BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
BÙI VĂN HUẤN
PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA GIẢNG DẠY
KINH TẾ CHÍNH TRỊ Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY
Ngành
: Chính trị học
Chuyên ngành : Công tác tư tưởng
Mã số
: 9 31 02 01
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
HÀ NỘI – 2018
Công trình hoàn thành tại
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
Người hướng dẫn khoa học:
PGS, TS. Lương Khắc Hiếu
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện,
họp tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền – Hà Nội
vào hồi giờ ngày tháng năm 2018
Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia, Thư viện Học viện
Báo chí và Tuyên truyền – Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1. Bùi Văn Huấn, Công tác giáo dục lý luận chính trị trong thời kỳ mới,
Tạp chí Khoa học và chiến lược, số 6/2014, tr.1213. ISSN
2. Bùi Văn Huấn, Nhận dạng và sự cần thiết đấu tranh phê phán các
quan điểm sai trái trong lĩnh vực kinh tế chính trị ở nước ta hiện nay, Tạp
chí Lý luận chính trị và Truyền thông, số 8/2017, tr. 4549. ISSN
3. Bùi Văn Huấn, Đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái thông qua
hoạt động giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học ở nước ta
hiện nay Nhận diện và những yêu cầu đặt ra, Tạp chí Giáo dục, số đặc
biệt, kỳ 3 tháng 10/2017, tr. 222226. ISSN
4. Bùi Văn Huấn, Một số vấn đề đặt ra trong việc phê phán quan điểm
sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học hiện nay,
Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền thông, số 10/2017, tr. 5356. ISSN
5. Bùi Văn Huấn, Phạm Thị Hằng, Vai trò của công tác giáo dục lý luận
chính trị đối với sinh viên trong tác trường Đại học, Cao đảng ở nước ta
hiện nay. Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt, kỳ 2 tháng 10/2017, tr.252255.
ISSN
6. Bùi Văn Huấn, Phạm Thị Hằng, Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục
lý luận chính trị số 47 tháng 4/2018, trang, trang 6878. ISSN
7. Bùi Văn Huấn, Phạm Thị Hằng, Một số vấn đề nâng cao năng lực
đấu tranh tư tưởng của đội ngũ giảng viên lý luận chính trị ở các trường
đại học hiện nay, Tạp chí Giáo dục, số đặt biệt kỳ I tháng 5/2018,
trang252255. ISSN
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thứ nhất, đấu tranh với những quan điểm đối lập là quy luật tồn
tại và phát triển của học thuyết Mác Lênin nói chung và kinh tế chính trị
Mác Lênin nói riêng. Học thuyết Mác Lênin mang bản chất khoa học và
cách mạng triệt để, nó giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra theo
quy luật khách quan, toàn diện, lịch sử, cụ thể nhằm cải tạo thế giới theo
chiều hướng tiến bộ và mang tính nhân văn sâu sắc. Sức sống của chủ
nghĩa Mác Lênin không chỉ thể hiện ở sự cảm phục, ngưỡng mộ, sự vận
dụng sáng tạo vào quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của các Đảng
Cộng sản, công nhân, lực lượng yêu chuộng hòa bình, tiến bộ trên thế giới,
mà còn gắn liền với quá trình đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái,
thù địch. Nói một cách khác, đấu tranh với quan điểm đối lập học thuyết
Mác Lênin là quy luật tồn tại và phát triển của học thuyết này, trong đó
Kinh tế chính trị là một bộ phận.
Thứ hai, xuất phát từ tầm quan trọng của việc phê phán quan điểm
sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị. Phê phán quan điểm sai trái
trong quá trình học môn kinh tế chính trị Mác – Lênin là môi trường tốt để
bồi dưỡng năng lực tư duy lý luận và năng lực tư duy chính trị cho sinh
viên. Để bác bỏ các quan điểm sai trái này một cách thuyết phục, sinh viên
phải không ngừng tìm hiểu nhằm nắm được đầy đủ tinh thần của học
thuyết Kinh tế chính trị Mác – Lênin, dùng cái nhìn chỉnh thể, hệ thống để
bác bỏ những quan điểm phiến diện, lệch lạc; biết thu thập, xử lý các
thông tin từ thực tiễn, lấy kết quả phát triển trong cả tiến trình lâu dài để
bác bỏ những quan điểm thiển cận, cố tình thổi phồng một vài khuyết
điểm trước mắt… Chính trong quá trình đấu tranh ấy, năng lực tư duy lý
luận, năng lực tư duy chính trị của sinh viên sẽ không ngừng được củng cố,
nâng cao.
Thứ ba, xuất phát từ tình hình phức tạp của cuộc đấu tranh trên mặt
trận tư tưởng, lý luận giai đoạn hiện nay và từ tác động tiêu cực của các
quan điểm sai trái đối với xã hội, đặc biệt là đối với sinh viên. Trong điều
kiện kinh tế thị trường, không ít sinh viên ở các trường đại học đã, đang và
sẽ bị lôi cuốn theo trào lưu thực dụng chủ nghĩa, tự do, chạy theo cám dỗ
vật chất, có những hành động sai trái, đi ngược lại những giá trị truyền
thống tốt đẹp của dân tộc, thiếu tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất, đạo
đức, lối sống.
Đẩy mạnh hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy
Kinh tế chính trị trong các trường đại học nói chung và trong các trường đại
2
học trên địa bàn Hà Nội nói riêng là việc làm có ý nghĩa thiết thực và cấp
bách. Với ý nghĩa đó, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Phê phán quan điểm sai
trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên
địa bàn Hà Nội hiện nay” làm luận án tiến sĩ của mình
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn phê phán các quan điểm
sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị và đề xuất yêu cầu, giải pháp
tăng cường phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề lý luận về phê phán quan điểm sai trái thông
qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các Trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Phân tích thực trạng phê phán các quan điểm sai trái thông qua
giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện
nay.
Xác định yêu cầu và đề xuất các giải pháp tăng cường phê phán
quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại
học trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế
chính trị trong các trường đại học ở Hà Nội.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về mặt nội dung, luận án tập trung nghiên cứu hoạt động phê phán
các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị.
Về không gian, phạm vi nghiên cứu của luận án giới hạn trong các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Phạm vi khảo sát tập trung vào một số
trường giảng dạy kinh tế chính trị cho sinh viên không thuộc chuyên ngành
Kinh tế chính trị: Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Trường Đại học Sư
phạm Hà Nội, Trường Đại học Ngoại thương, Trường Đại học Xây dựng,
Trường Đại học Giao thông vận tải, Trường Đại học Thủy Lợi, Trường
Đại học Công đoàn, Viện Đại học Mở Hà Nội.
Về thời gian, các số liệu sử dụng trong luận án được khảo sát từ
năm 2010 đến nay, các giải pháp có ý nghĩa đến năm 2025.
4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
3
Cơ sở lý luận của luận án là những quan điểm của chủ nghĩa Mác
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về Kinh tế chính trị và đấu tranh tư tưởng;
Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, kết
luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương
Đảng về phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng
lý luận, bảo vệ nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh. Các tác phẩm và bài viết của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà
nước, quân đội cùng những kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học
trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài.
4.2. Cơ sở thực tiễn
Là tình hình phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy Kinh tế
chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay thông qua số
liệu của các trường đại học, số liệu điều tra xã hội học của tác giả; cùng
với các chỉ thị, nghị quyết, chương trình và đề án của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo về đấu tranh tư tưởng, về phê phán các quan
điểm sai trái, thù địch trong giảng dạy Kinh tế chính trị; các báo cáo tổng
kết hoạt động giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học, đấu tranh tư tưởng
ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
4.3. Phương pháp nghiên cứu
Luận án vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, đồng thời sử dụng tổng hợp các
phương phap nh
́ ư phương pháp tiếp cận hệ thống, phương pháp kết hợp lý
luận với thực tiễn, phương pháp thống kê, phương pháp phân tích và tổng
hợp, phương pháp lịch sử logic, phương pháp điều tra xã hội học, phương
pháp phỏng vấn và phương pháp chuyên gia. Cụ thể:
Sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống xuyên suốt Luận án nhằm
tiếp cận đối tượng nghiên cứu của Luận án (hoạt động phê phán quan
điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị) với tư cách một bộ
phận cấu thành hoạt động đấu tranh tư tưởng lý luận của Đảng, đồng thời
là một bộ phận nằm trong hoạt động giáo dục – đào tạo. Phương pháp này
cũng được sử dụng để trình bày các vấn đề, các nội dung trong luận án
theo một trình tự, một bố cục hợp lý, chặt chẽ, có sự gắn kết, kế thừa,
phát triển các vấn đề, các nội dung để hoàn thành các nhiệm vụ đã xác định
cho Luận án.
Sử dụng phương pháp kết hợp lý luận với thực tiễn trong tất cả các
chương của luận án để xem xét từng vấn đề nghiên cứu trong mối liên hệ
giữa lịch sử, lý luận, pháp lý với thực tiễn tổ chức thực hiện. Phương pháp
này cũng được sử dụng để xem xét, đề xuất các quan điểm và giải pháp
4
đẩy mạnh phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính
trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội ở chương 3.
Phương pháp thống kê được sử dụng khi tổng quan các công trình
nghiên cứu có liên quan tới đề tài luận án. Đặc biệt được sử dụng trong
chương 2 của luận án kết hợp với phương pháp điều tra xã hội học và
phương pháp phỏng vấn, nhằm thu thập các số liệu phản ánh thực trạng
phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Phương pháp phân tích và tổng hợp được sử dụng chủ yếu trong phần
tổng quan và chương 2 của Luận án. Cụ thể là được sử dụng để đi sâu vào tìm
tòi, đánh giá và trình bày các lý thuyết, các hoạt động phê phán quan điểm sai
trái nói chung, hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh
tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội nói riêng.
Phương pháp lịch sử và logic được sử dụng trong suốt quá trình
nghiên cứu Luận án nhằm hệ thống những vấn đề lý luận và đánh giá thực
trạng hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội trong hoàn cảnh lịch
sử cụ thể. Phương pháp này cũng được sử dụng khi dự báo hoạt động
chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực lý luận Kinh tế chính trị và
xác định những yêu cầu đặt ra khi phê phán các quan điểm sai trái thông qua
giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Quá trình đề xuất giải pháp đẩy mạnh hoạt động phê phán các quan điểm
sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên
địa bàn Hà Nội, phương pháp này cũng được sử dụng để các quan điểm và
giải pháp đề xuất phù hợp với bối cảnh lịch sử (được dự báo) trong thời
gian tới.
Phương pháp chuyên gia sử dụng trong tất cả các chương của luận
án, qua đó tác giả tham khảo được ý kiến của các nhà quản lý, các nhà khoa
học giàu kinh nghiệm về lĩnh vực nghiên cứu.
5. Những đóng góp mới của luận án
Một là, Bổ sung và làm rõ hơn cơ sở lý luận về phê phán quan điểm
sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học, cụ
thể là:
Làm rõ khái niệm “quan điểm sai trái”, phân biệt quan điểm sai trái
với những ý kiến khác biệt của cán bộ, đảng viên và một bộ phận quần
chúng muốn đóng góp nhằm xây dựng, bổ sung hoàn thiện đường lối của
Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước;
5
Đề xuất các căn cứ nhận diện quan điểm sai trái đối với học thuyết
kinh tế chính trị Mác – Lênin;
Xác định rõ chủ thể, mục đích, nội dung, phương thức, đối tượng
tác động của hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy
Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Hai là, thông qua điều tra, khảo sát tại 8 trường đại học tiêu biểu,
đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân của thành tựu, hạn chế và xác
định 5 nhóm những vấn đề đặt ra trong phê phán quan điểm sai trái thông
qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà
Nội.
Ba là, xác định 4 yêu cầu và đề xuất 5 giải pháp có tính khả thi nhằm
đẩy mạnh phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị
trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
6. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án
Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần cung cấp cơ sở khoa học
trong hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh
tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay. Luận án có
thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy ở các học
viện, trường đại học, cao đẳng ở nước ta.
7. Kết cấu của luận án
Luận án gồm: Tổng quan, 3 chương (7 tiết), kết luận, danh mục các
công trình nghiên cứu của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
6
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN HOẠT ĐỘNG PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA
GIẢNG DẠY KINH TẾ CHÍNH TRỊ TRONG CÁC TRƯỜNG
ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY
A) Các công trình nghiên cứu về quan điểm sai trái và phê phán
quan điểm sai trái
Nhà xuất bản Sự thật, “Chủ nghĩa chống cộng ngày nay”, sách tham
khảo, 1983. Nhà xuất bản Đại học Công an nhân dân Trung Quốc, Bàn về
vấn đề chống “Diễn biến hòa bình”, sách tham khảo, 1993 Tác giả Lưu Đình
Á, “Hãy cảnh giác cuộc đại chiến thế giới không có khói súng Tác giả
Nguyễn Viết Thông, “Nâng cao chất lượng và hiệu quả cuộc đấu tranh trên
mặt trận tư tưởng, lý luận”, Tham luận khoa học, 2005 Tác giả Nguyễn Đình
Hương, Thực trạng và giải pháp chống âm mưu “tự diễn biến” đối với nội
bộ ta, Tham luận khoa học, 2005 Tác giả Nguyễn Chí Mỳ, “Một số giải pháp
đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch trên địa bàn Hà Nội ”, Tham
luận khoa học, 2005 Ban tư tưởng – Văn hóa Trung ương, “Phê phán, bác bỏ
các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng
sản Việt Nam”, sách tham khảo, 2007 Tác giả Trần Doãn Tiến, “Phê phán
các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên mạng internet góp phần bảo
vệ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay”, LATS triết học, 2010 Tác
giả Nguyễn Hồng Vinh, “Đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch một
nhiệm vụ quan trọng trong công tác tư tưởng hiện nay”, Bài báo khoa học,
2010.
Tác giả Ngô Hoàng Anh, Phê phán quan điểm phủ nhận con đường đi
lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, LATS Triết học, 2013.
Tác giả Lê Hữu Nghĩa, “Phân biệt quan điểm sai trái và ý kiến khác
với quan điểm của Đảng”, Bài báo khoa học, 2013 Tác giả Vũ Văn Hiền,
“Nhận diện, đấu tranh với các loại quan điểm sai trái, thù địch”, bài báo khoa
học, 2013 Tác giả Nguyễn Bá Dương, “Phòng, chống “Diễn biến hòa bình”
ở Việt Nam Mệnh lệnh của cuộc sống”, sách chuyên khảo, 2015 Tác giả
Phạm Văn Sơn, “Chủ động, tích cực, nhạy bén trong đấu tranh tư tưởng, lý
luận hiện nay”, bài báo khoa học, 2015 Học viện Chính trị Công an nhân dân,
Tài liệu bồi dưỡng Lý luận chính trị hè cho giảng viên, giáo viên giảng dạy lý
luận chính trị trong các học viện, trường Công an nhân dân”, 2015. Tác giả
Nguyễn Đức Bình, “Mấy ý kiến về công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình
hiện nay”, bài báo khoa học, 2016.
7
Tác giả Võ Văn Tuấn, Đấu tranh phản bác những quan điểm, tư
tưởng sai trái, thù địch, xuyên tạc chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, bài báo khoa học, 2016.
Tác giả Phạm Thanh Hà, Phòng chống chiến lược “Diễn biến hòa
bình” qua việc đấu tranh chống những luận điệu sai trái, thù địch hiện nay,
bài báo khoa học, 2016.
Tác giả Lương Khắc Hiếu, Tiêu chí đánh giá hiệu quả của việc phê
phán, phản bác quan điểm sai trái, bài báo khoa học, 2016 Tác giả Lương
Khắc Hiếu, Nhận diện quan điểm sai trái, thù địch đối với cách mạng nước
ta hiện nay, Tham luận khoa học 2017.
B) Các công trình nghiên cứu về phê phán quan điểm sai trái đối
với học thuyết Kinh tế chính trị Mác Lênin
Tác giả Hồ Văn Chiểu, Phê phán thuyết “Kinh tế thị trường là của
chủ nghĩa tư bản”, Tham luận khoa học, 2005 Tác giả Vũ Văn Phúc, “Lý
luận và thực tiễn về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội”, sách tham khảo,
2009 Tác giả Nguyễn Văn Minh, Tiếp tục tháo gỡ những “điểm nghẽn”
trong pháp luật về đất đai, bài báo khoa học, 2013 Tác giả Đỗ Phú Thọ, “Tái
cơ cấu mạnh mẽ doanh nghiệp nhà nước”, bài báo khoa học, 2013 Tác giả
Trung Kiên, “Khó khăn, thách thức càng lớn, càng phải kiên định”, bài báo
khoa học, 2013.
Tác giả Trần Văn Rón, Một số vấn đề về quan hệ giữa lực lượng sản
xuất và quan hệ sản xuất trong thời kỳ đổi mới ở Việt Nam, bài báo khoa học,
2015 Tác giả Phương Kỳ Sơn, “Bàn về yếu tố con người trong lực lượng sản
xuất”, bài báo khoa học, 2015 Tác giả Dương Văn Minh, “ Chế độ công hữu
không phải là nguồn gốc của nạn tham nhũng”, bài báo khoa học, 2015 Tác
giả Đỗ Trọng Bá, “Vấn đề sở hữu, lao động dịch vụ và giá trị thặng dư”, bài
báo khoa học, 2016 Tác giả Tạ Thị Đoàn, “Vận dụng tri thức Kinh tế chính trị
học Mác Lênin vào thực tiễn qua giảng dạy lý luận giá trị thặng dư của C.
Mác ở Học viện Chính trị Khu vực I hiện nay”, bài báo khoa học, 2016.
C) Các công trình nghiên cứu về phê phán quan điểm sai trái
thông qua giảng dạy chủ nghĩa Mác – Lênin nói chung, giảng dạy kinh tế
chính trị Mác Lênin nói riêng
Tác giả Cao Văn Trọng, “Những vấn đề có tính quy luật trong nâng
cao năng lực đấu tranh tư tưởng của giảng viên giảng dạy các môn lý luận
chính trị ở các trường đại học”, bài báo khoa học, 2015Tác giả Đặng Văn
Khương, “Tiếp nhận và xử lý thông tin trong giảng dạy và đấu tranh tư
tưởng, lý luận của giảng viên trẻ ở các học viện, nhà trường quân đội”, bài
báo khoa học, 2015 Tác giả Trương Tất Thắng Vũ Thị Bích Ngọc, “Một số
8
giải pháp đổi mới phương pháp giảng dạy môn chủ nghĩa Mác Lênin ở các
trường đại học hiện nay”, bài báo khoa học, 2015 Tác giả Lưu Đình Trang,
“Đấu tranh chống các quan điểm sai trái, nhiệm vụ quan trọng của giảng
viên khoa học xã hội và nhân văn ở các nhà trường quân đội”, bài báo khoa
học, 2015 Tác giả Nguyễn Thị Tuyết Mai, “Sự cần thiết phải phát triển năng
lực tư duy phản biện cho sinh viên Việt Nam hiện nay”, bài báo khoa học,
2016 [55, tr 2427]. Bài báo phân tích 5 lý do cần thiết phải phát triển năng lực
tư duy phản biện cho sinh viên hiện nay, trong đó có nội dung: phát triển năng
lực tư duy phản biện giúp sinh viên suy nghĩ một cách tích cực, đa chiều, biết
lắng nghe ý kiến người khác và biết tôn trọng sự khác biệt; biết phát hiện ra
hạn chế, khắc phục định kiến, giáo điều trong việc tiếp nhận, xử lý và phản
bác thông tin. Tác giả bài báo cũng kiến nghị khắc phục cách truyền thụ áp
đặt một chiều, ghi nhớ máy móc, thay vào đó phải tập trung dạy cách học,
cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để sinh viên tự cập nhật và đổi
mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực tư duy.
Tác giả Trần Thị Thu Hồng, “Những tố chất cần có của người giảng
viên lý luận chính trị hiện nay”, bài báo khoa học, 2016 Tác giả Nguyễn Thị
Tùng Phạm Huy Thành, Nâng cao chất lượng giảng dạy các môn khoa học
Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học, cao đẳng ở
nước ta hiện nay, bài báo khoa học, 2016 Tác giả Vũ Trà Giang, Phát triển tư
duy phản biện khoa học của giảng viên lý luận chính trị ở các trường đại học
công nghệ hiện nay, bài báo khoa học, 2016 Tác giả Hoàng Thị Thảo, Phát
huy tính tính cực, sáng tạo trong học tập các môn lý luận chính trị của sinh
viên qua phương pháp dạy học giải quyết tình huống có vấn đề, bài báo khoa
học, 2016, Tác giả Nguyễn Thị Quỳnh Anh, Đổi mới phương pháp giảng dạy
các học phần lý luận chính trị trong các trường đại học hiện nay, bài báo khoa
học, 2016 Tác giả Cao Văn Trọng, “Nâng cao năng lực đấu tranh tư tưởng
của giảng viên lý luận trong các nhà trường quân đội hiện nay”, luận án tiến
sĩ triết học, 2016 Tác giả Nguyễn Văn Sơn, “Phát huy vai trò của nhà trường
quân đội trong đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh hiện nay”, bài báo khoa học, 2016 Tác giả Doãn Thị Chín Nguyễn
Trọng Phán, “Đội ngũ giảng viên lý luận chính trị với việc đấu tranh bảo vệ
chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh”, bài báo khoa học, 2016
D) Khái quát kết quả chủ yếu của các công trình nghiên cứu đã
công bố và những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu
a) Khái quát kết quả chủ yếu của các công trình nghiên cứu đã công
bố
9
Các công trình nghiên cứu được tổng quan ở trên đã cung cấp những
tư liệu khoa học về phê phán quan điểm sai trái nói chung, phê phán quan
điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học
trên địa bàn Hà Nội nói riêng. Đây là những tư liệu khoa học quý mà luận án
có thể kế thừa.
Các công trình nghiên cứu đã đề cập và giải quyết ở mức độ nhất
định những vấn đề cơ bản như: sự cần thiết phê phán quan điểm sai trái; quan
niệm, khái niệm về quan điểm sai trái, phê phán quan điểm sai trái; căn cứ
nhận diện quan điểm sai trái; phương thức phê phán quan điểm sai trái; thực
trạng hoạt động phê phán quan điểm sai trái; quan điểm chỉ đạo hoạt động
phê phán quan điểm sai trái; các giải pháp đẩy mạnh phê phán các quan điểm
sai trái.
Tác giả luận án trân trọng các kết quả nghiên cứu trong các công trình
khoa học nêu trên và xin được kế thừa các kết quả đó trong quá trình thực
hiện luận án.
b) Những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu
* Những vấn đề luận án kế thừa và hệ thống hóa
Luậ án kế thừa và hệ thống hóa các kết quả nghiên cứu sau:
Về lý luận: Luận án kế thừa và hệ thống hóa khái niệm quan điểm
sai trái, phân biệt quan điểm sai trái, thù địch với những ý kiến của các nhà
khoa học, của đội ngũ cán bộ đảng viên mong muốn đóng góp bổ sung, phát
triển lý luận Mác Lênin và đường lối, quan điểm của Đảng; khái niệm phê
phán các quan điểm sai trái.
Về thực trạng, luận án kế thừa trực tiếp các số liệu, tài liệu, kết
luận đã được điều tra, khảo sát và sử dụng trong các công trình khoa học đã
chính thức công bố phản ánh về thực trạng đấu tranh tư tưởng, lý luận nói
chung, thực trạng đấu tranh tư tưởng, lý luận thông qua hoạt động giảng dạy
các môn lý luận chính trị nói riêng.
* Những vấn đề luận án kế thừa có bổ sung, phát triển
Kế thừa và làm rõ thêm căn cứ khoa học nhận diện các quan điểm
sai trái trên lĩnh vực Kinh tế chính trị. Rất nhiều công trình khoa học đã cung
cấp và luận giải căn cứ để nhận diện các quan điểm chính trị sai trái. Tuy
nhiên phạm vi nghiên cứu của luận án tập trung vào hoạt động phê phán các
quan điểm sai trái trong giảng dạy Kinh tế chính trị, vì vậy cần bổ sung thêm
các tiêu chí để khoanh vùng, nhận diện chính xác các quan điểm sai trái trên
lĩnh vực Kinh tế chính trị nhằm bảo vệ học thuyết Kinh tế chính trị Mác
Lênin và đường lối phát triển kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam.
10
Chọn lọc và bổ sung những nhân tố chủ yếu tác động tới hoạt động
phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Các công trình nghiên cứu, mà nghiên cứu
sinh được tiếp cận, đề cập tới rất nhiều nhân tố tác động tới cuộc đấu tranh
tư tưởng, lý luận. Luận án kế thừa và phân tích những nhân tố tác động tới
hoạt động phê phán các quan điểm sai trái nói chung, đồng thời cũng trực tiếp
tác động tới hoạt động phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực Kinh tế
chính trị; bổ sung những nhân tố tác động trực tiếp tới hoạt động phê phán
quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại
học trên địa bàn Hà Nội.
* Những vấn đề các công trình đã công bố chưa trực tiếp bàn tới,
Luận án cần tiếp tục nghiên cứu
Vì chưa có công trình nào nghiên cứu một cách trực tiếp, có hệ thống
về hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính
trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội, nghiên cứu sinh phải tập
trung nghiên cứu, giải quyết một số vấn đề như sau:
Chủ thể, đối tượng, mục đích, nội dung, phương thức sự cần thiết
phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Thực trạng phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội thời gian qua; nguyên
nhân của những thành tựu đạt được và hạn chế, yếu kém.
Yêu cầu và đề xuất những quan điểm và giải pháp nhằm đẩy mạnh
phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội thời gian tới.
11
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÊ PHÁN
QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA GIẢNG DẠY
KINH TẾ CHÍNH TRỊ TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
1.1. Quan điểm sai trái và phê phán quan điểm sai trái
1.1.1. Quan điểm sai trái
Quan điểm sai trái là những quan điểm không phù hợp với nội dung
đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, pháp luật và các chính sách hiện
hành của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đi ngược lại lợi
ích của nhân dân Việt Nam, được các cá nhân, tổ chức truyền bá tới quần
chúng nhân dân nhằm phá vỡ sự đồng thuận xã hội, gây chia rẽ khối đoàn
kết toàn dân tộc và cản trở, phá hoại sự nghiệp cách mạng xã hội chủ
nghĩa ở Việt Nam.
1.1.2. Phê phán quan điểm sai trái
Phê phán quan điểm sai trái là cuộc đấu tranh trên lĩnh vực ý thức
hệ, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, đồng thời trực tiếp tiến hành,
nhằm lên án, bác bỏ những quan điểm sai trái, góp phần bảo vệ nền tảng
tư tưởng của Đảng, bảo vệ và củng cố, phát triển hoàn thiện đường lối
cách mạng xã hội chủ nghĩa.
1.2. Nhận dạng và phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng
dạy Kinh tế chính trị Mác – Lênin trong các trường đại học trên địa
bàn Hà Nội
1.2.1. Nhận dạng quan điểm sai trái đối với học thuyết kinh tế
chính trị Mác Lênin
1.2.1.1. Nội dung quan điểm sai trái đối với học thuyết kinh tế
chính trị Mác Lênin
Một là, các quan điểm phủ nhận học thuyết kinh tế chính trị Mác
Lênin về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.
Thứ nhất, các thế lực thù địch tìm cách phủ nhận học thuyết giá trị,
nền tảng của học thuyết kinh tế chính trị Mác Lênin.
Thứ hai, các thế lực thù địch tấn công mạnh mẽ vào học thuyết giá
trị thặng dư, hòn đá tảng của học thuyết kinh tế chính trị Mác Lênin, đồng
thời là vũ khí lý luận sắc bén của giai cấp công nhân chống lại giai cấp tư
sản.
Thứ ba, các thế lực thù địch cho rằng học thuyết kinh tế Mác Lênin
về chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa tư bản độc quyền đã hoàn toàn lạc hậu
trong giai đoạn hiện nay, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã thay đổi về
chất.
12
Hai là, các quan điểm phủ nhận học thuyết kinh tế Mác Lênin về
thời kỳ quá độ, vai trò lãnh đạo và đường lối phát triển kinh tế của Đảng
Cộng sản Việt Nam.
Thứ nhất, các thế lực thù địch tập trung phê phán chế độ sở hữu
toàn dân.
Thứ hai, các thế lực thù địch tập trung phủ nhận vai trò lãnh đạo
kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Thứ ba, các thế lực thù địch phê phán mô hình kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản Việt Nam xây dựng.
Thứ tư, phê phán mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung xã hội chủ
nghĩa.
1.2.1.2. Chủ thể của các quan điểm sai trái đối với học thuyết kinh
tế chính trị Mác Lênin
Một là, các thế lực thù địch là lực lượng chủ yếu, đối đầu trực
diện, thực hiện tuyên truyền chống phá cách mạng nước ta một cách quyết
liệt và có hệ thống.
Hai là, chủ thể của các quan điểm sai trái là các phần tử cơ hội,
thoái hóa, biến chất ở trong nước.
Ba là, chủ thể của quan điểm sai trái còn là những người có nhân
thân chính trị kém.
1.2.1.3. Đối tượng chịu tác động của các quan điểm sai trái đối với
học thuyết kinh tế chính trị Mác Lênin
Đối tượng tuyên truyền mà chủ thể của quan điểm sai trái đối với
học thuyết kinh tế chính trị Mác – Lênin hướng tới là đông đảo quần chúng
nhân dân. Tuy nhiên để đạt hiệu quả cao, các thế lực thù địch thường tập
trung trước hết vào các nhóm đối tượng: cán bộ, đảng viên; học sinh, sinh
viên, trí thức.
Học sinh, sinh viên là đối tượng năng động, nhạy bén với cái mới,
luôn có tinh thần ham học hỏi, có điều kiện thuận lợi để tiếp cận các
phương tiện thông tin đại chúng, nhưng cũng là nhóm đối tượng chưa vững
vàng về bản lĩnh chính trị, rất dễ bị lợi dụng và lôi kéo tham gia các hoạt
động chính trị phản cách mạng.
1.2.1.4. Phương thức truyền bá các quan điểm sai trái đối với học
thuyết kinh tế chính trị Mác Lênin
Các thế lực thù địch sử dụng nhi ều ph ương th ức truy ền bá các
quan điểm chính trị sai trái như sử dụng mạng internet; s ử d ụng các
kênh truyền thanh, truy ền hình; xuất bản trái phép báo chí, tài liệu, văn
13
hóa phẩm, phim ảnh; l ợi d ụng sinh ho ạt c ủa các tổ chức xã hộ i dân sự
và lợi dụng hoạt động truyền đạo…
1.2.2. Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị trong các trường đại học
1.2.2.1. Khái niệm, chủ thể, đối tượ ng, mục đích và nội dung
phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh t ế chính trị trong
các trườ ng đại học
Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị
trong các trường đại học là hoạt động chủ động, có mục đích, có kế hoạch
của các lực lượng sư phạm, mà trực tiếp là đội ngũ giảng viên kinh tế
chính trị, tác động trực tiếp tới sinh viên bằng nhiều cách thức, biện pháp
khác nhau, nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức cơ bản của học thuyết
kinh tế chính trị Mác – Lênin, bác bỏ và vô hiệu hóa sự tác động tiêu cực,
tạo sự miễn dịch đối với sinh viên trước quan điểm sai trái; đồng thời
trang bị cho sinh viên kiến thức và kĩ năng cần thiết để chủ động tham gia
phê phán quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị.
* Chủ thể trực tiếp là đội ngũ giảng viên giảng dạy Kinh tế chính
trị các trường đại học phải đáp ứng các yêu cầu cơ bản sau đây:
Thứ nhất, giảng viên giảng dạy Kinh tế chính trị phải có phẩm
chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt đẹp.
Thứ hai, giảng viên Kinh tế chính trị phải có trình độ, năng lực
chuyên môn phù hợp với chuyên ngành giảng dạy và thường xuyên được
cập nhật nâng cao kiến thức.
Thứ ba, giảng viên Kinh tế chính trị phải có nhiệm vụ tham gia
nghiên cứu khoa học.
Thứ tư, giảng viên Kinh tế chính trị phải am hiểu thực tiễn xã hội.
Thứ năm, giảng viên kinh tế chính trị phải thường xuyên học tập,
bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiên cứu, giảng dạy.
* Đối tượng chịu tác động trong hoạt động phê phán quan điểm sai
trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học là sinh
viên. Với những đặc điểm khác biệt, sinh viên là một trong những đối
tượng chịu sự tấn công mạnh và dễ bị ảnh hưởng bởi các quan điểm sai
trái.
Thứ nhất, sinh viên luôn có tư tưởng sáng tạo, đặc biệt hứng thú
với tri thức mới và luôn muốn xét lại các giá trị truyền thống.
Thứ hai, sinh viên thích tham gia các hoạt động tập thể và dễ bị chi
phối bởi “tâm lý đám đông”.
14
Thứ ba, sinh viên có khả năng tiếp nhận và phát tán thông tin rất
nhanh.
* Mục đích phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy
Kinh tế chính trị trong các trường đại học là vô hiệu hóa những tác động
tiêu cực của các quan điểm sai trái; khẳng định tình đúng đắn của học
thuyết kinh tế chính trị Mác – Lênin, đường lối phát triển kinh tế của
Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước Việt Nam; đồng thời trang bị
cho sinh viên kiến thức và kĩ năng cần thiết, đủ khả năng phê phán các quan
điểm sai trái đối với học thuyết kinh tế chính trị Mác – Lênin.
* Nội dung phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị trong các trường đại học bao gồm phê phán các quan điểm phủ
nhận học thuyết Kinh tế chính trị Mác Lênin về phương thức sản xuất tư
bản chủ nghĩa; phê phán các quan điểm phủ nhận học thuyết kinh tế Mác
Lênin về thời kỳ quá độ về vai trò lãnh đạo và đường lối phát triển kinh tế
của Đảng Cộng sản Việt Nam.
1.2.2.2. Sự cần thiết phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng
dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học.
Một là, xuất phát từ yêu cầu bảo vệ và phát triển học thuyết Kinh
tế chính trị Mác – Lênin, đường lối kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Hai là, xuất phát từ yêu cầu giảng dạy Kinh tế chính trị trong các
trường đại học và bản chất của khoa học này.
Ba là, xuất phát từ yêu cầu giáo dục tư duy lý luận, tư duy chính trị
cho sinh viên các trường đại học.
1.2.2.3. Điều kiện phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy
Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội
Một là, điều kiện về con người. Đây là điều kiện quan trọng nhất
để tiến hành hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng
dạy kinh tế chính trị.
Hai là, điều kiện về tổ chức. Phê phán quan điểm sai trái thông qua
giảng dạy Kinh tế chính trị không phải hoạt động riêng của từng giảng
viên, đó là một hoạt động có tổ chức, mà khoa chuyên ngành và các tổ bộ
môn đóng đóng một vai trò quan trọng.
Ba là, điều kiện về cơ sở vật chất. Việc bảo đảm cơ sở vật chất
cho hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị là điều kiện quan trọng để tiến hành hoạt động này.
1.3. Phương thức phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng
dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội
15
1.3.1. Xây dựng kế hoạch bài giảng và thực hiện giảng bài Kinh tế
chính trị có tính đấu tranh tư tưởng
Xây dựng kế hoạch bài giảng và thực hành giảng bài kinh tế chính trị
có tính đấu tranh tư tưởng là nội dung giữ vị trí trung tâm, có vai trò quyết
định tới kết quả thực hiện các nội dung khác trong hoạt động phê phán các
quan điểm sai trái thông qua giảng bài Kinh tế chính trị.
1.3.2 Tổ chức cho người học thảo luận, tranh luận với nội dung
phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị
Phương pháp dạy học hiện đại giảm bớt quỹ thời gian dành cho hình
thức bài giảng và tăng thêm quỹ thời gian cho các hình thức sau bài giảng,
trong đó hình thức xêmina được ưu tiên chú trọng.
1.3.3. Động viên và tổ chức cho sinh viên tham gia phê phán các
quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị
Động viên và hướng dẫn sinh viên tham gia phê phán các quan điểm
sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị là hoạt động khơi dậy tính tính cực và
trang bị phương pháp, kĩ năng, truyền đạt kinh nghiệm nhằm lôi cuốn và hỗ
trợ sinh viên tham gia có hiệu quả vào cuộc phê phán các quan điểm sai trái
trên lĩnh vực kinh tế chính trị.
1.3.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập kinh tế chính trị gắn với
nội dung đấu tranh tư tưởng
Kiểm tra, đánh giá kết quả là một thành tố cấu thành quá trình dạy
học. Tuy không trực tiếp thực hiện chức năng trang bị tri thức, bồi dưỡng
kĩ năng, chuẩn bị tâm lý và phát triển tư duy cho người học, nhưng kiểm
tra, đánh giá kết quả có tác động mạnh mẽ tới thái độ học tập của người
học và do đó, gián tiếp quyết định chất lượng dạy học
16
Chương 2
THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI VIỆC
PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG
GIẢNG DẠY KINH TẾ CHÍNH TRỊ Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY
2.1. Khái quát về các trường đại học trên địa bàn Hà Nội và việc
giảng dạy Kinh tế chính trị tại các trường đại học trên địa bàn Hà
Nội
2.1.1. Khái quát về các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện
nay
2.1.1.1. Khái quát chung về các trường đại học trên địa bàn thành phố Hà Nội
Hiện nay, trên địa bàn Hà Nội có 68 trường đại học (cả công lập và tư
thục). Mặc dù thuộc các nhóm trường khác nhau song hầu hết trường đại học
trên địa bàn thành phố Hà Nội đều có bề dày lịch sử và truyền thống phát
triển.
2.1.1.2. Khái quát về các trường đại học trong phạm vi khảo sát
2.1.2. Tình hình giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học
trên địa bàn Hà Nội hiện nay
2.1.2.1. Về nội dung chương trình giảng dạy môn Kinh tế chính trị
Về nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy môn Kinh tế chính
trị.
Về đội ngũ giảng viên giảng dạy môn Kinh tế chính trị.
Về các điều kiện của quá trình giảng dạy.
2.1.2.2. Về tổ chức quá trình giảng dạy môn Kinh tế chính trị
Giáo trình giảng dạy môn Kinh tế chính trị đồng thời là giáo trình
giảng dạy môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin.
Mặt khác, nội dung giảng dạy của môn học này cơ bản là phù hợp với
tâm lý lứa tuổi người học và các ngành đào tạo. Chương trình đã có những
gợi mở xác đáng để sinh viên tìm hiểu truy cập tài liệu trên mạng hiện nay
Tuy nhiên, nội dung và phương pháp giảng dạy môn Kinh tế chính trị
còn thiếu đa dạng.
2.1.2.3. Về đội ngũ giảng viên giảng dạy môn Kinh tế chính trị
2.1.2.4. Về các điều kiện của quá trình giảng dạy
2.2. Thực trạng phê phán những quan điểm sai trái thông qua
giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội
2.2.1. Ưu điểm và nguyên nhân
2.2.1.1. Ưu điểm
Ưu điểm trong nhận thức và việc phát huy vai trò, trách nhiệm của
17
các lực lượng trong đấu tranh, phê phán, chống lại các quan điểm sai trái
thông qua dạy học môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học
Ưu điểm trong đấu tranh, phê phán, chống lại các quan điểm sai trái
thông qua hoạt động xây dựng chương trình, nội dung giảng dạy Kinh tế chính
trị.
Ưu điểm trong đấu tranh, phê phán, chống lại các quan điểm sai trái
thông qua hoạt động chuẩn bị bài giảng và giảng bài Kinh tế chính trị.
Ưu điểm trong phê phán thông qua hoạt động thảo luận, tranh luận
Ưu điểm trong phê phán thông qua hoạt động kiểm tra, đánh giá, kết quả
2.2.1.2. Nguyên nhân
Nhận thức của giảng viên, sinh viên về việc đấu tranh chống quan
điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị ngày càng được nâng
cao và vững chắc. Tổ chức các hoạt động giảng dạy môn Kinh tế chính trị
lồng ghép đấu tranh chống quan điểm sai trái ngày càng chặt chẽ, thiết
thực và hiệu quả. Tính đảng, tính giai cấp, tính tưởng, tính chiến đấu trong
bài giảng môn Kinh tế chính trị được giữ vững và ngày càng được nâng cao
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động đấu tranh tư tưởng, phê phán
các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên
của hầu hết Đảng ủy, Ban Giám hiệu các trường được tiến hành thường
xuyên, kịp thời, có nền nếp và chất lượng thực chất.
Trình độ, năng lực đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai
trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị của đội ngũ giảng viên ngày càng
được củng cố và cải thiện tích cực, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn.
Thái độ chính trị của đội ngũ sinh viên trong học tập Kinh tế chính trị ngày
càng tích cực, chủ động, linh hoạt và sáng tạo.
2.2.2. Hạn chế và nguyên nhân
2.2.1.1. Hạn chế
Hạn chế trong nhận thức và việc phát huy vai trò, trách nhiệm của
các lực lượng trong đấu tranh, phê phán, chống lại các quan điểm sai trái
thông qua dạy học môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học
Hạn chế trong phê phán thông qua hoạt động xây dựng chương trình,
nội dung giảng dạy Kinh tế chính trị
Hạn chế trong phê phán thông qua hoạt động chuẩn bị bài giảng và
giảng bài Kinh tế chính trị
Hạn chế trong phê phán thông qua hoạt động thảo luận, tranh luận
Hạn chế trong phê phán thông qua hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả
2.2.1.2. Nguyên nhân
Nhận thức của một bộ phận nhỏ giảng viên, sinh viên về việc đấu tranh
18
chống quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị còn hạn chế.
Tính đảng, tính giai cấp, tính tư tưởng, tính chiến đấu trong một số
bài giảng môn Kinh tế chính trị còn chưa cao do chưa có nhiều sự gia công
đầu tư hoặc thiếu hụt cơ sở lý luận hoặc kinh nghiệm thực tiễn.
Năng lực đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong
giảng dạy môn Kinh tế chính trị của một số giảng viên chưa đáp ứng được
đòi hỏi của thực tiễn và thái độ chính trị của một bộ phận sinh viên trong
học tập kinh tế chính trị còn hạn chế.
Việc đào tạo, sử dụng, xây dựng chế độ chính sách và thường xuyên
quan tâm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho đội ngũ giảng viên giảng dạy
kinh tế chính trị ở một số trường đại học trên địa bàn Hà Nội có lúc, có nội
dung chưa được tổ chức tốt.
Những nguyên nhân cơ bản trên đã và đang làm ảnh hưởng tiêu cực đến
chất lượng hiệu quả đấu tranh với các quan điểm sai trái phản động trong
giảng dạy kinh tế chính trị ở một số trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Nhận rõ và khắc phục triệt để được những nguyên nhân này là điều kiện để
nâng cao chất lượng đào tạo nói chung, chất lượng hiệu quả phân phán quan
điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị nói riêng ở các nhà trường
kế trên.
2.3. Những vấn đề đặt ra trong phê phán các quan điểm sai trái
đối với học thuyết Mác Lênin về Kinh tế chính trị
Thứ nhất: Những vấn đề đặt ra trong nội dung phê phán.
Thứ hai: Những vấn đề đặt ra trong phương pháp phê phán.
Thứ ba: Những vấn đề đặt ra trong năng lực phê phán của đội ngũ
giảng viên Kinh tế chính trị.
Thứ tư: Những vấn đề đặt ra trong nhận thức và thái độ phê phán của
sinh viên khi học tập kinh tế chính trị.
Thứ năm: Những vấn đề đặt ra trong tổ chức hoạt động phê phán
Về tổ chức hoạt động phê phán trong giảng dạy môn kinh tế chính trị cho
sinh viên các trường đại học trên địa bàn Hà Nội rút ra một số vấn đề cơ bản
sau:
Xây dựng bài giảng và thực hành giảng bài kinh tế chính trị có tính
đấu tranh tư tưởng.
Tổ chức cho sinh viên thảo luận nội dung đấu tranh phê phán các
quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế. Bằng các hình thức sau bài giảng
như thảo luận, xêmina… dưới sự điều khiển, chỉ đạo của giảng viên, cần
định hướng cho sinh viên tích cực chủ động tham gia ý kiến xoay quanh
những vấn đề lý luận và thực tiễn đang diễn ra để từ đó sinh viên có nhận
19
thức đầy đủ những vấn đề kinh tế chính trị của đất nước, khu vực và trên
thế giới.
Định hướng, hướng dẫn sinh viên tham gia đấu tranh có hiệu quả với
các quan điểm sai trái trong lĩnh vực kinh tế.
Tạo môi trường thuận lợi, gắn việc học tập của sinh viên với đấu
tranh phê phán những quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị.
Thường xuyên kiểm tra đánh giá kết quả học tập kinh tế chính trị
của sinh viên dưới hình thức đấu tranh tư tưởng.
Chương 3
YÊU CẦU, GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH ĐẤU TRANH
PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG
GIẢNG DẠY KINH TẾ CHÍNH TRỊ TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI
HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI THỜI GIAN TỚI
3.1. Dự báo hoạt động chống phá của các thế lực thù địch trên
lĩnh vực lý luận kinh tế chính trị và những yêu cầu đặt ra khi đấu
tranh phê phán quan điểm sai trái thông qua hoạt động giảng dạy kinh
tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội
3.1.1. Dự báo hoạt động chống phá của các thế lực thù địch trên
lĩnh vực lý luận kinh tế chính trị thời gian tới
Thứ nhất, trong thời gian tới hoạt động chống phá của các thế lực
thù địch sẽ ngày càng ra tăng với mục đích chống phá trước sau như một là
làm chệch hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình phát triển kinh tế thị
trường ở Việt Nam, trước hết là chệch hướng về mặt luận kinh tế; phủ
nhận các giá trị ưu việt và thành quả của nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Thứ hai, về nội dung chống phá.
Một là, tiếp tục đẩy mạnh việc xuyên tạc những nguyên lý khoa
học trong học thuyết kinh tế chính trị Mác Lênin, đối lập thực tiễn phát
triển kinh tế Việt Nam với học thuyết kinh tế chính trị Mác Lênin; reo rắc
niềm tin coi chế độ kinh tế xã hội hiện thực ở nước ta hiện nay chính là cái
“thực thể” đã bị chủ nghĩa Mác phủ định từ nền móng.
Hai là, tiếp tục tập trung xuyên tạc, phủ nhận những quan điểm
kinh tế chính trị nền tảng của chủ nghĩa Mác Lênin, gắn với phủ nhận
những thành tựu đã đạt được trong những năm đổi mới của đất nước ta từ
đó tiến tới bác bỏ hoàn toàn cơ sở phương pháp luận trong tư duy lý luận