Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Phần thứ I: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
Thể dục thể thao là một bộ phận quan trọng của nền văn hoá xã hội.
Chỉ thị 36CT/TW của Ban bí thư trung ương Đảng ngày 24/3/1994 đã khẳng
định” “Mục tiêu cơ bản và lâu dài của công tác Thể dục thể thao là hình
thành nền thể dục thể thao phát triển và tiến bộ, góp phần nâng cao sức
khoẻ, thể lực, đáp ứng nhu cầu văn hoá tinh thần của nhân dân và phấn đấu
đạt được vị trí xứng đáng trong các hoạt động thể thao quốc tế, trước hết là
ở khu vực Đông Nam Á…”
Trong những năm gần đây phong trào Cầu lông phát triển mạnh mẽ
không chỉ ở thành phố mà còn phát triển ở các huyện. Đặc biệt phát
triển mạnh vào kỳ thi thi học sinh giỏi Thể dục Thể thao (HSG TDTT)
và thi Hội khỏe phù đổng (HKPĐ) mà phòng GD&ĐT tổ chức. Điều đó
không những tăng được hứng thú tập luyện cho tiết học môn Thể dục
giúp các em hưng phấn say mê, không nhàm chán tập luyện chuyên cần
hơn, tích cực hơn kết quả học tập và rèn luyện tiến bộ rõ rệt.
Để đáp ứng với sự phát triển của xã hội, thời buổi công nghệ 4.0
đòi hỏi người thầy giáo, cô giáo phải thật sự chuẩn mực về tư cách, nhà
giáo, vừa phải chuẩn mực về kiến thức, kỹ năng. Đạt được vấn đề này
người giáo viên môn giáo dục thể chất phải không ngừng trau dồi kiến
thức, thường xuyên rèn luyện thể lực, kỹ chiến thuật để đáp ứng với
những tiến bộ kĩ thuật của người học và đạt được chuẩn mực như chỉ
thị 36CT/TW của ban bí thư Trung ương Đảng khoá VIII về: “Công tác
TDTT trong tình hình mới, ghi rõ: “phải phấn đấu đạt được các mục tiêu
về giáo dục thể chất trong trường học, đồng thời cần kiện toàn hệ
thống đào tạo Cán bộ giáo viên, huấn luyện viên, vận động viên trẻ…”
Với sự phát triển của môn thể thao này, trong những năm qua các VĐV
của Trường THCS Buôn Trấp đã tham gia các hội thi như: Thi HSG TDTT,
Hội khoẻ Phù Đổng... và đã đạt được nhưng thành tích đáng kể. Xong những
năm gần đây thành tích của đội cầu lông đang trên đà đi xuống nguyên nhân
góp phần dẫn đến kết cục trên là sự phát triển sức bền chuyên môn của VĐV
Phạm Văn Định 1 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Trường THCS Buôn Trấp trong tập luyện và thi đấu còn ở mức hạn chế. Vì
thế để có được thành tích cao trong thi đấu một trong những việc cần làm là
phải nâng cao sức bền chuyên môn đối với VĐV, từ đó tạo nền tảng để VĐV
thực hiện và vận dụng có hiệu quả kỹ chiến thuật đánh cầu, giúp cho VĐV
duy trì được những trận đấu căng thẳng kéo dài mà vẫn đảm bảo một cách
hiệu quả những đường cầu tấn công nhanh mạnh đầy uy lực, hoặc kiên trì
phòng thủ an toàn trước những pha áp đảo của đối phương. Không những
vậy một khi sức bền chuyên môn của VĐV được đảm bảo sẽ củng cố và
nâng cao năng lực tâm lý của VĐV, giúp VĐV có được bản lĩnh vững vàng,
chủ động và sáng tạo trong thi đấu.
Nhận biết được tầm quan trọng của huấn luyện sức bền chuyên môn
đối với vận động viên các môn thể thao nói chung, và môn cầu lông nói riêng.
Trên cơ sở phân tích tầm quan trọng, tính bức thiết của vấn đề, để khắc phục
hiện trạng trên góp phần vào việc nâng cao khả năng thi đấu cho VĐV
Trường THCS Buôn Trấp, tôi mạnh dạn tiến hành nghiên cứu đề tài: “Kinh
nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học sinh
Cầu lông cấp THCS”
II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu
Qua tìm hiểu thực trạng việc sử dụng bài tập huấn luyện sức bền
chuyên môn cho đối tượng nghiên cứu, trên cơ sở đó lựa chọn những bài tập
phù hợp nhất để phát triển sức bền chuyên môn cho các em VĐV Cầu lông
Trường THCS Buôn Trấp, bước đầu lựa chọn và ứng dụng, đánh giá hiệu
quả các bài tập . Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác
đào tạo vận động viên cầu lông trong nhà trường
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
* Mục tiêu 1: Nghiên cứu thực trạng công tác huấn luyện sức bền
chuyên môn cho học sinh cầu lông tại trường THCS Buôn Trấp.
* Mục tiêu 2: Lựa chọn và ứng dụng bài tập phát triển sức bền chuyên
môn cho học sinh cầu lông tại trường THCS Buôn Trấp.
Phạm Văn Định 2 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Nhằm tìm ra phương pháp giúp các em có hứng thú khi học môn Thể
dục, từ đó giúp học sinh nâng cao sức khỏe, tạo điều kiện cho các em học tập
và lao động tốt hơn.
Giúp các em hoàn thiện về mặt thể chất và chức năng của cở thể
nhằm hình thành và củng cố những kỹ năng, kỹ xảo vận động cơ bản quan
trọng trong cuộc sống cùng những hiểu biết có liên quan đến kỹ năng, kỹ xảo
đó.
Củng cố và tăng cường sức khỏe, hình thành cho học sinh thói quen giữ
gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể thường xuyên, giáo dục phẩm chất đạo đức, ý
chí, tinh thần tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật, xây dựng niềm tin và có cuộc
sống lành mạnh vươn lên.
Sử dụng những phương pháp phù hợp với lứa tuổi các em đảm bảo
tính vừa sức, hấp dẫn đối với học sinh.
Xây dựng chương trình tập luyện ngoại khóa môn Cầu Lông nhằm nâng
cao chất lượng GDTC cho học sinh trường THCS Buôn Trấp
Phạm Văn Định 3 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
1. Sơ lược về môn Cầu lông
1.1. Đặc điểm của môn cầu lông
Cầu lông là môn thể thao thi đấu đối kháng cá nhân. Đội hình chính
trong thi đấu Cầu lông là: Thi đấu đơn, thi đấu đôi (Thi đấu đơn nam, nữ, thi
đấu đôi nam, đôi nữ, đôi nam nữ). Làm thế nào để tấn công đối phương dành
quyền phát cầu về mình ghi điểm càng nhiều càng tốt. Vì vậy mà các tình
huống thi đấu hầu như được diễn biến mang tính luân phiên ở cả hai phía sân
Cầu lông của mỗi đôi: Quá trình thi đấu được xác định bằng kỹ thuật, chiến
thuật, thể lực...
1.2. Tác dụng của môn cầu lông
Cầu lông là môn thể thao được nhiều người ưa thích tham gia tập
luyện và thi đấu. Với dụng cụ, sân bãi tập luyện đơn giản, dễ tập, Cầu lông
phù hợp với mọi lứa tuổi giới tính, mọi tầng lớp nhân dân lao động.
Đối với thế hệ trẻ, thanh thiếu niên nhi đồng thì tập luyện thi đấu Cầu
lông có tác dụng phát triển toàn diện các năng lực thể chất, tố chất thể lực
như: Sức mạnh, sức nhanh, sức bền, sự khéo léo và các năng lực chuyên môn
để nâng cao thành tích thể thao Cầu lông; rèn luyện các phẩm chất đạo đức
tâm lý, ý chí, nhân cách con người, có thái độ đúng đắn đối với lao động.
Đối với những người cao tuổi, tập luyện và thi đấu Cầu lông có tác
dụng củng cố, tăng cường sức khoẻ, chống sự già nua, thoái hoá của một số
các bộ phận cơ thể thông qua đó có thể phòng chống được một số bệnh
thường xuất hiện ở lứa tuổi này như: Suy nhược cơ thể, cao áp huyết….
Chính vì vậy hiện nay Cầu lông đã được đưa vào thi đấu ở mọi lứa tuổi.
Đối với những người làm việc trí óc; cán bộ công chức, viên chức nhà
nước sau thời gian lao động căng thẳng mệt mỏi việc tập luyện, thi đấu Cầu
lông có tác dụng làm thay đổi trạng thái từ mệt mỏi sang hưng phấn tạo cảm
giác thoả mái dễ chịu bớt căng thẳng của hệ thần kinh, đưa cơ thể dần trở về
trạng thái bình thường.
Phạm Văn Định 4 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Đối với những người lao động chân tay, tập luyện Cầu lông có tác
dụng củng cố sức khoẻ tăng cường sức mạnh cơ bắp, hoạt động nhanh nhẹ,
linh hoạt xử lý mọi tình huống trong cuộc sống một cách có hiệu quả nhất,
chuẩn bị cho cơ thể bước vào lao động với hiệu quả cao nhất.
1.3. Các quan điểm về huấn luyện tố chất thể lực chuyên môn cho
vận động viên Cầu lông
Cầu lông là một môn thể thao có yêu cầu cao về kỹ thuật, chiến thuật,
thể lực và tâm lý. Khó đánh giá được mặt nào là quan trọng nhất bởi vì:
Thứ nhất: Là một môn thể thao định tính không thể cân đo đong đếm
được.
Thứ hai: Nó phụ thuộc vào lứa tuổi và tiêu chuẩn của từng cá nhân
VĐV. Đối với một người mới tập thì việc học kỹ thuật là phần quan trọng
nhất. Tuy nhiên để đạt được trình độ thi đấu xuất sắc, thì các khía cạnh về
thể lực và tâm lý vẫn là những phần quan trọng nhất cần phải quan tâm.
Thứ ba: Kỹ thuật có thể bù đắp được một phần hoặc toàn bộ cho một
trạng thái sung sức về thể lực còn thấp. Tuy nhiên, thể lực kém có thể làm
hỏng những kỹ thuật tốt vào cuối hiệp thứ nhất, và trong suốt khoảng thời
gian cuối cùng còn lại của trận đấu. Nói cách khác, tất cả các mặt yêu cầu
đối với môn cầu lông đều có liên quan chặt chẽ với nhau, điều này có thể
được minh hoạ theo sơ đồ 1.2 dưới đây.
Phạm Văn Định 5 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
1
2
Thể lực
Chiến thu ật
3
5
4
6
Kỹ thuật
9
11
7
8
10
12
Tâm lý
Sơ đồ 1.2. Mối quan hệ tương tác giữa các nhân tố tập
luyện trong môn cầu lông .
Trong đó:
1
Thể lực kém thường ngăn cản cơ hội sử dụng chiến thuật làm kiệt
sức VĐV.
2
Nếu có một lối đánh tối ưu thì sẽ phát huy được khả năng thể lực.
3
Những quả đập không chính xác làm gián đoạn cầu qua lại và không
có tác dụng để nâng cao thể lực.
4
Thể lực yếu làm hạn chế những quả đập cầu tấn công.
5
Kỹ thuật tấn công yếu sẽ làm giảm thể hiện lối đánh.
6
Ít biến hoá trong phòng thủ sẽ không làm phát triển được quả đập
7
Các quả tấn công đơn giản không còn ăn chắc trong tình thế đang
cầu.
dẫn điểm.
8
Cảm giác phòng thủ kém sẽ làm giảm mất cơ hội chống lại những
đấu thủ chơi hăng hái.
9
Tinh thần thi đấu có thể huy động những nguồn sức mạnh tiềm ẩn.
Phạm Văn Định 6 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
10
Hoạch định chiến thuật một cách có tổ chức sẽ làm tăng lòng tự tin.
11
Sung sức thể lực ở mức cao sẽ kích thích được tinh thần.
12
Có đủ kiên nhẫn, ý chí để thực hiện chiến thuật hay không?
Qua sơ đồ 1.2 có thể nhận thấy tầm quan trọng của sự sung sức về thể
lực, phản ánh lượng vận động thường bắt đầu bằng việc đánh giá toàn bộ
các yêu cầu của môn Cầu lông. Sự phù hợp về thể lực quyết định trực tiếp
đến yêu cầu sử dụng kỹ thuật, chiến thuật và các khả năng tâm lý. Do vậy
đòi hỏi người làm công tác giảng dạy và huấn luyện, đặc biệt là người HLV
trong huấn luyện thể lực cần phải chú ý nghiêm khắc về phương pháp huấn
luyện, nguyên tắc huấn luyện. Nội dung huấn luyện các bài tập phát triển các
tố chất thể lực phải phù hợp với việc phân chia chu kỳ huấn luyện, mục đích
yêu cầu và nhiệm vụ huấn luyện theo từng giai đoạn cụ thể, các bài tập phải
xét đến khả năng thích ứng lượng vận động của từng đối tượng, giới tính,
lứa tuổi, diễn biến tâm sinh lý..., tất cả đều có mối liên hệ hữu cơ và mật
thiết tới sự hình thành và phát triển kỹ, chiến thuật, đồng thời còn phụ thuộc
vào sự cung cấp dinh dưỡng.
Theo tác giả Datuk Punch Gunalan, Kedulop cho thấy: Thành tích của
môn cầu lông phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố và yếu tố không thể thiếu được
là các tố chất thể lực. Tố chất thể lực được biểu hiện bao gồm các mặt:
Sức bền ưa khí.
Sức bền yếm khí.
Sức mạnh.
Tốc độ.
Tính linh hoạt.
Sự nhanh nhẹn.
Khả năng thăng bằng.
Từ các quan điểm nêu trên tôi mạnh dạn có một số nhận xét sau về quá
trình huấn luyện tố chất thể lực chuyên môn cho VĐV Cầu lông:
Huấn luyện thể lực toàn diện là nguyên tắc cơ bản khi sử dụng lượng
vận động lớn trong quá trình huấn luyện không ngừng nâng cao năng lực làm
Phạm Văn Định 7 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
việc của hệ thống thần kinh trung ương và các trung khu của nó, nâng cao
năng lực làm việc của các cơ quan nội tạng, nhất là cơ quan tuần hoàn hô hấp
dưới tác động của lượng vận động ngày càng lớn. Đây chính là quá trình làm
biến đổi, thích nghi và không ngừng nâng cao giới hạn khả năng hoạt động
của cơ quan chức phận phù hợp với lượng vận động, duy trì trạng thái sung
sức thể thao và có khả năng điều chỉnh trạng thái đó vào đúng thời kỳ thi đấu.
Thực tế hiện nay như trên đã phân tích, một trận thi đấu thông thường từ 15
30 phút nhưng có trận kéo dài đến 40 phút, thì huấn luyện thể lực có vị trí và
tầm quan trọng đặc biệt, và cơ sở chính để thực hiện kỹ thuật và nâng cao
hiệu quả thi đấu. Điều này đòi hỏi VĐV Cầu lông phải có một trình độ thể
lực vững vàng để thi đấu trong những tình huống khó khăn, căng thẳng nhất.
Với lối đánh hiện nay của cầu lông hiện đại là thực dụng, hiệu quả, đòi hỏi
những yêu cầu rất cao về các tố chất thể lực đã hình thành xu hướng tập
luyện với thời gian dài, cường độ vận động lớn.
Huấn luyện thể lực chuyên môn cho VĐV cầu lông là quá trình sử
dụng hợp lý các phương tiện chuyên môn của quá trình giáo dục thể chất, tác
động một cách toàn diện đến cơ thể VĐV, nhằm hình thành ở họ các năng
lực chuyên môn phù hợp cho luyện tập và thi đấu. Thi đấu cầu lông hiện đại
thường được thể hiện với tốc độ cao và cường độ lớn, đặc biệt ở các giải
lớn mỗi trận đấu càng ở vòng trong càng mang tính chất căng thẳng, quyết
liệt, do đó đòi hỏi mỗi VĐV có sự chuẩn bị tốt về thể lực. Trong suốt thời
gian trận đấu hoặc ngay trong mỗi tình huống cụ thể, đòi hỏi các VĐV phải
di chuyển hợp lý trên sân, bật nhảy tấn công liên tục, thực hiện động tác rồi
lại di chuyển để tiếp tục kỹ thuật khác. Bởi vậy một yêu cầu trong huấn
luyện thể lực cho VĐV là giúp họ có khả năng thích ứng về thể lực chuyên
môn cao.
1.4. Cơ sở của phương pháp giáo dục sức bền trong môn Cầu lông
Sức bền là khả năng của cơ thể chống lại mệt mỏi trong một hoạt
động nào đó. Trong bất kỳ hoạt động nào cũng xuất hiện các thành phần khác
nhau của các dạng mệt mỏi, song trong lĩnh vực giáo dục thể chất mệt mỏi
Phạm Văn Định 8 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
thể lực do hoạt động cơ bắp gây nên chiếm vị trí chủ yếu. Các phương pháp
giáo dục sức bền bao gồm:
Phương pháp nâng cao khả năng ưa khí: Trong khi tác động lên khả
năng ưa khí của cơ thể trong quá trình giáo dục thể chất và huấn luyện thể
thao người ta phải giải quyết 3 nhiệm vụ.
+ Nâng cao mức hấp thụ ôxy tối đa của cơ thể.
+ Phát triển khả năng duy trì mức hấp thụ ôxy đó trong thời gian dài.
+ Làm cho quá trình hô hấp nhanh chóng bước vào hoạt động với năng
suất cao.
Phương pháp nâng cao khả năng yếm khí: Để nâng cao khả năng yếm
khí cần giải quyết 2 nhiệm vụ:
+ Nâng cao khả năng chức phận của cơ chế phốt phocrêatin (CP).
+ Hoàn thiện cơ chế glucôphân.
Như vậy, trình tự tác động có ưu tiên lên các mặt khác nhau của sức
bền trong quá trình huấn luyện trước hết cần phát triển những khả năng hô
hấp, sau đó, phát triển những khả năng glucôphân và cuối cùng phát triển
những khả năng sử dụng năng lượng của phản ứng CP. Điều này liên quan
đến toàn bộ các giai đoạn huấn luyện (ví dụ các giai đoạn tập luyện thể
thao).
Sự phát triển của sức bền phụ thuộc vào mức độ hoàn thiện của sự
phối hợp giữa các chức năng vận động và các chức năng dinh dưỡng, độ bền
vững chức năng của cơ quan nội tạng, đặc biệt là các hệ hô hấp và tim mạch
là những hệ đảm bảo cung cấp ôxy cho cơ thể.
Hoạt động sức bền thể hiện ở các dạng, sức bền chung và sức bền
chuyên môn, sức bền tốc độ và sức mạnh bền. Sức bền là tố chất thể lực
quan trọng để phát triển thể lực chung. Những biện pháp chủ yếu để phát
triển sức bền chung là các bài tập gắng sức với thời gian dài, nhằm nâng cao
khả năng chịu đựng của cơ thể, khắc phục mệt mỏi để duy trì hoạt động vận
động. Phương tiện để phát triển sức bền chung thường là các bài tập việt dã
trên địa hình tự nhiên từ 1.000m đến 3.000m trở lên, có thể sử dụng các bài
tập chạy biến tốc, lên dốc, xuống dốc, và các bài tập mang tính trò chơi vận
Phạm Văn Định 9 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
động… vận dụng phương pháp chạy đều với cường độ không lớn, phương
pháp vòng tròn, tiến hành dưới dạng trò chơi và thi đấu, khi tiến hành phương
pháp này cần chú ý đặc điểm đối tượng và tập luyện theo nguyên tắc tăng
dần lượng vận động.
II. Thực trạng vấn đề
Để đánh giá thực trạng về sức bền cho các em VĐV Cầu lông trường
THCS Buôn Trấp, tôi đã tiến hành tìm hiểu và nhận thấy:
Thị Trấn Buôn Trấp là nơi có phong trào tập luyện Cầu lông khá phát
triển môn Cầu lông đã được quần chúng nhân dân nhanh chóng đón nhận và
tập luyện. Chính vì vậy số lượng các em VĐV của trường tham gia tập luyện
rất đông. Tuy phong trào phát triển mạnh như vậy nhưng thành tích trong mấy
năm gần đây còn nhiều hạn chế.
Trong công tác giảng dạy và huấn luyện môn Cầu lông thì các em cần
được trang bị sức bền chuyên môn và hoàn thiện kỹ chiến thuật là nhiệm vụ
hàng đầu của quá trình huấn luyện. Huấn luyện sức bền chuyên môn hoàn
thiện sẽ là tiền đề cho việc thực hiện các động tác được tốt và hiệu quả hơn.
Có như vậy trong quá trình thi đấu VĐV mới có thể phát huy được sức mạnh
trong các tình huống, phát huy được khả năng dứt điểm để dành được thắng
lợi. Mặt khác việc trang bị sức bền toàn diện cho các VĐV cầu lông là nhiệm
vụ thường xuyên và liên tục của giáo viên, HLV trong suốt quá trình huấn
luyện.
Để tìm hiểu kế hoạch huấn luyện vận động viên Cầu lông trường
THCS Buôn Trấp đề tài đã đi vào nghiên cứu một số vấn đề sau.
1. Thời gian huấn luyện
Thời gian dành cho các nội dung huấn luyện trong 6 tháng được thể
hiện ở bảng 1.3
Bảng 1.3. Thực trạng kế hoạch huấn luyện cho VĐV Cầu lông
trường THCS Buôn Trấp
TT
1
Nội dung huấn
luyện
Huấn luyện kỹ thuật
Thời gian
Số giờ
Tỷ lệ %
120/410
29.27
Ghi chú
Phạm Văn Định 10 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
2
3
Huấn luyện sức bền
Huấn luyện chiến
102/410
109/410
24.88
26.59
4
5
6
thuật
Huấn luyện tâm lý
Thi đấu
Kiểm tra
Tổng
21/410
43/410
13/410
410
5.12
10.49
3.17
Qua bảng 1.3 cho thấy: Trong kế hoạch huấn luyện 6 tháng cho các em
VĐV trong tổng số 410 giờ tập luyện các nội dung kỹ thuật, chiến thuật, thể
lực tâm lý, thì thời gian dành cho việc huấn luyện sức bền của các em tương
đối ít, chiếm 24.88% tổng số thời gian huấn luyện nên hiệu quả thi đấu tại
một số giải của các em chưa cao. Bên cạnh đó tỷ lệ huấn luyện chiến thuật
lại khá nhiều lên tới 29.27%. Qua bảng trên ta có thể thấy được các em chỉ
được huấn luyện kỹ, chiến thuật, huấn luyện sức bền tuy cũng được chú
trọng nhưng thời gian chưa nhiều.
2. Thực trạng sử dụng các bài tập huấn luyện sức mạnh tốc độ
cho VĐV Cầu lông trường THCS Buôn Trấp
Để đánh giá thực trạng một cách chính xác việc sử dụng các bài tập
phát triển sức bền cho VĐV Cầu lông của trường THCS Buôn Trấp. Đề tài
tiến hành quan sát và theo dõi quá trình huấn luyện cùng với việc thực hiện
các bài tập của VĐV thông qua tập luyện và thi đấu. Kết quả được trình bày
ở bảng 1.4
Bảng 1.4. Thực trạng phân phối thời gian huấn luyện sức bền
chuyên môn cho vận động viên Cầu lông trường THCS Buôn Trấp
TT
Nội dung
Số giáo án
Tỷ lệ %
1
Sức nhanh
7
25.00
2
Sức mạnh
8
28.57
3
Khả năng phối hợp vận động
4
14.29
4
Mềm dẻo
0
0.00
5
Sức bền
Chung
5
17.86
Chuyên môn
4
14.29
28
100.00
Tổng số:
Phạm Văn Định 11 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Qua bảng 1.4 cho thấy: Số giáo án huấn luyện sức bền chuyên môn cho
vận động viên Cầu lông trường THCS Buôn Trấp như sau:
Thời gian huấn luyện sức nhanh là: 25.00%
Thời gian huấn luyện sức mạnh là: 28.57%
Thời gian huấn luyện khả năng phối hợp vận động là: 14.27%
Thời gian huấn luyện mềm dẻo là: 0,0%
Thời gian huấn luyện sức bền chung là 17.86%
Thời gian huấn luyện sức bền chuyên môn là 14.29%
Sức bền chuyên môn là tố chất thể lực rất quan trọng đối với VĐV
Cầu lông. Chính vì vậy thời gian huấn luyện sức bền chuyên môn (14.29%)
so với các tố chất thể lực khác trong chương trình huấn luyện là thấp. Theo
tiêu chuẩn thì thời gian tập luyện sức bền chuyên môn chiếm tỷ lệ khoảng
18% là hợp lý.
3. Thực trạng sử dụng các bài tập huấn luyện sức mạnh tốc độ
cho VĐV Cầu lông trường THCS Buôn Trấp
Để đánh giá thực trạng việc sử dụng các bài tập phát triển sức chuyên
môn cho VĐV Cầu lông trường THCS Buôn Trấp tôi tiến hành quan sát và
theo dõi quá trình huấn luyện cùng với việc thực hiện các bài tập của VĐV
thông qua tập luyện và thi đấu. Kết quả được trình bày ở bảng 3
4. Thực trạng sử dụng bài tập huấn luyện sức bền chuyên môn
cho VĐV Cầu lông trường THCS Buôn Trấp
Để đánh giá thực trạng sử dụng bài tập phát triển sức bền chuyên môn
cho đối tượng nghiên cứu, tôi tiến hành quan sát các buổi tập thể lực cho vận
động viên Cầu lông tại nhà thi đấu trường THCS Buôn Trấp, tiến hành phân
tích giáo án huấn luyện để tìm ra những bài tập thường được sử dụng trong
huấn luyện thể lực nói chung và huấn luyện sức bền chuyên môn nói riêng.
Kết quả cho thấy trong huấn luyện sức bền chuyên môn cho đối tượng
nghiên cứu mới sử dụng 13 bài tập thuộc nhóm bài tập không cầu và bài tập
với cầu bao gồm:
Bật nhảy đập cầu trên lưới
Lùi 2 bước bật nhảy đập cầu
Phạm Văn Định 12 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Di chuyển từ giữa sân ra 4 góc
Di chuyển tới 6 điểm trên sân
Di chuyển ngang sân đơn
Di chuyển tiến lùi
Di chuyển 3 bước đánh cầu cao sâu liên tục
Tại chỗ nhảy đập cầu liên tục
Tại chỗ làm động tác phông cầu liên tục
Lùi bật nhảy đập cầu 2 góc cuối sân
Di chuyển đánh cầu toàn sân
Di chuyển 2 góc lưới làm động tác bỏ nhỏ
Di chuyển trên lưới sủi cầu và đánh cầu cao sâu
Huấn luyện sức bền chuyên môn môn Cầu lông là công việc quan trọng
và có thể sử dụng rất đa dạng các bài tập và phương pháp huấn luyện. Tuy
nhiên, trên thực tế lại chỉ sử dụng một số ít bài tập. Hơn nữa, các bài tập này
mới chỉ được sử dụng theo kinh nghiệm cá nhân của huấn luyện viên mà
chưa được nghiên cứu khoa học để xác định hiệu quả huấn luyện. Vì vậy,
khi ứng dụng thực tế còn đạt hiệu quả chưa cao.
Cầu lông là môn thể thao thi đấu đối kháng gián tiếp trong khoảng thời
gian tương đối dài. Trong suốt thời gian thi đấu, VĐV Cầu lông luôn phải di
chuyển linh hoạt, thực hiện động tác tấn công và phỏng thủ hoặc là nhanh
mạnh, hoặc là khéo léo... Vì vậy, sức bền chuyên môn rất quan trọng trong
quá trình tập luyện và thi đấu cầu lông.
III. Các giải pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề
1. Lựa chọn và ứng dụng bài tập phát triển sức bền chuyên môn
cho vận động viên Cầu lông Trường THCS Buôn Trấp
1.1. Lựa chọn bài tập nhằm phát triển sức bền chuyên môn cho
vận động viên Cầu lông Trường THCS Buôn Trấp
1.1.1. Xác định nguyên tắc lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên
môn
Phạm Văn Định 13 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Để lựa chọn được các bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho VĐV
Cầu lông Trường THCS Buôn Trấp, trước hết tôi tiến hành xác định nguyên
tắc lựa chọn bài tập.
Căn cứ vào các nguyên tắc huấn luyện, dựa và cơ sở lý luận của sức
bền, dựa vào đặc điểm tâm sinh lý và trình độ thực tế về sức bền chuyên môn
của VĐV Cầu lông Trường THCS Buôn Trấp, dựa vào mục đích yêu cầu về
huấn luyện thể lực .
Nguyên tắc lựa chọn các bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
VĐV cầu lông Trường THCS Buôn Trấp như sau:
Nguyên tắc 1: Các bài tập được lựa chọn phải có tính định hướng phát
triển sức sức bền chuyên môn rõ rệt nhằm tác động trực tiếp vào các nhóm cơ
chủ yếu tham gia vào hoạt động kỹ chiến thuật Cầu lông.
Nguyên tắc 2: Việc lựa chọn các bài tập phải đảm bảo tính khả thi, có
nghĩa là các bài tập có thể thực hiện được trên đối tượng và điều kiện tập
luyện của VĐV cầu lông Trường THCS Buôn Trấp.
Nguyên tắc 3: Các bài tập lựa chọn phải đảm bảo tính hợp lý, nghĩa là
nội dung, hình thức, khối lượng vận động phải phù hợp với đặc điểm đối
tượng, điều kiện thực tiễn của nhà trường.
Nguyên tắc 4: Các bài tập phải có tính hiệu quả, nghĩa là các bài tập
phải nâng cao được năng lực sức bền chuyên môn cho VĐV cầu lông Trường
THCS Buôn Trấp.
Nguyên tắc 5: Các bài tập phải có tính đa dạng, tạo hứng thú tập
luyện cho các em.
Nguyên tắc 6: Các bài tập phải có tính tiếp cận với xu hướng sử dụng
các biện pháp và phương pháp huấn luyện sức bền chuyên môn trong huấn
luyện hiện đại.
Trên cơ sở các nguyên tắc lựa chọn, tôi tiến hành lựa chọn các bài tập
phát triển sức bền chuyên môn cho các em (đối tượng nghiên cứu.)
1.1.2. Lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho vận động
viên cầu lông Trường THCS Buôn Trấp
Phạm Văn Định 14 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Để lựa chọn được các bài tập đa dạng và phù hợp phát triển sức bền
chuyên môn cho các em, tôi tiến hành tham khảo các tài liệu có liên quan. Tôi
đã tổng hợp được 16 bài tập thuộc các nhóm bài tập không cầu, bài tập với
cầu, bài tập trò chơi và thi đấu. Cụ thể gồm:
* Nhóm bài tập không cầu: 05 bài
1. Di chuyển ngang sân đơn
2. Di chuyển tiến lùi dọc sân
3. Bật nhảy tại chỗ làm động tác đập cầu liên tục
4. Di chuyển tiến làm động tác bắt bỏ nhỏ và lùi đập cầu
5. Di chuyển 6 điểm trên sân liên tục
* Nhóm bài tập với cầu: 08 bài tập
6. Di chuyển 4 góc đập cầu và sủi cầu
7. Di chuyển đánh cầu trên lưíi, lïi vÒ bËt nh¶y ®Ëp cÇu trong 1
phót
8. Di chuyển bật nhảy 2 góc đánh cầu trên lưới
9. Phát cầu ngắn và phối hợp bật nhảy đánh cầu trên lưới
10. Bài tập di chuyển ngang cuối sân bật nhảy đánh cầu góc
11. Di chuyển 2 bước lên lưới vồ cầu trong 2 phút
12. Bài tập nhiều cầu với kỹ thuật tổng hợp
13. Di chuyển lùi đánh cầu cao sâu, lên lưới đặt cầu 3 phút
* Nhóm bài tập trò chơi và thi đấu: 03 bài tập
14. Thi đấu đôi
15. Thi đấu đơn
16. Thi đấu 30 điểm
IV. Tính mới của giải pháp
Như vậy, sau 6 tháng tập luyện với các bài tập tôi đã đưa ra, trình độ
sức bền chuyên môn của các em đã tốt hơn hẳn so với trước khi tập luyện,
nghĩa là các bài tập tôi lựa chọn đã có tác dụng tốt trong việc phát triển sức
bền chuyên môn cho VĐV cầu lông Trường THCS Buôn Trấp.
V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Phạm Văn Định 15 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Bước đầu ứng dụng các bài tập lựa chọn trong thực tế. Kết quả, các
bài tập lựa chọn đã có tác dụng tốt trong việc phát triển sức bền chuyên môn
cho VĐV cầu lông Trường THCS Buôn Trấp.
Phạm Văn Định 16 Năm học: 20182019
ti:Kinhnghimlachnbitpphỏttrinscbnchuyờnmụncho
hcsinhCulụngcpTHCS
Phnth3:Ktlun,kinngh
I.Ktlun
Cngnh mts mụnth thaokhỏcscbnchuyờnmụntrongtp
luynvthiucúýnghaquantrng,núquytnhnthnhtớchcacỏc
em.Culụngthiuũihiphikthpvinhngnnglcvnngca
conngitrongúcúscbnchuyờnmụnchimmtvtrớquantrng.
Saukhinghiờncuvavoỏpdngcỏcbitpphỏttrinscbn
chuyờnmụn cho VVculụng TrngTHCSBuụnTrp, tụi n h n thy
th lc ca cỏc em c nõng lờn rừ rt. T ú cỏc em nm bt k thut
ctthn.Gihccacỏcemsinhnghn,khụngbnhmchỏn,gũbú.
Tụióchnrac4bikimtraỏnhgiỏscbnchuyờnmụnchocỏcem
VVculụngTrngTHCSBuụnTrp,baogm:
1.
Dichuynngangsõnn40ln(s)
Dichuyn4gúctinlựimụphngngtỏcpcu
vsicu1phỳt(ln)
3. Dichuynnhticu6imtrờnsõn1vũng(s)
4. Dichuynlựi3bcbtnhypcu20ln(s)
ưTụiólachnc16bitpphỏttrinscbnchuyờnmụnchoi
tngnghiờncugm:
*Nhúmbitpkhụngcu:05bi
2.
1. Dichuynngangsõnn
2. Dichuyntinlựidcsõn
3. Btnhytichlmngtỏcpculiờntc
4. Dichuyntinlmngtỏcbtbnhvlựipcu
5. Dichuyn6imtrờnsõnliờntc
*Nhúmbitpvicu:08bitp
6. Dichuyn4gúcpcuvsicu
7. Dichuynỏnhcutrờnlới, lùi về bật nhảy đập cầu trong 1
phút
8. Dichuynbtnhy2gúcỏnhcutrờnli
9. Phỏtcungnvphihpbtnhyỏnhcutrờnli
10.
Bài tập di chuyển ngang cuối sân bật nhảy đánh cầu
PhmVnnh17Nmhc:2018ư2019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
gãc
11.
Di chuyÓn 2 bưíc lªn lưíi vå cÇu trong 5 phót
12.
Bµi tËp nhiÒu cÇu víi kü thuËt tæng hîp
13.Di chuyển lùi đánh cầu cao sâu, lên lưới đặt cầu 3 phút
* Nhóm bài tập trò chơi và thi đấu: 03 bài tập
14.Thi đấu đôi
15.Thi đấu đơn
16.Thi đấu 30 điểm
II. Kiến nghị
Từ những kết luận của đề tài tôi có các kiến nghị sau:
1. Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho
HLV đội tuyển Cầu lông các trường, các CLB trong quá trình huấn luyện phát
triển sức bền chuyên môn cho VĐV.
2. Nên áp dụng các bài tập đề tài đã lựa chọn vào kế hoạch huấn luyện
học sinh năng khiếu Cầu lông trường THCS Buôn Trấp, đồng thời phổ biến
làm tài liệu tham khảo cho các trường trên địa bàn huyện.
3. Xây dựng các Câu lạc bộ sở thích trong nhà trường để tập luyện và
sinh hoạt thường xuyên nhằm phát triển sức bền, nâng cao sức khỏe cho các
em.
4. Tuyên truyền cho các em tự nguyện đăng ký môn thể thao mình ưa
thích khi học môn thể dục để tập luyện thường xuyên nâng cao thành tích.
5. Cần mở rộng nghiên cứu này trên các đối tượng khác để hình thành
hệ thống bài tập phù hợp với các đối tượng, các lứa tuổi khác
Do điều kiện và thời gian còn nhiều hạn chế. Đề tài chỉ dừng lại ở
việc nghiên cứu lựa chọn các bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho một
số đối tượng là VĐV Cầu lông Trường THCS Buôn Trấp. Rất mong được sự
quan tâm hơn nữa của các đồng nghiệp để nghiên cứu xây dựng được một hệ
thống các bài tập phát triển thể lực nói chung đối với các môn thể thao và sức
bền chuyên môn nói riêng cho VĐV Cầu lông.
Xin chân thành cảm ơn!
Buôn Trấp, ngày 2 tháng 04 năm 2019.
Người viết
Phạm Văn Định 18 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
Phạm Văn Định
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Phạm Văn Định 19 Năm học: 20182019
Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho
học sinh Cầu lông cấp THCS”
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trần Văn Vinh, Đào Chí Thành (1998), Giáo trình Cầu Lông, NXB
TDTT, Hà Nội.
2. Lê Bửu, Dương Nghiệp Chí, Nguyễn Hiệp (1983), Lý luận và phương
pháp huấn luyện thể thao, sở TDTT Thành phố HCM.
3. Lưu Quang Hiệp, Phạm Thị Uyên (1995), Sinh lý học TDTT, NXB
TDTT, Hà Nội.
4. Nguyễn Hạc Thúy, Nguyễn Quý Bình (2000), Huấn luyện thể lực cho
vận động viên cầu lông, NXB TDTT, Hà Nội.
5. Nguyễn Toán (1998), Cơ sở lý luận và phương pháp đào tạo VĐV ,
NXB TDTT, Hà Nội.
6. Nguyễn Toán, Phạm Danh Tốn (2000), Lý luận và phương pháp thể
dục thể thao, NXB TDTT, Hà Nội.
Phạm Văn Định 20 Năm học: 20182019