SKKN: Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi học tập

I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
                             “Trẻ em như búp trên cành
                 Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”
Trẻ  em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước.  
Những người làm cha, làm mẹ sẽ hạnh phúc biết bao khi con của mình là những 
đứa trẻ khỏe mạnh, thông minh, chủ động sáng tạo tự tin trong mọi tình huống.  
Vì vậy bảo vệ và chăm sóc trẻ em là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn 
xã hội và của mỗi gia đình. Do đó sự nghiệp giáo dục được Đảng và nhà nước ta  
xem là quốc sách hàng đầu. Đây chính là nền tảng hình thành và phát triển nhân 
cách của con người mới trong xã hội mới. 
Giáo dục Mầm non là ngành học mở  đầu trong hệ  thống giáo dục quốc 
dân, chiếm vị trí quan trọng trong ngành giáo dục. Giáo dục Mầm non có nhiệm  
vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách 
con người. Chính vì vậy việc bảo vệ  chăm sóc giáo dục trẻ  không phải chỉ  là 
trách nhiệm mỗi gia đình mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội.
Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo (5­6 tuổi) nói riêng, ở độ 
tuổi này trẻ  rất hiếu động, thích tò mò, khám phá những cái mới lạ  nhưng lại  
mau quên vì vậy việc phát triển tính tích cực cho trẻ không hề đơn giản. Đối với  
trẻ hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, trẻ học mà chơi ­ chơi mà học, trẻ 
tiếp thu những kiến thức, kinh nghiệm khi được truyền đạt một cách dễ  hiểu, 
gần gũi với trẻ. Đặc biệt là thông qua các hoạt động để tổ chức trò chơi học tập  
mới tạo ra hứng thú kích thích trẻ  tìm tòi, khám phá   giúp trẻ  hình thành, phát  
triển nhân cách toàn diện về  mọi mặt và trẻ  tích lũy thêm những kinh nghiệm 
sống, những kỹ năng học tập mới tốt hơn. Trò chơi học tập không chỉ có nguồn 
sống nuôi dưỡng trẻ về cả thể chất lẫn tâm hồn mà là nguồn thông tin vô tận, là  
điều kiện thuận lợi để  phát huy khả  năng độc lập, óc sáng tạo của trẻ. Mong 
muốn của giáo viên là rất lớn nhưng tùy thuộc vào nhận thức của trẻ, mỗi cháu 
có trình độ nhận thức khác nhau. Là giáo viên đang trực tiếp dạy lớp mẫu giáo 5 
­ 6 tuổi tôi băn khoăn suy nghĩ phải thế  nào để  trẻ  phát huy được tính tích cực 

nhận thức của mình. Đó chính là lý do tôi chọn đề  tài “Một số  biện pháp phát  
huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập”
2. Điểm mới của đề tài
Trẻ  5 ­ 6 tuổi là những chủ  thể  của hoạt động nhận thức, trẻ  có năng lực  
riêng, có khả  năng tư  duy, thích khám phá thế  giới xung quanh. Chúng rất thích  
được thực hành, trải nghiệm qua các đồ  dùng đồ  chơi, qua các trò chơi. Bởi lẽ 
qua đó không những giúp trẻ  thỏa mãn nhu cầu chơi mà còn thỏa mãn cả  nhu 


cầu nhận thức, trẻ  tham gia chơi sẽ  giải quyết được các vấn đề  cùng cô cùng 
bạn.
Trong xu thế  phát triển của toàn cầu, đất nước ta đang trên đà phát triển 
ngày càng đổi mới về mọi mặt của toàn xã hội. Là một giáo viên tôi luôn mong  
muốn dạy dỗ các cháu sao cho các cháu theo kịp với sự phát triển chung của đất 
nước. Chính vì vậy việc phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ  thông qua trò 
chơi học tập có vị  trí rất quan trọng góp phần phát triển toàn diện và chuẩn bị 
tâm thế  cho trẻ  bước vào lớp một. Trong các trò chơi đặc biệt là trò chơi học 
tập, đòi hỏi sự  hoạt động trí tuệ  rất phức tạp, trẻ  phải huy động trí tuệ  của 
mình tới mức tối đa để  giải quyết nhiệm vụ  nhận thức mà trò chơi đặt ra. Vì 
thế, nó tạo điều kiện để nâng cao tính tích cực nhận thức của trẻ.
Hiện nay chúng ta thực hiện theo mục tiêu giáo dục lấy trẻ  làm trung tâm, 
tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên hướng dẫn, tổ chức cho trẻ chơi ở mọi lúc 
mọi nơi và có thể  tổ  chức dưới nhiều hình thức khác nhau tùy theo điều kiện,  
nhận thức của trẻ. Qua trò chơi trẻ được học cùng cô, cùng bạn, cùng tham gia 
khám phá, giải quyết các vấn đề để đi đến những kết luận cụ thể. Sử dụng trò  
chơi làm phương tiện giáo dục thiết thực phù hợp với từng cá nhân, tạo điều  
kiện cho trẻ phát triển về mọi mặt “đức, trí, thể, mĩ”
* Phạm vi áp dụng của đề tài:
“Một số  biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ  5 ­ 6 tuổi qua  
trò chơi học tập” của trường tôi được áp dụng rộng rãi trong toàn trường mầm 

non từ lứa tuổi nhà trẻ đến mẫu giáo và đặc biệt là trẻ 5 ­ 6 tuổi.
II. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng tình hình
Năm học 2018 ­ 2019 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo  
lớn. Lớp có 2 giáo viên, 2/2 giáo viên đạt trình độ  trên chuẩn. Trong lớp có số 
lượng 29 trẻ: 15 nam, 14 nữ, trong số đó có nhiều trẻ được bố  mẹ nuông chiều 
từ nhỏ nên dẫn đến tính ỷ lại và một số trẻ lại nhút nhát, thiếu tự tin không dám 
tham gia vào các hoạt động cùng các bạn, hoạt động của lớp.
Với đặc điểm tình hình như  vậy khi thực hiện đề  tài này tôi thấy có một  
số thuận lợi và khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
Được Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, chỉ  đạo sâu sát về 
bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và đầu tư trang thiết bị đầy 
đủ, cơ sở vật chất ngày càng tăng trưởng.


Bản thân cũng được nhà trường tạo điều kiện đi dự  các lớp tập huấn, bồi 
dưỡng kiến thức chuyên môn thông qua các đợt chuyên đề  do phòng, trường tổ 
chức và được học hỏi qua thăm lớp, dự giờ của đồng nghiệp nên đã tích lũy một 
số kiến thức nhất định khi tổ chức cho trẻ hoạt động vui chơi, đặc biệt là các trò  
chơi học tập. Bản thân luôn hiểu rõ được đặc điểm tâm lý, nhận thức của trẻ. 
Ở  trường cô giáo với vai trò là người mẹ  hiền thứ  hai của trẻ  tôi luôn có tấm 
lòng bao dung, độ  lượng phải coi trẻ  như  con của mình, luôn tâm huyết với 
nghề, có ý thức học tập nâng cao trình độ  chuyên môn về mọi mặt, luôn tìm tòi 
nghiên cứu các tài liệu, sáng tạo linh hoạt trong việc giảng dạy, có ý thức phấn 
đấu vươn lên.
Phụ  huynh quan tâm, đặc biệt là phụ  huynh nhận thức rõ tầm quan trọng 
của việc phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập 
và rất quan tâm đến việc học tập của các cháu.
Môi trường tập thể chị em đoàn kết, yêu thương, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau 

trong công việc. Cùng nhau trao đổi kinh nghiệm từ đó rút ra những bài học kinh 
nghiệm cho bản thân.
b. Khó khăn:
Phần đông gia đình trẻ làm nghề nông, cuộc sống còn nhiều khó khăn, mọi 
người bận bịu với công việc đồng áng nên việc chăm sóc, giáo dục trẻ  chưa  
được coi trọng. Việc giáo dục trẻ  còn theo lối cứng nhắc, gò bó khô khan tạo 
cho trẻ sự nhàm chán vì vậy trẻ chưa thực sự tham gia hoạt động, chưa tích cực 
chủ  động thực hiện các nhiệm vụ  của mình để  tìm ra kết quả, còn phụ  thuộc 
vào cô giáo.
Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của giáo dục mầm non, 
chưa thực sự quan tâm đến việc tổ chức cho trẻ chơi, chưa biết được lợi ích của 
trò chơi học tập đối với trẻ.
Diện tích phòng học còn chật hẹp.
Qua khảo sát tình hình đầu năm để biết được mức độ  khả năng của trẻ khi 
tham gia vào hoạt động nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ, kết quả 
như sau:
* Trình độ nhận thức của trẻ:
Qua khảo sát thực tế ban đầu tôi nhận thấy việc phát huy tính tích cực nhận  
thức của trẻ qua trò chơi học tập còn nhiều hạn chế, cụ thể như sau:
Trẻ  tuy cùng độ  tuổi nhưng có cháu sinh đầu năm, cháu sinh cuối năm nên 
nhận thức của trẻ chưa đồng đều, hoạt động của nhiều trẻ còn chậm, nhút nhát,  
chưa tự tin.


­ 55 ­ 60% trẻ có kỹ  năng nghe, hiểu lời của người khác và nói cho người  
khác hiểu.
­ 47 % trẻ  có hứng thú với nhiệm vụ  nhận thức, thể  hiện lòng ham hiểu  
biết về thế giới xung quanh, thích khám phá, tham gia, hoạt động cùng cô và các  
bạn.
­ 45% trẻ  có một vài biểu hiện của tính tự  chủ  và có sáng kiến, chủ  động 

tìm kiếm, lựa chọn phương thức giải quyết những nhiệm vụ đặt ra.
­ 40 ­ 42% trẻ có kỹ năng vận dụng những điều đã biết vào trong điều kiện,  
hoàn cảnh mới và xử  lý thông tin nhận được bằng các thao tác tư  duy như  so  
sánh, phân tích, tổng hợp và khái quát hóa.
­ 45 ­ 47% trẻ biết tập trung chú ý để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
* Trình độ nhận thức của phụ huynh
Nhận thức về tầm quan trọng trong việc giáo dục trẻ ngay từ lứa tuổi mầm  
non của phụ huynh chưa đồng đều. 
Phụ huynh chưa chú ý đến việc phát huy tính tích cực cho trẻ thông qua trò 
chơi học tập.
Với tình hình thực tế  của lớp tôi phụ  trách như  vậy nên tôi băn khoăn lo 
lắng suy nghĩ, tìm tòi “Một số  biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của  
trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập”
Xuất phát từ tình hình trên của lớp nên bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số 
giải pháp như sau:
2. Các giải pháp:
2.1. Xây dựng môi  trường chơi  đa dạng, hấp dẫn và  mang tính phát  
triển:
Để  xây dựng môi trường chơi mang tính phát triển thì giáo viên xây dựng 
môi trường sao cho đảm bảo an toàn, vệ  sinh, thuận tiện, hấp dẫn có sức lôi 
cuốn trẻ  tham gia chơi, thường xuyên thay đổi, bổ  sung, làm mới phù hợp với 
nội dung chơi của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ bộc lộ tính chủ động, độc lập, sáng  
tạo của trẻ  trong khi chơi. Nhờ  có sự  bổ  sung, thay đổi đồ  chơi, vật liệu chơi 
cho trẻ  một cách thường xuyên giúp trẻ  có điều kiện tiếp xúc với đồ  chơi, tạo  
cho trẻ cơ hội được chơi, được biến đổi vật liệu chơi, tạo ra đồ  chơi cho mình,  
cho nhóm chơi. Chính cái đó tạo cho trẻ có hứng thú chơi, giúp trẻ tích cực, chủ 
động tham gia vào trò chơi góp phần phát triển tính tự  lập và sáng kiến của trẻ 
trong trò chơi.
Về việc xây dựng môi trường chơi cho trẻ tôi luôn bố trí chổ chơi rộng rãi, 
hợp vệ sinh, có lối đi lại để trẻ có thể chơi một mình hoặc chơi theo nhóm. Tôi  

luôn sưu tầm, cung cấp cho trẻ  nguyên vật liệu, đồ  dùng, đồ  chơi, tài liệu học 
tập, phương tiện máy móc để phục vụ trò chơi một cách sinh động.
Đồ  chơi  ở  các góc phải để  vừa tầm với trẻ  để  trẻ  dễ  lấy, thuận tiện cho  
trẻ sử dụng. Đặc biệt là đồ dùng đồ chơi phải đảm bảo toàn với trẻ, sắp xếp đồ 
chơi theo trạng thái mở để kích thích trẻ hứng thú chơi. Đồ  dùng đồ  chơi có ký  
hiệu kèm theo, cô bố  trí các đồ  dùng đồ  chơi, tài liệu đa dạng phong phú, sinh 
động tránh bày quá niều làm phân tán trẻ khi chơi.
2.2. Sưu tầm và xây dựng nguồn trò chơi học tập phong phú, đa dạng  
phù hợp với trẻ theo chủ đề.
Như chúng ta đã biết trò chơi học tập đóng vai trò quan trọng trong quá trình 
nhận thức của trẻ. Qua trò chơi trẻ  được cũng cố  kiến thức trên tiết học một 
cách tự nhiên, nhẹ nhàng. Chính vì vậy trò chơi càng nhiều, càng đa dạng phong 
phú thì càng tạo điều kiện cho trẻ được chơi, được trải nghiệm, khám phá, cung  
cấp cho trẻ những biểu tượng về cuộc sống xung quanh, tạo hứng thú cho trẻ và 
kích thích trẻ cố gắng, nổ lực hoàn thành nhiệm vụ được giao. Khi lựa chọn trò 
chơi học tập tôi chú ý các điều kiện sau:
+ Trò chơi phải mang tính học mà chơi, chơi mà học.
+ Trò chơi phải phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với nhận thức của trẻ.
+ Trò chơi phải tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển trí tuệ
+ Trò chơi  đưa ra đòi hỏi sự  cố  gắng về  trí tuệ, nổ  lực vượt qua một số 
khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
+ Trò chơi thoải mái, hấp dẫn có sức cuốn hút với trẻ.
Ví dụ: Qua đề  tài “Làm quen một số loại quả”  ở  chủ đề  thế  giới thực vật 
tôi lựa chọn trò chơi “Chiếc túi kỳ lạ”. Với trò chơi này tôi cho trẻ chỉ sờ tay vào  
túi và chọn quả  theo yêu cầu của cô, qua yêu cầu như  vậy trẻ  sẽ  tư  duy, suy  
nghĩ, sờ mó để cho quả theo yêu cầu của cô.
 + Giáo viên tự nghĩ ra trò chơi học tập hoặc sưu tầm chúng trong dân gian,  
trong các tài liệu mầm non theo các chủ đề

Ví dụ: Trò chơi câu đố và giải đáp (Hãy hãy đoán xem, tìm ra chổ nào sai….) 
Trò chơi ghép tranh hoàn chỉnh từ nhiều phần theo mẫu cho trước hoặc theo  
trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ (Ghép tranh theo mẫu, ghép tranh tự  do theo ý 
thích, trò chơi kể chuyện theo tranh…)
2.3. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, nhu cầu nhận thức của trẻ.
Trong năm học này trẻ  của lớp tôi có nhiều cháu nhút nhát, không tự  tin 
tham gia các hoạt động ở trong lớp. Để thu hút sự chú ý của các cháu, trước tiên 
chúng tôi tìm hiểu mong muốn, sở thích của các bé và cùng bé đề  ra những quy 
định chung của lớp như “Mạnh dạn tham gia chơi với bạn, đoàn kết với các bạn, 


nhường đồ  chơi cho bạn”. Đến cuối tuần chúng tôi tập trung trẻ  lại cho trẻ  tự 
nhận xét xem mình đã thực hiện tốt nội quy chưa. Bé nào tiến bộ  sẽ  được một  
phiếu bé ngoan, được cô ghi tên  ở  bảng vàng bé ngoan của lớp, còn những bé 
chưa thực hiện được tốt nội quy thì vẫn phải phấn đấu bao giờ ngoan mới được  
thưởng.
Lớp tôi cũng có một số  trẻ  sức khỏe yếu, hay nghỉ  dài ngày. Vì vậy, trẻ 
không mạnh dạn tham gia vào các trò chơi cùng các bạn. Để giúp các cháu mạnh  
dạn, thích đi học đến lớp, chúng tôi lôi cuốn trẻ vào các hoạt động tập thể, khéo  
léo gợi ý những trẻ mạnh dạn tham gia vào trò chơi cùng các bạn như  cùng vẽ 
tranh, cùng chơi, làm đồ  chơi…dần dần các bé đã quen hơn với môi trường tập 
thể và thích đi học….
Bên cạnh đó để phát huy được tính tích cực nhận thức của trẻ thì trước hết 
mỗi giáo viên phải hiểu đươc đặc điểm tâm lý, nhu cầu nhận thức và hoàn cảnh  
của trẻ. Vào đầu năm học, tôi đã tổ  chức nhiều hoạt động, nhiều trò chơi và 
theo dõi quá trình hoạt động của trẻ, đặt ra câu hỏi để  trẻ  trả  lời, quan sát sự 
hứng và tập trung của trẻ và kết quả của trẻ đạt được bao nhiêu.
Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi với các con vật, cô chú ý quan sát xem trẻ có 
hứng thú chơi hay không. Cô đặt ra câu hỏi để  trẻ  phát triển nhận thức, tư duy  
của mình và tìm ra câu trả lời: Các con đang chơi với các con vật gì? Con vật đó  

sống  ở  đâu ? Con vật đó đẻ  con hay đẻ  trứng ?...Qua câu trả  lời của trẻ  tôi có  
thể phân tích cho trẻ hiểu thêm và từ đó trẻ khắc sâu được kiến thức của mình.
Đặc biệt hoàn cảnh gia đình có vai trò rất quan trọng đối với trẻ, những trẻ 
được sống trong gia đình đầy đủ vật chất, được sự quan tâm chăm sóc giáo dục  
thì trẻ có điều kiện phát triển về đặc điểm tâm sinh lý, phát triển nhận thức, tư 
duy. Từ  đó trẻ  chủ  động thực hiện công việc, tính tích cực nhận thức của trẻ 
được nâng lên. Những trẻ có hoàn cảnh khó khăn, ít được quan tâm chăm sóc của  
người lớn hoặc quan tâm chưa đúng khoa học nên khả  năng thụ  động, tính tích 
cực nhận thức của trẻ còn nhiều hạn chế.
Để  tạo điều kiện cho trẻ  phát huy tính tích cực trong mọi hoạt động làm  
tiền đề cho trẻ phát triển tâm sinh lý của trẻ sau này tôi đã vạch ra kế hoạch tổ 
chức nhiều trò chơi, khuyến khích trẻ tham gia nhằm góp phần phát triển cho trẻ 
một cách toàn diện.
2.4. Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ chơi
Việc lập kế hoạch cho trẻ chơi là khâu đầu tiên không thể thiếu được trong  
công tác tổ chức trò chơi học tập, nó có vai trò định hướng trong hoạt động của 
cô và trẻ  nhằm phát huy tính độc lập chủ  động của trẻ. Dựa vào tình hình của  
lớp và kế hoạch chung của nhà trường, tôi đã xây dựng kế hoạch cả năm, tháng, 


chủ đề, tuần, ngày cụ thể. Được sự đồng ý của ban giám hiệu tôi phân công cụ 
thể nội dung, phần hành công việc cho giáo viên trong lớp. Dựa vào những nội  
dung đã đề ra để đánh giá lại những việc đã làm được và chưa làm được để rút  
kinh nghiệm cho các chủ đề sau.
     Khi lập kế hoạch tổ chức chơi cho trẻ  ở lớp cần đảm bảo một số  yếu  
tố sau: Xác định mục đích yêu cầu của trò chơi. Đây là phần quan trọng nhất và  
căn cứ  vào khả  năng chơi thực tế  của trẻ. Lựa chọn nội dung, hình thức chơi  
linh hoạt phù hợp mục đích, yêu cầu đặt ra. Sắp xếp nội dung chơi có hệ thống, 
nâng dần mức độ  khó của chúng đối với trẻ. Phương tiện cần thiết như  địa 
điểm chơi, thời gian chơi và đồ dùng đồ chơi, vật liệu chơi…

Điều đáng lưu ý là việc lập kế hoạch tổ chức cho trẻ chơi nhằm phát triển  
khả năng chơi, phát huy được tính tích cực tham gia chơi của trẻ.
Ví dụ: Chủ đề “Phương tiện giao thông” chọn trò chơi “Về  đúng bến”. Qua  
trò chơi này giúp trẻ biết được nơi hoạt động của xe máy, xe ô tô, xe đạp đi trên  
đường bộ, ca nô, tàu thủy đi lại dưới nước và máy bay bay trên trời… 
2.5. Kết hợp biện pháp dùng lời với biện pháp trực quan và biện pháp  
thực hành trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi.
Như chúng ta đã biết việc kết hợp các biện pháp bằng lời nói với biện pháp 
trực quan cùng với thực hành trải nghiệm đóng vai trò hết sức quan trọng trong  
việc tổ  chức cho trẻ  chơi trò chơi học tập  ở  trường mầm non. Cần có sự  kết 
hợp các biện pháp để có sức lôi cuốn trẻ, tạo hứng thú, giúp trẻ dễ dàng lĩnh hội 
nhiệm vụ nhận thức từ đó góp phần phát triển nhận thức cho trẻ.
Giáo viên là người chỉ  dẫn, giảng giải bằng ngôn ngữ  nhẹ  nhàng tác động 
sâu sắc đến suy nghĩ và hành động của trẻ, lời nói của cô giáo tạo cho trẻ có khả 
năng nghe và hiểu người khác nói và dạy cho trẻ  cách nói chuyện cho người  
khác hiểu ý của mình. 
Bản thân tôi không chỉ cung cấp đầy đủ cho trẻ về điều kiện cơ sở vật chất 
mà còn tổ  chức hướng dẫn trẻ  cách chơi, cùng tham gia chơi với trẻ, khuyến 
khích, động viên giúp trẻ phát triển, tìm tòi, giải quyết vấn đề trong khi chơi. 
Khi tổ chức trò chơi cô có thể đứng ngoài bao quát trẻ, nếu trẻ khá thì cô chỉ 
cần dùng lời gợi ý để trẻ tự kiểm tra, tự làm. Còn trẻ yếu thì cô cùng hoạt động  
với trẻ, không được làm thay trẻ.
Ví dụ: Cho trẻ chơi “Đoán các con vật qua sự miêu tả bằng lời”
Mục đích trẻ  biết được đặc điểm cấu tạo, và tên gọi của một số  con vật  
quen thuộc. Qua trò chơi này trẻ  sẽ  nhớ  lâu hơn về  đặc điểm, cấu tạo, môi 
trường sống…


2.6. Tăng cường tổ chức cho trẻ chơi với các hình thức chơi khác nhau  
(cá nhân, nhóm, tập thể) và cho trẻ tự tổ chức chơi dưới nhiều hình thức.

Việc tăng cường cho trẻ  chơi với nhiều loại trò chơi học tập với các hình  
thức chơi khác nhau nhằm thực hiện một số  mục tiêu giáo dục nhất định như 
cũng cố  kiến thức, hình thành kỹ  năng thực hành chơi, phát triển tính độc lập,  
phát triển năng lực nhận thức, tư duy của trẻ.
Mặt khác cần cho trẻ chơi trò chơi dưới nhiều hình thức khác nhau nhằm 
hình thành và phát triển kỹ năng chơi của trẻ. Có kỹ  năng chơi trẻ mới tự chơi,  
tự  vận dụng những cái đã biết vào hoàn cảnh mới. Từ  đó trẻ  lĩnh hội được 
những kiến thức, kinh nghiệm tạo điều kiện tích cực cho trẻ  chủ  động và có  
sáng kiến trong khi chơi.
Giáo viên cần xác định rõ mục tiêu của buổi chơi, tạo môi trường chơi và  
chọn thời điểm thích hợp, thời gian cho trẻ chơi. Lựa chọn trò chơi phù hợp với  
các nhóm, cá nhân… Trước khi chơi cô giáo cần cung cấp thêm kinh nghiệm  
bằng cách trò chuyện, đàm thoại giúp trẻ có một số biểu tượng về thế giới xung 
quanh.
2.7. Phối hợp với phụ huynh
Có thể  nói rằng biện pháp phối hợp với phụ  huynh là một biện pháp hết  
sức quan trọng nhằm đem lại hiệu quả cao đối với sự nhận thức của trẻ. Thông 
qua việc trò chuyện với gia đình khi đón trẻ, trả  trẻ, trong các buổi họp phụ 
huynh tôi đã trao đổi để  phụ  huynh biết tầm quan trọng của việc phát huy tính  
tích cực nhận thức thông qua trò chơi học tập, nó góp phần phát triển trí tuệ, qua  
đó trẻ học được những cái hay, cái đẹp, biết yêu lối sống lành mạnh, ghét những 
thói hư  tật xấu, giúp trẻ  phát triển một cách toàn diện, hài hòa, tích lũy được 
những kinh nghiệm sống, làm nền tảng vững chắc cho trẻ bước vào lớp một.
Trong bảng thông tin của lớp  tôi tuyên truyền với phụ huynh về những nội  
dung, yêu cầu của giờ  hoạt động nói chung và trò chơi học tập nói riêng. Phụ 
huynh cần tổ chức cho trẻ những trò chơi học tập đơn giản cũng góp phần phát 
huy tính tích cực nhận thức cho trẻ.
Hiểu được ý nghĩa của hoạt động này phụ huynh sẽ tạo mọi điều kiện tốt 
nhất như đóng góp nguyên vật liệu phục vụ cho việc làm đồ  dùng đồ  chơi, tạo 
điều kiện tốt nhất cho trẻ chơi và vui chơi cùng trẻ. 

2.8. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả chơi
Đánh giá kết quả  chơi trò chơi học tập của trẻ  có một vai trò quan trọng  
then chốt của quá trình tổ chức trẻ chơi. Dựa trên kết quả đánh giá đó giáo viên 
có thể  xác định được chất lượng và hiệu quả  của những biện pháp sử  dụng, 


phát hiện ra những thiếu sót, tồn tại của chúng để  từ  đó điều chỉnh và khắc 
phục, đưa ra kế hoạch mới.
Khi đánh giá kết quả chơi, bản thân tôi đã xây dựng những tiêu chí đánh giá 
trẻ nhất định. Thu thập thông tin xác định những hiểu biết, kỹ năng chơi của trẻ. 
So sánh kiến thức và kỹ năng hiện tại của trẻ với mức độ trước đó.
3. Kết quả đạt được
Với những biện pháp như  vậy cuối học kỳ  I lớp tôi đã đạt được kết quả 
đáng phấn khởi:
a. Đối với trẻ:   Chất lượng giáo dục trên trẻ  tăng lên rõ rệt. Tỷ  lệ  trung  
bình trở lên đạt 97%. Trong đó, tỷ lệ khá giỏi chiếm 70 ­ 75%
95% trẻ  trẻ  có hứng thú với nhiệm vụ  nhận thức, thể  hiện lòng ham hiểu 
biết về thế giới xung quanh, thích khám phá, tham gia, hoạt động.
90 ­ 92% trẻ  có biểu hiện của tính chủ  động và tự  lập như  có sáng kiến, 
chủ  động tìm kiếm, lựa chọn phương thức giải quyết những nhiệm vụ đặt ra, 
biết tự kiểm tra kết quả của trò chơi.
100% trẻ  có kỹ  năng nghe, hiểu lời người khác nói và nói cho người khác 
hiểu tốt hơn.
85% trẻ có kỹ năng vận dụng những điều đã biết vào trong điều kiện, hoàn 
cảnh mới và xử  lý thông tin nhận được bằng các thao tác tư  duy như  so sánh, 
phân tích, tổng hợp và khái quát hóa
85% trẻ tập trung chú ý và nổ lực cố gắng vượt qua khó khăn để hoàn thành 
nhiệm vụ được giao.
b. Đối với giáo viên: 
Nắm chắc phương pháp, tự  tin, linh hoạt hơn trong các tiết dạy. Bản thân 

biết lập kế  hoạch và thực hiện phù hợp với độ  tuổi mà mình phụ  trách, nắm 
vững đặc điểm tâm sinh lý của trẻ  lớp mình phụ  trách để  từ  đó đưa ra những  
biện pháp giáo dục trẻ tốt hơn.
Có được nhiều trò chơi  sinh động, hấp dẫn để tổ chức cho trẻ chơi
Đúc rút được nhiều kinh nghiệm cho bản thân, được phụ  huynh và đồng 
nghiệp tin tưởng.
c. Đối với phụ huynh: 
Bản thân tôi cũng đã nâng cao nhận thức cho phụ  huynh về  việc giáo dục  
cho trẻ theo nguyên tắc “Học mà chơi, chơi mà học” và nhận thức được vai trò  
của trò chơi trong việc giáo dục phát triển nhân cách cho trẻ. Phụ huynh rất quan  
tâm, phấn khởi, thường xuyên chăm lo, trao đổi hỏi thăm tình hình của con em  
mình, làm cho phụ huynh tin tưởng yên tâm khi đưa con đến trường
* Bài học kinh nghiệm


Qua việc thực hiện đề  tài “Một số  biện pháp phát huy tính tích cực nhận  
thức của trẻ  5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập”, bản thân tôi rút ra một số  kinh 
nghiệm sau:
Xây dựng kế  hoạch tổ  chức cho trẻ  chơi phải đảm bảo các yêu cầu giáo 
dục có tính mục đích, tính định hướng, tính phát triển, tính thực tiễn.
Phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để  chọn trò chơi phù hợp với  
độ tuổi, phù hợp với nhận thức của trẻ.
Giáo   viên   không   ngừng   học   tập,   bồi   dưỡng   kiến   thức   về   chuyên   môn 
nghiệp vụ.
Chuẩn bị  đầy đủ  các điều kiện, phương tiện để  tổ  chức trò chơi học tập 
một cách có hiệu quả.
Tích cực lồng ghép tổ chức cho trẻ học mà chơ qua trò chơi học tập ở mọi  
lúc, mọi nơi vào tất cả các giờ hoạt động.
Giáo viên phải linh hoạt sáng tạo tạo ra những tình huống có vấn đề, tính 
tìm kiếm và cuốn hút trẻ vào trò chơi ấy.

Thường xuyên sưu tầm và xây dựng nguồn trò chơi đa dạng, phong phú theo 
chủ đề.
Phối hợp, thống nhất với phụ huynh về nội dung, cách tổ  chức hoạt động 
vui chơi cho trẻ. Đồng thời phối hợp với phụ huynh để sưu tầm các nguyên vật  
liệu, phế thải làm đồ chơi cho trẻ.
Thường xuyên đánh giá, kiểm tra kết quả chơi.
Làm được những điều trên thì mới nâng cao việc phát huy tính tích cực 
nhận thức cho trẻ 5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học tập.
III. PHẦN KẾT LUẬN

1. Ý nghĩa của đề tài:
       Có thể  nói rằng việc “Phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 ­ 6  
tuổi thông qua trò chơi học tập” là sự kết hợp của nhiều biện pháp, chúng hoàn 
thiện và hỗ trợ cho nhau. Đó là mối quan hệ hợp tác giữa cô và trẻ, giữa các trẻ 
với nhau, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, đặc biệt là hoạt động nhận thức 
của trẻ 5 ­ 6 tuổi, từ đó giúp trẻ hoàn thành nhiệm vụ đã được đặt ra.
Qua trò chơi học tâp trẻ  được học mà chơi, chơi mà học. Đặc biệt nhờ  có  
sự hỗ trợ tích cực của cô giáo mà trẻ có thể tự giải quyết những vấn đề  mà trẻ 
không thể  tự  làm được. Những niềm vui vô bờ  do kết quả  chơi mang lại giúp  
trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình. Chỉ có trò chơi trẻ mới phát huy hết 
tính tích cực, chủ động của mình một cách toàn diện. Thông qua đó trẻ vươn lên  


khám phá tìm tòi thế giới xung quanh để làm thỏa mãn nhu cầu nhận thức và nhu 
cầu chơi của trẻ. 
Việc phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ  5 ­ 6 tuổi thông qua trò chơi  
học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng và hết sức cần thiết. Trò chơi học tập 
không chỉ dạy cho trẻ trí thông minh, lòng dũng cảm mà còn giáo dục trẻ  tự  tin 
vào bản thân, tính hài hước, tính tổ chức, tính kỷ luật cao.
2. Kiến nghị, đề xuất:

Với việc phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ mẫu giáo 5 ­ 6 tuổi qua trò 
chơi học tập là việc làm thật không hề đơn giản. Để trẻ đạt được kết quả như 
mong muốn tôi mạnh dạn đề xuất một số vấn đề sau:
* Đối với giáo viên:
Giáo viên phải thực sự  yêu nghề  mến trẻ. Nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý 
của trẻ ở độ tuổi mà mình phụ trách.
Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ khám phá khoa học một cách cụ thể rõ ràng 
và phù hợp với độ tuổi và có sự phối hợp với các giáo viên khác trong lớp.
Sưu tầm nguồn trò chơi phong phú, thường xuyên làm mới trò chơi, đồ 
dùng đồ chơi phải đẹp hấp dẫn lôi cuốn được sự chú ý của trẻ.
Tổ chức cho trẻ chơi ở mọi lúc mọi nơi.
* Đối với phụ huynh:
Cần quan tâm hơn nữa đến việc phát huy tính tích cực nhận thức của con  
mình, thường xuyên trao đổi với giáo viên về  khả  năng nhận thức của trẻ  để 
cùng với giáo viên thực hiện tốt các hoạt động giáo dục cho trẻ..
Phụ  huynh quan tâm đóng góp nguyên vật liệu để  làm đồ  dùng đồ  chơi 
phục vụ cho các hoạt động của trẻ.
* Đối với phòng ­ sở:
Tổ chức các buổi tập huấn về chuyên môn cho giáo viên
Cung cấp thêm các trang thiết bị, đồ  dùng đồ  chơi phục vụ  công tác giáo 
dục trẻ.
Với nhận thức của tôi trong khi viết đề  tài không tránh khỏi những thiếu  
sót. Tôi kính mong sự  góp ý giúp đỡ  tận tình của các đồng chí trong hội đồng 
khoa học nhà trường, phòng giáo dục để bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm hơn  
trong việc phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ  5 ­ 6 tuổi qua trò chơi học 
tập, đáp ứng với nhu cầu giáo dục trong giai đoạn hiện nay.