Giáo án lòch sử 6 Nguyễn Thò Kim Phượng
Tuần: 23 Tiết: 21 Ngày soạn :
CHƯƠNG III THỜI KÌ BẮC THUỘC VÀ ĐẤU TRANH
GIÀNH ĐỘC LẬP
BÀI 17 CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG ( NĂM 40)
I/ MỤC ĐÍCH YÊU CẦU
1/ Kiến thức
- Sau thất bại của An Dương Vương, đất nước ta bò phong kiến phương Bắc thống trò
( thời kì Bắc thuộc). Sự thống trò tàn bạo của phong kiến phương Bắc là nguyên nhân chính dẫn
đến cuộc khởi nghóa Hai Bà Trưng.
- Cuộc khởi nghóa Hai Bà Trưng được toàn dân ủng hộ, thắng lợi nhanh chóng, đất nước
giành được độc lập.
2/ Tư tưởng
- Giáo dục cho HS ý thức căm thù quân xâm lược, ý thức tự hào, tự tôn dân tộc.
- Giáo dục cho các em lòng biết ơn Hai Bà Trưng và tự hào về truyền thống phụ nữ Việt
Nam.
3/ Kó năng
- Rèn luyện cho HS biết tìm nguyên nhân và mục đích của sự kiện lòch sử.
- Bước đầu rèn luyện kó năng cho HS biết vẽ và đọc bản đồ lòch sử.
II/ THIẾT BỊ DẠY HỌC
- Bản đồ loại treo tường” Khởi nghóa Hai Bà Trưng” do trung tâm bản đồ – tranh ảnh, Bộ Giáo
dục và Đào tạo xuất bản.
- Bản đồ Nam Việt và Âu Lạc thế kỉ III TCN.
- Bản đồ Âu Lạc thế kỉ I – thế kỉ III.
- Tranh dân gian về Hai Bà Trưng khởi nghóa, ảnh về đền thờ Hai Bà ở Hà Nội, Hà Tây…
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1/ Ổn đònh lớp: ( TG) 1 Phút
2/ Kiểm tra bài cũ: ( TG) 4 Phút
- Những hoa văn trên trống đồng Đông Sơn giúp em hiểu những gì về đời sống của người Việt
cổ?
- Em hãy phân tích giá trò của thành Cổ Loa? ( chính trò, kinh tế, quân sự).
3/ Bài mới
* Trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Triệu Đà, An Dương Vương đã chủ quan,
thiếu phòng bò nên đã bò thất bại. Từ đó nước ta bò phong kiến phương Bắc thống trò đô hộ.
Chính sách cai trò tàn bạo của nhà Hán đã đẩy nhân dân ta đến trước những thử thách nghiêm
trọng : đất nước bò mất tên, dân tộc cũng có nguy cơ bò mất bởi chính sách đồng hóa
Giáo án lòch sử 6 Nguyễn Thò Kim Phượng
Nhưng nhân dân ta quyết không chòu sống trong cảnh nô lệ, đã liên tục nổi dậy, mở đầu là
cuộc khởi nghóa của Hai Bà Trưng năm 40. Đây là cuộc nổi dậy lớn, tiêu biểu cho ý chí quật
cường của dân tộc ta.
Vậy cuộc khởi nghóa diễn ra trong hoàn cảnh nào ? Diễn biến và kết quả của nó ra sao ?
Đó chính là nội dung của bài học hôm nay
T
G
Hoạt Động của GV và HS Nội dung chính
18 Hoạt động 1 : Mức độ kiến thức cần đạt
- HS nắm được nét chính những đổi thay của tình
hình nước ta từ thế kỉ II TCN đến thế kỉ I
- HS hiểu được âm mưu thâm độc và phân tích được
những thủ đoạn cai trò nước ta của bọn phong kiến
phương Bắc
Gọi HS đọc mục 1 trang 47 SGK.
GV: Sau cuộc kháng chiến của An Dương Vương
chống Triệu Đà bò thất bại, dân tộc ta đã ở vào tình
trạng như thế nào ?
Dân tộc ta bước vào tình trạng hơn 1000 năm Bắc
thuộc.
GV: Triệu Đà đã làm gì sau khi chiếm được Âu
Lạc?
GV: Sau khi nhà Hán đánh bại nhà Triệu, chúng đã
thực hiện chính sách gì ở nước ta?
GV: Nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 của Trung Quốc
thành Châu Giao nhằm âm mưu gì? Em có nhận xét
gì về cách đặt quan lại cai trò của nhà Hán?
+ Chúng đồng hoá dân ta, muốn biến nước ta thành
quận, huyện của Trung Quốc.
+ Bộ máy cai trò rập khuôn của người Hán. Nhưng từ
huyện trở xuống người Hán vẫn phải thông qua người
Việt để thực hiện chính sách cai trò.
GV: Chính sách cai trò của nhà Hán đối với nhân
dân ta như thế nào?
Chúng thực hiện chính sách đồng hoá đối với dân ta,
bắt dân ta ăn, mặc, ở, sinh hoạt giống người Hán,
cho người Hán di cư sang nước ta lập nghiệp, bắt phụ
1/ Nước Âu Lạc từ thế kỉ II TCN đến thế
kỉ I có gì đổi thay?
- Năm 179 TCN, Triệu Đà sáp nhập Âu Lạc
vào Nam Việt, biến Âu lạc thành 2 quận :
Giao Chỉ và Cửu Chân.
- Năm 111 TCN nhà Hán thay nhà Triệu
thống trò Âu Lạc, biến nước ta thành 3 quận:
Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, gộp với 6
quận của Trung Quốc thành Châu Giao, thủ
phủ là Luy Lâu
Giáo án lòch sử 6 Nguyễn Thò Kim Phượng
17
nữ nước ta lấy người Hán……
GV: Em biết gì về Thái thú Tô Đònh ở nước ta?
SGK
GV: Nhân dân Châu Giao bò nhà Hán bóc lột như
thế nào? Nhà Hán đưa người Hán sang ở Châu Giao
nhằm mục đích gì?
+ Nhân dân ta bò nhà Hán bóc lột rất nặng nề, nên
cuộc sống ngày càng khốn khổ.
+ Chúng đưa người Hán nước ta nhằm biến nước ta
thành quận, huyện của Trung Quốc, đồng hoá dân ta.
Hoạt động 2 : Mức độ kiến thức cần đạt
- HS biết phân tích nguyên nhân và hiểu được mục
tiêu của cuộc khởi nghóa.
- Nắm được nét chính về diễn biến và hiểu được ý
nghóa lòch sử to lớn của cuộc khởi nghóa Hai Bà
Trưng.
Yêu cầu HS đọc mục 2 trang 48 SGK.
GV: Vì sao cuộc khởi nghóa Hai Bà Trưng bùng nổ?
GV: Yêu cầu HS nói rõ hơn thân thế của Hai Bà
Trưng.
+ Hai Bà Trưng là con gái Lạc tướng huyện Mê Linh
( vùng đất từ Ba Vì đến Tam Đảo thuộc tỉnh Hà Tây,
Vónh Phúc).
+ Trưng Trắc đã kết duyên cùng Thi Sách con Lạc
tướng huyện Chu Diên ( vùng đất thuộc Đan Phượng
– Hà Tây và Từ Liêm – Hà Nội ngày nay).
+ Hai gia đình Lạc tướng và ngầm liên kết với các
thủ lónh ở mọi miền đất nước chuẩn bò nổi dậy.
Không may, Thi Sách bò giết hại.
GV: Cuộc khởi nghóa Hai Bà Trưng diễn ra như thế
nào?
SGK
GV: Với 4 câu thơ đó, em hiểu như thế nào về mục
tiêu của cuộc khởi nghóa?
Mục tiêu chủ yếu của cuộc khởi nghóa là giành lại
độc lập dân tộc ( rửa sạch nợ nước) sau đó là khôi
phục lại sự nghiệp của họ Hùng ( Hai Bà Trưng
thuộc dòng dõi Hùng Vương). Sau đó mới là mục tiêu
trả thù cho chồng ( kẻo oan ức lòng chồng) và góp
phần cống hiến sức mình cho đất nước.
GV: Cuộc khởi nghóa phát triển như thế nào?
Sử dụng lược đồ
- Thực hiện chính sách áp bức bóc lột nặng
nề. Bắt nhân dân ta phải nộp các loại thuế,
sản vật quývà phải theo phong tục Hán.
- Năm 34 Tô Đònh được cử làm Thái thú Giao
Chỉ.
2/ Cuộc khởi nghóa Hai Bà Trưng bùng nổ
- Nguyên nhân :
+ Do chính sách áp bức, bóc lột tàn bạo của
nhà Hán.
+ Thi Sách chồng Trưng Trắc bò Tô Đònh giết
hại.
- Diễn biến :
+ Mùa xuân năm 40 Hai Bà Trưng đã dựng
cờ khởi nghóa.
Giáo án lòch sử 6 Nguyễn Thò Kim Phượng
GV: Em hãy nêu tên một số lực lượng của nhân dân
ta lúc đó kéo về Mê Linh tụ nghóa với Hai Bà Trưng.
SGK
GV: Theo em, việc khắp nơi đều kéo quân về Mê
Linh nói lên điều gì?
+ Điều đó nói lên cuộc khởi nghóa Hai Bà Trưng đã
được đông đảo nhân dân cả nước hưởng ứng.
+ Tạo ra thực lực đánh bại kẻ thù.
GV: Sau khi làm lễ tế cờ, được dân chúng ủng hộ,
nghóa quân đã liên tiếp thắng lợi. Em hãy kể tên
những chiến thắng đó?
SGK
GV: Kết quả của cuộc khởi nghóa ra sao?
GV Giải thích câu nói của Lê Văn Hưu đóng khung
cuối bài.
+ Đây là cuộc khởi nghóa thu hút được đông đảo
dân chúng tham gia chống lại ách thống trò của nhà
Hán
( người chỉ huy là Hai Bà Trưng, hô một tiếng là 65
thành đều hưởng ứng).
+ Cuộc khởi nghóa này báo hiệu thế lực phong
kiến phương Bắc không thể cai trò vónh viễn nước ta.
+ Nghóa quân làm chủ Mê Linh, nhanh chóng
tiến xuống Cổ Loa và Luy Lâu.
- Kết quả :
+ Tô Đònh hoảng hốt bỏ thành mà chạy.
+ Cuộc khởi nghóa thắng lợi hoàn toàn.
IV/ - CỦNG CỐ BÀI: ( TG) 4 Phút
- Đất nước và nhân dân Âu Lạc dưới thời thuộc Hán có gì thay đổi?
- Diễn biến của khởi nghóa Hai Bà Trưng?
- Em có suy nghó gì về nhận xét của Lê Văn Hưu.
V/ - DẶN DÒ HỌC SINH: ( TG) 1 Phút
- Các em học theo câu hỏi cuối bài.
- Trình bày diễn biến của khởi nghóa bằng bản đồ.
- Ý nghóa lòch sử cuộc khởi nghóa Hai Bà Trưng.
- Xem bài 18 ở nhà trước.