Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng ca hát cho trẻ em mầm non 5 6 tuổi (2014)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC
-------------------------------

TRẦN HỒNG DIỆU LINH

MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
CA HÁT CHO TRẺ MẦM NON 5 - 6 TUỔI

TÓM TẮT KH A LU N TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
C u nn n

Giáo dục Mầm non
N ười ướn dẫn k oa ọc

T .S Lại T ế An

HÀ NỘI, 2014

0


MỞ ĐẦU
1. Lý do c ọn đề t i
Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu
được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại.
Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời.
Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu
mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt
ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện
nhân cách của mình.

Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là một
môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là
nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện
hữu hiệu cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường.
Âm nhạc và vận động âm nhạc sáng tạo khi được giáo viên Mầm non
sử dụng một cách có có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận
kinh nghiệm tích cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể
chơi đàn guitar, organ hay bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi
đang diễn ra các hoạt động khác cuả trẻ ( giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi
ngoài trời, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ tạo hình...). Ca hát và nghe nhạc
giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt động. Trẻ mẫu giáo thích
hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc có giai điệu êm dịu,
vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên Mầm non sử dụng âm nhạc để ổn
định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc chuyển từ
hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự chú ý
cho trẻ.
Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động học có chủ
đích “Giáo dục âm nhạc” đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được

1


trong trường lớp Mầm non .Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, trong
những năm qua, bản thân tôi đã và đang cố gắng đi sâu tìm những biện pháp
thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho hoạt động làm quen giáo
dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục âm
nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản mà phải tổ
chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ dùng, đồ chơi âm
nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ
sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm nhạc

được tích hợp trong làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động tạo hình,
làm quen với toán, thể dục buổi sáng...Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui
vẻ, hồn nhiên.
Giáo dục Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm
mỹ ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm
những cảm xúc trong quá t nh cảm thụ và thể hiện Âm nhạc:

hi nghe nhạc,

trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của Âm nhạc, ảnh hưởng những trạng
thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời Âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với
những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng.
Nhịp điệu rắn rỏi của bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn
khởi... Bài hát êm dịu đưa trẻ đến tình cảm nhẹc nhàng.....
Ngoài ra Âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe
và cảm xúc cho trẻ.
Vì tất cả những những lý do này, tôi luôn mong muốn mình phải làm
thế nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ
và sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập
tốt nhất cho trẻ. Bằng tất cả sự nỗ lực, cố gắng đó, tôi cảm thấy một phần nào
ý nguyện của mình đã thực hiện được.


Tôi nhận thấy công tác tổ chức cải biên, sáng tác một số trò chơi, tổ
chức các lớp tập huấn... để phục vụ giáo dục âm nhạc có tác dụng tích cực đối
với chúng ta trong công tác quản lí, chỉ đạo và nhất là chuyên môn. Trong
một trường học thì có nhiều thành phần, một số giáo viên thực hiện tốt nhưng
có một số giáo viên do lớn tuổi, điều kiện hoàn cảnh khó khăn... dẫn đến chất
lượng chưa đạt theo yêu cầu. Một số giáo viên chưa biết lồng ghép Giáo dục
âm nhạc trong một số hoạt động như thế nào để phù hợp, không bị lạm dụng,

không cho là tham lam trong nội dung tích hợp... Từ những hạn chế này, nếu
chúng ta biết vận dụng một cách sáng tạo, thường xuyên tổ chức sưu tầm, cải
biên, sáng tác một số trò chơi giáo dục âm nhạc, thao giảng, tổ chức các hoạt
động để đưa giáo dục âm nhạc vào cho phù hợp thì sẽ uốn nắn kịp thời và tạo
điều kiện để cùng nhau thực hiện tốt.
Với tầm quan trọng của việc tổ chức làm đồ dùng dạy học, đồ chơi và
nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua việc tổ chức các hoạt động
để phục vụ chuyên môn nên bản thân tôi đã đề cập tới vấn đề: “Một số biện
pháp rèn luyện kĩ năng ca hát cho trẻ mầm non 5-6 tuổi ”
2. Lịc sử n

i n cứu vấn đề

Hiện nay trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng có rất nhiều
công trình nghiên cứu về vai trò của âm nhạc đối với trẻ mầm non. Một số tài
liệu người nghiên cứu tiếp cận để phục vụ cho đề tài nghiên cứu như:
Đề tài nghiên cứu khoa học của Phạm Thị Hòa: “Thiết kế bài soạn giáo dục
âm nhạc cho giáo viên mầm non theo định hướng đổi mới”
Đề tài nghiên cứu khoa học của Vũ Thị Việt Hiếu: “Hứng thú học âm
nhạc của trẻ 4-5 tuổi ở một số trường mầm non tỉnh Yên Bái”
Phương pháp dạy học âm nhac cho trẻ trước tuổi học, Tiến sĩ Ngô Thị
Nam 2008


3. Mục đíc n

i n cứu

hảo sát việc dạy các bài hát theo chủ đề cho trẻ 5-6 tuổi trong trường
Mầm Non khu vực Phúc Yên, từ đó tìm biện pháp nâng cao chất lượng dạy

hát theo chủ đề cho trẻ mầm non 5-6 tuổi và một số trường mầm non ở thành
phố Hà Nội và tỉnh Vĩnh Phúc.
4. N iệm vụ n

i n cứu

Một số biện pháp “Nâng cao chất lượng dạy hát cho trẻ 5-6 tuổi”
5. Đối tượn n

i n cứu

Đối tượng nghiên cứu: của trẻ 5-6 tuổi ở các trường Mầm Non khu vực
Phúc Yên
hách thể nghiên cứu: Trẻ 5-6 tuổi ở các trường Mầm Non khu vực
Phúc
6. P ạm vi n

i n cứu

Mức độ nghiên cứu: Biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy các bài
hát theo chủ đề
Phạm vi nghiên cứu: Nâng cao chất lượng dạy các bài hát theo chủ đề
cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường Mầm Non khu vực Phúc Yên
7. Giả t u ết k oa ọc
Việc dạy các bài hát theo chủ đề cho trẻ 5-6 tuổi còn ở mức độ trung
bình. Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng dạy các bài
hát theo chủ đề cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường Mầm Non. Bằng một số biện
pháp tác động thì hiệu quả dạy hát theo chủ đề đối với trẻ Mầm Non sẽ được
nâng cao.
8. P ươn p áp n

i n cứu

8.1. Phươn p áp n

i n cứu lí luận

Tìm hiểu các vấn đề lí luận về âm nhạc
Tìm hiểu các vấn đề lí luận âm nhạc đối với trẻ Mầm Non


8.2. P ươn p áp quan sát
Quan sát trong giờ học, trong giờ ra chơi, ở nhà nhằm tìm hiểu khả
năng âm nhạc của trẻ
8.3. P ươn p áp đ m t oại
8.4. P ươn p áp xử lí số liệu
Dùng toán thống kê để xử lí số liệu, so sánh, đối chiế rút ra kết luận
8.5. P ươn p áp p ân tíc tổn

ợp

Đánh giá và đưa ra kết luận về thực trạng dạy hát theo chủ đề cho trẻ 56 tuổi
8.6. P ươn p áp tổn kết kin n

iệm

Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lương dạy các bài hát
theo chủ đề của trẻ 5-6 tuổi.
9. Bố cục của k óa luận
Ngoài phần mở đầu và kết luận, phần nội dung của đề tài gồm 3

chương sau:
Chương 1: Một số cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài
Chương 2: Một số biện pháp rèn kĩ năng ca hát cho trẻ mầm non 5-6 tuổi
Chương 3: ết luận và kiến nghị


CHƯƠNG I
MỘT SỐ CƠ SỞ LÍ LU N VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Âm n ạc với trẻ Mầm non
1.1.1. Tầm quan trọng của âm nhạc với trẻ mầm non
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật, phản ánh hiện thực khách quan
bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. Cùng với những
phương tiện diễn tả âm nhạc như: giai điệu, tiết tấu, cường độ, nhịp độ, âm
sắc, âm khu, âm vực, hòa âm…bản chất thời gian trong âm nhạc làm cho nó
có thể truyền đạt sự vận động của các ý tưởng và tình cảm trong tất cả những
sắc thái tinh tế nhất.
Âm nhạc có từ thời xa xưa đến với cuộc sống khá tự nhiên, những tiếng
hú, tiếng ngân thường kèm theo những điệu bộ, tiếng con vật kêu, điệu bộ
minh họa cho sự vật hiện tượng thiên nhiên, đó là những khái niệm âm nhạc
sơ giản, cùng làm cho trẻ hấp dẫn và được truyền từ đời này qua đời khác,
thấm dần vào trong máu mỗi con người. Những tiếng hát mô phỏng hiện
tượng thiên nhiên, những tiếng hò trong lao động của một tập thể. Những làn
điệu trữ tình thể hiện tình cảm đôi lứa, những khúc hát ru của người mẹ dù chỉ
là một làn điệu dân ca Nam Bộ hay dân ca quan họ Bắc Ninh cho đến những
tác phẩm chuyên nghiệp với quy mô đồ sộ cũng chỉ là những suy tư của con
người hướng tới cái thiện, cái mỹ mà thôi.
Trong cuộc sống con người lúc nào cũng có những lời ca, tiếng nhạc từ
lúc lọt lòng mẹ, trẻ được nghe những lời ru thân thương, trìu mến cho đến khi
biết đi, chạy, nhảy có những khúc hát, những bài đồng dao, những lời ca vui
nhộn đến khi trưởng thành cũng vui là lúc âm nhạc trở nên rất đa dạng và

phong phú đối với cuộc sống con người. Mỗi lứa tuổi đều có những bản nhạc
phù hợp với sở thích riêng của mình. Điều đó thê hiện trong các gia đình (ông


bà) thường hát những làn điệu dân ca sâu lắng, khoan thai, còn bố mẹ lại thích
những bản nhạc mới với những bài hát được sáng tác về cuộc sống hiện tại,
còn các anh chị thanh niên nam nữ thì lại thích các bài hát có âm điệu sôi
động, linh hoạt còn các em thiếu nhi thì lại thích những bài hát rộn ràng, tươi
tắn, còn trẻ mẫu giáo lại thích vừa hát, vừa làm động tác minh họa, vừa hát
vừa nhún nhảy nhí nhảnh, còn trẻ ở nhà trẻ thích bắt chước tiếng kêu các con
vật được soạn lời theo bài hát đơn giản, dễ nhớ như: Bài hát “Gà trống, mèo
con và cún con…” trẻ thích gõ những dụng cụ âm nhạc phát ra âm thanh gây
sự chú ý của trẻ. Đối với các loại hình nghệ thuật khác như múa, điện ảnh,
múa rối… thì sự có mặt của âm nhạc góp phần tăng thêm hiệu quả của nghệ
thuật, âm nhạc thể hiện được tất cả những gì mà con người phải trải qua, niềm
vui sướng, khổ đau, nỗi dằn vặt, sự chống đối, nỗi niềm thầm kín trong tâm
tư, khát vọng, ước mơ về hạnh phúc. Phải chăng có những lúc xúc động, ta ca
hát lên một câu ca nào đó mà bản thân nó là tiếng nói của trái tim mình. Con
người cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên với tiếng chim hót lúc sớm mai, hay
cảnh chiều trên biển một niềm vui.

hi hoàn thành một việc tốt, nỗi đau buồn

hay nỗi khát khao hy vọng được biểu hiện trong âm nhạc (âm thanh). Bản
thân âm nhạc là thế đó, các bài hát hay, các điệu múa mà chúng ta được nghe,
được biết và được trải qua những cảm xúc đó. Với tất cả những điều trình bày
trên đây, chúng ta thấy quá rõ âm nhạc là một bộ môn không thể thiếu trong
chương trình học của trẻ Mầm non.
1.1.2. Ý nghĩa của việc giáo dục âm nhạc đối với trẻ thơ
Đối với trẻ thơ, âm nhạc là nguồn sữa nuôi dưỡng tinh thần của bé ngay

từ khi lọt lòng mẹ, cất tiếng khóc chào đời và có vai trò đặc biệt trong giai
đoạn ở tuổi nhà trẻ, mẫu giáo, giai điệu trầm bổng, sự phong phú của âm hình,
tiết tấu, màu sắc âm thanh đa dạng của các thể loại âm nhạc như đưa con trẻ
vào thế giới của cái đẹp một cách hấp dẫn và thú vị. Bất cứ người mẹ nào


cũng đều tự hào về con mình rất thích nghe nhạc, có một chút về năng khiếu
âm nhạc.
Đúng vậy: Âm nhạc như một món ăn tinh thần đối với trẻ, thiếu âm
nhạc khác nào trồng hoa thiếu nước “hoa sẽ khô héo”… Nhiều nhà khoa học
nghiên cứu và cho rằng: “Việc nghe nhạc và hoạt động âm nhạc làm cho tình
cảm các em sẽ gắn bó, thoải mái, giúp cho việc học tập và lao động của trẻ có
kết quả tốt. Trí nhớ của trẻ sẽ phát triển tốt hơn. Đặc biệt là trí tưởng tượng
của trẻ thêm phong phú, nhất là nhạc không lời giúp cho trẻ phán đoán nhiều
điều thú vị vì nó không nói cụ thể mà gợi trí tưởng tượng của trẻ. Giai điệu
trầm bổng, tiết tấu nhịp nhàng đưa trẻ vào thế giới của cái đẹp một cách hấp
dẫn. Những âm thanh có tổ chức sẽ góp phần quan trọng trong việc phát triển
toàn diện cho trẻ : Đức, trí , lao, thể, mỹ. Đại văn hào M- Góc

i nhận xét

rằng “âm nhạc tác động một cách kì diệu đến tận đáy lòng, nó khám phá ra
phẩm chất cao quý nhất của con người”. Chính vì vậy mà người lớn cần quan
tâm đặc biệt đến việc giáo dục âm nhạc cho trẻ bằng mọi hình thức và càng
sớm càng tốt.
Giáo dục âm nhạc là tạo nên sự hình thành và phát triển toàn diện nhân
cách của trẻ bằng con đường tác động âm nhạc, tác động đó được thông qua
sự phát triển khả năng âm nhạc bao gồm phát triển trong lĩnh vực tri giác âm
nhạc, biểu diễn âm nhạc và thể hiện tình cảm khi nghe và vận động hưởng
ứng theo nhạc. Cụ thể là phải nghe và hiểu âm nhạc, nắm bắt được các kỹ

năng cơ bản của âm nhạc, có thói quen ca hát, vận động theo nhạc, trên cơ sở
nghe và hiểu cùng vơi sự phát triển của các kĩ năng, tình cảm của trẻ, âm nhạc
được phát triển một cách bền vững. Sự phát triển về khả năng tiếp thu những
khái niệm đơn giản sẽ đạt được những tiến bộ về chất trong mọi thể loại âm
nhạc. Đối với trẻ mẫu giáo , mỗi trẻ hứng thú với các dạng âm nhạc khác
nhau như: Múa, hát vận đọng theo nạc. Về tai nghe của trẻ thì trẻ có thể thích


riêng một tác phẩm âm nhạc nào đó, trẻ nghe và phân biệt tiếng vỗ tay, vỗ xắc
xô,đoán nhạc của bài hát, hát theo đàn, hát theo đoán tên bài hát, đoán tên
dụng cụ âm nhạc... phù hợp với khả năng của trẻ. Đẻ làm cho trẻ thực sự yêu
thích âm nhạc, việc ta cần làm là hãy tạo cho trẻ được tiếp xúc với âm nhạc
càng nhiều càng tốt, từ việc người lớn hát cho trẻ nghe, đến việc cho trẻ xem
tivi, băng đĩa video. Tuy nhiên, việc cho trẻ nghe âm nhạc cần phải lựa chọn
những bài hát gần gũi và phù hợp với độ tuổi, tâm lí của trẻ. Từ đố tạo hứng
thú cho trẻ làm quen với âm nhạc. Điều quan trọng hơn cả là nên cho trể được
nghe nhiều âm thanh khác nhau , để trẻ có thể phân biệt các loại dụng cụ âm
nhạc một cách chính xác. Vốn liếng âm thanh càng muôn màu muôn vẻ bao
nhiêu thì tâm hồn trẻ càng phong phú bấy nhiêu. Đối với trẻ, giáo dục âm
nhạc là nội dung rất quan trọng. Bằng ngôn ngữu đặc thù riêng của mình , âm
nhạc giúp cho con trẻ mở rộng thêm hiểu biết về thế giới xung quanh. Âm
nhạc còn có thể gợi lên cho trẻ nhu cầu ham muốn được tiếp xúc với nó.
Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong việc giáo dục trẻ phát
triển toàn diện các mặt : Đức, trí, lao, thể, mỹ. Đặt cơ sở ban đầu cho việc
giáo dục văn hóa âm nhạc, phát triển trí tuệ, thể chất cho trẻ.

hông những

vậy, việc đưa âm nhạc trở thành môn học trong trường Mầm Non còn giúp trẻ
hiểu về âm nhạc , nắm được một số kĩ năng hoạt động âm nhạc cơ bản,

thường xuyên hát, múa, vận động theo nhạc, phát triển khả năng âm nhạc, làm
phong phú thêm đời sống tinh thần của trẻ.
1.2 T ực trạn dạ

át c o trẻ 5-6 tuổi ở trườn mầm non

1.2.1. Chương trình giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi theo Lê Thu
Hương (chủ biên)
C ủ đề
1.Chủ đề trường mầm non

Tên bài hát
1. Ngày vui của bé
2. Rước đèn dưới trăng


3. Chào ngày mới
4. Em đi mẫu giáo
5. Những khúc nhạc hồng
6. Chiếc đèn ông sao
7. Gác trăng
8. Ngày đầu tiên đi học
9. Vườn trường mùa thu
10. Bàn tay cô giáo
11.Bài ca đi học
2. Chủ đề bản thân

1. huôn mặt cười
2. Gà gáy vang dậy bạn ơi
3. Mời bạn ăn

4. Vì sao mèo rửa mặt
5. Trời đã sáng rồi
6. Đường và chân
7. Em thêm một tuổi
8. Năm ngón tay ngoan
9. Nắm tay thân thiết
10.Em là bông hồng nhỏ

3. Chủ đề gia đình

1. Bà còng đi chợ
2. Cả nhà đều yêu
3. Ngôi nhà mới
4. Thật đáng chê
5. Ru em ngủ
6. Ông cháu
7. Ru con mùa đông
8. Bàn tay mẹ

10


9. Bầu và bí
10. Bé quét nhà
11. Cái cò đi đón cơn mưa
12. Gánh gánh gồng gồng
13. húc hát ru những người mẹ trẻ
14. Lời ru trên nương
4. Chủ đề thực vật

1. Hoa kết trái
2. Màu hoa
3. Em yêu cây xanh
4. Cây trúc xinh
5. Xòe hoa
6. Lá xanh
7. Hoa trường em
8. Hoa trong vườn
9. Mùa xuân đến rồi
10. Cho tôi đi làm mưa với
11. Chị ong nâu và em bé
12. Bé và trăng
13. Anh trăng hòa bình
14. Mùa xuân ơi
15. Hạt gạo làng ta

5. Chủ đề động vật

1. Vật nuôi
2. Bài hát của chuồn chồn
3. Ba con bướm Bắc kim thang
4. Chim bay
5. Chim chích bông
6. Con cò

11


7. Chú meo con
8. Chú voi con ở bản đôn

9. Con chim vành khuyên
10. Lý hoài nam
6. Chủ đề nghề nghiệp

1. Cháu yêu cô thợ dệt
2. Cháu yêu cô chú công nhân
3. Cháu thương chú bộ đội
4. Lớn lên cháu lái máy cày
5. Cô giáo miền xuôi
6. Màu áo chú bộ đội

7. Chủ đề giao thông

1. Em đi qua ngã tư đường phố
2. Em đi chơi thuyền
3. Đường em đi
4. Anh phi công ơi
5. Bác đưa thư vui tính

8. Chủ đề quê hương - đất 1. Từ rừng xanh cháu về thăm lăng Bác
nước - Bác Hồ

2. Quê hương tươi đẹp
3. Nhớ giọng hát Bác Hồ
4. Em đi giữa biển vàng
5. Em như chim bồ câu trắng
6. Em nhớ Tây Nguyên
7. Múa với bạn Tây Nguyên
8. Em yêu trường em
9. Đi học

10. Cháu vẫn nhớ trường Mầm Non
11. Trường em
12.Tạm biệt búp bê

12


13. Trái đất này là của chúng mình
14. Mùa hoa phượng
Như đã trình bày ở trên, ngoài các yêu cầu chung theo quy định của Bộ
GD & ĐT , thực tế việc tổ chức hoạt động âm nhạc vẫn có những điều chỉnh
nhất định so với Chương trình giáo dục mầm non mà Bộ ban hành (áp dụng
chung cho tất cả các trường Mầm non trên toàn quốc) Về cơ bản , nội dung
giáo dục âm nhạc cho trẻ gồm 8 chủ điểm. Song khi xây dựng kế hoạch cho
từng tuần, tháng, việc lựa chọn đề tài trong mỗi chủ đề cũng như xác định yêu
cầu , nội dung giáo dục cho từng độ tuổi lại có sự khác nhau. Tùy thuộc vào
điều kiện của từng trường và từng địa phương mà giáo viên lựa chọn các đề
tài cho phù hợp. Trường Mầm non Hoa Hồng – thị xã Phúc Yên – Tỉnh Vĩnh
Phúc đã thực hiện đúng theo khung chương trình của Bộ đã ban hành.
Trường cũng đã thực hiện tốt các chủ điểm ( 8 chủ điểm), song do đặc thù
riêng của trường và khu vực mà trường cũng có những điều chỉnh nhất định
cho phù hợp với tình hình thực tể. Trên cơ sở đã tổng kết việc thực hiện
chương trình giáo dục Mầm non cuả các trường thuộc khu vực Phúc Yên, tác
giả xin trình bày nội dung thực hiện chương trình âm nhạc của trường Mầm
non Phúc Yên như sau:
1.2.2. Nội dung phân phối chương trình của trường Mầm non Hoa
Hồng – thị xã Phúc Yên – tỉnh Vĩnh Phúc ( 2013 – 2014)
C ủ đề

Tên bài

Trường mầm non
1.Trường mầm non của bé ( 1 - Em đi mẫu Giáo
tuần)

- Trường chúng cháu là trường mầm non
-Cháu đi mẫu giáo

2. Lớp học của bé ( 1 tuần )

- Đi học về

13


Chủ đề bản thân
1.Bé là ai ( 1 tuần)

-Mừng sinh nhật

2. Cơ thể tôi ( 1 tuần)

-Cái mũi

3. Bé cùng vui tết trung thu (1
tuần)

-Vỗ tay theo nhịp bài hát Đêm trung thu

4. Tôi càn gì để lớn lên và khỏe -Biểu diễn cuối chủ đề.

mạnh ( 1 tuần)
Chủ đề gia đình
1.Gia đình bé ( 1 tuần )

-Dạy hát:Mẹ yêu không nào

2.Ngôi nhà gia đình ở

-Vỗ tay theo nhịp: Cả nhà thƣơng nhau

(1 tuần )

- Múa: Múa cho mẹ xem

3.Đồ dùng gia đình
( 1 tuần)

-Biểu diễn cuối chủ điểm

4.Nhu cầu gia đình
( 1 tuần)
Chủ đề nghề nghiệp
1.Nghề công an, bộ đội

- Hát: Chú bộ đội

( 1 tuần )

Dạy múa: Cháu thƣơng chú bộ đội

2.Nghề sản xuất

Dạy hát :

( 1 tuần)

- Cháu yêu cô chú công nhân
Nghe hát
Lớn lên cháu lái máy cày

3.Nghề giáo viên( 1tuần)

- Dạy múa: Cô giáo miền xuôi Dạy vỗ tay
theo nhịp: Cô và mẹ

4.Nghề xây dựng

-Biểu diễn cuối chủ điểm

14


Chủ đề thế giới động vật
1.Con vật sống trong gia đình (
1 tuần )

- gà trống mèo con và cún con

2.Con vật sống trong rừng ( 1 - Dạy vận động: một con vịt
tuần )

Dạy hát:
- Voi làm xiếc
- Đố bạn biết
- Rừng xanh mở hội

3.Con vật sống dưới nước ( 1

- Chú voi con

tuần )

Dạy hát:
- Cá vàng bơi
- Ếch ộp
- Vận động vỗ tay theo tiết tấu chậm cá

4.Côn trùng và chim

vàng bơi
- Biểu diễn cuối chủ đề

Chủ đề thế giới thực vật
1.Cây xanh (1 tuần )

Dạy hát:
- Em yêu cây xanh
- Vỗ tay theo tiết tấu chậm: Nghe hát: Lý
cây xanh

2.Một số loại hoa

Dạy hát:

(1 tuần )

Mầu hoa
Nghe hát: Hoa trường em
Trò chơi: Gieo hạt

3.Một số loại Quả

Dạy hát:

15


(1 tuần )

Quả
Nghe hát: Trồng cây
Vỗ tay theo tiết tấu chậm
- Sắp đến tết rồi

4.Tết nguyên đán

Nghe hát: Xuân ơi xuân, xuân đã về(Nhạc

( 1 tuần )

sĩ Nguyễn Ngọc Thiện)
Trò chơi: Hát theo hình vẽ

5.Một số loại rau

Dạy hát bầu bí thƣơng nhau

(1 tuần )

Nghe hát: Hoa trƣờng em
Trò chơi: Đoán tên bạn hát
- Biểu diễn cuối chủ đề

Chủ đề giao thông
1 . Phƣơng tiện và luật lệ giao Dạy hát:
thông đƣờng bộ (2 tuần ).

- Bác đƣa thƣ vui tính
- Em đi qua ngã tƣ đƣờng phố
Nghe hát: Tự chọn

2.Phƣơng tiện và luật lệ giao Trò chơi: Bao nhiêu ngƣời hát
thông đƣờng thuỷ (1 tuần )

Dạy hát
- Em đi chơi thuyền

3.Phƣơng tiện và luật thuyền

Nghe hát:Gv tự chọn

Trò chơi: nghe tiếng hát tìm đồ vật
Trò chơi: Đèn đỏ , đèn xanh,đèn vàng
Dạy hát:
- Đoàn tầu nhỏ
Xíu

16


Nghe hát: GV tự chọn
Chủ đề quê hƣơng - đất nƣớc Bác Hồ
1.Đất nƣớc VN( 1 tuần)

Dạy hát:
Múa với bạn Tây Nguyên

2.Quê hƣơng yêu quý

Dạyhát:

(1 tuần )

- Quê hƣơng tƣơi đẹp

3.Thủ đô Hà Nội

Dạy hát: Yêu Hà Nội

( 1 tuần)
4.Bác Hồ với các cháu thiếu nhi Dạy hát:

(1 tuần)

Nhớ ơn Bác

1.3. Một số kĩ năn ca át v p ươn p áp rèn lu ện
Để thể hiện bài hát, trẻ cần nắm được những kĩ năng hát như: tư thế hát,
tổ chức âm thanh, hơi thở, hát chính xác, rõ lời, đồng đều.
1.3.1. Tư thế hát
Tư thế đẹp khi hát là đứng thẳng hoặc ngồi thẳng. Trong tư thế đó, hơi
thở tốt hơn cả.
Khi tập hát, trẻ ngồi, không dựa lưng vào ghế, tay đặt lên đùi
Đầu giữ thẳng, không căng cứng, không nghẹo cổ. Miệng cần phải mở tròn,
không mở quá to
Hàm dưới rơi tự do, môi linh hoạt, co dãn mềm mại
Sau khi thuộc bài hát, tốt nhất nên cho trẻ đứng hát
hơn, vận động tự do hơn,âm thanh cũng vang lên rõ rệt.

17

hi đó hơi thở sâu


hi đứng hát, trẻ cần giũ đầu cho thẳng, tay thả xuôi theo người một
cách tự nhiên
1.3.2. Tổ chức âm thanh
Trẻ phải hhats bằng giọng tự nhiên, âm thanh sáng sủa và nhẹ nhàng,
không gào thét và căng thẳng.
Âm thanh đúng tức là việc tổ chức các cơ quan phát thanh- hàm dưới,
môi ,hàm mềm, lưỡi nhỏ phía trong khoang miệng…hoạt động chính xác.
Luyện tập thường xuyên có hệ thống, trẻ sẽ dần dần biết điều khiển các cơ

quanphát thanh, hướng âm thanh về phía trước đến chân răng hàm trên…
Để trẻ biết hatts ngân dài, cần phải dạy trẻ tập kéo dài âm thanh trong các trò
chơi, khi kết thúc tiết nhạc, câu nhạc… ngay từ nhóm trẻ nhỏ
1.3.3. Hơi thở
Cách thở đúng trong ca hát là biết hít vào một lượng hơi vừa đủ để hát
hết một câu hay một tiết nhạc và át một cách nhẹ nhàng. Tuyệt đối không
được tiến hành bất cứ một bài tập luyện hơi thở nào cho trẻ trong tiết học âm
nhạc. Hơi thở phải được củng cố trong lúc hát. Giao viên phải theo dõi, điều
khiển khéo léo để để trẻ dễ dàng lấy hơi vào đầu các câu nhạc, hoặc tiết nhạc ,
chứ không lấy hơi vào giữa các từ.
Một số trẻ thở đứt đoạn không phải hơi thở của trẻ ngắn mà là không
biết điều chỉnh hơi thở.
- Trẻ cần tập hát những tiết nhạc ngắn như bài Búp bê của Mông Lợi
Chung. Giáo viên điều khiển cho trẻ hít hơi vào đầu các tiết nhạc và giữ hơi
để hát một cách chậm rãi với âm thanh vang sáng , đều dặn , rõ lời. Cách lấy
hơi như vậy có thể tập với các bài hát Con chim hót trên cành cây, Phi ngựa ,
Là con méo, Đi ngủ, Nu na nu nống, Lái oto…
- Để phát triển hơi thở , nên cho trẻ tập các bài hát có những tiết nhạc
ngắn, hai nhịp và những tiết nhạc dài bốn nhịp . Ví dụ : Bài hát cùng múa vui

18


Như vậy, để hát đươc nhữn tiết nhạc ngắn, trẻ chỉ cần hít hơi nhẹ, để
hát được những tiết nhạc dài, trẻ cần hít hơi sâu hơn va giữ hơi. Cách điiều
khiển như vậy có thể hát các bài Tập tâm vông, Mùa hè đến, Em tập lái oto
- Ở các nhóm trẻ nhỡ và lớn có thể cho trẻ tập giữ hơi với các bài hát
có tiết nhạc, câu nhạc dài như Rước dền, Chim mẹ chim con, Cháu đi mẫu
giáo, Trường chhungs cháu đây là trường mầm non…
Ở các độ tuổi này, trẻ có thể sử dụng hơi thở cho linh hoạt, phù hợp với

các thể loại bài hát khác nhau:
- Đẩy mạnh hơi khi hát các bài hát hành khúc , nhảy múa
- Hít vào nhẹ nhàng, yên tĩnh và đẩy mạnh hơi ra chậm rãi, từ từ khi hát
các bài hát ru, trữ tình.
- Ngắt hơi gọn khi nảy ở các bài hát hài hước, dí dỏm, vui hoạt
1.3.4 Hát rõ lời
Hát rõ lời góp phần truyền đạt bài hát một cách diễn cảm. Trẻ hát các từ
cần phải rõ , đúng , tiến tới rành mạch. Những nguyên tăc phát âm lời hát có
liên quan chặt chẽ tới sự vận động của 6 thanh điệu trong ngữ âm tiếng Việt là
thanh không, sắc , huyền, hỏi, ngã , nặng
Trẻ các nhóm 2-3 tuổi còn đang tập nói, điều khiển lưỡi còn hưa thạo ,
nên thường tự thay đổi các từ như: Anh thành ăn, cánh thành cắn, xinh thành
xin, mình thành mìn, nhanh thành nhăn…
Các từ có dấu ngã thường được hát bằng các từ có dấu sắc như : Ngựa
gỗ thành ngựa gố, cũng hát thành cúng, Giữa hát thành giứa
Tập cho trẻ hát rõ lời nhưng vẫn giữu được độ mềm mại , duyên dáng
trong khi hát là cực kì cần thiết
Có thể sử dụng một số biện pháp như:
- Giáo viên đọc lời bài hát một cách diễn cảm và chậm rãi

19


- Khi thuốc bài hát , ở các nhóm nhỏ, giáo viên cho cả lớp đọc lời bài
một cách nhẹ nhàng, không đọc to, đọc chậm cho các từ vang lên rõ rệt
- Đối với trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi, có thể cho trẻ tập đọc lời ca theo
tiết tấu bài hát , trẻ sẽ hát rõ lời hơn vào những bài hát có nhịp độ nhanh
- Có thể mời một trẻ hoặc một vài trẻ đọc lời bài hát, đọc chậm còn các
trẻ khác thì nghe
Tất cả các biện pháp trên phải được sử dụng một cach thận trọng đẻ

giúp trẻ hát rõ lời, tăng cường độ xúc cảm với bài hát, làm sâu sắc thêm hình
tượng âm nhạc chứ không phải một cuộc tập luyện khô khan.
1.3.5. Hát chính xác
Hát chính xác đối với trẻ trước tuổi học là nhắc lại đúng âm điệu và
nhịp điệu bài hát. Hát chính xác phụ thuộc nhiều vào mức độ phát triển tai
nghe nhạc và khả năng linh hoạt của các cơ quan phát thanh.
Nếu phân biệt rõ được độ to nhỏ, cao thấp của âm thanh, ghi nhớ được
giai điệu thì trẻ dễ dàng hát được chính xác. Để phát triển ở trẻ kĩ năng hát
chính xác, cần phải lựa chọn bài hát phù hợp với âm vực giọng, hơi thở vừa
sức với trẻ từng nhóm. Các biện pháp hỗ trợ trẻ hát chính xác:
- Trẻ được nghe cô hay các bạn hát chính xác
- Nghe phần nhạc của bài hát qua diễn tấu của nhạc cụ
- Cho trẻ ôn tập có hệ thống những bài đã học
- Cho trẻ hát theo từng nhóm nhỏ, hát đơn. Trẻ sẽ nghe thấy mình hát
rõ hơn, biết được mức đô hát chính xác cử bản thân
- Có những trẻ hát hay sai có thể do rụt rè hoặc thiếu chú ý.

hi tập hát,

cần nhớ động viên, khen ngợi những thành tích của mỗi trẻ này. Nên xếp
những trẻ hay hát sai ngồi gần giáo viên hoặc xen kẽ với những trẻ hát chính
xác.

20


Rèn luyện kĩ năng hát chính xác còn phụ thuộc vào môi trường âm
nhạc quanh trẻ. Nếu như ở gia đình, cha mẹ cùng chơi đàn và hát, nghe đài,
xem vô tuyến thì trẻ cũng cố gắng hát theo và những khả năng âm nhạc cũng
phát triển theo.

1.3.5. Hát đồng đều
hi hát tập thể, trẻ biết hòa giọng mình trong giọng chung. Để dạy trẻ
kĩ năng hát đồng đều, có thể sử dụng một số biện pháp sau:
- Trước khi hát cần thu hút sự tập trung chú ý của trẻ
- Giáo viên hát hoặc đàn câu dạo đầu rồi đưa tay theo động tác chỉ huy
hoặc gật đầu để trẻ cùng hát. Thông thường giáo viên hát lại câu nhạc đầu
tiên, đôi khi hát lại cả bài,rồi làm động tác dẫn vào. Trẻ theo động tác của
giáo viên có thể bắt đầu và kết thúc bài hát một cách chính xác, có thể hát
mạnh lên hoặc nhẹ đi, có thể thay đổi tiết tấu, nhịp độ… Các động tác chỉ huy
là phương tiện để giáo viên giúp trẻ nắm được kĩ năng hát đồng đều.
1.4 Các bước dạ trẻ ca át
Dạy trẻ ca hát gồm 3 bước: Làm quen với bài hát; học thuộc bài hát; luyện
tập và củng cố bài hát.
1.4.1 Bước 1: Làm quen với bài hát
Trước khi học hát, trẻ phải được làm quen với bài hát một cách toàn
diện: Tính chất, nội dung, hình tượng âm nhạc, sự vật sự kiện sẽ nói đến trong
bài hát, bao gồm 2 phần: Giới thiệu cho trẻ biết về bài hát sắp học và cho trẻ
nghe trọn vẹn bài hát đó.
- Giới thiệu bài hát: Cần phải giới thiệu cho trẻ tên bài hát, tên tác giả,
xuất xứ tác giả
- Hát mẫu: Hát mẫu là sự trình bày bài hát để trẻ có cảm xúc đầy đủ về
bài hát

21


Ví dụ: Dạy trẻ hát bài “ Cho tôi đi làm mưa với” giáo viên có thể thực hiện
như sau:
Lớp mình ơi! Hôm nay cô sẽ dạy các con một bài hát nói về các hiện
tượng tự nhiên. Các con co muốn biết đó là bài gì không nào? Đó là bài hát “

Cho tôi đi làm mưa với” của nhạc sĩ Hoàng Hà. Sau đây cô sẽ hát cho lớp
mình nghe một lần bài hát này nhé!
1.4.2 Bước 2: Học thuộc bài hát
- Để trẻ nắm được lời bài hát, giáo viên nên đọc chậm, rõ ràng và diễn
cảm lời bài hát, có thể đọc lời hát theo âm hình , tiết tấu trong bài
- Giáo viên hát, trẻ hát theo cho tới khi tự hát được
- Nếu gặp chỗ khó trong giai điệu hoặc tiết tấu, có thể tập riêng. Giaos
viên hát một hai lần chỗ khó hoặc trình bày trên đàn
-

hi bài hát đã tập xong, có thể kiểm tra mức độ nắm vững bài hát của

từng trẻ. Cho trẻ luân phiên hát cá nhân, theo nhóm,từng câu, từng phần nối
tiếp nhau…
1.4.3 Bước 3: Củng cố, ôn luyện bài hát
- Việc ôn luyện bài hát phải tùy vào mức độ nắm bắt bài hát của trẻ. Có
thể ôn tập bài hát trong các tiết học, trong những thời điểm thích hợp như: Vui
chơi ngoài trời, trong giờ học thể dục buổi sáng, với đồ chơi, hát theo tranh…
- Đòi hỏi tiết học hát giáo viên cần phải kiên nhẫn , kiềm chế, biết chủ
động ứng phó với mọi tình huống khác nhau

22


Tiểu kết
Việc giáo dục âm nhạc cho trẻ ở trường mầm non là vô cùng quan
trọng va cần thiết, trong đó việc dạy hát theo chủ đề cho trẻ là hình thức hiệu
quả , góp phần thực hiện mục tiêu môn học nói riêng và mục tiêu GDMN nói
chung.
Ở các trường Mầm non , việc dạy hát cho trẻ theo chủ đề được thực

hiện theo 8 chủ điểm lớn, bao gồm: Trường Mầm non của bé, chủ đề bả thân,
chủ đề gia đình, chủ đề nghề nghiệp, chủ đề thế giới động vật, chủ đề thé giới
thực vật, chủ đề giao thông, chủ đề quê hương – đất nước – Bác Hồ. Việc dạy
hát theo chủ đề cho trẻ là hình thức có nhiều ưu thế trong môn học cho trẻ làm
quen âm nhạc , đặc biệt ở tuổi mẫu giáo lớn – giai đoạn phát triển mạnh về
tâm sinh lí; nhu cầu vận động, nhận thức…. Việc làm quen với các tác phẩm
âm nhạc theo chủ đề giúp trẻ hứng thú tìm hiểu về xã hội, trải nghiệm và cảm
nhận những đặc thù trong các hình thái khác nhau của xã hội , phát triển
những xúc cảm, tình cảm tích cực với thế giới xung quanh.

23


CHƯƠNG 2
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KỸ NĂNG HÁT CHO TRẺ 5-6 TUỔI
2.1 Rèn kỹ năn ca át tr n tiết ọc
Hình thức trên tiết học là hình thức cung cấp kiến thức cho trẻ một cách
chính xác và đầy đủ nhất. Ở giờ hoạt động này, tất cả các trẻ đều được tham
gia. Trước khi tiến hành dạy trẻ hát một bài hát nào đó thì giáo viên phải có
sự chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học, về đồ chơi, lựa chọn nội dung bài
hát.
Việc chuẩn bị đồ dùng là khâu hết sức quan trọng trong tiết dạy. Nếu cô
chuẩn bị đồ dùng tốt, chu đáo sẽ cảm thấy tự tin hơn khi tổ chức các hoạt
động dạy học cho trẻ và sẽ lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động học tập một cách
tích cực hơn.
Đặc biệt ở lứa tuổi này, trẻ chỉ có thể hát được những bài ca có âm vực
vừa phải, câu hát đơn giản không luyến láy nhiều, vì vậy tôi phải lựa chọn bài
hát có nội dung tính chất âm nhạc phù hợp với nhận thức và tâm lý của trẻ.
hi đã lựa chọn bài hát, bản thân cô phải tìm hiểu kỹ nội dung bài hát, cảm
thụ bài hát, tự luyện tập hát rõ lời, đúng nhạc thì mới có thể dạy trẻ hát và rèn

luyện kỹ năng hát cho trẻ tốt được.
hi tiến hành trên lớp: Phần thực hiện hát mẫu của cô: Cô phải hát
đúng, rõ lời, đúng giai điệu bài hát, có như vậy trẻ mới tri giác trọn vẹn bài
hát của cô một cách trọn vẹn và chính xác được. Bởi lứa tuổi này, trẻ đang bắt
chước và làm theo người lớn nên mọi cử chỉ, việc làm của cô phải chuẩn mực
để làm gương cho trẻ học tập va noi theo. Nếu cô hát không chuẩn lời, giai
điệu không đúng trẻ sẽ bắt chước hát theo đúng như vậy vì thế sẽ rất khó bắt
trẻ sửa đúng lại giai điệu bài hát vì cô giáo là khuôn mẫu của trẻ.

24