Đề tài: Nghiên cứu giá trị chẩn đoán ung thư vú của siêu âm mode B và siêu âm đàn hồi mô strain elastography - BCV. Nguyễn Thị Thu Thảo

NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CHẨN ĐOÁN UNG THƯ VÚ

CỦA SIÊU ÂM MODE B VÀ SIÊU ÂM ĐÀN HỒI MÔ STRAIN ELASTOGRAPHY

Báo cáo viên: Nguyễn Thị Thu Thảo
Bác sĩ nội trú – Khoa Chẩn đoán hình ảnh
Bệnh viện Bạch Mai


TỔNG QUAN

• 2012, thế giới có 1,7 triệu ca UTV mới mắc, 522.000 ca tử

vong. Tại Mỹ 2012, khoảng 230.000 ca mới mắc và 42.000 ca
chết vì ung thư vú (Theo GLOBOCAN)

• 2010, Việt Nam tỷ lệ mắc là 29,9/100.000 dân (TP Hồ Chí Minh
21/100.000; Hà Nội 39,4/100.000), tăng gần gấp đôi so với
năm 2000 với số ca mới mắc là 12,533, trong có 5339 ca tử

vong (Chương trình mục tiêu phòng chống ung thư năm 2010)


TỔNG QUAN

• Chẩn đoán sớm UTV: có ý nghĩa, đạt hiệu quả điều trị.
•

UTV thường được chẩn đoán bằng bộ 3 kinh điển: lâm
sàng, XQ tuyến vú, tế bào học.

• Siêu âm mode-B: nhanh, rẻ, không xâm lấn, độ nhạy
cao, tuy nhiên đặc hiệu thấp.
•

Siêu âm đàn hồi là kỹ thuật mới, có giá trị cao để chẩn
đoán UTV, đặc biệt khi phối hợp với SA mode-B


SIÊU ÂM ĐÀN HỒI MÔ MỨC BIẾN DẠNG
(STRAIN ELASTOGRAPHY)
• Kỹ thuật không xâm lấn đánh giá độ cứng

của mô.
• Mô UT thường cứng hơn mô vú bình
thường, thấy từ giai đoạn sớm của UT

• SA đàn hồi mô khi kết hợp với SA, XQ
tuyến vú

-->

quyết định được BN cần

làm sinh thiết hay không (đặc biệt trong

nhóm BIRADS 3, 4a)


MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Đánh giá giá trị

chẩn đoán ung thư
vú của phương pháp
siêu âm đàn hồi mức
biến dạng - Strain
Elastography (SE)


ĐỐI TƯỢNG
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

• Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang
• Địa điểm và thời gian thực hiện: tại bệnh viện Bạch Mai, năm
2017-2018. Trong vòng 3 tháng (từ 6/2017 - 9/2017), nghiên

cứu của chúng tôi có 22 bệnh nhân với 24 tổn thương.
• Phương tiện: Máy siêu âm Logiq E9 thuộc hãng GE, đầu dò
phẳng (linear), tần số 15 MHz.


ĐỐI TƯỢNG
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
QUY TRÌNH THỰC HIỆN: SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU


ĐỐI TƯỢNG
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
CÁC CHỈ SỐ SA ĐÀN HỒI MÔ:
ĐỊNH TÍNH THEO THANG ĐIỂM ĐÀN HỒI TSUKUBA
→ Tôn thương lành tính
nếu điểm từ 1 đến 2

hoặc BGR

→ Tổn thương nghi ngờ
nếu có điểm 3
→ Tổn thương ác tính nếu
có điểm từ 4 đến 5


ĐỐI TƯỢNG
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
CÁC CHỈ SỐ SA ĐÀN HỒI MÔ:
BÁN ĐỊNH LƯỢNG (SE)
• Tỷ số căng
➢ Tỷ số mỡ - tổn thương (FLR: fat-to-lesion strain ratio)
➢ Tỷ số mô vú – tổn thương (normal breast to lesion ratio)
• Tỷ số chiều dài
➢ Tỷ số chiều dài (Length ratio)


ĐỐI TƯỢNG
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
XẾP LOẠI TỔN THƯƠNG
• Trên siêu âm mode-B: PHÂN LOẠI THEO BIRADS 2013
➢ Tổn thương BI-RADS từ 1,2,3 → nhóm lành tính.
➢ Tổn thương BI-RADS 4a, 4b, 4c, 5 → nhóm ác tính.
• Phối hợp siêu âm mode-B và SE:
➢ Tổn thương BI-RADS 3 trên siêu âm mode-B mà trên SE có
điểm 4 hoặc 5 thì tăng lên BI-RADS 4a.
➢ Tổn thương BI-RADS 4a trên siêu âm mode-B mà trên SE có
điểm 1 hoặc 2 thì giảm xuống BI-RADS 3.

KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN


Bảng 1: Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi
Mô bệnh học
Tuổi

Ung thư

Không ung thư

n

%

n

%

0

0%

2

28,6 %

31-40

0

0%

4

57,1%

41-50

7

41,2 %

1

14,3%

51-60

7

41,2 %

0

0%

>60

3

17,6 %

0

0%

Tổng

17

100 %

7

100%


LÝ DO VÀO VIỆN

LÝ DO VÀO VIỆN

5%

SỜ THẤY KHỐI

18%

ĐAU VÚ

50%
27%

PHÁT HIỆN TÌNH CỜ
SỜ THẤY KHỐI + ĐAU VÚ + TỤT
NÚM VÚ


Bảng 2: Phân loại theo kết quả mô bệnh học

Ác tính

Lành tính

Kết quả mô bệnh học

n (%)

UTBM thể ống xâm nhập

14 (58,3%)

UTBM thể tiểu thùy xâm nhập

2 (8,3%)

UTBM thể nội ống

1 (4,2%)

Papillom

1 (4,2%)

U xơ tuyến vú

2 (8,3%)

Viêm xơ tuyến vú

4 (16,7%)

Tổng

Tổng
17 (70,8%)

7 (29,2%)

24 (100%) 24(100%)
• Schaefer (60/64 u ác)
• Ako Itoh (117/144 u ác)

•

Kristina Bojanic (69%)

Bảng 3: Phân loại BI-RADS trên siêu âm mode-B

BI-RADS

Tổng

1

2

3

4a

4b

4c

5

0

0

5

8

3

4

4

24


Bảng 4: Siêu âm đàn hồi SE định tính thang điểm Tsukuba
Thang điểm đàn hồi của Tsukuba
BGR

1

2

3

4

5

1

0

4

9

7

3

Tổng
24


SIÊU ÂM ĐÀN HỒI SE
ĐÁNH GIÁ BÁN ĐỊNH LƯỢNG
• Tỷ số căng giữa tổn thương/ mô mỡ ở nhóm lành: 3,46 ± 2,29
và nhóm ác: 1,99 ± 0,56 (p = 0,279)
Thomas(2,45), Gheonea(3,65), Liu(4,15), Barr(4,8)

• Tỷ số căng giữa tổn thương/ nhu mô lành có cùng độ sâu ở
nhóm lành: 1,77± 1,7 và nhóm ác: 4,27± 1 (p = 0,003)
Ako Itoh

• Tỷ số về kích thước (E/B ratio) ở nhóm lành tính <1 chiếm 6/7
trường hợp ( 85,7%), 1 trường hợp >1 và ở nhóm ác tính 100% ≥ 1.
Độ nhạy 100% và độ đặc hiệu 85,7%.

Barr: độ nhạy là 99% và độ đặc hiệu là 87%


Bảng 5: Phân loại BI-RADS trên SA mode-B phối
hợp với SA SE đối chiếu với kết quả mô bệnh học
N=24

BI-RADS
(mode-B)

BIRADS
(mode-B + SE)

Mô bệnh học

n=1

4a

3

Papilloma

n=1

3

4a

UTBM ống xâm nhập

n=2

3

3

Viêm xơ

n=2

3

3

U xơ

n=2

4a

4a

Viêm xơ

n=4

4a

4a

UTBM ống xâm nhập

n=1

4a

4a

UTBM tiểu thùy xâm nhập

n=1

4b

4b

UTBM ống xâm nhập

n=1

4b

4b

UTBM tiểu thùy xâm nhập

n=1

4b

4b

UTBM thể nội ống

n=4

4c

4c

UTBM ống xâm nhập

n=4

5

5

UTBM ống xâm nhập


Ca bệnh: Nữ, 36 tuổi.


Ca bệnh: Nữ, 42 tuổi


Bảng 6: Giá trị của các phương pháp siêu âm mode-B
và siêu âm đàn hồi SE

Độ nhạy
Độ đặc hiệu

Mode-B
94,1%
57,1%

Mode-B + SE

100%
71,4%

Giá trị dự báo dương tính

84,2%

89,5%

Giá trị dự báo âm tính

80%

100%

Độ chính xác

83,3%

91,7%
Kristina Bojanic


KẾT LUẬN

• SA Strain Elastography - kỹ thuật có giá trị trong chẩn đoán
phân biệt các tổn thương lành và ác. Đặc biệt khi kết hợp SA
mode-B với SA SE làm tăng độ chính xác từ 83,3% lên 97,1%
trong chẩn đoán UTV
• Giá trị của SA SE: giúp chẩn đoán các tổn thương BI-RADS 3

và 4a tốt hơn, BN tránh được những sinh thiết không cần thiết.
• Hạn chế của SA SE: phụ thuộc kinh nghiệm của người làm SA