Tìm hiểu tập thơ anh đom đóm của nhà thơ võ quảng (2017)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (496.21 KB, 77 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC
----------

BÙI THỊ PHƯƠNG THẢO

TÌM HIỂU TẬP THƠ ANH ĐOM
ĐÓM CỦA NHÀ THƠ VÕ QUẢNG
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Chuyên ngành: Văn học thiếu nhi

Người hướng dẫn khoa học:

Th.S Nguyễn Ngọc Thi

Hà Nội - 2017

LỜI CẢM ƠN
Trong qua trình thực hiện khóa luận, tôi đa nhận được sư hương dẫn
nhiệt tình, chu đáo của thầy giáo - Th.S - NGƯT - Nguyễn Ngọc Thi, cac thầy
cô giảng dạy bô môn văn học thiếu nhi, các thầy cô giáo trong khoa Giáo dục
Tiểu học - Trương Đại học Sư phạm Hà Nội 2.
Tac gia khóa luận xin được bày to lòng biết ơn trân trọng nhất tơi cac
thầy cô, đặc biệt là thầy giáo Nguyễn Ngọc Thi - người đa trưc tiếp hương
dẫn chi bao tận tình để em hoàn thành khóa luận này.
Do thơi gian nghiên cứu và năng lực hạn chế, khóa luận kho tranh khỏi
những thiếu sót. Em rất mong nhận được sư đóng góp của thầy cô và cac bạn
để khóa luận này được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày thang năm 2017

Sinh viên thực hiện

Bùi Thi Phương Thảo

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những sô
liệu và kết qua nghiên cứu trong khóa luận này là hoàn toàn trung thực. Đê tài
chưa được công bô trong bất cư một công trình khoa học nào khác.
Hà Nội, ngày thang năm 2017
Sinh viên thực hiện

Bùi Thi Phương Thao

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đê tài............................................................................................ 1
2. Lịch sử vấn đê ............................................................................................... 2
3. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 4
5. Nhiệm vu nghiên cứu .................................................................................... 4
6. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 4
7. Cấu trúc của khóa luận .................................................................................. 4
CHƯƠNG 1. NỘI DUNG TẬP THƠ ANH ĐOM ĐÓM.............................. 5
1.1. Thế giơi thiên nhiên sinh động và mới lạ hấp dẫn ..................................... 5
1.2. Thế giơi loài vật đang yêu, ngô nghĩnh .................................................. 11
1.3. Cuộc sống chân thực giản di của trẻ thơ. ................................................ 20
1.4. Ý nghĩa của tập thơ trong việc giao dục trẻ thơ....................................... 22
Tiểu kết........................................................................................................... 25

CHƯƠNG 2: NGHỆ THUẬT TẬP THƠ ANH ĐOM ĐÓM..................... 26
2.1. Thể thơ ..................................................................................................... 26
2.2.1. Thể thơ 3 chư ........................................................................................ 26
2.2.2. Thể thơ 4 chư ........................................................................................ 28
2.1.3. Thể thơ 5 chư ........................................................................................ 29
2.1.4. Thể thơ tư do ......................................................................................... 31
2.2. Biện phap tu từ ......................................................................................... 32
2.2.1. Biện phap nhân hoa............................................................................... 32
2.2.2. Biện phap so sanh.................................................................................. 35
2.2.3. Nghệ thuật miêu ta ................................................................................ 37
Tiểu kết........................................................................................................... 41
KẾT LUẬN .................................................................................................... 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 44
PHỤ LỤC

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Lí do khách quan
Văn học thiếu nhi là một bô phận co vi trí đặc biệt trong nền văn học
của dân tộc. No co vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và hoàn thiện
nhân cach của con ngươi ngay từ thuở ấu thơ, là hành trang trong suốt cuộc
đời. Trong nền văn học thiếu nhi Việt Nam co rất nhiêu nhà thơ nổi tiếng co
tên tuổi như Phạm Hổ, Trần Đăng Khoa…. nhưng không thể không nhắc đến
Võ Quảng- nhà văn của tuổi thơ, nhà thơ của tuổi hoa. Gần 50 năm gắn bo với
văn học thiếu nhi Võ Quảng đa để lại cho nền văn học thiếu nhi nhiều tac
phẩm co gia trị. Võ Quang đa đến với cac em thiếu nhi bằng ca thơ, truyện,
kịch ban phim nhưng co lẽ lắng đọng sâu nhất trong tâm hồn của cac em là
cac bài thơ hay.
Nhà nghiên cứu Phong Lê đa nhận xét: “Thơ Võ Quang ít nói điều gì

cao xa to tat, trừu tượng, ông chi noi những chuyện nho nhẹ bình thường với
giọng vui hom hỉnh, ngô nghĩnh nhưng thơ ông rất giàu ý nghĩa giao dục”
[5,357]. Ông đa co rất nhiều tập thơ hay để lại cho kho tàng văn học thiếu nhi
như Gà mái hoa (1957), Thấy cái hoa nở (1962), Nắng sớm (1965), Anh đom
đóm (1970). Thơ Võ Quang mang đến cho cac em những rung cam tinh tế,
qua thế giới sinh động của co cây hoa la , những con vật nho bé, Võ Quang
dạy cho cac em kham pha thế giới xung quanh và co tình yêu với cuộc sống
thiên nhiên cây cỏ. Đo là điểm nổi bật trong thơ Võ Quảng co tac dụng giao
dục thẩm mỹ , bồi dưỡng hình thành nhân cach cho học sinh lứa tuổi tiểu học.
Nhiều nhà văn nhà phê bình đa nhận xét và nêu nét độc đáo trong sư
nghiệp thơ văn của Võ Quảng . Nhà nghiên cứu Phong Lê gọi Võ Quang là
người “hết mình và trọn đời cho thiếu nhi”.

1

Đến với tập thơ chọn lọc Anh Đom Đóm của nhà thơ Võ Quang với
việc tìm hiểu vê nội dung và nghệ thuật , tôi mong muốn sẽ hiểu rõ hơn vê
nhà thơ ca cuộc đời dành cho thiếu nhi nhằm làm rõ lên nét đặc sắc trong nội
dung và nghệ thuật của tập thơ.
1.2. Lý do sư phạm
Thơ ca được coi như một món ăn tinh thần không thể thiếu đối với trẻ
em đặc biệt là học sinh tiểu học. Thơ ca chứa đựng tình cam và đi vào tâm
hồn trẻ thơ làm cho cac em co tình yêu với cuộc sống. Là một giao viên trong
tương lai tôi rất mong muốn giúp cho cac em nắm được cai hay cai đẹp của
thơ ca từ đo làm cho tâm hồn cac mầm non nay nở. Vì vậy tôi đa chọn đê tài
“Tìm hiểu tập thơ Anh Đom Đóm của nhà thơ Võ Quang”.
2. Lịch sử vấn đề
Co rất nhiều công trình nghiên cứu , cac nhận định của nhiều tac gia vê
thơ Võ Quang noi chung và cac tập thơ của ông như Gà mái hoa, Anh đom

đóm, Thấy cái hoa nở … Vơi tập thơ chọn lọc Anh Đom Đóm cũng co nhiều
nhận xét , đánh gia nhưng còn tan mạn.
Nhà văn, nhà thơ Phạm Hổ, người bạn của Võ Quang trên con đương
văn học thiếu nhi đa nói lên cam nghĩ của mình khi đọc thơ Võ Quang: “ Thơ
Võ Quảng thường co những cai hay trong sư mộc mạc, hồn nhiên co khi đến
vụng vê, một sư vụng vê rất đang yêu . Và như Pi - cát - xô đa nói- co đôi khi
chính sư vụng vê kia là một yếu tô gop phần tạo nên phong cach”[9, 991]
Trong bài Võ Quảng- ông già nhân hậu viết cho thiếu nhi co viết: “
Võ Quảng chuyên viết thơ cho lứa tuổi nhi đồng. Những bài thơ của ông bao
giơ cũng xinh xắn nhẹ nhàng truyên đến cho các em lòng yêu thương thế giới
co cây loài vật để từ đo hướng tơi mục tiêu lớn là yêu điều thiện, yêu cái đẹp
trong cuộc sống”. [11]
Ngô Quân Miện cho rằng: “ Đọc thơ Võ Quang viết cho thiếu nhi, ta
luôn luôn bắt gặp những con vật và những co cây. Co thể nói, trong thơ Võ

2

Quang, co ca một thế giới loài vật và co cây. Noi một cach khac, trong thơ
anh co một mang vươn bach thú và bach thảo mà những em bé nào may mắn
được vào đều say mê và yêu thích”. [9, 993]
Nhà thơ Nguyễn Biểu khi đọc những tac phẩm thơ của Võ Quảng đa co
cam nhận vê phong cach thơ: “ Võ Quang co phong cách rõ nét. Thơ của anh
linh hoạt, nhiều động tac, vần điệu phong túng. Nhơ co con mắt quan sat tinh
tế, nên cuộc sống và nhất là thiên nhiên trong anh thật đa dạng và sinh động”
[9, 625]
Noi vê cach sử dụng từ ngư của Võ Quảng, nhà văn Nguyễn Minh
Châu co viết: “ Vốn từ vựng trong thơ Võ Quang là những từ ngư thông dụng,
ít co từ kho hiểu đối với cac em . Đo chính là cai giỏi của nhà thơ viết cho
thiếu nhi. Chúng tôi nhấn mạnh từ “ giỏi” ở đây là vì : trẻ em được sống trong

một thế giới sống động của truyện cổ tích, ca dao. Vơi kha năng tư duy của
mình, cac em tri thức thế giơi xung quanh đơn giản, co phân biệt rõ
bạn,không bạn như bạn gà bạn tho nhưng chuột, cao thì không bao giơ là bạn.
Võ Quảng đa hiểu đúng cac em , nắm bắt được cái nên thơ trong tâm lý trẻ để
đưa vào thơ, và vì thế thơ của anh được cac em yêu thích cach dùng từ lặp,
câu lặp trong thơ là một thu phap hợp vơi kha năng nhơ của trẻ.”[10, 192]
Như vậy những lời nhận xét trên vẫn còn mang tính khai quat, đê cập tới
thơ Võ Quang nói chung, chưa bàn cu thể vê tập thơ Anh Đom Đóm của nhà
thơ Võ Quảng. Những nhận xét đánh gia trên gợi ý cho tôi trong việc “Tìm
hiểu tập thơ Anh đom đóm của nhà thơ Võ Quang” để hiểu rõ hơn vê nội dung
và nghệ thuật của tập thơ.
3. Mục đích nghiên cứu
- Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật tập thơ Anh Đom Đóm của Võ Quảng.
- Đanh gia nội dung và nghệ thuật tập thơ đối với việc giao dục học
sinh tiểu học.

3

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Nội dung và nghệ thuật các bài thơ trong tập thơ chọn lọc Anh Đom
Đóm.
- Từ đo nêu ra gia tri nội dung và nghệ thuật của tập thơ mang lại cho
việc giao dục học sinh tiểu học.
Văn ban khảo sat: Anh Đom Đóm , Tập thơ chọn lọc - Nhà xuất bản
Kim Đồng, Hà Nội, 2000.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Qua việc khao sat thấy được những đặc trưng vê nội dung và nghệ
thuật tập thơ Anh Đom Đóm của Võ Quảng.
6. Phương pháp nghiên cứu

- Phương phap khao sat, thống kê.
- Phương phap phân tích, tổng hợp, so sanh.
7. Cấu trúc của khóa luận
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Phu lục, nội dung chính của khóa luận gồm 2
chương:
Chương 1: Nội dung tập thơ Anh Đom Đóm
Chương 2: Nghệ thuật tập thơ Anh Đom Đóm

4

CHƯƠNG 1. NỘI DUNG TẬP THƠ ANH ĐOM ĐÓM
1.1. Thế giới thiên nhiên sinh động và mới lạ hấp dẫn
Đọc thơ Võ Quang viết cho thiếu nhi ta luôn bắt gặp những con vật và
những cây cỏ. Co thể nói trong thơ ông co ca một thế giới loài vật và cây cỏ,
hay thơ ông như một vươn bach thao và bach thú mà những em bé nào vào
đây thì đều say mê và yêu thích. Đo là thiên nhiên quen thuộc của nông thôn
Việt Nam, ông đưa cac em vào thế giới co cây xung quanh mình, tìm ra
những bất ngơ lí thú và co nhiêu nét đáng yêu.
Mùa xuân ca đất trời như bừng tỉnh, tràn đầy sức sống, thi nhau đâm chồi
nay lộc:
Mầm non mắt lim dim
Cô nhìn qua kẽ la Thấy
mây bay hối ha Thấy lất
phất mưa phùn.
(Mầm non)
Rồi ca đất trời xôn xao, chim muông ríu rít báo hiệu mùa xuân,khe suối
róc rách mừng làm cho mầm non cũng bật dậy trong không khí tràn đầy sức
sống:
Mầm Non vừa nghe thấy

Vội bật chiếc vo rơi No
đứng dậy giữa trời Khoac
ao màu xanh biếc.
(Mầm non)
Mùa nào cũng đẹp và giản dị, no đến rồi đi như một quy luật của tư
nhiên. Võ Quang cho rằng không co mùa nào xấu, mùa nào cũng rất đẹp.
Cuối xuân trời nắng ấm một tiết trời đẹp mang theo bao cái rét đi:
Cuối xuân anh Nắng ấm
Đuổi hết rét vê rừng
(Nắng ấm)
5

Để rồi những cơn rét cuối cùng phải chạy vào hang hốc để nhương chô
cho mùa hạ:
Bọn rét phút cuối cùng
Chạy vào hang vào hốc
Hoặc cùng nhau tức tốc
Chui rừng sến rừng lim,
Rừng bạch đàn thâm nghiêm
Nơi tối mò tối mịt Nơi
chi nghe gio rít Chi co
thác gầm gào Chi tiếng
hùm bao hao Chi khi
ho, cò khóc.
(Nắng ấm)
Cac em nho luôn luôn thắc mắc vê cac hiện tượng thơi tiết, buổi chiều
đến cac em lại thắc mắc rang chiều đi đâu? Câu hỏi ngô nghê đa được Võ
Quang giải đap qua một bài thơ
Đầu tiên tac gia miêu ta cảnh chiêu hôm:

Mặt trơi xuống đến núi
Tỏa rang đo chiêu hôm
Chân trơi màu xanh lam
Bỗng sang lên đo rực
Ca ao hồ sông nươc
Nhuốm màu đỏ, màu vàng.
(Ráng chiều đi đâu)
Khi mặt trời xuống núi thì ca bầu trời sáng rực lên ánh màu đỏ, tất ca
canh vật đều bi nhuốm màu đỏ, màu vàng. Rồi bỗng ca bầu trời trở tối mịt.
Lúc này câu hỏi thắc mắc mơi đặt ra, ráng chiêu đa chui mất đi đâu:

6

Rang chui vào cành cây
Thắp lên những qua đỏ?
Thắp bông hoa lơn nho
Đu màu đỏ, màu vàng?
Rang chui vào cành bàng
Cành bàng đo như lửa?
Rang chui vào bông lúa,
Làm lúa chín vàng hơn?
(Ráng chiều đi đâu)
Khi ráng chiều đi trốn để nhương lại cho bóng tối và khi ấy ngàn sao
xuất hiện. Ngắm nhìn trời sao, ngươi xưa và nay tưởng tượng thành bao câu
chuyện đẹp vơi những vần thơ hay. Võ Quang đa góp tiếng nói riêng của
mình qua kham pha! Ngôi sao sang lung linh đang lao động, đang vui làm
việc đến lúc hừng đông mơi vê nghỉ. Bài thơ giàu ý nghĩa giáo dục nhưng
không phai là bài học lí thuyết:
Sao Thần Nông tỏa rộng

Một chiếc vo bằng vàng
Đón những sao dọc ngang
Như tôm cua bơi lội
Phía đông nam rơi rợi
Ai đặt một chiếc nơm
Rơ rỡ ngôi Sao Hôm
Như đuốc đèn soi ca
Bên trơi thêm rộn ra
Ca nhóm Đại Hùng Tinh

7

Buông gàu bên sông Ngân
Suốt đêm lo tat nươc.
(Ngàn sao làm việc)
Khi đọc bài thơ thì trẻ cũng biết được tên cac vì sao, nhưng ẩn chứa ở
đo lại là những con ngươi lao động. Những vì sao đo thật đẹp, vui vẻ làm việc
khi màn đêm buông xuống.
Vươn thơ của Võ Quang còn co nhiều bức tranh lộng lẫy của canh vật.
Canh hồ sen mùa hạ được vẽ nên bằng những nét bút cổ điển, gợi một không
khí yên bình thoang đang trong lành:
Hoa sen đo rực
Như ngọn lửa hồng
Một chú bồ nông
Mai mê đứng ngắm
Đầm sâu thăm thẳm
Lồng lộng mây trôi
Một canh sen rơi
Long lanh bóng nươc.

(Có một chô chơi)
Một canh sen rơi, một cái động chạm rất nhẹ cũng đu làm mặt nươc
rung rinh gợn sóng. Tiếng động của canh sen rơi càng làm tăng thêm sư tĩnh
lặng của hồ nươc. Không gian yên tĩnh trong lành như được ướp hương sen và
chú bồ nông như được thôi miên bởi cảnh sắc này nên cư “Mai mê đứng
ngắm”. Bài thơ không chi miêu ta canh đẹp mà còn giới thiệu cho cac em một
địa điểm vui chơi thú vi và hấp dẫn.
Khi giới thiệu vê bốn mùa trong năm Võ Quang đa gọi bốn mùa như
bốn ngươi, đo co thể là bốn chi em mỗi ngươi một sắc thai khac nhau, ai cũng
đẹp, mỗi người một vẻ, mỗi người co những nhiệm vu khac nhau, luôn co

8

trach nhiệm đổi nhau làm việc để đổi mới non sông, làm cho thiên nhiên tươi
đẹp hơn. Mùa xuân xung phong lên trước làm cho chồi lộc xanh tươi và sắc
màu rực rỡ. Người thư hai được nói đến chính là mùa hạ, em hạ đến làm cho
ca canh đồng nhuốm màu lục, hoa thì đo rực làm rực đo ca vùng trơi:
Giục chim làm tổ
Nhuộm lục canh đồng
Thắp đo hoa vông,
Thổi vùng lươi lửa.
(Bốn người)
Khi mùa hạ đi đổi ca cho mùa thu đến thì cây cối bắt đầu đơm quả, khi
đo những chiếc la vàng rụng xuống và nhường chô cho những chiếc la đỏ.
Dòng nước trong xanh hơn.Co thể các em đa biết được đặc điểm thiên nhiên
qua các mùa nhưng với cách miêu ta của tác gia thì trẻ em thấy mới lạ và hấp
dẫn hơn. Đặc biệt nhất là khi đông đến cũng chính là lúc người thư tư xuất
hiện:
Giăng mây mù mịt

Vặt trụi cành bàng
Rai khắp non ngàn
Mưa phùn gio bấc
(Bốn người)
Khi thay đổi mùa thì ca đất trời ca thiên nhiên cũng thay đổi theo, mỗi
người trong bốn chi em Xuân, Hạ, Thu, Đông làm việc là thiên nhiên lại co
màu sắc riêng biệt nhưng no thật đẹp.
Mùa thu là mùa của cac em nho được vui tết trung thu, được rươc đèn
ông sao, được vui pha cỗ. Mùa thu thật đẹp, no không chi đẹp trong mắt thi sĩ
mà no còn đẹp trong mắt ngươi đọc. Mùa thu đất trơi hiền hòa, trăng thu tươi
cươi, vạn vật cũng nhô lên để ngắm nhìn những cảnh vật lạ mắt đầy ấn tượng:
Trăng Trung Thu tươi cươi.
9

Nhô lên sau đồi co
Cac ao hồ lớn nho
Đêu tràn ngập ánh trăng!
(Mời xuống đây chơi)
Ánh trăng mùa thu làm vạn vật trở nên tươi tắn, và đẹp lung linh:
Trăng đùa sóng lăn tăn
Trăng rai vàng rải bạc
Trăng thổi làn gio mát
Trăng phu lụa xóm làng
Đồng quê trở mơ màng
Đẹp như trong thần thoại
(Mời xuống đây chơi)
Khi đọc cac bài thơ viết cho thiếu nhi ta hay bắt gặp hình anh chi gio
hay anh gió, ở bài “ Gió” ta lại gặp bạn gio , bạn gio này co rất nhiều bạn và
dạy gio học thổi sáo, đánh đàn. Bạn Trúc Xanh thì tặng chiếc sao, Ve thì tặng

chiếc phong cầm, bạn La Mầm thì tặng bài hat, gio còn được tặng nhiều loại
đàn. Cac bạn ấy thật tốt bụng sẵn sàng dạy cho gio học. Võ Quảng đa rất nhí
nhanh trong việc miêu ta cac hoạt động của gio như kiểu gio đang chơi các
loại nhạc cụ. Gio thổi vào đâu thì mọi vật như reo vui:
Thổi vào cây thông
Thông reo vi vút!
Thổi vào cây mít,
Mít nổi lào rào!
Vô sóng xôn xao,
Thổi còi huýt huýt!
Gay cây đàn nguyệt,
Tưởng co mưa sa.

10

Đanh đàn ghi ta.
Tưởng chừng xuân đến.
Tiếng nhi trìu mến
Như tiếng mẹ ru,
Như vầng trăng thu
Vàng gieo bến nươc.
(Gió)
Thiên nhiên thật bình di nhưng dươi ngòi bút của Võ Quang no thật
sinh động và hấp dẫn khiến cac em nho đều luôn hứng thú và tò mò để được
kham pha.
1.2. Thế giới loài vật đáng yêu, ngộ nghĩnh
Co thể nói Võ Quang đa rất thành công khi viết vê thế giới loài vật. Đo
là những con vật gần gũi vơi con người như gà, vịt, chó, trâu, lợn… là những
con chim như cò, vạc,vàng anh, bói ca… là những con vật trong rừng như voi,

nai, thỏ, cao…là những con vật quen thuộc khac như cóc, châu chấu…. Tất ca
tạo thành một xa hội chim thú rất đông vui và nhộn nhịp giống như thế giơi
trẻ thơ đầy ắp tiếng cươi, tiếng hát nhộn nhịp đáng yêu. Dươi con mắt ngây
thơ tất ca cac con vật, đồ vật đều biết nói, co tâm hồn và cac em coi những
con vật đo như là ngươi bạn thân thiết của mình.
Qua mỗi bài thơ, Võ Quang giới thiệu đến bạn đọc nho tuổi một thế
giơi vô cùng mơi lạ. Mỗi loài vật được khắc họa chân dung sinh động co hình
dáng và tính cách khác nhau.
Những con vật xung quanh mình co nét hồn nhiên ngô ngĩnh:
Một chú cho vàng
Tính hay tinh nghịch
Giư nhà không thích,
Thích bo đi rông.
(Một chu chó vàng)

11

Rồi chú cho tinh nghịch ấy lại trêu chi gà mai cư như đứa trẻ tinh
nghịch hay trêu đùa bạn:
Gặp chi gà mai
Vàng ngoặm lấy chân
Gà kêu thất thanh:
- “ Oang oac! Oang oac!”
(Một chu chó vàng)
Co những chú vịt ham ăn chạy đến xếp hàng xung quanh chuồng lợn
đòi ăn:
Thét: Chia cam! Chia cám!
(Như thuyền lướt)
Võ Quảng gắn cho con vật của mình nét hồn nhiên, ngây thơ ngô

nghĩnh phù hợp vơi tâm lí trẻ em. Đo là hình anh của chú bé hiếu động, hay
nghịch và thích tò mò kham pha thế giơi xung quanh.
Chú cho vàng thật tinh nghịch, đa trêu chọc chi gà mai rồi lại vẫn chưa
yên, vẫn sủa, vẫn trêu chọc, nhưng chẳng may cho chú là chọc phai tổ ong
nhưng chú lại nghĩ đấy là đam ruồi để rồi kết qua là mình mấy sưng bầm:
Sủa toáng hồi lâu
Chồm lên tap táp
Tức thì lớp lớp Ruồi
no xông ra, Chúng
xỉa vào da Chúng
đâm vào mặt Vàng
nghe tối mặt Buốt
qua tên đâm!

12

Mình mẩy sưng bầm
Té ra ong chích!
(Một chu chó vàng)
Thật đáng thương cho chú cho vàng luôn trêu chọc ngươi khac để rồi bi
sưng bầm ngươi.
Co chú nghé con luôn nhay nhót kêu la, chú thích chạy, thích húc, thích
kéo cày
Bơ tre bóng mượt
Dậy tiếng chim ca
Nghé nằm duỗi ra,
Ngu ngon một giấc.
Việc nghé thích nhất
Là được kéo cày.

(Con nghé)
Võ Quang đa thành công trong việc dựng lên những hoạt canh vui tươi
sống động, ở đo co những con vật hiện ra vơi những hoạt động và động tac
riêng biệt.
Chú tho con thì ngô nghê tơi mức khi nhìn rừng la mùa thu chuyển
sang màu đo thì chú tưởng đam chay và kêu la mọi người dập chay, cũng như
cac em nho hiểu biết của cac em vê thế giơi còn ít nên cac em đa không biết
được cac hiện tượng của tư nhiên. Và tho mẹ đa mỉm cươi vì sư ngây thơ của
con mình, đa ân cần chi cho con biết đo không phải là đam cháy mà là rừng
bàng chuyển sang thu:
Nhìn ra chô chay
Tho mẹ mỉm cươi:
- “ Con của tôi ơi!
Phải nhìn cho rõ

13

Lửa kia rực đo
Là những rừng bàng
Tiết thu vừa sang
Nhuốm thành màu lửa!”
(Tho con)
Bên cạnh sư ngô nghê đo là sư hấp tấp vội vàng của chú bé nhưng thật
đáng yêu.
Dươi ngòi bút tài tình của Võ Quảng hiện lên hình ảnh chú voi con đi
kham bệnh sao mà ngô nghĩnh đang yêu đến thế cũng như những em bé lần
đầu đi kham bệnh nhút nhat nhưng vô cùng dễ thương:
Một chú voi con
Đi kham sức khỏe

(Chu voi con)
Bac sĩ kham họng, nhịp tim, khuỷu chân,hông, nươc tiểu, mau cho voi
con rồi kết luận sưc khỏe voi con rất tốt, hơn ca bò tót:
Kết qua sô liệu
Càng thấy rõ ra
Sức khỏe voi ta
Còn hơn bò tót!
(Chu voi con)
Khi được bac sĩ hỏi bí quyết mà voi ta co sức khỏe như thế thì voi ta đa
tra lơi:
Voi cười: Bấy lâu
Tôi chăm thể dục!
(Chu voi con)
Bài thơ Chu voi con không chi tai hiện lại hình ảnh chú voi con đi
kham sức khỏe mà còn co ý nghĩa giao dục cac em nho phải chăm sóc sức
khỏe để co cơ thể khỏe mạnh như voi con.

14

Hay ở trong khu rừng nho cuộc sôn
́ g của các con vât thật vui vẻ giàu
lon
̀ g hiếu khách:
- Cốc , cốc, cốc!
- Ai gọi đó?
- Tôi là Tho
Cho xem tai
- Cốc, cốc, cốc!
- Ai gọi đó?

- Tôi là Nai
- Thât là Nai
Cho xem gạc
- Cốc, cốc, cốc!
- Ai gọi đó?
- Tôi là Vạc
- Đúng là vạc
Cho xem chân
- Cốc, cốc, cốc!
-Ai gọi đó?
- Tôi là gio
Xin mời vào…
(Mời vào)
Bằng một loạt câu hỏi đối thoại tuy ngắn gọn nhưng lại làm nổi bật
hin
̀ h anh nhưn
̃ g con vât với những đăc điểm têu biểu của nó. Con Tho thi co
cái tai vênh lên, con Nai thi vênh gạc, con Vạc thi co chân.
15

Chỉ bằng những nét phác họa, Võ Quảng đa dựng lên một khung cảnh
vui tươi nhộn nhịp bởi tiêng kêu của êch, nhái, ênh ương… sau cơn mưa đều
inh ỏi như tiêng trẻ thơ đầy ắp tiếng nói cười cun
̀ g nhau học baì . Tiêng
kêu đăc trưng của các con vât tro chuyên với nhau, cùng bảo ban nhau học
bài:
Sau cơn mưa giông
Nước hồ tràn ngập,
Xóm thôn dồn dâp

Tiêng nhái, ênh ương,
Vang đôn
̣ g chiều sương
Ôn bài học tâp,
Nhái học:
- Ọc, học, ọc học!
Ếch đọc:
- Học tôt́ , học tôt!
́
Nhăt khoan ngoài rộc
Tiêng chu ễnh ương:
- Tro ngoan, tro ngoan!
Tiêng chũ chẫu chàng
Trong ao rau rút:
- Ọc, uộc, học thuộc!
(Chăm học)
Đo dường như là tếng kêu của nhưn
̃ g chu êch, chu ênh
ương,nhái, chẫu chàng khi trời mưa nhưng tác gia lại gắn chúng vào như là
một lớp học, các bạn chăm chỉ đua nhau học bài. Các em nho sẽ rất to mo về
các con vật này và sẽ cô gắng chăm chỉ học bài như những con vật đó.
Thê giới của các con vật dưới nước cũng thật sinh động, không chỉ co
16

êch, ễnh ương mà còn nhiều con vật khác. Đo là một thê giới nho xinh nhưng

17

chỉ quanh cái hồ sen hiện lên với dáng vẻ phong phú, màu sắc rộn ra, đo là
âm thanh của những chu nhái, êch, ễnh ương, chẫu chàng, niềng niêng, rùa,
nòng nọc. Nhưng qua đôi mắt ngây thơ của các em no đa trở thành một
thê giới sinh động. Đo là hin
̀ h ảnh chu Chẫu Chàng đang ngồi trên chiêc lá
sen ngắm nhìn hồ nước và thấy canh tương rất đẹp: “ Thấy trời lộn ngược/
Mây trắng rung rinh”, chu bé này thât đáng yêu nhìn dưới măt hồ nước mà
cư như đang mơ tưởng. Cũng trong cái thê giới đo co chi Niềng Niêng đang
hi hục dưới bùn, Anh Chuồn Chuồn đang bay là là ở măt nước, chu Nòng
Nòng thi mai ngo nguây cái đuôi, bác Cá Trôi thi đang xòe cái vây quạt
quạt. Không gian ấy thât yên tĩnh bỗng bi phá vỡ bởi tiếng kêu “ Cạc, cạc,
cạc!” của đàn vịt làm cho chu Chẫu Chàng biến mất:
Chợt: Cạc, cạc, cạc!
Co tiếng đàn vịt….
Chu Chẫu Chàng
Nhanh như chớp,
Đánh một phóc
Vụt biến mất!
(Chu Chẫu Chàng)
Bạn đọc sẽ như đươc lạc vào rạp xiếc khi bắt gặp một sô hin
̀ h anh của
những chu ngỗng cao cổ, thỏ, viṭ , chim, qua cách miêu ta của Võ Quang thi
các em thấy thât bất ngờ và thu vị:
Làm xiêc tuyêt mỹ
Co Ngỗng cổ cao,
Nhào lộn xuống ao
Không hề gay cổ!
Hay:
Nhiều tài xuất sắc
18

Là các chu Chim
Đàn hát liên miên
Đu làn đu điệu.
(Những nghê sĩ)
Các em như đươc đi vào rạp xiêc đê xem các con vât diễn xiêc, chúng
thật tài năng và xuất sắc. Những đăc điểm bên ngoài đăc trưng hay
nhưng
̃ năng khiếu bẩm sinh của những con vât đa tạo nên một buổi diễn
xiêc thật hay và thu vị.
Nổi bật nhất trong thê giới loài vật co lẽ là anh Đom Đóm tuy rất lặng lẽ
hàng đêm cần mẫn làm việc khi mọi người đa say giấc ngủ. Khi màn đêm
buông xuống, mọi người về nhà nghỉ ngơi sau một ngày làm việc mệt nhọc
thi ở nơi đây lại co hoạt động của những con vật giống như hoạt đôn
̣ g của
những con vật hàng ngày. Anh Đóm Đóm như người bảo vê canh gác cho mọi
người:
Măt trời gác núi
Bóng tối lan dần
Anh Đóm chuyên cần
Lên đèn đi gác…
Theo làn gio mát
Đóm đi rất êm
Đi suốt ngày đêm
Lo cho người ngủ.
(Anh Đom Đóm)
Những chu chim non, những bé co con đang say giấc ngủ, tiếng chi Co
Bơ đang ru con ngủ. Ơ đâu đo thi co những con người lao đôn
̣ g đang cần

mẫn: Ngoài sông thím Vạc

Lăng lẽ mo tôm,

Bên cạnh Sao Hôm
Long lanh đáy nước
(Anh Đom Đóm)
Qua bài thơ ta thấy đươc sư tinh tê trong miêu ta của tác gia đa đê lại
ấn
tương cho các em, đo còn là bài học giáo dục cho các em về tình cam của
cha mẹ dành cho con, đê cho con co cuộc sống ấm no thi cha mẹ đa làm lụng
vất va ca ngày và đêm.
Thê giới loài vật nhưng cũng chính là thê giới của trẻ thơ, trong đo
trẻ co tin
̀ h yêu của gia đình, đo là tiêng ru của mẹ “ Ru hỡi! Ru hời!” hay tinh
̀
thương của bô dành cho con. Các chu bói cá là lời khuyên khích động viên
của bô với đàn con khi nhào lôn:
̣
Bô gục: tờ - rít!
Nhào lộn tao xem!
(Các chu bói cá)
Bài Phải chung màu lại là cuộc nói chuyên của các con vât đê vẽ bức
tranh sao cho đẹp phai đu màu sắc. Nhưng mỗi người chỉ co một màu thi sao
mà ra đươc bức tranh muôn màu muôn sắc đươc. Và đâu đo co anh Bách
Thanh co ý kiến là muốn vẽ tranh đẹp thi phai chung màu lại:
Chợt đâu dìu dăt
Tiêng anh Bách Thanh:

“ Muốn vẽ lên tranh
Phải chung màu lại!
Tiêng reo: “ Phai, phai!”
Vang ca núi rừng
Các chim vui mừng
Pha chung màu sắc

Tìm hiểu tập thơ anh đom đóm của nhà thơ võ quảng (2017)

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về