I. Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế được sử dụng phổ biến rộng rãi ở hầu
hết các nước trên thế giới, Tiếng Anh đóng một vai trò không thể thiếu trong
giao tiếp hay nghiên cứu trên mọi lĩnh vực. Chính vì vậy việc dạy và học
ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, đã và đang được nhà nước quan tâm và phát
triển từ các cấp học. Dạy học tiếng Anh tiểu học nhằm hình thành và phát
triển ở học sinh những kiến thức và kỹ năng cơ bản về sử dụng ngôn ngữ để
tạo tiền đề cho các em tiếp thu và học tập tốt môn tiếng Anh ở các cấp cao
hơn.
Bất kỳ môn học nào, để học sinh có thể chủ động lĩnh hội kiến thức và
vận dụng vào thực tế một cách tích cực thì người giáo viên cần phải áp dụng
những phương pháp, hình thức tổ chức cũng như các phương tiện dạy học
một cách linh hoạt, khoa học và phù hợp. Việc phát huy tính tích cực, chủ
động, tạo sự hứng thú học tập cho học sinh là một việc làm rất cần thiết, có
ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy các môn học,
đặc biệt là môn Tiếng Anh. Qua nhiều năm giảng dạy Tiếng Anh tại trường
tiểu học, tôi đã chú ý nghiên cứu, tìm tòi, vận dụng các biện pháp mới để tạo
hứng thú học tập, phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh. Chính vì
vậy, tôi đã mạnh dạn áp dụng sáng kiến: “Một số kinh nghiệm tạo hứng thú
học tập trong giờ học Tiếng Anh cho học sinh lớp 5”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu: Đề tài đưa ra một số biện pháp, giải pháp nhằm tạo hứng thú
học tập trong giờ học Tiếng Anh cho học sinh lớp 5.
Nhiệm vụ: Đánh giá thực trạng, đưa ra một số biện pháp tạo hứng thú
học tập trong giờ học Tiếng Anh cho học sinh, từ đó giúp học sinh tích cực,
chủ động lĩnh hội và vận dụng kiến thức ngôn ngữ hiệu quả.
3. Đối tượng nghiên cứu
Các giải pháp nhằm tạo hứng thú học tập trong giờ học Tiếng Anh cho
học sinh lớp 5.
4. Giới hạn của đề tài
Thái độ học tập và chất lượng môn Tiếng Anh của học sinh lớp 5
trường Tiểu học Krông Ana năm học 2017 2018.
5. Phương pháp nghiên cứu
1
Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu;
Phương pháp điều tra;
Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm;
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
Phương pháp thống kê toán học.
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lí luận
Dạy và học Tiếng Anh tiểu học nhằm cung cấp cho học sinh những
kiến thức, hiểu biết cơ bản đầu tiên về môn học, giúp cho các em bước đầu
làm quen với ngôn ngữ mới ngoài tiếng mẹ đẻ, tạo tiền đề về kiến thức, kĩ
năng nghe nói đọc viết và các hoạt động khác của môn học để các em có thể
tiếp thu và học tập tốt môn Tiếng Anh ở các cấp cao hơn.
Ngày 30/9/2008, thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định 1400/QĐ
Ttg về phê duyệt Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc
dân giai đoạn 2008 2020" gọi tắt là Đề án ngoại ngữ Quốc gia 2020 (Đề án
NNQG 2020). Mục tiêu của đề án là thực hiện đổi mới toàn diện việc dạy và
học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy
và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, để "đến năm 2020, đa số thanh niên
Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại
ngữ sử dụng độc lập, tự tin giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội
nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa, biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người
dân Việt Nam".
Để đạt được mục tiêu trên thì từ các cấp học, mỗi giáo viên ngoại ngữ
phải xác định được việc dạy học như thế nào để mang lại hiệu quả cao nhất,
nhắm đến đích cuối cùng của người học ngôn ngữ là khả năng giao tiếp tốt.
Vì vậy thái độ học tập của học sinh trong dạy và học môn Tiếng Anh rất
quan trọng và việc tạo hứng thú học tập cho học sinh trong giờ học Tiếng
Anh là vô cùng cần thiết.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Ưu điểm
Được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của Phòng Giáo dục và Đào tạo, lãnh
đạo nhà trường đã có những kế hoạch cụ thể, lâu dài trong công tác dạy và
học nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng.
2
Học sinh khối lớp 5 được học chương trình Tiếng Anh theo Đề án
NNQG 2020 với thời lượng 4 tiết/ tuần. Chất lượng học sinh tương đối đồng
đều, đa số học sinh tích cực học hỏi và có ý thức học tập tốt.
Giáo viên dạy Tiếng Anh đạt trình độ B2 theo khung tham chiếu Châu
Âu, nhiệt tình với công việc, tận tụy giảng dạy. Không ngừng tìm tòi, vận
dụng các phương pháp dạy học tích cực, tạo hứng thú cho người học để giúp
các em tiếp thu bài một cách hiệu quả.
Đời sống của nhân dân ngày càng được cải thiện nên quan tâm hơn đến
việc học, mua sắm sách vở, đồ dùng học tập cho học sinh.
Khó khăn
Nhiều học sinh chưa coi trọng bộ môn Tiếng Anh vì nó là môn học tự
chọn nên chưa chủ động tích cực trong học tập. Chính vì vậy mà trong giờ
Tiếng Anh các em thường lơ là, không tập trung chú ý vào bài học, làm ồn
trong lớp khiến thầy cô giáo phải dành thời gian để nhắc nhở và quản lí các
em.
Số học sinh trong một lớp học quá đông so với đặc thù môn học, nên
trong mỗi tiết học giáo viên không thể kiểm soát được tất cả các học sinh.
Một số học sinh tiếp thu kiến thức còn thụ động. Thiếu sự nhiệt tình, tích
cực trong các hoạt động. Chưa mạnh dạn bày tỏ quan điểm, ý kiến cá nhân.
Lượng kiến thức từ vựng, mẫu câu và các chủ điểm ngữ pháp trong
một số bài theo chương trình mới của Bộ giáo dục đối với học sinh lớp 5 còn
nhiều và tương đối khó nên đôi khi gây cho học sinh tâm lý chán, nản. Đòi hỏi
giáo viên phải có những hoạt động sáng tạo, thú vị để lôi cuốn học sinh vào
bài học.
Muốn việc dạy và học hiệu quả thì giáo viên cần phải không ngừng
đổi mới phương pháp dạy học sao cho sinh động và hiệu quả. Tuy nhiên đôi
khi giáo viên vẫn chưa linh hoạt trong việc đổi mới và vận dụng các hình
thức tổ chức dạy học phù hợp nên học sinh thỉnh thoảng cảm thấy nhàm
chán.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Tìm ra một số biện pháp nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh trong
giờ học Tiếng Anh, thay đổi thái độ học tập của học sinh để từ đó phát huy
tính tích cực, năng động và sáng tạo, tạo cho học sinh niềm say mê và yêu
3
thích bộ môn Tiếng Anh. Lôi cuốn học sinh tham gia và hoạt động một cách
tích cực và có hiệu quả.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
b.1. Tạo hứng thú học tập cho học sinh qua hoạt động “Warm up”
Hoạt động Warm up trong giờ dạy tiếng Anh được xem như là một
hoạt động khởi động bài học, làm nóng không khí lớp học trước khi học sinh
bắt đầu bài học mới. Một giờ học tiếng Anh sẽ thực sự hiệu quả nếu giáo
viên biết cách làm cho bài dạy trở nên sinh động, thú vị và lôi cuốn được học
sinh của mình, đặc biệt là với học sinh tiểu học. Trên thực tế, một giờ học có
thực sự hiệu quả hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, và việc tạo hứng
thú cho học sinh ngay từ đầu tiết học là yếu tố cần thiết, để từ đó học sinh có
thái độ tích cực hơn trong các hoạt động của tiết học. Vì vậy để tạo được
không khí sôi nổi, hứng thú cho một tiết dạy thì cách "warm up" như thế nào
để kích thích học sinh có nhu cầu tìm hiểu kiến thức là vô cùng quan trọng.
Có rất nhiều cách để thực hiện hoạt động "Warm up", tùy vào điều
kiện lớp học, đối tượng học sinh mà giáo viên linh hoạt lựa chọn, thiết kế
hoạt động "Warm up" phù hợp, hiệu quả và sinh động. Qua hơn 7 năm giảng
dạy tiếng Anh ở tiểu học, tôi nhận thấy rằng việc vận dụng trò chơi ngôn
ngữ vào hoạt động Warm up là cách hiệu quả nhất để tạo hứng thú học tập
cho học sinh trước khi vào bài.
Trò chơi là một loại hình hoạt động vui chơi có nhiều tác dụng trong
các giờ học của học sinh tiểu học. Trò chơi ngôn ngữ có thể làm tăng động cơ
học tập cho học sinh, góp phần không nhỏ trong việc phát huy tính tích cực,
chủ động, gây hứng thú cho học sinh trong giờ học Tiếng Anh, làm cho việc
học Tiếng Anh trở nên nhẹ nhàng hơn, sinh động hơn, hấp dẫn hơn và thực
tế hơn. Các trò chơi ngôn ngữ không chỉ tạo không khí sôi nổi ngay từ đầu
tiết học và làm cho việc vào bài hấp dẫn mà còn giúp gợi nhớ kiến thức cho
học sinh một cách sâu sắc. Các trò chơi cũng rèn luyện cho các em khả năng
phán đoán, sáng tạo, rèn luyện sự phản xạ nhanh nhạy, dứt khoát, tính tự tin,
tạo không khí vui tươi, thân mật trong lớp học. Khuyến khích học sinh tự ôn
luyện kiến thức ở nhà để có thể tham gia những trò chơi thú vị trên lớp.
Một số trò chơi tôi thường sử dụng trong hoạt động “Warm up” để tạo
hứng thú học tập cho học sinh ngay từ đầu tiết học:
*Trò chơi “Slap the board”/ “Slap the pictures”/ “Slap the words” (V ỗ
bảng/ vỗ tranh/ vỗ từ)
4
Mục đích: Củng cố từ vựng; Rèn luyện kỹ năng nghe cho học sinh.
Chuẩn bị: Tranh ảnh hoặc các thẻ từ
Thời gian chơi: 35 phút
Cách chơi: Chia lớp thành 3,4 đội. Giáo viên sẽ gắn tranh hoặc thẻ từ
lên bảng, mỗi lượt chơi mỗi đội cử 1 thành viên đứng xếp hàng ngang trước
bảng, giáo viên sẽ đọc 1 từ bất kỳ trên bảng, các em nghe từ và nhanh nhẹn
vỗ vào từ hoặc hình ảnh tương ứng. Em nào vỗ đúng vào tranh/ từ sẽ nhận 1
điểm/1 lượt cho đội của mình. Đội nào sau các lượt chơi đạt nhiều điểm hơn
sẽ chiến thắng.
Ví dụ: Trò chơi này tôi có thể áp dụng ở tất cả các bài học trong sách
tiếng Anh 5 bởi vì rất dễ thiết kế, nhanh gọn và không mất nhiều thời gian
của cô trò. Tiết học sẽ được mở đầu rất sôi nổi, tạo được hứng thú học tập
ngay từ đầu cho học sinh.
Unit 6: How many lessons do you have today? Tiếng Anh 5.
*Trò chơi “ Kim’s game”
Mục đích: Kiểm tra từ vựng; Rèn luyện kỹ năng viết cho học sinh.
Chuẩn bị: Tranh ảnh
Thời gian chơi: 35 phút
Cách chơi: Chia lớp thành 3 hoặc 4 đội, giáo viên cho các em quan sát
các tranh (68 tranh) trong khoảng 30 giây, sau đó giáo viên giấu tranh và yêu
cầu các đội viết lại các từ ứng đã học với những bức tranh đã được quan sát
trước đó. Đội nào viết chính xác, nhanh và nhiều từ hơn là đội chiến thắng.
5
Ví dụ: Unit 15: What would you like to be in the future? Ti ếng Anh 5,
giáo viên thiết kế trò chơi “Kim’s game” với các hình ảnh nghề nghiệp.
* Trò chơi “Chinese whisper” (Rỉ tai kiểu Tàu)
Mục đích: Kiểm tra từ vựng hoặc mẫu câu; Rèn luyện kỹ năng nghe và
nói cho học sinh.
Chuẩn bị: Một số từ vựng hoặc mẫu câu cần kiểm tra
Thời gian chơi: 57 phút
Cách chơi:
Chia lớp thành 2 nhóm. Mỗi nhóm chọn 5 em xếp thành một hàng dọc.
Giáo viên gọi 2 em đứng đầu mỗi nhóm lên trên bảng và nói thì thầm một câu
nào đó vào tai 2 bạn. Sau khi nghe rõ câu nói của giáo viên, 2 học sinh này
chạy về nhóm của mình và thì thầm vào tai bạn thứ hai, bạn này sau khi nghe
được câu nói của bạn thứ nhất thì lại thì thầm với bạn thứ 3. Và cứ như vậy
cho đến bạn cuối hàng. Bạn cuối hàng có nhiệm vụ đọc to câu mà mình đã
nghe được từ các bạn trong đội của mình. Nhóm nào đọc trước và đúng thì
ghi được 1 điểm. Nhóm nào đọc trước nhưng đọc sai thì quyền trả lời dành
cho đội còn lại. Trò chơi lại tiếp tục với những câu khác cho đến khi hết số
câu mà giáo viên cần kiểm tra hoặc hết thời gian mà giáo viên quy định thì trò
chơi dừng lại.
Ví dụ: Khi bước vào dạy Lesson 3 của bất kì Unit nào trong sách tiếng
Anh lớp 5 (Ngữ âm) thì tôi đều có thể thiết kế cho học sinh chơi trò chơi”
6
Chinese Whisper”, để sau khi học sinh chơi xong thì giáo viên sẽ tiến hành
nhận xét từ đó giáo viên linh hoạt dẫn dắt vào bài mới.
VD: Unit 7: How do you learn English? Tiếng Anh 5; giáo viên sẽ
chuẩn bị 1 số câu như:
How do you practice speaking?/ I speak English every day.
How do you practice reading?/ I read English comic book.
How do you practice writing?/ I write emails to my friends.
Why do you learn English? / Because I want to sing English songs.
Học sinh đang chơi trò chơi “ Chinese Whisper”
* Trò chơi “Mine and guess” hoặc “Charade” (Làm điệu bộ và đoán)
Mục đích: Rèn luyện kỹ năng nói cho học sinh.
Chuẩn bị: Tranh ảnh, thẻ từ
Thời gian chơi: 57 phút
Cách chơi: Giáo viên gọi 1 học sinh lên bảng nhìn vào bức tranh/ thẻ từ
sau đó học sinh làm điệu bộ, hành động để cả lớp quan sát và đoán xem nội
dung của tranh/ thẻ từ. Bạn nào đoán đúng thì sẽ được giáo viên tặng 1 sticker
hoặc là một mặt cười. Tiếp tục trò chơi đến khi giáo viên yêu cầu dừng lại.
Ví dụ: Khi dạy Unit 10: When wil Sport Day be? – Ti ếng Anh l ớp 5;
giáo viên chuẩn bị 1 vài tranh ảnh về các môn thể thao sau đó mời học sinh
lên làm điệu bộ của các môn thể thao. Chẳng hạn khi cô giáo đưa hình
ảnh/thẻ từ môn bóng bàn, trong khi làm điệu bộ em vừa hỏi: “What am I
going to do on Sport Day?”; Các bạn ở dưới lớp quan sát và đưa ra câu trả lời:
“You are going to play table tennis.” Hoặc cô giáo hỏi: “What is she going to
do on Sport Day?”; Các bạn trả lời “She is going to play table tennis.”
7
* Trò chơi “Pass the ball” (Chuyền bóng)
Mục đích: Dùng để kiểm tra từ vựng; Rèn luyện kỹ năng nói cho học
sinh.
Chuẩn bị: Quả bóng
Thời gian chơi: 35 phút
Cách chơi: Học sinh ngồi hoặc đứng thành hình tròn hoặc có thể ngồi
theo vị trí của lớp học. Giáo viên sẽ bật 1 bài nhạc và học bắt đầu chuyền
bóng theo vòng/hàng. Khi nhạc dừng lại em nào đang cầm quả bóng thì phải
nói một từ trong chủ đề giáo viên yêu cầu. Nếu nói đúng thì tiếp tục chơi nếu
không sẽ bị loại và bị phạt sau khi trò chơi kết thúc. Cứ như thế cho đến khi
hết bài nhạc và giáo viên sẽ đưa ra hình phạt đối với các bạn chưa trả lời
được như hát một bài hát bằng tiếng Anh hoặc nhảy điệu bộ theo một bài
hát.
Ví dụ: Unit 11: What’s the matter with you? – Ti ếng Anh 5; tôi thiết kế
trò chơi Pass the ball. Chủ đề là các vấn đề sức khỏe thường gặp. Học sinh
sẽ lần lượt nói các từ về vấn đề sức khỏe, như: headache, cold, cough,
stomachache, earache, toothache, sore throat,…
8
Học sinh lớp 5C đang chơi trò chơi chuyền bóng (Pass the ball)
* Trò chơi “Challenging” (Thách đấu)
Mục đích: Ôn lại các từ vựng theo chủ điểm và rèn luyện kỹ năng nói
cho học sinh.
Chuẩn bị: Các chủ đề
Thời gian chơi: 57 phút
Cách chơi: Giáo viên chia lớp thành 2 đội, sau đó đưa ra một chủ đề.
Hai đội hội ý trong vòng 30 giây và thách đấu với đội bạn có thể nói được
bao nhiêu từ thuộc chủ đề đó. Đội nào thách đấu nhiều số từ hơn thì được nói
trước. Nếu nói đủ và đúng số lượng từ thách đấu thì chiến thắng. Nếu nói sai
1 từ hoặc nói ra 1 từ không thuộc chủ điểm đó hoặc nói không đủ số từ thách
đấu thì sẽ thua cuộc.
VD: Tiết học trước của Unit 9: What did you see at the zoo? Ti ếng
Anh 5 học sinh được học về các con vật trong sở thú, giáo viên sẽ khởi động
bài học bằng cách cho học sinh chơi trò chơi “Challenging”. Đội nào thách
đấu có thể kể tên các con vật nhiều hơn thì đội đó chiến thắng và ngược lại.
Bên cạnh việc vận dụng trò chơi ngôn ngữ để khởi động một tiết học
cho học sinh, tôi cũng thường xuyên sử dụng các video clip bài hát vui nhộn,
học sinh được nghe và làm theo cử chỉ điệu bộ của bài hát. Cách khởi động
này tuy đơn giản nhưng cũng mang lại hứng thú học tập sôi nổi cho học sinh
khi bước vào tiết học. Giáo viên có thể tìm kiếm trên mạng và tải các video
clip về máy, khi cần chỉ việc mở ra và cho học sinh nghe.
Các bài hát vui nhộn mà tôi thường sử dụng trong hoạt động khởi động:
9
Make a circle song
Hokey Pokey shake
Head, shoulder, knee and toe
Baby shark
Hello. How are you?
If you’re happy
Tùy vào điều kiện thực tế mà giáo viên có thể lựa chọn cách khởi động
bài dạy sao cho phù hợp và hiệu quả nhất, để đem lại hứng thú học tập tốt
nhất cho học sinh.
b.2. Ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng
Chỉ thị 29/2001/CTBGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dụcĐào tạo đã
nhấn mạnh: “Công nghệ thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi nội
dung, phương pháp, phương thức dạy và học. Công nghệ thông tin là phương
tiện tiến tới một xã hội học tập”. Vì vậy hiện nay việc ứng dụng công nghệ
thông tin vào dạy học là vô cùng cần thiết, đặc biệt đối với việc dạy học
môn Tiếng Anh. Để dạy học Tiếng Anh có hiệu quả thì các công cụ hỗ trợ
như máy tính, máy chiếu, tranh ảnh, loa đài hay còn gọi là phương tiện nghe
nhìn là những phương tiện thiết yếu, không thể thiếu trong một giờ dạy
Tiếng Anh, đó là những công cụ đắc lực giúp giáo viên có một bài học sinh
động, lôi cuốn, tạo hứng thú học tập cho học sinh. Một bài dạy với phấn
10
trắng bảng đen truyền thống, không có bất kì thiết bị hỗ trợ việc nghe nhìn
nào đã không còn phù hợp với việc dạy và học ở hiện tại, khi mà công nghệ
thông tin đã thực sự phát triển và là một trong những phương tiện quan trọng
trong việc giảng dạy.
Giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin để thiết kế các bài giảng điện
tử bằng các phần mềm khác nhau như Power point, Lecture marker, Violet,
Presenter, ActivInspire,... ; tùy thuộc vào khả năng hiểu biết cách sử dụng các
phần mềm mà giáo viên có thể lựa chọn một phần mềm soạn giảng phù hợp,
hiệu quả. Trong nhiều năm giảng dạy, phần mềm soạn giảng mà tôi thường
sử dụng là Power Point và ActivInspire. Tôi thấy cả hai phần mềm tương đối
dễ sử dụng nhưng việc thiết kế bài giảng rất hiệu quả.
Power Point là phần mềm được tích hợp sẵn trong bộ Office và thường
được cài đặt sẵn trong các máy vi tính. Qua thực tế sử dụng, phần mềm này
khẳng định được ưu thế so với các phần mềm khác về hiệu ứng, cách thiết
kế. Khi sử dụng Power Point, giáo viên có thể dễ dàng chèn nội dung văn bản
(Text); chèn hình ảnh, video, âm thanh (Insert picture, movie, sound) làm cho
kênh thông tin, hình ảnh, âm thanh của bài dạy trở nên phong phú và sinh
động.
Ví dụ: Bài giảng chèn văn bản, hình ảnh và âm thanh.
Bên cạnh đó, giáo viên có thể tạo các liên kết bằng Hyperlink một cách
linh hoạt, cho phép kết nối một nội dung trên một trang (slide) của giáo án
đến bất kì trang web, tập tin trong máy tính hay đến một slide nào trong giáo
án đang thiết kế.
11
Ví dụ: Bài giảng tạo liên kết bằng Hyperlink
Khi bấm vào
sẽ liên kết tới câu hỏi số 1. Khi bấm vào
liên kết về lại trang lựa chọn câu hỏi, và đồng thời câu số 1 biến mất.
thì
Ngoài ra, Power Point còn có thế mạnh giúp cho người thiết kế sử dụng
nút kích hoạt (Trigger) để bật, tắt bất kì thông tin, hình ảnh hay tư liệu nào
ngay trên slide đang trình chiếu nhằm đưa ra kết quả, cung cấp hoặc bổ sung
thông tin, hay so sánh đối chiếu đáp án của học sinh.
Ví dụ: Khi bấm vào các cụm từ thì sẽ hiện lên mũi tên tương ứng đến
hình ảnh đúng, sử dụng để đưa ra kết quả và so sánh đối chiếu đáp án của
HS.
Nếu Power point là phần mềm có hiệu ứng tốt nhất thì phần mềm
ActivInspire là một phần mềm thiết kế bài giảng tương tác tốt. ActivInspire
được sử dụng kèm với bảng tương tác thông minh, là thiết bị công nghệ hiện
đại mà nhiều trường học đã và đang sử dụng trong đó có trường TH Krông
Ana. Khi sử dụng bảng tương tác, giáo viên có thể tạo cho học sinh một môi
trường học tập sinh động, ngoài khả năng sử dụng như một màn chiếu nó còn
là một công cụ mà người dạy, người học có thể tương tác vào bài học một
cách chủ động. Và phần mềm ActivInspire là phương tiện thiết kế bài giảng
tương tác hiệu quả.
12
Để sử dụng phần mềm này, giáo viên có thể tải và cài đặt từ trang web
/>những trường học được cấp hệ thống bảng tương tác thông minh thì sẽ được
cung cấp đĩa phần mềm ActivInspire kèm theo. Phần mềm này có các giao
diện phù hợp với lứa tuổi (ActivStudio dành cho lứa tuổi học sinh THCS,
THPT và ActivPrimary dành cho lứa tuổi học sinh mầm non, tiểu học).
Giao diện ActivStudio
Giao diện ActivPrimary
ActivInspire có thể kết hợp và hỗ trợ tốt cho các phần mềm dạy học
hiện nay đang sử dụng trong các lớp học thông thường. Phần mềm
ActivInspire có nhiều tính năng hay, giúp GV chủ động và linh hoạt hơn trong
quá trình giảng dạy, giúp tạo thêm nhiều hoạt động cho HS một cách dễ
dàng, làm khơi dậy niềm đam mê và sáng tạo cho GV và HS.
13
Cũng như các phần mềm khác, ActivInspire cũng cho phép người thiết
kế chèn các đối tượng như văn bản, hình ảnh, âm thanh một cách dễ dàng.
Đặc biệt, các đối tượng đó có thể di chuyển đến vị trí bất kì, phóng to, thu
nhỏ rất linh hoạt. Nổi trội ở phần mềm này là các thuộc tính chứa, màn che,
ẩn hiện, mực thần kì,… làm cho bài giảng càng trở nên phong phú, kích thích
sự tò mò và ham hiểu biết của học sinh. Tùy vào nội dung của bài mà giáo
viên lựa chọn thuộc tính phù hợp để thiết kế hoặc có thể kết hợp nhiều
thuộc tính vào bài để có một bài giảng sinh động. Bên cạnh đó việc chèn âm
thanh và video được lưu trực tiếp vào trong bài giảng nên khi giáo viên coppy
vào usb hay qua máy tính khác có cài đặt ActivInspire thì tất cả âm thanh đều
sử dụng bình thường, không như khi dùng phần mềm Power point thường sẽ
bị mất âm thanh và người dùng phải cài đặt lại.
Ví dụ: Thuộc tính ẩn hiện (hidden), khi nhấp vào homework thì nội
dung hiện ra và ngược lại.
Ví dụ: Thuộc tính thùng chứa (container), học sinh kéo thả tên môn học
có trong video vào thùng chứa màu vàng, nếu đúng thì chứa nếu không sẽ trả
lại.
14
Ví dụ: Thuộc tính mực thần kì (magic ink), thiết kết để soi nội dung
phía bên dưới đối tượng khác. Ở ví dụ dưới đây, giáo viên thiết kế một bài
tập ôn lại từ vựng về các môn học, ví dụ khi soi vào quyển sách Âm nhạc thì
hiện ra chữ Music, tương tự với các môn học còn lại.
b.3. Khai thác và sử dụng nguồn thông tin trên Internet
Internet là một môi trường tương tác đa phương tiện, một thư viện
thông tin khổng lồ và là một nguồn tư liệu dạy học vô cùng phong phú. Giáo
viên có thể kết hợp các trang web dạy học vào bài giảng thông qua các liên
kết trực tiếp đến trang web đó hay tải về các tư liệu nhằm phục vụ cho hoạt
động giảng dạy. Do đó, việc khai thác và sử dụng hiệu quả Internet trong
hoạt động giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng dạy học là rất quan trọng.
Khi giáo viên biết khai thác hệ thống tư liệu thông qua mạng internet thì bài
soạn giảng sẽ đạt hiệu quả cao rất cao. Các tư liệu đó chủ yếu gồm các văn
bản, âm thanh, hình ảnh, bài hát, phim hoạt hình, … Vì mang tính trực quan
15
nên những tư liệu này có thể kích thích sự ham mê, hứng thú học tập, đồng
thời hỗ trợ rất tốt cho hoạt động nhận thức và tự trau dồi của người học.
Hiện nay có rất nhiều trang web có thể hỗ trợ đắc lực trong việc giảng
dạy các môn học. Với bộ môn Tiếng Anh, phải kể đến trang web
www.sachmem.vn (sách mềm). Sách mềm là sản phẩm ứng dụng công nghệ
thông tin giúp giáo viên có thêm công cụ hỗ trợ giảng dạy và học sinh có thêm
tư liệu để ôn luyện, học bài theo sách giáo khoa bằng sự hỗ trợ của thiết bị
công nghệ như máy tính cá nhân, máy tính bảng, điện thoại thông minh. Khi
sử dụng sách mềm giáo viên không cần đến sách giáo khoa hay sách bài tập
bởi trong sách mềm đã được tích hợp đầy đủ 2 loại sách này từ lớp 1 đến lớp
12 theo chương trình hiện hành. Chỉ cần đăng kí các bước đơn giản thì giáo
viên, học sinh hay phụ huynh đều có thể sử dụng trang sách mềm.
Điểm nổi bật của sách mềm đó là hình ảnh đẹp, âm thanh rõ ràng, nội
dung trình bày khoa học. Người dùng có thể tương tác, làm bài hay kiểm tra
kết quả dễ dàng.
Tiếng Anh 5 tập 1 trong Sách mềm
Unit 1
16
Ngoài các bài học theo sách giáo khoa, ở sách mềm còn có thư viện đề
kiểm tra rất phong phú được thiết kế riêng theo từng kĩ năng (nghe, nói, đọc,
viết) bám sát mỗi bài học, mỗi học kì. Giáo viên có thể tải về, sửa đổi và sử
dụng trong việc kiểm tra thường xuyên hay kiểm tra định kỳ.
Bên cạnh việc dạy học bám sát vào nội dung của sách giáo khoa, trong
mỗi bài dạy tôi thường lồng ghép thêm các bài hát, video hội thoại, hoặc phim
hoạt hình ngắn liên quan đến bài học để làm sinh động thêm bài dạy, học sinh
17
rất hứng thú lắng nghe. Để có thể tìm kiếm nhanh chóng, sử dụng những
video bài hát, câu chuyện,… thì trang web “www.youtube.com” (Youtube) là
một trang web vô cùng tiện lợi và hữu ích. Ở Youtube giáo viên có thể tìm
kiếm bất kì một video nào liên qua đến bài học với thao tác rất đơn giản, mở
trang web của Youtube và gõ tên video vào ô “tìm kiếm” thì hàng loạt video sẽ
xuất hiện để giáo viên chọn lựa.
Ví dụ: Khi dạy Unit 15: What would you like to be in the future? Ti ếng
Anh 5, tôi tìm kiếm các bài hát liên quan đến nghề nghiệp (jobs) để làm phong
phú từ vựng về nghề nghiệp cho học sinh.
Một kênh Youtube mà tôi đã tìm kiếm, đã vận dụng và rất tâm đắc đó là
“English Singing”. Hơn 500 video về ngữ âm (phonics), từ vựng (vocabulary),
bài hát (songs), đoạn hội thoại (dialogues) và câu chuyện (stories) theo các chủ
đề khác nhau phù hợp với độ tuổi học sinh tiểu học, giáo viên có thể lựa chọn
những video phù hợp với chủ đề mình đang dạy để lồng ghép vào bài giảng
thu hút sự chú ý, hứng thú học tập của học sinh.
18
Ví dụ: Khi dạy Unit 10: When will Sport Day be? Ti ếng Anh 5, tôi sẽ
lồng ghép video theme 5: Sports ở kênh “English Singing” vào bài dạy. Ở
theme này sẽ bao gồm các đoạn hội thoại, các bài hát và những câu chuyện
liên quan đến chủ đề “Sport”.
Còn rất nhiều trang web hỗ trợ việc dạy Tiếng Anh nói chung và Tiếng
anh tiểu học nói riêng mà giáo viên có thể tìm kiếm và sử dụng từ Internet
như:
www.tienganh123.com ;
alokiddy.com.vn ;
learnenglishkids.britishcouncil.org ; www.english4us.edu.vn/ ;
www.activityvillage.co.uk ;
www.tienganhlachuyennho.com …
Mỗi trang web có những điểm nổi bật riêng, tùy vào nội dung của bài
dạy mà giáo viên chọn lựa, sử dụng nội dung các trang web một cách phù
hợp, không quá lạm dụng. Với mục đích cuối cùng là để nâng cao chất lượng
dạy và học môn Tiếng Anh.
19
b.3. Thúc đẩy động cơ học tập của học sinh
Động cơ học tập của học sinh được hình thành khi các em cảm thấy
hứng thú đối với môn học và thấy được sự tiến bộ của mình. Vì vậy việc
thúc đẩy động cơ học tập của học sinh có tác động rất lớn đến kết quả của
hoạt động giáo dục. Để thúc đẩy động cơ học tập môn Tiếng Anh của học
sinh, đầu tiên giáo viên phải tạo ra được môi trường học tập thân thiện giữa
thầy và trò, để các em không có cảm giác áp lực, sợ hãi việc học Tiếng Anh.
Người thầy vừa là người hướng dẫn, vừa là người bạn giúp các em thoải
mái, tự tin lĩnh hội kiến thức. Cùng với các em thực hành và khám phá nội
dung bài học. Học sinh sẽ rất tự ti, nhút nhát trong các hoạt động nếu giáo
viên không khéo léo trong giao tiếp, ứng xử. Chính vì vậy việc nhận xét học
sinh trong quá trình học tập cũng ảnh hưởng rất lớn đến việc thúc đẩy động
cơ học tập của học sinh. Chắc chắn các em muốn học với người giáo viên
hòa nhã, ân cần, nhẹ nhàng nhắc nhở chỉ bảo chứ không phải là người giáo
viên hay quát nạt, trách mắng khi các em làm sai. Lời nhận xét khéo léo trong
giảng dạy sẽ đưa đến kết quả tốt và ngược lại.
Để giúp các em nhận thấy được sự tiến bộ trong học tập, giáo viên cần
phải chú ý đến tính vừa sức, không nên đưa ra những yêu cầu quá cao đối với
học sinh. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên không nên quá khắt khe với
những lỗi mà học sinh mắc phải để tránh cho các em tâm lí sợ mắc lỗi khi trả
lời. Thay vì ngắt lời khi các em để sửa lỗi, giáo viên để cho học sinh trả lời
xong, giáo viên khích lệ hay cổ vũ các em bằng những câu như: “Very good”,
“Thank you very much” or “Well done”,… Sau đó giáo viên gọi học sinh khác
nhận xét và sửa lỗi cho bạn hoặc giáo viên sửa lỗi một cách khéo léo để tránh
làm tổn thương học sinh hay khiến các em mất hứng thú luyện tập.
Bên cạnh việc tổ chức các hình thức dạy học phong phú lôi cuốn học
sinh vào những hoạt động trên lớp như hoạt động nhóm, hoạt động theo cặp
đôi, hoạt động đóng vai, … giáo viên còn phải biết khích lệ, động viên các em
trong học tập bằng những cách thức khác nhau. Tâm lý của học sinh tiểu học
khá hiếu động, các em thường khó tập trung vào việc gì trong khoảng thời
gian dài, vì vậy giáo viên cần tạo nên những tình huống để kích thích, khuyến
khích các em thi đua với nhau, giúp các em quên đi sự mệt mỏi, nhàm chán
trong giờ học. Đầu năm học, tôi thường dành ra một tiết học ở các lớp để
đưa ra nội quy của giờ học môn Tiếng Anh, từ đó các em sẽ ghi nhớ và thực
hiện các nội quy một cách đồng nhất và có hiệu quả.
20
Nội quy trong giờ học Tiếng Anh
Tiếp theo tôi sẽ chia nhóm học tập theo từng tổ và để các nhóm lựa
chọn tên của nhóm mình, các nhóm sẽ thi đua học tập với nhau trong từng
tuần. Trong các giờ học, tôi gắn tên các nhóm lên một góc bảng, theo dõi hoạt
động học tập của từng nhóm, nếu nhóm nào thực hiện tốt tôi sẽ gắn vào một
sticker (miếng dán) mặt cười hoặc ngôi sao, ngược lại tôi sẽ lấy bớt sticker
đi. Cứ như vậy học sinh hình thành được thói quen học tập theo nhóm, đoàn
kết và thi đua với các nhóm khác để đạt được nhiều sticker nhất.
Tên các nhóm được gắn lên góc bảng
Ngoài việc khuyến khích học sinh học tập theo nhóm, tôi còn khuyến
khích từng cá nhân học sinh khi làm bài tốt, hoàn thành bài đúng thời gian, chữ
21
viết đẹp gọn gàng tôi sẽ tặng cho em đó một dấu mặt cười hoặc ngôi sao vào
vở bên cạnh việc viết nhận xét, khi học sinh tích lũy đủ 10 dấu sẽ nhận được
một món quà ý nghĩa từ giáo viên như cục tẩy, bút chì, bút mực, bút màu,…
Với cách làm này, giáo viên có thể thúc đẩy động cơ học tập cho học sinh rất
hiệu quả bởi tâm lý trẻ luôn muốn được biểu dương, khen thưởng. Các em
sẽ cảm thấy rất tự hào khi được tuyên dương và nhận quà trước lớp, được
bạn bè ngưỡng mộ.
22
Giáo viên đóng dấu sao và mặt cười cho HS
Một số món quà mà HS được nhận khi tích lũy đủ 10 dấu
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp nêu trên có mối quan hệ qua lại tác động lẫn nhau, hỗ trợ
nhau trong việc giảng dạy môn Tiếng Anh có hiệu quả. Việc khởi động bài
học một cách thú vị sẽ giúp cho không khí lớp học sôi nổi, học sinh có thái độ
tích cực trước khi bước vào bài mới. Thông qua bài giảng điện tử với kênh
nghe nhìn rõ ràng, phong phú sẽ giúp tạo được hứng thú học tập cho học sinh,
kích thích sự ham học hỏi, tính tò mò của các em.
Vì vậy trong dạy học Tiếng Anh, giáo viên phải linh hoạt kết hợp các
giải pháp, biện pháp một cách chặt chẽ để giúp học sinh tiếp thu nhanh và
hiệu quả. Các biện pháp phải được thực hiện đồng bộ, thường xuyên và liên
tục trong các tiết học, bên cạnh đó phải phù hợp với đối tượng học sinh, điều
kiện thực tế của trường, ...thì mới đạt được hiệu quả.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm
vi và hiệu quả ứng dụng
Qua nhiều năm giảng dạy và áp dụng các biện pháp tạo hứng thú học
tập cho học sinh, tôi nhận thấy không khí lớp học trở nên sôi nổi, các em có
thái độ tích cực trong việc học tập môn Tiếng Anh, có hứng thú với môn học
cũng như các hoạt động của bài học. Nhiều học sinh thể hiện tốt năng lực
ngoại ngữ, áp dụng tốt kiến thức vào thực hành nghe nói một cách lưu loát.
23
Giáo viên đánh giá được thái độ và năng lực học tập của học sinh, từ đó
điều chỉnh các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phong phú, linh hoạt
phù hợp với tình hình thực tế về đối tượng học sinh và điều kiện cơ sở vật
chất để việc dạy và học ngoại ngữ ngày càng hiệu quả và lôi cuốn học sinh
hơn.
Kết quả khảo sát thái độ và chất lượng học tập của học sinh khối lớp
5 trước khi thực hiện đề tài (Đầu HK I, NH 20172018)
CHẤT LƯỢNG
THÁI ĐỘ
LỚP
TS
HS
Hứng thú
Chưa hứng
thú
Hoàn thành
Tốt
SL
SL
%
SL
%
SL
23
69,7
5
15,2
24
20
58,8
10
29,4
21
22
64,7
2
5,9
29
20
60,6
10
30,3
22
85
63,4
27
20,1
96
5A
33
10
5B
34
14
5C
34
12
5D
Tổn
g
33
13
134
49
%
30,
3
41,
2
35,
3
39,
4
36,
6
Hoàn thành
Chưa hoàn thành
%
72,
7
61,
8
85,
3
66,
7
71,
6
SL
%
4
12,1
3
8,8
3
8,8
1
3
11
8,2
Kết quả khảo sát thái độ và chất lượng học tập của học sinh khối lớp
5 sau khi thực hiện đề tài (Cuối HK I, NH 20172018)
CHẤT LƯỢNG
THÁI ĐỘ
LỚP
TS
HS
Hứng thú
Chưa hứng thú
Hoàn thành Tốt
Hoàn thành
SL
%
SL
%
SL
%
SL
5A
33
25
75,8
8
24,2
10
30,3
21
5B
34
28
82,4
6
17,6
19
55,9
14
5C
34
26
76,5
8
23,5
6
17,6
28
24
%
63,
6
41,
2
82,
4
Chưa hoàn thành
SL
%
2
6,1
1
2,9
0
0
5D
Tổn
g
33
28
84,8
5
15,2
18
54,5
15
134
107
79,9
27
20,1
53
39,6
78
45,
5
58,
2
0
0
3
2,2
Căn cứ vào bảng kháo sát trên có thể thấy các giải pháp, biện pháp tạo
hứng thú học tập cho học sinh môn Tiếng Anh có hiệu quả rõ rệt, thái độ học
tập của học sinh được cải thiện tích cực, chất lượng học tập của học sinh
ngày càng được nâng cao.
Đề tài này được thực hiện trong phạm vi khối lớp 5 của trường tiểu
học Krông Ana và đã đạt được những hiệu quả đáng kể. Ngoài ra đề tài còn
có thể áp dụng cho việc giảng dạy tiếng Anh từ khối 1 đến khối 4 của
trường. Không những áp dụng cho một năm mà giáo viên có thể bổ sung, sửa
đổi đề tài và áp dụng phù hợp, hiệu quả cho những năm học tiếp theo. Giáo
viên Tiếng Anh các trường bạn cũng có thể áp dụng đề tài một cách chắt lọc,
sử dụng các phương pháp, biện pháp phù hợp với thực tế đơn vị mình.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Việc giảng dạy Tiếng Anh tiểu học là một công việc quan trọng, giúp
cho các em bước đầu làm quen với ngôn ngữ mới. Vì vậy việc tạo hứng thú
học tập cho học sinh trong giờ học tiếng Anh là vô cùng cần thiết. Các em có
yêu thích môn học, có cảm thấy say mê, hứng thú với môn học thì các em mới
tích cực trong các hoạt động, mới học tốt môn học.
Giáo viên phải cần phải có tâm huyết với nghề, luôn có thái độ cởi mở,
gần gũi, thân thiện, quan tâm đến từng đối tượng học sinh để các em có ấn
tượng tốt với môn học, có đủ tự tin thể hiện hết năng lực của mình. Bên
cạnh đó giáo viên cũng cần có những cách thức để khuyến khích, động viên,
tạo động lực giúp đỡ cho các em vượt qua những khó khăn trong việc học tập
cũng như trong cuộc sống.
Bên cạnh đó, giáo viên phải không ngừng tự học, tự rèn để nâng cao
năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Học hỏi từ đồng chí, đồng nghiệp, tham
khảo tài liệu về các phương pháp dạy học tích cực, các hình thức tổ chức dạy
học phong phú, và vận dụng có hiệu quả vào công tác giảng dạy.
2. Kiến nghị
Đối với Phòng Giáo dục: Tạo điều kiện tốt nhất trong việc đầu tư cơ
sở vật chất, các thiết bị, đồ dùng dạy học.
25