SKKN: Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

PHẦN MỞ ĐẦU:
1/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
          Trong thời kỳ đổi mới và phát triển mọi mặt về  kinh tế – văn  hóa –  
chính trị và xã hội hiện nay, Đảng và nhà nước ta luôn coi trọng vấn đề  Giáo 
dục con người phát triển toàn diện đặc biệt là thế hệ trẻ. Văn kiện Đại hội  
Đảng Cộng Sản Việt Nam nhiều khoá đã nhấn mạnh :  "Nâng cao dân trí, đào  
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài và phát huy nguồn nhân lực to lớn của con  
người Việt Nam là nhân tố  quyết định thắng lợi của công cuộc công nghiệp  
hoá, hiện đại hoá đất nước". 
          Vì vậy mà mục tiêu của giáo dục nước nhà là hướng tới việc đào tạo  
những con người phát triển toàn diện về  đức, trí, lao, thể, mĩ. Nhằm hướng 
tới những con người lao động chủ  động linh hoạt, sáng tạo, sẵn sàng thích 
ứng với xã hội đang từng ngày đổi thay. Từ ý nghĩa và tầm quan trọng ấy, đòi  
hỏi ngành giáo dục phải đổi mới mục tiêu ­ nội dung ­ hình thức ­ phương  
pháp đào tạo, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo một cách toàn diện có hiệu 
quả  cao, thiết thực. Đặc biệt là hệ  thống giáo dục bậc phổ  thông, một bậc 
học vô cùng quan trọng, đây là bước tạo nên sự  hình thành và phát triển nhân 
cách của lớp trẻ Việt Nam. Một trong số những môn học có ý nghĩa to lớn và 
tích cực trong việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh 
đó là môn Âm nhạc. Âm nhạc là một trong những môn học không thể  thiếu  
trong quá trình giáo dục toàn diện, cân đối hài hoà cho các em học sinh. Bởi vì  
âm nhạc là nhu cầu thiết yếu trong đời sống tinh thần của mỗi con người nói 
chung và ở trẻ em nói riêng. Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt động để 
nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình. Từ hình tượng âm nhạc của  
bài hát, bản nhạc có tác động rất nhiều vào cảm xúc của các em từ  đó giúp  
1

Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

cho việc phát triển trí tuệ, óc thẩm mĩ, trí tưởng tượng. Thông qua nội dung 
bài hát  các em  thêm  yêu cuộc sống, yêu quê hương  đất nước, yêu truyền 
thống, bản sắc dân tộc con người Việt Nam. 
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Âm nhạc tại trường PT Dân  
Tộc Nội Trú THCS Huyện Krông Ana, với đối tượng 100% học sinh là người  
dân tộc thiểu số. Về năng lực cảm thụ  âm nhạc, có thể  thấy rõ các em  học 
sinh này rất nhạy cảm với âm thanh, nhịp điệu, tiết tấu, các em thích được  
hoạt động và tự  biểu hiện từ việc nghe hát, nghe nhạc, học hát và biết được 
một số  kiến thức phổ  thông về  âm nhạc sau khi học…Từ  những điều đó tôi 
thấy rằng việc tìm ra các phương pháp dạy học môn Âm nhạc, trong đó có  
phân môn Học hát phù hợp với đối tượng học sinh dân tộc thiểu số là điều vô 
cùng quan trọng. Làm sao thông qua môn học có thể  giúp các em phát triển 
nhân cách một cách toàn diện và đặc biệt là vượt qua được những trở  ngại  
tâm lí mà học sinh dân tộc thiểu số  thường mắc phải, phát huy được những  
thế mạnh về năng lực cảm thụ âm nhạc của mình lớp.
          Từ những điều trăn trở đó bản thân tôi luôn tìm tòi, nghiên cứu, tìm ra  
cách giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh của mình.  "Phương pháp  
dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số   ở  Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana" – đó là sáng kiến của bản thân tôi 
để góp phần vào việc dạy học mang tính thiết thực hơn và đạt hiệu quả  cao 
trong mỗi giờ lên lớp. 
2/ MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI:
Hiện nay,  ở  các trường phổ  thông đang có cuộc vận động đổi mới  
phương pháp dạy học. Nhiều người nhất trí rằng phương pháp dạy học hiện 
nay là bất cập, lạc hậu, rất cần có sự cải tiến, thay đổi. Dạy học Âm nhạc ở 
2

Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

các trường Trung học cơ  sở  là dạy theo 3 phân môn kết hợp (Hát, Tập đọc 
nhạc – Nhạc lí,  Âm  nhạc thường thức).  Đó  vừa là  nội dung cũng vừa là 
phương pháp chủ đạo phù hợp với vấn đề giảng dạy âm nhạc cho đối tượng  
đại chúng (nghĩa là bất kể trẻ em nào đã ngồi ở trên ghế nhà trường đều phải 
học, dù em đó thích hoặc không thích âm nhạc, có năng khiếu ít, nhiều hay 
không có năng khiếu âm nhạc). Chính vì thế ta phải nghĩ đến việc đổi mới và 
cải tiến phương pháp giảng dạy từng phân môn theo hướng tích hợp, phù hợp 
với từng đối tượng học sinh mà cụ  thể  của đề  tài này là phương pháp dạy 
phân môn học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở bậc THCS.
          Học sinh học hát là tiếp xúc với âm nhạc có lời. Mỗi bài hát là một cảm 
xúc riêng, có nội dung cụ  thể  về  sự vật, hiện tượng, được diễn tả  bằng âm 
nhạc và ngôn ngữ văn học. Mỗi bài hát dạy trong một tiết, sau đó được ôn tập  
trong một vài tiết tiếp theo. Giáo viên phải làm sao khắc phục được những trở 
ngại và khó khăn của các em học sinh dân tộc thiểu số  mà phần lớn là trở 
ngại về  ngôn ngữ, tính rụt rè, nhút nhát…để  các em có thể  hiểu, cảm nhận 
được bài hát và mục đích cuối cùng là đạt được mục tiêu của phân môn học  
hát.
3/ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
          Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu  
số ở Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana
4/ GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
          Nghiên cứu phương pháp dạy phân môn Học hát bậc Trung học cơ sở 
theo chương trình đào tạo mà Bộ Giáo dục ban hành.
         Đề tài được nghiên cứu từ tháng 01/2015  đến tháng  9/2017  được chia 
làm 3 giai đoạn:  Giai đoạn 1: Từ tháng 01/2015 đến tháng 9/2015 chọn đề tài. 
3

Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

Giai đoạn 2: Từ tháng 10/2015 đến  06/2016  đi sâu vào nghiên cứu đề 
tài.
Giai đoạn 3: Từ tháng 8/2016  đến tháng 12/2017 đưa đề tài vào thực tế 
và hoàn thành sáng kiến.   
­Tại trường PTDT Nội Trú Krông Ana
 

  

4


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

 5/ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU : 
a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
­ Phương pháp nghiên cứu tài liệu, đọc sách, tìm hiếu tổng hợp trên các 
thông tin đại chúng. Tham khảo qua báo chí băng đĩa, các chương trình truyền 
hình dân ca.
­ Đúc rút kinh nghiệm của bản thân trong quá trình công tác.
b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn :
­ Sử dụng phương pháp điều tra: bằng cách phát phiếu điều tra
­ Sử dụng phương pháp Tổng kết kinh nghiệm trong qua trong quá trình 
dàn dựng các tiết dân ca văn nghệ trong trường, ở các cuộc thi dân ca các cấp.

­ Sử dụng phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động trong quá  
trình học phân môn Ân nhạc thường thức liên quan đến dân ca và học hát các 
bài hát dân ca, thông qua kết quả  của các nhóm và các cuộc thi tiếng hát dân  
ca.
­ Sử  dụng phương pháp nghiên cứu thử  nghiệm khảo nghiệm áp dụng 
trong quá trình dạy học phân môn Âm nhạc thường thức và các bài hát dân ca 
trong chương trình Âm nhạc trung học cơ sở.
­ Sử dụng phương pháp thống kê toán học bằng phiếu điều tra và tổng 
hợp kết quả đối chiếu số liệu

II/ PHẦN NỘI DUNG:
1/ CƠ SỞ LÝ LUẬN:
          Âm nhạc có một vị trí quan trọng trong đời sống của con người, đối với  
mỗi người chúng ta hoạt động ca hát còn là nguồn nuôi dưỡng tinh thần. Thật  
vậy, từ  khi còn nằm trong bụng mẹ, trẻ  cũng có thể  cảm nhận được ca hát 
5


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

một cách thụ động, phản ứng với âm nhạc ngay từ  lúc này. Nhiều công trình 
nghiên cứu khoa học trên thế  giới đã chứng minh rằng: khi người mẹ  mang  
thai từ  4 tháng rưỡi trở  đi, nếu cho thai nhi nghe một cách gián tiếp các thể 
loại âm nhạc thì sẽ  giúp cho trí tuệ  thai nhi phát triển ngay từ  lúc còn trong  
bào thai. Rồi khi lọt lòng, trẻ đã từng bước tiếp xúc với những câu hát ru trìu 
mến, nhẹ nhàng đầy tình cảm, biết bao nhiêu tâm sự, bao điều dạy dỗ người  
mẹ gửi gắm cho con mình qua những khúc hát ru. Lời ru cũng chính là tâm hồn 
của người mẹ, là giai điệu của quê hương, là nguồn nuôi dưỡng tình cảm và 
nhân cách cho trẻ em sau này. Rồi cùng với năm tháng khi trẻ lớn dần lên lại  

được tiếp xúc với những bài đồng dao. Những bài hát này với nét nhạc vui 
tươi, dí dỏm, hồn nhiên gắn bó với trẻ  trong những trò chơi ngây thơ, hồn  
nhiên…như: Tập tầm vông, rồng rắn lên mây, thả  đỉa ba ba, lộn cầu vồng…
Từ lúc trẻ thụ động nghe âm nhạc cho đến khi chủ động. Tìm đến với câu hát 
vần điệu, kèm theo những trò chơi, tất cả đều giúp cho trẻ lớn lên là đặt nền 
tảng âm nhạc đầu tiên cho trẻ, đồng thời đó là yếu tố tác động đến tình cảm  
và nhân cách cho trẻ  sau này. Đến tuổi thanh niên khi những rung động của 
tình yêu thì ca hát được thể  hiện bằng những câu hát giao duyên, huê tình, 
trong các lễ hội…, cho đến khi qua đời con người vẫn gắn bó với âm nhạc.  
           Từng bài hát, câu hát đều phản ánh một cách hình tượng những khái  
niệm sâu sắc về cuộc sống, thiên nhiên, cảnh vật, con người và các mối quan 
hệ, tư  tưởng, tình cảm. Giáo dục và giảng dạy âm nhạc cho học sinh phổ 
thông có tác dụng lớn lao vào đời sống tinh thần của các em, nó khơi dậy  ở 
học sinh những cảm xúc về chân – thiện – mĩ, nhằm góp phần cùng các môn  
học khác để thực hiện thắng lợi mục tiêu của ngành giáo dục đào tạo đề ra. 

6


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

          Ca hát còn là một hoạt động giáo dục nhẹ nhàng và hấp dẫn mang lại  
hiệu quả  xã hội cao. Những bài hát thường có nội dung phong phú, bổ  sung  
vốn sống cho các em, cung cấp thêm từ  ngữ  và làm rung động các cảm xúc 
thẩm mĩ cho các em. Hoạt động ca hát cũng là người bạn đồng hành của các  
em học sinh trong mọi hoạt động về  mặt sinh lý như: Học sinh thở  sâu hơn 
rất có lợi cho hệ  hô hấp và tuần hoàn, dây thanh đới được rung động tinh tế 
giúp giọng nói của các em thêm truyền cảm, thính giác phát triển, thần kinh  
hưng phấn, sức khoẻ  tăng cường. Thấy rõ được tầm quan trọng của ca hát 

đối với học sinh nên đòi hỏi những yêu cầu của việc dạy hát ở bậc THCS cần  
có những đổi mới, đặc biệt là đối tượng lại là những học sinh người dân tộc  
thiểu số. Riêng dạy học hát cho học sinh khối lớp 6, giáo viên cần phải có kỹ 
năng hát cơ bản, hát chuẩn xác và diễn cảm để thu hút sự chú ý của học sinh  
giúp các em hát đúng, hát hoà giọng, biết thể hiện tình cảm, sác thái của bài 
hát, hiểu nội dung của tác phẩm và cảm nhận được vẻ  đẹp hình tượng của 
âm nhạc qua giai điệu và lời ca của từng bài hát.
2/ THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:
a. Đặc điểm tâm lí của học sinh dân tộc thiểu số:
          Học sinh bậc Trung học cơ sở tuổi từ 11 – 15 tuổi, đây là giai đoạn hình 
thành và ổn định nhân cách, năng lực của mỗi người. Học sinh Trung học cơ 
sở được tiếp xúc với nhiều môn học, nhiều giáo viên, nhiều phương pháp dạy 
học khác nhau. Vì vậy, các em dần tách khỏi ảnh hưởng của giáo viên, các em  
muốn mọi người coi mình là người lớn. Các em thường kết bạn với những 
bạn  ở  trong và ngoài lớp phù hợp với tính cách của mình cũng như  có nhận  
xét, đánh giá, so sánh về các thầy cô giáo. Tuy nhiên, học sinh dân tộc thiểu số 
thường biểu hiện rụt rè và nhút nhát hơn so với các bạn, các em có khả  năng 
7


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

sử dụng ngôn ngữ phổ thông (tiếng Việt) tương đối thành thạo, tuy nhiên việc 
phát âm vẫn chưa được tròn tiếng, rõ ràng, đôi khi còn dùng lẫn cả  tiếng địa  
phương.  Ở  độ  tuổi này các em đã bộc lộ  rõ ràng về  khả  năng học các môn  
học, các lĩnh vực, có sự  phân hóa rõ rệt trong phát triển trí tuệ, đời sống tình  
cảm phong phú, thích hoạt động, học tập với nhóm bạn thân, thích các hoạt 
động mang tính cạnh tranh.
b. Năng lực âm nhạc của học sinh dân tộc thiểu số:

So với học sinh Tiểu học, hiểu biết về âm nhạc của học sinh Trung  
học cơ  sở  đã phát triển hơn, tiếp thu từ  nhiều nguồn qua các phương tiện  
thông tin, sinh hoạt âm nhạc ở nhà trường, qua bạn bè, gia đình, xã hội... Cảm 
thụ và hứng thú nghệ thuật âm nhạc ở lứa tuổi này đa dạng hơn, có em thích  
hát, thích nghe nhạc, có em thích nhảy múa sáng tác, học nhạc cụ... Đa số học  
sinh có khả  năng nghe và trí nhớ  âm nhạc khá phát triển, có thể  học thuộc  
những bài hát có lời ca dài, có thể  nghe và gõ lại tiết tấu từ  đơn giản dến 
phức tạp. Song hạn chế lớn nhất của các em là thói quen thụ  động trong quá 
trình học tập trong giờ học âm nhạc cụ thể là phân môn học hát, các em chưa  
chủ động tìm hiểu bài, mà chỉ trông chờ giáo viên lên lớp hát và hát theo. Đối 
với các ký hiệu âm nhạc ghi trên bài hát thì các em ít nhớ  và tỏ  ra lúng túng, 
năng lực cảm thụ âm nhạc của các em học sinh còn rất hạn chế, thực tế cho 
thấy vì quá lệ thuộc vào các bài hát trong sách giáo khoa, đây cũng là hạn chế 
vốn hiểu biết về  phân môn học hát trong chương trình, trong giờ  học hát có 
nhiều em bước đầu còn e thẹn, rụt rè không chủ động xây dựng bài.
          Giọng hát học sinh Trung học cơ sở có biểu hiện khác biệt, có em hát  
được ở âm khu cao trong khi nhiều em chỉ hát được ở âm khu thấp, khó đưa ra 
một âm vực chung cho giọng hát của học sinh, đặc biệt  ở  lớp 8, lớp 9. Giai 
8


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

đoạn vỡ giọng (đặc biệt là học sinh nam), tiếng hát không còn trong trẻo nữa 
mà trầm xuống và hơi khàn. Dạy hát  ở  giai đoạn này rất cần đến sự  tinh tế 
của phương pháp, điều chỉnh, chọn giọng phù hợp. Thông thường, học sinh 
lớp 6, 7 hát được những bài có âm vực trong phạm vi quãng 10 thứ. Học sinh  
lớp 8, 9 âm vực thấp hơn một chút. Thường phải dịch giọng các bài hát so với 
bản kí âm thì các em mới hát được.

          Đa số học sinh có khả năng tham gia hoạt động âm nhạc mang tính tập  
thể  như  hát trong lớp, đồng ca ngoài sân trường. Một số  ít có khả  năng biểu  
diễn đơn ca. Cũng có học sinh có năng khiếu ở mặt này nhưng lại yếu ở mặt  
khác, ví dụ có em hát đúng về cao độ  thì lại chưa vững về trường độ, có em  
gõ đệm tốt nhưng lại yếu về vận động theo nhạc...Nhiều học sinh yêu thích  
học môn Âm nhạc, nhiều em thích đến trường vì được vui chơi, ca hát. Hứng 
thú và sở thích âm nhạc của các em không giống nhau, cảm nhận về âm nhạc 
cũng  khác  biệt.  Năng   lực   âm  nhạc  của   các  em  cũng  khác   nhau,  trong  lớp 
thường có cả học sinh khá giỏi, trung bình và học yếu.
          Đây là những nét chung về năng lực âm nhạc của học sinh dân tộc thiểu  
số nhưng trong mỗi lớp lại có nét riêng biệt và giáo viên cần tìm hiểu về điều  
này, như vậy mới có thể dạy tốt môn Âm nhạc.
c. Phương pháp dạy Học hát ở trường THCS:
*  Mục tiêu của dạy hát:
­  Mục tiêu về  kiến thức: dạy hát nhằm phát triển năng lực nhận thức 
của học sinh, học mỗi bài hát giúp các em biết thêm về  một vấn đề, về  tác  
giả hoặc đặc điểm riêng của bài hát. Sự phong phú về mặt nội dung trong các  
bài hát giúp học sinh thêm hiểu biết về  cuộc sống. Các hình tượng âm nhạc  
cũng giúp nâng cao khả năng nhận thức và hiểu biết của các em. Bên cạnh đó, 
9


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

dạy hát còn phát triển năng lực ngôn ngữ, lời ca của bài hát làm vốn ngôn ngữ 
của học sinh trở nên phong phú và sinh động hơn.
­ Mục tiêu về  kĩ năng (đây là mục tiêu trọng tâm): dạy hát nhằm phát 
triển năng lực âm nhạc của học sinh, giúp các em hát đúng giai điệu và lời ca, 
biết cách hát tự  nhiên, biết lấy hơi, hát rõ lời và thể  hiện được sắc thái, tình 

cảm của bài hát. Dạy hát còn giúp học sinh biết trình bày bài hát theo hình 
thức đơn ca, song ca, tốp ca, biết hát kết hợp các hoạt động như: gõ đệm, vận 
động theo nhạc, nhảy múa, biểu diễn hoặc trò chơi âm nhạc... 
­  Mục tiêu về  tình cảm và thái độ:  dạy hát nhằm giáo dục học sinh 
những tình cảm tốt đẹp, giúp các em thêm yêu thích âm nhạc, có khả  năng 
tham gia ca hát ở trong và ngoài trường học.

  *  Quy trình dạy Học hát:
   

        Một số  quy trình dạy hát được giới thiệu trong các tài liệu khác  

nhau, có quy trình rút gọn (3­4 bước), có quy trình chi tiết (8­9 bước). Hiện  
nay, giáo viên thường dạy hát theo quy trình có 7 bước: 
­ Giới thiệu bài hát.
­ Tìm hiểu về bài hát.
­ Nghe hát mẫu.
­ Khởi động giọng.
­ Tập hát từng câu.
­ Hát cả bài.
­ Củng cố, kiểm tra.

10


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

          Thực tế, cách dạy Học hát cần hết sức linh hoạt mềm dẻo, nên thứ tự 
các bước trong quy trình dạy hát không phải là bất di bất dịch, đây chỉ  là 

những hoạt động cần thực hiện khi dạy hát. Các bước 1, 2, 3, 4 không nhất 
thiết phải thực hiện theo trình tự, có thể  đưa bước nào lên trước cũng được.  
Tuy nhiên nên tiến hành tìm hiểu bài hát trước khi nghe hát mẫu, vì: 
­ Bước 1 (Giới thiệu bài hát) do giáo viên thực hiện, bước 2 (Tìm hiểu 
về bài hát) nên để học sinh hoạt động nhằm phát huy tính tích cực của các em. 
Bước 3 lại đến hoạt động của giáo viên (Hát mẫu) là sự đan xen hợp lí, logic. 
­ Khi tìm hiểu về bài hát, giáo viên cần giải thích ý nghĩa một số từ khó,  
ý nghĩa một số câu hát, giúp học sinh hiểu nội dung khi nghe hát mẫu.
­ Khi tìm hiểu bài, đôi khi giáo viên có thể hướng dẫn học sinh đọc lời  
ca theo tiết tấu, nghe hát mẫu sẽ giúp các em củng cố tiết tấu vừa luyện tập.
­ Giáo viên giới thiệu chỗ khó hoặc đặc điểm riêng của bài hát, học sinh  
sẽ cảm nhận được điều này khi nghe hát mẫu.

*  Kĩ thuật dạy Học hát:
  Kĩ thuật dạy hát của các giáo viên rất phong phú và đa dạng, bởi vì năng lực,  
kinh nghiệm và điều kiện dạy học của mỗi người rất khác biệt. Sau đây là 
một số kĩ thuật phổ biến:
­ Giới thiệu bài hát: 
          Mục tiêu để học sinh biết tên bài hát, tên tác giả, xuất xứ hoặc nội dung  
bài hát. Lời giới thiệu hay sẽ gợi nên không khí tích cực và hứng thú học hát  
của học sinh. Giáo viên có thể chọn một trong những cách giới thiệu sau: Giáo 
viên thuyết trình; Giáo viên đặt câu hỏi để  giới thiệu bài hát; Giáo viên sử 
11


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

dụng tranh ảnh minh họa; Với những bài dân ca hoặc bài hát nước ngoài, giáo 
viên nên dùng bản đồ, tranh ảnh để giới thiệu thêm về vị trí địa lí, thiên nhiên  

và đời sống con người  ở  nơi đó. Đôi khi cũng có thể  giới thiệu mở  rộng tới  
một số  bài hát khác của cùng tác giả, cùng chủ  đề  hoặc cùng vùng miền, có  
thể cung cấp cho học sinh những kiến thức văn hóa cần thiết khác...  
­ Tìm hiểu bài hát: 
          Dạy hát ở trường Trung học cơ sở, tìm hiểu bài hát giúp học sinh hiểu  
nội dung bài hát, nắm được cấu trúc (chia đoạn, chia câu) và các kí hiệu âm 
nhạc trong bài. Khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài hát, giáo viên thường đặt 
cho các em một số câu hỏi.
­ Nghe hát mẫu: 
          Mục tiêu là để học sinh làm quen với giai điệu và có cảm nhận ban đầu  
về  bài hát. Giáo viên cần trình bày bài hát đảm bảo sự  chuẩn mực, đem lại  
đầy đủ  cảm xúc và giá trị  nghệ  thuật của tác phẩm. Nếu có khả  năng giáo  
viên nên vừa hát vừa kèm theo động tác minh họa sẽ làm cho các em thấy thích  
thú hơn. Dù có đĩa nhạc, học sinh vẫn thích nghe giọng của chính thầy cô thể 
hiện bài hát, vì bài hát do giáo viên trình bày không chỉ  tác động tới các em 
bằng giọng hát mà cong bằng cả  ánh mắt, điệu bộ, bằng sức cảm hóa trực  
tiếp của tâm hồn mình mà đĩa nhạc không thể thay thế được.
­ Khởi động giọng (luyện thanh):
          Khi khởi động giọng giáo viên cần hướng dẫn học sinh đứng thẳng, tư 
thế  tự  nhiên. Giáo viên đàn chuỗi âm ngắn, đơn giản để  các em nghe và đọc 
bằng âm La, Ma, Mô, Mi hoặc nguyên âm A, O, U, I.... với thời gian 1­2 phút, 
giáo viên chỉ nên dùng một âm hình tiết tấu chung khi khới động giọng.
­ Tập hát từng câu:
12


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

          Giáo viên đàn câu thứ nhất khoảng 2­3 lần để tất cả học sinh lắng nghe  

và tự nhẩm theo rồi bắt nhịp để các em tập hát vài lần hòa cùng với tiếng đàn.  
Tiếp đó giáo viên chỉ định học sinh hát lại câu vừa tập, giáo viên lắng nghe và 
phát hiện những chỗ  sai rồi giúp các em sửa lại. Giáo viên hướng dẫn học 
sinh tập câu hát tiếp theo tương tự. Sau khi tập xong hai câu, giáo viên nên yêu  
cầu học sinh hát nối (móc xích) 2 câu với nhau. Các câu còn lại tập tương tự.
­ Hát cả bài:
           Khi thực hiện, giáo viên nên đàn giai điệu cho học sinh nghe và nhẩm  
hát lại toàn bộ bài hát, giúp các em phát hiện chỗ còn sai và tự sửa chữa. Tiếp  
đó, giáo viên đệm đàn để  học sinh hát cả  bài một vài lần, sau đó chỉ  định cá  
nhân, cặp đôi, nhóm, tổ hát lại để tiếp tục sửa chỗ còn sai. Hướng dẫn các em 
cách lấy hơi, thể hiện đúng chỗ ngân, nghỉ trong bài và thể hiện sắc thái , tình 
cảm của bài hát.
­ Củng cố, kiểm tra:
Giúp học sinh biết trình bày bài hát cho sinh động, hấp dẫn; đánh giá 
kết quả  học tập của học sinh, nhấn mạnh nội dung bài hát và giáo dục thái 
độ.

13


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp:
          Với việc áp dụng phương pháp và quy trình giảng dạy trên khi dạy đối 
tượng là học sinh dân tộc thiểu số tôi đã có những thành công nhất định trong 
việc giảng dạy môn Âm nhạc, làm cho các em hăng say, hứng thú học tập tốt  
ở các môn học khác nữa. Từ đó chất lượng hai mặt giáo dục của nhà trường  
cũng được nâng cao. Thể hiện rõ nhất là số học sinh của trường được học hát  

ở  trường về  mỗi buôn làng, mỗi khu dân cư  của các xã đều là những thành 
viên tích cực của các phong trào văn nghệ  quần chúng trong các ngày lễ  lớn  
của đất nước, các ngày kỉ  niệm. Các em mang những lời ca, tiếng hát đã học 
được ở trường để góp phần làm cho phong trào văn nghệ trở nên sôi nổi và có 
ý nghĩa hơn. 
            Bên cạnh đó, cùng với việc thi đua thực hiện phong trào Xây dựng  
trường học thân thiện – Học sinh tích cực mà Bộ  Giáo dục & Đào tạo phát 
động trong toàn ngành, trong quá trình giảng dạy môn Âm nhạc tôi cũng đã 
mạnh dạn đưa vào một số  phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với  
các em học sinh người dân tộc thiểu số nhằm phát huy tính chủ động tích cực, 
sáng tạo của các em.
b. Nội dung và cách thực hiện các giải pháp:
*  Về nội dung dạy Học hát:
          Đa số học sinh dân tộc thiểu số thích học hát các bài dân ca phổ biến tại  
địa phương hoặc các bài hát mang âm hưởng dân ca, sáng tác của nhạc sĩ địa 
phương, sáng tác của các thầy cô trong nhà trường. 
          Năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cho biên soạn và sử dụng tài liệu 
Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Âm nhạc Trung học cơ  
14


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

sở, giáo viên Âm nhạc cần điều chỉnh một số  nội dung cho phù hợp với khả 
năng tiếp thu của học sinh dân tộc thiểu số, theo đó ở những trường khó khăn 
(chưa có giáo viên chuyên trách dạy Âm nhạc, chưa có điện hoặc chưa có  
nhạc cụ…) chủ  yếu dạy học sinh Học hát và Âm nhạc thường thức (những  
nội dung dễ dạy), còn nội dung Nhạc lí và Tập đọc nhạc chưa thực hiện. Còn 
ở những trường thuận lợi thì việc dạy học Âm nhạc cần thực hiện tương tự 

như các nơi khác.
* Về phương pháp dạy Học hát:
           Khi dạy hát cho học sinh  ở  vùng khó khăn (chưa có giáo viên chuyên 
trách dạy Âm nhạc hoặc chưa có nhạc cụ…) mức độ cần đạt của học sinh là : 
biết tên tác giả  bài hát và tập hát đúng giai điệu, lời ca của bài hát. Để  đạt  
được điều đó, giáo viên cần lưu ý một số vấn đề :
­ Học sinh cần  đọc kĩ lời ca trước khi học hát, giáo viên giải thích 
những từ khó và giúp các em từng bước phát âm rõ ràng, chuẩn xác.
­ Cần tập trung vào bước tập hát từng câu, giáo viên hướng dẫn để học  
sinh hát đúng giai điệu của bài hát.
­ Giáo viên nên tăng cường chỉ định học sinh khá, giỏi hát mẫu hoặc hỗ 
trợ cho các em khác.
­ Hướng dẫn học sinh tập hát kết hợp vỗ tay nhịp nhàng hoặc đứng vận  
động theo nhạc, để tiết học trở nên vui tươi, sinh động hơn.
­ Giáo viên cần hướng dẫn học sinh tập dịch lời bài hát từ  tiếng Việt  
sang tiếng mẹ  đẻ  (1­2 câu hoặc cả  bài), rồi tập hát bằng tiếng mẹ  đẻ. Nên 
bắt đầu từ  việc dịch 1­2 câu, sau đó tùy vào năng lực của học sinh mà giáo 
viên hướng dẫn các em dịch cả  bài. Giáo viên nên hợp tác, giúp đỡ  học sinh 
trong việc dịch lời bài hát từ  tiếng Việt sang tiếng mẹ  đẻ, cần đặc biệt tôn 
15


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

trọng ngôn ngữ của các dân tộc cũng như nỗ lực của học sinh trong việc dịch 
và tập hát lời ca bằng tiếng mẹ đẻ.
­ Giáo viên cần hướng dẫn học sinh dùng những động tác múa đặc 
trưng của địa phương để múa phụ họa hoặc vận động theo nhạc.
­ Giáo viên có thể  kết hợp với các nghệ  sĩ, nghệ  nhân của địa phương  

để dạy hát cũng như giáo dục âm nhạc cho học sinh.
*  Về phương tiện dạy Học hát:
­ Những trường có điều kiện, giáo viên cần khai thác có hiệu quả  các 
phương tiện dạy học Âm nhạc hiện có như : nhạc cụ  quen dùng, sách giáo 
khoa, sách giáo viên, giáo án điện tử, các tài liệu tham khảo…
­ Những trường chưa có điện, giáo viên nên sử  dụng những nhạc cụ 
truyền thống của địa phương để  dạy học, ví dụ  như : sáo trúc, đàn nhị, đàn 
bầu, đàn nguyệt… Giáo viên và học sinh nên tự  chế  tạo một số  nhạc cụ  gõ 
đơn giản từ chất liệu có sẵn ở địa phương (tre, nứa, viên sỏi, vỏ trai…), dùng  
những nhạc cụ đó để gõ đệm khi học hát.
­ Giáo viên cần tìm hiểu và khai thác những nhạc cụ  phổ  biến của địa  
phương để nâng cao hiệu quả việc dạy học Âm nhạc.
*  Thực nghiệm : 
    (Áp dụng những phương pháp đổi mới vào một tiết dạy cụ thể có giáo án  
minh họa kèm theo)
c. Mối quan hệ giữa biện pháp và giải pháp
Đề tài " Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh  
dân tộc thiểu số ở Trường PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana "  phải 
thực hiện hai giải pháp. Các giải pháp phải thực hiện theo trình tự từ phương 

16


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

pháp phù hợp, đến phương tiện dạy học hỗ  trợ  rồi đến kỹ  thuật dạy hát đễ 
mang lại tiết học hát đạt hiệu quả cao nhất.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu. 
          Qua quá trình áp dụng những phương pháp mới vào việc giảng dạy phân 

môn Học hát của mình, tôi nhận thấy mức độ  yêu thích và tiếp thu của học  
sinh đã được nâng lên một cách rõ rệt. Việc áp dụng các phương pháp mới đã 
tạo hiệu quả cao và tôi đã rút ra được những kinh nghiệm sau:
          Lâu nay  ở trường THCS chúng ta vẫn tiến hành dạy hát theo phương  
pháp truyền thống, đó là dạy truyền miệng từng câu hát ngắn theo lối móc  
xích, giáo viên hát mẫu rồi học sinh hát theo. Trừ trường hợp ở vùng khó khăn 
không có điện ta mới áp dụng phương pháp như  thế, còn  ở  những vùng có  
điều kiện trong giờ Âm nhạc giáo viên phải sử dụng nhạc cụ thành thạo trong 
tiết dạy của mình. Hơn nữa, khi bước vào dạy bài hát, giáo viên cần dành một 
vài phút cho học sinh luyện thở, luyện  âm thanh như  một hoạt động khởi  
động giọng và luyện tai nghe để chuẩn bị vào bài. Trong quá trình học hát giáo 
viên cần giúp các em phân biệt sự khác nhau giữa hát và nói, khi hát âm thanh 
được phát ra phải có độ ngân, mỗi âm vang lên đều đặn nhưng phải rõ và đẹp.  
Có thể đàn giai điêụ  cho học sinh nghe đồng thời luyện cách ghi nhớ  và đệm 
theo giai điệu khi các em đã thuộc bài. Để tránh cho học sinh hát sai theo kinh 
nghiệm của bản thân tôi thì có một số biện pháp sau:
+ Động viên tất cả học sinh đều làm việc.
+ Tìm nhiều biện pháp để  thu hút sự  chú ý của học sinh, có thể  lồng 
ghép phương pháp trình chiếu…
+ Học âm nhạc với tinh thần học vui­ vui học, tổ chức các trò chơi âm  
nhạc nhỏ trong tiết học.
17


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

+ Tận dụng âm thanh của tiếng đàn, giọng hát, chú trọng trong việc tổ 
chức cho học sinh thực hành.
         Từ thực tiễn trên tôi còn thấy đối với các em học sinh là người dân tộc  

thiểu số khi ra các dạng bài tập như dịch lời bài hát (đặc biệt là dân ca) sang 
tiếng mẹ đẻ, hoặc đặt lời mới trên nền giai điệu của bài hát dân ca có sẵn… 
các em tham gia rất tích cực và sôi nổi. Đặc biệt khi cho các em lên trình bày  
những bài hát mà các em đã dịch sang tiếng mẹ  đẻ  của mình, các em rất vui 
sướng, vì lòng tự hào dân tộc được tôn vinh và bên cạnh đó các em còn có cơ 
hội được tìm hiểu thêm về  các dân tộc anh em cùng sinh sống trong trường  
học của mình, kết quả là giờ học rất sôi nổi và thân thiện. Tôi thấy đây là một  
điều nên làm đối với giáo viên Âm nhạc ở các trường có học sinh là người dân  
tộc thiểu số. Vì như  vậy vừa giúp các em học sinh nâng cao nhận thức trong 
việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong thời đại mới, vừa phát 
huy tính tích cực, chủ  động của học sinh. Với ý nghĩa sâu xa hơn là giúp các  
em gìn giữ được tiếng nói của dân tộc mình trong thời đại mà hiện nay đang 
dần bị mai một, và trên thực tế hiện nay có rất nhiều em học sinh người dân  
tộc thiểu số không còn nói hoặc viết được tiếng của dân tộc mình nữa.
          Sau đây, tôi xin được giới thiệu một số bài làm dịch sang tiếng mẹ đẻ 
của các em học sinh dân tộc thiểu số  lớp 6 – Trường PT Dân Tộc Nội Trú 
Huyện 
Krông Ana  sau khi học xong tiết 13 – Học hát bài Đi cấy (Dân ca Thanh Hóa).

18


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

                ĐI CẤY – PÂY ĐĂM
Lên chùa bẻ một cành sen, lên chùa bẻ một cành sen. 
(Khửn chùa ẻo nâng ngả sen, khửn chùa ẻo nâng ngả sen).
Ăn cơm bằng đèn đi cấy sáng trăng.
(Kin khẩu bằng t’en pây đăm nâ ư hai).

Ba bốn cô có hẹn cùng chăng có bạn cùng chăng.
(Slam slí a mì giản đuổi chăng, mì khỏa đuổi chăng).
Thắp đèn ta sẽ chơi trăng ngoài thềm.
(Tím t’en hâu cooi liêu hai noọc thềm).
Chơi trăng ngoài thềm í rằng cầu cho.
19


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

(Liêu hai noọc thềm í rằng kì hử).
Cầu cho trong ấm, êm êm lại ngoài êm.
(Kì hử chang ún, êm êm lểm noọc êm).
­ Bài làm của Nhóm học sinh dân tộc Tày, Nùng.

              ĐI CẤY – NAO PLA
Lên chùa bẻ một cành sen, lên chùa bẻ một cành sen. 
(Đĭ Chùa pleh sa mnga krĭ, đĭ Chùa pleh sa mngă krĭ).
Ăn cơm bằng đèn đi cấy sáng trăng.
(Hoă êsei hŏng pui kơ đen nao pla mngač mlan).
Ba bốn cô có hẹn cùng chăng có bạn cùng chăng.
(Tlâu pă mniê êra mâu bi kơ čah hong mâu bĭng găp hong).
Thắp đèn ta sẽ chơi trăng ngoài thềm.
(Čuh pui kâu srăng hlăp mlan ti adring).
Chơi trăng ngoài thềm í rằng cầu cho.
(Hlăp mlan ti adring i răng kwưh akâo ).
Cầu cho trong ấm, êm êm lại ngoài êm.
(Kwư akâo hlăm mđao, êdăp êdăp vĭt mtluôn êngao êdăp).
­ Bài làm của Nhóm học sinh dân tộc Ê Đê.

               ĐI CẤY – PÂY ĐẲM
Lên chùa bẻ một cành sen, lên chùa bẻ một cành sen. 
(Khưn chùa hắc một ngà sen, khưn chùa hắc một ngà sen).
Ăn cơm bằng đèn đi cấy sáng trăng.
(Kin khẩu pờn tèn pây đẳm phã siêng).
Ba bốn cô có hẹn cùng chăng có bạn cùng chăng.
(Sam si cua mi hẹn huồm chăng, mí cua huồm chăng).
20


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

Thắp đèn ta sẽ chơi trăng ngoài thềm.
(Tay tèn hâu sẽ ín trăng noọc thềm).
Chơi trăng ngoài thềm í rằng cầu cho.
(Ín trăng noọc thềm í cạ cầu hơ).
Cầu cho trong ấm, êm êm lại ngoài êm.
(Cầu hơ cuông ún, êm êm mà noọc êm).
­ Bài làm của Nhóm học sinh dân tộc Thái.

        Sau khi áp dụng các phương pháp đổi mới vào trong quá trình dạy học  
môn Âm nhạc, tôi tiến hành kiểm tra chất lượng, đối chứng và thu được kết 
quả như sau: Học sinh ngày càng mạnh dạn hơn trong thực hành âm nhạc, yêu 
thích ca hát và có thái độ  đúng đắn với loại hình nghệ  thuật này. Số học sinh  
khá, giỏi bộ môn âm nhạc ngày càng tăng, số học sinh yếu giảm, có thể năng 
khiếu chưa phát triển tốt nhưng học sinh tích cực hơn trong học tập và chất 
lượng bộ môn được nâng cao rõ rệt.
Chúng tôi tiến hành điều tra 4 lớp của trường với số lượng là 152 HS. 

Kết quả thu được như sau (xem bảng tổng hợp):

21


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

KẾT QUẢ ĐIỀU TRA TÌNH HÌNH HỌC TẬP BỘ MÔN ÂM 
NHẠC CỦA HỌC SINH SAU KHI ÁP DỤNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG 
PHÁP PHÙ HỢP VỚI HS DÂN TỘC THIỂU SỐ
Nội dung điều tra
Câu hỏi
Thái độ, tinh thần  Em có thích 
học tập bộ môn 

học môn Âm 

Âm nhạc. 

nhạc không?

(Vấn đề 1)
Nhận thức của HS 

Không 

120/152

22/152

10/152

0/152

(79%)

(14,5%)

(6,5%)

(0%)

Bình 

Không 

thường

thích

Rất thích

Em có thích 

về đổi mới phương  thầy (cô) áp 
pháp học hát phù 

Kết quả
Bình 

Thích
thường

Rất thích

Thích

thích

dụng 

hợp với HS dân tộc  phương 
thiểu số. 

pháp dạy 

135/152

12/152

05/152

0/152

(Vấn đề 2)

học hát như 

(88,8%)

(7,9%)

(3,3%)

(0%)

hiện tại 
không?
* Kết quả học tập môn  Âm nhạc năm học 2016 ­ 2017:
LỚP
6
7
8
9

SĨ SỐ
39
41
38
38

ĐẠT
39 (100 %)
41 (100 %)
38 (100 %)
38 (100%)

22

CHƯA ĐẠT

Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

Một số hình ảnh thực tế trên lớp các tiết học hát và kiểm tra

Tiết Kiểm tra trình bày theo nhóm của lớp 8 năm học 2017 2018

23


Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana
Một tiết học hát ở lớp 8

PHẦN III ­ KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận 
Vai trò của âm nhạc đối với đời sống con người đã được khẳng định là 
vô cùng quan trọng. Là một giáo viên Âm nhạc, hơn ai hết tôi nhận thức rất rõ 
điều này. Nhưng không thể chỉ có trình độ chuyên môn thôi, mà tình yêu âm 
nhạc, niềm đam mê với nghề mới giúp tôi đem những chân trời mới lạ trong 
từng câu hát đến với những học sinh thân yêu. Đó chính là tài sản quý giá mà 
mỗi người
giáo viên phải trau dồi và gìn giữ.
        Trong bộ môn Âm nhạc thì phân môn học hát là phân môn quan trọng bởi  
ca hát vốn là nhu cầu của con người, phù hợp với lứa tuổi thiếu niên, nó còn 
đem đến cho các em những cảm xúc chân thật và  ảnh hưởng đến tư  tưởng, 
tình cảm của các em. Qua những năm khó khăn, hiện nay cơ  sở  vật chất và  
24

Phương pháp dạy phân môn Học hát phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số ở Trường  
PTDT Nội Trú THCS Huyện Krông Ana

trình độ  giáo viên của trường đã ngày càng được nâng cao, đưa chất lượng 
giảng dạy được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên với mức độ  yêu cầu của môn học 
thì đây mới chỉ là những thành công ban đầu. Cuối cùng, tôi muốn nói rằng, để 
nâng cao chất lượng giảng dạy môn Âm nhạc nói chung và phân môn học hát  
nói riêng phù hợp với đối tượng học sinh dân tộc thiểu số, vai trò của người 
giáo viên là vô cùng quan trọng, bên cạnh đó sự quan tâm đầu tư của các cấp  
lãnh đạo về  cơ  sở  vật chất phục vụ  cho việc giảng dạy và học tập là một  
yếu tố không nhỏ đem lại thành công.
       Với phương pháp như đã nêu trên tôi đã lấy đối tượng học sinh làm trung 
tâm và để cho các em một phần nào đó tự  chủ  vận động trước kiến thức âm 
nhạc còn mới lạ  với chính mình. Từ  đó tôi rút ra được một bài học kinh  
nghiệm trong công tác giảng dạy cũng như trong chuyên môn của mình.
         Vì điều kiện thời gian có hạn cùng với năng lực hạn chế của bản thân,  
những vấn đề đã nói ở trên chắc chắn không thể giải quyết một cách đầy đủ 
và thoả đáng, bởi vậy tôi mong được sự  góp ý của các quý thầy, cô giáo, các  
bạn bè đồng nghiệp để  tôi có thể  ngày càng hoàn thiện. Còn một khó khăn 
nữa là điều kiện cơ  sở  vật chất còn thiếu thốn, chưa có phòng bộ  môn nên  
nhiều hoạt động dạy và học còn chưa thực sự sôi nổi đối với môn âm nhạc.
         Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi rút ra được trong quá trình dạy  
học bộ  môn Âm nhạc tại trường PT Dân Tộc Nội Trú THCS Krông Ana và 
với đối tượng là học sinh cấp II của nhiều dân tộc thiểu số  khác nhau, rất  
mong được sự góp ý của quý cấp lãnh đạo và của các bạn đồng nghiệp để sự 
nghiệp giảng dạy của tôi ngày càng tốt hơn.
2. Kiến nghị
a Đối với giáo viên 

25