XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
LỜI NÓI ĐẦU
Sơn La là tỉnh miền núi nằm ở phía Tây bắc của Việt Nam, diện tích tự
nhiên là 14.125 km2. Phía tây có 250 Km đường biên giới giáp với nước
CHDCND Lào; phía Đông giáp tỉnh Phú Thọ, Yên Bái; phía Nam giáp tỉnh
Thanh Hóa, Hòa Bình; phía Bắc giáp tỉnh Điện Biên, Lào Cai. Dân số toàn tỉnh
khoảng 1.086.000 người, mật độ dân số trung bình: ≈ 76 người/km2, có 10
huyện, 01 Thành phố; 206 xã, phường, thị trấn, trong đó có 86 xã đặc biệt khó
khăn; 3.174 bản và tổ dân phố; 09 đồn biên phòng; 02 cửa khẩu; 17 xã biên
giới với 248 bản biên giới; có 12 dân tộc cùng sinh sống, dân số thành thị
chiếm 12,76 %, nông thôn chiếm 87,24%. Mật độ dân cư phân bố không đồng
đều, trình độ dân trí còn hạn chế so với mặt bằng chung của cả nước, t hu
nhập bình quân đầu người là: 258 USD/người/năm. Sơn La vẫn là 1 trong 7
tỉnh đặc biệt khó khăn của cả nước, trên 80% ngân sách dựa vào trợ cấp của
Trung ương. Hết năm 2009 Sơn La vẫn còn 33% số hộ nghèo, còn 5/11 huyện,
Thành phố có trên 50% hộ nghèo. Tuy nhiên trong những năm qua cùng với sự
phát triển kinh tế xã hội thì tình hình tội phạm và tệ nạn ma tuý cũng diễn
biến rất phức tạp và có chiều hướng gia tăng, gây bức xúc trong đời sống xã
hội tại địa phương.
Sơn La có địa hình phức tạp, chia cắt, đường biên giới dài, gần vùng
“Tam giác vàng” ma tuý xâm nhập từ biên giới vào nội địa ngày càng đa dạng,
phức tạp và khó kiểm soát đã tạo ra lượng cung ma tuý lớn không chỉ cho Sơn
La mà cho cả các tỉnh khác. Thủ đoạn buôn bán ngày càng tinh vi đặc biệt là
hình thức bán lẻ dẫn đến công tác đấu tranh triệt xoá các điểm, tụ điểm tệ nạn
ma tuý ngày càng khó khăn.
Phần lớn người nghiện ma tuý có trình độ văn hoá thấp, không có nghề
nghiệp, không có việc làm ổn định. Sự đa dạng về chủng loại, có nhiều loại
ma tuý tổng hợp dễ gây nghiện nhưng lại rất khó cai. Các địa bàn chưa được
làm sạch do vậy sau khi được hỗ trợ cai nghiện trở về cộng đồng rất dễ bị kẻ
xấu lôi kéo sa ngã, tái nghiện lại.
Người nghiện ma tuý có tỷ lệ nhiễm HIV/AIDS khá cao, nhiều người có
tiền án, tiền sự, ý thức tổ chức kỷ luật có nhiều mặt hạn chế. Những định
kiến đối với người nghiện ma tuý vẫn còn tồn tại trong một số bộ phận dân
cư cùng với sự mặc cảm của người nghiện sau cai dẫn đến việc tái hoà nhập
cộng đồng gặp nhiều khó khăn.
Ma túy là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các loại tội phạm, những vụ án
do người nghiện ma tuý gây ra chiếm đến 75% tổng số các vụ án trên địa bàn
toàn tỉnh, có đến 93% số người bị nhiễm HIV/AIDS nghiện ma tuý, mà phần
lớn đang trong độ tuổi lao động, số lượng người mắc nghiện ma tuý ngày càng
tăng cao. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế xã hội, an
ninh quốc phòng, ảnh hưởng đến giống nòi.
Với chức năng, nhiệm vụ của Ban chỉ đạo 50 UBND tỉnh tham mưu, giúp
việc cho Chủ tịch UBND tỉnh thực hiện chỉ đạo xây dựng chiến lược, chương
1
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
trình, kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện công tác phòng, chống AIDS; phòng,
chống tệ nạn ma tuý, mại dâm trên địa bàn tỉnh Sơn La. Vì vậy tôi chọn bài tập
tình huống “Xử lý tình huống phát sinh có nhiều nghiện ma tuý trên địa bàn
tỉnh Sơn La”.
PHẦN I
MÔ TẢ TÌNH HUỐNG
Trước năm 2006, công tác phòng chống ma tuý của tỉnh Sơn La đã
được quan tâm, nỗ lực cố gắng triển khai thực hiện Chỉ thị số 06CT/TW
ngày 30/11/1996 của Bộ Chính trị về tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo
phòng chống kiểm soát ma tuý; Luật phòng chống ma tuý năm 2000; Tuy
nhiên các văn bản hướng dẫn của các bô, ngành Trung ương và của tỉnh
còn thiếu cụ thể, không sát với tình hình thực tiễn, một số nội dung trong
công tác phòng chống ma tuý chưa có văn bản hướng dẫn. Do đó, trong quá
trình thực hiện công tác phòng chống ma tuý tại các địa phương không
thống nhất, chưa có sự phối hợp chặt chẽ, còn lúng túng và thiếu tính khả
thi.
Về công tác xoá bỏ cây thuốc phiện: Thực hiện chủ trương của
Đảng và Nhà nước về xoá bỏ cây thuốc phiện, Uỷ ban nhân dân tỉnh Sơn
La đã chỉ đạo xoá bỏ được toàn bộ: 1.804 ha cây thuốc phiện được trồng
trước khi có lệnh cấm và 1.660 lượt ha cây thuốc phiện tái trồng, chiếm
99,5% diện tích tái trồng. Bên cạnh việc xoá bỏ cây thuốc phiện và đã kiên
trì hướng dẫn nhân dân chuyển hướng sản xuất nuôi, trồng mới các loại cây,
con có hiệu quả kinh tế cao thay thế cây thuốc phiện. Đến cuối năm 2009 Sơn
La chỉ còn 4.700 m2 tái trồng cây thuốc phiện, tuy nằm ở các địa bàn khó kiểm
soát, đi lại rất khó khăn nhưng đã kịp thời được phá bỏ trước khi thu hoạch.
Công tác đấu tranh triệt xoá các điểm tụ điểm và tội phạm tàng trữ,
vận chuyển, buôn bán ma tuý: Tỉnh Sơn La được xác định là địa bàn trọng
điểm về buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma tuý. Cuối năm 2005,
toàn tỉnh có 173/203 xã, phường, thị trấn (85,2%); 1.074 tổ bản/ 3.142 bản,
tiểu khu, tổ dân phố (35,6%) có điểm mua bán ma tuý. Được sự chỉ đạo và
giúp đỡ của Bộ Công an, Bộ Tư lệnh biên phòng, các đường dây buôn bán
ma tuý lớn từng bước được bóc gỡ; công tác hợp tác quốc tế, trao đổi
thông tin với các tỉnh Bắc Lào đã được duy trì thường xuyên và thu được
những kết quả khá tốt. Trong 12 năm (19972009) toàn tỉnh đã triệt phá
6.264 vụ và bắt giữ 8.264 đối tượng phạm tội ma tuý; tang vật thu được
gồm 235,64 kg heroin (không kể 6.068 liều gói heroin bán lẻ); 731,76 kg
nhựa thuốc phiện; 37.617 viên ma tuý tổng hợp; 29 khẩu súng quân dụng,
132 viên đạn, 07 lựu đạn, 142.804 USD; 2.292,4 triệu VND; 149 điện thoại
di động; 18 xe ô tô; 259 xe máy và nhiều tang vật khác. Tuy nhiên công tác
triệt xoá các điểm bán lẻ, chứa chấp, tổ chức sử dụng trái phép các chất ma
2
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
túy còn thiếu các giải pháp đồng bộ, qua số liệu thống kê, số vụ phạm tội về
ma tuý được phát hiện, lượng ma tuý thu được ngày càng tăng.
Công tác cai nghiện ma tuý: Từ lâu đời một số đồng bào dân tộc của
tỉnh Sơn La có thói quen trồng và hút thuốc phiện, lúc đầu số người sử dụng ít,
phần lớn là những người cao tuổi. Tuy nhiên do không có sự quản lý chặt chẽ,
việc sử dụng thuốc phiện đã trở nên phổ biến ở nhiều độ tuổi khác nhau đặc
biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên nên đã gây ra hậu quả khôn lường cho mỗi gia
đình và xã hội. Theo thống kê năm 1992 cả tỉnh có gần 5.000 người nghiện
ma tuý, tuy nhiên phần lớn là sử dụng nhựa thuốc phiện. Năm 1996 toàn
tỉnh phát hiện 5.360 người nghiện ma tuý, tháng 5.2001 có 6.514 người
nghiện, tháng 12.2005 có 9.478 người nghiện ma tuý;
Trong giai đoạn từ năm 19962005 tội phạm ma tuý tăng mạnh, diễn biến
phức tạp, người nghiện ma tuý bị phân biệt, kỳ thị, số người được cai nghiện
thấp, tỷ lệ tái nghiện và phát sinh người nghiện mới rất cao, ảnh hưởng trực
tiếp đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, kìm hãm tốc độ phát triển kinh
tế xã hội của toàn tỉnh, nghiêm trọng hơn, nghiện ma tuý là nguyên nhân chủ
yếu dẫn đến các loại tội phạm; tiêm chích ma tuý là nguyên nhân cơ bản dẫn
đến lây nhiễm HIV/AIDS (có 70 75% các vụ vi phạm pháp luật trên địa bàn
tỉnh liên quan đến ma tuý và có đến 93% số người bị nhiễm HIV/AIDS nghiện
ma tuý), gây lo lắng trong nhân dân.
Những người mắc nghiện ma tuý được tỉnh tạo điều kiện cho cai nghiện,
song cơ sở vật chất, phương tiện, kinh phí, cán bộ phục vụ cho công tác cai
nghiện tập trung còn thiếu và yếu nên số lượt người được hỗ trợ cắt cơn, cai
nghiện đạt thấp. Việc tạo môi trường để người sau cai nghiện phục hồi chức
năng, hoà nhập cộng đồng còn gặp nhiều khó khăn, nhất là tạo việc làm cho
người không tái nghiện. Đặc biệt là công tác quản lý, thực hiện các chính sách
hỗ trợ sau cai đối với người nghiên ma tuý sau thời gian cai nghiện tập trung
chưa chặt chẽ, đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, chính vì vậy mặc dù đã có những
nỗ lực trong công tác cai nghiện ma tuý nhưng hiệu quả đạt thấp, tỷ lệ tái
nghiện rất cao (có thể nói là 100% tái nghiện), đặc biệt là tình trạng người
nghiện mới gia tăng nhanh chóng.
Trước thực trạng trên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã có Kết luận số 03
KL/TU ngày 07.01.2006 về tăng cường công tác lãnh đạo chỉ đạo quyết liệt
trong công tác phòng chống ma tuý giai đoạn 20062010. Trên cơ sở Kết luận
của Ban Chấp hành đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ tỉnh uỷ, HĐNDUBND tỉnh;
UBMTTQVN tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, có nhiều giải pháp thực hiện
quyết liệt công tác phòng chống ma tuý với tư tưởng chỉ đạo "Tập trung, thống
nhất, toàn dân, toàn diện, kiên trì phòng chống ma tuý" vì hạnh phúc của mỗi
gia đình và an sinh xã hội; phương châm hành động "Dân biết, dân bàn, dân làm,
dân kiểm tra", huy động cả hệ thống chính trị và toàn dân vào cuộc.
3
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
Đến năm 2010, toàn tỉnh đã triển khai tổ chức phát động nhiều đợt tố giác,
phát giác, kết quả đã có 26.308 người bị phát giác là nghi nghiện và nghiện ma
tuý; qua công tác rà soát, tư vấn số người tự nhận nghiện ma tuý và xét
nghiệm đã kết luận có 18.252 người nghiện ma tuý. Người nghiện ma tuý có ở
tất cả các dân tộc, hầu hết các lứa tuổi (trong đó lứa tuổi từ 18 đến 35 chiếm
gần 65%), có trong các thành phần kinh tế, trong cán bộ, công chức, chiến sỹ
các lực lượng vũ trang và một số ít đảng viên. Hình thức sử dụng đa dạng hơn
như: hút thuốc phiện, hít Heroin, chích ma tuý, ma tuý viên tổng hợp ... gây
thiệt hại lớn về kinh tế cho gia đình và xã hội.
Để giải quyết vấn đề này không còn cách nào khác là cần phải tập trung
tổ chức cai nghiện triệt để, đồng loạt đối với toàn bộ trên mười tám ngàn
người đã kết luận nghiện ma túy của tỉnh.
PHẦN II
MỤC TIÊU XỬ LÝ
1. Tổ chức điều trị hỗ trợ cắt cơn nghiện, cai nghiện triệt để cho tất cả
những người nghiện ma tuý, người tái nghiện ma tuý trên địa bàn tỉnh. Đưa
người nghiện sau hỗ trợ cắt cơn trở lại với gia đình và cộng đồng, lấy lại
nhân cách, tinh thần, vật chất và tình cảm cho người sau hỗ trợ cắt cơn
nghiện, phòng tránh tái nghiện. Giảm tỷ lệ tái nghiện sau hỗ trợ cắt cơn xuống
mức thấp nhất và không để phát sinh người nghiện ma tuý mới.
2. Kịp thời động viên, khuyến khích, hỗ trợ, giúp đỡ các đối tượng đã
hoàn thành quy trình cai nghiện ma tuý, quản lý chặt chẽ, tạo việc làm sớm ổn
định cuộc sống, hoà nhập cộng đồng và phát triển kinh tế.
3. Đấu tranh, triệt xoá tất cả các điểm tệ nạn ma tuý, các đường dây
mua, bán, vận chuyển, buôn bán ma tuý trên địa bàn tỉnh; ngăn chặn nguồn ma
tuý từ ngoài vào hoặc trung chuyển qua địa bàn tỉnh; không để tái phát các
điểm tệ nạn ma tuý. Xây dựng cơ quan, đơn vị, đoàn thể; xã, phường, thị trấn;
bản, tiểu khu, tổ dân phố đạt tiêu chuẩn không có ma tuý.
PHẦN III
PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN, HẬU QUẢ
1. Nguyên nhân:
Một số địa phương, đơn vị chưa chú trọng đúng mức đến công tác quán
triệt, tuyên truyền chủ trương, chính sách, các văn bản chỉ đạo của Trung
ương, của tỉnh, chưa nhận thức đầy đủ về sự cần thiết và tính cấp bách của
công tác phòng chống tệ nạn ma tuý. Chưa xác định đúng chức năng, nhiệm vụ
của cơ quan, đơn vị và cá nhân mình trong công tác phối hợp chỉ đạo thực hiện.
Công tác đấu tranh triệt xoá các điểm tệ nạn ma tuý vẫn chưa đáp ứng
được yêu cầu; công tác quản lý địa bàn chưa thực sự sát sao, vẫn còn đối
tượng bán lẻ ma tuý hoạt động.
4
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
Công tác phối hợp quản lý người sau cai nghiện ma tuý từ Trung tâm
Giáo dục Lao động và trại cải tạo trở về địa phương chưa chặt chẽ nên tỷ lệ
tái nghiện vẫn ở mức cao. Công tác giải quyết việc làm, đào tạo nghề cho
người sau cai nghiện còn lúng túng.
* Nguyên nhân khách quan:
Với địa hình đi lại khó khăn, địa bàn rộng, với 250km đường biên với
nước bạn Lào. Sơn La là địa bàn trung chuyển ma tuý lớn từ nước ngoài vào,
trong khi lực lượng chuyên trách đấu tranh phòng chống ma tuý của tỉnh và các
huyện còn rất mỏng; hơn nữa hoạt động của tội phạm về ma tuý trong nước
câu kết với tội phạm ma tuý nước ngoài đã tạo ra diễn biến phức tạp về buôn
bán ma tuý. Trang bị phục vụ yêu cầu đấu tranh phòng, chống, kiểm soát ma
tuý còn rất thiếu thốn, sơ sài.
Tội phạm ma tuý hoạt động với nhiều thủ đoạn tinh vi hơn, khép kín, bí
mật, các đối tượng phạm tội liên quan đến ma tuý luôn mang theo vũ khí nóng để
sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện hoặc tận dụng chính
sách nhân đạo của Việt Nam để đối phó với sự phát hiện, xử lý của cơ quan
chức năng.
* Nguyên nhân chủ quan:
Hệ thống bộ máy hoạt động thực hiện công tác phòng, chống tệ nạn ma
tuý, chưa được kiện toàn thành hệ thống tổ chức từ tỉnh đến cơ sở. Năng lực
của một số cán bộ còn yếu; chưa đáp ứng được yêu cầu công tác, nhất là việc
áp dụng các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của tỉnh vào thực tiễn công tác tại cơ
sở.
Chưa có giải pháp đồng bộ để giải quyết việc làm cho người sau cai
nghiện, do vậy công tác quản lý sau cai nghiện vẫn khó khăn. Nhiều đơn vị
chưa duy trì đúng quy trình quản lý người sau hỗ trợ cắt cơn nghiện nên việc
phát hiện và giải quyết người tái nghiện ma tuý chưa kịp thời.
2. Hậu quả:
Tệ nạn ma tuý là hiểm hoạ của nhân loại, gây nhiều tác hại cho toàn
xã hội, nhất là huỷ hoại nguồn nhân lực, huỷ hoại sức khoẻ của con người, là
một trong những nguyên nhân lây truyền, phát triển dịch HIV/AIDS; là nguyên
nhân làm phát sinh gia tăng tội phạm và các hành vi bạo lực, làm suy thoái nhân
cách, phẩm giá con người, làm xói mòn đạo đức truyền thống văn hoá tốt đẹp
của cả dân tộc và phá hoại cuộc sống yên vui hạnh phúc gia đình. Đặc biệt khi
ma tuý xâm nhập vào thế hệ trẻ, tác động xấu đến đạo đức, lối sống, sức
khoẻ, tri thức của lực lượng thanh, thiếu niên làm suy yếu nòi giống và sức
mạnh của dân tộc.
Toàn tỉnh có 18.252 người nghiện ma tuý chỉ tính trung bình mỗi người
phải sử dụng 50.000đ/ngày để tiêm chích, hút, hít thì mỗi ngày tỉnh Sơn La đã
thiệt hại gần 01 tỷ đồng, chưa tính đến việc phần lớn người nghiện ma túy
không lao động sản xuất, không làm ra của cải vật chất cho xã hội mà còn gây
5
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
ra bao nhiêu điều bất an khác, kìm hãm sự phát triển kinh tế, gây mất an toàn
xã hội ...
PHẦN IV
XÂY DỰNG VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT
I. Các phương án giải quyết:
1. Phương án 01:
“Đưa toàn bộ 18.252 người đã kết luận nghiện ma túy vào chữa trị,
cai nghiện ma tuý tập trung tại các Trung tâm giáo dục lao động của
tỉnh”.
(Thực hiện theo Quyết định số 1294 ngày 11/5/2006 của Uỷ ban nhân dân
tỉnh về cai nghiện ma tuý tập trung tại các Trung tâm Giáo dục Lao động).
Người nghiện ma tuý bị bắt buộc đưa vào Trung tâm Giáo dục Lao động
theo quyết định của UBND huyện, thành phố thời gian hỗ trợ là 12 tháng, tối
đa là 24 tháng được tổ chức hỗ trợ cắt cơn, cai nghiện, giáo dục, lao động
nhằm thay đổi hành vi, được hưởng các chế độ, chính sách trong thời gian cai
nghiện tại Trung tâm Giáo dục lao động và quản lý sau cai cụ thể như sau:
Thuốc hỗ trợ cắt cơn nghiện và thuốc chữa bệnh thông thường khác:
400.000 đồng/người/đợt điều trị.
Tiền xét nghiệm: 35.000 đồng/người/đợt điều trị.
Tiền sinh hoạt văn thể: 60.000 đồng/người/đợt điều trị.
Tiền xây dựng cơ sở vật chất: 100.000 đồng/người/đợt điều trị.
Tiền học văn hoá, học nghề (nếu có nhu cầu): 500.000 đồng/người/đợt điều
trị.
Tiền điện, nước, vệ sinh: 20.000 đồng/người/tháng.
Chi phí quản lý và phục vụ: 30.000 đồng/người/tháng.
Tiền ăn: 300.000 đồng/người/tháng.
Tiền điện, nước, vệ sinh: 40.000 đồng/người/tháng.
Tiền quần áo: 200.000 đồng/người/đợt điều trị (đối với đợt điều trị là
12 tháng), 400.000 đồng/người/đợt điều trị (đối với đợt điều trị 24 tháng).
Hỗ trợ mai táng phí đối với người nghiện ma tuý đang cai nghiện tử
vong tại các Trung tâm Giáo dục Lao động trên địa bàn tỉnh, như sau:
+ Đối với học viên tử vong không có thân nhân hoặc thân nhân không đến
kịp, mức hỗ trợ chi phí mai táng tối đa 5.000.000 đồng/ca tử vong.
+ Đối với học viên tử vong có thân nhân đến đưa về gia đình, hỗ trợ chi
phí mai táng cho gia đình tối đa 3.000.000 đồng/ca tử vong.
6
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
+ Đối với các trường hợp cần trưng cầu giám định pháp y để xác định
nguyên nhân tử vong thì ngân sách địa phương hỗ trợ các Trung tâm thanh toán
chi phí giám định pháp y theo quy định của Nhà nước.
Người tái nghiện ma tuý có quyết định của UBND huyện, thành phố
cai tái nghiện bắt buộc tại Trung tâm Giáo dục Lao động, phải kiểm điểm
trước nhân dân bản, tiểu khu, tổ dân phố và được hỗ trợ các chi phí cai tái
nghiện.
Người nghiện ma tuý chấp hành xong quy trình cai nghiện của tỉnh (cai
nghiện tại Trung tâm Giáo dục Lao động, cộng đồng) không tái phạm, chưa có
việc làm, bản thân và gia đình thuộc diện khó khăn được UBND huyện, thành
phố xét trợ cấp tái hoà nhập cộng đồng với mức 750.000 đồng/người để tự
tạo việc làm, ổn định đời sống.
Đây là biện pháp tổ chức chữa trị, cai nghiện có hiệu quả cao, thời gian
rèn luyện đối với mỗi học viên đảm bảo yêu cầu đề ra, phần lớn học viên sau
khi ra khỏi Trung tâm đã có một nghề nhất định có thể tự lập được cuộc sống
nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng. Tuy nhiên phương án cai nghiện tập
trung tại các Trung tâm giáo dục lao động cũng có nhiều mặt hạn chế, khó áp
dụng đối với tỉnh Sơn La trong giai đoạn hiện nay.
2. Phương án 2:
“Kết hợp cả hình thức cai nghiện tập trung tại các Trung tâm giáo
dục lao động và hình thức hỗ trợ cắt cơn tại gia đình, cộng đồng”.
Phương án này được thực hiện theo quy trình:
Phân loại người nghiện, xác định mức độ nghiện ma túy của mỗi người
để có biện pháp cai phù hợp. Kết quả có khoảng 3 ngàn 3,5 ngàn người có
thời gian dài sử dụng ma túy và liều sử dụng lớn nên khả năng tái nghiện là rất
cao. Còn lại khoảng 15.000 người có thời gian sử dụng ma túy ngắn, liều
lượng sử dụng ít, nếu được quản lý tốt thì tỷ lệ tái nghiện không lớn.
Với trên 18 ngàn người nghiện ma tuý phải giải quyết cùng một lúc,
không thể đưa toàn bộ vào các trung tâm giáo dục lao động, bởi không đủ
trung tâm; cơ sở vật chất của các Trung tâm còn thiếu thốn; không có cán bộ
quản lý và đặc biệt là cần phải có một lượng kinh phí không nhỏ để quản lý,
cai nghiện tập trung với số ng ười nghi ện l ớn nh ư v ậy. Căn cứ vào điều kiện
hoàn cảnh của tỉnh, phương án hỗ trợ cắt cơn tại gia đình, tại cộng đồng với
hầu hết người nghiện ma tuý sau khi được phân loại là một phương án có
tính khả thi cao. Sau 10 ngày hỗ trợ cắt cơn người nghiện ma tuý được bàn
giao về gia đình, địa phương quản lý, sinh hoạt tại các câu lạc bộ sau cai; 10
ngày/lần được hỗ trợ tiền ăn, tiền thăm hỏi.
Hình thức hỗ trợ cắt cơn tại cộng đồng và gia đình được thực hiện trên
cơ sở những chính sách hỗ trợ cụ thể như sau:
7
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
Người nghiện ma tuý tập trung cắt cơn nghiện bằng phương pháp điện
châm tại các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh, được hỗ trợ chi phí điều trị là 300.000
đồng/người/đợt điều trị, tiền ăn 10.000 đồng/người/ngày; trường hợp không đủ sức
khoẻ để điều trị hỗ trợ cắt cơn nghiện ma tuý bằng thuốc hướng thần hoặc phương
pháp điệm châm thì được cấp kinh phí mua các loại thuốc khác để điều trị hỗ trợ
cắt cơn nghiện ma tuý tại Bệnh viện Y học cổ truyền theo phác đồ được Bộ Y tế
cho phép.
Người nhà đi chăm sóc người nghiện ma tuý không đủ sức khoẻ hỗ trợ
cắt cơn nghiện ma tuý bằng thuốc hướng thần, đến kiểm tra sức khoẻ và điều trị
hỗ trợ cắt cơn nghiện ma tuý tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh được hỗ trợ
tiền ăn 10.000 đồng/người/ngày (Chỉ hỗ trợ cho 01 người nhà và trong thời gian
người nghiện ma túy điều trị tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh).
Người nghiện ma tuý cắt cơn nghiện tại cộng đồng, điểm tập trung
theo quy trình của tỉnh, được hỗ trợ chi phí điều trị: 100.000 đồng/người/đợt
điều trị (gồm tiền thuốc điều trị, tiền điện, nước, vệ sinh); tiền thăm hỏi
20.000 đồng/người/đợt điều trị; tiền ăn 10.000 đồng/người/ngày.
Người nghiện ma tuý cắt cơn nghiện tại gia đình theo quy trình của
tỉnh, được hỗ trợ tiền thuốc điều trị 70.000 đồng/người/đợt điều trị; tiền thăm
hỏi 20.000 đồng/người/đợt điều trị; tiền ăn 60.000 đồng/người/đợt điều trị.
Người nghiện ma tuý cắt cơn nghiện bằng thuốc hướng thần trong
thời gian bị tạm giam, giữ tại Trại tạm giam, Nhà tạm giữ của cơ quan Công
an, được hỗ trợ tiền thuốc cắt cơn nghiện: 70.000 đồng/người/đợt điều trị.
Người nghiện ma tuý sau khi điều trị hỗ trợ cắt cơn nghiện, tiếp tục
thực hiện quy trình quản lý sau cai tại gia đình và cộng đồng, không tái nghiện
được hỗ trợ tiền ăn 3.000 đồng/người/ngày và tiền thăm hỏi 10.000
đồng/người/quý trong thời gian tối đa 12 tháng.
Người nghiện ma tuý chấp hành xong quy trình cai nghiện của tỉnh (cai
nghiện tại Trung tâm Giáo dục Lao động, cộng đồng) không tái phạm, chưa có
việc làm, bản thân và gia đình thuộc diện khó khăn được UBND huyện, thành
phố xét trợ cấp tái hoà nhập cộng đồng với mức 750.000 đồng/người để tự
tạo việc làm, ổn định đời sống.
Đây là một phương án cai nghiện hết sức hiệu quả, phù hợp với điều
kiện kinh tế xã hội, phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc tỉnh Sơn La,
bởi chỉ có biện pháp này mới có thể giải quyết một cách cơ bản có hiệu quả
một số lượng người nghiện ma tuý rất lớn của địa phương. Phù hợp với phong
tục tập quán mang tính cộng đồng làng xã rất cao, cộng với tính tương thân
tương ái của đồng bào các dân tộc Sơn La, việc quản lý người nghiện sau hỗ
trợ cắt cơn tại cộng đồng đã mang lại hiệu quả cao.
3. Đánh giá ưu điểm, nhược điểm của các phương án:
3.1. Phương án 01
8
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
Ưu điểm:
+ Là nơi cai nghiện bắt buộc và cưỡng chế có tổ chức quản lý chặt chẽ,
khép kín, người nghiện ma túy có một thời gian cách ly với bên ngoài xã hội
góp phần đảm bảo an ninh, trật tự xã hội;
+ Trong 12 24 tháng người nghiện ma túy được lao động, học tập, học
nghề để nâng cao kiến thức;
+ Việc tổ chức cai nghiện tập trung thuận lợi cho công tác quản lý, giáo
dục, dạy nghề đối với người nghiện.
Nhược điểm:
+ Do số lượng Trung tâm giáo dục lao động có hạn, khả năng dung nạp
thấp nên không thể giải quyết cùng một thời điểm toàn bộ số người nghiện
ma túy trên địa bàn tỉnh;
+ Cai nghiện tập trung không áp dụng được cho người không đủ sức khoẻ
để hỗ trợ cắt cơn bằng thuốc hướng thần, hạn chế sự chia sẻ động viên của
cộng đồng và gia đình đối với học viên;
+ Cai nghiện tập trung đòi hỏi một khoản kinh phí khá lớn để phục cho
công tác cai nghiện như: Chi phí cho một bộ máy cán bộ thuộc các Trung tâm
Giáo dục lao động; chi phí tiền ăn trong thời gian dài đối với các học viên;
Chi phí xây dựng, duy tu, bảo dưỡng đối với cơ sở vật chất dùng để phục
cho công tác cai nghiện…
3.2. Phương án 02
Ưu điểm:
+ Tổ chức điều trị hỗ trợ cắt cơn của mỗi một đợt không hạn chế về số
lượng. Phương pháp này cắt cơn nhanh, việc di chuyển đi lại thuận lợi, chi phí
ít tốn kém, hiệu quả về kinh tế, dễ thực hiện tại tuyến cơ sở, có thể tổ chức
đồng loạt cùng một lúc;
+ Học viên không cảm thấy bị phân biệt kỳ thị, được sự quan tâm chia sẻ,
động viên, giáo dục của xã hội và gia đình giúp cho mỗi người nghiện có thêm
nghị lực, quyết tâm cao trong việc hỗ trợ cắt cơn, cai nghiện;
+ Phương pháp này tổ chức điều trị được cho tất cả các đối tượng học
viên, đặc biệt là người không đủ sức khoẻ để hỗ trợ cắt cơn bằng thuốc
hướng thần thì có thể hỗ trợ cắt cơn bằng thuốc Cidemex hoặc bằng phương
pháp điện châm như vậy công tác cai nghiện mới được giải quyết triệt để, đã
tạo ra một môi trường không có ma túy do đó tỷ lệ tái nghiện rất thấp đặc biệt
là gần như không có người nghiện mới;
+ Phương án cai nghiện tại gia đình, cộng đồng đã huy động được cả hệ
thống chính trị tham gia, được thực hiện trong một thời gian ngắn nên đã tiết
9
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
kiệm được rất nhiều chi phí và đó cũng chính là biện pháp xã hội hoá công tác
phòng, chống ma tuý thành công nhất.
Nhược điểm:
+ Đòi hỏi phải huy động cùng một lúc nhiều lực lượng cùng tham gia tổ
chức thực hiện;
+ Nếu địa bàn nào có nhiều học viên thì cần có nhiều địa điểm như trạm y
tế, phòng học của các trường hoặc hội trường… để tổ chức thực hiện cùng
một lúc.
4. Phương án lựa chọn giải quyết
Qua phân tích ưu điểm, nhược điểm của cả hai phương án trên chúng ta
có thể rễ dàng nhận thấy phương án 02 là phương án có nhiều mặt tích cực
như: Giải quyết được triệt để tệ nạn xã hội, giàu tính nhân văn, được sự đồng
thuận cao của đông đảo người dân, huy động được toàn bộ hệ thống chính trị,
các tổ chức chính trị xã hội và các cơ quan, đơn vị tham gia; chi phí tổ chức
thực hiện không lớn và đặc biệt là có tính bền vững cao, tỷ lệ tái nghiện rất
thấp.
Với nhiều ưu điểm nổi trội như vậy ta có thể khẳng định: Phương án 02
“Kết hợp cả hình thức cai nghiện tập trung tại các Trung tâm giáo dục lao
động và hình thức hỗ trợ cắt cơn tại gia đình, cộng đồng” Là phương án có
tính khả thi cao, có thể giải quyết tình huống nhiều người nghiện ma túy trong
cùng một thời điểm và cũng chính là phương án được lựa chọn.
PHẦN V
KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, những khó khăn vướng mắc trong
triển khai thực hiện công tác tổ chức hỗ trợ cắt cơn nghiện, cai nghiện tại gia
đình và cộng đồng trong các năm tiếp theo. Tôi đề xuất tổ chức thực hiện như
sau:
1. Ban Chỉ đạo 50 UBND tỉnh tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện
các cơ chế chính sách phục vụ công tác phòng chống ma tuý của tỉnh; cụ thể
hoá các văn bản để thực hiện Nghị quyết của Tỉnh uỷ, HĐNDUBND tỉnh; về
mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, cơ chế chính sách đẩy mạnh công tác phòng
chống ma tuý trên địa bàn tỉnh Sơn La. Khâu nối và hướng dẫn, đôn đốc, kiểm
tra đánh giá tình hình, kết quả thực hiện đối với các ngành, UBND các huyện,
thành phố trong việc triển khai và tổ chức thực hiện nhiệm vụ phòng chống
ma tuý nói chung và công tác quản lý các đối tượng sau hỗ trợ cắt cơn, cai
nghiện nói riêng. Giải quyết kịp thời và đúng quy trình, quy định những đề
nghị, kiến nghị của các huyện, thành phố trong công tác phòng chống ma tuý.
10
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
Kiểm tra tình hình và kết quả thực hiện đối với các sở, ban ngành, cơ quan
đơn vị trực thuộc từ tỉnh đến cơ sở. Tổ chức hội nghị sơ kết 3 tháng, 6 tháng,
9 tháng và tổng kết đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch hàng năm.
2. Công an tỉnh phối hợp với Bộ đội biên phòng, Hải quan tăng cường
phát hiện, điều tra, ngăn chặn, xử lý nghiêm đối tượng sản xuất, buôn bán ma
túy trái phép; tập trung giải quyết các điểm tệ nạn ma tuý gây bức xúc trong
nhân dân, triệt xoá tất cả các điểm tệ nạn ma túy trên địa bàn toàn tỉnh. Kiểm
soát chặt chẽ tiền chất có thể dùng để sản xuất ma túy bất hợp pháp. Thực
hiện đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm ma
tuý. Phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng Công an các cấp, nhất là cấp xã,
phường, thị trấn với các cơ quan, tổ chức cùng cấp, gia đình và toàn xã hội
nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật liên
quan đến ma tuý.
3. Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh phối hợp với Công an, Hải quan và
các lực lượng chuyên trách phòng chống tội phạm ma túy tổ chức thực hiện
nhiệm vụ kiểm soát chặt chẽ tại khu vực biên giới, ngăn chặn việc thẩm lậu,
vận chuyển trái phép chất ma tuý, thuốc gây nghiện qua biên giới vào địa bàn.
Phối hợp với các ngành chức năng tăng cường mở rộng hợp tác, thực hiện các
cam kết quốc tế về phòng, chống ma túy mà tỉnh Sơn La đã ký kết với nước
bạn. Chỉ đạo các đồn biên phòng hỗ trợ, giúp đỡ những xã giáp biên trong quá
trình tổ chức triển khai thực hiện các nội dung công tác phòng, chống ma tuý.
4. Sở Lao động, Thương binh & Xã hội chủ trì, phối hợp với các ngành
liên quan chỉ đạo tổ chức hỗ trợ cắt cơn, cai nghiện cho toàn bộ số người đã
kết luận nghiện ma tuý chưa được hỗ trợ cắt cơn và cai tái nghiện tập trung
đối với các trường hợp tái nghiện theo quyết định của uỷ ban nhân dân
huyện, thành phố. Thường xuyên rà soát, cập nhật số người nghiện ma tuý,
nắm chắc số liệu người nghiện ma tuý phải quản lý để có biện pháp phòng
ngừa, ngăn chặn kịp thời việc phát sinh người nghiện mới. Tổ chức giáo dục
dạy nghề, tạo việc làm, tìm việc làm, tái hoà nhập cộng đồng cho người sau hỗ
trợ cắt cơn, cai nghiện.
5. Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể tăng cường
tổ chức điều trị hỗ trợ cắt cơn nghiện tại cộng đồng và gia đình đối với
người chưa được hỗ trợ cắt cơn nghiện ma tuý; thực hiện hỗ trợ cắt cơn
nghiện đối với người không đủ sức khoẻ hỗ trợ cắt cơn bằng thuốc hướng
thần hoặc điện châm; Kiểm soát và quản lý chặt chẽ việc lưu thông, sử dụng
các tiền chất, chất gây nghiện, chất hướng thần.
6. Sở Văn hoá, Thể thao & Du lịch c hủ trì phối hợp với các ngành, uỷ
ban nhân dân huyện, thành phố, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã
hội đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về Luật phòng, chống ma tuý,
11
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
tác hại và các biện pháp phòng, chống trên địa bàn toàn tỉnh; đặc biệt là các khu
vực trọng điểm, phức tạp về tệ nạn ma tuy và vùng sâu, vùng xa, vùng khó
khăn và các nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Xây dựng mô hình tổ, bản, tiểu
khu không có ma tuý, không có tệ nạn xã hội gắn với tổ, bản, tiểu khu văn hoá.
7. Sở Giáo dục và Đào tạo tập trung tuyên truyền phòng chống ma tuý
trong nhà trường, đưa việc tuyên truyền, giáo dục kiến thức và kỹ năng phòng
chống ma tuý vào nội dung các buổi sinh hoạt lớp của các trường phổ thông và
các trường chuyên nghiệp để nâng cao hiểu biết về tác hại của ma tuý và ý
thức, trách nhiệm, nghĩa vụ trong công tác đấu tranh phòng chống ma tuý.
8. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp các cơ quan
liên quan, uỷ ban nhân dân huyện, thành phố đẩy mạnh việc chuyển đổi, ứng
dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, phát triển cây, con giống;
bảo quản, bao tiêu sản phẩm; từng bước xoá đói giảm nghèo, nâng cao đời
sống vật chất, tinh thần cho nhân dân ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa; đặc biệt
quan tâm những địa bàn trọng điểm về ma tuý, vùng có khả năng tái trồng cây
thuốc phiện;
9. Sở Tài chính thực hiện xây dựng dự toán, tổ chức hướng dẫn, cấp
phát, thanh quyết toán, kiểm tra việc sử dụng kinh phí phục vụ công tác phòng
chống ma tuý hàng năm, đảm bảo việc chi tiêu theo kế hoạch, đúng mục đích và
quy định hiện hành của Nhà nước; đề xuất và chỉ đạo thực hiện giải pháp khắc
phục những tồn tại hạn chế trong việc cấp phát, thanh quyết toán kinh phí.
10. Ban Dân tộc:
Phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức
hội đoàn thể thực hiện tốt công tác chỉ đạo tuyên truyền, giáo dục nâng cao
nhận thức về phòng chống ma tuý đối với đồng bào các dân tộc đặc biệt là dân
tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa.
Phối hợp với Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn chỉ đạo việc
chuyển đổi sản xuất, thay thế cây có chứa chất ma tuý, phối hợp với các
ngành chức năng chỉ đạo thực hiện công tác phòng, chống ma túy với phòng
chống các tệ nạn xã hội khác ở vùng đồng bào dân tộc ít người.
11. Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh và Toà án nhân dân tỉnh:
Chỉ đạo đẩy mạnh công tác truy tố xét xử, thi hành án đối với các vụ
án và tội phạm về ma tuý.
Tăng cường tổ chức xét xử lưu động các vụ án phạm tội về ma tuý và
các tệ nạn xã hội khác để tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa chung và răn đe
đối tượng có biểu hiện vi phạm.
12. Ủy ban Mặt trận TQVN tỉnh và các tổ chức chính trị xã hội:
12
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
Tăng cường công tác chỉ đạo tuyên truyền, giáo dục, phối hợp thực hiện
các biện pháp phòng, chống tệ nạn ma tuý; tại cộng đồng dân cư và trong công
nhân, viên chức, trong học sinh, sinh viên.
Giám sát việc triển khai thực hiện các quy định của pháp luật; chủ động
phát hiện và kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm
pháp luật về phòng, chống tệ nạn ma tuý trên địa bàn.
Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các cấp hội tăng cường công tác tuyên
truyền, vận động, giáo dục đoàn viên, hội viên gương mẫu thực hiện tốt công
tác phòng, chống tệ nạn ma tuý.
Thống kê chi tiết và giao trách nhiệm quản lý, theo dõi, giúp đỡ đoàn
viên, hội viên liên quan đến ma tuý; trọng tâm là phối hợp với cấp uỷ, chính
quyền các cấp quản lý đoàn viên, hội viên đã được hỗ trợ cắt cơn nghiện, cai
nghiện không tái nghiện và tái hoà nhập cộng đồng;
Giữ vững và xây dựng công đoàn cơ sở, chi hội, chi đoàn đạt tiêu
chuẩn không có ma tuý đã thực hiện ký cam kết; tổ chức các hình thức tuyên
truyền tìm hiểu về công tác phòng, chống tệ nạn ma tuý.
13. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố:
Chủ trì chỉ đạo và tổ chức thực hiện việc bàn giao và quản lý địa bàn,
không để phát sinh hoặc tái phát điểm tệ nạn ma tuý; xã, phường, thị trấn;
bản, tiểu khu, tổ dân phố ký và tổ chức thực hiện cam kết giữ vững và xây
dựng đơn vị đạt tiêu chuẩn không có ma tuý, cam kết giữa gia đình với chính
quyền bản, tiểu khu, tổ dân phố để xây dựng gia đình không có ma tuý;
Chủ trì và phối hợp với ngành Y tế và ngành Lao động thương binh &
Xã hội hướng dẫn, chỉ đạo các xã, phường, thị trấn tổ chức kiểm tra, xét và
cấp giấy chứng nhận hoàn thành việc cai nghiện đối với những người không
tái nghiện đủ thời gian quản lý theo quy định; quản lý người đã được cấp giấy
chứng nhận hoàn thành cai nghiện.
PHẦN VI
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận:
Thực hiện Kết luận số 03KL/TU ngày 07.01.2006 của Ban Chấp hành
đảng bộ tỉnh, công tác phòng chống ma tuý trên địa bàn toàn tỉnh đã có chuyển
biến tích cực và đạt được những kết quả quan trọng toàn diện, đáp ứng được
tinh thần chỉ đạo của Trung ương, tỉnh đã vận dụng sáng tạo cả 2 phương án
về công tác phòng chống ma tuý để giải quyết trên 18 ngàn người nghiện ma
tuý phải giải quyết cùng một lúc, không thể đưa toàn bộ vào các trung tâm giáo
dục lao động, bởi không đủ trung tâm; cơ sở vật chất của các Trung tâm còn
thiếu thốn; không có cán bộ quản lý và đặc biệt là cần phải có một lượng kinh
phí không nhỏ để quản lý, cai nghiện tập trung với số người nghiện lớn như
13
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
vậy. Căn cứ vào điều kiện hoàn cảnh của mình Sơn La đã sử dụng mô hình hỗ
trợ cắt cơn tại gia đình, tại cộng đồng với hầu hết người tự nhận nghiện ma
tuý. Lúc cao điểm trong dịp nghỉ hè nhiều trường học, trạm xá và cả trụ sở
UBND xã đã được sử dụng để hỗ trợ cắt cơn cai nghiện.
Sau 10 ngày hỗ trợ cắt cơn người nghiện ma tuý được bàn giao về gia
đình, địa phương quản lý, sinh hoạt tại các câu lạc bộ sau cai; 10 ngày/lần
được hỗ trợ tiền ăn, tiền thăm hỏi. Đây là một chính sách hết sức hiệu quả,
phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội, phong tục tập quán của đồng bào các
dân tộc tỉnh Sơn La, bởi chỉ có biện pháp này mới có thể giải quyết một cách
cơ bản có hiệu quả một số lượng người nghiện ma tuý rất lớn của địa
phương.
Đặc biệt với phong tục tập quán mang tính cộng đồng làng xã rất cao,
cộng với tính tương thân tương ái của đồng bào các dân tộc Sơn La, việc quản
lý người nghiện sau hỗ trợ cắt cơn tại cộng đồng đã mang lại hiệu quả cao.
Sau hơn ba năm thực hiện, thống kê sơ bộ cho thấy tỷ lệ tái nghiện trong số
những người được hỗ trợ cắt cơn, quản lý tại cộng đồng thấp hơn rất nhiều
so với những người cai nghiện tập trung tại các trung tâm giáo dục lao động.
Đây là biện pháp giải quyết nhanh nhất, hiệu quả, để giải quyết tình
huống cho nhiều người có nguyện vọng được tham gia hỗ trợ cắt cơn, cai
nghiện ma tuý. Giảm gánh nặng về kinh tế cho gia đình học viên, Nhà nước,
hiệu quả về kinh tế, ít thời gian, tốn ít chi phí. Song cần có sự tham gia của
công đồng xã hội cùng chia sẻ và giúp đỡ người nghiện đỡ mặc cảm và huy
động được cả hệ thống chính trị, toàn dân tham gia phòng chống ma tuý và
giúp đỡ người nghiện. Nghị lực của người nghiện và sự chia sẻ, tình thương,
sự hỗ trợ của gia đình và cộng đồng vẫn là một yếu tố quyết định để cai
nghiện thành công.
Huy động được cả hệ thống chính trị và nhân dân vào cuộc; không phát
sinh người nghiện mới, toàn bộ những người được kết luận mắc nghiện ma
tuý đều được cai cắt cơn, cai nghiện; các điểm tệ nạn ma tuý được nhân dân
tố giác, các lực lượng chức năng tích cực đấu tranh triệt xoá tất cả các điểm tệ
nạn ma tuý, những kết quả đó góp phần quan trọng trong đảm bảo an ninh,
chính trị, trật tự an toàn xã hội và phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
II. Kiến nghị:
Tổ chức hỗ trợ cắt cơn nghiện, cai nghiện ma tuý triệt để đối với tất
cả những người nghiện ma tuý; tăng cường các giải pháp quản lý người sau
hỗ trợ cắt cơn nghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng; nghiên cứu bổ sung
cơ chế chính sách huy động tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị các
cấp và toàn dân tham gia quản lý, giúp đỡ người sau hỗ trợ cai nghiện, chống
tái nghiện; từng bước tạo việc làm cho người đã hoàn thành quy trình cai
nghiện.
14
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31
XỬ LÝ TÌNH HUỐNG PHÁT SINH CÓ NHIỀU NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN
LA
Tổ chức gặp mặt những người cai được nghiện ma tuý để trao đổi,
nắm bắt thông tin và quan tâm hỗ trợ, giúp đỡ họ tái hoà nhập cộng đồng;
làm tốt công tác phòng ngừa, không để phát sinh người nghiện ma tuý mới,
thu hẹp dần số người nghiện ma tuý.
Nêu cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn
thể, đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân, hội viên, nhà nhà,
người người chung tay phòng chống ma tuý. Có chế tài ràng buộc đối với đảng
uỷ, chính quyền và các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội cơ sở trong việc giữ
gìn địa bàn sạch về ma tuý đã được bàn giao quản lý.
Đẩy mạnh xã hội hoá nhiệm vụ cai nghiện ma tuý, chú trọng hình thức
cai nghiện tại cộng đồng; khuyến khích các tổ chức chính trị xã hội tham gia
tổ chức cai nghiện cho người nghiện ma tuý. Xử lý kiên quyết theo quy định
của pháp luật đối với các đối tượng nghiện ma tuý lâu năm, tái nghiện nhiều
lần.
Nâng cao chất lượng tục tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân bằng
nhiều hình thức, các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các cơ chế
của địa phương về công phòng, chống ma tuý, để nâng cao nhận thức, trách
nhiệm của các ngành, các cấp, đặc biệt là cán bộ, đảng viên, chính quyền cơ
sở và trong nhân dân.
Thường xuyên việc tố giác tội phạm ma tuý; đẩy mạnh tấn công truy
quét, triệt xoá các đường dây buôn bán, vận chuyển ma tuý, nhất là những đối
tượng bán lẻ các chất ma tuý, tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng
chức năng và sử dụng các biện pháp nghiệp vụ để ngăn chặn ma tuý thẩm
lậu qua biên giới; bàn giao tất cả những địa bàn đã được làm sạch điểm tệ
nạn ma tuý cho chính quyền quản lý.
Khen thưởng động viên kịp thời những đơn vị, lực lượng, cá nhân có
thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh phòng chống ma tuý.
Trên đây là tình huống và hướng giải quyết trong quá trình phát sinh nhiều
người mắc nghiện ma tuý, kính mong bạn đọc đóng góp ý kiến để có một
hướng giải quyết tối ưu nhất trong công tác phòng, chống tệ nạn ma tuý./.
15
NGUYỄN TRỌNG HẢI LỚP BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHOÁ 31