Viện Quy hoạch Thủy lợi với công tác nghiên cứu khoa học công nghệ phục vụ quy hoạch phát triển thủy lợi

KHOA H C CÔNG NGH

VI N QUY HO CH TH Y L I V I CÔNG TÁC
NGHIÊN C U KHOA H C CÔNG NGH PH C V
QUY HO CH PHÁT TRI N TH Y L I
PGS.TS. Bùi Nam Sách

Vi n tr ng Vi n Quy ho ch Th y l i
Vi n Quy ho ch Th y l i, ti n thân là U ban Tr
thu và Khai thác sông H ng

c thành l p ngày

16/01/1961. Tr i qua 55 n m xây d ng và tr
thành, Vi n

ã và

ng

ang hoàn thành t t ch c n ng

nghiên c u l p quy ho ch th y l i trong ph m vi c
n

c nh m i u hoà s d ng, b o v và phát tri n

b n v ng ngu n n

c, môi tr

ng n

c ph c v s

nghi p phát tri n kinh t xã h i góp ph n tích c c
th c hi n các nhi m v chi n l
n

cc a

ng và Nhà

c qua các giai o n l ch s . Trong ó, công tác

nghiên c u t o c s khoa h c và th c ti n cho công
tác thi t k quy ho ch th y l i nói riêng và cho ho t
ng c a toàn ngành nói chung luôn
hàng

c quan tâm

u.

Qua m t ch ng
th c hi n

ng h n n a th k , Vi n ã

c nhi u ch

ng trình,

tài nghiên c u

khoa h c và c ng ã ng d ng các k t qu nghiên
c u vào hàng lo t d án quy ho ch phát tri n thu

nguyên và môi tr
c nh

c thu

qu nghiên c u ang

c ng d ng trong v n hành

Ch

hành chính th c c a B vào n m 1997

ch

ng

i u hành ch ng l , hi u qu r t rõ r t là t ng công
su t

i n trong mùa l , gi m

c m c thi t h i

hàng n m do l gây ra. Ngoài ra, Vi n ã nghiên c u
c i ti n, ng d ng mô hình thu l c trong tính toán
ph c v thi t k các d án phát tri n ngu n n

c,

nghiên c u c s khoa h c v kh n ng thoát l c a
h th ng công trình sông
cân b ng n
n

áy, c i ti n công ngh

c trong quy ho ch phát tri n tài nguyên

c, ng d ng các ph n m m tiên ti n vào công tác

tính toán quy ho ch, nghiên c u ph i h p i u ti t
h

c a các h

ch a... Nh ng k t qu nghiên c u

khoa h c c a Vi n ã và ang mang l i hi u qu cao
c.

Giai o n t n m 2010
b

ng trình khoa h c công ngh c p Nhà n

trong công tác nghiên c u khoa h c. Ch trong 5

c 06-

i u tra c b n;

ng trình KC12 (1991-1995) cân b ng b o v và
d ng có hi u qu

ngu n n

c toàn lãnh th ;

ng trình nghiên c u xâm nh p m n

ng b ng

ng trình nghiên c u bi n

khí h u toàn c u... và nhi u nghiên c u v
c, thoát l

t ng p

ng b ng sông C u Long, kh n ng

thoát l c a h th ng công trình sông

công ngh cân b ng n
tài nguyên n

i

áy, c i ti n

c trong quy ho ch phát tri n

c, chi n l

c b o v

b n v ng tài

c ti n v

n nay: ánh d u m t

Ngay t nh ng n m 1980, Vi n ã ch trì các

sông C u Long; Ch
n

i n Hoà Bình. K t

có k t qu h Hoà Bình và ã tr thành quy trình v n

lý nhà n

03 (1980-1985); 06-02 (1985-1990) v
s

ã nghiên c u quy trình v n

hành t i u h ch a n

THÀNH T U NGHIÊN C U KHOA H C CÔNG NGH

Ch

ó, Vi n c ng

cho nhi u l nh v c phát tri n kinh t xã h i và qu n

l i.

ch

ng sông Vu Gia — Thu B n... Bên

n m, Vi n

t b c c a Vi n Quy ho ch Th y l i
ã th c hi n

khoa h c c p Nhà n

c, 3

c 3

tài nghiên c u

tài c p B , nhi u

tài

c p t nh, c p c s . T cu i n m 2015, Vi n ti p t c
ct c

c B Khoa h c Công ngh và B Nông

nghi p và PTNT tín nhi m giao ch trì 2
h c công ngh c p qu c gia và 2

tài khoa

tài c p B . Ngoài

ra giai o n này c ng ghi nh n m t quá trình h i
nh p qu c t nhanh chóng, ti p thu nhi u công ngh
m i, tiên ti n ph c v cho công tác nghiên c u c a
Vi n.

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016

3

KHOA H C CÔNG NGH
M ts h

ng nghiên c u và k t qu

*Nghiên c u ng d ng lý thuy t phân tích h
th ng và t i u vào trong xây d ng quy trình v n
hành h th ng h ch a, phân b t i u ngu n n
mùa ki t: Nghiên c u các c ch làm thay
c b t l i cho c p n

ti t c p n
ph

ct

c

i và tính toán i u

c, phát i n và nghiên c u ng d ng các

v i các công c tính toán tiên ti n nh Crystal Ball,
GAM, chu trình PIP, h th ng h tr ra quy t
a m c tiêu Red-TwoLe…

nh

a ra quy trình v n

hành t i u h th ng 4 h ch a l n th

ng ngu n

sông H ng (S n La, Hòa Bình, Thác Bà và Tuyên
Quang) và các h th ng th y l i h du nh m qu n lý
n

d ng hi u qu , t i

u và công b ng ngu n

c.

tránh và gi m thi u thi t h i do l gây ra:: Tính toán
ánh giá

y

các tác

ng c a các công trình th y

l i, th y i n, giao thông và c s h t ng
t i mi n Trung, xác

nh

nl l t

c các y u t gây gia

t ng l l t và thi t h i do l .

l cho h du,,

m b o an toàn h ch a và s d ng

t ng h p ngu n n

c trong mùa l nh m em l i

kinh t xã h i, môi tr

ng

ng th i áp ng

c

các m c tiêu c th c a t ng h ch a trong h th ng.

* Nghiên c u nh h
n h th ng th y l i và

ng c a bi n

i khí h u

xu t các gi i pháp kh c

ã nghiên c u, phân tích chi ti t xu th bi n

i c a nhi t

,l

ng m a, dòng ch y tháng, dòng

ch y mùa ki t, ch

thu tri u và xâm nh p m n;

nghiên c u phân tích, l a ch n và xây d ng các k ch
b n tính toán d a vào d báo h s bi n

4

ng v khí

ng, th y v n… vào tính toán quy ho ch th y l i

cho nhi u vùng, qua ó

xu t

c các gi i pháp

thích ng và phát tri n b n v ng ngu n n

c.

nh ti m n ng ngu n n

tính toán cân b ng n

c

xu t các gi i pháp

hi u qu khai thác ngu n n

c ph c v dân sinh,

phát tri n kinh t xã h i: t p trung vào vi c xác
ti m n ng và s bi n

c và

i c a ngu n n

ng c a nhu c u dùng n

c tác

khai thác s d ng ngu n n

c,

c

ng

nh

n và bi n
n kh n ng

xu t các gi i pháp

quy ho ch công trình th y l i, th y i n; ph i h p
i u ti t v n hành h th ng h ch a l n
m c tiêu c p n

mb o a

c, phát i n, ch ng l ...

NG D NG K T QU NGHIÊN C U VÀO QUY HO CH PHÁT
Là m t

n v k t h p nghiên c u và s n xu t,

các k t qu nghiên c u luôn

c l ng ghép vào các

d án thi t k quy ho ch th y l i. Vi n ã th c hi n
hàng tr m d án quy ho ch th y l i theo các l u v c
sông, vùng lãnh th l n, nh , trong ó các thành t u

chính là quy ho ch tr thu và khai thác sông H ng
thoát n

c, giao thông thu , l p s

thang dòng chính sông H ng t

khai thác b c
ó ã ra

công trình, n i b t là công trình thu

i nhi u

i n Thác Bà,

Hòa Bình, Tuyên Quang, S n La; ngoài ra còn l p

hi u qu t ng h p cao nh t c a h th ng h ch a v

v i bi n

c các bi n

bao g m 5 m t quy ho ch là phòng ch ng l , c p,

* Nghiên c u vai trò c a h ch a nh m c t, gi m

t khí t

t

n các h th ng

TRI N THU L I

* Nghiên c u ánh giá các tác nhân gây l l n
khu v c mi n Trung,
xu t các gi i pháp phòng,

ph c::

i khí h u

* Nghiên c u xác

i ch

ng pháp t i u trong v n hành h th ng h ch a

và s

ng c a bi n

th y l i và ã tích h p

c th nh sau:

m cn

c tác

ng d ng

i các y u

ng k t h p v i k ch b n kinh t - xã h i g n
i khí h u. Bên c nh ó c ng ã ánh giá

quy ho ch s d ng phát tri n ngu n n

c cho các

vùng nh B c b , B c Trung b , Nam Trung b , Tây
Nguyên,

ông Nam b

và

ng b ng sông C u

Long; ngoài ra còn l p quy ho ch vùng

ng b ng

Vientiane, Champasac, Kh m Mu n, Savanakhet...
(CHDCND Lào) và sông Vaicô (V

ng qu c

C mpuchia).
Trong nh ng n m g n ây, Vi n ã l p thi t k
quy ho ch th y l i, rà soát ho c b sung hoàn thi n
quy ho ch t ng th th y l i, quy ho ch c p n

c,

quy ho ch ê i u, quy ho ch phòng ch ng l , tiêu

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016


KHOA H C CÔNG NGH
thoát n

Cùng v i s tích l y kinh nghi m và ngày m t

c… cho toàn qu c và cho các l u v c sông

B ng Giang - K Cùng, sông H ng, sông Thái Bình,

tr

sông C u, sông Th

cán b nghiên c u c a Vi n ã t ng b

ng, sông

áy, sông Tích, Vu

ng thành,

i m i v ph

ng pháp lu n, t p th

Gia - Thu B n, C , sông Mã, sông Nghèn, sông Chu,

công ngh , nâng cao trình

sông Gianh, sông Nh t L , B n H i, V nh Ph

các công c , các mô hình tính toán hi n

c,

sông Ba, sông Cái Nha Trang, sông Sesan, Srepok...
c, quy ho ch c p n

c hay quy

ho ch phòng ch ng l cho các vùng, mi n, các
ph

a

ng, vùng lãnh th … Bên c nh ó ã l ng ghép
c và quy ho ch th y l i các nghiên c u v các

y ut

nh h

và khí h u.

ng

ng, ch t l

ng n

c

c bi t Vi n ã tr c ti p và ch trì l p

quy ho ch t ng th
n

n môi tr

ng phó v i bi n

c bi n dâng vùng

i khí h u và

ng b ng sông H ng, mi n

Trung (hai quy ho ch này ã

c Th t

ng Chính

ph phê duy t n m 2012) và vùng Tây Nguyên. Hi n
nay Vi n c ng ang ch trì th c hi n quy ho ch th y
l i các vùng tr ng i m ph c v tái c c u ngành
nông nghi p.
PHÁT TRI N NGU N L C KHOA H C CÔNG NGH
Công tác phát tri n ngu n nhân l c khoa h c
trong m i th i k luôn

c Vi n quan tâm hàng

u, nh t là công tác ào t o, t ng c

ng n ng l c

nghiên c u, ti p thu và làm ch nhi u ph

và ti p c n

c v i

i, mang l i

hi u qu cao trong nghiên c u và s n xu t.

Ngoài ra còn nghiên c u quy ho ch t ng th s d ng
b o v ngu n n

c làm ch

L IK T
Công tác nghiên c u khoa h c và ng d ng công
ngh luôn
c Vi n Quy ho ch Th y l i chú tr ng
và th c hi n t t trong su t quá trình 55 n m xây
d ng và tr ng thành. Có th ánh giá trong su t
quá trình phát tri n này, các k t qu nghiên c u do
Vi n th c hi n ã a ra
c các c s lý lu n khoa
h c ch t ch , phù h p v i i u ki n và yêu c u th c
ti n, qua ó ã y m nh hi u qu c a công tác th y
l i nói chung và quy ho ch th y l i nói riêng, góp
ph n l n vào công cu c xây d ng và phát tri n t
n c.
c bi t, trong giai o n 2010-2015, công tác
khoa h c k thu t và hi u qu nghiên c u c a Vi n
ã có nh ng b c ti n v t b c, tham gia gi i quy t
nhi u v n
c p thi t nh bi n i khí h u, l l t,
h n hán, v n hành h th ng… góp ph n phòng tránh
và gi m nh thiên tai, c p n c ph c v dân sinh và
s n xu t nông nghi p c ng nh các ngành kinh t
khác.
V i nh ng thành t u ã

ng pháp

t

c và nh ng óng

lu n, công c nghiên c u tiên ti n, nâng cao n ng l c

góp quan tr ng trong công tác th y l i góp ph n xây

nghiên c u và n ng su t lao

d ng và phát tri n

m t

ng. Hi n nay Vi n có

i ng các b nghiên c u giàu kinh nghi m v i

50 cán b có trình

i h c tr lên, trong ó

nhi u Ti n s , Th c s

c ào t o chính quy, bài

b n t các n

c tiên ti n, các tr

ng

i h c danh

ti ng nh Ý, Nh t, Úc, Pháp, Thái Lan…Song song
v i công tác nâng cao phát tri n ngu n nhân l c,
Vi n ã d n t ng b
c

ng

c hi n

i hoá công s , t ng

u t c s h t ng và trang thi t b , ph

ng

ti n làm vi c, xây d ng m t h th ng thông tin, máy
móc hi n

i, phòng thí nghi m ch t l

tiêu chu n và

ng n

c

ng b có kh n ng ph c v công tác

quy ho ch thu l i và qu n lí ngu n n

c.

c, nhân k ni m 55 n m

ngày thành l p (1961 — 2016), n m 2015 Vi n vinh d
c Nhà n

ti n s , th c s , trên 80 % s cán

b viên ch c có trình

tn

c trao t ng danh hi u Anh hùng Lao

ng.
Phát huy nh ng thành t u nghiên c u khoa h c
và công tác quy ho ch phát tri n th y l i ã

t

c

trong 55 n m qua, ti p t c k th a nh ng thành công

trong giai o n 2010-2015, Vi n quy t tâm
h

ng ti p c n và ph

l c, t ng c

i m i

ng pháp lu n, nâng cao n ng

ng h p tác

y m nh h n n a công

tác nghiên c u ph c v quy ho ch phát tri n th y l i,
hoàn thành t t nhi m v

c

ng, Nhà n

c và

nhân dân giao phó.

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016

5