Báo cáo sáng kiến: Một số kinh nghiệm về việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh trong giờ tập đọc lớp 3

CỘNG HÒA XàHỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
Tên sáng kiến: “Một số kinh nghiệm về việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh 
trong giờ tập đọc lớp 3”

Bằng

I. Tác giả sáng kiến
Họ và tên: Vũ Minh Chung
Chức vụ: Giáo viên – Trường Tiểu học Ngọc Xuân, thành phố Cao 

II. Lĩnh vực áp dụng
Dạy phân môn Tập đọc cho học sinh lớp 3 trong trường tiểu học.
III. Thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến
Qua thực tế  giảng dạy trong thời gian năm học 2015 ­ 2016, tôi được 
phân công giảng dạy và chủ nhiệm lớp 3B, tôi nhận thấy:   
­ Kĩ năng đọc của các em chưa tốt, một số ít em còn đọc ngắc ngứ chưa  
lưu loát, đọc lặp lại từ, ngắt nghỉ  hơi chưa đúng chỗ. Phát âm sai, lẫn giữa  
phụ  âm đầu, thanh hỏi/ thanh ngã, thanh ngã/ thanh nặng, và phát âm chưa  
chính xác phụ âm đầu x/s, ch/tr, l/n...
­ Kĩ năng đọc diễn cảm còn chưa tốt, cách thể  hiện lời nhân vật, cảm  
xúc nhân vật chưa thể hiện rõ và chưa phân biệt được lời của nhân vật trong 
câu chuyện. 
Qua tìm hiểu tôi nhận thấy nguyên nhân dẫn tới thực trạng đó là: Đa số 
các em chưa nhận thức được tầm quan trọng của phân môn tập đọc và chưa có 
động lực rèn đọc, xong với đặc điểm tâm lí lứa tuổi các em còn ham chơi chưa  
chú ý đến việc học tập. Do vậy mà học sinh không có thói quen, không có ý 
thức trong việc rèn đọc, thậm chí không cần quan tâm đến việc đọc đúng và  
diễn cảm nên dẫn tới việc hiểu nội dung văn bản chưa chính xác.
Do vậy mà khó đảm bảo yêu cầu cần đạt đối với phân môn tập đọc ở 

lớp 3. Cụ  thể  kết quả khảo sát chất lượng đầu năm học 2015 ­ 2016 đối với 
phân môn Tập đọc như sau:
HS đọc to, 
Đọc ngắc 
HS đọc lưu 
HS đọc 
lưu loát 
ngứ, phát âm 
Năm học
TS loát, diễn 
được bài, 
chưa diễn 
sai, lẫn dấu 
cảm.
còn hơi vấp.
cảm.
thanh.
2015 ­ 2016
27 5 = 18,5 %
10 = 37 %
7 = 26 %
5 = 18,5 %
Với tầm quan trọng của việc đọc văn bản và với thực trạng trên tôi  
mạnh dạn đưa ra: “Một số kinh nghiệm về việc rèn đọc cho học sinh trong giờ 


tập đọc lớp 3”. Để  nhằm nâng cao chất lượng đọc cho học sinh trong năm 
học.
IV. Bản chất của sáng kiến
1. Tính mới

Sáng kiến được áp dụng lần đầu trong năm học 2015 – 2016 tại Trường  
Tiểu học Ngọc Xuân. Không trùng với các sáng kiến đã được công nhận trước  
đó.
1.2. Tính sáng tạo, tính khoa học
Với các giải pháp này tôi nhận thấy các em học sinh chủ động, sáng tạo  
hơn và đặc biệt là phù hợp với đặc điểm tâm lí lứa tuổi. Được thể hiện trong 
các giải pháp cụ thể sau:
Giải pháp 1: Rèn kĩ năng đọc đúng
Đọc đúng là sự  tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác, 
không mắc lỗi.
Muốn sửa lỗi, giáo viên phải nắm được khả năng của học sinh và có kế 
hoạch luyện đọc cho từng em. Rèn luyện cho học sinh thể hiện chính xác các 
âm vị Tiếng việt.
VD cách ngắt hơi trong câu sau: Cháu vẫn nhớ năm ngoái được về quê, /  
thả diều cùng anh Tuấn trên đê / và đêm đêm / ngồi nghe bà kể chuyện cổ tích  
dưới ánh trăng.// 
Hay với những bài thơ  lục bát thì nhịp thơ  phổ  biến là 2/4 và 4/4. Với  
thể thơ chữ, nhịp 3/2 và 2/3. 
Cách khắc phục (thực hiện cả  với đối tượng học sinh đọc ngắc ngứ, 
phát âm sai, lẫn các dấu thanh): Đối với một bài thơ, đoạn văn, câu văn học 
sinh đọc cá nhân thành tiếng chưa ngắt nghỉ hơi đúng, tôi yêu cầu một HS khác 
đứng tại chỗ nêu cách ngắt nghỉ hơi đúng và đánh dấu lại chỗ ngắt nghỉ hơi và 
cho HS đọc, GV đọc mẫu lại câu, rồi cho học sinh đọc cá nhân. Để các em đọc  
đúng, Giáo viên lựa chọn từ  ngữ  mà học sinh trong lớp hay mắc để  các em  
luyện đọc. Tuy nhiên trong quá trình dạy học tôi luôn thay đổi hình thức tổ 
chức dạy học. Tùy theo từng nội dung bài học.
Chọn cách chia nhóm phù hợp với nội dung từng bài. Khi nội dung yêu 
cầu không khác nhau, ít có chênh lệch về  độ  khó nên chia nhóm ngẫu nhiên.  
Khi nội dung cần có sự  phân hóa về  độ  khó, dễ  tôi chia nhóm cùng trình độ. 
Khi nội dung kiến thức cần có sự  hỗ  trợ  lẫn nhau như  các bài ôn tập thì nên  

chia nhóm đủ trình độ. Cách chia nhóm như vậy sẽ giúp các em được làm việc 
với nhiều đối tượng trình độ khác nhau.
Thành lập nhóm tự  quản học sinh, và nêu rõ vai trò nhiệm vụ  của các  
nhóm. Chia nhóm và bầu nhóm trưởng để điều hành các bạn trong nhóm, đồng 
thời phải tập huấn nhóm tự  quản của lớp để  các em có thể  hỗ  trợ  giáo viên 
giúp các bạn trong nhóm hoàn thành tốt các bài tập đề ra.
Giải pháp 2:  Rèn kĩ năng đọc lưu loát
        Đọc lưu loát là đọc đúng tốc độ. Hướng dẫn học sinh làm chủ  tốc độ 
đọc bằng cách đọc mẫu để học sinh đọc thầm theo. Ngoài ra, cho học sinh đọc 


tiếp nối trên lớp, đọc thầm, đọc nhóm đôi có sự  kiểm tra của giáo viên, của  
bạn để điều chỉnh tốc độ đọc đúng.
Muốn học sinh đọc nhanh đúng tốc độ còn cần có sự  chuẩn bị bài tốt ở 
nhà của học sinh. Ngoài ra thường xuyên rèn cho học sinh kĩ năng: nhìn nhẩm 
một nhóm chữ gồm hai đến ba tiếng liền kề nhau và định hình trong đầu tiếng 
mà em sẽ  phải phát âm tiếp theo. Khi học sinh tự mình rèn được kĩ năng này 
các em sẽ đọc nhanh và lưu loát hơn và không còn đọc ngắc ngứ.
Ví dụ: Khi dạy bài (Bận – sách Tiếng việt 3, tập 1).
Giáo viên đọc diễn cảm bài thơ với giọng vui, khẩn trương. Chú ý cách  
nhấn giọng, ngắt nhịp giữa các dòng thơ.
Trời thu / bận xanh /
Sông Hồng / bận chảy /
Cái xe / bận chạy /
Lịch bận / tính ngày /
Còn con / bận bú /
Bận ngủ / bận chơi /
Bận / tập khóc cười /
Bận / nhìn ánh sáng //
Qua cách đọc của giáo viên, hình thành cho học sinh bước đầu cách đọc 

đúng để cảm nhận cái hay của bài thơ làm nền cho luyện đọc lưu loát.
Tổ chức cho học sinh đọc từng dòng thơ, khổ thơ nhằm hướng dẫn gợi  
ý "tạo tình huống" để học sinh nhận xét, giải thích và tự tìm ra cách đọc.
Trong quá trình luyện đọc giáo viên luôn phải chú ý sửa sai về cách phát 
âm, cách đọc đúng. Việc này giúp cho học sinh hình thành cách đọc lưu loát.
Giải pháp 3. Rèn kĩ năng đọc diễn cảm 
Là việc đọc thể  hiện kỹ năng làm chủ  ngữ  điệu, cường độ  giọng,... để 
biểu đạt đúng ý nghĩ và tình cảm mà tác giả  đã gửi gắm trong bài đọc. Thể 
hiện năng lực đọc ở trình độ cao.
Ví dụ: Khi một học sinh đọc bài: Nắng phương nam – Tiếng việt 3 – tập  
1. Yêu cầu học sinh đọc thể hiện được giọng các nhân vật trong bài, phân biệt  
được lời người dẫn chuyện. Khi đọc lời người dẫn chuyện thì đọc với giọng  
nhẹ nhàng, thong thả, nhưng sôi nổi ở cụm từ "ríu rít chuyện trò", nhấn giọng  
ở  từ  "sững lại". Giọng nhân vật Phương: "Nè sắp nhỏ  kia! đi đâu vậy" cần  
đọc cao giọng đối với các câu hỏi của các nhân vật. Cần đọc dồn và nhanh ở  
từ "gì vậy? gì vậy?". Giọng đọc thư của Vân cũng cần thể hiện với giọng nhẹ  
nhàng.     
Khi học sinh đó đọc đúng, rõ ràng, lưu loát, tôi tập trung rèn kĩ năng đọc  
diễn cảm. Việc đọc thể  hiện kỹ  năng làm chủ  ngữ  điệu, cường độ  giọng,.... 
Khi dạy Học sinh đọc diễn cảm, tôi hướng dẫn các em luyện tập để  từng  
bước đạt được những yêu cầu theo mức độ từ thấp đến cao như sau: 
+ Biết thể hiện ngữ điệu phù hợp với từng loại câu.
+ Biết đọc phân biệt lời kể của tác giả với nhân vật.


+ Biết đọc phân biệt lời của các nhân vật sao cho phù hợp với đặc điểm 
lứa tuổi và tính cách của từng nhân vật.
+ Biết thể  hiện ngữ  điệu phù hợp với tình huống miêu tả  hay thái độ, 
cảm xúc của tác giả. 
Qua kết quả đọc của học sinh, giáo viên dẫn dắt, gợi ý để học sinh phát 

huy ưu điểm, khắc phục những hạn chế và tìm ra cách đọc hợp lí.
Giải pháp 4: Rèn kĩ năng đọc và trình bày trước lớp
Đọc trước lớp là phần kiểm tra kĩ năng đọc của các em trong nhóm, do  
vậy mà tôi luôn rèn cho các em kĩ năng đọc to rõ ràng và để khuyến khích học  
sinh đọc tốt. Tôi cho học sinh thi đọc giữa các nhóm, từ bạn yếu nhất trong các  
nhóm sẽ thi với nhau rồi chọn bạn đọc tốt nhất trong mỗi lượt đọc. Thi đọc cá  
nhân để  chọn ra bạn đọc tốt nhất trong lớp. Cho học sinh thấy rõ rằng: kết  
quả đọc trước lớp chính là kết quả thảo luận của nhóm. Điều đó cũng chính là  
động lực giúp các em tích cực thảo luận nhóm hiệu quả  hơn. Hay tôi thường  
xuyên động viên các em khi các em thảo luận nhóm chính là lúc các em tập 
luyện để chuẩn bị cho một hội thi đọc trước lớp.
Ngoài việc học trên lớp, tôi thường phát động học sinh mỗi tuần phải  
đọc một bài thơ hay một câu chuyện ở báo thiếu niên, để đến giờ sinh hoạt có 
thể đọc thơ hoặc kể chuyện cho cả lớp cùng nghe, tuyên dương những em học 
sinh có giọng đọc hay, kể chuyện hấp dẫn.
­ Trong buổi học thứ hai tôi thường đọc cho các em nghe một bài thơ, bài  
văn hay.
­ Tôi đã phân loại chất lượng đọc của từng em, dành thời gian giúp đỡ,  
hướng dẫn các em cách đọc đúng, đọc diễn cảm.
­ Tôi cũng đã tổ  chức cho các em tự  học nhóm  ở  lớp, tôi chọn em có 
giọng đọc tốt, em có có giọng đọc khá và em có giọng đọc yếu tạo thành một 
nhóm, để các em cùng giúp đỡ nhau tiến bộ.
Giải pháp 5: Kĩ năng đọc và đánh giá của giáo viên
­ Trong giờ tập đọc, học sinh thường lắng nghe giọng đọc mẫu của cô  
(thầy) để đọc theo cho đúng. Chính vì vậy muốn học sinh đạt được những yêu  
cầu về  đọc, ngoài việc sử  dụng các giải pháp trên thì đòi hỏi mỗi giáo viên 
cần  phải có kỹ  năng đọc tốt, giọng đọc chuẩn. Giáo viên đọc mẫu toàn bài 
phải gây được cảm xúc, tạo hứng thú và tâm thế học đọc cho học sinh.
­ Cách đánh giá học sinh cũng là một động lực giúp các em học tập tích 
cực và tiến bộ hơn. Tôi thường xuyên hướng dẫn học sinh cách nhận xét bạn 

và tự  nhận ra lỗi của mình khi mình đọc bài.Tránh chê bai bạn và xúc phạm 
bạn, hãy nhận xét bằng những lời động viên tích cực để  bạn mạnh dạn hơn 
khi hợp tác. Đồng thời giáo viên cũng nhận xét đánh giá về sự tiến bộ của học  
sinh, tránh so sánh học sinh này với học sinh khác mà đánh giá dựa trên sự tiến  
bộ của học sinh.
2. Hiệu quả
Thời gian thực nghiệm sáng kiến này được tôi áp dụng trong năm học 
2015­ 2016, chất lượng được nâng lên rõ rệt, tôi nhận thấy các em đã nói, viết, 


nghe, đọc cảm thụ Tiếng Việt tốt hơn, thông hiểu tốt  nội dung bài đọc và có 
thể trả lời đúng các câu của bài tập đọc. Các em mạnh dạn, tự tin, nói lưu loát,  
rõ ràng, mạch lạc hơn, biết lắng nghe tích cực.Từ  đó, ý thức học tập của các 
em được nâng cao, các em yêu thích và hứng thú hơn trong các giờ học tập đọc.
Kết quả cuối năm học cụ thể như sau  
  
HS đọc lưu  HS đọc to, lưu  HS đọc được  Đọc ngắc ngứ, 
loát, diễn  loát chưa diễn  bài, còn hơi  phát âm sai, lẫn 
Năm  TSHS
cảm
cảm
vấp
dấu thanh
học
Đầu  Cuối  Đầu  Cuối  Đầu  Cuối  Đầu 
Cuối 
năm năm năm năm năm năm năm
năm
2015­
2016

học

27 5/27 =  17/27  10/27 =  6/27=  7/27 =  3/27  =  5/27=  1/27 = 4 
18,5 % = 63 % 37 % 22 % 26 % 11 % 18,5 %
%

3. Khả năng và các điều kiện cần thiết để áp dụng
­ Sáng kiến này có khả năng áp dụng ở các lớp 3 trong các trường tiểu 

­ Để  thực hiện có hiệu quả  các giải pháp trên, điều quan trọng là giáo 
viên phải xem xét cụ thể hoàn cảnh, điều kiện của lớp mình mà xây dựng nội 
dung phù hợp cho từng tiết học cụ thể, và được học sinh trong lớp cùng ủng 
hộ  thực hiện. Khi thực hiện các giải pháp trên giáo viên cần linh hoạt, chú ý 
đến đối tượng học sinh và mục tiêu giáo dục, không áp dụng một cách máy 
móc, cứng nhắc, đơn điệu để đạt được hiệu quả giáo dục cao nhất.
4.  Thời gian và những người tham gia tổ  chức áp dụng sáng kiến 
lần đầu
­ Sáng kiến này được thực hiện trong năm học 2015 ­ 2016. Sáng kiến  
tiếp tục được tôi áp dụng trong những năm học tiếp theo.
­ Giáo viên và học sinh cùng thực hiện sáng kiến.
V. Kết luận
Trong quá trình thực hiện và áp dụng sáng kiến bản thân tôi thấy kết  
quả  rất khả quan, trong giảng dạy áp dụng phương pháp linh hoạt, kích thích 
được học sinh hứng thú học tập môn Tập đọc. Phát huy tính tích cực chủ động 
sáng tạo của học sinh. Nhìn chung việc áp dụng sáng kiến này tôi thấy các em  
đã đạt được kết quả  tốt. Từ  chỗ  lớp còn nhiều học sinh đọc chưa đúng, lưu  
loát và diễn cảm. Đến nay hầu hết các em đã đọc bài tốt và hiểu nội dung qua  
ọc Xuân, ngày 5 tháng 4 năm 2017
từng bài học. Trên đây là một số kinh nghiNg

ệm c
ủa tôi về việc rèn kĩ năng đọc 
Người viết.
cho học sinh trong giờ tập đọc lớp 3.

 Vũ Minh Chung