Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn hà nội hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

BÙI VĂN HUẤN

PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA GIẢNG DẠY
KINH TẾ CHÍNH TRỊ Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY

Ngành

: Chính trị học

Chuyên ngành : Công tác tư tưởng
Mã số

: 9 31 02 01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS,TS. Lương Khắc Hiếu

HÀ NỘI - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng
tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có

nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định.

TÁC GIẢ

Bùi Văn Huấn


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CNH, HĐH

: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNXH

: Chủ nghĩa xã hội

DBHB

: Diễn biến hòa bình

TBCN

: Tư bản chủ nghĩa

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa


DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 1: Đánh giá của giảng viên, sinh viên về việc phát huy vai trò,
trách nhiệm của giảng viên trong đấu tranh chống lại các
quan điểm sai trái thông qua giảng dạy môn Kinh tế chính trị
cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay
...................................................................................................
92
Biểu đồ 2. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về một số loại phương tiện
thường sử dụng để khai thác thông tin của giảng viên, sinh
viên trong giảng dạy, học tập môn Kinh tế chính trị
...................................................................................................
101


MỤC LỤC


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thứ nhất, đấu tranh với những quan điểm đối lập là quy luật tồn tại
và phát triển của học thuyết Mác - Lênin nói chung và kinh tế chính trị Mác
- Lênin nói riêng. Học thuyết Mác - Lênin mang bản chất khoa học và cách
mạng triệt để, nó giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra theo quy luật
khách quan, toàn diện, lịch sử, cụ thể nhằm cải tạo thế giới theo chiều hướng
tiến bộ và mang tính nhân văn sâu sắc. Thực tế lịch sử cho thấy, từ khi chủ
nghĩa Mác hình thành, phát triển vào giữa thế kỷ XIX, hệ thống các tư
tưởng, quan điểm và những nguyên lý, quy luật kinh tế - xã hội mà hệ thống
khoa học đó phát hiện ngày càng được thừa nhận rộng rãi và trở thành nền
tảng tư tưởng, kim chỉ nam và là vũ khí lý luận sắc bén cho hành động cách

mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các đảng tiên phong,
chân chính của giai cấp công nhân. Trong quá trình ra đời và phát triển, chủ
nghĩa Mác - Lênin luôn phải đương đầu với mọi sự vu khống, xuyên tạc của
nhiều loại kẻ thù. Tuy có bước thăng trầm, nhưng nó đều vượt qua các thử
thách khắc nghiệt của lịch sử, thể hiện tư tưởng, lập trường và trí tuệ của
giai cấp công nhân. Do vậy, sức sống của chủ nghĩa Mác - Lênin không chỉ
thể hiện ở sự cảm phục, ngưỡng mộ, sự vận dụng sáng tạo vào quá trình lãnh
đạo sự nghiệp cách mạng của các Đảng Cộng sản, công nhân, lực lượng yêu
chuộng hòa bình, tiến bộ trên thế giới, mà còn gắn liền với quá trình đấu
tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch. Nói một cách khác, đấu
tranh với quan điểm đối lập học thuyết Mác - Lênin là quy luật tồn tại và
phát triển của học thuyết này, trong đó Kinh tế chính trị là một bộ phận.
Thứ hai, Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính
trị là hoạt động có vai trò quan trọng việc phát triển tư duy lý luận, tư duy
chính trị, tư duy phản biện và bản lĩnh chính trị cho sinh viên. Phê phán quan


2

điểm sai trái trong quá trình học môn Kinh tế chính trị Mác - Lênin là môi
trường tốt để bồi dưỡng, phát triển năng lực tư duy lý luận và năng lực tư duy
chính trị cho sinh viên. Để bác bỏ các quan điểm sai trái về vấn đề này một
cách thuyết phục, sinh viên phải không ngừng tìm hiểu nhằm nắm được đầy
đủ tinh thần của học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin, dùng cái nhìn chỉnh
thể, hệ thống để bác bỏ những quan điểm phiến diện, lệch lạc; biết thu thập,
xử lý các thông tin từ thực tiễn, lấy kết quả phát triển trong cả tiến trình lâu
dài để bác bỏ những quan điểm thiển cận, cố tình thổi phồng một vài khuyết
điểm trước mắt… Chính trong quá trình đấu tranh ấy, năng lực tư duy lý luận,
năng lực tư duy chính trị của sinh viên sẽ không ngừng được củng cố, nâng
cao. Mặt khác, phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế

chính trị trong các trường đại học góp phần hình thành, củng cố năng lực đấu
tranh tư tưởng, lý luận và sự miễn dịch cho sinh viên trước quan điểm sai trái.
Chính nhờ sự cọ sát, rèn luyện trong quá trình phê phán quan điểm sai trái đối
với học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin mà năng lực đấu tranh tư tưởng
và khả năng miễn dịch của sinh viên trước quan điểm sai trái được hình thành,
củng cố. Cụ thể là, tri thức khoa học được bổ sung; trình độ và phương pháp
tư duy được nâng cao; các phẩm chất chính trị, đạo đức, nghề nghiệp được
củng cố; khả năng nhận dạng đúng, kịp thời và chính xác các quan điểm sai
trái; sự nhạy bén trong sử dụng ngôn từ và luận chứng; sự vận dụng linh hoạt
các biện pháp đấu tranh…
Thứ ba, xuất phát từ tính chất phức tạp và quyết liệt của cuộc đấu
tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận giai đoạn hiện nay và từ tác động tiêu cực
của các quan điểm sai trái đối với xã hội, đặc biệt là đối với sinh viên. Hiện
nay, các thế lực thù địch lập tức tập trung mũi nhọn chống phá vào lĩnh vực
kinh tế. Họ cho rằng Kinh tế trị trường định hướng XHCN là một sự gán ghép
áp đặt và không hề tồn tại trên thực tế, thừa nhận Kinh tế trị trường tức là Việt
Nam đã “quay lại” theo đúng quỹ đạo phát triển của chủ nghĩa tư bản. Họ lợi


3

dụng triệt để và khuếch đại những hạn chế, yếu kém trong hoạt động quản lý
kinh tế của Nhà nước, nhất là việc quản lý vốn, tài sản thuộc sở hữu toàn dân
trong các doanh nghiệp nhà nước để phủ nhận vai trò chủ đạo của thành phần
kinh tế nhà nước, phủ nhận vai trò quản lý, điều tiết kinh tế của nhà nước xã
hội chủ nghĩa. Họ khuyến nghị, muốn cho kinh tế Việt Nam thực sự khởi sắc,
cần thiết phải bỏ “cái đuôi định hướng xã hội chủ nghĩa” như một gánh nặng.
Trên cơ sở bác bỏ mô hình kinh tế hiện thực ở Việt Nam, các thế lực thù địch
tiếp tục tấn công, bác bỏ những nguyên lý cơ bản trong học thuyết Kinh tế
chính trị Mác - Lênin, họ cho rằng những sai lầm, thất bại của chủ nghĩa xã

hội hiện thực đều xuất phát từ lý luận gốc.
Mặt khác, trong điều kiện Kinh tế trị trường, sự phân hoá giàu nghèo
ở nước ta được thừa nhận và có xu hướng phát triển. Mức độ chênh lệch giàu
nghèo ở nước ta tăng lên là tất yếu do sự chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hóa
tập trung sang cơ chế thị trường. Điều này đã tác động mạnh mẽ vào tâm lý, ý
thức của đại đa số nhân dân trong đó có học sinh, sinh viên làm cho họ nghi
ngờ về học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin, dẫn đến tâm lý ngại học
hoặc không quan tâm đến các quan điểm, tư tưởng của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt
Nam về phát triển kinh tế. Trong điều kiện Kinh tế trị trường, không ít sinh
viên ở các trường đại học đã, đang và sẽ bị lôi cuốn theo trào lưu thực dụng
chủ nghĩa, tự do, chạy theo cám dỗ vật chất, có những hành động sai trái, đi
ngược lại những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, thiếu tu dưỡng, rèn
luyện về phẩm chất, đạo đức, lối sống.
Lợi dụng tình hình đó, các thế lực thù địch không ngừng đẩy mạnh
hoạt động chống phá trên lĩnh vực lý luận kinh tế chính trị, chĩa mũi nhọn
tuyên truyền vào đối tượng học sinh, sinh viên hòng chuyển hóa về nhận
thức chính trị của thế hệ tương lai. Hà Nội, với vị thế là thủ đô của đất
nước, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, là một trong những


4

địa phương tập trung rất nhiều các trường đại học lớn, nơi diễn ra hoạt
động giáo dục - đào tạo sôi động vào bậc nhất của cả nước, hoạt động
chống phá của các thế lực thù địch cũng vì thế mà diễn ra quyết liệt hơn bất
cứ nơi nào khác. Đẩy mạnh hoạt động phê phán các quan điểm sai trái
thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học nói chung
và trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội nói riêng là việc làm có ý
nghĩa thiết thực và cấp bách.
Với ý nghĩa đó, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Phê phán quan điểm sai

trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa
bàn Hà Nội hiện nay” làm luận án tiến sĩ của mình.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn phê phán các quan điểm sai
trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị và đề xuất yêu cầu, giải pháp tăng
cường phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở
các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề lý luận về phê phán quan điểm sai trái thông
qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các Trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
- Phân tích thực trạng phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng
dạy Kinh tế chính trị ở các Trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
- Xác định yêu cầu và đề xuất các giải pháp tăng cường phê phán quan
điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên
địa bàn Hà Nội hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế
chính trị trong các trường Đại học ở Hà Nội.


5

3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về mặt nội dung, luận án tập trung nghiên cứu hoạt động phê phán các
quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị.
Về không gian, phạm vi nghiên cứu của luận án giới hạn trong các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Phạm vi khảo sát tập trung vào một số
trường giảng dạy kinh tế chính trị cho sinh viên không thuộc chuyên ngành

Kinh tế chính trị: Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Trường Đại học Sư
phạm Hà Nội, Trường Đại học Ngoại thương, Trường Đại học Xây dựng,
Trường Đại học Giao thông vận tải, Trường Đại học Thủy Lợi, Trường Đại
học Công đoàn, Viện Đại học Mở Hà Nội.
Về thời gian, các số liệu sử dụng trong luận án được khảo sát từ năm
2010 đến nay, các giải pháp có ý nghĩa đến năm 2025.
4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của luận án là những quan điểm của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về Kinh tế chính trị và đấu tranh tư tưởng; Văn
kiện đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của
Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng về
phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng - lý luận, bảo
vệ nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Các
tác phẩm và bài viết của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quân đội
cùng những kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học trong và ngoài
nước có liên quan đến đề tài.
4.2. Cơ sở thực tiễn
Là tình hình phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trong giảng dạy
Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay thông qua
số liệu của các trường đại học, số liệu điều tra xã hội học của tác giả; cùng với
các chỉ thị, nghị quyết, chương trình và đề án của Đảng Cộng sản Việt Nam,


6

Bộ Giáo dục và Đào tạo về đấu tranh tư tưởng, về phê phán các quan điểm sai
trái, thù địch trong giảng dạy Kinh tế chính trị; các báo cáo tổng kết hoạt động
giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học, đấu tranh tư tưởng ở các trường đại
học trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
4.3. Phương pháp nghiên cứu

Luận án vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, đồng thời sử dụng tổng hợp các phương
pháp như phương pháp tiếp cận hệ thống, phương pháp kết hợp lý luận với
thực tiễn, phương pháp thống kê, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương
pháp lịch sử - logic, phương pháp điều tra xã hội học, phương pháp phỏng vấn
và phương pháp chuyên gia. Cụ thể:
Sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống xuyên suốt Luận án nhằm tiếp
cận đối tượng nghiên cứu của Luận án (hoạt động phê phán quan điểm sai trái
thông qua giảng dạy kinh tế chính trị) với tư cách một bộ phận cấu thành hoạt
động đấu tranh tư tưởng lý luận của Đảng, đồng thời là một bộ phận nằm
trong hoạt động giáo dục - đào tạo. Phương pháp này cũng được sử dụng để
trình bày các vấn đề, các nội dung trong luận án theo một trình tự, một bố cục
hợp lý, chặt chẽ, có sự gắn kết, kế thừa, phát triển các vấn đề, các nội dung để
hoàn thành các nhiệm vụ đã xác định cho Luận án.
Sử dụng phương pháp kết hợp lý luận với thực tiễn trong tất cả các
chương của luận án để xem xét từng vấn đề nghiên cứu trong mối liên hệ giữa
lịch sử, lý luận, pháp lý với thực tiễn tổ chức thực hiện. Phương pháp này
cũng được sử dụng để xem xét, đề xuất các quan điểm và giải pháp đẩy mạnh
phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội ở chương 4.
Phương pháp thống kê được sử dụng khi tổng quan các công trình
nghiên cứu có liên quan tới đề tài luận án. Đặc biệt được sử dụng trong
chương 2 của luận án kết hợp với phương pháp điều tra xã hội học và phương


7

pháp phỏng vấn, nhằm thu thập các số liệu phản ánh thực trạng phê phán quan
điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học
trên địa bàn Hà Nội.

Phương pháp phân tích và tổng hợp được sử dụng chủ yếu trong chương
1 và chương 2 của Luận án. Cụ thể là được sử dụng để đi sâu vào tìm tòi, đánh giá
và trình bày các lý thuyết, các hoạt động phê phán quan điểm sai trái nói chung,
hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong
các trường đại học trên địa bàn Hà Nội nói riêng.
Phương pháp lịch sử - logic được sử dụng trong suốt quá trình nghiên
cứu Luận án nhằm hệ thống những vấn đề lý luận và đánh giá thực trạng hoạt
động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong
các trường đại học trên địa bàn Hà Nội trong hoàn cảnh lịch sử cụ thể.
Phương pháp này cũng được sử dụng khi dự báo hoạt động chống phá của các
thế lực thù địch trên lĩnh vực lý luận Kinh tế chính trị và xác định những yêu
cầu đặt ra khi phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Quá trình đề xuất giải
pháp đẩy mạnh hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng
dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội, phương
pháp này cũng được sử dụng để các quan điểm và giải pháp đề xuất phù hợp
với bối cảnh lịch sử (được dự báo) trong thời gian tới.
Phương pháp chuyên gia sử dụng trong tất cả các chương của luận án,
qua đó tác giả tham khảo được ý kiến của các nhà quản lý, các nhà khoa học
giàu kinh nghiệm về lĩnh vực nghiên cứu.
5. Những đóng góp mới của luận án
Một là, bổ sung và làm rõ hơn cơ sở lý luận về phê phán quan điểm sai
trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học, cụ thể là:
- Làm rõ khái niệm “quan điểm sai trái”, phân biệt quan điểm sai trái
với những ý kiến khác biệt của cán bộ, đảng viên và một bộ phận quần chúng


8

muốn đóng góp nhằm xây dựng, bổ sung hoàn thiện đường lối của Đảng,

chính sách và pháp luật của Nhà nước;
- Đề xuất các căn cứ nhận diện quan điểm sai trái đối với học thuyết
kinh tế chính trị Mác - Lênin;
- Xác định rõ chủ thể, mục đích, phương thức, đối tượng tác động của
hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị
trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Hai là, thông qua điều tra, khảo sát tại 8 trường đại học tiêu biểu, đánh
giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân của thành tựu, hạn chế và xác định 5
nhóm những vấn đề đặt ra trong phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng
dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội.
Ba là, xác định 4 yêu cầu, đề xuất và luận giải cơ sở khoa học, tính khả
thi của 5 giải pháp có tính khả thi nhằm đẩy mạnh phê phán quan điểm sai trái
thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà
Nội.
6. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án
Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần cung cấp cơ sở khoa học
trong hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế
chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội và trong cả nước ta hiện
nay. Luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy
ở các học viện, trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam.
7. Kết cấu của luận án
Luận án gồm: Tổng quan, 3 chương (7 tiết), kết luận, danh mục các
công trình nghiên cứu của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.


9

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN HOẠT ĐỘNG PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA
GIẢNG DẠY KINH TẾ CHÍNH TRỊ TRONG CÁC TRƯỜNG

ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY
A) Các công trình nghiên cứu về quan điểm sai trái và phê phán
quan điểm sai trái
Nhà xuất bản Sự thật, “Chủ nghĩa chống cộng ngày nay”, sách tham
khảo, 1983 [59]. Cuốn sách cho rằng, đấu tranh tư tưởng là để chống lại thế
giới quan và hệ tư tưởng tư sản, bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin,
đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản; cuộc đấu tranh này là một tất yếu,
một nhiệm vụ của Đảng Cộng sản và Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Cuộc đấu
tranh này có ảnh hưởng rất lớn đến thành bại của công cuộc xây dựng chủ
nghĩa xã hội.
Nhà xuất bản Đại học Công an nhân dân Trung Quốc, Bàn về vấn đề
chống “Diễn biến hòa bình”, sách tham khảo, 1993 [62]. Cuốn sách trình bày
một cách hệ thống những vấn đề căn bản về chiến lược “Diễn biến hòa bình”
của chủ nghĩa đế quốc chống chủ nghĩa xã hội, từ khái niệm, nguồn gốc, bản
chất, âm mưu, thủ đoạn, phương thức tiến hành. Cuốn sách nêu rõ những âm
mưu, thủ đoạn của kẻ thù chống lại học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Mao
Trạch Đông trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc ở Trung Quốc.
Tác giả cuốn sách cũng đề xuất một số biện pháp giúp phòng và chống lại
chiến lược này.
Tác giả Lưu Đình Á, “Hãy cảnh giác cuộc đại chiến thế giới không có
khói súng - Nghiên cứu về vấn đề chống diễn biến hoà bình”, sách tham khảo,
1994 [1]. Cuốn sách đã phân tích rõ bản chất và quá trình hình thành chiến lược
“diễn biến hoà bình” chống chủ nghĩa xã hội của các nước đế quốc; các
phương thức, thủ đoạn trong chiến lược “diễn biến hoà bình”: lấy việc làm xói


10

mòn và tan rã đảng cầm quyền làm mục tiêu chính trị, dùng các phương tiện
truyền thông đại chúng để công kích, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin nhằm

phủ định hệ tư tưởng Mác -xít. Trên cơ sở đó, cuốn sách đã đề xuất một số biện
pháp nhằm chống lại chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.
Tác giả Nguyễn Viết Thông, “Nâng cao chất lượng và hiệu quả cuộc
đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận”, Tham luận khoa học, 2005 [6, 95109]. Tham luận khái quát thực trạng cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý
luận trong 20 năm đổi mới (1986-2006) và trình bày nhiệm vụ, đề xuất giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc đấu tranh này. Trong các giải
pháp đề xuất, có giải pháp đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức và phương
pháp giáo dục lý luận chính trị, giáo dục đạo đức trong Đảng, trong hệ thống
chính trị, trong hệ thống nhà trường và trong toàn xã hội.
Tác giả Nguyễn Đình Hương, Thực trạng và giải pháp chống âm mưu
“tự diễn biến” đối với nội bộ ta, Tham luận khoa học, 2005 [6, 110-116].
Tham luận trình bày thực trạng, đưa ra dự báo và đề xuất các giải pháp đấu
tranh chống âm mưu “tự diễn biến”. Trong các giải pháp đề xuất, tác giả tham
luận đặt vấn đề cần thiết phân biệt các quan điểm thù địch và các quan điểm
trái chiều (do nhận thức khác nhau của những đối tượng có động cơ mang tính
xây dựng) để áp dụng các biện pháp đấu tranh phù hợp; đẩy mạnh công tác
nghiên cứu lý luận bám sát yêu cầu thực tiễn để kịp thời giải quyết những
khúc mắc đang diễn ra trong cuộc sống.
Tác giả Nguyễn Chí Mỳ, “Một số giải pháp đấu tranh với các quan
điểm sai trái, thù địch trên địa bàn Hà Nội”, Tham luận khoa học, 2005 [6,
228-240]. Tham luận trình bày những yếu tố cơ bản tác động, ảnh hưởng, nảy
sinh các quan điểm sai trái, thù địch trên địa bàn Hà Nội, trong đó có đề cập
tới đặc điểm Hà Nội là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của cả nước, đồng
thời cũng là tiêu điểm chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước.
Tác giả tham luận cũng bước đầu nhận diện các hoạt động và một số quan


11

điểm sai trái, thù địch trên địa bàn thủ đô, trên cơ sở đó đề xuất nhiều giải

pháp đấu tranh bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch này.
Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, “Phê phán, bác bỏ các quan
điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt
Nam”, sách tham khảo, 2007 [5]. Cuốn sách cung cấp căn cứ khoa học giúp
nhận dạng các quan điểm sai trái, thù địch; khái quát cuộc đấu tranh tư tưởng,
lý luận của các nước XHCN và phong trào cộng sản, công nhân quốc tế từ năm
1991 đến năm 2007; phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trên mặt trận tư
tưởng, lý luận; phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch phủ nhận
vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; khái quát cuộc đấu tranh trên
mặt trận tư tưởng, lý luận trong 20 năm đổi mới (1986 - 2006); khái quát cuộc
đấu tranh chống chiến tranh tâm lý gây chia rẽ, nghi ngờ trong nội bộ Đảng và
nhân dân; dự báo tình hình, xác định phương hướng, đề xuất các nhóm giải
pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu, phê phán các quan điểm sai trái, cơ hội,
thù địch. Trong nhóm giải pháp về kinh tế, các tác giả nhấn mạnh việc tổng kết
các mô hình kinh tế có hiệu quả, luận giải mối quan hệ giữa việc đổi mới tư
duy quản lý kinh tế của Đảng với những thành tựu nổi bật về kinh tế - xã hội
của đất nước; đề nghị cần thận trọng thí điểm trước khi triển khai nhân rộng
các chính sách kinh tế vĩ mô; yêu cầu làm rõ hơn bản chất nền Kinh tế trị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa, làm rõ vai trò quản lý của Nhà nước trong
nền Kinh tế trị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; yêu cầu làm rõ mối quan
hệ giữa mở cửa, hội nhập và xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; giải quyết
vấn đề bình đẳng, công bằng trong phân phối các yếu tố đầu vào của sản xuất
và phân phối kết quả làm ra trong xã hội; coi trọng việc xây dựng, phát triển cơ
sở kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể trong nền kinh tế nhiều thành phần vận
hành theo cơ chế thị trường để giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa.
Tác giả Trần Doãn Tiến, “Phê phán các quan điểm sai trái về tư
tưởng chính trị trên mạng internet góp phần bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa ở


12

nước ta hiện nay”, LATS triết học, 2010 [71]. Luận án góp phần làm rõ một
số khái niệm như “tư tưởng chính trị”, “quan điểm sai trái về tư tưởng chính
trị”, “phê phán các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị”; phân biệt “quan
điểm sai trái” và “quan điểm thù địch”; nhận diện quan điểm sai trái về tư
tưởng chính trị trên mạng internet. Trên cơ sở dẫn giải thực trạng và chỉ rõ
những vấn đề đặt ra, tác giả Luận án đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả phê phán các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên
mạng internet, trong đó đáng chú ý có giải pháp: Thông qua các hình thức
tuyên truyền, giáo dục lý luận để nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và
nhân dân về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính
sách của Đảng.
Tác giả Nguyễn Hồng Vinh, “Đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù
địch - một nhiệm vụ quan trọng trong công tác tư tưởng hiện nay”, Bài báo
khoa học, 2010 [82]. Bài báo đề cập tới tính chất phức tạp của cuộc đấu tranh
trên mặt trận tư tưởng, lý luận trước thềm Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI,
khẳng định tầm quan trọng của nhiệm vụ đấu tranh chống các quan điểm sai
trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Tác giả bài báo chỉ ra
5 vấn đề trọng tâm của cuộc đấu tranh đã được triển khai, trong đó có vấn đề
phản bác luận điểm “chủ nghĩa Mác - Lênin là lỗi thời, là tội lỗi, đã và đang
cáo chung” và “Đã công nhận Kinh tế trị trường tức là thừa nhận chủ nghĩa tư
bản, do vậy phải cắt “cái đuôi” định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Tác giả Ngô Hoàng Anh, Phê phán quan điểm phủ nhận con đường đi
lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, LATS Triết học, 2013 [2]. Luận án góp phần
nhận diện những quan điểm phủ nhận con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam; khẳng định tính đúng đắn trong quan điểm của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về chủ nghĩa xã
hội và con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Tác giả luận án đề
xuất nhiều giải pháp phê phán quan điểm phủ nhận con đường đi lên chủ

13

nghĩa xã hội ở Việt Nam, trong đó đáng chú ý có các giải pháp như: Tiếp tục
nâng cao nhận thức của cả xã hội về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam để chủ động
xây dựng “hệ miễn dịch” về tư tưởng; hoàn thiện thể chế Kinh tế trị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa; nâng cao trình độ mọi mặt của đội ngũ cán bộ
công tác trên mặt trận tư tưởng, lý luận.
Tác giả Lê Hữu Nghĩa, “Phân biệt quan điểm sai trái và ý kiến khác
với quan điểm của Đảng”, Bài báo khoa học, 2013 [86]. Bài viết khái quát
hoạt động chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng nước ta trên
lĩnh vực tư tưởng, lý luận thời gian qua; đánh giá những thành tựu, hạn chế
trong cuộc phê phán những quan điểm sai trái của các thế lực thù địch. Tác
giả bài báo cho rằng, trong phê phán các quan điểm sai trái, thù địch, cần
phân biệt chúng với ý kiến của cán bộ, đảng viên và nhân dân khác với quan
điểm, đường lối của Đảng, có như vậy mới xác định được thái độ và phương
pháp đấu tranh phù hợp. Tác giả đưa ra 5 điểm khác nhau, làm căn cứ phân
biệt hai loại quan điểm trên, đó là: động cơ, mục đích; nội dung quan điểm;
phương pháp, cách thức; nhân thân và cách thức đăng tải ý kiến.
Tác giả Vũ Văn Hiền, “Nhận diện, đấu tranh với các loại quan điểm
sai trái, thù địch”, bài báo khoa học, 2013 [48]. Bài báo nêu ra những dạng
quan điểm sai trái, thù địch khác nhau làm cơ sở cho việc xác định các giải
pháp đấu tranh cụ thể, thích hợp. Một là, những quan điểm sai trái do các thế
lực thù địch tác động tuyên truyền; hai là, những quan điểm sai trái do các
phần tử phản động, thoái hóa, cơ hội chính trị, bất mãn gây ra; ba là, những
quan điểm sai trái hình thành do trình độ nhận thức chính trị kém.
Tác giả Nguyễn Bá Dương, “Phòng, chống “Diễn biến hòa bình” ở
Việt Nam - Mệnh lệnh của cuộc sống”, sách chuyên khảo, 2015 [16]. Cuốn
sách được kết cấu gồm ba phần, bàn một cách có hệ thống về đấu tranh
phòng, chống “diễn biến hòa bình” ở Việt Nam. Phần thứ nhất trình bày về
bản chất “cuộc cách mạng lý luận” và âm mưu “diễn biến hòa bình” chống

14

phá Việt Nam. Phần thứ hai trình bày nội dung: thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” - chiêu trò mới của “diễn biến hòa bình” chống phá Việt Nam.
Phần thứ ba trình bày trách nhiệm của chúng ta trong đẩy mạnh cuộc đấu
tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” trong tình hình mới. Từ trang 300
đến 330, tác giả tập trung trình bày về căn cứ nhận diện phương thức, nội
dung các quan điểm sai trái, thù địch và giải pháp phê phán.
Tác giả Phạm Văn Sơn, “Chủ động, tích cực, nhạy bén trong đấu tranh
tư tưởng, lý luận hiện nay”, bài báo khoa học, 2015 [66, tr.19-21]. Bài báo đề
cập tính chất phức tạp của cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận ở nước
ta hiện nay bằng cách phân tích rõ âm mưu, thủ đoạn, hình thức và tính chất
nguy hiểm trong hành động chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù
địch. Trong đó nhấn mạnh thủ đoạn triệt để khai thác những vấn đề còn bất cập
giữa lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin với thực tiễn cách mạng Việt Nam hòng
phủ nhận tính cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Học viện Chính trị Công an nhân dân, Tài liệu bồi dưỡng Lý luận
chính trị hè cho giảng viên, giáo viên giảng dạy lý luận chính trị trong các
học viện, trường Công an nhân dân”, 2015. Cuốn tài liệu kết cấu thành 9
chuyên đề, trong đó chuyên đề 5 bàn về “Nhận diện, đấu tranh phản bác các
quan điểm sai trái, thù địch” [51, tr.138-160]. Trong chuyên đề này, các tác
giả trình bày các khái niệm về quan điểm sai trái, quan điểm thù địch, quan
điểm sai trái, thù địch; phân biệt quan điểm sai trái, thù địch với các ý kiến
khác với quan điểm, đường lối của Đảng; nhận diện đối tượng, nội dung,
phương thức tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch.
Tác giả Nguyễn Đức Bình, “Mấy ý kiến về công tác tư tưởng, lý luận
trong tình hình hiện nay”, bài báo khoa học, 2016 [10, tr.3- 4; 12]. Trong lĩnh
vực Kinh tế chính trị, tác giả bài báo khái quát những biến đổi phức tạp trong

các quan hệ kinh tế, quan hệ lợi ích, quan hệ xã hội giai cấp đòi hỏi công tác
tư tưởng, lý luận phải có những nghiên cứu cụ thể, tránh việc “khái quát”


15

chung chung, đưa tới những quan điểm, chủ trương và nội dung tuyên truyền
thiếu cụ thể, sát hợp. Để thúc đẩy, nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng, lý
luận, tác giả bài báo đề xuất giải pháp liên quan tới việc đào tạo một đội ngũ
cán bộ chất lượng cao trong hệ thống các học viện chính trị, trong đó đặc biệt
lưu ý việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin đến nơi đến chốn, nắm chắc các
nguyên lý trước đúng nay vẫn đúng, những nguyên lý trước đúng nhưng đã bị
thực tiễn vượt qua, những tư tưởng vốn không đúng nhưng đã được chính các
nhà kinh điển tự mình chỉnh lý, những tư tưởng đúng nhưng người tiếp thu
hiểu sai, những vấn đề lý luận và thực tiễn hiện nay mà các nhà kinh điển
chưa gặp phải, phê phán những sự phê phán xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin.
Tác giả Võ Văn Tuấn, Đấu tranh phản bác những quan điểm, tư
tưởng sai trái, thù địch, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, bài báo khoa học, 2016 [79, tr11-15]. Bài báo trích dẫn tinh thần Nghị
quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII: “Chất lượng và hiệu quả công tác
tư tưởng, lý luận chưa cao. Chậm khắc phục có hiệu quả những hạn chế của
công tác tư tưởng như thiếu sắc bén, chưa thuyết phục. Đấu tranh chống âm
mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phòng chống
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” còn bị động, hiệu quả chưa cao”. Để nâng cao
hiệu quả đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, phản
bác những quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ đường lối của Đảng, tác giả bài
báo đề xuất 4 giải pháp: kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh; đổi mới công tác tư tưởng, lý luận; chủ động ngăn chặn, nâng cao chất
lượng, hiệu quả đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch; đẩy mạnh
đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và biểu hiện

“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Tác giả Phạm Thanh Hà, Phòng chống chiến lược “Diễn biến hòa
bình” qua việc đấu tranh chống những luận điệu sai trái, thù địch hiện nay,
bài báo khoa học, 2016 [47, 23-25]. Bài báo khái quát 8 xu hướng, biểu hiện


16

chính mà những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, phản động, bất
mãn tập trung chống phá, trong đó có xu hướng triệt để lợi dụng những sơ hở,
thiếu sót trong quản lý kinh tế của Nhà nước để xuyên tạc, bóp méo nhằm
công kích sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, gieo rắc tâm lý
hoang mang, nghi ngờ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Tác giả Lương Khắc Hiếu, Tiêu chí đánh giá hiệu quả của việc phê
phán, phản bác quan điểm sai trái, bài báo khoa học, 2016 [49, tr19-23]. Bài
báo khẳng định phê phán, phản bác các quan điểm sai trái là một dạng hoạt
động xã hội cần phải có tiêu chí đánh giá hiệu quả và hiệu quả này cũng được
đo đạc bằng sự tương quan giữa kết quả đạt được với mục đích và với chi phí
về nguồn lực để đạt kết quả đó. Theo đó, tác giả bài báo chỉ ra bốn tiêu chí cụ
thể đánh giá kết quả phê phán, phản bác các quan điểm sai trái: thứ nhất, cán
bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức rõ tính phản khoa học, phản sự thật của
các quan điểm sai trái, thù địch và được “miễn dịch” với các quan điểm đó;
thứ hai, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân hiểu rõ tác hại, ảnh hưởng
của các quan điểm sai trái, thù địch và sự cần thiết đấu tranh phản bác, loại từ
các quan điểm đó; thứ ba, cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức sâu sắc
hơn và đứng vững trên lập trường, quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, kiên quyết
đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng; thứ tư, mức độ sử dụng chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng như là công cụ,
phương tiện tư tưởng, lý luận để đấu tranh với quan điểm sai trái. Bên cạnh
đó, tác giả bài báo cũng đưa ra các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động đấu

tranh phản bác các quan điểm sai trái bao gồm các tiêu chí về: nhân lực, tài
chính, cơ sở vật chất, phương tiện và thời gian…
Tác giả Lương Khắc Hiếu, Nhận diện quan điểm sai trái, thù địch đối
với cách mạng nước ta hiện nay, Tham luận khoa học 2017 [72, tr4-10].
Tham luận cho rằng, để phê phán, phản bác có hiệu quả đối với các quan


17

điểm sai trái, cần nhận diện đúng chủ thể và nội dung các quan điểm sai trái
đó. Tác giả đã chỉ ra ba nhóm chủ thể và theo đó là ba nhóm nội dung các
quan điểm sai trái hiện nay, đó là: (1) những quan điểm sai trái do các thế lực
thù địch tuyên truyền; (2) những quan điểm sai trái do các thế lực phản động,
thoái hóa, cơ hội chính trị, bất mãn gây ra; (3) những quan điểm sai trái hình
thành do trình độ nhận thức chính trị kém trong ý kiến cán bộ, đảng viên và
nhân dân. Đối với mỗi loại quan điểm của các chủ thể nêu trên cần có thái độ
phương pháp, phương tiện và tổ chức lực lượng đấu tranh phù hợp.
B) Các công trình nghiên cứu về phê phán quan điểm sai trái đối
với học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin
Tác giả Hồ Văn Chiểu, Phê phán thuyết “Kinh tế trị trường là của
chủ nghĩa tư bản”, Tham luận khoa học, 2005 [6, tr.278-288]. Tham luận khái
quát các luận điệu chống lại chủ trương của Đảng về xây dựng nền Kinh tế trị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và cung cấp căn cứ lý luận, thực tiễn để
bác bỏ các luận điệu này. Tác giả tham luận có đề cập tới nhiều mô hình Kinh
tế trị trường khác nhau trên thế giới và phân tích rõ nội dung định hướng xã
hội chủ nghĩa trong mô hình Kinh tế trị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
mà Đảng ta đã lựa chọn.
Tác giả Vũ Văn Phúc, “Lý luận và thực tiễn về thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội”, sách tham khảo, 2009 [61]. Cuốn sách tập hợp các công trình
nghiên cứu của tác giả về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội với nhiều

hướng tiếp cận phong phú. Trên hướng tiếp cận Kinh tế chính trị, tác giả trình
bày tính chất quá độ của nền kinh tế; làm rõ phạm trù sở hữu nhà nước và vai
trò chủ đạo của thành phần kinh tế nhà nước trong nền kinh tế nhiều thành
phần định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Trong cuốn sách tác giả cũng
khẳng định việc đổi mới tư duy lý luận phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh.


18

Tác giả Nguyễn Văn Minh, Tiếp tục tháo gỡ những “điểm nghẽn”
trong pháp luật về đất đai, bài báo khoa học, 2013 [8, tr.240-246]. Bài báo đề
cập các ý kiến góp ý cho Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và Luật đất
đai, trong đó có các ý kiến trái chiều cho rằng việc xác định “đất đai thuộc sở
hữu toàn dân” là một “sáng tạo kỳ quặc”; là một “khái niệm mơ hồ”, là đất
đai “vô chủ”; là nguyên nhân của “bất ổn”; và là một trong hai “tử huyệt của
chế độ”. Trên cơ sở phân tích các luận cứ của nhiều nhà khoa học, hệ thống
lại quá trình xây dựng và từng bước hoàn thiện Hiến pháp, Luật Đất đai, tác
giả bài báo đã góp phần luận giải rõ chủ trương nhất quán của Đảng xác định:
“đất đai thuộc sở hữu toàn dân”.
Tác giả Đỗ Phú Thọ, “Tái cơ cấu mạnh mẽ doanh nghiệp nhà nước”,
bài báo khoa học, 2013 [8, tr.235-239]. Bài báo phản ánh, trước thực trạng
thua lỗ và sai phạm của một bộ phận doanh nghiệp nhà nước, các lực lượng
cơ hội, thù địch đã đưa ra quan điểm “đã đến lúc xóa sổ doanh nghiệp nhà
nước” và suy diễn rằng “Kinh tế nhà nước không thể giữ vai trò chủ đạo”. Tác
giả bài báo đã làm rõ hơn nội hàm khái niệm “kinh tế nhà nước”; kinh nghiệm
của các nước khác trong xác định vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước; thực
trạng hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước và chủ trương của Đảng,
Nghị quyết của Quốc hội, Đề án của Chính phủ về đẩy mạnh tái cấu trúc
doanh nghiệp nhà nước… Trên cơ sở đó khẳng định chủ trương đúng đắn của

Đảng, xác định “kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo” trong các thành phần
kinh tế ở nước ta.
Tác giả Trung Kiên, “Khó khăn, thách thức càng lớn, càng phải kiên
định”, bài báo khoa học, 2013 [8, tr.225-229]. Bài báo phản ánh trình trạng
một số cá nhân, cả trong và ngoài nước, lợi dụng tình hình kinh tế Việt Nam
đang gặp phải một số khó khăn để tìm cách xuyên tạc đường lối phát triển
kinh tế của Đảng ta. Tác giả bài báo nêu ra những khó khăn chung của tình
hình kinh tế thế giới; các nỗ lực và thành quả bước đầu của Đảng và chính


19

phủ nhằm tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế; những nhận định khách quan của
các cá nhân và tổ chức quốc tế đánh giá triển vọng của nền kinh tế Việt
Nam… Trên cơ sở đó, tác giả bài báo bày tỏ sự tin tưởng vào thành công của
sự nghiệp kinh tế dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Tác giả Trần Văn Rón, Một số vấn đề về quan hệ giữa lực lượng sản
xuất và quan hệ sản xuất trong thời kỳ đổi mới ở Việt Nam, bài báo khoa học,
2015 [63, tr.55-57]. Bài báo luận giải quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với
trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, khái quát quá trình nhận thức và
vận dụng nội dung quy luật trên vào điều kiện thực tiễn nước ta của Đảng
Cộng sản Việt nam từ năm 1986 đến nay, nhận diện một số vấn đề về quan hệ
giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất đang đặt ra cần tiếp tục nhận thức
và giải quyết. Tác giả bài báo cũng đề xuất một số định hướng lớn cho việc
nhận thức và vận dụng nội dung quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất
với trình độ của lực lượng sản xuất trong thời gian tới, một trong những định
hướng đó là: cần giải quyết tốt các mối quan hệ lớn, trong đó có quan hệ giữa
Kinh tế trị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa, giữa phát triển lực lượng
sản xuất và xây dựng, hoàn thiện từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ
nghĩa. Bài viết cung cấp một số luận cứ khoa học góp phần bảo vệ đường lối

phát triển Kinh tế trị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng ta, phản
bác các quan điểm sai trái, thù địch trong lĩnh vực Kinh tế chính trị.
Tác giả Phương Kỳ Sơn, “Bàn về yếu tố con người trong lực lượng sản
xuất”, bài báo khoa học, 2015 [67, tr.39-42]. Bài viết luận giải về phạm trù lực
lượng sản xuất dưới góc độ Kinh tế chính trị: quan niệm, các yếu tố cấu thành và
vai trò của từng yếu tố trong điều kiện khoa học kỹ thuật trở thành một lực lượng
sản xuất trực tiếp, qua đó khẳng định vai trò quyết định của yếu tố con người
trong lực lượng sản xuất. Bài viết cung cấp luận cứ khoa học nhằm phê phán
một số quan điểm Kinh tế chính trị sai trái (tuyệt đối hóa vai trò của máy móc,


20

công nghệ, hạ thấp hoặc phủ nhận vai trò của con người trong việc tạo ra giá trị
và giá trị thặng dư) với mục đích xét lại học thuyết giá trị thặng dư của C. Mác.
Tác giả Dương Văn Minh, “Chế độ công hữu không phải là nguồn
gốc của nạn tham nhũng”, bài báo khoa học, 2015 [56, tr.18-20]. Bài báo
đề cập hiện tượng tham nhũng đang gây bức xúc trong toàn xã hội, lợi
dụng tình hình này, các thế lực phản động tập trung chống phá chủ nghĩa
Mác - Lênin với luận điệu cho rằng: “chế độ công hữu là nguồn gốc đẻ ra
tham nhũng”. Từ ba góc độ tiếp cận (kinh tế; chính trị; văn hóa và đạo
đức), tác giả bài báo cung cấp các luận cứ khoa học bác bỏ luận điệu sai
trái trên, góp phần bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin và đường lối phát triển
kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tác giả Đỗ Trọng Bá, “Vấn đề sở hữu, lao động dịch vụ và giá trị
thặng dư”, bài báo khoa học, 2016 [4, tr.98-100]. Bài báo góp phần phân biệt,
làm rõ một số thuật ngữ Kinh tế chính trị như “sở hữu tư liệu sinh hoạt”, “sở
hữu tư liệu sản xuất”, “sở hữu tư nhân”, “sở hữu cá thể”…; phân biệt “lao
động dịch vụ” và “lao động sản xuất”, làm rõ vai trò tạo ra giá trị và giá trị
thặng dư của lao động dịch vụ. Trên cơ sở đó, tác giả bài báo luận giải cơ sở

khoa học cho chủ trương phát triển kinh tế tư nhân của Đảng, đồng thời bác
bỏ quan điểm cho rằng: “có hình thức sở hữu tư nhân không bóc lột”, góp
phần bảo vệ học thuyết giá trị thặng dư của C. Mác.
Tác giả Tạ Thị Đoàn, “Vận dụng tri thức Kinh tế chính trị học Mác Lênin vào thực tiễn - qua giảng dạy lý luận giá trị thặng dư của C. Mác ở
Học viện Chính trị Khu vực I hiện nay”, bài báo khoa học, 2016 [44, tr.7375]. Bài viết cung cấp một số luận cứ góp phần khẳng định ý nghĩa thời đại
của học thuyết giá trị thặng dư trong điều kiện phát triển kinh tế tri thức ở các
nước tư bản giai đoạn hiện nay và vận dụng sáng tạo học thuyết này trong nền
Kinh tế trị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Đối với việc
giảng dạy tại Học viện Chính trị Chính trị Khu vực I, để môn học Kinh tế