5 con đường chuyển giao công nghệ của Trung Quốc trong 30 năm cải cách mở cửa

KINH TE THE GlflTl

5 con dudng chuyen giao cong nghe cua
Trung Quoc trong 30 nam cai each mo cira
PHAM BICH NGOC
'TlTrong xu the todn cdu hda nin kinh te the gidi, sU trao ddi, chuyen giao cdng nghe
^LygiUa cdc qud'c gia ngdy cdng cd chiiu hUdng gia tdng vd trd thdnh mdt trong nhUng
ndi dung quan trgng trong md'i bang giao qud'c te hien nay. Trung Qud'c cung khdng ndm
ngodi xu the ndy.
1. K h a i n i e m c h u y e n g i a o c o n g n g h e
Chuyen giao cdng nghe: tie'ng gd'c
Latinh ehfl "chuyen giao - transfer" la ehfl
"transferre", ed nghia la "vfldt qua mot
ranh gidi". Chuyen giao cdng nghe cd
nghia la mang kien thflc ky t h u a t vfldt qua
sfl gidi ban trong bay ngoai nfldc tfl eac
cdng ty, cac trfldng dai hdc, cac vien
nghien cflu, cac phdng thi nghiem, cac
doanh nghiep khoa hoc fldm tao cdng
nghe... den nhflng ndi ed nhu c l u tiep
nhan cdng nghe. Cho de'n nay da cd nhieu
dinh nghia ve chuyen giao cdng nghe. Theo
Phap lenh Chuyen giao cdng nghe nfldc
ngoai vao Viet Nam dflde Hdi dong Nha
nfldc cdng bo ngay 10-12-1988, tai Dieu 3
ghi rd: nhflng boat ddng dfldi day dflde coi
la ''Chuyen giao cdng nghe":
- Chuye'n giao quyen sd hflu hoac sii
dung sang ehe, giai phap hflu ich hoac cac
ddi tfldng sii hflu cdng nghiep khae.
- Chuyen giao eac bi quyet hoac kien

thflc ky thuat, chuyen mdn dfldi dang
phfldng an cdng nghe, tai lieu thie't ke,
cdng thflc thdng sd' ky t h u a t cd heac khdng
kem thee thie't bi.
- Cung cap dich vu hd trd va tfl van cdng
nghe, ke ca dao tao va thdng t i n \
Chuyen giao cdng nghe qudc te: chuyen
giao cdng nghe qud'c te cu the dinh nghia
tren mot pham vi rdng la "Mdt hogt ddng
kinh te lien quan de'n sU trao ddi - chuyen
giao - tiep nhdn cdng nghe dUdc tie'n hdnh

giUa hai doanh nghiep khde nhau vi qudc
tich ".
2. Nhufng con diidng c h u y e n giao cong
n g h e d T r u n g Qud'c
2.1. Chuyen giao cdng nghe ta Trung
Qudc ra nUdc ngodi
Cdng nghe hien dai cua Trung Qud'e
chuyen giao ra nfldc ngoai da dien ra vdi quy
md nhd tfl trfldc giai phdng va ea trfldc khi
cai each md c^a, nhflng chuyen giao chinh
thflc vdi quy md ldn la tfl sau nhflng nam 80
eua the ky XX. Qua trinh chuyen giao cdng
nghe dflde chia ra lam 2 thdi ky:
Giai doan manh nha (tfl nam 1980-1985):
Trung Qud'c ehfla cd nhieu kinh nghiem
trong xuat k h i u khoa hoe cdng nghe. Tfl
nam 1980-1985, Trung Qud'e xuat khau 40
bang muc cdng nghd vdi tdng kim ngach la

68 trieu USD^, chu ye'u la xuat khau nhflng
thanh qua khoa hoc cdng nghe da dfldc diu
tfl nhieu tien eiia, cdng sfle va thdi gian sang
cae nfldc va khu vfle phat trie'n. Vi du nhfl:
trong ndng nghiep va luyen kim, Trung
Qud'c da nghien eflu va dat dfldc nhflng
thanh qua khoa hoc ra't tien tie'n. Vdi Trung
Qud'e nhflng nam 80 eua the ky XX, nhflng
thanh qua nay lai ehfla phat huy dfldc bet
hieu qua ciia nd, nhflng trong tfldng lai thi
Pham Bich Ngoc, Vien Kinh t^ Viet Nam.
I. />9401/199401220002/view
2. 50 nam thucmg mai cdng ngh? Trung Qudc: V4n
de thuang mai qudc te, 1999.10

67


5 con dircrng chuyen giao ...
dd lai ehinh la vu khi quan trong de canh
tranh tren thi trfldng phat trien ky thuat
cdng, ndng nghiep. Trung Qud'c da ban
nhflng phat minh nay sang cae nfldc va khu
vflc phat trien, va dfldng nhien, day chinh la
nhflng cdng nghe ma cae nfldc phat trien ra't
cln. Do kinh nghiem chuyen giao khoa hoc
cdng nghe cua Trung Qud'e chfla ed nen
Trung Qud'e ehfla nghi de'n nhflng mue tieu
chie'n Iflde mang lai hieu flng kinh te quan
trong. Trung Qud'e ban nhflng thanh qua

khoa hoc cdng nghe nay vdi gia thanh qua
tha'p. Dieu nay chflng td, cac bd, ban, nganh
nghien cflu khoa hoe cdng nghe cua Trung
Qud'c luc dd ehfla nghi de'n tinh dae thfl eua
Bang 1: Q u a t r i n h p h a t t r i e n x u a t

san pham khi xua't khau nhflng loai san
pham nay ra nfldc ngoai^.
Giai doqn phdt trien (ta sau nhUng ndm
80 cua the ky XX): Trung Qud'c da cd kinh
nghiem hdn trong viec xua't k h a u eac thanh
qua khoa hoe cdng nghe. Dac biet la tfl sau
nhflng nam 90 cua the ky XX, Trung Qud'c
da chuyen hfldng xua't k h a u khoa hoc cdng
nghe sang cac nfldc dang phat trien theo
hfldng xua't k h a u khoa hoc cdng nghe kem
theo xua't khau thie't bi. Dieu nay da nang
cao gia tri binh quan ciia xua't khau thanh
qua khoa hoe cdng nghe. Hien nay, hang
nam khi xua't k h a u khoa hoc cdng nghe thi
xua't khau thie't bi ky t h u a t chie'm hdn 90%.
k h a u c o n g n g h e c u a Trung Quoc

Nam

Sd hang muc

Tong kim ngach (100 trieu USD)

Kim ngach binh quan (Itrieu USD)

1986-1990

655

21,61

3,30

1991 - 1995

2233

90,91

4,07

1996

1238

46,94

3,79

1997

2532

55,21

2,18

1998

2500

66,87

2,67

Tong cdng:

9198

282,22

3,07

Ngudn: 50 nam thuang mai cdng nghe Trung Qudc. Va'n de thuang mai qudc te'. 1999.10

Bang 1 cho tha'y trong thdi gian diin ra ke
hoach 5 nam lln thfl 8 (tfl nam 1991-1995),
Trung Qud'e xuat khau 2.233 hang mue ky
thuat cdng nghe va thie't bi ddng bd sang cho
52 nfldc va khu vflc (chu ye'u la cac nfldc va
khu vfle dang phat trien) vdi tong sd' kim
ngach dat gin 9,1 ty USD, ga'p 4,1 l l n so vdi
thdi gian dien ra ke hoach 5 nam l l n thfl 7
(tfl nam 1986-1990); dong thdi gia thanh eua

mdi hang muc cung nang eao len rat nhieu.
Trong thdi gian diin ra ke hoach 5 nam lan
thfl 9 (1996 - 2000) va thfl 10 (2001- 2005),
Trung Qud'c md rdng va tang cfldng hdn nfla
viec xua't khau cdng nghe va thie't bi cdng
nghe. Nam 2005, td'ng kim ngach thfldng mai
xuat nhap khau eac san pham ky thuat cao
cua Trung Qud'e la hdn 400 ty USD, chie'm
29,2% ty trong td'ng kim ngach xua't nhap
khau ea nfldc, trong dd nhap khau la 197,71
ty USD, xua't khau la 218,25 U S D \ Tfl nam
68

1998, Trung Qud'c da xua't khau sang hdn
120 nfldc va khu vfle ea d Chau ^, Chau Phi,
Chau My va Chau Au. Hinh thflc xua't khau
cung linh hoat hdn. Ngoai viec xua't k h i u
nhflng cdng nghe quan trong va cac thie't bi
dong bd, Trung Qud'c cdn md rdng linh vflc
thfldng mai cdng nghe dfldi cac hinh thflc
eung ca'p gia'y phep ky thuat, dich vu ky
thuat, hdp tac san xua't, eac san pham ky
thuat cao v.v... Cae linh vfle xua't khau cdng
nghe chu ye'u tap trung vao khoang gin 20
linh vflc cdng, ndng nghiep nhfl: may mdc cd
khi, dien Ifle, cdng nghiep nhe, hang khdng,
dien tii, ve tinh nhan tao, thie't ke cdng trinh,
ky thuat may vi tinh v.v...
3. Tran Hudng Ddng: Dai chuyen djch (ban Trung
van), Bac Kinh: Nxb Nhat bao Kinh te, 2000.

4. Theo mang Bp Khoa hoe cdng nghe nudc Cong hda
nhan dan Trung Hoa tcn/kitj/tjbg/200607/
t20060728 55408.htni

Nghiin ciiu Kinh ti so 376 - Thing 9/2009


5 con dirong chuyen giao ...

Hinh 1: T i n h h i n h x u a t n h a p k h a u c a c s a n p h a m k y t h u a t c a o c u a T r u n g Q u d c tfl
n a m 1998 de'n n a m 2005
Trim trifiu NDT

KimngachXK

Kim ngach NK

Chfinh Ifech XNK

Ngudn: Bd Khoa hpc cdng nghe Trung Qud'c: www.most.gov.cn ngay 28-7-2006.
Trong nhflng n a m g a n day, T r u n g Qud'e
ludn n a n g cao k i m n g a c h xua't k h a u cdng
nghe va thie't bi ky t h u a t cao. N a m 2006, ky
thuat thdng tin va m a y vi t i n h , ky t h u a t
dien tvf, ky t h u a t q u a n g dien l l n Ifldt chie'm
79,9%, 12,8%, 2,5% t r o n g td'ng kim ngach
xua't k h a u cdng n g h e ^ Dac biet la n a m 2008,
tuy hi a n h hfldng eua cude k h u n g h o a n g tai
chinh toan c l u , nhflng tdng gia tri x u a t
nhap k h a u cac s a n p h a m ky t h u a t eao cua

Trung Qud'e la 754,8 ty U S D , trong dd xua't
khau la 415,6 ty USD; r i e n g xua't k h a u may
tinh va cac s a n p h a m t h d n g tin ky t h u a t d a t
308,4 ty USD, chie'm 74,2% t a n g gia tri xua't
khau cac s a n p h a m ky t h u a t cao T r u n g
Qud'c''.
2.2. Chuyen giao cdng nghe
ngodi vdo Trung Quo'c

td

nUdc

Bai vie't chii ye'u n g h i e n eflu ve 5 con
dfldng c h u y e n giae cdng n g h e ciia T r u n g
Qud'c trong 30 n a m cai e a c h md ciia, nhflng
khi de cap de'n con dfldng d u n h a p cdng
nghe cua T r u n g Qud'c, t a k h d n g t h e bd q u a
vai trd cua Lien Xd t r o n g nhflng t h a p k y
50 ciia t h e ky XX.
2.2.1. Su chuyen giao cdng nghe td
Xd vdo Trung Qud'c

Lien

N h i e m vu e h u ye'u s a u k h i nUde C H N D
T r u n g Hoa r a ddi la xay dflng m o t h e
thd'ng cdng n g h i e p . T r u n g Qud'e da flu t i e n
Nghiin ciiu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009

p h a t t r i e n cdng n g h i e p n a n g , bfldc d a u xay
dflng cdng n g h e cdng n g h i e p . Luc dd, cae
nfldc Tay Au thflc h i e n e h i n h sach cam
xua't n h a p k h i u ddi vdi T r u n g Qud'c^ n e n
T r u n g Qud'c ehi cd t h e n h a p k h a u cdng
n g h e tfl Lien Xd cu va cae nfldc xa hdi c h u
n g h i a D d n g Au.
Tfl n a m 1950 de'n n a m 1959, ehi ed 150
qu}' t r i n h cdng n g h e vien trd tfl Lien Xd
cu, bao gdm tfl 400-500 h a n g mue cdng
n g h e , cbi p h i k h o a n g 2,7 ty USD. Ta't ca
nhflng k h o a n muc cdng n g h e dd deu r a t
q u a n trong, nhflng cdng n g h e trong diem
dflde dfla vao la ddng Iflc, cd k h i va dd d u n g
cho q u a n sii^ Vien trd cdng n g h e cua ndi bd
cae nfldc xa hdi chu n g h i a la dfldng day
n h a p k h i u cdng n g h e q u a n trong n h a t cua
T r u n g Qud'c vao t h a p ky 50 (xem b a n g 2).
Nhflng cdng n g h e dfldc dfla vao la nhflng
cdng eu q u a n trong p h u c vu s a n xuat, khdng
chi trflc tie'p t a n g cfldng sfle m a n h cdng
nghiep eua T r u n g Qud'c ma cdn la nen t a n g
de p h a t t r i e n cdng nghe. Tren cd sd n h a p
k h a u nhflng cdng n g h e n a y , d mot t r i n h do
5. Theo mang Tdng cue Thdng ke nudc cdng hda
nhan dan Trung Hoa />documents/2007/070618.htm
6. Theo mang Tdng cue Hai quan nudc Cdng hda
nhan dan Trung Hoa www.eustoms.gov.en
7. Tdng luan "Kinh nghiem qudc te trong viec iliiic
ddy qud trinh tie'p nhan vd chuyen giao cong nghe",

Trung tam Thdng tin Khoa hpc va Cdng nghe qude gia.

69


5 con duong chuyen giao ...

nha't dinh, Trung Qud'e da thanh cdng trong
quan trong ehii dao de tao ra nen tang cdng
nghiep hda sau nay.
viec nang cao nang Ifle cdng nghe, dd la cd sd
Bang 2: Nhap khau thiet hi cong nghe cua Trung Quoc nhufng n a m 50 cua the ky XX
(Dorn vi: So hgp ddng)
Nguon du nhap
Lien Xd eu

Cac nudc Ddng Au

So' lupng
du nhap

So' luong dua
vao sir dung

Hpp dong
huy bo

Tu trien
khai

Thiei bi so c^p

304

149

89

66

Quy trinh dcm le

64

25

35

Thie't bi so ca'p

108

Quy trinh don le

82

Loai thiet bi

Ngudn: "Danh gia 40 nam dua ky thuat mdi vao Trung Qud'e" - The'gidi quan ly sd 6-1991.

Vao nhflng nam 60 cua the ky XX, quan
he Lien Xd cu va Trung Qud'e trd nen xa'u di.
Lien Xd eu ngflng cung ca'p thie't bi cdng
nghe cho Trung Qud'c. Vi the chie'n Ifldc cua
Trung Qud'c budc phai thay dd'i, tfl chd hoc
hdi Lien Xd sang tfl Ifle phat trien. Trung
Qud'c td chflc lai va chuyen mdn hda nang
liic khoa hoc cdng nghe trong nfldc, tfl minh
giai quye't eac va'n de khd khan. Vi vay, bfldc
d i u Trung Qud'c da dat thanh qua to ldn
trong linh vflc mui nhon la qud'c phdng va
cdng nghiep, nhfl da san xua't dfldc bom
nguyen tii, thuy ldi va ve tinh vu tru.
Sau khi Lien Xd tan ra, quan he gifla
Trung Qud'e va Nga da dflde binh thfldng
hda trd lai. Nhd vay, bai nfldc lai b i t d i u cae
boat ddng giao lflu cdng nghe tren ra't nhieu
hnh vfle nhfl Nga da chuye'n giao cho Trung
Qud'e mot sd eac cdng nghe tien tie'n ve hang
khdng vfl tru. Sau nay, dfldi thdi eua Td'ng
thd'ng Puntin, Nga ed nhflng chinh sach
ngoai giao td't, tao tien de cho giae lflu khoa
hoc cdng nghe Trung - Nga ngay mot phat
trie'n, dac biet trong cac linh vflc nhfl cdng
nghe qud'c phdng, hang khdng va dan dung
v.v... Nga giup Trung Qud'c xay dflng cd sd
boi dfldng ve hang khdng vu tru ehe nhan
vien Trung Qud'e, gdp p h i n giup Trung Qud'c
thflc hien dflde thanh cdng gia'e md dfla
ngfldi vao vu tru. Dfldi sfl giup dd cua nfldc

ban, cdng vdi tinh than tfl Ifle eanh sinh,
ngay 20-11-1999, Trung Qud'e da phdng

70

thanh cdng t a u vu tru mang nhan hieu
"Than Chau 1". Ngay 15-10-2003 Trung
Qud'c phdng t h a n h cdng t a u "Than Chau 5"
mang 1 ngfldi lai d i u tien vao vu tru. Cudi
narn 2007, Trung Qud'e phdng thanh cdng ve
tinh H i n g Nga 1 len quy dao mat trang.
Ngay 25-9-2008, Trung Qud'c phdng tau
"Than Chau 7" mang 3 ngfldi lai vao vu tru
vdi sfl menh l l n dau tien dfla ngfldi boat
ddng ngoai khdng gian.
2.2.2. Su chuyen giao cdng nghe ta Au My - Nhdt vdo Trung Qud'c
Tfl nam 1963, Trung Qud'e da nhap khau
thie't bi cdng nghe tfl Nhat Ban va eac nfldc
Tay Au. Nhflng cdng nghe trong diem dfldc
dfla vao la cdng nghe luyen kim, hda dau,
cdng nghiep hda hoc, det, cd khi. Cd 84 hang
muc cdng nghe dfldc dfla vao trong giai ddan
nay, vdi kim ngach 300 trieu USD. Quy md
khdng ldn nhfl l l n trfldc nhflng nhflng hang
muc dfldc nhap k h a u la nhflng thie't bi, cdng
nghe tien tie'n ddng vai trd quan treng ddi
vdi viee nang eao nang Iflc san xua't va tich
luy cdng nghe ciia Trung Qud'c vao thdi diem
dd. Giai doan nay, Trung Qud'c xuc tie'n tich
luy cdng nghe md phdng, t h a n h cdng trong

san xua't mot phan thie't bi cdng nghe mui
nhon. Do a n h hfldng ciia cuoc Cach mang
Van hda nam 1966, Trung Qud'e da ngflng
nhap khau cdng nghe thdi ky nay. Cuoc each
mang Van hda da tac ddng manh de'n viec
nhap khau cdng nghe. Trong danh muc dfldc
Nghiin ciiu Kinh tisi

376 - Thing 9/2'i:-.5-


5 con duong chuyen giao ..

nhap k h a u trfldc day, n h i e u h a n g muc bi loai
doan thfl bai, (1978-1979) la giai doan dfla
bd. Tfl n a m 1966 de'n n a m 1972, T r u n g Qud'c
vao ap dung n h a n h nhflng cdng nghe cufc
bi cd lap h o a n t o a n khdi ddng p h a t trien cdng
nfldc ngoai. NTiflng cdng nghe dfldc dfla vao
nghe ciia the gidi, viec n h a p k h i u cdng nghe
trong giai doan thfl nha't tap t r u n g vao 26
mdi cung rdi vao t i n h t r a n g ngflng tre. Sau
loai thiet bi cd ldn, vdi tdng sd' ehi phi la 3,5
nam 1972, T r u n g Qud'e dfldc chap n h a n t h a m
ty USD, cu t h e gom thie't bi cat kim loai, 13
gia vao td chflc eua Lien hdp qud'c. Q u a n h e
td hdp thie't bi p h a n bdn hda hoc cd ldn, 4 to'
Trung Qud'c vdi My, N h a t Ban, Tay Au dfldc
hdp thie't bi td sdi boa hoc, 3 td hdp thie't bi
hda d i u , thie't bi p h a t dien 2,3 trieu kW, 43

cai thien. Chinh p h u T r u n g Qud'e d i u tfl 4,3
td hdp thie't bi m a y k h a i thae t h a n tdng hdp.
ty USD de n h a p k h a u thie't bi, cdng nghe
mdi. Nhfl vay, cude du n h a p cdng nghe l l n
Bat d i u tfl s a u n a m 1981, quy md cua cac
thfl bai da b a t dau. Thdi ky n a y ed the chia
d a n h muc dflde T r u n g Qud'e n h a p k h a u ehu
lam 2 giai doan: giai doan thfl nha't (1973ye'u tap t r u n g ve sd' Ifldng, phfldng thflc,
1977), la giai doan n h a p k h a u thie't bi. Giai
chung loai.
Bang 3: So' l i i d n g n h a p k h a u c o n g n g h e m d i c u a T r u n g Q u d c tif n a m 1981 - 1 9 9 0
(Sd'lUdng hdp ddng, ddn vi kim nggch: 100 trieu USD)

Uim

Thiei bi nha
may

Cong nghe
quan trong

Giay phep
cong nghe

Ol
c
vo
Xl

c

'•O

••o

%••

x:
••o

(/)

u
C3O)

c
E

•a
%••

c
•a

u
rec

%••

E

••o

u
re.
O)
c

Djc vu cong
nghe

T u van
o>
c

'•O
"D

%.

u
reu>
c

C3)
C
••o

"a

&

E

.c
••o
CO

E

x:
•o

••o

u
ro-

San xuat
cong dong
c

••o

u
.reel)
c

T6ng
cong

Phan khac

c
•o

&

u
real
c

c

% •

E

•o

E

SI
"•O
to

E

Kim
•

ngach

1981

11

0,51

9

0,09

•SI

0,45

3

0,01

4

0,03

5

0,04

4

0,03

1,16

1982

29

2,26

17

0,20

34

0,28

2

0,01

3

0,78

4

0,09

3

0,01

3,63

1983

66

2,14

34

0,32

85

1,12

13

0,08

13

1,83

5

1,10

3

0,04

5,63

1

-

9,51

1984

76

3,83

52

1,97

138

1,85

11

0,07

33

1,27

21

0,52

1985

236

20,98

178

3,37

314

2,24

22

0,09

32

0,13

38

4,97

6

0,03

31,99

1986

195

32,98

126

2,23

306

4,20

31

0,13

46

2,36

34

1,36

10

1,57

44,83

1987

184

19,64

80

1,30

235

3,50

24

0,10

30

0,16

25

5,10

3

29,80

1988

137

28,65

71

1,54

169

4,77

19

0,28

27

0,14

10

0,10

4

-

1989

159

25,55

31

1,60

96

1,48

14

0,06

13

0,38

11

0,07

4

0,08

29,22

1990

71

3,95

32

1,03

100

2,26

9

0,05

5

0,03

12

5,38

3

0,04

12,74

T6ng
c6ng

1.164

140,49

630

13,65

1.514

22,33

148

0,88

206

711

165

17,73

41

1,80

203,99

35,48

Ngudn: />Tuy vay, do sfl tha't b a i va ye'u k e m t r o n g
cdng tac q u a n ly vi md, n e n da x u a t h i e n
mot ehudi eac n g u y cd: tha nhdt, n h a p k h a u
trung lap. Trdng diem cua n h a p k h i u la
thiet bi cdng nghe, t h e nhflng sd' Ifldng t h i e t
bi cdng nghe n a y lai bi b a n che do chfla sii
dung dfldc he't cdng s u i t . ThU hai, cd eau

nhap k h a u b a t bdp ly. ThU ba, cdng n g h e
dfldc dfla vao k h d n g thd'ng n h a t , k h d n g ddng
Nghiin ciiu Kinh te si 376 - Thing 9/2009

bd vdi n g h i e n cflu k h o a hoc. ThU tU, chfla
giai quye't dflde v a n de dieu chinh cd cau hdp
ly t r o n g ndi bd cae d o a n h nghiep, cac cdng ty
n e n viec tie'p t h u , l a m chu cdng nghe n h a p
cdn b a n che n e n ehi phi s a n x u a t cao®.
9. Tdng luan "Kinh nghiem qudc te trong viec thiic
ddy qud trinh tiep nhdn vd chuyen giao cdng nghe",
Trung tam Thdng tin Khoa hoe va Cdng nghe qude gia.

71


5 con tfuong chuyen giao ...

Bfldc vao thap ky 90, d i u tfl trflc tie'p
nfldc ngoai cua Trung Qud'e tang nhanh, tao
nhieu thuan ldi trong viec nhap khau cdng
nghe quan trong. Cho de'n nay, hinh thai du
nhap cdng nghe cua Trung Qud'e da chuyen
sang mot hinh thflc mdi, nhflng cdng ty ldn
budn ban cdng nghe tren the gidi nhfl AT&T,
Motorola, Matsushita... deu da thanh lap
nhflng can efl va cac ed sd R&D tai Trung
Qud'c va cac cdng ty nay cd kha nang dap
flng nhu clu cdng nghe ciia nfldc nay.
Nhd nhflng ehinh sach hdp ly ve nhap

khau cdng nghe, nang Ifle lam chu cdng
nghe nhap khau va truyen thd'ng sang tae,
tfl cfldng eiia ngfldi Trung Qud'c nen ngay
nay kim ngach xuat khau cdng nghe ciia
Trung Qud'e tang ra't nhanh: nam 1989 la
880 trieu USD; nam 1990 la 990 trieu USD;
nam 1991 la 1,28 ty USD; nam 1993 la 2,17
ty USD; nam 2006 dat 28,1451 ty USD^ Cd
the khang dinh r i n g viee du nhap cdng nghe
tfl nfldc ngoai da tao ra sfl phat trien nghien
eflu va nang eao trinh .do cdng nghe san xua't
cua Trung Qud'c trong 30 nam qua.
2.3. Su chuyen giao cdng nghe qua Iqi
giua cdng nghe quo'c phong vd cong
nghe ddn dung
Sau Hdi nghi Trung fldng 3 khda XI, nen
cdng nghiep cdng nghe qud'e phdng Trung
Qud'e quan triet phfldng cham "quan dan ke't
hdp". Dfldi sfl lanh dao cua Dang va Nha
nfldc, cdng nghiep cdng nghe qud'c phdng
Trung Qud'c l l n Ifldt san xua't hang van cae
san pham dan dung, tie'n hanh cai tie'n hang
nghin nhflng ky thuat quan dung sang dan
dung. Dieu nay da giup cho td'ng gia tri san
p h l m dan dung tfl nam 1980 de'n nam 1995
binh quan hang nam tang hdn 20%, gifl vi
tri quan trong trong nen kinh te qud'e dan^°.
Cdng nghe cdng nghiep qud'c phdng phat
trie'n da thue day phat trien eac san pham
dan^ dung; ddng thdi eung phat trien ra't

nhieu cac hang muc kinh doanh khac nhfl
flng dung ky thuat bfle xa, cac san pham
phdng chay chfla chay, thie't bi vu khi hat
nhan, cdng nghiep hda chat v.v...

72

Cdng nghiep hang khdng da giup phat
trien cae san pham ky t h u a t (nhfl: ve tinh,
he thd'ng flng dung ve tinh, d td, flng dung
may vi tinh v.v...), cae san pham ky thuat
eao trong flng dung hang khdng (nhfl may
bay dan dung...), xe may, may det, thflc
pham, may mdc ddng gdi, may mdc trong
cdng nghiep nhe v.v...
Cdng nghiep thuyen be da dfla Trung
Qud'c lien tuc trong may nam gan day trd
thanh nfldc thfl 2 tren the gidi xua't khau
thuyen dan dung. Cdng nghiep vu khi da
giup phat trien cac san pham ve m a y mdc,
quang dien va cdng nghiep hda cha't.
Trong 20 nam g i n day, d khu vflc md ciia
duyen hai Trung Qud'c, cdng nghiep cdng
nghe qud'c phdng da tao ra hdn 1.000 doanh
nghiep tfl quan sang dan dung, trong dd d
Tham Quyen la khoang 600 doanh nghiep.
Nhflng doanh nghiep nay da thuc day sfl
phat trien ky t h u a t va kinh te khu vflc
duyen hai^\
Khi tau "Than Chau 7" dfla 3 ngfldi lai

vao vfl tru ngay 25-9-2008 da cho the gidi
hieu dflde thflc Iflc kinh te', cdng nghiep va.
khoa hoc cdng nghe ciia Trung Qud'c, dong
thdi eung nang cao qud'c Iflc td'ng hdp cua
Trung Qud'e. Viec dfla ngfldi vao vu tru
thanh cdng khdng chi la thanh cdng cua
hang khdng va cdng nghiep cdng nghe qud'c
phdng ma nd cdn cd sfl ddng gdp to ldn cua
cae nganh nghe khac trong ca nfldc. Ke't qua
nay cflng da thuc day mot so' cae linh vflc
khoa hoc cflng cac nganh cdng nghiep lien
quan tie'p tuc phat trien. Viec dfla ngfldi vad
vu tru t h a n h cdng eung da giup cho thu
nhap cae nganh nghe khac tang g i n 100 ty
NDT va se cdn tie'p tuc tang trong tfldng lai.
9. />10. LCr Hai Quan, Cao Chi Ha: Hien trang ddi mdi
nganh ky thuat cao quan dung Trung Qud'c: van d^ va
kie'n nghi chinh sach. Ti^n bd khoa hpc cdng nghe va
dd'i sach, 2005, tri 1.
11 Truang Hdng Phong: Thuc trang quan dung
chuye'n sang dan dung Trung Qudc va trie'n vpng, Bao
San phSm co dien mdi, 2005, tr.5-6.
Nghiin citu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009


5 con duong chuyen giao ...

Tdm lai, khi ndi ve mdi quan he gifla cdng
nghe qud'c phdng va cd sd kinh te cua dat
nfldc, cac cfldng qud'c tren the gidi deu coi

viec thuc day sfl chuyen giao cdng nghe tfl
quan dung sang dan dung, tfl dan dung
sang quan dung, hay quan dan ke't hdp,
quan dung "nam trong" dan dung la nhflng
chinh sach cd ban de thuc day phat trien
cdng nghe qud'e phdng va nang cao qud'e Iflc
tong hdp. Trung Qud'c cung khdng n l m
ngoai le.
2.4, Su chuyen giao cong nghe giUa
cdc vung vd cdc ngdnh d Trung Quo'c
Sfl chuyen giao cdng nghe gifla cac vflng
va cac nganh de thflc hien hdn so vdi chuyen
giao cdng nghe qud'c te vi nd khdng ed ye'u td'
chinh tri.
Trung Qud'e la mot nfldc cd nen kinh te
phat trien khdng ddng deu, khoang each
gifla cae vflng la rat ldn. Do vay Trung Qud'c
dac biet coi trong sfl chuyen giao cdng nghe
gifla cae vflng, vi nhd dd se giup cho toan bd
nen kinh te Trung Qud'c phat trien nhanh,
manh va dong deu hdn, nd cd y nghia thflc
tien vd cung quan trong. e Trung Qud'c hien
nay cd ba lien minh chuyen giao khoa hoe
cdng nghe ldn, dd la: Lien minh chuyen giao
khoa hoc cdng nghe d tam giac TrUdng
Giang, Lien minh chuyen giao khoa hoe
cong nghe d Bdt Hai, Lien minh chuyen giao
khoa hoc cdng nghe d Ddng Ble; trong dd.
Lien minh chuyen giao khoa hoc cdng nghe
cl tam giac Trfldng Giang boat ddng manh

hdn ca.
Vung tam giac Trfldng Giang phia Bae
giap vdi Giang Chau, phia Nam de'n Hang
Chau, phia Tay de'n Tra'n Giang, phia Ddng
den bd bien, bao gom thanh phd' Thfldng
Hai, phia Nam tinh Giang Td, phia Bae tinh
Triet Giang va nhflng vflng bien xung
quanh. Vflng tam giac Trfldng Giang cd vi
tri dia ly dep, giao thdng phat trien, van hda
tfldng ddng, la mot trong nhflng trung tam
kinh te, cdng nghe, van hda phat trien nhat.
Nguon khoa hoc cdng nghe d Giang Td, Triet
Giang va Thfldng Hai ludn ed tinh bd' trd
Nghiin ciiu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009

manh me: Thfldng Hai cd nguon khoa hoc
cdng nghe phong phu, dflng thfl 2 trong ca
nfldc ve thflc Iflc khoa hoc cdng nghe td'ng
hdp. Cflng vdi sfl phat trien cua kinh te
Trung Qud'c, Thfldng Hai trd thanh trung
tam kinh te dac thu cua ca nfldc. P h i n ldn
nhflng cdng ty da qud'c gia tren the gidi deu
xay dflng cdng ty eon hoac van phdng dai
dien va nhflng trung tam nghien eflu ldn d
Thfldng Hai. Hai tinh Giang Td va Triet
Giang la hai vflng ed nen kinh te tfl bflu
phat trien manh nha't trong ca nfldc, do vay
nbu cau ve cdng nghe d day rat ldn. Lien
minh chie'n Ifldc chuyen dich cdng nghe d
tam giac Trfldng Giang ed tdn chi chung la

"3 cflng chia se" ngudn trung gian ve khoa
hoc cdng nghe: cflng chia se ngudn nghien
cflu khoa hoc cdng nghe, cflng chia se nguon
vd'n, eung chia se con dfldng chuyen hda eac
thanh qua khoa hoe cdng nghe. Lien minh
nay cflng bd sung nhflng the manh cho
nhau, d i n xda bd khoang each dia gidi gifla
cae vflng, tao nen mot mang Ifldi chuyen
giao thanh qua khoa hoc cdng nghe, hinh
thanh he thd'ng dich vu trung gian cdng
nghe vflng, nd Ifle thuc day sfl phat trien hai
hda gifla khoa hoc cdng nghe va kinh te.
Trong lien minh da hinh thanh 3 vfl dai
dich vu chuyen giao cdng nghe ldn, dd la vu
dai dich vu thdng tin cdng nghe, vu dai dich
vu tim kiem ngudn vd'n cdng nghe va vu dai
hdp tac nguon nhan Ifle cdng nghe. Ba vu
dai nay ganh nhflng trong trach rieng
nhflng cung nhau phat trien lien minh dich
vu chuyen giao khoa hoe cdng nghe ldn.
Chinh nhu clu cua thi trfldng ve chuye'n
giao khoa hoc cdng nghe cua 3 vflng Giang
Td, Triet Giang, Thfldng Hai ldn nen lien
minh nay mdi ra ddi. Ngudn tai nguyen
khda hdc cdng nghe d 3 vflng nay cung mang
tinh tfldng hd va giao thoa ve van hda vflng,
nen dd eung la nhan td quan trong hinh
thanh nen hen minh chuyen giao khoa hoe
cdng nghe d Tam giac Trfldng Giang. Lien
minh nay cd 3 mang chinh: mang giao dich

san pham thanh qua khoa hoc cdng nghe

73


5 con duong chuyen giao

cao Giang Td, Thi trfldng cdng nghe tren
mang Triet Giang, Trung Qud'c va Mang
giao dich cdng nghe Thfldng Hai. Hai tinh
Giang Td va Triet Giang deu xay dflng
mang giao dich chung d cae thanh phd tren
toan tinh.
Hdi nghi Trung fldng 4 khoa XV cua DCS
Trung Qud'e da nhin ra toan cue qua trinh
cai each md ciia va phat trie'n cua Trung;
Qud'c, khdng bd Id thdi cd, dfla ra nhflng
quye't sach chie'n Iflde quan trong thflc hien
Dai khai phat mien Tay. Dai khai phat mien
Tay la mot cdng trinh he thd'ng vdi sfl tham
gia cua nhieu nhan td'. Trong dd, nganh
khoa hoe cdng nghe eao mdi la mot nhan td
quan trong trong "kinh te tri thflc" ngay
nay, ddng gdp dang ke cho qua trinh tang
trfldng ben vflng kinh te mien Tay.
Trong chie'n Ifldc Dai khai phat mien Tay,
mien Ddng gdp vai trd la vflng ed nen kinh
te phat trie'n. Mien Ddng ed nhiem vu tang
cfldng giup dd mien Tay phat trien kinh te
thdng qua con dfldng giao lflu hdp tac, bd

sung cho nhau nhflng flu the dae trflng ciia
mdi vflng. Thfldng Hai, mot vung da't d mien
Ddng ed cd sd cdng nghiep hflng hau, ed thflc
Ifle cdng nghe vflng manh ke tfl khi cai each
md ciia de'n nay, nghien cflu cdng nghe va
thu hut ky thuat nfldc ngeai dat de'n trinh
do cao. Theo ldi keu goi tham gia Dai khai
phat mien Tay ciia Trung fldng, Thfldng Hai
dang cd' gang phat huy flu the ve cdng nghe
de giup mien Tay phat trien. Thfldng Hai
tie'n hanh chuyen giae cdng nghe mot each
cd hieu qua dfla tren cd sd ky thuat ma mien
Tay dang cd. Dieu nay cd y nghia thflc tien
vd cflng quan trong trong qua trinh thue day
sfl phat trien ciia mien Tay trong cdng cude
Dai khai phat mien Tay.
Chu the ciia cdng nghe bao gom ca cac
hoat ddng ky thuat la tri tliflc; thie't bi may
mdc va thdng tin tinh bao. Sfl chuye'n giao
cdng nghe la sfl ke't hdp ca ba ye'u td' tren.
Nen sfl chuye'n giao cdng nghe thanh cdng
hay tha't bai cdn phu thuoc vao sfl phat trie'n
eiia mang Ifldi giao thdng van tai va mang

74

Ifldi thdng tin hien dai. Giao thdng, thdng
tin va trinh do tin tflc hda lac hau se khdng
nhflng gay trd ngai cho viec tao ra cae sfl
kien chuyen giao khoa hoc cdng ngh$, tang

them gia thanh giao dich trong chuyen giao
khoa hoc cdng nghe ma nd cdn tang ea do rui
ro trong chuyen giao khoa hoc cdng nghe. Do
eac ye'u to'lieh sii va tfl nhien, mang Ifldi
giao thdng lien lac va trinh do tin tflc hda d
mien Tay cdn yeu, khoang each gifla hai
mien Ddng-Tay la ra't ldn, vd hinh chung da
tao nen "nut that" trong qua trinh thu hut
ky thuat va phat trien kinh te xa hdi d mien
Tay. Ve mat y nghia, ky thuat, cdng nghe la
thude ve van hda; van hda la bao ham ca ky
thuat, cdng nghe; ky thuat, cdng nghe la eu
the hda cua t i n g vat cha't van hda. Khi ky
thuat, cdng nghe eiia mot nfldc hoac mot
vflng chuyen sang mot nfldc hoac vflng khac,
dieu dd cd nghia la nfldc dd hoac vflng dd
khdng ehi tie'p n h a n ky thuat, cdng nghe
dflde chuyen giao, ma cdn phai tie'p nhan ca
van hda ciia nfldc hoac vung chuyen giao.
Ne'u nhfl sfl khac biet ve van hda qua ldn thi
nd lai la nhflng trdi budc trong viec chuyen
giao khoa hoc cdng nghe.
2.5. Su chuyen giao cdng nghe
cdc cong ty xuyen qud'c gia

trong

Trong 30 nam cai each md ciia, sfl chuyen
-giao cdng nghe trong noi bo cac cdng ty
xuyen qud'c gia hien nay cd 3 dac diem ldn

sau:
Tha nhdt, sfl chuyen giao cdng nghe ciia
cae cdng ty xuyen qud'c gia ed khuynh hfldng
ndi bo hda manh me, nhflng ky thuat mui
nhon, cdng nghe cao lai khdng n l m trong
tay ngfldi Trung Qud'c^^ Cdng nghe dfldc
chuyen giao tfl cdng ty me de'n cdng ty eon.
Khi chuyen giao cdng nghe, vdi mdi cdng ty
con, cdng ty me lai cd sfl dai ngd rieng biet.
Dd'i vdi nhflng cdng ty con ma cdng ty me
nam gifl toan bo co p h i n thi chuyen nhfldng
nhflng cdng nghe gia t h a n h tha'p de nang
cao nang Ifle tim kie'm ldi n h u a n eua cdng ty
13. llttp://www.sts.org.cn/tjbg/jsmy/index.htm.
Nghiin cifu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009


5 con duong chuyen giao ...
con. Ddi vdi nhflng cdng ty eon ma cdng ty
nae khdng n l m gifl dfldc bet cd' phin, chuye'n
giao cdng nghe chinh la mot p h i n d i u tfl cd'
phin hoac se thu phi chuyen nhfldng cdng
nghe tfldng ddi cao. Cdng ty trach nhiem
hflu ban d td Volkswagen, Thfldng Hai la
mot doanh nghiep gdp vd'n d i u tfl gifla tap
doan d td Thfldng Hai va Vdlkswagen cua
Dflc. Diu nhflng nam 80 cua the ky XX,
Trung Qud'e nhap ddng xe Santana nhflng
nam 70 cua Volkswagen, Dflc. P h i n ldn
cong nghe san xua't deu la nhflng cdng nghe

da ldi thdi. Nhflng do d Trung Qud'c ho
khdng ed ddi thii eanh tranh nen xe Santana
mfldi may nam cung khdng thay dd'i, cdng
nghe thi v l n n l m trdng tay cdng ty me d
nfldc ngoai. Cdng ty Volkswagen, Dfle da ldi
dung sfl lung doan cdng nghe thu dfldc rat
,nhieu ldi nhuan, chie'm linh gin nhfl 100%
thi phin sii dung xe cdng vu ciia Trung
Qud'c. Dieu nay chflng td, mot mat la do
thie'u nang Iflc canh tranh. Mat khac, sau
khi tie'p nhan cdng nghe tfl nfldc ngoai,
khdng tie'p tue nghien cflu sang tao nen cdng
nghe dd mai loi thdi, hdn nfla cdn trflc tie'p
anh hfldng de'n cac nhan vien ky thuat
nghien cflu sang tao d td trong nfldc chiu ap
liic ldi nhuan ma khdng cd dfldc vd'n d i u tfl
nghien eflu.
Tha hai, sfl chuyen giao cdng nghe d eac
cdng ty xuyen qud'c gia cd xu hfldng ban dia
hoa. "Ban dia hda" la chi cac cdng ty nfldc
ngoai ldi dung ngudn tai nguyen ciia nfldc
ban dia nhfl nang Iflc nghien cflu va khai
thac nguon tai nguyen thien nhien, nhan
Iflc, vat Iflc v.v... de lam giau cho cae cdng ty
xuyen qud'c gia. Dd chinh la cdi ngudn eiia
flu the canh tranh toan c l u cua eac cdng ty
xuyen qud'c gia. Ve lau dai, cac cdng ty
xuyen qud'c gia thfldng tap trung nghien eflu
va khai thae cdng nghe treng nfldc. The
nhflng hien nay, p h i n ldn nhflng cdng ty

xuyen qud'c gia ed tie'ng tam deu tap trung
xay dflng cd quan nghien cflu d nfldc ngeai,
xult hien xu the qud'e te hda nghien eflu va
khai thac cdng nghe.
Nghiin cUu Kinh ti s6 376 - Thing 9/2009

Tha ba, trong qua trinh chuyen giao
khoa hoc cdng nghe, cac cdng ty xuyen qud'c
gia da b i t d i u tim kie'm nhflng lien minh
chie'n Ifldc khoa hoc cdng nghe. Lien minh
chie'n Ifldc cua cae cdng ty xuyen qud'e gia
trong thdi ky d i u chu ye'u xoay quanh san
pham, hay cdn goi la lien minh san pham.
Nhflng mue dich chinh eua nd la giam thie'u
tdi da phi d i u tfl va rui ro trong d i u tfl,
hay la giam nhflng "uy hiep" cua ddi thu
canh tranh san pham. Lien minh san pham
tfldng ddi ddn thuan. Muc tieu chinh cua
Lien minh nay la bang moi each dat dfldc
mot san pham hoac md rdng mang Ifldi san
pham ban le. Cung vdi sU phat trien nhfl vu
bao eua khoa hoe cdng nghe, tinh phfle tap
va td'ng hdp cua cdng nghe hien dai khien
chd viec nghien eflu va khai thac cdng nghe
d cae cdng ty xuyen qud'e gia cang ngay
cang khd. Tfl nhflng nam 80 cua the ky XX,
lien minh doanh nghiep gifla kinh te qud'c
te va khu vflc ngay cang di theo lien minh
cdng nghe. Dieu dd chflng td gifla cac doanh
nghiep binh thanh hdp tae chien Ifldc ve sfl

sang tao cdng nghe. Cae cdng ty xuyen qud'c
gia ldn thfldng lien minh vdi nhau, binh
thanh nen lien minh chie'n Iflde. Lien minh
chie'n Iflde ciia eac cdng ty xuyen qudc gia
the hien d lien minh tri thflc cung hfldng
thu cae thanh qua nghien cflu cdng nghe.
Ve mat chie'n Ifldc, duy tri nang liic sang
tao cdng nghe, vai trd tien phong cua cdng
nghe la muc tieu quan trong ciia lien mmh
nay.
3. Bai h o c riit r a c h o Viet N a m
Tren eon dfldng hdi nhap va phat trien,
Viet Nam dang thflc sfl quan tam den viec
phat trie'n thi trfldng khoa hoc cdng nghe
ben canh thi trfldng hang hda, thi trfldng
lao ddng, thi trfldng tai ehinh... de thuc day
viec chuyen giao cdng nghe, tiep nhan va
dd'i mdi cdng nghe n h l m nang cao nang Iflc
eanh tranh eua nen kinh te. Nhin vao 5 con
dfldng chuye'n giao cdng nghe d Trung
Qud'c, xin dfla ra mot sd nhan xet, bai hoc
de Viet Nam ed the' tham khao. Dd la:

75


5 con duong chuyen giao ...

3.1. Nhd nudc cdn cd nhitng
nhdn

thdc ddng ddn ve tinh chd't cua
chuyen giao cong nghe
Thflc tien chuyen giao cdng nghe da
chflng minh, chuyen giao cdng nghe khdng
chi la qua trinh chuyen giao ddn gian cac
thie't bi may mdc, cae nguyen ly ky thuat,
ma nd la mot qua trinh phfle tap, phu
thudc ra't nhieu vao: (1). Tinh hinh ky
t h u a t va sfl hdp tae cua ben chuyen giao
cdng nghe; (2). Sfl Ifla chon eon dfldng
chuyen giao cdng nghe; (3). Kha nang tie'p
nhan va xfl ly cdng nghe eiia ben tiep n h a n
cdng nghe; (4). Bdi canh kinh te, xa hoi va
van hda cua cac ben chuyen giao va tie'p
nhan cdng nghe. Nha nfldc gifl vai trd
quan trong trong sfl t h a n h bai eua qua
trinh chuyen giao cdng nghe. Trong bdi
eanh thi trfldng linh boat hien nay, Nha
nfldc phai la "Nha": (1). Nha di dau trong
viee dfla ra va quy pham cae chinh sach
chuye'n giao cdng nghe; (2). Nha mdi gidi
trung gian gifla eac doanh nghiep cae
nfldc; (3). Nha ung ho dau tfl vd'n trong
viec chuyen hda cae thanh qua khoa hoc
cdng nghe; (4). Nha dieu tiet quan he ldi
ich gifla cae ben; (5). Nha bao ho hdp phap
ldi ich cac ben.
Khi Nha nfldc lam td't dfldc eac vai trd
tren thi qua trinh chuyen giao cac ky
thuat cao mdi cd the d i i n ra t h u a n ldi,

nang eao hieu qua chuye'n giao cdng nghe,
nang cao nang Ifle sang tao ky t h u a t va
sang tao ve nhan thflc eua cac trfldng dai
hoc, cao ding, vien nghien cflu va cac
doanh nghiep. Day chinh la diem ma'u chd't
trong qua trinh xay dflng nha nfldc sang
tao.
3.2. Cdn CO nhUng dan vi dieu
vd nhung quy hoqch khoa hgc
nghe tong the cdp qudc gia

chinh
cong

Viet Nam tuy cd nhflng cai each trong
the che' chuyen giao khoa hoe cdng nghe,
nhflng v l n chfla dat dflde hieu qua nhfl
mong mud'n.

76

Ve td' ehflc, Viet Nam khdng cd mdt ed
quan ca'p nha nfldc nao quan ly va dieu
ehinh nhflng cdng nghe tie'p n h a n tfl nfldc
ngoai, khdng cd mot b a n n g a n h nao cd
trach nhiem quan ly cae cdng nghe tie'p
n h a n tfl nfldc ngoai - nhfl quan tam de'n
viee Ifla chon cdng nghe, cd che chuyen
giao cdng nghe, ben chuyen giao cdng nghe
v.v...

Ve ehinh sach, Viet Nam thie'u nhflng
quy hoach td'ng the trong viec thu hut cae
cdng nghe nfldc ngoai. Ma nhflng ke hoach
td'ng the nay phai dfldc xay dflng trfin md'i
quan he ve trong diem kinh te qudc gia va
ke hoach eu the ve viec tie'p n h a n cae cdng
nghe nfldc ngoai.
Ve chie'n Ifldc, Viet N a m chfla cd nhflng
n h a n thflc day dii ve vi tri chie'n Ifldc
trong chuyen giao khoa hoc cdng nghe,
thie'u chie'n Ifldc tdng the va n h a n thflc
toan dien. Nhflng chinh sach vi md va vi
md van chfla dfldc thflc hien mot each cd
hieu qua. Dieu nay da d a n den tinh trang
ed nhflng cdng nghe n h a p ve chfla phfl hdp
vdi kha n a n g hien nay.
3.3. Chiem linh thi trUdng
cdn phdi
nam vitng
cdng
trdnh y Iqi vdo cdng nghe

nhUng
nghe,

Hien nay, Viet Nam chii ye'u nhap khau
cdng nghe, dieu nay khien cho viec sang
tao ra nhflng cdng nghe mdi ehfla ed dfldc
vi tri rd rang. Viee sang tao cdng nghe
chfla cd dfldc cd ehe rd r a n g khien nd dflde

liet vao " q u i n the ye'u the''. Ra't nhieu
doanh nghiep va n h a n tai cd nhflng sang
tao cdng nghe mdi lai khdng dflde sfl ung
ho ve vd'n va chinh sach. Nhap khau cdng
nghe ma sau dd khdng sang tao, khdng
phat huy dflde n a n g Iflc khai thac, phat
trien thi cac doanh nghiep se lai rdi vao
trfldng hdp phai tie'p tuc n h a p k h a u nhflng
cdng nghe cd sfle canh t r a n h mdi hdn. Dieu
nay se dan de'n tinh trang: nhap khau ->
lac h a u -> lai n h a p khau, va se cang ngay
cang y lai vao cdng nghe cua nfldc ngoai.

Nghiin ciiu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009


5 con duong chuyen giao ...
3.4. NhUng cdng nghe tien tien
ldn ndm trong tay cdc tap dodn
da qudc gia, viec chuyen giao
nghe se thong qua viec xdy
nhung cong ty con d Viet Nam
cho cdc doanh nghiep
trong
khong the cd dugc nhiing cdng
quan trgng

phdn
ldn
cdng

dung
khien
nUdc
nghe

Rlt nhieu cae tap doan da qud'c gia eua
nfldc ngoai chu trong de'n viec nghiem cam
chuyen nhUdng nhflng cdng nghe quan trong
hien nay. Vi du nhfl, Dflc khdng chiu chuyen
giao nhflng ky thuat quan trong trong cdng
nghe ve nhflng hat nam cham r i n nhd van
dong tren mat cha't long, khdng giao cho
Trung Qud'c, khien cho Trung Qud'c ehi ed
the cd dflde thi trfldng van chuyen blng
dfldng sat nhfl ngay nay. Thflc te, ne'u
chuyen nhfldng nhflng ky thuat quan trong
nhfl vay thi se de dang tao ra nhflng doi thii
canh tranh manh, anh hfldng de'n kha nang
kinh doanh ciia ho. Cac cdng ty da qud'c gia
tren the gidi chi cd the chuyen giao eac cdng
nghe tien tie'n sang cac nfldc khac thdng qua
viec thie't lap hoac xay dflng cac cdng ty eon
hoac cac cdng ty ed' p h i n d eac nfldc dd ma
thdi. Vi the, d Viet Nam ra't nhieu san pham
khdng ed dfldc cac ky thuat tien tie'n, ma
ciing chfla nghien cflu dfldc nhflng ky thuat
nay nen thi trfldng cua eac san pham nay
thfldng bi cac san pham nfldc ngoai lan at.
3.5. Thie'u sU ung hg cua Chinh
vd cdc doanh nghiep trong viec

lUa cdc sdn phdm ngi dia

Nghiin ciiu Kinh te si 376 - Thing 9/2009

phu
chgn

O ra't nhieu nfldc, dac biet la cac nfldc
phat trien deu dfla ra nhflng luat va chinh
sach ung ho viec ebon Ifla cac san pham
trong nfldc san xua't ra. Ho cd nhflng chinh
sach bao hd cac cdng ty va cae cdng nghe ky
thuat ndi dia. The nhflng d Viet Nam tfl
tfldng "sflng bai hang ngoai" van cdn an sau
vao trong cac doanh nghiep qud'e hflu va ea
trong bd may cua Nha nfldc. Tat ca deu cho
ring, ky thuat va cae san pham ndi dia
khdng the bang cac san pham ngoai nhap,
hinh thanh nen xu hUdng "xinh" bang
ngoai./.
TAI LIEU THAM KHAO
1. Vuong Tieu Lan, Trieu Cung chCi bien.- Sdch xanh
- phdt trien thdn Trung Quan, ndng cao ndng luc sdng
tao ciia cdc doanh nghiep ky thudt cao, Nxb Van Hien
Khoa hpc xa hdi, 2005.
2. Lu Hai Quan, Can Chi Ha: Hien trgng doi mdi
ngdnh ky thudt cao qudn ddn dung Trung Qudc: vdn de
vd kien nghi chinh sdch. Tien bd khoa hpc cdng nghe va
ddisdeh, 2005, tri 1.
3. Duong Kie'n Khoa: Nghien cihi phucmg thilc vd

chuyen dich cdng nghe phdt trie'n xuyen qudc gia d khu
vifc phia Tdy, Khoa hpc- Kinh te- Xa hdi, 2005.3
4. Phan Xuan Dung: Chuyen giao cdng nghe-thicc
trang vd gidi phdp, Nxb Chinh tri qudc gia, HN, 2004.
5. Phdp ludt ve chuyen giao cdng nghe vd ddu tu,
Nxb Chfnh tri qudc gia, HN, 1995.
6. Hoang Xuan Long: Vdn de chuyen giao cdng nghe
nudc ngodi vdo Viet Nam, Tap chi Kinh te' chau A Thai Binh Duong, thang 6-1998.
7. Dang Kim Nhung: Chuyen giao cdng nghe trong
nen kinh tethi trudng, Nxb Ndng nghiep, HN, 1994.

77