoài
trường.
Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và sự biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Phạm
Văn Dũng, Người đã luôn tận tình hướng dẫn tôi thực hiện luâṇ văn này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới các Thầy cô giáo trong Khoa Kinh tế
Chính trị, Ngành Quản lý kinh tế, khoa Sau Đại học đã tạo điều kiện giúp đỡ
tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám đốc Công ty cổ
phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt vàtoàn thểcán bô,,
nhân viên Công ty đã giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để tôi có được
những thông tin cần thiết trong quátrinh̀ nghiên cứu.
Xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG

i
ii

PHẦN MỞ ĐẦU

1

Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN
VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP

5

1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính 5

1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứuliên quan đến đề tài6
1.1.2. Kết quả nghiên cứu và khoảng trống nghiên cứu 9
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính doanh nghiệp

50

1.2.1. Một số khái niệm cơ bản

120

1.2.2. Nội dung quản lý tài chính doanh nghiệp

212

1.2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý tài chính

2

1.2.2.2. Xây dựng và tổ chức thực hiện công tác quản lý tài chính

3

1.2.2.3.Phân tích, điều chỉnh các hoạt động tài chính

25

1.2.2.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện

31

1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính trong doanh nghiệp

383

1.2.3.1. Pháp luật, chính sách của nhà nước

383

1.2.3.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội

33

1.2.3.3. Mức độ hội nhập kinh tế quốc tế

34

1.2.3.4. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh

35

1.2.3.5. Năng lực tài chính và quản lý tài chính của doanh nghiệp

36

1.2.4.Tiêu chí đánh giá

37

1.2.4.1. Mức độ huy động nguồn lực tài chính

37

1.2.4.2. Kết quả sử dụng nguồn lực tài chính

37

Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

38

2.1. Các phương pháp thu thập thông tin, số liệu

38

2.1.1.Phương pháp thu thập thông tin, số liệu sơ cấp

38

2.1.2.Phương pháp thu thập thông tin, số liệu thứ cấp

39

2.2. Các phương pháp xử lý số liệu

40
1


2.2.1. Phương pháp thống kê - mô tả
2.2.1. Phương pháp phân tích, tổng hợp

451
451

2.2. Phương pháp so sánh, tỷ lệ

43

Chƣơng 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN SẢN XUẤT KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU NAM HOÀNG
ĐẠT

47

3.1. Giới thiệu chung về Công ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu
Nam Hoàng Đạt
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty

47
47

3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Công ty

48

3.1.3. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh

49

3.2. Thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần sản xuất kinh doanh
xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt
3.2.1. Bộ máy quản lý tài chính của Công ty

50
50

3.2.2. Kế hoạch tài chính của Công ty

50

3.2.3. Tổ chức thực hiện quản lý kế hoạchtài chính

60

3.2.4. Phân tích tài chính và điều chỉnh các hoạt động tài chính tại Công ty

61

3.2.5. Hoạt động thanh tra, kiểm tra tài chính

70

3.3. Đánh giá các kết quả đạt được, tồn tại và nguyên nhân

72

3.3.1. Những ưu điểm

72

3.3.2. Những hạn chế

75

3.3.3. Nguyên nhân

76

Chƣơng 4 ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SẢN XUẤT KINH
DOANH XUẤT NHẬP KHẨU NAM HOÀNG ĐẠT

2

78


4.1. Định hướng trong công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh
củaCông ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt
4.1.1. Dự báo tình hình thị trường của công ty

78
78

4.1.2. Định hướng phát triển kinh doanh của công ty

79

4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Công ty cổ phần sản xuất kinh
doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt
4.2.1. Giải pháp về xây dựng chiến lược tài chính

80
80

4.2.2. Giải pháp về huy động nguồn lực tài chính của công ty

82

4.2.3. Giải pháp về sử dụng nguồn lực tài chính của công ty

85

KẾT LUẬN

88

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

90


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1.

CP

Cổ phần

2.

CĐKT

Cân đối kế toán

3.

DNNN

Doanh nghiệp nhà nước

4.

GCN ĐKKD

Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh

5.

KTTN

Kinh tế tư nhân

6.

ROS

Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu

7.

ROA

Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản

8.

ROE

Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu

9.

TCDN

Tài chính doanh nghiệp

10.

TSLĐ

Tài sản lưu động

11.

VLĐ

Vốn lưu động

12.

VLXD

Vật liệu xây dựng

i


DANH MỤC CÁC BẢNG
STT
1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Bảng

Nội dung

Trang

Bảng 3.1

Cơ cấu vốn lưu động hàng năm của Công ty cổ
phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam
Hoàng Đạt từ năm 2014 đến năm 2016

52

Bảng 3.2

Chi tiết cơ cấu các khoản phải thu ngắn hạn
của Công ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất
nhập khẩu Nam Hoàng Đạt từ năm 2014 đến
năm 2016

53

Bảng 3.3

Cơ cấu nguồn vốn của Công ty cổ phần sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt từ năm 2014 đến năm 2016

54

Bảng 3.4

Cơ cấu nợ ngắn hạn của Công ty cổ phần sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt từ năm 2014 đến năm 2016

55

Bảng 3.5

Doanh thu Công ty cổ phần sản xuất kinh
doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt qua các
năm từ 2014 – 2016

57

Bảng 3.6

Cơ cấu doanh thu của Công ty cổ phần sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt từ năm 2014 - 2016

58

Bảng 3.7

Cơ cấu chi phí của Công ty cổ phần sản xuất
kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt từ
năm 2014 – 2016

59

Bảng 3.8

Tình hình tăng trưởng lợi nhuận của Công ty
cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu

Nam Hoàng Đạtqua các năm từ 2014 - 2016

60

Bảng 3.9

Phân phối lợi nhuận của Công ty cổ phẩn sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt qua các năm từ 2014 – 2016

61

ii


10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

Bảng 3.10

Tỷ số thanh toán hiện hành của Công ty cổ
phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam
Hoàng Đạtqua các năm từ 2014 - 2016

62

Bảng 3.11

Tỷ số thanh toán nhanh của Công ty cổ phẩn
sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam
Hoàng Đạtqua các năm từ 2014 - 2016

63

Bảng 3.12

Tỷ số nợ trên vốn chủcủa Công ty cổ phẩn sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt qua các năm từ 2014- 2016

64

Bảng 3.13

Tỷ số nợ trên tài sảncủa Công ty cổ phẩn sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt qua các năm từ 2014 - 2016

66

Bảng 3.14

Tỷ số cơ cấu tài sản của Công ty cổ phẩn sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt qua các năm từ 2013- 2016

66

Bảng 3.15

Tỷ số cơ cấu nguồn vốncủa Công ty cổ phần
sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam
Hoàng Đạtqua các năm từ 2014 - 2016

67

Bảng 3.16

Bảng 3.17

Vòng quay vốn lưu động và hiệu suất sử dụng
tổng tài sản của Công ty CP sản xuất kinh
doanh XNK Nam Hoàng Đạt qua các năm từ
2014 - 2016
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS) của
Công ty cổ phẩn sản xuất kinh doanh xuất

68

69

nhập khẩu Nam Hoàng Đạt qua các năm từ
2014-2016
18.

Bảng 3.18

Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) của
công ty qua

69

19.

Bảng 3.19

Tỷ suất lợi nhuận trên vốn Chủ sở hữu (ROE)
của công ty qua các năm từ 2014-1016

70

iii


PHẦN MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh nước ta đã và đang tiến hành hội nhập ngày càng sâu

rộng vào nền kinh tế toàn cầu, đã mở ra những cơ hội lớn cho sự phát triển
của doanh nghiệp, song đồng thời với đó cũng đặt ra cho doanh nghiệp những
thách thức không nhỏ. Vì thế, khi bắt tay vào xây dựng các chiến lược sản
xuất kinh doanh, có một số câu hỏi quan trọng mà không một doanh nghiệp
nào được phép bỏ qua là việc các yếu tố tài chính sẽ được quản lý như thế
nào? Xem các đồng vốn bỏ ra hiệu quả đến đâu? Có đem lại lợi nhuận và hiệu
quả như mong muốn ban đầu hay không? Các câu hỏi này đều có liên quan tới
quản lý tài chính doanh nghiệp, nó là một trong những nhiệm vụ quan trọng
nhất trong công tác quản lý doanh nghiệp.
Quản lý tài chính tồn tại và tuân theo quy luật khách quan, đồng thời bị
chi phối bởi mục tiêu phương hướng kinh doanh của công ty, nó có các chức
năng như: lên kế hoạch sử dụng các nguồn vốn, đảm bảo thực hiện các dự án
sản xuất và kinh doanh, theo dõi, đánh giá và điều chỉnh kịp thời kế hoạch tài
chính; quản lý công nợ khách hàng, các đối tác; thực hiện báo cáo cho các cấp
lãnh đạo…
Ngoài ra, các nhà quản lý tài chính sẽ giúp giám đốc hoạch định chiến
lược tài chính ngắn hạn và dài hạn của doanh nghiệp dựa trên sự đánh giá
tổng quát cũng như từng khía cạnh cụ thể các nhân tố tài chính có ảnh hưởng
quan trọng tới sự tồn tại của doanh nghiệp, bao gồm: chiến lược tham gia vào
thị trường tiền tệ, thị trường vốn, thị trường chứng khoán; xác định chiến lược
tài chính cho các chương trình, các dự án của doanh nghiệp là mở rộng hay
thu hẹp sản xuất…
Công ty cổ phần là một loại hình doanh nghiệp tiên tiến, là sản phẩm tất
yếu của quá trình phát triển lực lượng sản xuất, phù hợp với cơ chế thị
1


trường. Có thể nói công ty cổ phần là loại hình doanh nghiệp phát triển cao
nhất trong các loại hình doanh nghiệp, quản lý tài chính tại công ty cổ phần
là phong phú và phức tạp nhất. Một doanh nghiệp phát triển, thành công

trong kinh doanh bao giờ cũng phải đi kèm với tình hình tài chính vững
mạnh và hiệu quả, bởi lẽ để hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đạt hiệu
quả thì nhà quản lý cần nhanh chóng nắm bắt được những tín hiệu của thị
trường, xác định đúng nhu cầu và sử dụng vốn hợp lý đạt hiệu quả cao nhất.
Và những điều thiết yếu đó chỉ có được trong công tác quản lý tài chính
doanh nghiệp. Trong khi đó tại Việt Nam, “ khoảng trống về quản trị tài
chính” lại là một vấn đề đáng báo động, ngoại trừ một số doanh nghiệp liên
doanh, doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài, còn lại đa số đều chưa
hình thành bộ phận quản trị tài chính. Do đó, chức năng quản lý tài chính
được kiêm nhiệm và chưa thực sự phát huy được vai trò quan trọng của nó.
Những năm gần đây,trong hoạt động kinh doanh, công ty Cổ phần sản
xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt đã đạt được một số kết quả
tích cực, tạo uy tín trên thị trường. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công
bước đầu, công ty vẫn còn bộc lộ những tồn tại, bất cập trong nhận thức,
hoạch định chiến lược tài chính, phương pháp quản lý, điều hành... làm cho
hiệu quả hoạt động kinh doanh chưa cao, tỷ suất sinh lời còn thấp, khả năng
cạnh tranh trên thị trường còn hạn chế. Với mục tiêu khắc phục những hạn
chế còn tồn tại nhằmhoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty cổ phần
sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt. Tôi nhận thức rằng chất
lượng quản lý tài chính là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến
hiệu quả sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng đến chiến lược hoạt động trong
tương lai của công ty. Xuất phát từ nhận thức trên, tôi đã tiến hành nghiên cứu
và lựa chọn đề tài: “Quản lý tài chính tại công ty cổ phần sản xuất kinh doanh
xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt” làm đề tài luận văn thạc sỹ kinh tế. Đối với
2


tôi, đề tài có ý nghĩa thiết thực cả về mặt lý luận và thực tiễn.
Câu hỏi nghiên cứu của luận văn:
Những bất cập trong quản lý tài chính tại Công ty cổ phần sản xuất kinh

doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt giai đoạn 2014 - 2016 là gì?Lãnh đạo
Công ty cần phải làm gì để hoàn thiện quản lý tài chính trong thời gian tới?
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu:
Mục tiêu nghiên cứu:
Nghiên cứu thực trạng quản lý tài chính ở Công ty cổ phần sản xuất
kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt, chỉ ra những thành tựu, hạn chế
và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài
chính ở Công ty.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tài chính doanh nghiệp, quản lý tài chính
doanh nghiệp cũng như nội dung cụ thể của quản lý tài chính doanh nghiệp.
- Trên cơ sở lý luận khoa học, phân tích thực trạng chất lượng của công
tác quản lý tài chính tại Công ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu
Nam Hoàng Đạtgiai đoạn 2014 - 2016; Những điểm đạt được, những hạn chế,
tồn tại và tìm ra nguyên nhân.
- Từ kết quả phân tích có được, đưa ra những định hướng và giải pháp
chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính tại Công ty cổ
phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu:Công tác quản lý tài chính doanh nghiệp, từ đó
áp dụng vào Công ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam
Hoàng Đạt.
Phạm vi nghiên cứu:
- Phạm vi về không gian: Trong phạm vi hoạt động quản lý tài chính tại
3


Công ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt.
- Phạm vi về nội dung và thời gian: Luận văn phân tích tình hình tài
chính và đánh giá thực trạng hoạt động công tác quản lý tài chính trong

giai đoạn 2014 - 2016, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện cho năm
2017 và những năm tiếp theo.
4. Cấu trúc của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo,...luận văn được kết
cấu thành 4 chương chính.
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản lý
tài chính trong doanh nghiệp
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần sản xuất
kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt
Chương 4: Định hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài
chính tại Công ty cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng
Đạt.

4


Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP
1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý
tài chính doanh nghiệp
Trong điều kiện hiện nay, nền kinh tế Việt Nam đã có nhiều chuyển
biến sâu sắc qua quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa… trở thành một
nước đang phát triển trong nền kinh tế thị trường mở cửa thông thương với
nhiều nước trên thế giới. Điều này làm cho các nhà đầu tư phải cân nhắc kỹ
lưỡng hơn khi quyết định đầu tư vào một kênh kinh doanh nào đó và mong
muốn sẽ đạt lợi nhuận cao nhất với doanh thu tốt nhất. Để làm được điều này
các nhà đầu tư phải bỏ nguồn vốn, tìm hiểu thị trường và đưa ra giải pháp,
chiến lược, chính sách đúng đắn, đặc biệt là hoạt động quản lý tài chính đòi

hỏi phải được quan tâm đúng mức nhằm cải thiện tình hình hoạt động sản
xuất kinh doanh,để đưa doanh nghiệp đến thành công.
Có thể nói, quản lý tài chính là vấn đề then chốt, tri thức quản lý tài
chính là vấn đề thiết yếu trong đầu tư và kinh doanh. Nếu không nắm chắc
được kiến thức cơ bản về quản lý tài chính thì công ty không thể nào nhận ra
được tình hình thực tế của những dự án đầu tư, của các kế hoạch kinh doanh,
cũng như thực trạng hoạt động của công ty.
Trong nền kinh tế thị trường,vai trò của việc quản lý tài chính là vô
cùng quan trọng, nó tồn tại và tuân theo quy luật khách quan, nó bị chi phối
bởi các mục tiêu và phương hướng kinh doanh của doanh nghiệp.
Quản lý tài chính là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất trong
công tác quản lý công ty, bao gồm từ khâu lên kế hoạch dự toán sử dụng các
nguồn vốn, đến khâu tổ chức thực hiện, theo dõi, đánh giá và điều chỉnh kịp
5


thời kế hoạch tài chính, quản lý công nợ của khách hàng, của các đối tác để từ
đó thực hiện báo cáo cho các cấp lãnh đạo…. Những việc này rất cần cho nhà
quản lý trong việc hoạch định nguồn lực tài chính.
Ngoài ra, việc quản lý tài chính sẽ giúp giám đốc điều hành hoạch định
chiến lược tài chính ngắn hạn và dài hạn của công ty dựa trên sự đánh giá
tổng quát, cũng như từng khía cạnh cụ thể các nhân tố tài chính có ảnh hưởng
quan trọng tới sự tồn tại của công ty, bao gồm: chiến lược tham gia vào thị
trường tiền tệ, thị trường vốn, thị trường chứng khoán, xác định chiến lược tài
chính cho các chương trình, các dự án của công ty, mở rộng hay thu hẹp sản
xuất... Thông qua đó đánh giá và dự đoán có hiệu quả các dự án đầu tư, các
hoạt động liên doanh, liên kết, phát hiện âm mưu thôn tính công ty của các đối
thủ cạnh tranh, đề xuất phương án chia tách hay sát nhập. Nâng cao năng lực
tài chính và sức cạnh tranh trên thị trường…..
Hiện nay, môi trường kinh doanh ngày càng được mở rộng hơn, một

mặt mang lại những lợi ích dài hạn để công ty lớn mạnh thông qua việc mở
rộng thị trường và đổi mới cơ chế quản lý kinh doanh theo yêu cầu cạnh
tranh, mặt khác sẽ là thách thức không nhỏ đối với khả năng của công ty, buộc
các công ty phải tổ chức lại cơ cấu sản xuất, chuyển dịch đầu tư và điều chỉnh
các hoạt động cho phù hợp với những biến động của môi trường kinh doanh.
Trong quá trình kinh doanh,những yếu tố cạnh tranh, sàng lọc lẫn nhau
giữa các doanh nghiệp là tất yếu xảy ra. Để đứng vững và đạt được thành
công, doanh nghiệp không chỉ cần hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả,
mà còn phải quản lý tốt tài chính của doanh nghiệp mình. Đó là chìa khóa dẫn
đến sự tồn tại và phát triển công ty cũng bởi vậy quản lý tài chính doanh
nghiệp ngày càng được quan tâm và được chú trọng nghiên cứu nhiều hơn bởi
nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều tác giả, dưới nhiều góc độ khác nhau.
6


1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Quản lý tài chính là một công cụ hữu ích được dùng để xác định giá trị
kinh tế, để đánh giá các mặt mạnh, mặt yếu của một doanh nghiệp, tìm ra
nguyên nhân khách quan và chủ quan, từ đó giúp cho nhà quản lý lựa chọn và
đưa ra những quyết định phù hợp với thực trạng hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Cho đến nay ở Việt Nam đã có nhiều công trình
khoa học nghiên cứu về vấn đề quản lý tài chính như:
Tác giả Nguyễn Thị Hữu,2008. Hoàn thiện công tác quản lý tài chính
tại công ty TNHH quảng cáo và thương mại P&G. Luận văn thạc sỹ quản lý
kinh tế. Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội.
Trong đó tác giả đã đi sâu làm rõ một số khái niệm, vai trò và các
nguyên tắc quản lý tài chính doanh nghiệp, cũng như những nhân tố ảnh
hưởng đến quản lý tài chính doanh nghiệp. Tác giả đã phân tích thực trạng
quản lý tài chính tại công ty, những tồn tại, đưa ra các giải pháp, biện pháp
hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty.

Cùng quan điểm với tác giả Nguyễn Thị Hữu, tác giả Đỗ Thị Huyền
Như, 2008. Giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính tại Tổng Công ty
Xây dựng Hà Nội, Luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế, Trường Đại học Kinh tế
Quốc dân, Hà Nội.
Luận văn nói đến một số cơ sở lý luận chung về quản lý tài chính trong
các doanh nghiệp như: khái niệm, vai trò và các yếu tố cấu thành của tài chính
doanh nghiệp, một số nội dung về quản lý tài chính tại Tổng Công ty cũng
như một số giải pháp, kiến nghị.
Tác giả Nguyễn Thị Phương Thảo, 2011. Giải pháp hoàn thiện hoạt
động quản trị tài chính tại công ty cổ phần đường Quảng Ngãi. Luận văn
quản lý kinh tế. Trường Đại học Đà Nẵng.
Đề tài đã đề cập đến vấn đề lý thuyết quản trị tài chính hiện đại, khái
7


quát cơ sở lý luận về quản trị tài chính trong công ty cổ phần. Bên cạnh đó,
còn đi sâu nghiên cứu phản ánh thực trạng quản trị tài chính của công ty Cổ
phần đường Quảng Ngãi, một chức năng quản lý trọng yếu trong loại hình
công ty cổ phần hoạt động trong cơ chế thị trường. Việc nghiên cứu là cơ sở
khắc phục những tồn tại nhằm hoàn thiện hơn công tác quản trị tài chính tại
công ty. Trên cơ sở lý thuyết và thực tiễn, đề tài đề xuất những giải pháp
nhằm khắc phục những nhược điểm cơ bản của hoạt động quản trị tài chính
tại công ty Cổ phần đường Quảng Ngãi, qua đó củng cố tăng cường hiệu quả
hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty một cách căn bản và lâu dài, để tối
đa hóa giá trị tài sản của cổ đông.
Tác giả Lương Thị Thu Hiền, 2014. Hoàn thiện công tác quản lý tài
chính đối với công ty TNHH một thành viên 95-Tổng cục công nghiệp Quốc
phòng. Luận văn thạc sĩ kinh tế.Trường Đại học Thái Nguyên.
Theo đó, tác giả đã hệ thống hóa một số lý luận cơ bản về tài chính
doanh nghiệp và quản lý tài chính doanh nghiệp, từ đó phân tích các nội dung

và biện pháp quản lý tài chính doanh nghiệp, đi sâu nghiên cứu về thực trạng
công tác quản lý tài chính tại công ty TNHH một thành viên 95. Từ đó phân
tích mặt mạnh và mặt yếu trong công tác quản lý tài chính của công ty, làm cơ
sở cho các giải pháp để hoàn thiện công tác quản lý tài chính công ty.
Tác giả tiếp theo lại đi sâu tìm hiểu thực trạng đặc thù của công ty. Tác
giả Dương Thị Mỹ Lâm, 2007. Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính tại công
ty truyền tải điện 4. Luận văn thạc sỹ kinh tế. Trường Đại học Kinh tế Thành
phố Hồ Chí Minh.
Luận văn được nghiên cứu có tính chất đặc thù riêng, một mặt giải
quyết các trở ngại trong cơ chế quản lý tài chính hiện hành của công ty truyền
tải điện 4, mặt khác mạnh dạn đề xuất một mô hình mới cho khối truyền tải
điện và xây dựng cơ chế quản lý tài chính trong tương lai cho mô hình này.
8


Ngoài ra, cũng có khá nhiều công trình khoa học đáng chú ý bàn về nội
dung này như:
Tác giả Trịnh Thị Vân Anh, 2009.Công tác quản lý tài chính tại Công
ty cổ phần xây lắp điện I.Luận văn thạc kinh tế.Trường Đại học Thương mại,
Hà Nội.
Luận văn đã trình bày cơ sở lý luận chung về quản lý tài chính, phân
tích thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần xây lắp điện I và đề xuất
các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty.
Tác giả Nguyễn Khánh Toàn, 2008.Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội
bộ với việc tăng cường quản lý tài chính tại Tổng công ty Khai thác Cảng
hàng không Miền Bắc. Luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế. Trường Đại học Xây
dựngHà Nội.
Tác giả Phạm Văn Nghĩa, 2014.Hoàn Thiện Cơ Chế Quản Lý Tài
Chính Tại Tập Đoàn Dệt - May Việt Nam.Luận án tiến sĩ kinh tế. Trường Đại
học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

Luận án đã làm rõ thêm những vấn đề lý luận cơ bản tập đoàn kinh tế
và cơ chế quản lý tài chính của các tập đoàn kinh tế, đồng thời làm rõ khái
niệm, đặc điểm, nội dung và mối quan hệ tài chính giữa công ty mẹ và các
công ty con trong tập đoàn kinh tế; các nhân tố ảnh hưởng đến cơ chế tài
chính của các tập đoàn kinh tế, chỉ ra những bài học kinh nghiệm trong việc
xây dựng cơ sở quản lý tài chính của một số tập đoàn kinh tế trên thế giới để
có thể xem xét vận dụng ở Việt nam.
Bên cạnh đó,cũng có nhiều giáo trình, sách chuyên khảo nghiên cứu về
vấn đề quản lý tài chính như:
Tác giả Trần Ái Kết, 2007. Giáo trình lý thuyết tài chính - tiền tệ. Hà Nội:
Nhà xuất bản Giáo dục.

Tài liệunói đến một số cơ sở lý luận chung về lý thuyết tài chính – tiền tệ
9


trong các doanh nghiệpnhư: khái niệm, vai trò và các yếu tố cấu thành của tài
chính doanh nghiệp.
Tác giả Trần Thế Dũng, 1999. Kế toán doanh nghiệp thương mại - dịch
vụ. Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo dục.
Trong cuốn sách này, tác giả đã hệ thống hóa kế toán doanh nghiệp
thương mạiở Việt Nam hiện nay, đưa ra các vấn đề cơ bản trong quản lý tài
chính doanh nghiệp thương mại - dịch vụ bằng phương pháp kế toán. Đề cập
đến những vấn đề cụ thể, chi tiết của nội dung và phương pháp kế toán mang
tính đặc thù của những ngành kinh tế khác nhau.
Đồng tác giả Ngô Thế Chi và Vũ Công Ty, 2001. Đọc, lập,phân tích báo cáo
tài chính doanh nghiệp. Hà Nội:Nhà xuất bản Thống kê.
Theo tài liệu này thìtrên cơ sở số liệu của báo cáo tài chính, nhà quản lý
tiến hành phân tích, đánh giá tình hình tài chính để thấy rõ mặt mạnh và
những hạn chế tồn tại, tìm nguyên nhân và đưa ra các quyết định hợp lý trong

kinh doanh,làm cơ sở cho các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài
chính công ty.
Bộ Tài chính, Vụ chế độ kế toán và kiểm toán, 2010. Tài liệu bồi
dưỡng kế toán trưởng doanh nghiệp. Thành phố Hà Nội: Nhà xuất bảnTài
chính.
Cuốn tài liệu này đã hệ thống hóa những kiến thức cơ bản về lý thuyết
và thực hành các vấn đề kinh tế, tài chính, kế toán, kiểm toán và hệ thống các
quy định pháp lý có liên quan đến hoạt động kinh tế, tài chính của doanh
nghiệp. Cuốn tài liệu này rất hữu ích cho những người làm công tác tài chính,
kế toán và những nhà quản lý doanh nghiệp,nhằm nâng cao năng lực quản lý
kinh tế, tài chính, tổ chức công tác kế toán, tổ chức bộ máy kế toán và chỉ đạo
thực hiện công việc kế toán trong công ty.

10


Công ty Cổ phần sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt,
2014-2016. Báo cáo tài chính năm. Hà Nam.
Ngoài việc tham khảo các công trình khoa học, các sách chuyên khảo,
Trong luận văn này, tác giả chủ yếu sử dụng số liệu báo cáo tài chính năm của
Công ty Nam Hoàng Đạt từ 2014-2016, làm cơ sở chính để tiến hành phân
tích thực trạng quản lý tài chính, đánh giá tình hình tài chính của Công
ty,chỉra những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. Từ
đó, đưa ra các giải pháp hữu hiệu nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính
của Công ty.
1.1.2. Kết quả nghiên cứu và khoảng trống nghiên cứu
Các tài liệu này nội dung đều tập trung nghiên cứu vấn đề quản lý tài
chính doanh nghiệp, làm rõ cơ sở lý luận, phân tích thực trạng, hệ thống các
giải pháp, biện pháp, nhằm tăng cường năng lực của doanh nghiệp trong công
tác quản lý tài chính. Mỗi đề tài có đối tượng nghiên cứu khác nhau, mỗi đề

tài nghiên cứu về một hệ thống báo cáo tài chính khác nhau của một loại hình
doanh nghiệp khác nhau (về quy mô, về đặc điểm của doanh nghiệp, về ngành
nghề kinh doanh, về hoạt động tài chính,…).
Mặc dù, các luận văn trên đều nói về nội dung quản lý tài chính doanh
nghiệp với nhiều lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh khác nhau, nhưng
chưa có một đề tài nào đề cập đến ngành nghề kinh doanh nguyên vật liệu xây
dựng (VLXD), đây là ngành nghề kinh doanh mũi nhọn của Công ty Cổ phần
sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt.
Qua nghiên cứu nội dung các luận văn liên quan đến đề tài quản lý tài
chính doanh nghiệp, tác giả rút ra được những thành tựu và hạn chế của các
luận văn đã thực hiện. Dựa trên các ưu điểm, nhược điểm của các đề tài
nghiên cứu trước đây, trong luận văn này, tác giả đã kế thừa các điểm mạnh

11


của các luận văn, trên cơ sở đó, tiếp tục đi sâu vào nghiên cứu các khía cạnh
đặc thù của quản lý tài chính trong lĩnh vực kinh doanh VLXD.
Vậy nên đề tài này có ý nghĩa thiết thực với Công ty Cổ phần sản xuất
kinh doanh xuất nhập khẩu Nam Hoàng Đạt. Luận văn định hướng nghiên
cứu ứng dụng vào thực tế để hoàn thiện công tác quản lý tài chính của Công
ty, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững cho Công ty.
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính doanh nghiệp
1.2.1. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1.1. Tài chính doanh nghiệp
Doanh nghiệp là một tổ chức kinh doanh nhằm mục đích sinh lời được
pháp luật thừa nhận, được phép kinh doanh trên một số lĩnh vực nhất định, có
từ một chủ sở hữu trở lên và chủ sở hữu phải đảm bảo trước pháp luật bằng
toàn bộ tài sản của mình, có tên riêng, có trụ sở giao dịch ổn định. (Trần Ái Kết,
2007. Giáo trình lý thuyết tài chính - tiền tệ. Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo dục.)

Công ty cổ phầnlà doanh nghiệp, trong đó: Vốn điều lệ được chia thành
các phần bằng nhau gọi là cổ phần; Cổ đông phải chịu trách nhiệm về nợ và
nghĩa vụ trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp; Cổ đông có thể là tổ
chức, cá nhân; số lượng cổ đông tối thiểu là 3, tối đa không hạn chế; Cổ đông
có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần cho người khác, trừ cổ đông sở hữu
cổ phần ưu đãi biểu quyết không được chuyển nhượng cổ phần đó cho người
khác; Có quyền huy động vốn bằng cách phát hành chứng khoán ra công
chúng; Là đối tượng chịu thuế 2 lần; Thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu
nhập của người có thu nhập cao của các cổ đông tùy thuộc vào mức thu nhập
của họ khi được chia lợi tức cổ phần;
Việc chi trả cổ tức cho cổ đông: Công ty cổ phần chỉ chi trả cổ tức cho cổ
đông khi công ty đã hoàn thành nghĩa vụ thuế và các nghĩa vụ tài chính khác;
trích lập các quỹ và bù đắp đủ lỗ trước đó theo quy định của pháp luật và

12


điều lệ công ty; Sau khi trả hết số cổ tức đã định, công ty vẫn phải đảm bảo
thanh toán đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác đã đến hạn; Việc trả thù
lao, tiền lương cho những người quản lý của công ty theo kết quả và hiệu quả
kinh doanh (Ủy viên Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc, Giám đốc, người
quản lý khác); Các lợi ích liên quan của những người quản lý công ty phải
được công khai hóa.(Bộ Tài chính, Vụ chế độ kế toán và kiểm toán, 2010. Tài
liệu bồi dưỡng kế toán trưởng doanh nghiệp. Hà Nội: Nhà xuất bảnTài chính.)
Tài chính doanh nghiệplà sự hình thành, tạo lập, là các quan hệ kinh tế
gắn liền với việcphân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ phát sinh trong quá
trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhằm góp phần đạt tới các mục
tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
Tài chính doanh nghiệp là một bộ phận trong hệ thống tài chính, tại đây

nguồn tài chính xuất hiện và đồng thời đây cũng là nơi thu húttrở lại phần
quan trọng các nguồn tài chính doanh nghiệp.Tài chính doanh nghiệp có ảnh
hưởng lớn đến đời sống xã hội, đến sự phát triển hay suy thoái của nền sản
xuất kinh doanh.
Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp tồn tại dưới nhiều hình
thức khác nhau, theo mỗi cách tiếp cận khác nhau thì việc phân loại doanh
nghiệp lại khác nhau. Nhưng dù là loại hình doanhnghiệp nào thì trong hoạt động
kinh doanh đều phải sử dụng tài chính doanh nghiệp để thực hiện các mục tiêu
kinh doanh. Tức là luôn gắn liền với quá trình tạo lập, phân phối và sử

dụng các quỹ tiền tệ. Bên trong quá trình này là những quan hệ giá trị giữa
doanh nghiệp và các chủ thể trong nền kinh tế, các quan hệ này được gọi là
các quan hệ tài chính, Vì thế, tài chính doanh nghiệp được hiểu là các quan hệ
tài chính. Bao gồm:

13


Thứ nhất, quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với Nhà nước. Quan hệ
này phát sinh khi doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước và
khi Nhà nước góp vốn kinh doanh doanh vào doanh nghiệp.
Thứ hai, quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính.
Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần có vốn để tiến hành hoạt động kinh doanh,
nó là yếu tố quyết định đối với sự thành lập, quy mô và sự hoạt động của
doanh nghiệp. Nguồn vốn này có thể là tự có hoặc huy động từ các nhà tài trợ
bên ngoài, song phần huy động từ các nhà tài trợ bên ngoài rất quan trọng.
Trên thị trường tài chính, doanh nghiệp có thể đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn
của mình từ các nguồn vốn vay ngắn hạn hoặc cũng có thể phát hành cổ
phiếu, trí phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn. Ngược lại, để sử dụng các
nguồn vốn này thì doanh nghiệp cũng phải trả lãi vay hoặc cổ phần cho các

nhà tài trợ. Trong trường hợp doanh nghiệp có những khoản tiền nhàn rỗi, tạm
thời chưa sử dụng có thể đem đầu tư hoặc gửi ngân hàng. Khi đó doanh
nghiệp lại trở thành những nhà tài trợ vốn trên thị trường.
Thứ ba, quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp vớicác thị trường khác. Bên
cạnh việc huy động các nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh tài chính thì việc
sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đó là một vấn đề không kém phần quan
trọng. Trong quá trình sử dụng các nguồn vốn này, doanh nghiệp phải có quan hệ
chặt chẽ với các doanh nghiệp khác trên thị trường hàng hóa, dịch vụ, thị trường
sức lao động nhằm đảm bảo các đầu vào và đầu ra cho quá trình doanh nghiệp
của mình. Chẳng hạn như tiến hành đầu tư cho cơ sở hạ tầng, nguyên liệu sản
xuất, hàng hóa, sức lao động…đồng thời xác định nhu cầu của thị trường để từ
đó hoạch định ngân sách đầu tư, kế hoạch sản xuất, marketting.
Thứ tư, quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp. Các quan hệ này tồn
tại trong nội tại của doanh nghiệp, như quan hệ giữa người sở hữu vốn và ng ười
có quyền sử dụng vốn, quan hệ giwuax các bộ phận trong doanh nghiệp,

14


quan hệ giữa doanh nghiệp và người lao động…Việc đảm bảo tính ổn định và
vững chắc của các doanh nghiệp này rất quan trọng đối với sự phát triển của
doanh nghiệp.
*Đặc điểm của tài chính doanh nghiệp
Tài chính doanh nghiệp là một khâu của hệ thống tài chính và là khâu
cơ sở, nó có những đặc điểm sau:
Thứ nhất,gắn liền vớiquá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp,
có các quan hệ tài chính doanh nghiệp đa dạng phát sinh như quan hệ nộp, cấp
giữa doanh nghiệp với Nhà nước, quan hệ thanh toán với các chủ thể khác
trong xã hội, với người lao động trong doanh nghiệp.
Thứ hai,sự vận động của quỹ tiền tệ, vốn kinh doanh có những nét riêng

biệt đó là: sự vận động của vốn kinh doanh luôn gắn liền với các yếu tố vật tư
là lao động, ngoài phần tạo lập ban đầu chúng còn được bổ sung từ kết quả
kinh doanh; sự vận động của vốn kinh doanh vì mục tiêu doanh lợi.
*Vai trò của tài chính doanh nghiệp
Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thì hoạt động tài chính
là một trong những hoạt động trọng yếu, có vai trò đặc biệt quan trọng trong
việc duy trì và mở rộng hoạt động kinh doanh về cả chiều rộng và chiều sâu.
Đây là một số vai trò chính không thể không nói tới của tài chính doanh
nghiệp.
Huy động, đảm bảo đầy đủ và kịp thời vốn cho hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp: Vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh là một yếu
tố không thể nào thiếu đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào. Nhiệm vụ tài
chính của doanh nghiệp trước hết thể hiện ở việc xác định đúng lượng vốn mà
doanh nghiệp cần để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh của mình trong
từng giai đoạn. Tiếp theo đó mới đến việc tiến hành các hoạt động huy động
vốn từ thị trường tài chính đảm bảo lượng vốn cần thiết cho hoạt động kinh
15