Khóa luận tốt nghiệp: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Toyota Long Biên

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---o0o---

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG TÀI SẢN CỦA CÔNG TY TRÁCH
NHIỆM HỮU HẠN TOYOTA LONG BIÊN

SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN QUỲNH TRANG
MÃ SINH VIÊN

: A18738

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ NỘI - 2014


BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG

---o0o---

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG TÀI SẢN CỦA CÔNG TY TRÁCH
NHIỆM HỮU HẠN TOYOTA LONG BIÊN

Giáo viên hướng dẫn

: ThS. Nguyễn Thanh Thảo

Sinh viên thực tập

: Nguyễn Quỳnh Trang

Mã sinh viên

: A18738

Chuyên ngành

: Tài chính

HÀ NỘI - 2014

Thang Long University Library


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Khoá luận, em đã nhận được sự

hướng dẫn tận tình của thầy cô, được gia đình tạo điều kiện và giúp đỡ rất nhiều.
Lời đầu tiên cho phép em được gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến gia đình của
mình. Gia đình luôn tạo điều kiện tốt nhất cho em có một môi trường học tập và rèn
luyện hiệu quả, cổ vũ động viên em và luôn là động lực để em cố gắng.
Lời cảm ơn thứ hai em xin được gửi đến các thầy cô giáo giảng dạy trong trường
Đại học Thăng Long. Các thầy, cô giáo đã truyền đạt cho em rất nhiều kiến thức bổ ích
để thực hiện khoá luận cũng như có một hành trang sẵn sàng cho sự nghiệp sau này.
Lời cảm ơn tiếp theo em xin gửi đến các anh chị lãnh đạo của Công ty Toyota
Long Biên đã tạo điều kiện tốt nhất, tận tình chỉ bảo em trong quá trình thực tập tại
Công ty. Xin kính chúc các anh chị sức khoẻ, chúc quý Công ty gặt hái được nhiều
thành công.
Lời cảm ơn đặc biệt nhất em xin gửi đến cô Nguyễn Thanh Thảo. Cô đã tận tình
hướng dẫn em từ những bước đầu tiên của Khoá luận. Cô đã chỉ cho em những điều
không đúng để em nhìn nhận lại vấn đề và sửa đổi, để em có thể hoàn thành Khoá luận
tốt nhất có thể. Em xin chân thành cảm ơn cô.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng song không tránh khỏi những thiếu sót trong Khoá
luận. Em kính mong nhận được sự chỉ dẫn và đóng góp thêm của quý thầy cô để Khoá
luận của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Khoá luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ
trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người
khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khoá luận là có nguồn gốc và được
trích dẫn rõ ràng.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này!
Sinh viên

Nguyễn Quỳnh Trang

Thang Long University Library


MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG TÀI SẢN TRONG DOANH NGHIỆP.......................................................... 1
1.1.

Tài sản của doanh nghiệp ............................................................................. 1

1.1.1.

Khái niệm ................................................................................................ 1

1.1.2.

Phân loại tài sản của doanh nghiệp........................................................ 1

1.1.2.1. Theo tính luân chuyển của tài sản....................................................... 1
1.1.2.2. Theo thời hạn sử dụng của tài sản ...................................................... 2
1.1.2.3. Theo hình thức biểu hiện của tài sản .................................................. 4
1.1.3.
1.2.

Vai trò của tài sản trong doanh nghiệp................................................... 5

Nội dung quản lý tài sản ............................................................................... 6

1.2.1.

Nội dung quản lý tài sản ngắn hạn ......................................................... 6

1.2.1.1. Quản lý tiền mặt và các khoản tương đương tiền ................................ 6
1.2.1.2. Quản lý dự trữ, tồn kho....................................................................... 7
1.2.1.3. Quản lý khoản phải thu ...................................................................... 8
1.2.2.

Nội dung quản lý tài sản dài hạn ............................................................ 9

1.2.2.1. Quản lý các khoản đầu tư tài chính dài hạn........................................ 9
1.2.2.2. Quản lý tài sản cố định ....................................................................... 9
1.3.

Hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp .............................................. 10

1.3.1.

Khái niệm hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp........................ 10

1.3.2.

Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp .
............................................................................................................... 11

1.4.

Các tiêu chí đánh giá về hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp ...... 12

1.4.1.

Các tiêu chí phản ánh hiệu quả sử dụng tổng tài sản .......................... 12

1.4.2.

Các tiêu chí phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn .................. 13

1.4.2.1. Phân tích đánh giá các chỉ tiêu về tài sản ngắn hạn ......................... 13
1.4.2.2. Phân tích đánh giá các chỉ tiêu thành phần của tài sản ngắn hạn ..... 15
1.4.3.

Các tiêu chí phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn ..................... 18

1.5. Nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của doanh
nghiệp .................................................................................................................... 19
1.5.1.

Nhân tố chủ quan ................................................................................. 20

1.5.1.1. Nhân tố bộ máy quản trị doanh nghiệp ............................................. 20
1.5.1.2. Lao động .......................................................................................... 20


1.5.1.3. Trình độ tổ chức sản xuất kinh doanh ............................................... 21
1.5.1.4. Đặc điểm sản xuất – kinh doanh ....................................................... 21
1.5.1.5. Năng lực quản lý tài sản của doanh nghiệp ...................................... 21
1.5.1.6. Khả năng huy động vốn và cơ cấu vốn.............................................. 23
1.5.2.

Nhân tố khách quan.............................................................................. 23

1.5.2.1. Môi trường kinh tế ............................................................................ 23
1.5.2.2. Chính trị - Pháp luật......................................................................... 24
1.5.2.3. Khoa học – Công nghệ ..................................................................... 24
1.5.2.4. Tài nguyên môi trường ..................................................................... 25
1.5.2.5. Thị trường ........................................................................................ 25
1.5.2.6. Sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp............................................... 25
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN TẠI CÔNG TY
TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN TOYOTA LONG BIÊN .......................................... 27
2.1.

Giới thiệu chung về công ty trách nhiệm hữu hạn Toyota Long Biên ..... 27

2.1.1.

Quá trình hình thành và phát triển của công ty Toyota Long Biên ...... 27

2.1.2.

Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận .................... 29

2.1.3.

Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty năm 2011- 2013 .
............................................................................................................... 32

2.2. Thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản tại công ty trách nhiệm hữu hạn
Toyota Long Biên ................................................................................................. 35
2.2.1.

Thực trạng quản lý tổng tài sản ............................................................ 35

2.2.2.

Thực trạng tài sản ngắn hạn của công ty ............................................. 36

2.2.2.1. Quy mô cơ cấu tài sản ngắn hạn....................................................... 36
2.2.2.2. Quản lý tiền và các khoản tương đương tiền: .................................. 37
2.2.2.3. Quản lý các khoản phải thu ngắn hạn: ............................................. 37
2.2.2.4. Quản lý hàng tồn kho: ...................................................................... 38
2.2.3.

Thực trạng quản lý tài sản dài hạn của công ty .................................... 39

2.3. Phân tích các chỉ tiêu tài chính về hiệu quả sử dụng tài sản tại công ty
TNHH Toyota Long Biên ..................................................................................... 40
2.3.1.

Chỉ tiêu tài chính phản ánh hiệu quả sử dụng tổng tài sản.................. 40

2.3.2.

Chỉ tiêu tài chính phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn ......... 43

2.3.2.1. Các chỉ tiêu chung đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn ....... 43
2.3.2.2. Các chỉ tiêu thành phần đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn...
........................................................................................................ 45

Thang Long University Library

2.3.3.

Chỉ tiêu tài chính phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn............. 48

2.3.3.1. Các chỉ tiêu chung đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn.......... 48
2.3.3.2. Chỉ tiêu tài chính về tài sản cố định .................................................. 50
2.4. Đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản tại công ty trách nhiệm hữu
hạn Toyota Long Biên .......................................................................................... 50
2.4.1.

Kết quả đạt được ................................................................................... 50

2.4.1.1. Về hoạt động sản xuất kinh doanh chung .......................................... 51
2.4.1.2. Về hiệu quả sử dụng tài sản .............................................................. 53
2.4.2.

Hạn chế và nguyên nhân ...................................................................... 53

2.4.2.1. Hạn chế ............................................................................................ 53
2.4.2.2. Nguyên nhân .................................................................................... 55
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN TẠI
CÔNG TY TNHH TOYOTA LONG BIÊN ........................................................... 57
3.1.

Định hướng phát triển của ngành và công ty TNHH Toyota Long Biên . 57

3.1.1.

Định hướng phát triển của ngành ........................................................ 57

3.1.2.

Định hướng phát triển của công ty TNHH Toyota Long Biên ............. 57

3.2.

Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản................................. 58

3.2.1.

Nhóm giải pháp tăng cường công tác huy động vốn............................. 58

3.2.2.

Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn ............ 59

3.2.2.1. Quản lý có hiệu quả tiền mặt ............................................................ 59
3.2.2.2. Quản lý có hiệu quả khoản phải thu ................................................. 60
3.2.2.3. Quản lý tốt hàng tồn kho .................................................................. 62
3.2.3.

Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn ............... 63

3.2.3.1. Đẩy nhanh tiến độ xử lý các tài sản, vật tư không cần dùng ............. 63
3.2.3.2. Đầu tư chiều sâu vào công nghệ, đón bắt kỹ thuật tiên tiến .............. 63
3.2.3.3. Thực hiện lập kế hoạch đầu tư vào tài sản cố định ........................... 63
3.2.3.4. Tăng cường hoạt động sửa chữa, bảo dưỡng dịch vụ phụ tùng, nâng
cấp tài sản cố định............................................................................ 64
3.2.4.

Nhóm giải pháp hỗ trợ .......................................................................... 65

3.2.4.1. Thực hiện chính sách PR (Public Relations – Quan hệ công chúng) . 65
3.2.4.2. Nâng cao trình độ của cán bộ quản lý và nhân viên.......................... 66
3.2.4.3. Chú trọng vấn đề bảo vệ môi trường ................................................ 68
3.3.

Kiến nghị ..................................................................................................... 68


DANH MỤC VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt

Tên đầy đủ

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

BHTN

Bảo hiểm thất nghiệp

DTT

Doanh thu thuần

LNST

Lợi nhuận sau thuế

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

TTS

Tổng tài sản

TSCĐ

Tài sản cố định

TSLĐ

Tài sản lưu động

TSNH

Tài sản ngắn hạn

TSDH

Tài sản dài hạn

Tr.đ
VCSH

Triệu đồng
Vốn chủ sở hữu

Thang Long University Library


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Bảng 2.1. Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty năm 2011 – 2013 ........................ 32
Bảng 2.2. Cơ cấu tài sản ngắn hạn của Công ty năm 2011 – 2013 .............................. 36
Bảng 2.3. Cơ cấu tài sản dài hạn của Công ty năm 2011 – 2013................................. 39
Bảng 2.4. Hiệu quả sử dụng tổng tài sản của Công ty năm 2011 – 2013..................... 40
Bảng 2.5. Chỉ tiêu hoạt động của Công ty năm 2011 – 2013 ...................................... 43
Bảng 2.6. Khả năng quản lý kho của Công ty năm 2011- 2013 .................................. 45
Bảng 2.7. Khả năng quản lý các khoản phải thu của Công ty năm 2011 – 2013 ......... 46
Bảng 2.8. Khả năng thanh toán của Công ty năm 2011 – 2013 ................................... 47
Bảng 2.9. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản dài hạn .............................. 48
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của công ty Toyota Long Biên .......................................... 29
Đồ thị 2.1. Biểu đồ thể hiện tỷ trọng tài sản của Công ty năm 2011 - 2013 ................ 35
Đồ thị 2.2. Thực trạng tiền và các khoản tương đương tiền ....................................... 37
Đồ thị 2.3. Thực trạng các khoản phải thu ngắn hạn................................................... 37
Đồ thị 2.4. Thực trạng hàng tồn kho........................................................................... 38
Đồ thị 2.5. Chỉ tiêu ROA của công ty so với trung bình ngành ô tô ............................ 42
Đồ thị 2.6. Tỷ suất sinh lợi tài sản ngắn hạn ............................................................... 44
Đồ thị 2.7. Suất hao phí TSCĐ của Toyota Long Biên năm 2011 – 2013 ................... 50
Đồ thị 3.1. Cơ cấu lao động theo trình độ................................................................... 66

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, hội nhập kinh tế quốc tế đã mang lại sự biến đổi sâu sắc cho các quốc
gia. Đó là sự tăng trưởng vượt bậc về kinh tế, phát triển vũ bão của khoa học công
nghệ và chất lượng cuộc sống của con người cũng được cải thiện rõ rệt. Bên cạnh đó,
hội nhập kinhtếthế giới và đặc biệt việc gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO)
của Việt Nam mang lại nhiều cơ hộicũng như không ít thách thức cho các doanh
nghiệp Việt Nam. Các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả,
cân nhắc trong lập kế hoạch tài chính, nhạy bén linh hoạt với thị trường để tạo ra vị thế
vững chắc, tránh bị đào thải khỏi thị trường.
Môi trường đầu tư kinh doanh hiện nay của Việt Nam đang được cải thiện dần,
tạo nhiều thuận lợi hơn cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh trong và ngoài nước. Để
đạt được vị trí cao và vững chắc trong nền kinh tế, cạnh tranh là một xu thế tất yếu.
Tuy nhiên để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng doanh thu và khả năng cạnh
tranh trên thị trường thì vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản càng được quan tâm.
Thông qua phân tích, doanh nghiệp mới có thể biết được hiệu quả của việc sử dụng tài
sản, phát hiện được những mặt hạn chế còn tồn đọng. Qua đó, doanh nghiệp mới thấy
rõ nguyên nhân, nguồn gốc của các vấn đề phát sinh và có giải pháp cụ thể để nâng
cao hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp.
Nếu nói đến một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đầu tiên, có mặt trong
ngành công nghiệp ôtô ở nước ta phải kể đến công ty Toyota (TMV). Với 18 năm
thành lập và phát triển của TMV, công ty Toyota Long Biên ngày càng phát triển và
khẳng định được vị trí của mình trong thị trường ôtô Việt Nam. Với phương châm
“Thỏa mãn khách hàng là hạnh phúc chính mình”, việc nâng cao hiệu quả sửdụng tài
sản luôn được công ty chú trọng.
Xuất phát từ những vấn đề lý luận và thực tiễn ở trên, tác giả đã chọn đề tài “Giải
pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của công ty trách nhiệm hữu hạn Toyota
Long Biên” làm nội dung nghiên cứu cho Khóa luận tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu đề tài nhằm đáp ứng 3 mục tiêu chính:

 Hệ thống hoá các cơ sở lý luận chung về tài sản, hiệu quả sử dụng tài sản và
các tiêu chí đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp.
 Dựa trên các cơ sở lý luận đã xây dựng, phân tích thực trạng hiệu quả sửdụng
tài sản tại công ty trách nhiệm hữu hạn Toyota Long Biên giai đoạn 2011 –
2013.

Thang Long University Library


 Từ thực trạng đã nêu, đánh giá kết quả đạt được, xem xét tồn tại và nguyên
nhân tồn tại. Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả sử dụng
tài sản tại Công ty trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp.
Phạm vi nghiên cứu: Thực trạng quản lý và sử dụng tài sản tại công ty giai đoạn
2011 – 2013, thông qua hệ thống các Báo cáo tài chính của Công ty TNHH Toyota
Long Biên.
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu: Từ giáo trình tham khảo, số liệu do công ty cung
cấp và tài liệu tổng hợp từ các nguồn khác nhau.
Phương pháp phân tích số liệu: Tổng hợp, thống kê, so sánh đối chiếu. Sau đó
phân tích, đánh giá và đề xuất các giải pháp để giải quyết những tồn tại của công ty.
5. Bố cục khoá luận
Ngoài các phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, khoá luận được kết cấu
thành 3 chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận chung về nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản trong
doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản tại công ty TNHH Toyota
Long Biên
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản tại công ty TNHH

Toyota Long Biên


CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG TÀI SẢN TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Tài sản của doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm
Tài sản của doanh nghiệp là các nguồn lực hiện có của doanh nghiệp, thể hiện
dưới dạng hữu hình hoặc vô hình gồm các vật, tiền, giấy tờ có giá và các quyền tài sản
của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định.
Đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào, khi tiến hành hoạt động kinh doanh, mục
tiêu duy nhất của họ là tối đa hóa lợi nhuận, tối đa hóa giá trị doanh nghiệp hay mục
tiêu tăng trưởng. Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thực chất là các
hoạt động trao đổi, là quá trình chuyển biến các tài sản trong doanh nghiệp theo chu
trình Tiền – Tài sản – Tiền.
Vậy tài sản ở đâyphải hiểu là các yếu tố kinh tế cả hữu hình lẫn vô hình mà
doanh nghiệp nắm giữ, quản lý, sử dụng để mang lại lợi ích cho doanh nghiệp trong
tương lai.
Do đó có thể khẳng định rằng, tài sản đóng vai trò lớn trong việc thực hiện mục
tiêu của doanh nghiệp, có ý nghĩa quan trọng, góp phần đáng kể đem lại những lợi ích
cho doanh nghiệp.
1.1.2. Phân loại tài sản của doanh nghiệp
1.1.2.1.

Theo tính luân chuyển của tài sản

Theo cách phân chia này, tài sản được chia thành TSLĐ và TSCĐ.
Tài sản lưu động: Là những đối tượng lao động, tham gia toàn bộ và luân
chuyển giá trị một lần vào giá trị sản phẩm. TSLĐ trong doanh nghiệp thường được
chia làm hai loại là TSLĐ sản xuất (nguyên, nhiên, vật liệu…) và TSLĐ lưu thông

(Các sản phẩm, thành phẩm chờ tiêu thụ, các loại vốn bằng tiền,…). Đặc điểm của
TSLĐ là trong quá trình sản xuất kinh doanh, TSLĐ luôn vận động, thay thế và
chuyển hoá lẫn nhau, đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh được tiến hành liên
tục.
Tài sản cố định:Là những tư liệu sản xuất, là một trong những loại tài sản có giá
trị lớn được huy động và sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
nhằm mục đích sinh lời. Nó tham gia một cách trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc tạo ra
sản phẩm sản xuất. Thông thường, các loại tài sản này có chu kỳ sử dụng trong dài
hạn. Tài sản cố định được phân thành bất động sản và động sản:

1

Thang Long University Library


 Bất động sản là các tài sản bao gồm đất đai; nhà, công trình xây dựng gắn liền
với đất đai, kể cả các tài sản gắn liền với nhà, công trình xây dựng đó; các tài sản khác
gắn liền với đất đai; các tài sản khác do pháp luật quy định.
 Động sản là những tài sản cố định không phải là bất động sản.
1.1.2.2.

Theo thời hạn sử dụng của tài sản

Theo cách phân chia này, tài sản được chia thành TSNH và TSDH.
 Tài sản ngắn hạn:
Tài sản ngắn hạn là những tài sản mà thời gian sử dụng, thu hồi luân chuyển
trong một năm hay một chu kỳ kinh doanh. Tài sản ngắn hạn gồm:
Tiền và các khoản tương đương tiền: Tiền được hiểu là tiền mặt, tiền gửi ngân
hàng và tiền đang chuyển. Các khoản tương đương tiền là các khoản đầu tư ngắn hạn
không quá ba tháng, có khả năng chuyển đổi dễ dàng thành tiền và không có nhiều rủi

ro trong việc chuyển đổi thành tiền.
Tài sản tài chính ngắn hạn: Bao gồm các khoản đầu tư chứng khoán có thời hạn
thu hồi dưới một năm hoặc trong một chu kỳ kinh doanh (tín phiếu kho bạc, kỳ phiếu
ngân hàng,…) hoặc chứng khoán mua vào bán ra (trái phiếu, cổ phiếu) để kiếm lời và
các loại đầu tư tài chính khác không quá một năm.
Các khoản phải thu ngắn hạn: Là các khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng,
phải thu nội bộ ngắn hạn và các khoản phải thu ngắn hạn khác có thời hạn thu hồi hoặc
thanh toán trong vòng một năm.
Tồn kho: Bao gồm các vật tư, hàng hoá, sản phẩm, sản phẩm dở dang…
Tài sản ngắn hạn khác: Gồm chi phí trả trước ngắn hạn, thuế giá trị gia tăng
được khấu trừ, thuế và các khoản phải thu Nhà nước, tài sản ngắn hạn khác.
 Tài sản dài hạn:
Tất cả các tài sản khác ngoài tài sản ngắn hạn, được xếp vào loại tài sản dài hạn.
Tài sản dài hạn bao gồm các khoản phải thu dài hạn, tài sản cố định, bất động sản đầu
tư, các khoản tài sản tài chính dài hạn và các tài sản dài hạn khác.
Các khoản phải thu dài hạn: Đó là các khoản phải thu dài hạn của khách hàng,
phải thu nội bộ dài hạn và các khoản phải thu dài hạn khác có thời hạn thu hồi hoặc
thanh toán trên một năm.
Bất động sản đầu tư: Là những bất động sản gồm quyền sử dụng đất, nhà hoặc
một phần của nhà hoặc cả nhà và đất, cơ sở hạ tầng do người chủ sở hữu hoặc người đi
thuê tài sản theo hợp đồng thuê tài chính nắm giữ, nhằm mục đích thu lợi từ việc cho
thuê hoặc chờ tăng giá mà không phải để sử dụng trong sản xuất, cung cấp hàng hoá,
2


dịch vụ hay cho các mục đích quản lý, bán trong kỳ kinh doanh thông thường. Một bất
động sản đầu tư được ghi nhận là tài sản phải thoả mãn đồng thời hai điều kiện sau:
 Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai.
 Nguyên giá của bất động sản đầu tư phải được xác định một cách đáng tin cậy.
Nguyên giá này bao gồm giá mua và các chi phí liên quan trực tiếp như phí dịch vụ tư

vấn luật pháp liên quan, thuế trước bạ và các chi phí giao dịch liên quan khác.
Tài sản cố định: Là những tài sản đảm bảo thoả mãn đồng thời tất cả các tiêu
chuẩn sau:
 Có thời hạn sử dụng trên một năm trở lên.
 Có giá trị từ 30.000.000 đồng (ba mươi triệu đồng) trở lên.
 Giá trị ban đầu của tài sản phải được xác định một cách đáng tin cậy.
 Tạo ra lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp.
Trong điều kiện hiện nay, việc đầu tư đổi mới tài sản cố định là một trong những
yếu tố cần được cân nhắc, nó quyết định đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Giải thích cho điều này do tài sản cố định là yếu tố quyết định đến năng lực sản xuất –
kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu đầu tư hợp lý sẽ đem lại hiệu quả thiết thực, đảm
bảo được năng suất, chất lượng, tăng giá trị sử dụng của sản phẩm và tăng tính cạnh
tranh trên thị trường. Tuy vậy, giá trị công nghệ thường có chi phí cao, chiếm tỷ trọng
tương đối lớn trong giá thành, vì vậy việc quản lý tài sản là một yếu tố quyết định đến
thành bại của một doanh nghiệp.
Để quản lý và sử dụng tài sản cố định có hiệu quả thì tài sản cố định cần được
phân loại chủ yếu theo một số cách thức sau:
Phân loại tài sản cố định theo mục đích sử dụng:
Theo phương pháp này, toàn bộ tài sản cố định được chia thành hai loại đó là:
Tài sản cố định dùng cho mục đích kinh doanh: Là những tài sản cố định đang
dùng trong hoạt động sản xuất kinh doanh cơ bản và hoạt động sản xuất kinh doanh
phụ của doanh nghiệp.
Tài sản cố định dùng cho mục đích phúc lợi, sự nghiệp, an ninh, quốc phòng: Đó
là những tài sản cố định không mang tính chất sản xuất do doanh nghiệp quản lý, sử
dụng cho các hoạt động phúc lợi, sự nghiệp và các hoạt động đảm bảo an ninh, quốc
phòng.
Cách phân loại này giúp người quản lý doanh nghiệp thấy được kết cấu tài sản cố
định theo mục đích sử dụng, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và tính

3

Thang Long University Library


khấu hao tài sản cố định có tính chất sản xuất, có biện pháp quản lý phù hợp với mỗi
loại tài sản cố định.
Phân loại tài sản cố định theo hình thái biểu hiện:
Theo phương pháp này, toàn bộ tài sản cố định của doanh nghiệp được chia
thành hai loại như sau:
Tài sản cố định hữu hình: Là những tài sản cố định có hình thái vật chất cụ thể do
doanh nghiệp sử dụng cho hoạt động kinh doanh như nhà cửa, máy móc, thiết bị, vật
kiến trúc, phương tiện vận tải, thiết bị truyền dẫn…
Tài sản cố định vô hình: Là những tài sản không có hình thái vật chất nhưng xác
định được giá trị, được doanh nghiệp quản lý và sử dụng trong các hoạt động sản xuất
kinh doanh, cung cấp dịch vụ hoặc cho các đối tượng khác thuê. Thông thường, tài sản
cố định vô hình bao gồm quyền sử dụng đất có thời hạn, nhãn hiệu hàng hoá, quyền
phát hành, phần mềm máy vi tính hay bản quyền, bằng sáng chế…
Phân loại tài sản cố định theo tình hình sử dụng:
Căn cứ vào tình hình sử dụng tài sản cố định, ta có thể chia toàn bộ tài sản cố
định của doanh nghiệp thành các loại sau:
 Tài sản cố định đang dùng
 Tài sản cố định chưa cần dùng
 Tài sản cố định không cần dùng và chờ thanh lý
Theo cách phân loại này, người quản lý nắm được tổng quát tình hình sử dụng tài
sản cố định trong doanh nghiệp. Trên cơ sở đó đề ra các biện pháp sử dụng tối đa các
tài sản cố định hiện có trong doanh nghiệp, giải phóng nhanh các tài sản cố định không
cần dùng và chờ thanh lý để thu hồi vốn.
Tài sản tài chính dài hạn:
Là các khoản đầu tưvào việc mua bán các chứng khoán có thời hạn thu hồi trên
một năm hoặc góp vốn liên doanh bằng tiền, bằng hiện vật, mua cổ phiếu có thời hạn

thu hồi vốn trong thời gian trên một năm và các loại đầu tư khác vượt quá thời hạn trên
một năm. Có thể nói, tài sản tài chính dài hạn là các khoản vốn mà doanh nghiệp đầu
tư vào các lĩnh vực kinh doanh, ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
trong thời hạn trên một năm, nhằm tạo ra nguồn lợi tức lâu dài cho doanh nghiệp.
1.1.2.3.

Theo hình thức biểu hiện của tài sản

Theo cách phân chia này, tài sản được chia thành tài sản hữu hình và tài sản
vô hình.

4


 Tài sản hữu hình là những tài sản có hình thái vật chất do chủ tài sản nắm giữ
để sử dụng phục vụ các mục đích của mình; bao gồm tài sản ngắn hạn và tài sản dài
hạn.
Tài sản ngắn hạn là tài sản:
 Được nắm giữ chủ yếu cho mục đích thương mại hoặc cho mục đích ngắn hạn.
 Được dự tính để bán hoặc sử dụng trong khuôn khổ của chu kỳ kinh doanh
bình thường của doanh nghiệp.
 Là tiền hoặc tài sản tương đương mà việc sử dụng không gặp hạn chế nào.
Tài sản dài hạn là các tài sản khác ngoài tài sản ngắn hạn bao gồm tài sản cố
định, tài sản đầu tư tài chính dài hạn và các tài sản dài hạn khác.
 Tài sản vô hìnhlà tài sản không có hình thái vật chất nhưng xác định được giá
trị do chủ tài sản nắm giữ để phục vụ mục đích của mình, bao gồm kỹ năng quản lý, bí
quyết marketing, uy tín, danh tiếng, tên hiệu, biểu tượng doanh nghiệp và việc sở hữu
các quyền, công cụ hợp pháp (quyền sử dụng đất, quyền sáng chế, bản quyền, quyền
kinh doanh và các hợp đồng).
1.1.3. Vai trò của tài sản trong doanh nghiệp

Trong sản xuất kinh doanh, chúng ta không thể không nói đến tài sản. Đây là một
yếu tố quan trọng trong quá trình sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp. Đặc biệt
đối với ngành công nghiệp ô tô thì vai trò của tài sản là vô cùng quan trọng.Trong đó,
tài sản lưu động giúp doanh nghiệp có thể quay vòng vốn nhanh hơn và giảm chi phí
sử dụng vốn.Tài sản lưu động còn là công cụ phản ánh và đánh giá quá trình vận động
của vật tư. Nhu cầu lượng vật tư dự trữ ở các khâu nhiều hay ít phản ánh nhu cầu vốn
lưu đông cao hay thấp. Tài sản lưu động luân chuyển nhanh hay chậm phản ánh số vật
tư tiết kiệm hay lãng phí, thời gian ở các khâu có hợp lý hay không và mức độ luân
chuyển vốn lưu động đã đạt yêu cầu hay chưa. Như vậy, thông qua sự vận động của tài
sản lưu động có thể đánh giá được tình hình dự trữ tiêu thụ sản phẩm, tình hình sử
dụng vốn lưu động của doanh nghiệp.
Muốn hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra thuận lợi và phát triển không ngừng
thì việc đầu tư vào tài sản, đặc biệt là tài sản cố định là rất cần thiết. Cụ thể, tài sản cố
định là điều kiện tăng năng suất lao động xã hội và phát triển nền kinh tế quốc dân. Từ
góc độ vi mô, máy móc thiết bị, quy trình công nghệ sản xuất chính là yếu tố để xác
định quy mô và năng lực sản xuất của doanh nghiệp. Còn từ góc độ vĩ mô, TSCĐ đánh
giá về cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật của toàn bộ nền kinh tế có vững mạnh hay
không. Do vậy, việc hiểu và đánh giá đúng về tài sản là vấn đề thiết thực đối với doanh
nghiệp.
5

Thang Long University Library


1.2. Nội dung quản lý tài sản
1.2.1. Nội dung quản lý tài sản ngắn hạn
1.2.1.1.

Quản lý tiền mặt và các khoản tương đương tiền

Quản lý tiền mặt là xác định mức tồn quỹ tiền mặt, cụ thể là đi tìm bài toán tối ưu
để ra quyết định cho mức tồn quỹ tiền mặt sao cho tổng chi phí đạt tối thiểu mà vẫn đủ
để duy trì hoạt động bình thường của doanh nghiệp.
Việc giữ tiền mặt trong kinh doanh là vấn đề cần thiết, xuất phát từ những lý do
như:
 Động cơ giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu giao dịch hàng ngày như chi trả tiền
mặt mua bán hàng, tiền lương, thuế...trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
 Động cơ đầu tư nhằm nắm bắt những cơ hội đầu tư thuận lợi trong kinh doanh
như mua nguyên vật liệu dự trữ khi giá thị trường giảm, hoặc khi tỷ giá biến động
thuận lợi nhằm tăng lợi nhuận cho công ty.
 Động cơ dự phòng nhằm duy trì khả năng đáp ứng nhu cầu chi tiêu khi có
những biến cố bất ngờ xảy ra ảnh hưởng hoạt động thu chi bình thường của công ty,
chẳng hạn do ảnh hưởng của yếu tố thời vụ khiến công ty phải chi tiêu nhiều cho việc
mua hàng dự trữ trong khi tiền thu bán hàng chưa thu hồi kịp.
Sau khi xác định được mục tiêu nắm giữ tiền, việc tiếp theo các nhà quản lý cần
cân nhắc là xác định được mức dự trữ tiền mặt tối ưu. William Baumol là người đầu
tiên đưa ra mô hình quyết định tồn quỹ kết hợp giữa chi phí cơ hội và chi phí giao
dịch. Quyết định này liên quan đến việc đánh đổi giữa chi phí cơ hội do giữ quá nhiều
tiền với chi phí giao dịch do giữ quá ít tiền. Nếu doanh nghiệp giữ quá nhiều tiền mặt
thì chi phí giao dịch sẽ nhỏ nhưng chi phí cơ hội sẽ lớn và ngược lại. Tổng chi phí giữ
tiền mặt chính là tổng của chi phí cơ hội và chi phí giao dịch. Mức tiền dự trữ tối ưu
mà tại đó tổng chi phí cho việc giữ tiền là nhỏ nhất.Áp dụng mô hình quản lý tiền mặt
Baumol theo công thức:

C* =
Trong đó: F là chi phí cố định phát sinh
T là tổng số tiền cần thiết cho mục đích giao dịch trong thời kỳ hoạch
định là 1 năm/quý/tháng/tuần
K là chi phí cơ hội của việc giữ tiền và tính bằng lãi suất (%)
C* là lượng tiền mặt dự trữ tối ưu

6


1.2.1.2.

Quản lý dự trữ, tồn kho

Quản lý dự trữ theo phương pháp cổ điển hay mô hình đặt hàng hiệu quả nhất –
EOQ (Economic Odering Quantity) là mô hình quản trị tồn kho mang tính định lượng,
có thể sử dụng nó để tìm mức tồn kho tối ưu cho doanh nghiệp. Với giả thiết: Lượng
hàng mua trong mỗi lần đặt hàng là như nhau; nhu cầu, chi phí đặt hàng và chi phí bảo
quản là xác định; thời gian mua hàng – thời gian từ khi đặt một đơn hàng tới khi nhận
được hàng cũng là xác định; chi phí mua của mỗi đơn vị không bị ảnh hưởng bởi số
lượng hàng được đặt; không xảy ra hiện tượng hết hàng.
Mô hình đặt hàng hiệu quả như sau:
Tổng chi phí tồn trữ hàng hoá = Chi phí đặt hàng + Chi phí lưu kho
 Chi phí lưu kho bao gồm chi phí hoạt động (chi phí bốc xếp hàng hoá, chi phí
bảo hiểm hàng hoá, chi phí do giảm giá trị hàng hoá, chi phí hao hụt mất mát, chi phí
bảo quản…) và chi phí tài chính (chi phí sử dụng vốn như trả lãi tiền vay, chi phí về
thuế, khấu hao). Tổng chi phí lưu kho của doanh nghiệp được thể hiện qua công
thức:c

(C1 là chi phí lưu kho đơn vị hàng hoá, Q/2 là số lượng dự trữ trung bình).

Tổng chi phí lưu kho sẽ tăng nếu số lượng hàng mỗi lần cung ứng tăng.
 Chi phí đặt hàng bao gồm chi phí quản lý giao dịch và vận chuyển hàng hoá.
Chi phí đặt hàng cho mỗi lần đặt hàng thường ổn định không phụ thuộc vào số lượng
hàng hoá được mua. Tổng chi phí mỗi lần đặt hàng được thể hiện qua công thức:

c

(D là toàn bộ lượng hàng hoá cần sử dụng trong một đơn vị thời gian, D/Q là số

lượng lần cung ứng hàng hoá và C2 là chi phí mỗi lần đặt hàng). Tổng chi phí đặt hàng
sẽ tăng nếu số lượng mỗi lần cung ứng giảm.Thực tế, không có doanh nghiệp nào để
đến khi nguyên vật liệu hết rồi mới đặt hàng. Vì vậy, các doanh nghiệp cần xác định
thời điểm đặt hàng mới, tránh đặt hàng quá sớm. Thời điểm đặt hàng mới được xác
định bằng số lượng nguyên liệu sử dụng mỗi ngày nhân với độ dài của thời gian giao
hàng.
 Lấy vi phân tổng chi phí (TC) theo Q ta có TC nhỏ nhất khi:
Q* =

(

∗

là mức dự trữ tối ưu)

Qua đây, doanh nghiệp cần xác định cho mình mức dự trữ tối ưu mà tại đó chi
phí đặt hàng cân bằng với chi phí lưu kho.

7

Thang Long University Library


1.2.1.3.

Quản lý khoản phải thu

Các khoản phải thu của doanh nghiệp có nhiều loại, trong đó chủ yếu là các
khoản phải thu người mua và tiền đặt trước cho người bán. Đây là số vốn hoặc tài sản
của doanh nghiệp nhưng bị người mua và người bán chiếm dụng. Ngày nay, trong nền
kinh tế thị trường, việc mua bán chịu là không thể thiếu. Người ta gọi hoạt động này là
tín dụng thương mại. Tín dụng thương mại có thể làm cho doanh nghiệp đứng vững
trên thị trường và trở nên giàu có song cũng có thể đem đến những rủi ro cho hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này được thể hiện qua các đặc điểm sau:
 Tín dụng thương mại tác động đến doanh thu bán hàng. Do được trả tiền chậm
nên sẽ có nhiều khách hàng mua hàng hoá của doanh nghiệp, từ đó làm doanh thu
tăng. Khi cấp tín dụng thương mại cho khách hàng thì doanh nghiệp bị chậm trễ trong
việc trả tiền và vì tiền có giá trị theo thời gian nên doanh nghiệp sẽ quy định giá cao
hơn.
 Tín dụng thương mại làm giảm chi phí tồn kho của hàng hoá.
 Tín dụng thương mại làm cho TSCĐ được sử dụng có hiệu quả hơn và hạn chế
về hao mòn vô hình.
 Khi cấp tín dụng thương mại cho khách hàng, có thể làm tăng chi phí trong
hoạt động của doanh nghiệp. Cụ thểlà sự tăng lên của chi phí quản lý, chi phí đòi nợ,
chi phí bù đắp cho khoản chiếm dụng vốn tạm thời của khách hàng và đặc biệt nguy
hiểm nếu như khách hàng không trả được nợ. Thời hạn cấp tín dụng càng dài thì chi
phí ròng càng lớn.
Doanh nghiệp cần phải tiến hành phân tích tín dụng thương mại, trước hết là
phân tích khả năng tín dụng của khách hàng. Công việc này bắt đầu bằng việc doanh
nghiệp xây dựng một tiêu chuẩn tín dụng hợp lý đạt tới sự cân bằng giữa thu nhập và
rủi ro. Khi đã thu thập được thông tin, doanh nghiệp sử dụng phương pháp phân nhóm
khách hàng theo mức độ rủi ro qua mô hình cho điểm tín dụng như sau:
Biến số

Trọng số

Điểm tín dụng

Nhóm rủi ro

Khả năng thanh toán lãi

4

Lớn hơn 47

1

Khả năng thanh toán nhanh

11

40 – 47

2

Số năm hoạt động

1

32 – 39

3

24 – 31

4

Nhỏ hơn 24

5

8


Điểm tín dụng = 4* Khả năng thanh toán lãi + 11* Khả năng thanh toán nhanh +
1* Số năm hoạt động
Sau đó, doanh nghiệp tiến hành xác minh phẩm chất tín dụng của khách hàng
tiềm năng, dựa trên thông tin tín dụng gồm báo cáo tài chính, báo cáo tín dụng về tình
hình thanh toán của khách hàng đối với các doanh nghiệp khác, với các ngân hàng...
Nếu khả năng tín dụng của khách hàng phù hợp với những tiêu chuẩn tối thiểu mà
doanh nghiệp đưa ra thì tín dụng thương mại có thể được cấp.
1.2.2. Nội dung quản lý tài sản dài hạn
1.2.2.1.

Quản lý các khoản đầu tư tài chính dài hạn

Các khoản đầu tư tài chính dài hạn là các hoạt động đầu tư vốn vào lĩnh vực kinh
doanh khác, ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm mục đích
mở rộng cơ hội thu lợi nhuận cao và hạn chế rủi ro trong kinh doanh. Nói cách khác,
đây là hình thức doanh nghiệp tận dụng mọi tài sản, nguồn vốn nhàn rỗi hoặc sử dụng
kém hiệu quả và các cơ hội kinh doanh trên thị trường để tham gia vào các quá trình
kinh doanh nhằm mục đích thu lợi nhuận tối đa trong kinh doanh.
Từ mối quan hệ trên, ta có thể xây dựng phương trình kinh tế như sau:
Tổng mức lợi nhuận hoạt động đầu tư tài chính dài hạn = (Tổng doanh thu hoạt
động đầu tư tài chính dài hạn) x (Mức chi phí cho một đồng doanh thu từ hoạt động
đầu tư tài chính dài hạn) x (Mức lợi nhuận được tạo ra từ một đồng chi phí hoạt động

đầu tư tài chính dài hạn).
1.2.2.2.

Quản lý tài sản cố định

Trong quá trình tham gia vào hoạt động sản xuất – kinh doanh, do chịu nhiều tác
động bởi nhiều nguyên nhân khác nhau nên tài sản cố định bị giảm dần về giá trị, hay
còn gọi là hao mòn. Có hai loại hao mòn TSCĐ là hao mòn hữu hình và hao mòn vô
hình.
Hao mòn hữu hình là loại hao mòn do quá trình sử dụng và do tác động của môi
trường, hình thái vật chất của TSCĐ bị mài mòn, biến dạng, gãy, vỡ, hỏng…
Hao mòn vô hình là loại hao mòn do tiến bộ của khoa học công nghệ, một loại
máy móc, thiết bị mới ra đời ưu việt hơn làm TSCĐ bị giảm giá hoặc lỗi thời.
Do tài sản cố định bị hao mòn như vậy nên doanh nghiệp cần tạo lập quỹ để thu
hồi, tái đầu tư vào tài sản mới và doanh nghiệp cần trích khấu hao cho tài sản cố định.
Trích khấu hao tài sản cố định là việc chuyển một phần giá trị của tài sản cố định
tương ứng với phần hao mòn vào giá thành sản phẩm và sẽ thu hồi được phần giá trị
đó thông qua tiêu thụ sản phẩm.
9

Thang Long University Library


1.3. Hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp
1.3.1. Khái niệm hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp
Theo các chuyên gia và các nhà kinh tế đánh giá, hiệu quả được coi là một thuật
ngữ để chỉ mối quan hệ giữa kết quả thực hiện các mục tiêu của chủ thể và chi phí mà
chủ thể bỏ ra để có kết quả đó, trong điều kiện nhất định. Như vậy, hiệu quả phản ánh
kết quả thực hiện các mục tiêu hành động trong quan hệ với chi phí bỏ ra và hiệu quả
được xem xét trong bối cảnh hay điều kiện nhất định, đồng thời cũng được xem xét

dưới quan điểm đánh giá của chủ thể nghiên cứu.
Mục tiêu chung của bất kỳ doanh nghiệp nào cũng đều là tối đa hoá lợi nhuận và
tối thiểu hoá chi phí. Ngày nay, cuộc chiến cạnh tranh khốc liệt đang diễn ra trong
khối ngành kinh tế, doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển phải đặc biệt quan
tâm đến hiệu quả kinh tế.
Hiệu quả kinh tế được hiểu là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng
các nguồn lực của doanh nghiệp để đạt được các mục tiêu xác định trong quá trình sản
xuất – kinh doanh.
Trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì vấn đề
sống còn doanh nghiệp cần quan tâm là tính hiệu quả. Chỉ khi hoạt động sản xuất kinh
doanh có hiệu quả thì doanh nghiệp mới có thể tự trang trải chi phí đã bỏ ra, thực hiện
nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước và quan trọng hơn là duy trì và phát triển quy mô
hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp. Hiệu quả kinh tế là kết quả tổng hợp của
một loạt các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả của các bộ phận. Trong đó, hiệu quả sử dụng tài
sản gắn liền với lợi ích của doanh nghiệp cũng như hiệu quả sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp luôn tìm mọi biện pháp để nâng cao hiệu quả
sử dụng tài sản.
Hiệu quả sử dụng tài sản bao gồm tài sản lưu động cũng như tài sản cố định có
vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Trong
khi tài sản cố định phải được đầu tư trong thời gian dài với lượng vốn lớn thì tài sản
lưu động cần các biện pháp linh hoạt, kịp thời, phù hợp với từng thời điểm thì mới
đem lại hiệu quả cao. Hiệu quả sử dụng tài sản là một trong những căn cứ đánh giá
năng lực hoạt động của doanh nghiệp và nó cũng ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh
doanh cuối cùng của doanh nghiệp. Vì vậy, việc quản lý sử dụng tốt tài sản sẽ góp
phần làm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp và doanh nghiệp sẽ đạt
được các mục tiêu đề ra.
Như vậy, bản chất hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp là việc phản ánh
trình độ, năng lực khai thác và sử dụng tài sản của doanh nghiệp sao cho quá trình sản
xuất – kinh doanh không gián đoạn với hiệu quả kinh tế cao nhất.
10

1.3.2. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp
 Đối với nền kinh tế:
Để tăng khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường đang ngày một biến
động thì bất cứ doanh nghiệp nào cũng đều chú trọng nâng cao hiệu quả sử dụng tài
sản của mình. Việc cùng nhau cạnh tranh giữa các doanh nghiệp là một tín hiệu đáng
mừng cho nền kinh tế vì nó góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế. Cơ chế thị
trường tác động trực tiếp tới các doanh nghiệp khiến các doanh nghiệp yếu kém không
đủ năng lực cạnh tranh để tồn tại dẫn tới đào thải trong khi đó thúc đẩy sự phát triển
của các doanh nghiệp có tình hình hoạt động kinh doanh tốt. Việc nâng cao hiệu quả
sử dụng tài sản giúp cho doanh nghiệp phát triển tốt đồng nghĩa với việc nền kinh tế
cũng theo đó vận hành trôi chảy. Doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh tốt, mở
rộng quy mô, góp phần giải quyết vấn đề công ăn việc làm, lưu thông tiền tệ…Nhờ đó
giảm bớt một phần gánh nặng cũng như vấn đề phúc lợi xã hội của nhà nước, giúp
tăng thu ngân sách và kích cầu kinh tế. Vậy, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản không
những giúp doanh nghiệp đi lên mà còn tạo đà tăng trưởng cho nền kinh tế.
 Đối với doanh nghiệp:
Hiệu quả sử dụng tài sản là một trong những nguyên nhân trực tiếp ảnh hưởng
đến lợi nhuận, quyền lợi, mục đích cao nhất của doanh nghiệp. Nâng cao hiệu quả sử
dụng tài sản có nghĩa là làm tăng doanh thu đồng thời nâng cao lợi nhuận. Doanh thu
tăng lên kết hợp với chi phí sản xuất giảm do tiết kiệm được nguyên, nhiên vật liệu và
các chi phí quản lý khác đã làm cho lợi nhuận của doanh nghiệp tăng lên so với trước
kia. Ta có thể nhận thấy nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản là một việc làm thiết yếu
của tất cả các doanh nghiệp, người ta không thể từ chối thu một khoản lợi nhuận hay
doanh thu nhiều hơn trên một đồng tài sản bỏ ra mà họ luôn muốn thu ngày càng nhiều
từ việc đầu tư vào tài sản đó. Có thể tổng quát một số lý do cơ bản, cụ thể làm nên sự
cần thiết phải nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp như sau:
Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của doanh
nghiệp. Muốn có tài sản thì doanh nghiệp cần phải có vốn. Khi hiệu quả sử dụng tài

sản cao có nghĩa là doanh nghiệp đã làm cho đồng vốn đầu tư sử dụng có hiệu quả và
sẽ tạo cho doanh nghiệp một uy tín tốt để huy động vốn. Bên cạnh đó, khi hiệu quả sử
dụng tài sản cao thì nhu cầu vốn sẽ giảm đi, sẽ cần ít vốn hơn để đáp ứng nhu cầu kinh
doanh nhất định, từ đó sẽ làm giảm chi phí cho sử dụng nguồn vốn, tăng lợi thế cạnh
tranh về chi phí. Trong điều kiện thiếu vốn như hiện nay thì việc tiết kiệm vốn kinh
doanh là rất ý nghĩa.
Tài sản được sử dụng hiệu quả, đặc biệt là TSCĐ, sẽ giúp cho doanh nghiệp bảo
toàn và phát huy vốn tốt nhất, đây là nghĩa vụ của doanh nghiệp để bảo vệ lợi ích của
11

Thang Long University Library


nhà nước về vốn đã đầu tư, là điều kiện để doanh nghiệp tồn tại và phát triển, tăng thu
nhập cho người lao động và làm nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, do tận dụng được
công suất máy móc, sắp xếp dây chuyền sản xuất hợp lý, vấn đề khấu hao TSCĐ, trích
lập quỹ khấu hao…được tiến hành chính xác, đúng đắn.
Tóm lại, việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản là một điều tất yếu trong cơ chế
thị trường cạnh tranh gay gắt, có ý nghĩa quan trọng không những giúp cho doanh
nghiệp tăng được lợi nhuận mà còn giúp doanh nghiệp bảo toàn và phát triển nguồn
vốn, tăng sức mạnh tài chính, giúp doanh nghiệp đổi mới, đẩy nhanh tốc độ hoạt động
và phát huy tối đa năng lực sản xuất kinh doanh để góp phần vào tăng trưởng kinh tế
xã hội.
1.4. Các tiêu chí đánh giá về hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp
1.4.1. Các tiêu chí phản ánh hiệu quả sử dụng tổng tài sản
Hiệu suất sử dụng tổng tài sản
Doanh thu thuần
Hiệu suất sử dụng tổng tài sản

=

Tổng tài sản bình quân trong kỳ

Trong đó: Tổng tài sản bình quân trong kỳ là bình quân số học của tổng tài sản
có ở đầu kỳ và cuối kỳ.
Chỉ tiêu này cho biết một đồngtài sản tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu
thuần. Chỉ tiêu này càng lớn hiệu quả sử dụng tài sản càng cao.
Tỷ suất sinh lời của tổng tài sản (ROA):
Lợi nhuận sau thuế
Tỷ suất sinh lời của tổng tài sản

=
Tổng tài sản bình quân trong kỳ

Chỉ tiêu này phản ánh doanh nghiệp đầu tư 100 đồng tài sản thì sẽ thu được bao
nhiêu đồng lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp. Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ
khả năng quản lý tài sản của doanh nghiệp tốt, mang lại hiệu quả tích cực, góp phần
nâng cao khả năng đầu tư của chủ doanh nghiệp. Một doanh nghiệp đầu tư tài sản ít
nhưng thu được lợi nhuận cao sẽ là tốt hơn so với doanh nghiệp đầu tư nhiều vào tài
sản mà lợi nhuận thu được lại thấp. Hệ số ROA thường có sự chênh lệch giữa các
ngành. Những ngành đòi hỏi phải có đầu tư tài sản lớn vào dây chuyền sản xuất, máy
móc thiết bị, công nghệ như các ngành vận tải, công nghiệp ôtô, xây dựng, sản xuất
kim loại…, thường có ROA nhỏ hơn so với các ngành không cần phải đầu tư nhiều
vào tài sản như ngành dịch vụ, quảng cáo, phần mềm…

12


Suất hao phí của tổng tài sản so với doanh thu thuần:
Tổng tài sản bình quân
Suất hao phí của tổng tài sản

=
Doanh thu thuần

Chỉ tiêu này cho biết trong kỳ doanh nghiệp cứ mỗi đồng doanh thu thuần thu
được thì cần bao nhiêu đồng giá trị tổng tài sản. Chỉ tiêu này càng thấp chứng tỏ hiệu
quả sử dụng tổng tài sản càng cao.
Suất hao phí của tổng tài sản so với lợi nhuận sau thuế:
Tổng tài sản bình quân
Suất hao phí của tổng tài sản

=
Lợi nhuận sau thuế

Hay:
Suất hao phí của
tổng tài sản

Hệ số tổng tài sản
=

so với vốn chủ sở x
hữu

Suất hao phí vốn
chủ sở hữu trên lợi
nhuận sau thuế

Chỉ tiêu này cho biết trong kỳ doanh nghiệp vớimỗi đồng lợi nhuận sau thuế thì
cần bỏ ra bao nhiêu đồng giá trị tổng tài sản. Để giảm suất hao phí của tổng tài sản trên

lợi nhuận sau thuế, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh, doanh nghiệp phải tìm
mọi biện pháp thích hợp để giảm hệ số tổng tài sản trên vốn chủ sở hữu và suất hao phí
vốn chủ sở hữu trên lợi nhuận sau thuế, đòi hỏi các nhà quản lý phải có giải pháp thích
hợp nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ để sao cho tăng lượng hàng hoá bán
ra, giữ nguyên hoặc tăng được giá bán, tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm để
tăng lợi nhuận.
1.4.2. Các tiêu chí phản ánh hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn
1.4.2.1.

Phân tích đánh giá các chỉ tiêu về tài sản ngắn hạn

Hiệu suất sử dụng tài sản ngắn hạn
Doanh thu thuần
Hiệu suất sử dụng TSNH =
TSNH bình quân trong kỳ
Tài sản ngắn hạn bình quân trong kỳ là bình quân số học của tài sản ngắn hạn có
ở đầu kỳ và cuối kỳ.
Chỉ tiêu này cho biết với mỗi đơn vị giá trị tài sản ngắn hạn sử dụng trong kỳ tạo
ra bao nhiêu đơn vị doanh thu thuần. Chỉ tiêu này thể hiện sự vận động của tài sản
ngắn hạn trong kỳ. Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ tài sản ngắn hạn vận động càng
nhanh, hiệu suất sử dụng tài sản ngắn hạn càng cao.
13

Thang Long University Library


Tỷ suất sinh lời của tài sản ngắn hạn:
Lợi nhuận sau thuế
Tỷ suất sinh lời của TSNH =
TSNH bình quân trong kỳ

Chỉ tiêu này phản ánh khả năng sinh lời của tài sản ngắn hạn. Nó cho biết với
mỗi đơn vị giá trị tài sản ngắn hạn có trong kỳ thì đem lại bao nhiêu đơn vị lợi nhuận
sau thuế. Chỉ tiêu này càng cao cho thấy hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn càng tốt,
góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp.
Suất hao phí của tài sản ngắn hạn so với doanh thu thuần:

Suất hao phí của tài sản ngắn hạn

=

Tài sản ngắn hạn bình quân
Doanh thu thuần

Chỉ tiêu này cho biết trong kỳ doanh nghiệp vớimỗi đồng doanh thu thuần thì cần
bao nhiêu đồng giá trị tài sản ngắn hạn, đó là căn cứ để đầu tư các tài sản ngắn hạn cho
phù hợp. Chỉ tiêu này càng thấp chứng tỏ hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn càng cao,
doanh nghiệp sử dụng tài sản ngắn hạn có hiệu quả, không cần đầu tư quá nhiều tài sản
ngắn hạn nhưng tạo ra rất nhiều doanh thu.
Suất hao phí của tài sản ngắn hạn so với lợi nhuận sau thuế:
Tài sản ngắn hạn bình quân
Suất hao phí của tài sản ngắn hạn

=
Lợi nhuận sau thuế

Chỉ tiêu này cho biết trong kỳ doanh nghiệp với mỗi đồng lợi nhuận sau thuế thì
cần bao nhiêu đồng giá trị tài sản ngắn hạn. Chỉ tiêu này càng thấp cho thấy hiệu quả
sử dụng tài sản ngắn hạn càng cao, doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản
phẩm để tăng lợi nhuận.
Đánh giá tài sản ngắn hạn:

Vòng quay tài sản ngắn hạn trong kỳ
Doanh thu thuần
Vòng quay tài sản ngắn hạn trong kỳ =
Tài sản ngắn hạn bình quân
Thời gian luân chuyển TSNH trong kỳ
360
Thời gian luân chuyển TSNH =
Vòng quay tài sản ngắn hạn trong kỳ
Vòng quay tài sản ngắn hạn trong kỳ là chỉ tiêu phản ánh số lần quay của tài sản
ngắn hạn trong một thời kỳ nhất định. Chỉ tiêu này đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản
14