Báo cáo nghiên cứu khoa học hành vi nâng cao ý thức tự học chữ viết dân tộc mình cho các bạn học sinh dân tộc thái

PHẦN I: GIẢ THIẾT KHOA HỌC VÀ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
1. Lý do chọn dự án
Điện Biên là một tỉnh vùng cao, biên giới, nằm ở phía Tây Bắc của Tổ
quốc, được chia tách từ tỉnh Lai Châu (cũ). Toàn tỉnh có khoảng 46 vạn người
với 19 dân tộc. Trong các dân tộc hiện đang cư trú tại Điện Biên, dân tộc Thái là
dân tộc có tỉ lệ dân số lớn nhất. Theo số liệu thống kê của Cục Thống kê tỉnh
Điện Biên cuối năm 2017, dân tộc Thái có dân số là 197.300.000 người, chiếm
38.4 % dân số toàn tỉnh. Dân tộc Thái gồm 2 ngành chính là Thái đen và Thái
trắng. Hiện nay dân tộc Thái sinh sống ở hầu hết các huyện, thị trong tỉnh (tập
trung ở huyện Điện Biên, Tuần Giáo, Điện Biên Đông, Mường Lay, Mường Chà
và Thành phố Điện Biên Phủ).
Người Thái là một trong số ít các dân tộc ở Việt Nam có tiếng nói và chữ
viết riêng. Chữ viết cổ của người Thái được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể Thao và
Du lịch đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia tại Quyết định
số 829/QĐ-BVHTTDL ngày 10/03/2016.
Tiếng Thái là ngôn ngữ đơn tiết, có thanh điệu. Về mặt ngữ âm và ngữ
pháp, tiếng Thái có nhiều điểm gần với tiếng Việt. Tiếng nói của người Thái ở
các địa phương (các nhóm Thái Đen, Thái Trắng) có một số khác biệt, chủ yếu ở
hệ thống phụ âm đầu và thanh điệu. Ở Điện Biên có cả người Thái Đen và Thái
Trắng. Về cơ bản, tiếng nói hai nhóm này ở Điện Biên khác biệt không lớn.
Chữ viết của người Thái có tự dạng Sanscrit, vốn được vay mượn từ Ấn độ
và được chế tác thành bộ chữ riêng.
Chữ Thái cổ hiện nay do những người già, người am hiểu chữ Thái nắm
giữ và bảo lưu trong các cuốn sách chữ Thái cổ. Hệ thống sách chữ Thái cổ ghi
chép nhiều lĩnh vực như: lịch sử, lễ nghi, phong tục, luật lệ, đạo lí, tín ngưỡng,
nhân sinh quan thế giới và vũ trụ, văn học … Đây là nguồn sử liệu vô giá nghiên
cứu về mọi mặt đời sống, văn hóa, xã hội của người Thái.
Là một dân tộc đông người, giàu bản sắc văn hóa truyền thống, có tác
động lan tỏa đến nhiều dân tộc cùng chung sống, nhưng do cư trú trên địa bàn
vùng thấp, gần với những trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị của tỉnh, huyện
nên văn hóa dân tộc Thái ở Điện Biên đã xuất hiện những biến đổi khá rõ nét.

Ở những vùng sâu, vùng xa, vùng có đồng bào Thái sinh sống thì tiếng Thái
vẫn là tiếng nói mang tính phổ thông, được nhiều đồng bảo sử dụng. Nhưng ở những
vùng cư trú đan xen ở các đô thị của tỉnh, huyện, tiếng Thái đang bị mai một. Bởi
đến nay, rất nhiều trẻ em người Thái không nói được tiếng mẹ đẻ.
Trước nguy cơ mai một tiếng nói và chữ viết của các dân tộc thiểu số,
trong các văn kiện có tính pháp lý của Đảng, Nhà nước và Chính phủ đều luôn
thể hiện sự tôn trọng đối với tiếng nói, chữ viết của các dân tộc và coi việc dạy
học chữ viết của các dân tộc này là việc làm cần thiết để giữ gìn, bảo tồn và phát
huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Luôn tuân thủ các chính sách của Đảng và Nhà nước về vấn đề ngôn ngữ
các dân tộc thiểu số, tôn trọng tiếng nói, chữ viết của các dân tộc thiểu số, năm
2011, UBND tỉnh Điện Biên đã ban hành Quyết định số 895/QĐ-UBND ngày
8/9/2011 về việc phê duyệt Đề án dạy tiếng Thái, tiếng Mông cho học sinh tiểu
học và THCS tỉnh Điện Biên giai đoạn 2011-2015 định hướng đến 2020.


4.

Năm 2012, UBND tỉnh ban hành tiếp Quyết định số 969/QĐ-UBND ngày
25/10/2012 phê chuẩn Bộ chữ Thái sử dụng trong dạy chữ dân tộc.
Trên cơ sở các Quyết định của UBND tỉnh Điện biên, Sở Giáo dục và Đào
tạo tỉnh cũng ban hành Quyết định 1302 Đ-SGDĐT ngày 12/3/2014, thành lập Hội
đồng chỉnh sửa tài liệu dạy tiếng Thái tập 1, 2, 3 cho học sinh Tiểu học.
Hiện nay, chương trình tiếng Thái cấp Tiểu học tỉnh Điện Biên được thực
hiện theo Thông tư 46/2014/QĐ-BGDĐT ngày 23/12/2014 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo về việc ban hành Chương trình tiếng Thái cấp Tiểu học, sử dụng bộ tài liệu
dạy thí điểm tiếng Thái tập 1,2,3 của tỉnh Điện Biên đã chỉnh sửa trong giai đoạn
2010-2015; Quyết định số 2658/QĐ-SGDĐT ngày 26/11/2014 của Sở Giáo dục và
Đào tạo về việc Ban hành tài liệu giáo dục ngoài giờ chính khóa; Kế hoạch số
544/KH-SGDĐT ngày 28/3/2018 của Sở GD&ĐT về việc thực hiện Đề án dạy

tiếng Thái, tiếng Mông cho học sinh Tiểu học và THCS năm 2018.
Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay, việc các em học sinh dân tộc Thái có thể
đọc và viết được chữ của dân tộc mình là rất ít. Đa phần các em có thể giao tiếp
bằng tiếng dân tộc mình rất tốt, nhưng để biết chữ viết của dân tộc thì lại không
nhiều. Bởi vì chữ Thái rất khó nhớ, khó học, khó viết hơn chữ các dân tộc khác.
Trường PT DTNT tỉnh Điện Biên, năm học 2018 - 2019 có 261/ 567 học
sinh là dân tộc Thái, chiếm gần 50% học sinh toàn trường. Qua khảo sát 261 bạn
dân tộc Thái, chúng em thấy: 100% các bạn giao tiếp bằng tiếng dân tộc mình
rất tốt; Hơn 95% các bạn không biết đọc và viết chữ Thái; có 5% các bạn đã biết
đọc, viết chữ Thái bằng việc tự học.
Qua tìm hiểu, chúng em nhận thấy các bạn dân tộc Thái đang học tại
trường PT DTNT tỉnh đều muốn được học chữ của dân tộc mình với mục đích
tăng thêm hiểu biết về văn hóa cũng như bảo tồn, phát triển bản sắc văn hóa dân
tộc mình. Trong quá trình tự học, các bạn gặp nhiều khó khăn như: Không biết
nên học như thế nào? Nên bắt đầu học từ đâu? Học theo phương pháp nào?...
Từ những lí do nêu trên, nhóm chúng em quyết định chọn thực hiện Dự án
“Nâng cao ý thức tự học chữ viết dân tộc mình cho các bạn học sinh dân tộc
Thái ở trường Phổ thông Dân tộc Nội trú tỉnh Điện Biên” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Từ việc khảo sát thực tế các bạn học sinh dân tộc Thái tự học chữ viết dân
tộc mình tại trường PT DTNT tỉnh Điện Biên, chúng tôi sẽ đề xuất một số giải
pháp nhằm hỗ trợ phương pháp tự học chữ Thái cho học sinh người dân tộc
Thái. Giải pháp này cũng có thể ứng dụng phần nào cho các bạn học sinh dân
tộc khác trong trường có nhu cầu tự học chữ viết của dân tộc Thái.
3. Câu hỏi nghiên cứu
- Ý thức tự học chữ viết dân tộc mình của các bạn học sinh dân tộc Thái ở trường
PT DTNT tỉnh Điện Biên như thế nào?
- Nhu cầu, mục đích học chữ viết dân tộc Thái của các bạn để làm gì?
- Phương pháp tự học của các bạn ra sao?
- Giải pháp giải quyết những vấn đề tự học chữ viết Thái như thế nào?

Giả thiết khoa học: Nếu công trình được thực nghiệm thành công sẽ góp
phần nâng cao chất lượng và hiệu quả việc tự học chữ Thái của học sinh người dân


tộc Thái đang theo học tại trường PT DTNTT Điện Biên đến mức có thể đọc thông
viết thạo chữ Thái.
5. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Việc tự học chữ viết dân tộc Thái hiện nay ở
trường PT DTNT tỉnh Điện Biên.
- Khách thể nghiên cứu: Học sinh người dân tộc Thái đang theo học tại
trường PT DTNT tỉnh Điện Biên.
6. Các phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu các văn bản, Nghị
quyết về học chữ viết nói chung và học chữ dân tộc Thái nói riêng nhằm xác
định cơ sở lí luận của đề tài.
- Phương pháp khảo sát, quan sát:
+ Quan sát các hoạt động mà các bạn tham gia, qua tìm hiểu thực tế.
+ Sử dụng phiếu khảo sát, để thu thập số liệu và thông tin về thực trạng việc học
chữ viết Thái hiện nay ở các trường PTDTNT.
- Phương pháp tham vấn chuyên gia: Tham khảo ý kiến của
+ Giáo viên dạy tiếng Thái ở trung tâm Tin học - Ngoại Ngữ tỉnh.
+ Các nghệ nhân người Thái,các thầy cô giáo người Thái về việc tổ chức các
hoạt động thu hút học sinh tham gia học chữ Thái.
- Phương pháp thực nghiệm: Thiết kế và thực hiện các giải pháp tại
trường PT DTNT tỉnh Điện Biên.
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học: Các số liệu điều tra
cơ bản sẽ được xử lý trong phần mềm Excel.
7. Tính mới của dự án.
- Đã thiết kế và tổ chức được các hoạt động thu hút được các bạn học sinh
tham gia chủ động, tích cực có nhiều sáng tạo trong việc tự học chữ viết Thái.

- Giảm tình trạng học sinh tái mù sau khi đã được học chữ viết Thái.
8. Tiến trình nghiên cứu
8.1. Nghiên cứu lí luận (tháng 3,4/2018):
- Nghiên cứu các tài liệu về phương pháp tự học, đặc biệt là tự học chữ viết
nói chung và chữ viết Thái nói riêng.
- Nghiên cứu các tài liệu về tổ chức các hoạt động nhằm thu hút đông đảo HS
tham gia, tạo sự hứng thú “Học mà chơi, chơi mà học” trong học chữ viết Thái.
- Nghiên cứu các tài liệu về công nghệ thông tin để hỗ trợ người học học chữ
viết Thái hiệu quả, tiện ích.
8.2. Nghiên cứu thực trạng (tháng 4, 5/2018):
Khảo sát thực trạng biết chữ dân tộc Thái, nhu cầu và mục đích học chữ Thái
cho học sinh người dân tộc Thái đang theo học tại trường PT DTNT tỉnh Điện
Biên với 200 phiếu điều tra. Từ đó nghiên cứu và đề xuất các giải pháp.
8.3. Tiến hành thiết kế và thực hiện các giải pháp (tháng 6 - 11/2018):
- Thiết kế chi tiết các giải pháp tiến hành trong dự án, xây dựng kế hoạch


A.
1.

2.

-

-

-

thời gian tiến hành cụ thể (tháng 6, 7/2018)
- Thực hiện các giải pháp, ghi chép số liệu khi thực hiện (tháng 8 - 11/2018)

8.4. Tổng hợp số liệu, viết báo cáo (tháng 11- 12/2018):
Tổng hợp số liệu, các tư liệu và viết báo cáo kết quả nghiên cứu
PHẦN II: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA DỰ ÁN
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LÍ LUẬN
Một số quan điểm về tự học
Trong các giáo trình, tài liệu, các tác giả đã đưa ra các định nghĩa khác nhau về
tự học, sau đây là một số định nghĩa cơ bản:
- Nhà tâm lý học N.ARubakin coi: Tự tìm lấy kiến thức – có nghĩa là tự học.
- Trong cuốn “Học tập hợp lí” R.Retke chủ biên, coi “Tự học là việc hoàn thành
các nhiệm vụ khác không nằm trong các lần tổ chức giảng dạy”
- Theo tác giả Lê Khánh Bằng: thì tự học (self learning) là tự mình suy nghĩ,
sử dụng các năng lực trí tuệ, các phẩm chất tâm lý để chiếm lĩnh một lĩnh vực
khoa học nhất định.
- Theo tác giả Nguyễn Văn Đạo: “Tự học phải là công việc tự giác của mỗi
người do nhận thức được đúng vai trò quyết định của nó đến sự tích luỹ kiến
thức cho bản thân, cho chất lượng công việc mình đảm nhiệm, cho sự tiến bộ
của xã hội”
- Theo Giáo sư – Tiến sỹ Nguyễn Cảnh Toàn: “Tự học – là tự mình động não,
suy nghĩ, sử dụng các năng lực trí tuệ (quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp...)
và có khi cả cơ bắp (khi phải sử dụng công cụ) cùng các phẩm chất của mình,
rồi cả động cơ, tình cảm, cả nhân sinh quan, thế giới quan (như tính trung thực,
khách quan, có chí tiến thủ, không ngại khó, ngại khổ, kiên trì, nhẫn nại, lòng
say mê khoa học, ý muốn thi đỗ, biến khó khăn thành thuận lợi..vv...) để chiếm
lĩnh một lĩnh vực hiểu biết nào đó của nhân loại, biến lĩnh vực đó thành sở hữu
của mình”.
Từ những quan điểm về tự học nêu trên, chúng tôi đi đến định nghĩa về
tự học như sau: Tự học là quá trình cá nhân người học tự giác, tích cực, độc
lập tự chiếm lĩnh tri thức ở một lĩnh vực nào đó trong cuộc sống bằng hành
động của chính mình nhằm đạt được mục đích nhất định.
Quan điểm của một số tác giả về chữ viết của dân tộc thiểu số

Theo tác giả Hoàng Tuệ: Người dân tộc thiểu số có ý thức đầy đủ, sâu sắc về
tiếng mẹ đẻ cũng như về tiếng Việt và có khả năng sử dụng tốt tiếng Việt văn
học cũng như tiếng mẹ đẻ, phát triển dần thành ngôn ngữ văn học.
Theo Giáo sư – Tiến sỹ Bùi Khánh Thế cho rằng: Để giúp cho lớp người
Thái trẻ tuổi có sự hiểu biết cần thiết về hệ thống văn tự cổ truyền (tùy nhu cầu
và sự tự nguyện), qua đó mà biết được lịch sử phát triển văn hóa không chỉ riêng
cho dân tộc mình, mà của cả toàn khối cộng đồng dân tộc.
Theo nhà thơ Nông Quốc Chấn: Mỗi công dân nói thành thạo hai ngữ ngôn,
viết và đọc thành thạo chữ quốc ngữ và chữ dân tộc mình sẽ là một thuận lợi lớn
trong quá trình nâng cao trình độ văn hóa, khoa học và mở rộng mối quan hệ
giữa các dân tộc.
Theo Giáo sư – Tiến sỹ Hoàng Thị Châu: Chỉ khi nào người lớn nhận thấy chữ
viết quả là có ích, không thể thiếu được trong cộng đồng, họ sẽ tự dạy cho con


em họ, yêu cầu mở lớp dạy chữ và khuyến khích con em đi học. Cần có nhiều
biện pháp đưa chữ viết vào đời sống như viết các thông báo, biển treo ở những
nơi công cộng bằng song ngữ (tiếng dân tộc thiểu số và tiếng Việt) nhất là ở các
thị xã, thị trấn.
- Theo Ông Lò Ngọc Duyên - Trưởng ban điều phối “Trung tâm Bảo tồn và Phát
triển tri thức các dân tộc Ðiện Biên” Nếu chúng ta không tự học, một mai số
người cao tuổi biết chữ Thái qua đời, số sách cổ chữ Thái của cha ông để lại
không có người biết đọc. “Chính vì vậy, tuổi trẻ dân tộc Thái cần có trách nhiệm
với dân tộc mình, phải học để biết, để ghi chép lưu truyền lại cho muôn đời con
cháu mai sau”.
Từ những quan điểm trên chúng tôi nhận thấy:
-

Chữ viết dùng để thực hiện vai trò tích cực trong việc làm nên những thành tựu
văn hóa (chẳng hạn văn học nghệ thuật, các văn bản truyền thanh truyền hình và

tất cả những sáng tạo được ghi bằng chữ) cũng như bảo tồn và phát triển chúng,
bằng cách ghi lại cho người khác và các thế hệ kế tiếp nhau cùng đọc.

-

Chữ viết có vai trò như một phương tiện để tăng cường sự cố kết trong nội bộ
một dân tộc và hướng về cội nguồn.

-

Chữ viết còn giúp cho thông tin tuyên truyền, cho việc chuyển tải các kiến thức
khác nhau (trong đó có các kiến thức về chính ngôn ngữ các DTTS); tạo điều
kiện (qua mặt chữ và các loại sách giáo dục) cho học sinh và cán bộ công chức,
đồng bào thuộc các dân tộc khác nhau học tiếng, hiểu biết hơn về văn hóa các
dân tộc anh em.

B. NGHIÊN CỨU VỀ THỰC TIỄN
Khảo sát thực trạng học sinh tự học chữ dân tộc Thái ở trường phổ thông
Dân tộc Nội trú tỉnh Điện Biên
- Mục đích khảo sát:
+ Nhằm đánh giá thực trạng các bạn học sinh đã biết chữ dân tộc Thái và
nhu cầu học chữ dân tộc mình của học sinh người dân tộc Thái ở trường PT
DTNT tỉnh Điện Biên.
+ Đánh giá nhận thức của học sinh về vai trò, ý nghĩa của tự học chữ viết
Thái cũng như thực tế việc lập kế hoạch hiện nay của học sinh trong việc thực
hiện tự học chữ Thái.
- Đối tượng khảo sát: 300 học sinh của trường PTDTNT tỉnh Điện Biên (năm học
2017 - 2018).
- Hình thức khảo sát: Sử dụng phiếu hỏi (Phụ lục số 1).
- Nội dung khảo sát: Đã tiến hành trao đổi và xin ý kiến qua phiếu điều tra đối

với các học sinh về các vấn đề sau:
(1) Nhận thức của học sinh về vai trò, ý nghĩa của tự học chữ viết Thái.
(2) Mức độ lập kế hoạch tự học, sử dụng thời gian tự học chữ Thái của học sinh.
(3) Thực trạng về việc biết và nhu cầu học chữ dân tộc mình của học sinh người
dân tộc Thái ở trường PT DTNT tỉnh Điện Biên


(4) Nguyên nhân gây khó khăn cho việc tổ chức tự học chữ Thái của học sinh

KẾT QUẢ SAU KHI KHẢO SÁT
(1), Nhận thức của học sinh về vai trò, ý nghĩa của tự học và thực tế xây dựng
kế hoạch cá nhân trong việc tự học chữ viết dân tộc Thái.
Kết quả điều tra được thể hiện ở bảng sau: Nhận thức về vai trò, ý nghĩa của
tự học của HS trường PTDTNT tỉnh Điện Biên. (các mức độ 1: không đồng ý;
2: chưa nhận thức được; 3: còn phân vân; 4: đồng ý; 5: hoàn toàn đồng ý).
Mức độ
Nội dung
1 2 3 4
5
Bảo tồn ngôn ngữ và chữ viết
0 0 18 47 235
Hiểu biết về nguồn gốc và lịch sử phát triển chữ viết
0 0 0 43 257
dân tộc Thái
Tự giác tìm hiểu, mở rộng vốn hiểu biết về chữ Thái
0 0 10 61 229
0 8 39 55 198
Phát huy khả năng sáng tạo trong quá trình tự học
Chủ động kế hoạch thời gian cá nhân để tự học
0 0 11 88 201

Kết quả khảo sát cho thấy: Đa số các bạn đánh giá cao vai trò, ý nghĩa của tự
học chữ viết dân tộc Thái ở trường PTDTNT tỉnh Điện Biên (100% HS được hỏi
đồng ý với các vai trò được hỏi), trong đó, bảo tồn ngôn ngữ và chữ viết, hiểu
biết về nguồn gốc và lịch sử phát triển chữ viết dân tộc Thái đều được học sinh
đồng ý ở mức độ cao. Đối với thực tế xây dựng kế hoạch cá nhân trong việc tự
học chữ viết dân tộc Thái, tự giác tìm hiểu, mở rộng vốn hiểu biết về chữ Thái,
phát huy khả năng sáng tạo trong quá trình tự học, chủ động kế hoạch thời gian
cá nhân để tự học cũng được đánh giá đồng ý ở mức cao nhưng vẫn còn một số
bạn phân vân.
(2), Việc lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch tự học chữ viết dân tộc Thái
của các bạn học sinh
Mức độ sử dụng
Rất
Thườn Thỉnh
Khôn
Nội dung
Hiếm
thường
g
thoản
g bao
khi
xuyên
xuyên
g
giờ
Kế hoạch tự học từng ngày
91
5
2

1
1
Kế hoạch tự học từng tuần
88
6
1
2
3
Kế hoạch tự học từng tháng
72
15
7
2
4
Kế hoạch tự học từng học kỳ
68
19
4
5
4
Kế hoạch tự học cả năm học
60
11
6
9
14


Kết quả bảng cho thấy: tỷ lệ học sinh có kế hoạch tự học từng ngày, từng
tuần cao, đặc biệt 91% học sinh có kế hoạch tự học từng ngày; tỷ lệ học sinh có

kế hoạch tự học từng tháng, học kỳ và năm học thấp, trong đó học sinh có kế
hoạch năm học chiếm tỷ lệ thấp nhất (60%).

(3), Thực trạng về việc biết chữ dân tộc Thái và nhu cầu học chữ dân tộc
Thái của học sinh ở trường PT DTNT tỉnh Điện Biên.
Tiến hành khảo sát trong số 300 bạn được điều tra có 251 người là học sinh
dân tộc Thái, 49 người là học sinh dân tộc khác (Kinh, HMông, Khơ mú,
Lào…), họ là những học sinh có bố hoặc mẹ là người dân tộc Thái, Khơ mú,
Lào hoặc đã từng học qua tiếng Thái.
Bảng 3.1.Trình độ đã học qua lớp tiếng Thái theo dự án của Sở GD&ĐT
tỉnh Điện Biên.
Trình độ chữ Thái
Cộng
Đã biết
Chưa biết Từ lớp 3 Từ lớp 5 trở
Số
nhưng
chữ Thái đến lớp 5
lên
lượng
bị tái mù
SL % SL % SL % SL %
Dân Thái 71 78.7 3 3.3 3 3.3 13 14.7
90
KHỐI 10
Tộc Khác 10 100 0
0
0
0
0

0
10
Cộng
81 81.0 3 3.0 3 3.0 13 13.0 100
KHỐI 11

Dân
tộc

Thái
Khác
Cộng

85
5
90

89.4
100
90.0

6
0
6

6.4
0
6.0

0

0
0

0
0
0

KHỐI 12

Dân
tộc

46
28
74

69.7
82.4
74.0

5
2
7

7.6
5.9
7.0

4
1

5

Tổng cộng

245

82

16

5.3

8

Thái
Khác
Cộng

4
0
4

4.2
0
4.0

95
5
100

6.1
2.9
5.0

11 16.6
3 8.8
14 14.0

66
34
100

2.7

31

300

10


Kết quả ở bảng 3.1 và biểu đồ 2.1 cho thấy: có 245/300 người chiếm 82% số
người điều tra chưa biết chữ Thái; có 31/300 người chiếm 10% số người đã bị tái mù.
Như vậy, có tất cả 92% số người điều tra hiện còn mù chữ Thái. Trong đó, số người
Thái chưa biết chữ Thái là 202/251 người chiếm 80,5%.
Bảng 3.2: Nhu cầu học chữ Thái theo các mục đích
Nhu cầu học chữ Thái
Rất cần
Không cần Cộng
Khối lớp Mục

Cần thiết
Bình thường
SL
thiết
thiết
đích
SL % SL % SL %
SL
%
1
20 20 1 1
0
0
0
0
21
Khối 10
2
71 71 6 6
0
0
0
0
77
3
2
2
0 0
0
0

0
0
2
1
18 18 1 1
0
0
0
0
19
Khối 11
2
67 67 11 11
2
2
0
0
80
3
1
1
0 0
0
0
0
0
1
1
16 16 6 6
1

1
0
0
23
Khối 12
2
53 53 6 6
1
1
0
0
60
3
15 15 2 2
0
0
0
0
17
Ghi chú:
* 1: Tìm hiểu phong tục tập quán của người Thái
* 2: Giữ gìn chữ viết của người dân tộc Thái
* 3: Mục đích khác


Kết quả Bảng 3.2, biểu đồ 2.2, 2.3 cho thấy: Có 63 ý kiến chiếm 21% số
người cho rằng mục đích của việc học chữ Thái là vì phải tìm hiểu phong tục tập
quán của người Thái; trong đó có đến 263/300 ý kiến nêu có nhu cầu “rất cần
thiết” chiếm 87,6% và 33/300 ý kiến cho là “cần thiết” chiếm 11,1% trong tổng
số những người có mục đích này. Chỉ có 1,3% cho rằng “bình thường” và không

có ai cho rằng “không cần thiết” học chữ Thái.
Có 217 ý kiến chiếm tới 72% số người cho biết học chữ Thái nhằm để giữ
gìn chữ viết của người Thái; trong đó có đến 191/300 ý kiến chiếm 63,7% của
người diện này có nhu cầu “rất cần thiết” học chữ Thái; không có người nào cho
rằng “ không cần thiết” phải học chữ Thái. Chỉ có 20 ý kiến chiếm 7% nêu lí do
học chữ Thái là vì mục đích khác, trong đó có một số người không phải dân tộc
Thái cho rằng họ học chữ Thái để dễ dàng trong quan hệ công tác sau này và khi
giao tiếp với đồng bào dân tộc Thái.
(4), Nguyên nhân gây khó khăn cho việc tổ chức việc tự học chữ Thái
hiện nay. Kết quả điều tra một số nguyên nhân gây khó khăn cho việc tổ chức việc
tự học chữ Thái hiện nay
Kết quả
Nội dung điều tra
Số lượng
Tỉ lệ
Khó bố trí thời gian tự học
287
95,7%
Chữ Thái khó nhớ, khó viết do nhiều nét gần tương đồng nhau
300
100%
Tính tích cực chủ động của người học còn chưa cao.
264
88%
Điều kiện, cơ sở vật chất chưa đáp ứng.
270
90%
Không có tài liệu hướng dẫn cụ thể
214
71,3%

Chưa có phương pháp tự học
283
94,3%
Nhu cầu học chữ Thái chưa cao
6
2%
Số liệu bảng 2.5 cho thấy, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực trạng HS tự
học chữ viết Thái còn hạn chế chủ yếu là do: Khó bố trí thời gian tự học; Chữ
Thái khó nhớ, khó viết do nhiều nét gần tương đồng nhau; Điều kiện, cơ sở vật
chất chưa đáp ứng; Chưa có phương pháp tự học; Không có tài liệu hướng dẫn cụ
thể; Tính tích cực chủ động của người học còn chưa cao.
TÓM LẠI
Qua quá trình khảo sát hiện trạng vấn đề tự học và nhu cầu học chữ
viết dân tộc Thái ở trường PTDTNTT Điện Biên chúng tôi nhận thấy:


*Thuận lợi
- Hiện nay, nhà trường chú trọng vấn đề tự học của học sinh, khuyến
khích học sinh học tập một cách chủ động và sáng tạo.
- Tất cả các học sinh được khảo sát đã biết nghe, nói tiếng Thái và biết sử
dụng ngữ pháp trong câu nói tiếng Thái nên có thể ghép chữ dễ dàng theo ngữ
pháp và quy tắc ghép chữ.
* Khó khăn
- Các bạn dành rất nhiều thời gian cho học tập chính khóa và tham gia các
hoạt động ngoại khóa của nhà trường nên có ít thời gian dành cho học chữ Thái.
- Chữ Thái khó nhớ, khó viết do nhiều nét gần tương đồng nhau, việc phân
biệt và nhớ mặt chữ khá khó nên các bạn mau nản và dễ bỏ học.
- Do không bắt buộc học nên các bạn chỉ thực hiện nghiêm túc thời gian
đầu sau đó các bạn tìm nhiều lý do để ngừng việc tự học chữ Thái.
- Tài liệu để học và tìm hiểu có rất ít, phần lớn các bạn phải tự tìm do thư

viện nhà trường cũng không có.
* Nguyên nhân
- Phương pháp tự học của các bạn còn đơn điệu, ít sáng tạo chưa tạo được hứng
thú khi học…
- Bảng chữ cái bao gồm 24 cặp phụ âm tương ứng 48 chữ cái, 19 chữ
nguyên âm và 2 dấu thanh rất khó nhớ.
- Cách viết chữ Thái khác với chữ tiếng Việt. Một số chữ cái khi ghép nằm
ở các vị trí không tuân theo thứ tự mà bắt buộc tuân theo quy tắc riêng.
Từ những thực trạng nêu trên, chúng tôi nhận định: việc xây dựng các
hoạt động “học mà chơi, chơi mà học” thu hút đông đảo học sinh tham gia và
hỗ trợ công nghệ thông tin, phương pháp tự học để các bạn tự học chữ viết Thái
là một trong những giải pháp có hiệu quả khắc phục một số khó khăn trên.
C. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO Ý THỨC TỰ HỌC CHỮ VIẾT
CHO HỌC SINH DÂN TỘC THÁI
1. Giải pháp 1. Nâng cao ý thức cho các bạn học sinh có thêm động cơ và nhận
thức đúng đắn cũng như sự cần thiết lợi ích của việc tự học chữ Thái.
- Tổ chức cho các bạn tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa chữ viết Thái:
Thông qua hội thi bản sắc văn hóa các dân tộc; Tết dân tộc; Hoạt động giao lưu với các
nghệ nhân…

- Các bạn được thường xuyên tiếp xúc với chữ Thái ở mọi lúc, mọi nơi:
Thể hiện trên bảng, biểu treo tại phòng ở của học sinh, tại lớp học …


- Xây dựng bầu không khí học tập tích cực, động viên giúp đỡ nhau trong tập thể học sinh.
Duy trì nề nếp tự học nghiêm túc.
Cùng nhau trao đổi, học nhóm..

2. Giải pháp 2. tổ chức các hoạt động tự học
Thành lập câu lạc bộ và Fanpage “Yêu Chữ Thái”

Tổ chức các cuộc thi như: Viết chữ Thái đẹp;

Bạn nói tôi viết;


Sưu tầm các bài văn thơ chữ Thái;

Sáng tác thơ văn chữ Thái;:

Thiết kế các sản phẩm gần gũi và thân thiện:

3. Giải pháp 3. Ứng dụng công nghệ thông tin vào tự học chữ viết Thái
- Sử dụng máy tính và một số phần mềm tại phòng học Tin học của nhà trường.
Bạn có thể tra từ điền Thái – Việt bằng phần mềm Microsoft Excel

Nếu bạn không thích câu chuyện, từ mới chúng tôi cung cấp cho bạn, bạn có thể thoải mái
thay đổi mà không ảnh hưởng đến phần mềm cả.

Khi Bạn chọn Thái – Việt có phiên âm (cách đọc)

Bạn chọn Thái–Việt không không có phiên âm


Để kiểm tra khi bạn đã thuộc từ mới hoặc bạn muốn ôn lại những từ đã học bạn chọn:
( nếu quên bạn nhấn phím 0 để biết đáp án)

Khi bạn chọn kiểm tra Thái – Việt
Khi bạn chọn kiểm tra Việt - Thái
Bạn hãy tách chữ bạn muốn học thành từng nét và kiểm tra mình viết đúng chữ đó chưa?

Học online qua trang web chuthai.tk do chúng tôi đã thiết kế
(Bạn có thể học trên máy tính hoặc điện thoại Smat Phone)


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Tổ chức thí điểm (từ tháng 8/2018 – 11/2018): Chúng tôi tiến hành chia làm
2 nhóm:
+ Nhóm thực nghiệm: 15 học sinh có sử dụng các giải pháp ở trên.
+ Nhóm đối chứng: 15 học sinh tự học theo các phương pháp mà các bạn cho là
phù hợp.
Bảng điều tra hiểu biết chữ viết dân tộc Thái trước khi thực hiện dự án:
Nhóm
Nhóm
thực nghiệm
đối chứng
Tiêu chí đánh giá
Số
Số
%
%
lượng
lượng
Biết rất nhiều (500 chữ trở lên)
0
0
0
0
Biết nhiều (từ 300 đến 500 chữ)
0

0
0
0


Biết khá (150 đến 300 chữ)
0
0
0
0
Biết trung bình (50 đến 150 chữ)
1
6.7
1
6.7
Biết ít ( từ 10 đến 50 chữ)
2
13.3
3
20
Không biết ( dưới 10 chữ)
12
80
11
73
Tổng
15
100
15
100

Bảng điều tra hiểu biết chữ viết dân tộc Thái sau khi thực hiện dự án:
Nhóm
Nhóm
thực nghiệm
đối chứng
Tiêu chí đánh giá
Số
%
Số lượng
%
lượng
Biết rất nhiều (500 chữ trở lên)
2
13
0
0
Biết nhiều (từ 300 đến 500 chữ)
8
53
0
0
Biết khá (150 đến 300 chữ)
5
34
2
13.3
Biết trung bình (50 đến 150 chữ)
0
0
3

20
Biết ít ( từ 10 đến 50 chữ)
0
0
6
40
Không biết (dưới 10 chữ)
0
0
4
26.7
Tổng
15
100
15
100

- Kết quả qua thực hiện dự án lớp thực nghiệm so với lớp đối chứng đã có
sự tiến bộ vượt bậc về số bạn biết được 500 chữ viết Thái (10/15 bạn), các bạn
này đã có thể đọc và viết được một số bài thơ, bài văn bằng chữ Thái.
- 15 bạn học sinh tự học không sử dụng các phương pháp hỗ trợ kết quả có thay
đổi, nhưng mức biết chữ Thái là rất ít. việc học và nhớ được lâu còn gặp nhiều khó
khăn. Trong quá trình học không tìm được sự hứng thú và tính kiên trì bền bỉ.
D. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
- Trình độ chữ Thái của học sinh người dân tộc Thái đang theo học ở
trường PTDTNTT Điện Biên còn rất thấp: 82% chưa biết chữ Thái.
- Phần lớn các bạn có nhu cầu cao về việc học chữ Thái, các bạn bắt đầu ý
thức sâu sắc hơn về sự cần thiết và ý nghĩa của việc học chữ Thái. Như vậy, nhu
cầu học tập chữ Thái của người Thái ở trường PTDTNTT Điện Biên là một thực

tế, thể hiện nguyện vọng chính đáng của số đông học sinh dân tộc Thái.


- Mục đích học chữ Thái của học sinh người dân tộc Thái đã được khẳng
định một cách rõ ràng. Trước tiên, nhằm để bảo tồn chữ viết của dân tộc Thái,
qua đó tìm hiểu phong tục tập quán của người Thái góp phần giữ gìn bản sắc văn
hoá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
- Việc đưa ra một số giải pháp trình bày trong dự án này bước đầu làm sáng tỏ
những vấn đề về lý luận, phù hợp với thực tiễn của trường PTDTNTT Điện Biên.
- Qua thời gian học chữ Thái, những người tham gia học tập đã có kết quả
rất khả quan. Hy vọng từ đây các bạn có thể tìm hiểu tốt hơn về phong tục tập
quán qua các văn bản cổ và tiếp thu những thông tin cần thiết về chữ viết của
người Thái trên các phương tiện thông tin đại chúng và lan tỏa việc tự học chữ
Thái một cách sâu rộng hơn nữa không chỉ ở trong trường mà còn ở nơi mà các
bạn sinh ra và lớn lên.
2. Phần kiến nghị
- Đối với Uỷ ban nhân dân tỉnh Điện Biên
Tạo điều kiện mở các lớp học chữ Thái để học sinh được tham gia thi cấp
chứng chỉ tại trường, tổ chức các hoạt động liên quan chữ Thái cho
học sinh tham gia, tạo động lực trong việc học chữ Thái đối với học
sinh.
- Đối với Sở giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên
+ Cung cấp tài liệu, giáo trình phong phú hơn nữa cho thư viện nhà
trường.
+ Đầu tư phòng học đầy đủ trang thiết bị phục vụ riêng cho việc học chữ
dân tộc.
- Đối với trường PTDTNTT Điện Biên
+ Tổ chức nhiều hơn nữa cho các bạn học sinh tham gia các sân chơi tìm
hiểu về phong tục tập quán của dân tộc mình qua việc thông hiểu chữ
Thái. Duy trì tốt hoạt động của Câu lạc bộ “Yêu chữ Thái”.

+ Quy định thời gian cụ thể trong ngày cùng với số ngày trong tuần cho
các bạn dân tộc Thái và các bạn dân tộc khác muốn tham gia tự học
chữ viết dân Thái.
3. Hướng phát triển của đề tài:
- Nghiên cứu và hoàn thiện các phần mềm trên máy tính cũng như trên
điện thoại di động một cách đầy đủ nhất theo hướng sáng tạo ra sản
phẩm của mình, cung cấp đến cho tất cả những người có nhu cầu học
chữ viết dân tộc Thái trong toàn tỉnh cũng như trong cả nước.